Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 4 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	SSO Oskar Rudziński (spr.)
Sędziowie:	SSO Bogusława Jarmołowicz-Łochańska SSO Ewa Talarczyk
Protokolant:	sekr. sądowy Marta Dziekańska

po rozpoznaniu w dniu 4 września 2013 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) w G.

z udziałem K. S., A. K. i A. S. (1)

o stwierdzenie nabycia spadku

na skutek apelacji uczestnika A. S. (1)

od postanowienia Sądu Rejonowego (...) w W.

z dnia 22 marca 2012 r. sygn. akt I Ns 639/11

postanawia:

zaskarżone postanowienie zmienić tylko w ten sposób, że w punkcie 1 dodać słowa
„z dobrodziejstwem inwentarza”.

Sygnatura akt V Ca 54/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 22 marca 2012 r. Sąd Rejonowy (...) w W. stwierdził, iż spadek po Z. S. zmarłym w dniu 5 sierpnia 2009 roku w W., ostatnio stale zamieszkałym w W. przy ulicy (...), na podstawie ustawy nabyli żona K. S. z domu G., córka A. K. z domu S. oraz syn A. S. (1) w częściach po 1/3 każde z nich (pkt1) i rozstrzygnął o kosztach postępowania (pkt 2).

Powyższe rozstrzygnięcie było wynikiem następujących ustaleń faktycznych i rozważań prawnych Sądu Rejonowego:

Sąd Rejonowy (...) w W. nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z 14 sierpnia 2008 roku w sprawie I Nc 2745/08 nakazał K. S. oraz Z. S. aby zapłacili solidarnie na rzecz (...) w G. kwotę 28.369,02 zł z odsetkami umownymi i kosztami procesu.

Z. S. zmarł w dniu 5 sierpnia 2009 roku w W.. Jego ostatnie stałe miejsce zamieszkania było w W. przy ulicy (...).

W chwili śmierci Z. S. był żonaty z K. S. z domu G.. Spadkodawca miał dwoje dzieci: A. K. z domu S. oraz A. S. (1). Innych dzieci, w tym pozamałżeńskich i przysposobionych nie miał.

Z. S. nie pozostawił testamentu.

Nikt nie zrzekł się dziedziczenia po Z. S. jak również żadna osoba nie została uznana za niegodną dziedziczenia po nim.

W części dotyczącej rozważań prawnych Sąd wskazał, że wnioskodawca wierzyciel zmarłego ma interes prawny w urzędowym wykazaniu jego następstwa prawnego. Bacząc na zasady wynikające z art. 670 § 1 kpc i biorąc za podstawę ustalony w sprawie i niesporny stan faktyczny stwierdził, że Z. S. nie pozostawił żadnego testamentu, a zatem dziedziczenie po nim nastąpiło na podstawie ustawy obowiązującej w chwili jej śmierci. Dlatego też na podstawie art. 931 § 1 kc, który stanowi, iż w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych, jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku - Sąd stwierdził, że spadek po Z. S. nabyła jego żona i dzieci w częściach po 1/3 spadku każde z nich. Sąd podkreślił, iż w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, Sąd nie jest obowiązany do wskazania sposobu w jaki nastąpiło przyjęcie spadku, gdyż nie jest to istotą tego postępowania. Nawet zaś gdyby przyjąć, że Sąd jest bezwzględnie związany § 145 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 23 lutego 2007 roku regulamin urzędowania sądów powszechnych, to na datę zamknięcia rozprawy w postępowaniu nie zostało ujawnione by spadkobiercy Z. S. złożyli oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Powyższe postanowienie zaskarżył apelacją w całości A. S. (1) zarzucając naruszenie:

1.  art. 518 kpc poprzez brak pouczenia przez Sąd uczestnika postępowania o możliwości uchylenia się od skutków prawnych braku złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, co w konsekwencji doprowadziło do nie złożenia w/w oświadczenia i nie złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza;

2.  przepisów postępowania polegające na nie przyjęciu od uczestnika postępowania A. S. (1) oświadczenia o nie przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza pomimo, iż w toku sprawy taki wniosek składał, co doprowadziło do nieuprawnionego nabycia spadku wprost;

3.  art. 1019 kc poprzez jego niezastosowanie, co w konsekwencji doprowadziło do stwierdzenia, iż uczestnicy przyjęli spadek, gdyż nie złożyli oświadczenia w terminie pomimo, iż zostały spełnione przesłanki z art. 1019 kc.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez stwierdzenia nabycia spadku po Z. S. przez uczestnika postępowania A. S. (1) z dobrodziejstwem inwentarza, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 316 § 1 kpc, stosowanym na podstawie art. 391 § 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc odpowiednio w nieprocesowym postępowaniu apelacyjnym, po zamknięciu rozprawy sąd wydaje postanowienie, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2006 r. w sprawie II CSK 153/05 i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r. w sprawie III CKN 259/98).

W związku z uchyleniem się przez apelującego A. S. (1) od skutków prawnych niezachowania terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu przypadającego mu z mocy ustawy spadku po ojcu Z. S. z dobrodziejstwem inwentarza (k. 135) i jednoczesnym złożeniem oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza (k. 131-133), należało przyjąć, że A. S. (1) nabył spadek po Z. S. z dobrodziejstwem inwentarza.

Ponadto jak stanowi art. 1016 kc, jeżeli jeden ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, uważa się, że także spadkobiercy, którzy nie złożyli w terminie żadnego oświadczenia, przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

Tym samym należało przyjąć, że wszyscy spadkobiercy Z. S. wskazania w zaskarżonym postanowieniu nabyli spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji postanowienia na podstawie art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.