Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział IV Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: S S O Tomasz Jaskłowski

Protokolant: sekretarz sądowy Anna Kowalska

Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 maja 2016 r. w W a r s z a w i e

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) S.A. z siedzibą we W.

przeciwko Szpitalowi (...) z siedzibą w W.

o 286 034,00 zł

I. Zasądza od Szpitala (...) z siedzibą w W. solidarnie na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) S.A. z siedzibą we W. kwotę 286 033,80 zł (dwieście osiemdziesiąt sześć tysięcy trzydzieści trzy złote i osiemdziesiąt groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od:

- od kwoty 5 689,44 zł. od dnia 26.7.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 2 164,32 zł. od dnia 21.8.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 853,20 zł. od dnia 4.9.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 29 751,84 zł. od dnia 10.9.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 3 591,00 zł. od dnia 7.9.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 2 214,00 zł. od dnia 7.9.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 9 447,84 zł. od dnia 12.9.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 7 878,60 zł. od dnia 17.9.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 656,64 zł. od dnia 18.9.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 9 618,60 zł. od dnia 19.9.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 2 358,72 zł. od dnia 20.9.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 39 042,00 zł. od dnia 20.9.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 1 107,00 zł. od dnia 28.9.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 40 858,56 zł. od dnia 28.9.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 2 073,60 zł. od dnia 2.10.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 606,96 zł. od dnia 3.10.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 10 231,92 zł. od dnia 8.10.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 40 588,56 zł. od dnia 11.10.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 19 521,00 zł. od dnia 11.10.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 8 165,88 zł. od dnia 11.10.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 14 970,96 zł. od dnia 15.10.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 19 521,00 zł. od dnia 24.10.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 7 732,80 zł. od dnia 24.10.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 1 107,00 zł. od dnia 26.10.2014 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 6 282,36 zł. od dnia 29.10.2014 r. do dnia zapłaty;

II. Zasądza od Szpitala (...) z siedzibą w W. solidarnie na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) S.A. z siedzibą we W. 21 519,00 zł (dwadzieścia jeden tysięcy pięćset dziewiętnaście zł) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. a kt IVC 971/15

UZASADNIENIE

Powódka w swoim pozwie z dnia 20 lipca 2015 roku wniosła o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, przy czym wnosiła o zasądzenie na rzecz (...) kwoty 143.016,90 złotych i na rzecz (...) Spółka Akcyjna, również kwotę 143.016,90 złotych. Nakazem zapłaty (karta 156) z dnia 21 sierpnia 2015 roku, Sąd uwzględnił żądanie pozwu w całości i nakazał szpitalowi zapłacenie na rzecz firmy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 143.016,90 złotych i na rzecz (...) S.A. we W. 143.016,90 złotych. Od tego nakazu w postępowaniu upominawczym, pozwany szpital w terminie wniósł sprzeciw (karta 162). Następnie (karta 182) pismem z dnia 17 lutego 2016 roku, powodowa spółka zmieniła roszczenie, ale zmieniła tylko w ten sposób, że wniosła o zasądzenie całej kwoty 286.033,80 zł solidarnie na rzecz obu spółek.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Dnia 21 czerwca 2013 roku pomiędzy pozwanym Szpitalem (...) a konsorcjum, składającym się z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) Spółka Akcyjna zawarta została umowa, na mocy, której szpital zakupił dostawy od czynników do badań immunologicznych (umowa - karta 35). Następnie umowa ta została zmieniona aneksem numer 1 z dnia 10 marca 2014 roku (karta 40). W wyniku tej umowy, konsorcjum dostarczyło szpitalowi odczynniki immunologiczne i za dostawy odczynników immunologicznych, szpital wystawił fakturę VAT (karta od 41 do 147).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o cytowane wyżej dowody z dokumentów. Stąd ustalony przez Sąd stan faktyczny nie był sporny między stronami.

Sąd oddalił natomiast wnioski dowodowe, złożone w sprzeciwie, z zeznań świadka, na okoliczność relacji między stroną powodową a pozwanym, jak również wniosek o dopuszczenie dowodów z treści umowy konsorcjum, w ocenie Sądu te dowody są zbędne w sprawie i dlatego Sąd oddalił ten wniosek w trybie artykułu 227.

Sąd również z tego samego powodu oddalił wniosek o złożenie dowodów z dokumentów przez stronę powodową, dotyczące ugód zawartych między powódką, czyli tym konsorcjum, a szpitalem w innych sprawach. Sąd dopuścił tylko tutaj dowód z oświadczenia firmy (...), z którego wynika, że w sprawie tej zapłaciła firma (...), zapłaciła dochodzone w tym pozwie pieniążki na rzecz (...) Spółka Akcyjna i to Sąd również przyjmuje do stanu faktycznego, że te pieniądze, te 286.033,80 złotych, firma (...) zapłaciła firmie (...). Dalsze wywody, dlaczego Sąd oddalił te wnioski dowodowe, będą w dalszej części postanowienia.

Sąd zważył, co następuje.

Dnia 22 grudnia 2010 roku weszła w życie zmiana treści ustępu 6 artykułu 53 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 roku o Zakładach Opieki Zdrowotnej (Dziennik Ustaw 2007.14.89 z późniejszymi zmianami). Zgodnie z tą nową treścią tego przepisu, czynność prawna, mająca na celu zmianę wierzyciela, w przypadku zobowiązań Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej, może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot, który utworzył zakład. I zgodnie z artykułem 4 tejże ustawy zmieniającej (Dziennik Ustaw 2010.230.1507) i zgodnie z tym artykułem 4, przepis artykułu 53 ustęp 6 i 7 ustawy, w brzmieniu nadanym przez ustawę zmieniającą, stosuje się do zobowiązań Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej, powstałych po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. A zatem po dniu 22 grudnia 2010 roku, wszelkie czynności prawda, mające na celu zmianę wierzyciela, wymagają zgody Zakładu Pomocy, którą utworzył Zakład Opieki Zdrowotnej.

Obecnie obowiązuje artykuł 54 ustęp 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dziennik Ustaw tekst jednolity 2015.618) i treść tego przepisu jest identyczna, jak poprzednio, czyli czynność prawna, mająca na celu zmianę wierzyciela samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot tworzący. Zgodnie zatem z treścią obecnie obowiązujących przepisów, wszelkie czynności, które mają na celu zmianę wierzyciela, wymagają zgody podmiotu zakładającego Zakład Opieki Zdrowotnej i jakakolwiek by to nie była czynność, jeżeli jest dokonana bez zgody podmiotu zakładającego szpital, jest nieważna z mocy prawa. Tyle tylko, że w omawianej sprawie mamy do czynienia nie z umową mającą, mającą na celu zmianę wierzyciela, a umową, która, której konsorcjum firm (...) i (...), od samego początku było wierzycielem.

Sąd oczywiście przyjmuje tutaj argumenty strony pozwanej, która twierdzi, że ta umowa konsorcjum była zawarta w celu obejścia przepisów prawa, to znaczy w celu obejścia artykułu 54 ustęp 5. Tym niemniej, w ocenie Sądu, to obejście jest, w ocenie Sądu, dozwolone, bo co do zasady obchodzenie przepisów prawa, jest czynnością niedozwoloną. Zresztą tego przepisu na szczęście nie da się obejść, dlatego, że przepis nie jest kazuistyczny, nie mówi, że obrót wierzytelności, on tylko mówi, że wszelkie czynności mające na celu. Ale mające na celu zmianę wierzyciela. Podkreślam słowo „zmianę wierzyciela". W omawianej sprawie nie mamy do czynienia ze zmianą wierzyciela, bo wierzyciel od początku jest ten sam, czyli konsorcjum (...). Idea zawarcia tego konsorcjum mogła być taka, że właśnie ona wprowadza ochronę dostawcy, finansową ochronę. Przy czym, w ocenie Sądu, mając na uwadze treść artykułu 829 punkt 8 i 831 punkt 7, to są przepisy, no egzekucyjne, które bardzo utrudniają dostawcom Zakładu Opieki Zdrowotnej egzekucję należności, poza tym niestety finansowanie służby zdrowia w Polsce jest rozwiązane bardzo niedobrze.

W zasadzie, finansowanie służby zdrowia w Polsce odbywa się za pośrednictwem Sądów. Sąd by rozumiał, gdyby taka sprawa trafiła jedna, czy kilka takich spraw, a w zasadzie większość kontraktów zawartych między szpitalami, czyli Zakładami Opieki Zdrowotnej, a Narodowym Funduszem Zdrowia, są rozpatrywane przez Sądy. Są to tak zwane słynne nadwykonania. I szpitale, w związku z tym, że mają te nadwykonania, wykonują te usługi medyczne za swoje pieniądze i nie dostają z tego powodu finansowania z Narodowego Funduszu Zdrowia, a jeżeli dostają, to po wieloletnich procesach, co powoduje, że szpitale zadłużają się nagminnie i nie płacą swoim dostawcom.

Trudno dziwić się dostawcom, że postępują w sposób racjonalny, skoro wiedzą, że mają do czynienia z klientem olbrzymiego ryzyka, to znaczy, ryzyka takiego, że nie dostaną zapłaty za swoje usługi, czy, czy dostarczone towary, ponieważ te firmy nie mogą zawierać umów, chroniących ich wierzytelności, umów w dzisiejszych czasach powszechnie w obrocie gospodarczym stosowanych. Większość firm zawiera tego typu umowy, czy to poręczenia, czy właśnie różnego rodzaju umowy finansowe. Jest dużo tego typu firm, które świadczą tego typu usługi finansowe, a jakby zabezpieczające dostawców w tym, że za swoje dostawy, czy usługi zapłata im zostaje zapłacona. To jest, przejmujące na siebie, za, oczywiście, odpowiednią zapłatą, ryzyko dochodzenia od wierzycieli tych należności i jest to postępowanie logiczne, słuszne, zgodne z zasadami współżycia społecznego.

Natomiast, oczywiście, w stosunku do placówek medycznych, czy Zakładów Opieki Zdrowotnej, ustawa zakazuje tego typu czynności. Ale zakazuje, zmiany wierzyciela, a zatem, czy to będzie poręczenie, czy właśnie umowa jakakolwiek o handlu długami, to oczywiste, cesja, czy jakiekolwiek umowy finansowe, zawarte po zawarciu umowy z Zakładem Opieki Zdrowotnej, wszystkie te umowy z mocy prawa są nieważne. A zatem, nie może się dziwić Sąd, placówkom, czy podmiotom gospodarczym, że starają się, mając do czynienia z podmiotem niezwykle ryzykownym, zabezpieczać swoje interesy gospodarcze i w takim celu zawierają umowę konsorcjum. Jeżeli szpital uważałby, że jest to właśnie umowa, mająca na celu obejście przepisu, to nie powinien takiej umowy z konsorcjum zawierać. Skoro taką umowę zawarł, czyli z góry godził się na to, że właśnie ten podmiot, który z nim zawarł umowę, będzie chroniony finansowo przez członka konsorcjum. Więc jeszcze raz Sąd powiada, nie mamy tutaj zmiany wierzyciela.

Sąd w tym miejscu uzasadni, dlaczego oddalił wniosek o zawieszenie postępowania. Rzeczywiście, kilka tego typu spraw z kasacją trafiło do Sądu Najwyższego i Sąd jest bardzo ciekawy rozstrzygnięcia, jakie zapadnie w Sądzie Najwyższym, ale Sąd jest przekonany, że Sąd Najwyższy rozstrzygnie w ten sposób, że nie mamy tutaj do czynienia ze zmianą wierzyciela. Bo przepis mówi o zmianie wierzyciela. Skoro umowa została zawarta z konsorcjum, to nie mamy tu do czynienia ze zmianą wierzyciela. Oczywiście, po zapoznaniu się wyrokiem Sądu Najwyższego, Sąd może zmienić zdanie, jeżeli te argumenty, które zostaną przytoczone, przekonają Sąd, ale w dniu dzisiejszym, wydając wyrok, Sąd jest głęboko przekonany, że umowa konsorcjum nie narusza treści artykułu 54 ustęp 5 ustawy, dlatego, że nie mamy do czynienia ze zmianą wierzyciela. Co więcej, w ocenie Sądu taka umowa nie ma na celu obejście artykułu 54, a ma na celu ochronę finansową dostawcy towarów do placówek medycznych, jeszcze raz podam, placówek, które są podwyższonym ryzykiem. Więc jest to umowa, która jest zawarta przed, czyli nie mamy zmiany, a zatem umowa prawidłowo i co więcej umowa zgodna z zasadami współżycia społecznego.

Co więcej, to właśnie szpital postępuje w sposób absolutnie niezgodny z zasadami współżycia społecznego, bo najpierw zawiera umowę z konsorcjum, odbiera towar, czy przyjmuje usługi, a później mówi, że on nie zapłaci, że on te towary dostanie za darmo. Czyli służba zdrowia w tej chwili ma być finansowana nie z budżetu państwa, co przewiduje Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, tylko z budżetu podmiotów gospodarczych, występujących w obrocie. Nie ma takiego przepisu, żeby to prywatne podmioty utrzymywały służbę zdrowia w Polsce. Gdyby Sąd przyjął argumentację szpitala, to (...) się nie należy, bo to jest spółka finansująca, która chciała obejść przepis. No dobrze, to (...) się nie należy. Ale dlaczego w takim razie (...)owi miałoby się nie należeć? No tak, mówi strona pozwana, bo (...) otrzymał swoje pieniądze od (...) i to jest faktem. Mamy tu napisane oświadczenie, że (...) pieniądze od (...) otrzymał. Tylko znowu powstaje pytanie. Tylko teraz szpital otrzymał towar, zgodnie z umową i ma za niego nie zapłacić? W ocenie Sądu te wzajemne rozliczenia między (...) a (...), czy M., czy innymi spółkami, to są wewnętrzne sprawy tych spółek, to nie powinno interesować szpitala. Szpital odebrał towar i szpital ma za niego zapłacić. To jest sprawa oczywista. Dostałem towar, odebrałem usługę? Mam za to zapłacić. Nie może być tak, że szpital nie płaci i jeszcze raz powiadam, służba jest finansowana nie z budżetu państwa, tylko przez podmioty gospodarcze, występujące w obrocie gospodarczym.

I co więcej taka, taka postawa szpitala występuje nagminnie. Szpital nie chce płacić we wszystkich sprawach. I Sąd rozumie, jeżeli szpital nie chce płacić, właśnie spółce finansującej, czy to (...), czy to M., czy to innej. Ale szpital również nie chce płacić dostawcom towaru. Szpital chce odbierać towary, chce odbierać usługi, nie płacąc za nie ani grosza. Czy to jest oszustwo? To Sąd nie wie. Sąd nie jest Sądem karnym, ale Sąd się bardzo dziwi takiej postawie szpitala, który chce, jeszcze raz podam, być finansowany z podmiotów gospodarczych. Więc w ocenie Sądu jest to postawa niemoralna, niezgodna z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli byśmy oceniali obie postawy obu stron, to postawa powoda jest racjonalna i zgodna z zasadami współżycia społecznego, dlatego że słusznie zabezpiecza się, natomiast postawa szpitala jest niemoralna, niezgodna z zasadami współżycia społecznego, bo nie chciał zapłacić za towar, który otrzymał. Oczywiście, chce leczyć ludzi i to jest chwała szpitalowi, ale nie może leczyć, otrzymując towary bez płacenia. Nie wiem, jak to określić, ale na pewno jest to nie w porządku, żeby odbierać towar i za niego nie płacić.

Jeżeli chodzi o koszty Sądowe, to w ocenie Sądu nie ma tutaj żadnych najmniejszych podstaw, żeby zastosować artykuł 102. Szpital zawarł umowę z konsorcjum, odebrał towar od konsorcjum i nie chce zapłacić konsorcjum, narażając konsorcjum na dodatkowe koszty wpisów Sądowych i koszty adwokackie. Przy czym, co więcej powód uiścił cały wpis, gdyby strona pozwana nie złożyła sprzeciwu od nakazu, to w nakazie zasądzona była tylko 1/4 wpisu, pozostała kwota byłaby zwrócona. Ponieważ strona pozwana sprzeciw wniosła, to wtedy cały wpis jest przejmowany przez Skarb Państwa i cały wpis musi strona pozwana zwrócić stronie powodowej, jak również koszty adwokackie.