XVI GC 244/14 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Warszawie z 2017-09-29
Sygn. akt XVI GC 244/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 września 2017 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy
w składzie:
|
Przewodniczący – |
SSO Ewa Teofilak |
|
Protokolant – |
Sekretarz Ewelina Romaniuk |
po rozpoznaniu 19 września 2017 r. w W.
na rozprawie
sprawy z powództwa G. K.
przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) w W.
o odszkodowanie
1. zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. na rzecz powoda G. K. kwotę 183.278,00 zł (sto osiemdziesiąt trzy tysiące dwieście siedemdziesiąt osiem złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 21 czerwca 2013r. do dnia 31 grudnia 2015r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za spadek wartości nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) W. ( działka nr (...)) , dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w W. prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) na skutek objęcia jej obszarem ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. ;
2. w pozostałym zakresie powództwo oddala ;
3. kosztami procesu obciąża w 85 % pozwanego Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W. , a w 15 % powoda G. K. pozostawiając ich szczegółowe rozliczenie referendarzowi sądowemu .
SSO Ewa Teofilak
Sygn. akt: XVI GC 244/14
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 14/10/2013 r. (data prezentaty) G. K. domagał się zasądzenia do Przedsiębiorstwa Państwowego (...) z siedzibą w W. tytułem odszkodowania kwoty 100.000 zł (sto tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od 11 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty, z czego 30.000 zł jako odszkodowanie związane z koniecznością poniesienia nakładów akustycznych w budynku powoda oraz 70.000 zł (siedemdziesiąt tysięcy złotych) tytułem spadku wartości nieruchomości powoda położonej w W. przy ul. (...), na skutek objęcia jej ograniczeniami ustalonymi Uchwałą nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20/06/2011 r. dla strefy Z2.
Powód zgłosił pozwanemu swoje roszczenia pismem doręczonym pozwanemu w dniu 11/06/2013 r. jednakże pozwany nie wypłacił odszkodowania, pomimo nawet zawezwania do próby ugodowej. W związku z powyższym powód skierował sprawę na drogę postępowania sądowego, wskazując jako podstawie swoich roszczeń art. 127 POŚ oraz alternatywnie art. 435 KC, zastrzegł jednocześnie możliwość rozszerzenia powództwa.
(pozew k. 2 – 64)
W odpowiedzi na pozew pozwany wnosił o oddalenie powództwa w całości wskazując brak legitymacji czynnej powoda z uwagi na fakt, że stał się właścicielem nieruchomości dopiero w dniu 15/07/2011 r. Ponadto nieruchomość była położona wtedy w strefie „M” OOU 2007 ustalonych na mocy Rozporządzenia nr (...) Wojewody (...) z 07/08/2007 r., zatem w dniu 25/08/2009 r. upłynął zatem dwuletni termin zawity dla zgłaszania roszczeń ustanowiony w art. 127 POŚ. Ponadto w OOU 2011 zniesione zostały ograniczenia dotyczące nieruchomości strony powodowej, z tego względu na skutek wejścia w życie OOU 2011 sytuacja strony powodowej uległa poprawie. Pozwany zarzucił w związku z tym brak szkody oraz brak wykazania związku przyczynowo – skutkowego. Hałas związany z ruchem lotniska, wg pozwanego był już niejako wliczony w wartość nieruchomości, więc nie można stwierdzić, aby objęcie jej regulacjami OOU 2011 wprowadziło jakąkolwiek zmianę w tym zakresie. Ponadto nieruchomość jest gruntem rolnym – brak jest jakichkolwiek przekroczeń dla tego typu nieruchomości. W ocenie pozwanego powód nie wykazał istnienia budynku na jego nieruchomości a co za tym idzie konieczności zastosowania jakichkolwiek zabezpieczeń akustycznych. Ponadto nie wykazał istnienia przekroczenia norm hałasowych. W ocenie pozwanego nie wykazano w żaden sposób zasadności wysokości odszkodowania. Pozwany zakwestionował też możliwość dochodzenia roszczeń na gruncie art. 435 KC oraz wskazał, że niezasadne jest żądanie odsetek od wskazanego terminu i stwierdził, że rozszerzenie powództwa będzie prowadziło do obejścia przepisów o terminie i jako takie jest niedopuszczalne.
(odpowiedź na pozew k. 102-246)
Pismem złożonym na rozprawie w dniu 06/06/2017 r. strona powodowa rozszerzyła powództwo w zakresie roszczenia o odszkodowanie za ubytek wartości nieruchomości o kwotę 113.278 zł (sto trzynaście tysięcy dwieście siedemdziesiąt osiem złotych) do kwoty łącznie 183.278 zł (sto osiemdziesiąt trzy tysiące dwieście siedemdziesiąt osiem złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 21/06/2013 r. do 31/12/2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01/01/2016 r. do dnia zapłaty. Jednocześnie powód cofnął roszczenie o zasądzenie odsetek za okres 11/06/2013 do 20/06/2013 r. i w tym zakresie zrzekł się roszczenia. Powód wnosił o wydanie wyroku częściowego w zakresie roszczenia o ubytek wartości nieruchomości strony powodowej.
(pismo procesowe k. 1015 -1016a)
Kolejnym pismem złożonym na rozprawie 30/06/2017 r. strona powodowa domagała się zasądzenia odsetek od kwoty 183.278 zł (sto osiemdziesiąt trzy tysiące dwieście siedemdziesiąt osiem złotych) jako odszkodowania za spadek wartości nieruchomości wraz z odsetkami od 30/08/2008 r. do dnia zapłaty. Pozwany wnosił pismem z dnia 12/07/2017 r. o oddalenie powództwa w całości, również w modyfikowanej części roszczenia oraz podniósł ewentualny zarzut przedawnienia roszczenia o odsetki na podstawie art. 118 KC.
(pismo procesowe powoda k. 1029, pismo procesowe pozwanego k. 1049-1053)
Na rozprawie w dniu 19/09/2017 r. strona powodowa wnosiła o zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 §1 pkt 3 1 KPC oraz o zwrócenie się z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego.
(protokół rozprawy k. 1056-1057)
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Rozporządzeniem Wojewody (...) nr (...) z dnia 07 sierpnia 2007 roku
w sprawie utworzenia OOU dla (...) im. (...) w W., które weszło w życie w dniu 25 sierpnia 2007 roku (dalej: OOU 2007), został utworzony obszar ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...). Podstawą wydania Rozporządzenia była treść art. 135 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 roku, Nr 129, poz. 902 ze zm.).
Zgodnie z treścią § 4 ust. 1 tego rozporządzenia w obszarze ograniczonego użytkowania zabroniono:
1) przeznaczania nowych terenów pod szpitale, domy opieki oraz zabudowę związaną ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, a w strefie M także pod zabudowę mieszkaniową;
2)zmiany sposobu użytkowania budynków w całości lub w części na szpitale i domy opieki oraz na stały lub wielogodzinny pobyt dzieci i młodzieży, a w strefie M – także na cele mieszkaniowe – z zastrzeżeniem ust. 2;
3)budowy nowych szpitali, domów opieki, zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, a w strefie M także budynków mieszkalnych, z zastrzeżeniem ust. 2.
Zaś § 5 tego rozporządzenia w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadził następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:
1)w nowoprojektowanych budynkach należy zapewnić izolacyjność ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów – zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi izolacyjności akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych;
2)w istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach poprzez zwiększenie izolacyjności ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów – zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi ochrony przed hałasem pomieszczeń w budynkach.
Rozporządzenie nr (...) weszło w życie 14 dni od jego ogłoszenia tj. 25 sierpnia 2007 r. Termin zawity do zgłaszania roszczeń upływał z dniem 25/08/2009 r.
Na mocy powyższego rozporządzenia nieruchomość położona w W. przy ul. (...) (dz. ew. (...), obręb (...)), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w W. prowadzi księgę wieczystą nr KW (...), będąca przedmiotem postępowania, znalazła się w całości w strefie „M” 2007, tego obszaru, tj. strefie ograniczeń zabudowy mieszkaniowej.
(bezsporne, dowód: Dziennik Urzędowy Województwa (...) z 2007 roku, Nr 156, poz. 4276 z załącznikami k. 128-129, odpis KW nieruchomości k. 323-324a)
Pismem datowanym na 28/08/2008 r., złożonym u pozwanego 29/08/2008 r., ówczesny właściciel nieruchomości przy (...), pan F. T., zgłosił swoje roszczenia, w zakresie odszkodowania z tytułu ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości oraz odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości po 500.000 zł (pięćset tysięcy złotych) za każde z nich. Nie zostały zgłoszone roszczenia o wykup oraz o odszkodowanie z tytułu wykonania zabezpieczeń akustycznych przed hałasem.
(dowód: odpis wniosku o przyznanie odszkodowania/wykup nieruchomości położonej w obszarze ograniczonego użytkowania wokół L. O. w (...) W. , pkt J wniosku k. 352-355)
Na skutek m.in. zmiany w 2009 r. procedur operacji lotniczych na kierunku północno-zachodnim (M. – U.) pozwany, jako administrator lotniska O., został zobowiązany do sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego dla (...) im. (...) w W. w zakresie oddziaływania akustycznego. Przedłożony przez pozwanego Przegląd Ekologiczny dla (...) im. (...) w W. wykazał, że oddziaływanie akustyczne portu znacznie wykracza poza teren, do którego zarządca posiada tytuł prawny. W tej sytuacji z uwagi także na powiększenie się obszaru, na którym dochodziło do przekroczeń hałasu Uchwałą nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku, która weszła w życie 04 sierpnia 2011 roku (dalej: OOU 2011), utworzono obszar ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W..
Zgodnie z powyższą uchwałą w strefie Z2 (§5 pkt 2) określono wymagania techniczne dotyczące budynków: zakazano przeznaczania terenów pod szpitale i domy opieki społecznej oraz pod zabudowę związaną ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, lokalizowania budynków o funkcji szpitali, domów opieki społecznej oraz o funkcjach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, oraz zmiany funkcji budynków istniejących na budynki o funkcjach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, szpitali i domów opieki społecznej.
Na mocy tej uchwały nieruchomość przy ul. (...) w W. (dz. ew. (...) (...) (powstała z podzielenia działki (...)) znalazła się w całości w strefie Z2.
(bezsporne, k. 35 oraz 130-13; załącznik do uchwały nr (...) z dnia 20/06/2011 r. Sejmiku Województwa (...) oraz uzasadnienie do uchwały)
Na podstawie umowy darowizny z dnia 27/06/2011 r. własność przedmiotowej nieruchomości przy ul. (...) (dz. ew. (...), obręb (...)) została mocą umowy darowizny, zawartej przed notariuszem w W. – M. D. (rep. (...), przeniesiona z F. T. na Z. T., z jednoczesnym ustanowieniem służebności dożywocia. Następnie umową darowizny z dnia 15/07/2011 r. zawartą przez notariuszem w W. – M. D. (rep. (...)) Z. T. darował nieruchomość powodowi – G. K.. Nieruchomość ta jest obciążona też prawem dożywocia na rzecz W. T.. Przedmiotowa nieruchomość o powierzchni 3.000 m/kw jest zabudowana trzema (obecnie) budynkami mieszkalnymi oraz pięcioma budynkami produkcyjno-usługowymi i gospodarczymi dla rolnictwa.
(dowód: odpis aktu notarialnego z 15/07/2011 r. k. 55-59 i n., wypis z KW nieruchomości k. 32-34a, wypis z kartoteki budynków k. 53-54, opinia biegłego k. 704)
Łącznie z darowizną została dokonana pomiędzy F. T. a G. K. (powodem) stronami cesja roszczeń odszkodowawczych, dochodzonych w niniejszej sprawie.
(dowód: zeznania świadka F. T. (k. 1017a-1018), przesłuchanie stron z ograniczeniem do przesłuchania strony powodowej G. K. (k. 1018-1019) oraz dokument potwierdzenia cesji roszczenia z dnia 22/10/2016 r.)
Na skutek wejścia w życie Uchwały (...) z dniem 04/08/2011 r. i objęcia nieruchomości powoda ograniczeniami przewidzianymi dla strefy (...) 2011, wartość jego nieruchomości, położonej w W. przy ul. (...) (dz. ew. (...), obręb (...)) o powierzchni 3.000 m/kw, obniżyła się o kwotę 183.278 zł (sto osiemdziesiąt trzy tysiące dwieście siedemdziesiąt osiem złotych).
(dowód: opinia biegłego k. 703-757, opinia uzupełniająca k. 817-823, 829-835, wyjaśnienia opinii na rozprawie k. 887- 888)
Zgłoszeniem doręczonym pozwanemu w dniu 11/06/2013 r. powód domagał się odszkodowania za obniżenie wartości jego nieruchomości przy (...) w W., w wysokości 2.000.000 zł z czego 1.500.000 zł (jeden milion pięćset tysięcy złotych) z tytułu ubytku wartości nieruchomości w związku z objęciem jej ograniczeniami Uchwałą nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20/06/2011 r. dla strefy Z2. Powód zakreślił pozwanemu termin do 20 czerwca 2013 r. na podjęcie negocjacji w sprawie odszkodowania.
(dowód: pismo powoda z prezentatą pozwanego k. 36-54)
Wnioskiem z dnia 22/07/2013r. powód zawezwał pozwanego do próby ugodowej żądając łącznie kwoty 2 000 000 zł tytułem odszkodowania za spadek wartości oraz koszty rewitalizacji wraz z ustaleniem w ugodzie odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości . Do zawarcia ugody nie doszło
( niesporne , nadto dowód : wniosek o zawezwanie do próby ugodowej kr 47-51 z prezentatą sądu z dnia 31.07.2013r. )
Powyższy stan faktyczny został ustalony przez Sąd w oparciu o dowody złożone przy pozwie, odpowiedzi na pozew oraz dalszych pismach w sprawie.
Nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia złożony przez pozwanego Raport – Analiza rynku gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi z (...) Ograniczone (...) wokół (...) im. (...) w W. oraz w bezpośrednim sąsiedztwie nieruchomości przy ul. (...), bowiem jako dokument prywatny, wykonany na zlecenie strony pozwanej nie mógł korzystać z domniemania zgodności z prawdą (vide orzeczenie SN z dnia 15.04.1982 r. III CRN 65/82). Ponadto dokument ten nie dotyczył bezpośrednio nieruchomości powoda.
Sąd dał wiarę opinii biegłego sądowego z zakresu (...), oraz opinii uzupełniającej, w zakresie w jakim oszacował spadek wartości nieruchomości powoda w wyniku wprowadzenia OOU 2011.
W ocenie Sądu opinie zostały sporządzone w sposób logiczny, rzeczowy i przejrzysty. Biegły wskazał na czym opierał się wydając opinię, z jakich źródeł korzystał i którą posłużył się metodologią. W sposób zrozumiały i przekonujący przedstawił wnioski opinii oraz w jaki sposób do nich doszedł. Sąd nie miał także wątpliwości odnośnie tego, że biegły posiada odpowiednie kompetencje i doświadczenie do wydania opinii w sprawie. Należy podkreślić, iż A. G. jest rzeczoznawcą majątkowym oraz od 10 lat biegłym sądowym i sporządził wiele podobnych opinii w zbliżonych rodzajowo sprawach. Należy zatem uznać, iż posiada niezbędne doświadczenie w przedmiocie objętym zakresem i niniejszej sprawy.
Również w ocenie Sądu sposób sporządzenia opinii odpowiada prawu, w szczególności jest zgodny z wymogami Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz.U. 2004 nr 207 poz. 2109 ze zm.). W § 4 ust. 2 powołanego rozporządzenia wskazano metody sporządzania operatu szacunkowego. Z treści ww. przepisu nie wynika, aby któraś z nich była nadrzędna w stosunku do innych, zatem to do biegłego należy wybór, która z nich będzie najodpowiedniejsza i najbardziej adekwatna do uzyskania rzetelnego wyniku.
Biegły zastosował podejście porównawcze, metodę korygowania ceny średniej. Przy stosowaniu podejścia porównawczego konieczna jest znajomość cen transakcyjnych nieruchomości podobnych do nieruchomości będącej przedmiotem wyceny, a także cech tych nieruchomości wpływających na poziom ich cen. Przy stosowaniu metody korygowania ceny średniej do porównań przyjmuje się z właściwego rynku nieruchomości co najmniej kilkanaście nieruchomości podobnych, dla których znane są ceny transakcyjne, warunki zawarcia transakcji oraz cechy tych nieruchomości. Wartość nieruchomości będącej przedmiotem wyceny określa się poprzez korektę średniej ceny nieruchomości podobnych współczynnikami korygującymi. Przy metodzie korygowania ceny średniej do porównań przyjmuje się z rynku właściwego ze względu na położenie wycenianej nieruchomości co najmniej kilkanaście nieruchomości podobnych, które były przedmiotem obrotu rynkowego i dla których znane są ceny transakcyjne, warunki zawarcia transakcji oraz cechy tych nieruchomości. Wartość nieruchomości będącej przedmiotem wyceny określa się w drodze korekty średniej ceny nieruchomości podobnych współczynnikami korygującymi, uwzględniającymi różnicę w poszczególnych cechach tych nieruchomości. Określony rynek stanowi podstawę do przeprowadzenia jego analizy pod kątem wyboru cech rynkowych, które w sposób zasadniczy wpływają na wartość rynkową nieruchomości. Przyjęty do wyceny rynek nieruchomości typowych, często występujących na rynku powinien być rynkiem lokalnym, w przypadku gdy brak danych na rynku lokalnym analizę można rozszerzyć o rynek sąsiedni, podobny do rynku na którym występuje szacowana nieruchomość.
Do złożonej opinii zastrzeżenia złożyły strony, wobec czego Sąd polecił sporządzenia opinii uzupełniającej, zaś wobec dalszych wniosków wezwał biegłego na rozprawę celem złożenia ustnych wyjaśnień opinii.
W ocenie Sądu opinia biegłego wraz z wyjaśnieniami są rzetelne, logiczne i spójne, oparte na metodach stosowanych jednolicie i powszechnie przy wycenianiu nieruchomości, zaś wnioski kategoryczne, jednoznaczne i weryfikowalne w pełni odpowiadają na pytania postawione w tezie dowodowej.
Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnych biegłych oraz o sporządzenie opinii przez Federację (...), uznając że opinie złożone przez biegłego powołanego w sprawie są wystarczającą podstawą do wyrokowania.
W judykaturze uznaje się, że Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub opinii instytutu, gdy zachodzi taka potrzeba, a więc wtedy gdy przeprowadzona już opinia zawiera istotne luki, jest niekompletna, bo nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, niejasna, czyli nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna, tj. gdy przedstawiona opinia nie pozwala sądowi zweryfikować zawartego w niej rozumowania co do trafności wniosków końcowych. Dlatego nie można przyjąć, że sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych, czy też opinii instytutu w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Dowód z opinii biegłych ma szczególny charakter, gdyż korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych, których sąd nie posiada. Z tego też względu funkcją wymaganego uzasadnienia opinii biegłego jest jej weryfikowalność. Chodzi o to, aby przez uzewnętrznienie mechanizmu rozumowania biegłego sąd mógł kontrolować zasadność jego stanowiska. Ewentualne wątpliwości co do treści opinii, zarówno własne, jak i podnoszone przez stronę, sąd usuwa w ten sposób, że żąda ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, a w razie potrzeby żąda też dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych (art. 286 KPC). Sąd nie jest jednak obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinią biegłego zostały przekonane również strony. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco też ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę (por. wyrok z dnia 19 maja 1998 r., II UKN 55/98, OSNAPiUS 1999 nr 10, poz. 351). Szczególny charakter dowodu z opinii biegłych powoduje, że nie mają do niego zastosowania wszystkie zasady dotyczące postępowania dowodowego, a w szczególności art. 217 § 1 KPC (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2010 r., II CSK 119/10, i powołane w nim wcześniejsze orzecznictwo).
Na rozprawie w dniu 25/04/2017 roku pełnomocnik strony powodowej kwestionując rzetelność wykonanej opinii przez biegłego A. G. , przy jednoczesnym złożeniu wniosku powołanie kolejnego biegłego z zakresu szacowania wartości nieruchomości wyniósł o zwrócenie się do instytucji rzeczoznawców w celu zbadania prawidłowości wykonania operatu szacunkowego. Sąd nie uwzględnił niniejszego wniosku. Przepisy art. 157 ustawy o gospodarce nieruchomościami przewiduje tryb oceny prawidłowości sporządzenia operatu szacunkowego przez organizację zawodową rzeczoznawców majątkowych. Zważyć nalży, iż sporządzona w sprawie opinia biegłego zawierana jedynie szczątkowe elementy operatu szacunkowego, gdyż biegły wykonując swoje czynności ma na celu udzielenie odpowiedzi na pytania postawione przez sąd. Konkludując , celem działania biegłego nie jest sporządzenie operatu szacunkowego a wykonanie opinii zgodnie z postanowieniem sądu . W tej sytuacji ocena opinii w zakresie jej cech jako operatu szacunkowego nie miała znaczenia w sprawie, zatem wniosek jako bezprzedmiotowy należało oddalić . Na marginesie dodać należy, iż biegły G. jest biegłym z dużym doświadczaniem zawodowym oraz sporządził wiele analogicznych opinii przy czym ich wynik , że zawsze wskazywał na spadek wartości na skutek objęcia nieruchomości OOU.
Sąd oddalił wnioski o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa oraz akustyka, ze względu na wygaśnięcie roszczenia o odszkodowanie za nakłady na poprawę klimatu akustycznego w budynkach strony powodowej. Dopuszczenie powyższych dowodów nie wniosłoby niczego do sprawy a jedynie by przedłużyło postępowanie, czemu Sąd na mocy przepisów, jest zobowiązany zapobiegać. Z treści przedłożonego w sprawie wniosku ( kr 352) jednoznacznie wynika , że w pkt. J na wskazane cztery możliwości żądań : 1) wykupu, 2) odszkodowania z tytułu ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości , 3) odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości , 4) odszkodowania z tytułu wykonania zabezpieczeń przed hałasem wnioskodawca F. T. wypełnił tylko rubryki towarzyszące żądaniom pkt 2 i 3 . Zatem tylko w tym zakresie sąd uznał zgłoszenie roszczenia za skuteczne . Brak wypełnienia rubryk 1 i 4 czyli o wykup i odszkodowanie z tytułu wykonania zabezpieczeń przed hałasem wskazuje, że nie były one przedmiotem żądania właściciela nieruchomości.
Zeznania słuchanych w sprawie świadków oraz powoda na okoliczności dokonanej cesji sąd ocenił jako wiarygodne . Złożone wyjaśnienia były logiczne, kompletne i wzajemnie się uzupełniały. Nadto zgodnie z art. 65 § 2 KC w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Skoro celem umowy darowizny było przekazanie powodowi pełni praw związanych przedmiotową nieruchomością to niewątpliwie należało do niej zaliczyć tu wierzytelności z tytułu utworzenia OOU 2007r. prawidłowo zgłoszone i potwierdzono z dokumencie z dnia 22.10.2016r. ( kr 907). W tym zakresie zeznania świadków były w pełni zgodne a co za tym idzie wiarygodne. Nadto nie było tu wymogu powiadomienia o cesji pozwanego – art. 509 § 1 KC .
Strona pozwana podnosiła, że zgłoszone wnioski zarówno w zakresie wnioskowanych świadków jak i dokumentu potwierdzenia cesji są spóźnione a co za tym idzie nie powinny zostać uwzględnione. Zgodnie z art. 207 § 6 KPC sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub, że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Przywołany przepis wskazuje przesłanki przy zaistnieniu których możliwe jest uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów. Nie jest wymagane by zaistniały one łącznie a użycie słowa „lub” wskazuje na możliwość ich alternatywnego wystąpienia. Zatem tylko wystąpienie jednej z przesłanek umożliwia sądowi uwzględnienie spóźnionego wniosku dowodowego. Z uwagi na fakt, że złożone wnioski dowodowe zarówno w zakresie świadków jak i złożenie dokumentu potwierdzenia cesji nie spowodowało zwłoki w rozpoznaniu sprawy sąd zaliczył je do materiału dowodowego.
Sąd oddalił wniosek o zawieszenie postępowania, złożony na ostatniej rozprawie oraz o zwrócenie się z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego.
Okolicznościami, jakie muszą zajść, aby sąd mógł rozważać w ogóle zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 ( 1) KPC są zainicjowanie przez sąd zawieszający odpowiedniego postępowania przed właściwym Trybunałem, zależność rozstrzygnięcia sprawy od wyniku postępowania przed Trybunałem oraz celowość zawieszenia postępowania. W ocenie Sądu orzekającego w przedmiotowej sprawie nie ma wątpliwości odnośnie kwestii obowiązywania czasowego i terytorialnego zarówno aktów prawa miejscowego ustanawiających obszary ograniczonego użytkowania dla (...) jak i ustawy POŚ. Orzecznictwo sądów powszechnych, mimo wątpliwości wywołanych m.in. orzeczeniami NSA - postanowieniem z dnia 29/09/2009 II OSK 445/09, oraz wyrokami z 17/03/2009 r. II OSK 1195/08, II OSK 1231/08 i in., było w tym zakresie jednolite i konsekwentne. Z urzędu Sąd posiada wiedzę że dnia 24/02/2017 r. został skierowany do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją art. 129 POŚ z art. 64 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 ui art. 64 ust. 3 oraz art. 64 ust. 2 w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP (sygn. akt K 2/17). Okoliczność, iż w ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, który powoływał się również we wcześniejszych latach na orzecznictwo NSA, przedstawiając swoje stanowisko w związku z pytaniami do niego kierowanymi, że określone unormowanie nasuwa wątpliwości co do swojej konstytucyjności, nie uprawnia samo przez się do powstrzymania się od orzekania, jeżeli sąd orzekający nie podziela tych wątpliwości. Należy uznać zawieszenie postępowania za niecelowe, bowiem wniosek został złożony na finalnym etapie postępowania, po przeprowadzeniu postępowania w zakresie w jakim było ono niezbędne dla oceny zasadności roszczeń strony powodowej. Ponadto wniesienie skargi konstytucyjnej nie wpływa na tok postępowania, ponieważ przysługuje ona tylko od ostatecznego orzeczenia, którym jest m.in. prawomocny wyrok. Stosownie bowiem do treści art. 64 TKU, skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej w terminie 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Uwzględnienie tej skargi przez TK może prowadzić do wznowienia postępowania, w którym zastosowano niezgodny z Konstytucją akt normatywny (art. 190 ust. 4 Konstytucji RP), ale może także nie mieć w ogóle wpływu na postępowanie w sprawie.
W ocenie sądu nie było także, z przyczyn wskazanych powyżej, podstaw do wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym, o treści tożsamej do treści pytania złożonego przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Sąd był w stanie samodzielnie dokonać, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego oraz uchwał Sądu Najwyższego podjętych w czasie trwania postępowania, których rozstrzygnięcia Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie uznał za własne. Sąd nie podzielił stanowiska Sądu Apelacyjnego w sprawie VI ACa 70/15, który zawiesił postępowanie do czasu rozpoznania wniosku RPO – w ocenie orzekającego sprawa nadawała się do rozstrzygnięcia.
Z powyższych przyczyn Sąd oddalił wniosek o zawieszenie postępowania w sprawie na podstawie art. 177 §1 pkt. 3 1 KPC oraz o skierowanie pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego. Sąd doszedł do przekonania iż po sporządzeniu uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego sygn. akt III CZP 62/16 wszelkie kwestie prawne są na tyle wyjaśnione, iż nie ma podstawy do kolejnego zawieszenia postępowania.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Roszczenie powoda o odszkodowanie za zmniejszenie wartości jego nieruchomości zasługiwało na częściowe uwzględnienie, zaś roszczenie o odszkodowanie za nakłady, celem poprawy klimaty akustycznego w budynkach powoda jako wygasłe należało oddalić.
Jak wskazano w stanie faktycznym, powód dochodził odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi za zmniejszenie wartości swojej nieruchomości, na skutek utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. na podstawie uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 ze zm., na podstawie art. 129 ustawy Prawo ochrony środowiska. W pierwszej kolejności Sąd dokonał oceny prawnej roszczenia powoda.
Treść powołanego przepisu, mówi, że jeżeli w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości korzystanie z niej lub z jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel nieruchomości może żądać wykupienia nieruchomości lub jej części (ust. 1). W tej sytuacji, w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości, jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości (ust. 2). Roszczenie, o którym mowa w ust. 1 i 2, przysługuje również użytkownikowi wieczystemu nieruchomości, a roszczenie, o którym mowa w ust. 2, także osobie, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości. (ust. 3) Z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1-3, można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości (ust. 4).
Zgodnie z treścią art. 136 ust. 1 - 3 POŚ w razie ograniczenia sposobu korzystania ze środowiska w wyniku ustanowienia OOU, właściwymi w sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowania lub wykupu nieruchomości są sądy powszechne. Obowiązany do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem OOU. W razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.
Roszczenia formułowane na podstawie art. 129 ust. 1 i 2 POŚ podlegają ograniczeniom. Według art. 129 ust. 4 POŚ można wystąpić z nimi w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości.
W ocenie Sądu obszar ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. został utworzony w drodze rozporządzenia z dnia 07 sierpnia 2007 r. wydanego przez Wojewodę (...). Podstawą prawną do wydania rzeczonego aktu stanowił art. 135 ust. 2 POŚ w wówczas obowiązującym brzmieniu. W oparciu o powyższy przepis kompetencja do utworzenia OOU została powierzona wojewodzie.
Na skutek nowelizacji dokonanej na podstawie art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (Dz. U. z 2005 r. Nr 175 poz. 1462 ze zm.), kompetencja do utworzenia OOU została powierzona sejmikowi województwa, który taki obszar tworzy w drodze uchwały. Powyższa nowelizacja zgodnie z art. 48 pkt 2 POŚ weszła w życie z dniem 01 stycznia 2008 r. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. zawierała także przepisy przejściowe, stanowiące, iż akty prawa miejscowego wydane na podstawie przepisów zmienianych niniejszą ustawą z zakresu zadań i kompetencji podlegających przekazaniu ustawą zachowują moc do czasu wydania nowych aktów prawa miejscowego przez organy przejmujące zadania i kompetencje (art. 47 ust. 2 ww. ustawy).
W dacie utworzenia OOU dla (...) im. (...) w W., tj. w dniu 24 sierpnia 2007 roku (data wejścia w życie rozporządzenia Wojewody (...) nr (...) z dnia 07 sierpnia 2007 roku), art. 135 ust 2 POŚ wskazywał, że obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1, lub dla zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie, w drodze rozporządzenia tworzy wojewoda.
Przepis ten uległ zmianie, na podstawie art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (Dz. U. z 2005 r. nr 175, poz. 1462), w brzmieniu obowiązującym od dnia 01 stycznia 2008 roku. Według tej nowelizacji, OOU dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1, lub dla zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana, jako takie przedsięwzięcie, tworzy w drodze uchwały sejmik województwa. Zmieniono zatem jedynie organ uprawniony do utworzenia OOU – w miejsce wojewody – sejmik województwa oraz wskazano, że następuje to w formie uchwały, a nie jak dotychczas w formie rozporządzenia.
Zgodnie z treścią § 32 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 roku w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. 2002, Nr 100, poz. 908), jeżeli zmienia się treść przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego w ten sposób, że zmienia się rodzaj aktu wykonawczego albo zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym lub wytyczne dotyczące treści tego aktu, przyjmuje się, że taki akt wykonawczy traci moc obowiązującą z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego. Zgodnie zaś z treścią ust. 3 przywołanego wyżej §32 powyższego rozporządzenia, jeżeli zmiana treści przepisu upoważniającego polega na tym, że zmienia się organ upoważniony do wydania aktu wykonawczego, przyjmuje się, że taki akt zachowuje moc obowiązującą, w takim przypadku organem upoważnionym do zmiany lub uchylenia aktu wykonawczego wydanego na podstawie zmienionego przepisu upoważniającego jest organ wskazany w zmienionym upoważnieniu. Przepis ten stosuje się przy tym odpowiednio, na podstawie § 143 rozporządzenia, do aktów prawa miejscowego.
Zatem zmiana organu upoważnionego do wydania aktu wykonawczego z wojewody na sejmik województwa nie wpłynęła na moc obowiązującą Rozporządzenia nr (...) Wojewody (...) z dnia 07 sierpnia 2007 roku, bowiem w przypadku zmiany treści przepisu upoważniającego, polegającej na zmianie organu upoważniony do wydania aktu wykonawczego, przyjmuje się, że taki akt zachowuje moc obowiązującą, jak wywiedziono powyżej. Oznacza to, iż zmiana ustawy z dnia 03 października 2008 r. miała jedynie charakter redakcyjny i określała, kiedy tracą moc przepisy wykonawcze określające, które przedsięwzięcia mogą zawsze znacząco oddziaływać na środowisko.
Zmiany art. 135 ust. 2 POŚ w zakresie organu, rodzaju aktu prawnego oraz określenia rodzaju przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w żaden sposób nie wpłynęły na skuteczność obowiązywania Rozporządzenia nr (...) Wojewody (...) z dnia 07 sierpnia 2007 roku, bowiem zmiana organu upoważnionego do wydania aktu wykonawczego nie wpłynęła na moc jego obowiązywania; kwestia formy aktu została rozstrzygnięta w przepisach przejściowych, to jest art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r., a zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym przedmiotowo pozostał ten sam - nie zmieniła go ani nowelizacja dokonana ustawą z dnia 03 października 2008 roku, ani nowe rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 09 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
W tej sytuacji należy podzielić stanowisko, że przepisy rozporządzenia nr (...) Wojewody (...) z dnia 07 sierpnia 2007 r. zachowały moc obowiązującą do czasu wejścia w życie uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku w sprawie utworzenia OOU dla (...) im. (...) w W., zaprezentowaną w uzasadnieniach szeregu wyroków Sądu Apelacyjnego w Warszawie (sprawy o sygnaturach: VI ACa 1156/10, VI ACa 1058/10, VI ACa 194/11, VI ACa 14/11, VI ACa 140/11). Słuszność tej linii orzeczniczej potwierdził także w swoim orzeczeniu Sąd Najwyższy z dnia 25 czerwca 2015 r. (III CZP 34/15) oraz w uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 22 listopada 2016 r. (sygn. akt III CZP 62/16). W uzasadnieniu do tego wyroku Sąd Najwyższy podkreślił że analiza przyczyn wprowadzenia zmiany art. 135 POŚ ustawą z 03/10/2008 wskazuje, że nie wpłynęły one na zakres przedmiotowy regulacji dotyczącej ustanowienia OOU a były wynikiem usuwania usterek powstałych przy włączaniu do systemu prawa wewnętrznego regulacji unijnych, które podlegały uwzględnieniu także przed zmianą w procesie interpretacji implementującej je ustawy. Sąd podkreślił także, że nie ma wyroków sądów administracyjnych stwierdzających nieważność rozporządzenia nr (...) Wojewody (...). Oba orzeczenia na których opierają się strony wskazujące brak ciągłości pomiędzy OOU 2007 i 2011 tj. II OSK 445/09 i II OSK 502/09, mają charakter formalny, bowiem dotyczą kwestii procesowej jaką stanowi umorzenie postępowania a wypowiedziany w ich uzasadnieniach pogląd o nieaktualności Rozporządzenia nr (...) nie został poparty szczegółową analizą zmiany art. 135 ust. 2 POŚ w wyniku nowelizacji z 03/10/2008 r.
Sąd Najwyższy w przywołanym orzeczeniu odniósł się także do zagadnienia desuetudo, podnoszonego w sprawach tzw. odszkodowań portowych, czyli powszechnej, ogólnie ustabilizowanej praktyki nierespektowania określonej normy prawnej przez ogół podmiotów stosujących prawo, pomimo braku formalnej jej derogacji. Sąd Najwyższy podkreślił, że samo występowanie rozbieżności zapatrywań w przedmiocie obowiązywania Rozporządzenia nr (...) przemawia przeciwko tezie o utracie przez nie mocy. Sąd Najwyższy konsekwentnie stanął na stanowisku że nie zaistniały szczególne okoliczności uzasadniające zastosowanie nadzwyczajnej i motywowanej aksjologicznie instytucji desuetudo, skoro nie miały miejsca radykalne zmiany w systemie prawa ujmowanym jako całość, jak również w zakresie regulacji prawnych dotyczących ustanawiania obszarów ograniczonego użytkowania dla lotnisk. Sąd podziela powyższy pogląd i przyjmuje za własny na gruncie niniejszej sprawy.
Także w treści uzasadnienia do uchwały nr (...) wprost wskazano , że „Dotychczasowy akt ustanawiający obszar ograniczonego – rozporządzenie Nr (...) Wojewody (...) z dnia 7 sierpnia 2007 r. – został utrzymany w mocy na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej.
Ze względu na powyższe należało uznać, że Rozporządzenie nr (...) Wojewody (...) z dnia 07 sierpnia 2007 roku obowiązywało do czasu wejścia w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) nr (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku w sprawie utworzenia OOU dla (...) im. (...) w W..
Pomiędzy stronami niesporny był fakt położenia nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkami mieszkalnymi – znajdującej się w W. przy ul. (...), początkowo w obszarze ograniczonego użytkowania – w strefie M - ustalonego Rozporządzeniem nr (...) Wojewody (...) z dnia 07/08/2007 r. a następnie w obszarze ograniczonego użytkowania w strefie Z2, zgodnie z uchwałą nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. (Dz. Urz. Woj. M.. nr 128 poz. 4086).
Analizując zapis przytoczonego wyżej art. 129 POŚ oczywistym jest , że określone w nim roszczenie przysługuje właścicielowi bądź wieczystemu użytkownikowi nieruchomości na moment wejścia w życie aktu ustanawiającego obszar. Zgodnie z dokonanymi wyżej rozważaniami i ustaleniem, że obszar dl portu lotniczego (...) w W. został ustanowiony nam mocy rozporządzenia wojewody nr (...) należało ustalić komu przysługiwało uprawnienie do zgłoszenia roszczenia odszkodowawczego z tego tytułu oraz czy dochowano terminu z art. 129 § 4 POŚ.
Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że właścicielem nieruchomości w dacie wejścia w życie aktu prawa lokalnego ustanawiającego obszar tj. rozporządzenia wojewody (...) był F. T.. Wnioskiem z dnia 28 sierpnia 2008 roku zatytułowanym „o przyznanie odszkodowania/wykup nieruchomości położonej w obszarze ograniczonego użytkowania wokół lotniska O. w m.st W.” zgłosił swoje roszczenie z tego tytułu ( k.352) . Wniosek został doręczony pozywanemu w dniu 29 sierpnia 2008 roku, co jednoznacznie potwierdza prezentata pozwanego na pierwszej stronie wniosku. Wnioskodawca prawidłowo określił nieruchomość znajdującą się w W. przy ulicy (...) wskazując numer ewidencyjny działki oraz podając nr powadzonej dla niej księgi wieczystej, co pozwoliło na stwierdzenie, że żądanie wskazane w pozwie jak i objęte wnioskiem z dnia 28.08.2008r. dotyczyło tej samej nieruchomości . W punkcie (...) wniosku, na czwartej stronie, wskazano , iż wniosek dotyczy „odszkodowania z tytułu ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości” co zostało wycenione przez wnioskodawcę na kwotę 500 tyś zł, bądź „odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości” co także zostało wycenione na kwotę 500 tyś zł. Nie budził wątpliwości Sądu także podpis na wniosku złożony przez F. T..
Skoro złożenie wniosku nastąpiło w terminie 2 lat od wejścia w życie rozporządzenia nr (...), zatem przyjąć należało, że roszczenie z tytułu spadku wartości nieruchomości znajdującej się przy ulicy (...) w W. zostało skutecznie zgłoszone przez jej aktualnego właściciela.
Z uwagi na sformułowany przez pozwanego zarzut braku legitymacji czynnej do akt sprawy został złożony dokument „Potwierdzenia cesji roszczenia” datowany na dzień 22.10.2016r. (k. 907). Z jego treści jednoznacznie wynika, że F. T. w dniu 16 lipca 2011 roku scedował na rzecz G. K. w całości wszelkie roszczenia związane ze złożonym w dniu 28 sierpnia 2008 roku wnioskiem do pozwanego o zapłatę odszkodowania za nieruchomość przy ulicy (...) położonej w obszarze ograniczonego użytkowania dla lotniska (...) w W.. Cesja roszczenia nastąpiła pod tytułem darmym . Na dokumencie podpisy złożyli F. T. oraz G. K.. Zatem na oświadczenie o cesji roszczeń została wyrażona zgodna na jej przyjęcie przez powoda. Wnioski te znalazły także oparcie w zeznaniach stron cesji : powoda G. K. i F. T. . Ich zeznania były spójne i logiczne, zatem Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić im wiarygodności. W ocenie Sądu umowa cesji, zawarta po zawarciu umowy darowizny ze zbywcą nieruchomości, stanowi podstawę przejścia na powoda wierzytelności obejmujących roszczenia o naprawienie szkody w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości - związane ze zmniejszeniem wartości nieruchomości. Natomiast roszczenia o odszkodowanie za koszty rewitalizacji akustycznej nieruchomości powoda wygasły z uwagi na brak zgłoszenia i jako takie nie mogły być przedmiotem przelewu roszczeń.
Sąd uznał, że w świetle treści art. 511 KC, do skuteczności zbycia dochodzonej pozwem wierzytelności nie było konieczne zachowanie formy pisemnej, gdyż będące przedmiotem cesji wierzytelności nie były stwierdzone pismem. Należało uznać, że oświadczenie cesjonariusza F. T. zostało wyrażone konkludentnie, a wobec braku wymogu formy, w ten sposób strony zawarły ustnie ważną i skuteczną umowę przelewu wierzytelności w dacie zawarcia umowy darowizny. Roszczenie będące przedmiotem cesji zostały dostatecznie sprecyzowane w umowie tj. w potwierdzeniu cesji , przez określenie dłużnika i źródła ich powstania, co pozwala na ustalenie, że powodowi przysługuje legitymacja czynna w zakresie roszczeń dochodzonych w tym postępowaniu.( tak też wyrok SA w Krakowie z dnia 15 maja 2015 r. I ACa 295/15, czy wyrok SA w Poznaniu z dnia 3 listopada 2016 r. I ACa 483/16)
Zgodnie z przedstawionymi dokumentami powód nabył własność nieruchomości położonej przy ul. (...) w W., zabudowanej budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi, poprzez umowę darowizny z dnia 15/07/2011 r. Kolejny akt prawa lokalnego rozszerzający obszar OOU 2007 prawie dwukrotnie tj. Uchwała (...) Sejmiku Województwa (...) wchodził w życia z dniem 04/08/2011 r. zatem w momencie jej ogłoszenia powód był legitymowanym czynnie do zgłoszenia roszczeń z tego tytułu.
Jak wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego nieruchomość strony powodowej położona w W. przy ul. (...) znajdowała się w całości się w obszarze ograniczonego użytkowania ustalonym Rozporządzeniem nr (...) Wojewody (...) z dnia 07 sierpnia 2007 r. w sprawie utworzenia OOU dla (...) im. (...) w W. – była położona w strefie „M” OOU 2007. W obszarze ograniczonego użytkowania utworzonego na podstawie Uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. OOU 2011 nieruchomość ta znajduje się w strefie Z2.
Uznając, że obydwa akty prawa lokalnego - zarówno rozporządzenie jak i uchwała - swoim zakresem objęły nieruchomość strony powodowej, należało dokonać analizy wprowadzonych przez nie ograniczeń w stosunku do nieruchomości i zbadać o ile, i w jakim zakresie ograniczenia te wpłynęły na dotychczasowy sposób korzystania z nich.
Sąd podziela tu w pełni stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia
27 czerwca 2012 r., sygn. akt IV CSK 28/12 zgodnie, z którym odpowiedzialność odszkodowawczą, o której mowa w art. 129 POŚ, przewidziano nie za samo ograniczenie i nie za każde ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Odszkodowanie nie rekompensuje zmiany dotychczasowej sytuacji właściciela nieruchomości, a tym bardziej utrzymywania już istniejących ograniczeń w przypadku zmiany aktu prawnego. Odszkodowanie przysługuje za konkretną szkodę, która powstała w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości, a nie za samo ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Konieczną przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej jest szkoda, której źródłem jest rozporządzenie lub akt prawa miejscowego powodujący ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Szkoda ma być normalnym następstwem wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego wprowadzającego ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości. Szkoda taka może powstać, gdy akt prawa miejscowego wprowadza nowe lub zwiększa dotychczasowe ograniczenia, co do sposobu korzystania z nieruchomości lub też przedłuża ograniczenia na kolejny okres obowiązywania. Szkoda nie powstaje, gdy kolejny akt prawny utrzymuje zakres ograniczeń na dotychczasowym poziomie a tym bardziej, gdy je zmniejsza (teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12/12/2008 r. II CSK 367/08, gdzie Sąd jednoznacznie wskazał, że hipoteza art. 129 ust. 2 ustawy z 2001 r. - Prawo ochrony środowiska nie obejmuje każdego ograniczenia korzystania z nieruchomości położonej w obszarze ograniczonego użytkowania, ale tylko takie, które w związku utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania wynikają z zakresu ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości wskazanego w akcie prawa miejscowego, tworzącego obszar ograniczonego użytkowania).
Jak wcześniej wskazano poprzednik prawny powoda – F. T. - zgłosił swoje roszczenia pozwanemu na gruncie Rozporządzenia nr (...), pismem złożonym dnia 29/08/2008 r., w zakresie odszkodowania za spadek wartości nieruchomości oraz ograniczenia w sposobie użytkowania nieruchomości w kwocie łącznie 1.000.000 zł (jeden milion złotych), - wniosek nie określał terminu realizacji żądania – między stronami było bezsporne, że wskazana kwota nie została wypłacona przez pozwanego. Natomiast powód nie zgłosił żądań w zakresie odszkodowania z kosztów rewitalizacji akustycznej budynków posadowionych na nieruchomości użytkowanych na cele mieszkaniowe – w dacie składania wniosku były to dwa budynki. Rubryka we wniosku dotycząca kosztów adaptacji akustycznej nie została zakreślona przez wnioskodawcę. Strona powodowa w załączniku do protokołu z dnia 28/06/2017r. (k.1030) wskazała, że ustawodawca przewidział 3 roszczenia dla właścicieli nieruchomości objętych obszarem ograniczonego użytkowania:
1) o wykup nieruchomości lub jej części w związku z całkowitym lub znacznym ograniczeniu sposobu korzystania z niej – art. 129 ust. 1 POŚ;
2) o odszkodowanie za poniesioną szkodę związku z ograniczaniem sposobu korzystania z nieruchomości obejmujący także spadek wartości nieruchomości – art. 129 ust. 2 POŚ
i 3) o koszty poniesione w celu wypełnienia przez istniejące budynki wymagani technicznych, o ile takie wymogi dla budynków położonych na obszarze ograniczonego użytkowania zostały określone ( art. 136 ust. 3 POŚ ) . W ocenie strony powodowej konieczność wypełnienia wymogów technicznych przez budynki , o których mowa w art. 136 ust. 3 POŚ nie jest ograniczeniem wynikającym z ustanowienia OOU , ale obowiązkiem prawnym. Według niej art. 136 ust. 3 POŚ nie uzależnia zaliczenia kosztów poniesionych na wypełnienie wymagań technicznych przez istniejące budynki od istnienia ograniczeń uniemożliwiających lub utrudniających korzystanie z nieruchomości, ale od samego faktu określenia wymagań technicznych. Jednocześnie strona powodowa zauważyła, że możliwość domagania się kosztów dostosowania istniejących budynków do wymagań technicznych określonych przy tworzeniu obszaru jest niezależna od tego czy właściciele koszty te już poniósł czy dopiero poniesie . Zatem według strony powodowej obowiązek wypełniania określonych wymagań technicznych nie ma charakteru ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości, bo jest obowiązkiem prawnym. W tej sytuacji wg powoda przyjąć należało, że roszczenie o rewitalizację akustyczną skoro nie jest ograniczeniem wynikającym z aktu prawa lokalnego nie może też podlegać zgłoszeniu w terminie zawitym. W konsekwencji nie można tu zostać zastosować porównania ograniczeń wprowadzanych kolejnymi aktami prawa lokalnego ustanawiający bądź zmieniającymi obszar.
Sąd orzekający w sprawie nie podziela tego stanowiska . Analiza przepisów art. 129 i 136 POŚ po wskazuje, że są dwa rodzaje roszczenia : 1) o wykup oraz 2) odszkodowanie przy zaistnieniu wskazanych w niniejszych przepisach przesłanek. Niewątpliwie roszczenie odszkodowanie może dotyczyć wszelkiego rodzaju szkód związanych z ustanowieniem i objęciem danej nieruchomości OOU przy czym przepisy wymieniają przykładowo spadek wartości nieruchomości czy koszt dostosowania budynków znajdujący się na obszarze do wymagani technicznych zapewniających właściwy klimat akustyczny przy jednoczesnym obowiązkiem wykazania przesłanek z art. 361 KC .
Skoro art. 136 ust. 3 POŚ jednoznacznie wskazuje ,że „ ( …) szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki ( …) „ , to obowiązkiem strony było zgłosić roszczenie odszkodowawcze o tym charakterze w terminie zawitym wskazanym w art. 129 § 4 POŚ . Pogląd ten nie stoi w sprzeczności ze stanowiskiem, że konieczność wypełnienia wymogów technicznych przez budynki w OOU jest obowiązkiem prawnym. W konsekwencji bezsprzecznie przyjąć należy, że roszczenie odszkodowawcze o charakterze rewitalizacyjnym podlega obowiązkowi zgłoszenia pozwanemu w terminie zawitym wskazanym w art. 129 § 4 POŚ .
Nadto obowiązek posiadania odpowiedniego klimatu akustycznego przez budynki mieszkalne został uregulowany w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (t.j. Dz. U. 2017 poz. 1332). Aktem wykonawczym do ww. ustawy określającym wymagania dotyczące właściwości jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12/04/2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 75 poz. 690 ze zm.). Z kolei ten akt prawny odwołuje się do norm budowlanych – izolacyjność akustyczna jest określona w normie PN-B-02151-3 – akustyka budowlana – Ochrona przed hałasem w budynkach – Izolacyjność akustyczna przegród oraz elementów budowalnych (norma ta obowiązywała w dacie wejścia w życie OOU 2007 oraz OOU 2011). Określa ona wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej ścian wewnętrznych, drzwi, stropów i przegród zewnętrznych (w tym okien) w budynkach jedno- i wielorodzinnych, w budynkach zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, jak również wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej elementów budowlanych. Zarówno dla OOU 2007 jak i OOU 2011, biorąc pod uwagę granice wyznaczone wartością izofon, minimalny wskaźnik oceny wypadkowej izolacyjności akustycznej właściwej przybliżonej dla pokoi mieszkalnych wynosi 23dB dla natężenia hałasu w przedziale 56-60 dzień i 46-50 noc. Oznacza to, iż pomimo zmiany aktu prawa lokalnego z Rozporządzenia Wojewody (...) poziom klimatu akustycznego, który powinien zostać zapewniony wewnątrz mieszkania został utrzymany, przy uwzględnieniu, że zmiana pomiędzy izofonami wyznaczającymi obszar M oraz Z2 OOU mieści się w tym samym przedziale skali. W § 5 pkt 2 rozporządzenia nr (...) nakazano zastosować zabezpieczenia zapewniające właściwy klimat budynku poprzez zwiększenie izolacyjności ścian zewnętrznych okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów – zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi ochrony przed hałasem w pomieszczeniach i budynkach. Obowiązek zapewnienia prawidłowego klimatu akustycznego istniał już dla nieruchomości w 2007, a po wprowadzeniu OOU 2011 wymagania Polskich Norm w tym zakresie nie uległy zmianie, zatem konsekwentnie przywołując wnioskowanie dot. ponownego otwarcia terminu do zgłoszenia roszczenia należało uznać iż wobec utrzymania dotychczasowych przepisów – termin do zgłoszenia roszczenia z tytułu nakładów na zapewnienie właściwego klimatu akustycznego w budynku strony powodowej upłynął z dniem 25 sierpnia 2009 r.
Także Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 02/03/2017r. w sprawie I ACa 1210/15 ( nie publik) dokonał porównania ograniczeń związanych z zapewnieniem klimatu akustycznego w obu aktach tj. rozporządzeniu i w uchwale , i wskazał , że „ określone w § 6 uchwały nr (...) wymagania techniczne dotyczące budynków objętych obszarem ograniczonego użytkowania były (pomimo różnic redakcyjnych) takie same jak przewidziane w § 5 rozporządzenia nr (...). Skutkowało to ustaleniem przez Sąd Okręgowy, że wskutek wejścia w życie uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. powódce nie została wyrządzona żadna nowa szkoda „ .
W związku z tym bezprzedmiotowe okazały się twierdzenia słuchanego świadka i powoda oraz dokument potwierdzający cesję roszczenia w zakresie nakładów na akustykę które wygasło, zatem nie mogło być przedmiotem przelewu, jako nieistniejące w dacie cesji .
Ze względu na powyższe, roszczenie w tej części należało oddalić, o czym orzeczono jak w sentencji w punkcie 2.
Wobec ustalenia, iż powodowi przysługiwała legitymacja czynna, a termin zawity do wystąpienia z roszczeniem w zakresie odszkodowania za spadek wartości nieruchomości został dochowany oraz został wprowadzony w życie akt prawa miejscowego ustanawiający obszar ograniczonego użytkowania obejmujący nieruchomość powoda, należało ustalić, czy wystąpiła szkoda i czy nastąpiła ona w wyniku wprowadzenia OOU. W ocenie Sądu powód wykazał powyższe poprzez opinię biegłego.
Zgodnie z art. 129 ust. 2 POŚ właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę, w tym zmniejszenie wartości nieruchomości, w związku z o ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości, przy czym ograniczeniem takim jest także samo ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania. W związku z tym pozostaje nie tylko obniżenie wartości nieruchomości będące następstwem ograniczeń przewidzianych bezpośrednio w treści rozporządzenia o utworzeniu OOU, zwłaszcza ograniczeń zabudowy i przeznaczenia budynków do niektórych rodzajów działalności, lecz także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że dochodzi do zawężenia granic własności i tym samym ścieśnienia wyłącznego władztwa właściciela względem nieruchomości położonej w OOU. Bowiem o ile przed wejściem w życie OOU właściciel mógł żądać zaniechania immisji przekraczającej standard ochrony środowiska, o tyle w wyniku ustanowienia OOU takiej możliwości został pozbawiony. Innymi słowy szkodą podlegającą naprawie jest swoisty przymus znoszenia dopuszczalnych na tym obszarze immisji, co wywołuje skutki ekonomiczne tego stanu prawnego. Obniżenie wartości nieruchomości stanowi wymierną stratę niezależnie od tego czy właściciel ją zbył czy też nie, bowiem nieruchomość jest dobrem o charakterze inwestycyjnym. W praktyce orzeczniczej zwraca się uwagę na to, że przesłanką roszczenia odszkodowawczego przewidzianego w art. 129 ust. 2 POŚ nie jest zbycie nieruchomości a odszkodowanie nie jest ograniczone do rzeczywistej straty, obowiązuje bowiem zasada pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości (por. wyrok SN z dnia 25 lutego 2009, sygn. akt II CSK 546/08, LEX nr 503415).
Sporządzając opinię biegły ustalił, że nieruchomość strony powodowej położona jest w południowej części dzielnicy W., w rejonie O., niedaleko stacji (...) W. – S.. Obiekty handlowe oddalone, komunikacja w odległości ok 1 km. Działka nr (...) o powierzchni 3.000 m 2 ma kształt prostokąta, płaska, ogrodzona – częściowo zabudowana domami a częściowo uprawiana rolniczo. Nieruchomość posiada dostęp do mediów miejskich – gazu, energii elektrycznej i sieci wodnej. Ogrzewanie wody i c.o. we własnym zakresie, ścieki odprowadzane do szamba. Do nieruchomości przylegają działki niezabudowane i zabudowane niskimi budynkami mieszkalnymi oraz działki wykorzystywane na cele komercyjne zabudowane halami i magazynami – stan w okresie 2007 - 2011 nie różnił się zasadniczo od obecnego.
Na nieruchomości znajduje się klika budynków z czego dwa – oznaczone numerami 2 i 3 są budynkami mieszkalnymi. Budynek nr (...) jest usytuowany przy wschodniej granicy działki, o powierzchni zabudowy 69 m/kw, murowany, podpiwniczony wybudowany w latach 60-tych XX w. i w słabym stanie technicznym, wykończenie wnętrza o niskim standardzie, sprzed kilkudziesięciu lat. Budynek nr (...) jest usytuowany w południowej części działki o powierzchni zabudowy 81 m/kw, użytkowany jako mieszkanie stanowi zaadaptowaną część budynku gospodarczego. Dom w dobrym stanie technicznym, materiały wykończeniowe współczesne. Adaptacji i remontu dokonano w drugiej połowie 2007 r.
Budynek oznaczony numerem (...), wg powoda częściowo zamieszkały w 2007 r. z uwagi na zużycie techniczne nie nadaje się do zamieszkanie – biegły uznał, że budynek ten nie przedstawia żadnej wartości i obciążanie nieruchomość kosztami rozbiórki.
Dla przedmiotowego terenu brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, natomiast zgonie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (...) W. przyjętym Uchwałą nr (...) Rady (...) W. w dniu 10/10/2006 r. ze zm. nieruchomość jest położona na obszarze U.12 w strefie przedmieść, na terenach o minimalnym udziale powierzchni biologicznie czynnej 60%. Strefa ta jest dla planowanego rozwoju usług, średni wskaźnik intensywności zabudowy wynosi 1,2, wysokość zabudowy do 12 m. Na terenie usług ustalono priorytet lokalizowania usług z zakresu obsługi imprez międzynarodowych, administracji, organizacji społecznych, dyspozycji i współpracy gospodarczej, obrotu finansowego, ubezpieczeń, kultury nauki, wdrażania wyspecjalizowanych nowoczesnych technologii, szkolnictwa, handlu oświaty gastronomii, hotelarstwa turystyki, sportu, transportu przy czym dopuszcza się lokalizowanie funkcji mieszkaniowej, z zaleceniem by udział tej funkcji kształtował się do 40% powierzchni zabudowy na terenie. Biegły stwierdził, iż podaż przewyższa popyt i można negocjować ceny. W latach 2005 – 2007 ceny mieszkań były nadmiernie wysokie, i kiedy rynek mieszkań się załamał zaczęto budować osiedla jednorodzinne. w W. domy na rynku wtórnym nadal sprzedają się słabo, klienci chętnie wybierają nowsze budynki za miastem o powierzchni do 200 m/kw. Największe spadki cen biegły zaobserwował dla gorszych lokalizacji w rozumieniu szybkości dojazdu do centrum W. i starszych domów.
W 2007 r. wg raportu Rzeczpospolitej ceny domów wzrosły o 10% z dalszą tendencją wzrostową, stare domy były w tym okresie kupowane ze względu na atrakcyjne położenie. Badany rynek biegły określił jako obszar dzielnicy W., działki zabudowane budynkami jednorodzinnymi w okresie styczeń 2006-sierpień 2007 r. Biegły ustalił 32 transakcje dla których określił trend czasowy, uzyskując wartość 1,89% w skali miesiąca.
Biegły wskazał , iż wyceniana nieruchomość jest nietypowa, bowiem na jednej działce znajdują się dwa niezależne, nadające się do zamieszkania budynku w całkowicie różnym stanie technicznym. Z braku możliwości znalezienia nieruchomości podobnych dla celów wyceny nieruchomość podzielono na dwie części, które wyceniono osobno i wynik zsumowano. Uwzględniając stan i położenie wycenianej nieruchomości zabudowanej biegły zestawił transakcje korygując ceny trendem czasowym – grunty o powierzchni powyżej 900 m/kw zabudowane domami jednorodzinnymi oraz z dzielnicy U. i U.. Biegły ustalił 11 nieruchomości podobnych. Następnie biegły ustalił cechy rynkowe najbardziej pożądane przez kupujących, nadając im odpowiednie wagi: stan techniczny budynku, powierzchnia działki, powierzchnia użytkowa, zabudowa towarzysząca oraz lokalizacja. Biegły ocenił nieruchomość w zakresie stanu technicznego – średni, powierzchnia działki – dobra, powierzchnia użytkowa – bardzo dobra, zabudowa towarzysząca – dobra oraz lokalizacja – średnia. Biegły na tej podstawie ustalił cenę średnią 5.793 za m/kw powierzchni użytkowej. i ustalone ze korekta współczynników względem ceny średniej wynosi 0,44. Po zbadaniu nieruchomości podobnych o najwyższej i najniższej cenie oraz określeniu współczynników dla każdej z nich biegły ustalił, że wartość budynku strony powodowej wraz z gruntem o powierzchni 1.500 m.kw wynosi 6.744 zł m/kw. zaś uzyskany wynik mieście się w cenach za nieruchomości podobne na rynku lokalnym. Ze względu na pełne podpiwniczenie domu biegły zastosował współczynnik korekcyjny 1,05 uzyskując wartość budynku nr (...) z gruntem o powierzchni 1.500 m.kw na poziomie 372.269 zł zaś dla budynku nr (...) z gruntem 416.210 zł co daje łącznie wartość nieruchomości na 24/08/2007 r. w wysokości 788.479 zł (siedemset osiemdziesiąt osiem tysięcy czterysta siedemdziesiąt dziewięć złotych).
W 2007 r. nieruchomość była obciążona prawem służebności osobistej – nieodpłatnego dożywocia - na rzecz W. T., polegającym na korzystaniu z połowy zabudowań gospodarczych i budynku mieszkalnego nr (...). Biegły zgodnie z §38 rozporządzenia w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego określił wartość prawa służebności dożywocia i pomniejszył wartość nieruchomości o wartość służebności, co wg wyliczeń wyniosło 94.483 zł. Wartość nieruchomości pomniejszonej o wartość służebności wyniosła 693.996 zł (sześćset dziewięćdziesiąt trzy tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt sześć złotych).Dokonując wyceny nieruchomości na 19/06/2011 r. budynku położnego uprzednio w strefie „M” biegły stwierdził, iż od stycznia 2011 do stycznia 2012 r. ceny działek spadły średnio o 10-15% na terenie kraju. Do transakcji dochodziło najczęściej gdy właściciel musiał szybko sprzedać nieruchomość. Biegły ustalił rynek domów jednorodzinnych w okresie 2010 – czerwiec 2011 – było to 20 transakcji, następnie ustalił trend czasowy na poziomie -1,21% w skali miesiąca. Po ustaleniu nieruchomości położonych w strefie M o powierzchni gruntu powyżej 1000 m/kw i domach sprzed 2000 r. biegły zidentyfikował 4 transakcje sprzedaży, dla których ceny zostały skorygowane ustalonym poziomem trendu. Biegły po ustaleniu cech rynkowych najkorzystniejszych dla nabywców przypisał im wagi oraz ocenił budynki (...). następnie dokonał oceny i porównania cech nieruchomości porównawczych i zestawił te cechy z cechami nieruchomości o wartości minimalnej i maksymalnej.
Po obliczeniach biegły uzyskał wartość na poziomie 811.586 zł (osiemset jedenaście tysięcy pięćset osiemdziesiąt sześć złotych) jako wartość rynkowa nieruchomości zabudowane określonej wg stanu na datę 25/08/2007 i cen nieruchomości na 19/06/2011 r, przy uwzględnieniu położenia w strefie „M” OOU 2007 r. Biegły stwierdził, że w badanym okresie wartość nieruchomości wzrosła o ok. 3%. Po uwzględnieniu wartości służebności wartość nieruchomości obciążonej biegły wycenił na 736.240 zł (siedemset trzydzieści sześć tysięcy dwieście czterdzieści złotych).
Dokonując wyceny na dzień 19/06/2011 r. dla nieruchomości poza OOU Biegły stwierdził, że większa część dzielnicy W. znajduje się w OOU, zatem dla celów wyceny rynek badany należało powiększyć o dzielnicę U.. Na rynku biegły zidentyfikował 5 transakcji podobnych oraz zweryfikował ceny trendem czasowym. Następnie jako wcześniej ustalił cechy i przypisał im wagi oraz dokonał przeliczeń wartości cech w nieruchomościach wycenianych. Biegły ustalił, że wartość rynkowa nieruchomości wycenianej wg stanu na datę 25/08/2007 i cen na 19/06/2011 r, przy uwzględnieniu położenia jej poza OOU wynosi 964.015 zł (dziewięćset sześćdziesiąt cztery tysiące piętnaście złotych). Ze względu na obciążenia nieruchomości prawem służebności osobistej na rzecz W. T. biegły dokonał zmniejszenia o wartość służebności co dało wartość 888.669 zł (osiemset osiemdziesiąt osiem tysięcy sześćset sześćdziesiąt dziewięć złotych). Dla analogicznych działań wg stanu nieruchomości na dzień 04/08/2011 i cen aktualnych wartość nieruchomości biegły ustalił na kwotę 525.999 zł (pięćset dwadzieścia pięć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych) zaś wartość służebności obciążających na poziomie 245.342 zł. Dokonując analogicznych obliczeń dla stanu na dzień 04/08/2011 r. i cen aktualnych dla nieruchomości położonej poza OOU 2011, biegły stwierdził, że w przedziale czasowym 2014-2015 stwierdzono brak trendu czasowego. W związku z czym wycenił nieruchomość przy założeniu że znajduje się poza strefą OOU, na podstawie wcześniejszej tabeli jako adekwatnej.
Biegły ustalił, że wartość nieruchomości bez obciążeń ze służebności osobistych wynosi 709.277 zł (siedemset dziewięć tysięcy dwieście siedemdziesiąt siedem złotych), co oznacza, że nieruchomość położona w strefie Z2 OU utraciła na skutek objęcia jej ograniczeniami strefy Z2 183.278 zł tj ok. 26% wartości. Przy uwzględnieniu służebności mieszkania zmiana wartości nieruchomości wyniosła 97.792 zł (dziewięćdziesiąt siedem tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt dwa złote). Natomiast na skutek objęcia nieruchomości powoda ograniczeniami wynikającymi z Rozporządzenia nr (...) Wojewody (...) z dnia 07/08/2007 r. nieruchomość strony powodowej utraciła wartość na poziomie 152.429 zł (sto pięćdziesiąt dwa tysiące czterysta dwadzieścia dziewięć złotych).
Pismem z dnia 08/05/2017 r. biegły A. G. potwierdził aktualność operatu szacunkowego stosownie do dyspozycji art. 156 pkt 4 UGN oraz art. 58 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości oraz sporządzania operatu szacunkowego (k. 998).
Do przedmiotowej opinii szereg uwag zgłosiła strona pozwana (pism procesowe k. 771 i n.) oraz strona powodowa (k. 783 i n.).
W ocenie Sądu opinii uzupełniająca sporządzona przez biegłego w sposób zupełny i klarowny wyjaśnia wszelkie wątpliwości zgłoszone przez strony (k. 817-823 oraz 829-835). Kwestią sporną, która nadal budziła wątpliwości stron, było uwzględnienie wartości służebności dożywocia i ich wpływu na wartość nieruchomości oraz wyceny budynku nr (...), dla którego biegły przyjął wartość zerową.
W myśl § 38 Rozporządzenia w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego wartość nieruchomości pomniejsza się o wartość obciążeń, wynikających z ustanowienia służebności osobistych. Również dla określenia wartości darowizny, wartość służebności jest pomniejszana o wartość służebności osobistych, bowiem w sposób oczywisty ma to wpływ na wartość rynkową prawa własności nieruchomości. Wskazany przepis jednoznacznie rozstrzyga, że biegły postąpił prawidłowo, ustalając wartość szkody, z uwzględnieniem obciążenia służebnościami. Natomiast dla ustalenia odszkodowania za utratę wartości nieruchomości na skutek objęcia jej ograniczeniami ustalonymi dla OOU 2011 wartość służebności osobistych jest ambiwalentna. W pierwszej kolejności należy wskazać, że pomimo, że opinia biegłego jest sporządzona w formie operatu szacunkowego, to stosuje się do niej przede wszystkim odpowiednie przepisy KPC. Zaś przepisy rozporządzenia dot,. wyceny i operatów stosuje się przede wszystkim w celu ujednolicenia i zobiektywizowania metod wyceny. Celem dopuszczenia dowodu z opinii biegłego w przedmiotowej sprawie, było ustalenie zmiany wartości prawa własności nieruchomości na skutek objęcia jej obszarem ograniczonego użytkowania wprowadzonego Uchwałą (...), nie zaś na skutek ustanowienia innych ograniczeń, w szczególności czasowych i z natury przemijających. Zatem należało uznać, iż kwota podana przez biegłego jako utrata wartości bez pomniejszania jej o wartość służebności stanowi prawidłowe odzwierciedlenie skutków ograniczenia prawa własności wskazaną uchwałą (por. Wyrok SA w Łodzi z 27/01/2016 r. sygn. akt I ACa 30/15).
Sąd uznał także, że wartość nieruchomości przeznaczonej do rozbiórki została prawidłowo oznaczona przez biegłego na zero złotych – brak jest jakichkolwiek dokumentów pozwalających na rozbiórkę i wbrew twierdzeniom pozwanego nie jest przesądzone, że jakiekolwiek materiały będą do odzyskania z tego budynku. Skoro zaś nakłady na rewitalizację budynku przekroczyłyby w opinii biegłego wartość użytkową nie można stwierdzić, że budynek przedstawia jakąkolwiek wartość.
Na marginesie dodać należy, iż zastosowana przez biegłego metodologia oraz przeprowadzone czynności znajdują uzasadnienie nie tylko w przepisach ustawy prawo o gospodarowaniu nieruchomościami, ale także w zeszycie metodycznym wydanym przez federacje rzeczoznawców w określaniu szkód w związku z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania dla portu lotniczego .
Powód wykazał również istnienie związku przyczynowego pomiędzy powstałą szkodą a wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania na mocy uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W..
W myśl art. 361 §1 KC zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Kryterium adekwatności, jakie zostało przyjęte we wskazanym przepisie odwołuje się do „normalnych" następstw działania i zaniechania wywołującego szkodę. Innymi słowy adekwatne są „normalne" następstwa działania i zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wszystkie inne zaś są „nieadekwatne". Dla stwierdzenia istnienia związku przyczynowego nie wystarcza, więc jakiekolwiek powiązanie przyczynowe między i zachowaniem poszkodowanego a powstaniem zwiększeniem szkody, gdyż musi to być związek przyczynowy normalny w rozumieniu art. 361 § 1 KC (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2008 r., IV CSK 127/08, M. Praw. 2009, nr 19, s. 1065). Jak wynika z opinii biegłego wartość nieruchomości powoda obniżyła się o wskazaną przez niego kwotę. Prowadzi to do jednoznacznego wniosku, iż obliczone obniżenie, biorąc pod uwagę wszelkie czynniki porównawcze, nastąpiło wyłącznie z powodu wprowadzenia OOU.
W związku z powyższym należało uznać, iż powód poniósł szkodę wskutek objęcia jego nieruchomości, położonej w W. przy ul. (...) (dz. ew. (...) (...), obręb (...)), ograniczeniami ustanowionymi Uchwałą nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20/06/2011 r. a tym samym zawężenia jego prawa własności, w wysokości 183.278 zł (sto osiemdziesiąt trzy tysiące dwieście siedemdziesiąt osiem złotych).
Zgodnie z art. 481 §1 KC, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Chwilę, w której dłużnik dopuszcza się opóźnienia, określić należy na podstawie art. 476 KC - dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. W ocenie Sądu regułą jest, że dłużnik odpowiedzialny za wyrównanie szkody pozostaje w opóźnieniu z zapłatą świadczenia bezterminowego, jakim jest odszkodowanie za wyrządzoną szkodę, na zasadach ogólnych tj. od wezwania go przez poszkodowanego o spełnienie tego świadczenia (art. 455 KC). Dotyczy to także odszkodowań dochodzonych w oparciu o przepisy art. 129 ust 2 oraz art. 136 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska.
Sąd Najwyższy w postanowieniu z 14 lipca 2016 r. (sygn. akt III CSK 170/16) potwierdził swoje wcześniejsze stanowisko zawarte w wyroku z 4 grudnia 2013 r., (sygn. akt II CSK 161/13), w którym wyjaśniono, że roszczenie przewidziane w art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. powstaje od dnia wprowadzenia ograniczeń korzystania z nieruchomości w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, a roszczenie o zapłatę odsetek za opóźnienie z wypłatą dochodzonego odszkodowania może powstać jeszcze przed wydaniem wyroku zasądzającego odszkodowanie, jeżeli strona pozwana była skutecznie wzywana do wypłaty odszkodowania przed takim wyrokiem (art. 455 KC). Zatem prawidłowo odsetki powinny zostać naliczone od daty zgłoszenia roszczeń, ewentualnie od daty wskazanej jako data zapłaty w tym piśmie.
W przedmiotowej sprawie powód zgłosił swoje roszczenia pozwanemu skutecznie z dniem 29.08.2008r., a następnie po wejściu w życie uchwały nr (...) pismem z dnia 11/06/2013 r. zakreślając pozwanemu termin do 20/06/2013 r. na podjęcie negocjacji w sprawie. Powód złożył także wniosek o zawezwanie do próby ugodowej. W dniu 30 czerwca 2017r. strona powodowa rozszerzyła żądanie pozwu wnosząc też o zasądzenie odsetek od daty pierwotnego zgłoszenia tj. od dnia 30 sierpnia 2008r. Pozwany podniósł zarzut przedawnienia . W zawezwaniu do próby ugodowej przerywającej co od zasady bieg przedawania strona powodowa żądała zapłaty kwoty głównej bez odsetek, zatem w tym zakresie bieg przedawnienia dla tego roszczenia nie został przerwany . Zgodnie z art. 118 KC termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe jakim jest roszczenie o odsetki wynosi 3 trzy lata. Zatem odsetki nieprzedawnione należałoby ustalić za okres 3 lat wstecz od daty rozszerzenia powództwa tj. od daty 30 czerwca 2014r. Niespornym jest jednak , że strona powodowa skutecznie zgłosiła roszczenie odszkodowawcze po wejściu w życie uchwały nr (...) tj. z dniem 20/06/2013r. i w tym zakresie odsetki zostały już uwzględnione a brak jest możliwości, zgodnie z obowiązującymi przepisami, ponownego zasądzania odsetek .
Zatem należało uznać, że od daty 21/06/2013 r. pozwany pozostawał w zwłoce z zapłatą odszkodowania, o czym orzekł Sąd w punkcie 1 sentencji.
Ze względu na zmianę brzmienia art. 481 §2 KC od dnia 01 stycznia 2016 r. Sąd zasądził odsetki ustawowe do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetki za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 i 108 KPC, uznając iż z racji oddalenia powództwa w stosunku do pierwotnie żądanych kwot pozwany przegrał sprawę w 15%, zaś powód wygrał ją w 85% - pozostawił przy tym szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi, o czym orzeczono jak w sentencji w punkcie 3.
SSO Ewa Teofilak
ZARZĄDZENIE
(...)
SSO Ewa Teofilak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Ewa Teofilak
Data wytworzenia informacji: