Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	SSR del. Agnieszka Wlekły - Pietrzak
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Marta Stelmasiak

po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2018 r. w Warszawie na rozprawie

spraw z powództwa (...) Bank (...) S.A. w W.

przeciwko I. H. i A. H.

o zapłatę

1.  uchyla nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym w dniu 19 lipca 2017 r. przez Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w postępowaniu toczącym się pod sygnaturą akt XXV Nc 533/17 w całości;

2.  oddala powództwo w całości;

3.  zasądza od (...) Bank (...) S.A. w W. na rzecz I. H. i A. H. kwotę po 11 317 zł (jedenaście tysięcy trzysta siedemnaście) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od (...) Bank (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 37 106 zł (trzydzieści siedem tysięcy sto sześć) tytułem zwrotu należności sądowych.

Sygn. akt XXV C 2307/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 marca 2017 roku (...) Bank (...) S.A. z siedzibą
w W. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych A. H. i I. H. kwoty 1 016 142,43 zł . wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 995 665,24 zł od dnia 10 marca 2017 r. do dnia zapłaty, oraz o zasądzenie solidarnie kosztów postępowania sądowego wraz z kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych, w tym opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu powód podał, iż w drodze sukcesji uniwersalnej jest następcą prawnym (...) S.A. z siedzibą w W., który wszedł w ogół praw i obowiązków (...) S.A. Spółki Akcyjnej Oddział w P. wynikających z umowy zawartej z pozwanymi o kredyt firmowy na wzrost konkurencyjności firmy, indeksowanego kursem franka szwajcarskiego zawartej w dniu 27 kwietnia 2007 r., zmienionej aneksem z dnia 25 września 2009 r., porozumieniem o restrukturyzacji z dnia 12 marca 2014 r. oraz aneksem z dnia 11 lutego 2015 r.

Zdaniem powódki dochodzona wierzytelność, jej wysokość oraz struktura zadłużenia wynikają bezpośrednio z wyciągu z ksiąg bankowych z dnia 10 marca 2017 r. podpisanego przez osobę uprawnioną do reprezentacji powódki.

Zdaniem powódki skierowanie pozwu jest w pełni uzasadnione, albowiem pozwani, pomimo wezwania ich do dobrowolnego spełnienia świadczenia, polegającego na zwrocie wskazanej sumy pieniężnej wraz z odsetkami za opóźnienie i upływu terminu, nie zapłacili należności. Powyższe wezwania do zapłaty zostały doręczone w dniu 9 lutego 2017 r.

W dniu 19 lipca 2017 r. Sąd Okręgowy w Warszawie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym (nakaz zapłaty - k.92).

W dniu 7 sierpnia 2017 r. pozwani I. H. i A. H. wnieśli zarzuty od nakazu zapłaty, w których zaskarżyli w całości wydany nakaz i wnieśli o jego uchylenie i oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu pozwani oświadczyli, że zaprzeczają, iż są zobowiązani do zapłaty powodowi kwoty żądanej w pozwie, co do zasady, jak i co do wysokości, jak i co do składników tej kwoty, o których pozwani nie mają żadnej wiedzy; zakwestionowali wypowiedzenie umowy kredytu i postawienie go w stan natychmiastowej wymagalności oraz, że bank złożył prawnie skuteczne wypowiedzenie umowy.

Pozwani zakwestionowali w całości wyciąg z ksiąg bankowych, na którym oparty został nakaz zapłaty, co do jego zasadności i zgodności ze stanem faktycznym oświadczenia powoda w nim złożonego. Pozwani podnieśli następujące zarzuty: brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym; niewykazanie przez bank roszczenia co do zasady, jak i wysokości, zarzut prekluzji dowodowej; niezgodność kwoty roszczenia z treścią umowy kredytu; niewystąpienie wymagalności roszczenia za względu na brak skutecznego wypowiedzenia umowy przez bank; nieważność umowy kredytu na podstawie art. 58 k.c., względnie jej nieistnienie; abuzywność klauzuli indeksacyjnej. Nieważności umowy pozwani upatrywali w sprzeczności z naturą umowy o kredyt, gdyż określenie świadczenia kredytobiorców zostało pozostawione arbitralnej decyzji jednej ze stron, banku, a zobowiązanie nie zostało skonkretyzowane stosownie do wymogów art. 353 k.c. Umowa została zredagowana przez kredytodawcę w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, dobrymi obyczajami, rzetelnością i godziwością względem słabszej strony. To nie zapisy umowy, a sam bank decydował w jakiej wysokości pobierze od pozwanych odsetki od kredytu, oraz jaka będzie wysokość zwracanego kredytu. Zdaniem pozwanych umowa jest nieważna na skutek zastosowania podwójnej waloryzacji poprzez waloryzację kursem CHF oraz zmienną stopą procentową. Na pozwanych zostało przerzucone ryzyko walutowe nieuzasadnione treścią stosunku prawnego. Zdaniem pozwanych nie można uznać mechanizmu indeksacji za wiążący, bowiem sprzeczny jest z zasadami współżycia społecznego oraz z dobrymi obyczajami kupieckimi. Pozwani wobec nieważności postanowień umowy w dniu 30 lipca 2017 r. złożyli oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych ich oświadczenia woli zawartego w porozumieniu o restrukturyzacji kredytu z dnia 12 marca 29014 r. oraz aneksu do tego porozumienia z dnia 11 lutego 2015 r. dotyczącego uznania roszczenia powódki.

W swojej replice na zarzuty, powód wniósł o utrzymanie nakazu zapłaty w mocy, wskazując, iż w porozumieniu z dnia 12 marca 2014 r. pozwani uznali zobowiązanie co do zasady i wysokości. Natomiast złożony do akt sprawy wyciąg z ksiąg bankowy został wystawiony na podstawie art. 95 ust. 1 ustawy prawo bankowe, za zatem ma moc prawną dokumentu urzędowego w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych. Został podpisany przez osobę umocowaną składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków banki. Zdaniem powoda niezasadny jest także zarzut braku wypowiedzenia umowy. Powód wskazał, iż pozwani nie regulowali zobowiązania, nie wnosili także o restrukturyzację zadłużenia, oraz powołał na treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2008 r., iż jeśli dłużnik staje się niewypłacalny, to zobowiązanie staje się natychmiast wymagalne i nie jest konieczne wysyłanie wezwania do zapłaty, a w przypadku banków wypowiedzenia i monitu. Dodatkowo powód Wskazał, iż nawet gdyby uznać,. Iż nie doszło do skutecznego doręczenia pozwanym wypowiedzenia, to jak to wskazał S.ad Najwyższy w wyroku z dnia 14 grudnia 2012 r. w sprawie o sygnaturze I CSK 228/12, jeżeli przesłanką dla osiągnięcia celu, do którego zmierza pismo procesowe, jest złożenie oznaczonego oświadczenia woli, które dotychczas nie zostało dokonane, to należy przyjąć, kierując się dyrektywami wykładni oświadczeń woli wynikającymi z art. 65 k.c., iż wyraża ono oświadczenie woli niezbędne do osiągnięcia celu. Tym samym, zdaniem powoda, należy przyjąć, ż w niniejszej sprawie oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy zostało złożone najpóźniej we wniesionym pozwie. Ponadto, powód zaprzeczył, aby zawarte w treści umowy postanowienia spełniały przesłanki klauzul abuzywnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwani I. H. i A. H. od 2000 r. prowadzili działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej polegającą na prowadzeniu (...) przy ul. (...) (bezsporne).

W dniu 27 kwietnia 2007 r. pozwani zawarli z (...) S.A. Spółką Akcyjną Oddział w P. umowę kredytu firmowego na wzrost konkurencyjności firmy indeksowanego kursem franka szwajcarskiego nr (...), na podstawie której bank oddał im do dyspozycji kwotę kredytu w wysokości 700 000 zł. Kredyt został przeznaczony na całkowitą spłatę obrotowego kredytu firmowego z dnia 21 września 2006 r. oraz na bieżącą działalność firmową, a zabezpieczony był hipoteką na nieruchomości opisanej w Kw nr (...). Kwota kredytu podlegała indeksacji do waluty obcej CHF. Okres kredytowania został określony na okres 300 miesięcy. Kredyt został oprocentowany według zmiennej stopy procentowej, która była ustalona jako suma stopy referencyjnej LIBOR 3M (CHF) oraz stałej marży banku w wysokości 6 punktów procentowych. Pozwani zobowiązali się do spłaty kredytu w równych miesięcznych ratach obejmujących część kapitałową i odsetkową w terminach i wysokościach określonych w umowie. O terminie spłaty pierwszej raty mieli być zawiadomieni listownie w terminie 14 dni od dnia uruchomienia kredytu. Wszelkie zmiany umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności za wyjątkiem zmian w regulaminie, w taryfie, oprocentowaniu oraz w innych przypadkach przewidzianych w umowie lub regulaminie. W zakresie nieuregulowanym umową do zawartego stosunku miały zastosowanie postanowienia regulaminu kredytowania przedsiębiorców, który pozwany otrzymał w dniu podpisania umowy, w tym w szczególności wedle postanowień regulaminu miało być obliczone saldo kredytu w walucie obcej (umowa kredytu - k. 9 – 13, regulamin – k. 35 - 43).

W dniu 25 września 2009 r. pozwani zawarli z (...) S.A. Spółką Akcyjną Oddział w P. aneks do umowy kredytu rozwojowego nr (...), mocą którego strony postanowiły o zmianie § 4 ust. 2 pierwotnej umowy i o obniżeniu marży banku do poziomu 3,3 pp, oraz stopę procentową opartą o stopę LIBOR 3M (aneks - k. 15).

Prawa i zobowiązania wynikające z umowy kredytowej a dotyczące kredytodawcy z dniem 19 września 2011 r. przeszły na (...) S.A. na podstawie art. 42e ust. 2 prawo bankowe (bezsporne).

Następnie na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy spółki (...) S.A. z dnia 14 listopada 2012 r. powziętej na podstawie art. 506 § 1 kodeksu spółek handlowych oraz uchwały zarządu (...) Bank (...) S.A. z dnia 14 listopada 2012 r. doszło do połączenia (...) Bank (...) S.A. (spółki przejmującej) z (...) S.A. (spółką przejmowaną) w trybie art. 492 § 1 pkt 1 kodeksu spółek handlowych (odpis pełny z rejestru przedsiębiorców KRS nr (...)).

W dniu 12 marca 2014 r. pozwani zawarli powodem porozumienie o restrukturyzacji kredytu udzielonego na podstawie umowy kredytu rozwojowego, mocą którego strony wydłużyły okres spłaty. Jednocześnie strony oświadczyły, iż bank jest wierzycielem pozwanych, zaś zadłużenie pozwanych według stanu na dzień 28 lutego 2014 r. wynosi łącznie 903 920,77 zł, co stanowi równowartość 250 435,19 CHF, według kursu sprzedaży CHF obowiązującego w banku w dniu 6 marca 2014 r. Pozwani oświadczyli, iż uznają roszczenia banku z tytułu umowy z dnia 27 kwietnia 2007 r. co do wysokości i co do zasady (porozumienie - k. 17 - 21).

W dniu 11 lutego 2015 r. pozwani zawarli powodem aneks do porozumienia z dnia 12 marca 2014 r., w którym wydłużyli okres spłaty oraz uzyskali karencję w spłacie. Jednocześnie strony oświadczyły, iż bank jest wierzycielem pozwanych, zaś zadłużenie pozwanych według stanu na dzień 4 lutego 2015r. wynosi łącznie 1 015 447,28 zł, co stanowi równowartość 251 497,74 CHF, według kursu sprzedaży CHF obowiązującego w banku w dniu 4 lutego 2015 r. Pozwani oświadczyli, iż uznają roszczenia banku z tytułu umowy z dnia 27 kwietnia 2007 r. co do wysokości i co do zasady (aneks do porozumienia - k. 23 - 32).

W lokalu nr (...) położonym w W. przy ul. (...) pozwani są zameldowani, mieli tam zarejestrowaną działalność gospodarczą, oraz tam bank wysyłał korespondencję, ale tam nie mieszkają. Pozwani mieszkają w W. przy ul. (...), to jest budynek, który wybudowali za środki, między innymi, z kredytu (zeznania pozwanego – k. 224 – 225).

Dnia 31 marca 2016 r. pozwani rozwiązali spółkę cywilną i zakończyli działalność gospodarczą poprzez prowadzenie (...) przy ul. (...). W chwili obecnej pozwana jest zatrudniona w (...), zaś pozwany prowadzi działalność (...) (zeznania pozwanego – k. 224 – 225).

Raty za kredyt pozwani płacili do grudnia 2016 r., w marcu 2016 r. wystąpili o niższe raty, ale bank nie wyraził zgody (zeznania pozwanego – k. 224 – 225, zestawienie spłat od dnia 11 lutego 2015 r. – k. 198 - 199).

W dniu 14 grudnia 2016 r. bank wysłał wypowiedzenie umowy kredytu na adres ul (...) w W., korespondencja wróciła niedoręczona z adnotacją „adresat wyprowadził się” (wypowiedzenia - k. 164 v- 169).

W dniu 31 stycznia 2017 r. powód wysłał do pozwanych na adres ul. (...) w W. wezwanie do zapłaty w związku z rozwiązaniem umowy, aneksów i porozumienia, zaś pozwani odebrali pisma (pisma - k. 44 – 47).

W dniu 10 marca 2017 r. (...) Bank (...) S.A. w W. wystawił wyciąg z ksiąg bankowych nr (...)2017-03-10, w którym wskazał, że pozwani z tytułu umowy kredytu z dnia 27 kwietnia 2007 r., zmienionej aneksem z dnia 25 września 2009 r. , następnie zmienionej porozumieniem z dnia 12 marca 2014 r. oraz aneksem do porozumienia z dnia 11 lutego 2015 r. są zobowiązani zapłacić na rzecz Banku kwotę 1 018 142,03 zł, na którą składają się należności z tytułu:

a)  kapitału – 997 665,24 zł,

b) odsetek umownych, naliczonych za okres od dnia 17 sierpnia 2015 r. do 28 stycznia 2017 r. – 12 436,77 zł,

c) odsetek ustawowych za opóźnienie, naliczonych od kwoty kapitału za okres od dnia 29 stycznia 2017 r. do dnia 9 marca 2017 r., tj. do dnia poprzedzającego wystawienie wyciągu z ksiąg bankowych – 7476,08 zł,

d) tytułem naliczonych opłat, prowizji i innych należności – 546,34 zł.

Pismem z dnia 30 lipca 2017 r., nadanym w polskiej placówce pocztowej w dniu 1 sierpnia 2017 r. pozwani złożyli oświadczenie, iż na podstawie art. 84 k.c. uchylają się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu w dniu 12 marca 2014 r. oraz w dniu 11 lutego 2015 r., bowiem w chwili składania tych oświadczeń działali w mylnym przekonaniu, że postanowienia umowy kredytowej dotyczące sposobu indeksacji kwoty udzielonego kredytu są wiążące, co skłoniło ich do złożenia oświadczeń o uznaniu roszczenia, podczas, gdy są one nieważne, o czym powzięli wiedzę dopiero od ich pełnomocnika w związku ze sporządzaniem przez niego zarzutów od nakazu zapłaty, zaś błąd został wywołany przez pracowników pozwanego, którzy zapewniali, iż wszystkie postanowienia umowy są wiążące (oświadczenie – k. 144 – 145).

Powyższe okoliczności Sąd ustalił w oparciu o dokumenty o charakterze urzędowym w postaci odpisów z KRS, z których wynika przejście praw i obowiązków banku, z którym pozwani zawarli umowę kredytową, a tym samym legitymacja czynna powoda do dochodzenia roszczenia oraz w oparciu o dokumenty prywatne wymienione w stanie faktycznym. Oceniając złożone przez strony dokumenty prywatne Sąd uznał, iż stanowią one dowód tego, że osoby, które się podpisały złożyły zawarte w nich oświadczenia woli. Zaznaczyć przy tym należy, iż w zakresie umowy kredytu Sąd przyjął wobec bezspornego faktu jej zrealizowania, tj. skorzystania przez pozwanych z kwoty określonej w umowie, iż doszło do jej zawarcia pomiędzy stronami.

Odnosząc się do kwestii przedsądowego wezwania do zapłaty w ocenie Sądu stanowi on wyłącznie dokument potwierdzający fakt podjęcia czynności wobec pozwanych, przy czym ani ten dokument ani też wyciąg z ksiąg bankowych nie jest dowodem istnienia zobowiązania pozwanych wobec banku, jak również jego wysokości. Z uwagi na powyższe oraz fakt, iż wysokość zobowiązania została zakwestionowana przez pozwanych Sąd, czyniąc ustalenia faktyczne uznał jedynie, iż taki dokument został wystawiony, a wskazane w nim kwoty stanowią jedynie wyliczenia przeprowadzone przez powódkę, które jednak w świetle materiału dołączonego do pozwu nie poddają się jakiekolwiek kontroli. Sąd również w oparciu o postanowienia umowy i nawet zawartą w niej kwotę kredytu oddaną do korzystania pozwanemu oraz określoną stopę procentową nie był w stanie dokonać weryfikacji należności ujętej w powyższym dokumencie.

Ponadto co do podnoszonych przez pozwanych zarzutów w postaci nie wykazania roszczenia co do wysokości podkreślić należy, iż strona powodowa zgodnie z art. 6 § 2 k.p.c. była zobowiązana do przytoczenia wszystkich faktów i dowodów już w chwili złożenia pozwu. Powyższe niewątpliwie odnosi się do wysokości roszczenia. Powódka domagając się, bowiem określonej kwoty pieniężnej zobowiązana była wykazać co najmniej istnienie stosunku zobowiązaniowego oraz jego wysokość, w tym sposób jej wyliczenia tak, aby strona pozwana mogła się zorientować z czego, za jaki okres oraz w jakiś sposób została naliczona dochodzona należność. Dowody pozwalające wykazać powyższe, w ocenie Sądu, powinny być dołączone do pozwu, a nie tworzone czy też przygotowywane dopiero w toku dalszego postępowania. Zresztą należy wskazać, iż złożony przez powoda na kartach 170 - 196 dotyczą okresu dopiero od 17 lutego 2015 r., a zatem od daty aneksu do porozumienia o restrukturyzacji kredytu, nie obrazują zaś sposobu naliczeń i spłat z całego okresu, w tym sposobu ustalenia wysokości kredytu po indeksacji do waluty CHF.

Jednakże należy wskazać, iż, jak to wynika z powyższych ustaleń faktycznych, na treść stosunku pomiędzy stronami składają się umowa z dnia 27 kwietnia 2007 r. , wraz z aneksem do niej, zawartym w dniu 25 września 2009 r., a także porozumienie z dnia 12 marca 2014 r. wraz z aneksem z dnia 17 marca 2014 r., a także postanowienia regulaminu kredytowania przedsiębiorców w (...). Jednakże należy zauważyć, iż powód, którego od momentu wniesienia pozwu, ale także na skutek zobowiązania Sądu z dnia 22 listopada 2017 r., obciążał obowiązek wykazania okoliczności faktycznych w zakresie treści, oraz charakteru stosunku prawnego łączącego go z pozwanymi, przedłożył jedynie tekst regulaminu obowiązującego w dacie 5 kwietnia 2012 r., a zatem nie w dacie zawarcia umowy, zaś być może w dacie zawarcia porozumienia z dnia 12 marca 2014 r., choć Sąd w tym zakresie nie może mieć pewności.

W rozdziale V regulaminu kredytowania przedsiębiorców w (...) (k. 35 – 43) zawarto postanowienie, iż dla kredytów indeksowanych do waluty obcej wniosek składany jest w złotych. Kwota uruchamianego w walucie kredytu ustalana jest na podstawie kursu kupna dewiz waluty, do której indeksowany jest kredyt, określonego w tabeli kursów wymiany walut obcych obowiązujących w banku, obowiązującej w momencie uruchomienia kredytu lub jego transz. Uruchomienie kredytu następuje w złotych, zaś rachunkiem do spłat kredytu jest co do zasady rachunek w złotych. Natomiast spłata rat kredytu następuje w złotych po przeliczeniu raty wyrażonej w walucie indeksacji na złote według kursu sprzedaży określonego w tabeli kursów banku obowiązującego na koniec dnia, który jest dniem wymagalności raty, a jeżeli w tym dniu kredytobiorca nie zapewnił środków niezbędnych na spłatę, przeliczenie odbywa się według kursu sprzedaży dewiz określonego w tabeli kursów obowiązującego na koniec dnia, w którym na rachunku spłaty kredytu zostały rzeczywiście zapewnione środki. Z kolei w ust. 7 tego rozdziału zawarto postanowienie, że kredytobiorca może dokonywać spłaty rat bezpośrednio w walucie indeksacji, jeżeli złoży odpowiednią dyspozycję na piśmie, zaś dyspozycja ta realizowana jest przez bank w terminie 5 dni roboczych. W ust. 11 przewidziano także możliwość powrotu do dokonywania spłat w złotych. Natomiast w rozdziale VI załączonego do akt sprawy regulaminu zawarto postanowienie, iż w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może wypowiedzieć umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia w wysokości 30 dni, a w przypadku zagrożenia upadłością przedsiębiorcy - 7 dni. W takim przypadku kredytobiorca obowiązany jest do spłaty całego niespłaconego kredytu wraz z odsetkami i kosztami wynikającymi z umowy najpóźniej w następnym dniu po upływie okresu wypowiedzenia. Zaś w myśl rozdziału VII ust. 4 regulaminu korespondencję wysłaną listem zwykłym uważa się za doręczoną po 14 dniach od daty wysłania na ostatni podany przez klienta adres korespondencyjny.

Dlatego też brak jest w ocenie Sądu, podstaw do ustalenia wysokości roszczenia i zweryfikowania w tym zakresie żądania powoda, bowiem brak w aktach sprawy dowodów na podnoszone przez strony okoliczności dotyczące zasad stosowania indeksacji, obowiązujących przy zawarciu pierwotnej umowy, a także porozumienia. Nadto, z treści regulaminu dołączonego do akt sprawy nie sposób ustalić, na jakich zasadach powód dokonał przeliczenia rat kredytu postawionego w stan natychmiastowej wykonalności na złote polskie, oraz z jakich postanowień umownych możliwość takiego przeliczenia wynikała, bowiem z treści regulaminu dołączonego do akt sprawy takie postanowienie nie wynika.

Sąd uznał też za wiarygodne zeznania pozwanego A. H. (k. 224 – 225), który opisał okoliczności zawarcia umowy kredytu z pozwanym, a także przedstawił swoją i pozwanej sytuację życiową i zawodową. W tym zakresie zeznania pozwanego zbieżne są pozostałym materiałem dowodowym i uzupełniają go. Pozwany wskazał, iż podczas rozmów z przedstawicielem banku była mowa głównie o zabezpieczeniu kredytu, zaś odnośnie kwestii związanych z indeksacją była mowa ogólnie o kursie franka w NBP.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Po analizie całokształtu materiału dowodowego Sąd uznał, iż powództwo w całości podlega oddaleniu z powodu braku wykazania przez powódkę zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia.

Przechodząc już do oceny roszczenia wskazać należy, iż strona powodowa wykazała, że pomiędzy jej poprzednikiem prawnym a pozwanymi doszło do zawarcia umowy kredytu hipotecznego.

W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości dopuszczalność co do zasady konstrukcji kredytu indeksowanego (waloryzowanego) z perspektywy art. 69 prawa bankowego. W tym zakresie Sąd rozpoznający niniejszy spór podziela pogląd zaprezentowany przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 stycznia 2016r., I CSK 1049/14, w którym Sąd ten stwierdził, że ,,umowa kredytu bankowego jest umową nazwaną (art. 69 Prawa bankowego). Jej elementów konstrukcyjnych należy poszukiwać w art. 69 ust. 1 Prawa bankowego, zgodnie z którym bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej i zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty. Oznacza to, że - używając syntetycznej formuły - bank zobowiązuje się do wydania określonej sumy pieniężnej, a kredytobiorca do zwrotu wykorzystanej sumy kredytu i zapłacenia odsetek kapitałowych. Zawarta przez strony umowa kredytu hipotecznego stanowi - jak określił ją pozwany Bank - "umowę kredytu indeksowanego". Bank wydaje kredytobiorcy określoną sumę kredytową w złotych, przy czym jej wysokość jest określana (indeksowana) według kursu danej waluty (np. euro) w dniu wydania (indeksowanie do waluty obcej po cenie kupna). Ustalenie takie następuje też w celu określenia wysokości rat kredytowych, do których kredytobiorca będzie zobowiązany w okresie trwania stosunku kredytowego. W dniu płatności konkretnych rat taka rata jest przeliczana zgodnie z umową na złote stosownie do kursu danej waluty, tj. po kursie jej sprzedaży kontrahentowi banku.

Tak ujęta umowa kredytu indeksowanego mieści się w konstrukcji ogólnej umowy kredytu bankowego i stanowi jej możliwy wariant (art. 353 ¹ k.c. w związku z art. 69 Prawa bankowego).

W zakresie umowy kredytu indeksowanego także dochodzi do wydania sumy kredytu kredytobiorcy i zwrotu wykorzystanej sumy kredytu z reguły w ratach kredytowych w dłuższych odcinku czasowym. Dla kredytobiorcy istotne znaczenie ma z reguły wysokość rat spłacanych w poszczególnych okresach ich spłat. Kredytobiorca zwraca kredytodawcy wykorzystaną sumę kredytu, przy czym w związku z kursem waluty obcej suma ta może być wyższa odpowiednio do relacji do waluty obcej, gdyż suma wykorzystana w dniu wykonywania umowy kredytu może mieć inną wartość rynkową w wyniku indeksacji walutowej. Innymi słowy, kredytobiorca może być zobowiązany do zwrotu bankowi sumy pierwotnie wykorzystanego kredytu, ale taka wykorzystana suma - w całości lub części - może mieć inną (wyższą) wartość rynkową w okresie spłaty kredytu”(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2016r., I CSK 1049/14, LEX nr 2008735).

Zwrócić należy także uwagę na treść art. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2011r. o zmianie ustawy- Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw tzw. antyspreadowej (Dz. U. Nr 165, poz. 984), która weszła w życie dnia 26 sierpnia 2011r., zgodnie z którym ,,w przypadku kredytów lub pożyczek pieniężnych zaciągniętych przez kredytobiorcę lub pożyczkobiorcę przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy ma zastosowanie art. 69 ust. 2 pkt 4a oraz art. 75b prawa bankowego, w stosunku do tych kredytów lub pożyczek pieniężnych, które nie zostały całkowicie spłacone - do tej części kredytu lub pożyczki, która pozostała do spłacenia. W tym zakresie bank dokonuje bezpłatnie stosownej zmiany umowy kredytowej lub umowy pożyczki’’. Przepis ten reguluje kwestie intertemporalne związane z jej stosowaniem i wprost potwierdza, że co do zasady zawieranie umów kredytu indeksowanego było przed wprowadzeniem ww. ustawy dopuszczalne. Również na ten temat wypowiedział się Sąd Najwyższy, który stwierdził, że ,,ideą dokonania nowelizacji prawa bankowego ustawą z dnia 29 lipca 2011 r. było utrzymanie funkcjonujących na rynku kredytów denominowanych według nowych zasad (…) Ustawodawca wprowadził narzędzie prawne pozwalające wyeliminować z obrotu postanowienia umowne zawierające niejasne reguły przeliczania należności kredytowych, zarówno na przyszłość, jak i w odniesieniu do wcześniej zawartych umów w części, która pozostała do spłacenia” (wyrok Sądu Najwyższego 19 marca 2015 r., IV CSK 362/14, LEX nr 1663827).

Zdaniem Sądu z powyżej zacytowanych przepisów wyraźnie wynika dopuszczenie przez prawo kredytów denominowanych i indeksowanych do waluty innej niż waluta polska i takie rozwiązanie stanowi element umowy kredytu i tym samym nie pozbawia takiej umowy charakteru umowy kredytu. Podsumowując, tak ujęta umowa kredytu indeksowanego mieści się w konstrukcji ogólnej umowy kredytu bankowego i stanowi jej możliwy wariant.

Nie budzi też wątpliwości Sądu, iż umowę powyższą pozwani zawierali działając jako przedsiębiorcy w formie spółki cywilnej. Z treści umowy kredytu wynika, iż ma jego przeznaczeniem jest spłata innego kredytu obrotowego z dnia 21 września 2006 r. oraz działalność bieżąca. Również powód w swoich zeznaniach wskazywał, iż w rzeczywistości środki z kredytu zostały przeznaczone na dokończenie budowy domu oraz działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 384 k.c., obowiązującym w dacie zawarcia umowy kredytu pomiędzy stronami, za konsumenta uważa się osobę, która zawiera umowę z przedsiębiorcą w celu bezpośrednio nie związanym z działalnością gospodarczą. Zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie, wskazywane przez strony w treści umowy oraz wskazują na bezpośrednie związanie tej umowy z działalnością gospodarczą, bowiem ten sposób pozwani uzyskali środki na swoje inwestycje oraz bieżącą obsługę działalności gospodarczej.

Dlatego też, zdaniem Sądu, przy ocenie zarzutów dotyczących treści postanowień dotyczących mechanizmu indeksacji z punktu widzenia wyzysku z art. 388 k.c., oraz sprzeczności umowy z naturą kredytu oraz zasadami współżycia społecznego trzeba wziąć pod uwagę status pozwanych jako przedsiębiorców, a zatem osób, które zawodowo prowadzą działalność gospodarczą, są profesjonalistami w obrocie, nie tylko w zakresie swojej dziedziny, ale także obrotu jako całości. Należy przy tym wskazać, iż ów zawodowy charakter obejmuje także działania podejmowane w celu uzyskania źródeł kapitałów niezbędnych do prowadzenia działalności. Stąd zarzuty pozwanych odnoszące się do naruszenia przez drugą stronę umowy zasad współżycia społecznego określonych jako uczciwość kupiecka, dobre obyczaje nie mogły odnieść zamierzonego skutku. Pozwani jako profesjonaliści mogli i powinni zapoznać się z treścią postanowień umowy i regulaminu, a także w sposób prawidłowy i zgodny z zasadami ekonomii je ocenić. Przede wszystkim, mogli i powinni dokonać oceny wszystkich ryzyk związanych z zawarciem niniejszej umowy, w tym ryzyka związanego ze zmianą kursów waluty, zmiany stóp procentowych, oraz kwestii dokonania czynności w celu ich uniknięcia lub ograniczenia, tak jak powinni wyliczyć wszystkie ryzyka związane z samym faktem prowadzenia działalności gospodarczej. W tym zakresie zatem do oceny postępowania obu stron należy stosować wyższe standardy ocen osób, które w sposób świadomy i celowy dokonują określonych czynności prawnych.

Jak to zostało wyżej wskazane, zastosowane w umowie stron postanowienia dotyczące indeksacji są co do zasady dopuszczalne i zgodne z prawem, zaś ich zastosowanie, co również wynika z przywołanego wyżej wyroku Sądu Najwyższego, wiąże się możliwością wystąpienia wyższej spłaty. Pozwani natomiast, poza wskazaniem, iż te postanowienia naruszają zasady uczciwości kupieckiej i dobre obyczaje, bowiem powód samodzielnie i bez żadnej kontroli ustala kursy waluty według której dokonuje przeliczenia, a także prowadzą do podwójnej waloryzacji, nie przedstawili żadnych okoliczności faktycznych, z zaistnieniem których obowiązujące normy prawne oraz zasady moralne wiążą skutek w postaci nieważności. Zresztą pozwani nie wykazali również, dlaczego nieważność kwestionowanych przez nich postanowień dotyczących sposobu ustalania kursów waluty skutkować miała nieważnością całej umowy, nie zaś tylko niektórych jej części (art. 58 § 3 k.c.), zaś powyższa okoliczność wymaga wykazania, że bez nieważnego postanowienia strony nie dokonałyby czynności.

Również zarzut pozwanych, iż zawierając porozumienie oraz aneks do porozumienia działali pod wpływem błędu nie zasługiwał na uwzględnienie. Pozwani wskazali, iż wobec nieważności umowy dotyczącej mechanizmu indeksacji złożyli oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych ich oświadczenia zawartego w porozumieniu oraz aneksu do porozumienia. Przede wszystkim

W myśl art. 84 k.c. w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny).

Zgodnie z art. 86 k.c. jeżeli błąd wywołała druga strona podstępnie, uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej. Podstęp osoby trzeciej jest jednoznaczny z podstępem strony, jeżeli ta o podstępie wiedziała i nie zawiadomiła o nim drugiej strony albo jeżeli czynność prawna była nieodpłatna.

Kwalifikowany normatywnie może być tylko błąd co do treści czynności prawnej, tzn. mylne wyobrażenie o którymkolwiek składniku treści konkretnej czynności prawnej, niezależnie od tego, czy element ten został wyrażony bezpośrednio w oświadczeniu woli podmiotu składającego to oświadczenie, czy też chodzi o składnik uzupełniający treść czynności prawnej na podstawie art. 56 k.c., a wynikający wprost z ustawy, z zasad współżycia społecznego oraz z ustalonych zwyczajów (por. Z. Radwański, w: SPP, t. 2, s. 400). W zakresie objętym ostatnio wymienionym przepisem, błąd co do treści czynności prawnej ogranicza zasadę ignorantia iuris nocet (por. wyr. SN z 24.1.1974 r., II CR 761/73, OSP 1975, Nr 11, s. 238, z aprobującą glosą A. Kleina). W analizowanej płaszczyźnie błąd może dotyczyć w szczególności: przedmiotu czynności prawnej (lub jego cech), rodzaju czynności prawnej, osoby kontrahenta, jego sytuacji prawnej (zob. wyr. SN z 24.10.1972 r., I CR 177/72, OSN 1973, Nr 10, poz. 171, z aprobującą glosą B. Lewaszkiewicz-Petrykowskiej).

Trzeba bowiem wskazać, iż jest nieistotne przekonanie o ważności postanowień umowy pierwotnej kredytu, którea następnie została zmieniona postanowieniami zawartymi w porozumieniu. Taki bowiem charakter trzeba przypisać czynności prawnej dokonanej przez strony w dniu 12 marca 2014 r. Miała ona bowiem charakter umowy zmieniającej umowę, a zatem na nowo kształtującej stosunek prawny stron, a zatem, co do zasady więź łącząca strony pozostała ta sama. Jest tak bowiem strony w treści porozumienia wyłączyły stosowanie przepisów o nowacji, zas z treści art. 506 § 2 k.c. wynika, że w razie wątpliwości poczytuje się że zmiana treści zobowiązania nie stanowi odnowienia. A z taką zmianą mamy do czynienia wobec zawarcia porozumienia. Stąd trzeba wskazać, iż w razie stwierdzenia nieważności umowy pierwotnej kredytu, również zawarte później umowy zmieniające treść zobowiązań stron pomiędzy stronami przestają obowiązywać.

Odnosząc się do zarzutu pozwanych tj. zarzutu niewykazania przez powoda roszczenia co do zasady i wysokości, należy na wstępie zgodzić się z pozwanymi, że wyciąg z ksiąg handlowych banku nie korzysta z mocy dokumentu urzędowego. Należy jednak zauważyć, iż pomimo, że wyciąg z ksiąg bankowych od dnia 20 lipca 2013 r. w postępowaniu cywilnym utracił moc dokumentu urzędowego (wraz ze zmianą art. 95 ustawy prawo bankowe, w którym dodano ust. 1a o treści: moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1 nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym), to nadal zachowuje moc dokumentu prywatnego i nadal stanowi on podstawę do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym zgodnie z art. 485 § 3 k.p.c.

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że przedmiotowy wyciąg z ksiąg banku spełnia wymogi dokumentu prywatnego. Zawiera bowiem pieczęć banku i treść określonego oświadczenia wiedzy, wynikającej z ksiąg bankowych, podpisaną przez wyraźnie określoną osobę fizyczną - pracownika powodowego banku. Także w literaturze przedmiotu panuje zgodność co do tego, że wyciągi z ksiąg bankowych stanowią dokumenty prywatne (Zbigniew Ofiarski, Komentarz do art. 95 prawa bankowego, Lex).

W ocenie Sądu, powód, pomimo spoczywającego na nim ciężaru dowodu określonego w art. 6 k.c. nie wykazał i nie udowodnił, że złożył skutecznie oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu. Powyższe stwierdzenie tym samym nie pozwala na przypisanie aktualnie pozwanym odpowiedzialności kontraktowej wobec powoda jako dłużnikom osobistym, ani też jako dłużnikom rzeczowym. Po pierwsze, z dokumentów przedstawionych przez powoda nie sposób ustalić, że umowa zawarta pomiędzy stronami została przez bank skutecznie wypowiedziana. Pozwani zaprzeczyli, aby otrzymali oświadczenia banku o wypowiedzeniu umowy kredytu. Jak wynika z akt sprawy, powód wysłał pisma z dnia 14 grudnia 2016 r. zawierające powyższe wypowiedzenie pozwanym na adres prowadzonej przez nich (...) przy ul. (...) w W., jednakże, co jest poza sporem, w tym okresie pozwani już nie prowadzili (...) pod tym adresem, w związku z czym korespondencja została przez pocztę zwrócona powodowi z adnotacją „adresat wyprowadził się”.

Niezależnie od powyższego nie można tracić z pola widzenia tej okoliczności, że w piśmie z dnia 14 grudnia 2016 r. skierowanym do pozwanych w przedmiocie wypowiedzenia umowy kredytu z uwagi na powstanie zaległości w spłacie kredytu w kwocie 5810,26 CHF (...) Bank (...) S.A. w W. zawarł zarazem informację o tym, że niezwłoczne uiszczenie kwoty bieżącego zadłużenia w wysokości 5810,26 CHF spowoduje ustanie skuteczności prawnej tego wypowiedzenia. Należy zatem uznać, ze wypowiedzenie to miało charakter warunkowy i skoro oświadczenie to w ogóle nie zostało doręczone pozwanej lub też nie stworzono tej stronie możliwości odbioru tego oświadczenia, to oświadczenie to nie wywołało skutku w nim określonego.

W takim stanie rzeczy należało uznać, że powód nie wykazał, że doszło do skutecznego wypowiedzenia przedmiotowej umowy.

Również ze względu na ten warunkowy charakter pisma zawierającego wypowiedzenie nie można podzielić argumentacji powoda, iż oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało powodom złożone najpóźniej we wniesionym do Sądu pozwie, który spełnia wymogi formy pisemnej. Zdaniem Sądu, powód, który jest profesjonalistą, dokonującym czynności prawnych w związku z prowadzoną działalnością bankową, w niniejszej sprawie dochodzi zapłaty w oparciu o czynności prawne, które według jego twierdzeń zostały już dokonane i to w sposób prawnie skuteczny. A zatem, twierdzenia powoda w tym zakresie podlegają ocenie przez Sąd, zaś ewentualny wniosek Sądu, iż czynności, stanowiące przesłanki żądania nie są skuteczne, nie może być zlekceważony stwierdzeniem, że w takim razie twierdzenia pozwu stanowią takie oświadczenie. Przede wszystkim treść pozwu, analizowana z punktu widzenia treści art. 65 k.c., nie wskazuje na wolę zakończenia stosunku prawnego, w ogóle w tym zakresie nie zawiera takich oświadczeń woli, jakim jest wypowiedzenie umowy. Taki też wniosek należy wysnuć z orzeczeń przytoczonych przez powoda na poparcie jego tezy. Sąd Najwyższy wskazał w tych orzeczeniach, że można uznać doręczenie pozwu za złożenie oświadczenia, jeżeli jego złożenie jest przesłanką żądania, o ile wcześniej nie zostało złożone stronie w ogóle. Zaś w niniejszej sprawie powód twierdził, iż doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy w drodze pisma z dnia 14 grudnia 2016 r., co nie okazało się prawdą.

Nadto, trzeba wskazać, iż sam powód w treści pozwu wskazał, iż wierzytelność wobec pozwanych w kwocie wynikającej z treści wyciągu z ksiąg bankowych jest wymagalna. Jeżeli uznać, by, że do wypowiedzenia umowy i postawienia należności w stan wymagalności doszło z chwilą doręczenia pozwu, to wysokość tego roszczenia zapewne przedstawia się w inny sposób, jednakże powód w tym zakresie w swoim piśmie zawierającym replikę na zarzuty, nie przedstawił żadnych wyliczeń w tym zakresie, zaś Sąd, w oparciu o przedstawione dokumenty, nie jest w stanie tych kwot zweryfikować.

Jednocześnie trzeba wskazać, iż wbrew twierdzeniom powoda, nie jest możliwe w niniejszej sprawie zastosowanie art. 458 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny, albo jeżeli wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność, zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin, co w świetle orzecznictwa Sądu najwyższego oznacza, iż zobowiązanie staje się natychmiast wymagalne i nie jest konieczne wysyłanie wezwania do zapłaty, a w przypadku banków wypowiedzenia i monitu.

Jednakże, zdaniem Sądu, powód poza przytoczeniem powyższego stanowiska, w żaden sposób nie wykazał stanu niewypłacalności pozwanych, powołując się jedynie, iż zaprzestali oni spłacać raty tego kredytu, nie wykazał też, iż zabezpieczenie kredytu w postaci hipoteki na nieruchomości z winy pozwanych straciło na wartości. Natomiast, jak wynika z twierdzeń pozwanego, oboje z żoną pracują nadal zawodowo, mimo zaprzestania prowadzenia własnej działalności gospodarczej, zaś ich inne zadłużenie jest zabezpieczone na innej nieruchomości. Dlatego też, brak jest podstaw do uznania, iż doszło do postawienia zadłużenia w wysokości wynikającej z wyciągu z ksiąg bankowych w stan wymagalności.

Dlatego też, wobec niewykazania przez powoda, iż doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy, a także nie przedstawienia okoliczności faktycznych związanych z terminem i wysokością wypłat, wysokością i okresami stosowania określonego oprocentowania, terminami i wysokościami dokonywanych przez pozwanych spłat w całym okresie kredytowania, nie było możliwe ustalenie i rozliczenie należności powoda.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. .98 § 1 k.p.c., zasądzając od strony przegrywającej sprawę koszty procesu, na które składało się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej ustalone odpowiednio do wskazanej wartości przedmiotu sporu, oraz wydatek – opłata skarbowa od pełnomocnictwa. Również kierując się zasadą odpowiedzialności strony przegrywającej za koszty procesu, Sąd nakazał pobranie od powoda opłaty sądowej od pozwanych w części, w jakiej zostali zwolnieni od kosztów sądowych.

Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.