Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 czerwca 2014r.
Sąd Okręgowy w Warszawie - Wydział X Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: SSO Eliza Proniewska
Sędziowie : SO Agnieszka Zakrzewska (spr.)

WSO Piotr Raczkowski

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Michał Zborowski

przy udziale Prokuratora Wiesława Kwiatkowskiego

po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2014r.

sprawy E. F.

oskarżonego z art. 271 k.k. w zb. z art. 233 §4 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego i prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Piasecznie

z dnia 8 października 2013r., sygn. akt II K 134/11

zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że uniewinnia oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu; zwalnia oskarżyciela subsydiarnego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania w sprawie, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa; zasądza od oskarżyciela subsydiarnego na rzecz oskarżonego kwotę 1446,48 zł ( tysiąc czterysta czterdzieści sześć złotych i czterdzieści osiem groszy) z tytułu wyznaczenia jednego obrońcy z wyboru za obie instancje.

Sygn. akt X Ka 101/14

UZASADNIENIE

E. F. został oskarżony o to, że w dniu 8 lipca 2006 roku w W., działając jako biegły Rzeczoznawca z listy Sądu Okręgowego w Warszawie, sporządzając na zlecenie Komornika Sądowego Rewiru XXIV dla W. M. K. P. opinię o wartości nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) w ramach postępowania egzekucyjnego toczącego się w sprawie o sygn. akt XXIV KM 340/04, poświadczył nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, sporządzając fałszywy dokument w postaci operatu szacowania wartości nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) w ten sposób, że określił powierzchnię tej nieruchomości na 126 m ², podczas gdy nieruchomość ta miała metrów 300 oraz określił jej wartość na kwotę 383.130 ,00 (trzysta osiemdziesiąt trzy tysiące sto trzydzieści) złotych, podczas gdy rzeczywista wartość nieruchomości wynosiła wówczas 1.973.260,00 (jeden milion dziewięćset siedemdziesiąt trzy tysiące dwieście sześćdziesiąt) złotych oraz przedłożył ten dokument Komornikowi Sądowemu Rewiru XXIV przy Sądzie Rejonowym dla (...) M. K. P., mając świadomość, iż dokument ten jest dowodem w postępowaniu egzekucyjnym,

tj. o czyn z art. 271 k.k. w zb. z art. 233 § 4 k.k.

Sąd Rejonowy w Piasecznie wyrokiem z dnia 8 października 2013 roku (sygn. akt IIK 134/11):

I. oskarżonego E. F. uznał za winnego tego, że w dniu 8 lipca 2006 roku w P. jako biegły z zakresu szacowania nieruchomości przy Sądzie Okręgowym w Warszawie, przedstawił fałszywą opinię, która miała służyć za dowód w postępowaniu egzekucyjnym o sygn. akt XXIV KM 340/04, prowadzonym przez Komornika Sądowego Rewiru XXIV przy Sądzie Rejonowym dla (...) M., w postaci operatu szacunkowego o wartości nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) w ten sposób, że

określił powierzchnię tej nieruchomości na 126 m ², podczas gdy nieruchomość ta miała 269,7 metrów oraz określił jej wartość na kwotę 383.130,00 (trzysta osiemdziesiąt trzy tysiące sto trzydzieści) złotych, podczas gdy rzeczywista wartość nieruchomości wynosiła wówczas 916.980 zł ( dziewięćset szesnaście tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt) złotych, tj. o czyn z art. 233 § 4 k.k. i za to skazał go na karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 2 (dwóch) lat;

III.  na podst. art. 17 § 1 pkt 9 kpk w zakresie czynu z art. 271 kk postępowanie umorzył;

IV.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 756,35 ( siedemset pięćdziesiąt sześć 35/100) złotych tytułem kosztów sądowych, w tym kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem opłaty.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli: obrońca oskarżonego i prokurator.

Obrońca oskarżonego zaskarżył powyższy wyrok w całości na korzyść oskarżonego. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 233 § 4 k.k. poprzez błędne przyjęcie, że działanie oskarżonego wypełniło znamion w/w czynu w sytuacji gdy:

a)  operat szacunkowy sporządzony przez oskarżonego z dnia 08 lipca 2006 r. nie jest opinią w rozumieniu przepisu oraz nie stanowił dowodu w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, a jest jedynie elementem składowym czynności egzekucyjnej prowadzonej przez komornika sądowego w toku postępowania egzekucyjnego, mającą służyć komornikowi jako wskazanie do sporządzenia kolejnej czynności opisu i oszacowania nieruchomości, a nie jako dowód w sprawie, a którym to operatem komornik nie jest w żaden sposób związany;

b)  w sytuacji kiedy Sąd nie wskazał w opisie czynu na czym miała polegać umyślność działania lub zaniechania oskarżonego w zamiarze bezpośrednim lub co najmniej wynikowym, niezbędna do wykazania znamion strony podmiotowej w/w czynu.

Na wypadek nie podzielenia przez Sąd zarzutu obrazy prawa materialnego n podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. wyrokowi zarzucił także:

1.obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. i 410 k.p.k., mający wpływ na treść
orzeczenia, a polegające na :

a)  przyjęciu dla potrzeb oceny winy oskarżonego opinii sporządzonej przez biegłego A. G., uwzględniającej wartość oraz powierzchnię tej nieruchomości na datę sporządzenia opinii przez tego biegłego, a nie na datę sporządzenia operatu przez oskarżonego F., co oznacza że Sąd nie ustalił jaka rzeczywiście powierzchnia i wartość tej nieruchomości była w dacie 08 lipca 2006 r. kiedy to operat sporządzał oskarżony;

b)  całkowitym pominięciu dowodów z odpowiedzi z wydziałów ksiąg wieczystych do których zwracał się Sąd, z których nie wynika aby oskarżony miał się nigdy nie zwracać o dokumenty ksiąg wieczystych szacowanej nieruchomości, a tym samym zaniechać działania z należytą starannością, a jedynie wynika, że obecnie nie da się tego faktu już ustalić z uwagi na migrację ksiąg wieczystych;

c)  nie uwzględnieniu przy ocenie materiału dowodowego okoliczności, iż biegły A. G. na którego opinii oparł Sąd orzeczenie miał zupełnie inne warunki dostępności do nieruchomości, podczas gdy komornik mimo obowiązku nie zapewnił oskarżonemu możliwości wejścia na nieruchomość i dokonania pełnej oceny sytuacji, o czym oskarżony wyjaśnił i uczynił zastrzeżenie w sporządzonym operacie, co oznacza iż nie działał w zamiarze bezpośrednim ani nawet wynikowym;

2.obrazę przepisów postępowania, tj. art. 6 k.p.k. oraz art. 399 k.p.k. poprzez
uniemożliwienie oskarżonemu prawa do obrony, polegające na otworzeniu na nowo
rozprawy w dniu 08 października 2013 r., nie uprzedzenie oskarżonego o zmianie
kwalifikacji prawnej czynu, uniemożliwienie przerwania rozprawy celem przygotowania
się do obrony;

3.  obrazę przepisów postępowania, tj. art. 405 k.p.k. polegające na zaniechaniu przez Sąd na nowo otwartej rozprawie w dniu 08 października 2013 r. zapytania się stron czy wnoszą o uzupełnienie postępowania dowodowego, co uniemożliwiło oskarżonemu realizacji prawa do obrony w sytuacji zmienionej kwalifikacji prawnej czynu;

4.  obrazę przepisów postępowania, tj. art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku dlaczego Sąd uznał opinię biegłego A. G. za jedyną prawidłową dla oceny powierzchni i wartości, podczas gdy w aktach sprawy znajdowały

się jeszcze opinia biegłego J. P., operat Z. S. i operat oskarżonego F., przy czym każdy z nich różnił się co wyceny nieruchomości oraz ustalenia jej powierzchni.

Mając powyższe na uwadze wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w całości i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie w przypadku uwzględnia przez sąd II instancji obrazy przepisów postępowania wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Prokurator zaskarżył powyższy wyrok w całości na korzyść oskarżonego. Wyrokowi temu zarzucił:

I. mającą zasadniczy wpływ na jego kształt obrazę przepisów postępowania karnego w
postaci art. 7 kpk, art. 5 §2 kpk i art. 424 kpk, to jest dowolną i nie uwzględniającą
dyrektywy rozstrzygania na korzyść oskarżonego nie dających się usunąć wątpliwości
ocenę zgromadzonego materiału, jak też niewystarczające uzasadnienie powziętej decyzji,
a w szczególności:

-

niedostateczne wyciągnięcie wniosków z faktu, iż w treści wydanej przez oskarżonego opinii znajdowało się zastrzeżenie dotyczące sposobu jej wykonania oraz dotykających operat mankamentów poznawczych, jak też z dokonanego przez biegłego założenia, zgodnie z którym w przypadku ew. znaczącej pomyłki sporządzony operat może być niezwłocznie skorygowali na skutek przedstawionych przez dłużnika zastrzeżeń;

-

niedostateczne uwzględnienie sytuacji, w jakiej wydawana była opinia, a co za tym idzie brak analizy działania oskarżonego w aspekcie kontratypu określonego w art. 26 § 1 i 2 kk:

-

brak dostatecznej analizy argumentów wynikających z zeznań świadków i biegłych, przemawiających na korzyść oskarżonego, przy skoncentrowaniu się na okolicznościach dla niego niekorzystnych, a w szczególności również niesłuszne uznanie za wiarygodnego świadka W. W., pomimo oparcia przez niego subsydiarnego aktu oskarżenia na nierzetelnej opinii biegłego Z. S..

II. wynikający z powyżej wskazanych uchybień błąd w ustaleniach faktycznych
przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a skutkujący
niesłusznym przypisaniem E. F. zamiaru ewentualnego, podczas gdy

zasady logiki i doświadczenia życiowego przemawiają za tym. iż w w. nie mógł godzić się na wystąpienie skutku w postaci wydania fałszywej, tj. obarczonej istotnym błędem opinii, a więc jego działanie mogło być objęte jedynie świadomą nieumyślnością.

Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego.

Na rozprawie w dniu 18 czerwca 2014 roku: obrońca popierał apelację i wnioski w niej zawarte, przyłączył się do apelacji prokuratora,

-prokurator popierał apelację prokuratora rejonowego i przyłączył się do apelacji obrońcy,

-oskarżony przyłączył się do stanowiska swojego obrońcy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje są zasadne.

W przedmiotowej sprawie poza sporem pozostaje to, że oskarżony E. F. w dniu 8 lipca 2006 roku sporządził operat szacunkowy, w którym oszacował wartość nieruchomości położonej w P. przy ulicy (...) na kwotę 383 130 zł, przy przyjęciu, iż powierzchnia zabudowy wynosi 75 m ², zaś powierzchnia użytkowa 120 m oraz ceny w wysokości 3192,74 zł za metr kwadratowy. Sąd meriti jednak uznał, że działanie oskarżonego polegające na wydaniu opinii o wskazanej w zarzucie treści objęte zostało przez niego umyślnością w postaci zamiaru ewentualnego, albowiem oskarżony z całą pewnością godził się na to, że wydana przez niego opinia nie będzie zupełnie odpowiadała prawdziwej powierzchni nieruchomości.

W ocenie Sądu Okręgowego, sąd meriti dokonał błędnych ustaleń faktycznych odnośnie tego, że oskarżony dopuścił sie zarzuconego mu czynu działając umyślnie z zamiarem ewentualnym. Analiza zgromadzonego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego wskazuje bowiem na brak umyślności w działaniu E. F.. Przede wszystkim zauważyć należy, że przestępstwo z art. 233 § 4 k.k. popełnia ten kto jako biegły, rzeczoznawca albo tłumacz przedstawia fałszywą opinię lub tłumaczenie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy. Warunkiem odpowiedzialności jest zawsze

świadomość obiektywnej niezgodności treści opinii lub tłumaczenia z rzeczywistością, a przynajmniej godzenie się z taką możliwością. W przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z taką sytuacją. Wskazać bowiem należy, że wyliczona przez oskarżonego cena 3192, 74 zł za metr kwadratowy nieruchomości w sposób nieznaczny odbiega od ceny wyliczonej przez biegłego A. G., wg którego wynosi ona 3330 zł. Jeśli zaś chodzi o powierzchnię nieruchomości to z uwagi na postawę dłużnika W. W., który nie wpuścił oskarżonego na teren nieruchomości została ona obliczona na podstawie wskaźników dla budownictwa mieszkalnego. Oskarżony zaś w treści swojej opinii wyraźnie zaznaczył, że ze względu na niemożność przeprowadzenia wizji wykonano pomiar obrysu zewnętrznego, a powierzchnię obliczono na podstawie wskaźników dla budownictwa mieszkalnego. Ponadto zauważyć należy, że operat szacunkowy sporządzony przez biegłego E. F. nie miał charakteru ostatecznego, dłużnik zaś mógł go zaskarżyć jeżeli np. nie zgadzał się z jego wyliczeniami. Nie bez znaczenia są również okoliczności, w jakich doszło do sporządzenia opinii przez oskarżonego oraz okoliczności sporządzenia będącej dla niej odniesieniem opinii biegłego A. G.. W takiej sytuacji nie sposób stwierdzić, aby oskarżony działał z zamiarem ewentualnym, a tym bardziej z bezpośrednim, a zatem nie można mu przypisać świadomości obiektywnej niezgodności treści opinii z rzeczywistością, a przynajmniej godzenia się z taką możliwością.

Wobec powyższego nie sposób uznać, że czyn przypisany oskarżonemu realizuje znamiona przestępstwa z art. 233 § 4 k.p.k. W przedmiotowej sprawie brak bowiem dowodów, które wskazywały na umyślne działanie oskarżonego. To zaś spowodowało uchylenie zaskarżonego wyroku, mając zaś na względzie kierunek wniesionych środków odwoławczych uniewinnienie E. F. od zarzucanego mu czynu.

O kosztach sądowych postępowania orzeczono na podst. art. 624 § 1 k.p.k.

Orzeczenie o zasądzeniu od oskarżyciela subsydiarnego na rzecz oskarżonego kosztów z tytułu ustanowienia jednego obrońcy z wyboru za obie instancje nastąpiło na podstawie art. 640 k.p.k. w zw. z art. z art. 632 § 1 k.p.k.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.