Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący	SSO Marian Kociołek
Protokolant	sekretarz sądowy Anna Kuczkowska

po rozpoznaniu 11 czerwca 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa S (...) Sp. z o. o. w W.

przeciwko (...) S.A. w W.

o ustalenie

1.  oddala powództwo;

2.  ustala, że koszty procesu ponosi powód w całości, szczegółowe rozliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu.

SSO Marian Kociołek

Sygn. akt XVI GC 58/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 stycznia 2015 r. powód – S (...) Sp. z o.o. w W. (dalej: „(...)) wytoczył przeciwko (...) S.A. w W. (dalej: (...)) powództwo o ustalenie, że nie istnieje prawo (...) S.A. do żądania od S (...) Sp. z o.o. świadczenia, określonych w wezwaniu pozwanego z dnia 14 stycznia 2015 r., usług Asysty Technicznej i Konserwacji Oprogramowania narzędziowego oraz usług Wsparcia technicznego, na podstawie: umowy z dnia 10 września 2010 r. (znak postępowania przetargowego Pozwanego: (...)), umowy z dnia 26 marca 2012 r. (znak postępowania przetargowego Pozwanego: (...)), umowy z dnia 10 września 2012 r. (znak postępowania przetargowego Pozwanego: (...)), umowy z dnia 15 maja 2013 r. (znak postępowania przetargowego Pozwanego: (...)), umowy z dnia 21 listopada 2013 r. (znak postępowania przetargowego Pozwanego: (...)), umowy z dnia 24 grudnia 2013 r. (znak postępowania przetargowego Pozwanego: (...)) poprzez dostarczenie następujących komponentów usługi określonej w ww. wezwaniu z 14 stycznia 2015 r. jako (...): Autoryzowanego dostępu do stron (...) dla wybranych użytkowników systemu (...)oraz administratorów systemu; Autoryzowanego dostępu do usługi (...); Autoryzowanego dostępu do narzędzi S. A.; Autoryzowanego dostępu do globalnego systemu obsługi komunikatów o błędach firmy (...) dla wybranych użytkowników systemu (...) oraz administratorów systemów; Autoryzowanego dostępu do nowych wersji licencjonowanego oprogramowania; Autoryzowanego dostępu do pakietów korekcyjnych; Autoryzowanego dostępu do pakietów technologicznych; Autoryzowanego dostępu do usług (...)/D. C. oraz usługo (...); Autoryzowanego dostępu do usługi (...) (...); Uprawnienia do korzystania z Systemu (...).

Ewentualnie, na wypadek nie uwzględnienia powyższego żądania wniósł o ustalenie nie istnieje prawo pozwanego do żądania od powoda zapewnienia świadczenia, określonych w wezwaniu pozwanego z dnia 14 stycznia 2015 r., usług Asysty Technicznej i Konserwacji Oprogramowania narzędziowego oraz usług Wsparcia technicznego poprzez dostarczenie wyżej wymienionych komponentów na podstawie każdej z ww. umów łączących strony z osobna.

Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (pozew k. 2-49).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, w tym również ewentualnego oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na pozew k. 1468-1496).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W 2010 r. (...) ogłosił przetarg nieograniczony na zaprojektowanie, dostarczenie wdrożenie, serwis pogwarancyjny oraz rozwój zintegrowanego systemu wspomagania zarządzania przedsiębiorstwem (...) S.A. (znak sprawy: (...)). Zgodnie ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia („SIWZ”) przedmiotem zamówienia było zaprojektowanie, wykonanie, dostarczenie, wdrożenie oraz usługi wsparcia technicznego obejmujące usługi Serwisu Gwarancyjnego, Serwisu Pogwarancyjnego i usługi Rozwoju Systemu oraz usługi Asysty Technicznej dla Oprogramowania Narzędziowego. Okres wykonania zamówienia w części obejmującej usługę Asysty Technicznej dla Oprogramowania Narzędziowego określono, jako łączny okres świadczenia przez wykonawcę usług Serwisu Gwarancyjnego i Serwisu Pogwarancyjnego, nie mniej jednak niż 120 miesięcy (10 lat) od dnia końcowego Odbioru Systemu. W pkt XVII. wskazano, że wartość oferty zostanie określona w jednostkach pieniężnych według wskazanego wzoru, w którym parametr „w” stanowił koszt usługi Serwisu Gwarancyjnego, przy czym wskazano, że w okresie gwarancyjnym cena będzie obejmowała także wszelkie obowiązkowe opłaty asyst technicznych dla wszelkiego dostarczanego w ramach przedmiotu zamówienia oprogramowania. We wzorze umowy stanowiącej załącznik nr 6 do SIWZ wskazano, że przedmiotem umowy jest m.in. świadczenie usług wsparcia technicznego obejmujących m.in. usługi Asysty Technicznej i Konserwacji dla Oprogramowania narzędziowego (SIWZ z załącznikami k. 123-210).

W piśmie z dnia 15 marca 2010 r. będącym wyjaśnieniem treści SIWZ, skierowanym do wszystkich oferentów w ramach powyższego postępowania, (...) w odpowiedzi na pytanie: „jakie aktualizacje mają być robione w ramach usług?” wyjaśnił, iż ramach usług mogą być robione aktualizacje związane ze zmianami funkcjonalności w Systemie, usuwaniem błędów ( (...)), wgrywaniem (...) dla Aplikacji, narzędzi, bazy danych, poprawki dostosowujące aplikację, oprogramowanie dla aktualizacji systemu operacyjnego, zmiana wersji Aplikacji oraz ustalone między wykonawcą a zamawiającym update oprogramowań wchodzących do Systemu (pismo z dnia 15 marca 2010 r. k. 1516-1547). W kolejnym piśmie zamawiającego z dnia 26 maja 2010 r. będącym wyjaśnieniem treści SIWZ skierowanym do wszystkich oferentów w postępowaniu przetargowym (...) określił, iż w świetle postanowień Rozdziału XVII ust. 1 i 2 SIWZ zamawiający wyraźnie określił, w jaki sposób wykonawcy mają dokonać obliczenia ceny oferty, wskazując założenia, wzór oraz poszczególne wartości, jakie maja zostać przyjęte m.in. na potrzeby oceny ofert, gdzie „w” - oznaczało koszt wdrożenia obejmujący przygotowanie projektu technicznego, dostawy licencji narzędziowych, dostawy licencji aplikacyjnych, wykonanie i parametryzację systemu wg projektu technicznego, instalację systemu na sprzęcie zamawiającego, uruchomienie systemu, migrację danych do systemu, szkolenia oraz świadczenie usług serwisu gwarancyjnego (w okresie gwarancyjnym cena ta obejmuje również wszelkie obowiązkowe opłaty asyst technicznych dla wszelkiego dostarczanego w ramach przedmiotu zamówienia oprogramowania) (pismo z dnia 26 maja 2010 r. k. 1548).

W odpowiedzi na ogłoszenie w postępowaniu przetargowym nr (...) (...) przedstawiła ofertę na zaprojektowanie, dostarczenie, wdrożenie, serwis gwarancyjny oraz rozwój zintegrowanego systemu wspomagania zarządzania przedsiębiorstwem (...) S.A. W złożonej ofercie określiła wartość zamówienia na kwotę 8.841.928,71 zł brutto, przy czym wartość „w” określiła na kwotę 12.488.074,94 zł brutto. Zaoferowała długość okresu serwisu gwarancyjnego na 120 miesięcy (10 lat) (oferta k. 214-215). Do oferty załączono m.in. Warunki licencyjne dla Oprogramowania Narzędziowego, w tym załącznik 5B Umowę Licencyjną Użytkownika Końcowego ( (...)) oraz Ogólne Warunki Umów (...) i Zestawienie Cen i Warunków (...). Artykuł 16 Ogólnych Warunków w (...) stwierdza, iż (...) będzie świadczył usługi serwisowe Oprogramowania w zakresie i na warunkach określonych w Umowie serwisowej i obowiązującym w danym okresie (...). W pkt 2 Zestawienia Cen i Warunków (...) wskazano, że (...) oferuje również usługi serwisowe i usługi wsparcia dla swojego licencjonowanego oprogramowania. Usługi serwisowe i usługi wsparcia są świadczone za okresową opłatą. Jeżeli istnieje ważna umowa serwisowa, to licencjobiorca uzyskuje - oprócz innych usług - dostęp do infrastruktury wsparcia (...), do korekt oraz nowych wersji licencjonowanego oprogramowania (Załącznik 5B Umowa Licencyjna, Ogólne Warunki Umów (...)i Zestawienie Cen i Warunków (...) k. 315-379).

(...) wezwała (...) do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. W odpowiedzi (...) wskazała, że zgodnie z wymogami zawartymi w SIWZ koszt wdrożenia obejmującego przygotowanie projektu technicznego, dostawę licencji narzędziowych, dostawę licencji aplikacyjnych, wykonanie i parametryzację systemu wg projektu technicznego, instalację systemu na sprzęcie zamawiającego, uruchomienie systemu, migrację danych do systemu, szkolenia oraz świadczenie usługi serwisu gwarancyjnego (w okresie gwarancyjnym cena ta obejmuje również wszelkie obowiązkowe opłaty asyst technicznych dla wszelkiego dostarczanego w ramach przedmiotu zamówienia oprogramowania) i serwisu pogwarancyjnego na warunkach tożsamych z serwisem gwarancyjnym wynosi 12.488.074,94 zł brutto. Wskazała, że złożenie oferty jest poprzedzone procedurą akceptacji biznesu od strony między innymi finansowej, a uwzględnia również wszelkie okoliczności związane z ewentualnymi dostawcami lub firmami współpracującymi, w tym również partnerami handlowymi, z którymi firma S (...) sp. z o.o. posiada umowy partnerskie na odpowiednim poziomie zapewniającym odpowiednią, jakość usług (pismo z datą 21 czerwca 2010 r. k. 1550-1551).

W dniu 10 września 2010 r. w wyniku przeprowadzonego postępowania (...) (zamawiający) i (...) (wykonawca) zawarły umowę na zaprojektowanie, dostarczenie wdrożenie, serwis pogwarancyjny oraz rozwój zintegrowanego systemu wspomagania zarządzania przedsiębiorstwem (...) S.A. z dnia 10 września 2010 r. W § 3.2.1. wskazano, że przedmiotem umowy jest min. (v) świadczenie usług wsparcia technicznego obejmujących usługi gwarancyjne (Serwis Gwarancyjny), usługi pogwarancyjne (Serwis Pogwarancyjny), Usługi Rozwoju dla Systemu oraz usługi Asysty Technicznej i Konserwacji dla Oprogramowania narzędziowego. W § 3.7.2. strony określiły, że (...) zobowiązana jest do świadczenia usługi wsparcia technicznego, która obejmuje m.in. (v) „usługi Asysty Technicznej i Konserwacji Oprogramowania narzędziowego”. W § 3.7.3. strony ustaliły, że Asysta Techniczna i Konserwacja Oprogramowania narzędziowego, zapewniona będzie przez okres świadczenia usług Serwisu Gwarancyjnego i Serwisu Pogwarancyjnego, nie mniej jednak niż przez 120 miesięcy od dnia Odbioru Końcowego Systemu, w zakresie i na warunkach przewidzianych w Licencji Oprogramowania narzędziowego lub innej dokumentacji określającej zakres świadczenia tej usługi, wystawionej przez uprawniony podmiot trzeci. Z kolei w § 3.7.4., że Usługi Asysty Technicznej i Konserwacji na warunkach określonych w Licencji zobowiązany jest zapewnić Wykonawca. Zamawiający nie jest zobowiązany do zawierania jakichkolwiek umów lub porozumień z osobami trzecimi w zakresie zapewnienia Asysty Technicznej i Konserwacji dla Oprogramowania narzędziowego. W przypadku, gdy Wykonawca nie zapewni usługi Asysty Technicznej i Konserwacji na warunkach określonych w Licencji, a zaistnieje potrzeba świadczenia tego typu usług Wykonawca pokryje wszelkie koszty zakupu tych usług poniesione przez Zamawiającego na rzecz osób trzecich. Zgodnie z definicjami określonymi w punkcie 1.1.1. umowy z dnia 10 września 2010 r. powyżej użyte pojęcia zdefiniowano w sposób następujący: „licencja” - prawa własności intelektualnej udzielone przez wykonawcę lub inny podmiot uprawniony, któremu przysługują autorskie prawa majątkowe do Oprogramowania narzędziowego, umożliwiające zamawiającemu korzystanie z oprogramowania narzędziowego, w zakresie niezbędnym do wykonania umowy; „oprogramowanie narzędziowe” - zgodnie z wymaganiami określonymi w SIWZ oprogramowanie lub pakiety oprogramowania wraz z niezbędnymi nośnikami i dokumentacją, których instalacja lub dodatkowa instalacja u Zamawiającego jest niezbędna do poprawnej instalacji, funkcjonowania i korzystania z Systemu lub Modułu, w tym oprogramowanie stanowiące silnik bazodanowy Systemu. W § 5.1.1. określono, że za należyte wykonanie przedmiotu umowy w części określonej w § 3.2.1 pkt (i) – (iv), a także świadczenie usług Serwisu Gwarancyjnego wskazanego w § 3.2.1 pkt (v) oraz za licencje i wszelkie prawa autorskie do sytemu i powstałych w ramach umowy dzieł wykonawca otrzyma wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie netto 10.236.127,00 zł, przy czym w § 5.1.2. sprecyzowano, że za świadczenie usług Serwisu Pogwarancyjnego wykonawca otrzyma wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie netto 600.000 zł rocznie, a w § 5.1.3., że za świadczenie Usług Rozwoju Sytemu Pogwarancyjnego otrzyma 297 zł netto za godzinę świadczenia Usług Rozwoju Systemu (umowa z dnia 10 września 2010 r. k. 82-121).

(...) przystępując do wykonania umowy wdrożeniowej z dnia 10 września 2010 r. rozpoczęła świadczenie usług Asysty Technicznej i Konserwacji Oprogramowania Narzędziowego wykupując u dostawcy oprogramowania - (...) sp. z o.o. Usługi Wsparcia na poziomie (...) Standard (...) począwszy od dnia 01.10.2010 r. (...) zapewnił również dostęp do portalu (...) i możliwość korzystania z dostępu do (...) Standard (...) bezpośrednio dla (...) (odpowiedź na pismo z dnia 16 marca 2015 r. k. 1552-1553). Końcowy odbiór Systemu nastąpił w dniu 31 grudnia 2011 r. (okoliczność bezsporna).

W wyniku prac wykonanych przez (...) na podstawie umowy z 10 września 2010 r., (...) wdrożyła system (...) oraz udzieliła (...) licencji na korzystanie z tego systemu w liczbie określonej w umowie z 10 września 2010 r. W trakcie wykonywania wdrożenia na podstawie umowy z 10 września 2010 r. została zidentyfikowana faktyczna, szczegółowa liczba licencji, jaka jest konieczna dla prawidłowego wykorzystania wdrażanego systemu w przedsiębiorstwie (...). Liczba ta była wyższa, niż liczba licencji ujęta w umowie z 10 września 2010 r., dlatego niezbędny stał się zakup dodatkowych 372 licencji. W związku z tym w 2012 r. (...) ogłosiła przetarg nieograniczony na „Dostawę pakietu licencji dla oprogramowania (...) oraz oprogramowania narzędziowego (...) i (...), znak sprawy: (...) (ogłoszenie o zamówieniu k. 476-485).

W pkt 1 SIWZ (...) wskazała, że przedmiotem zamówienia jest nabycie pakietu licencji umożliwiających korzystanie z wdrożonego u zamawiającego systemu (...) ( (...)) dodatkowym 372 użytkownikom. Licencje, o których mowa powyżej, maja zapewnić zamawiającemu prawo do korzystania z programowania (...) oraz oprogramowania narzędziowego (...) i (...) (...), w ramach realizowanego projektu (...), ze wsparciem technicznym na okres 120 miesięcy (10 lat). W załączonym do SIWZ wzorze umowy w § 1 ust. 1 wskazano, że na podstawie umowy wykonawca zobowiązuje się względem zamawiającego: 1) do rozszerzenia licencji do korzystania z oprogramowania, którego szczegółowa specyfikacja znajduje się w Załączniku nr 1, pkt 1. do Umowy oraz do dostarczenia Zamawiającemu pakietów oprogramowania, których szczegółowa specyfikacja znajduje się w Załączniku nr 1, pkt 2. do Umowy („Oprogramowanie”), 2) do udzielenia lub do zapewnienia, że producent Oprogramowania udzieli Zamawiającemu, nie później niż w terminie, o którym mowa w § 3 ust 1 Umowy pełnych, niewyłącznych i bezterminowych licencji na korzystanie z Oprogramowania w zakresie, warunkach i polach eksploatacji standardowo udzielanych przez tego producenta oraz w Umowie, 3) do świadczenia usług wsparcia technicznego na Oprogramowanie, na warunkach określonych w niniejszej Umowie oraz zgodnych z (...) Standard (...). Wskazano, że przedmiot umowy w zakresie wskazanym w § 1 ust. l pkt 3) wykonywany będzie od chwili podpisania Protokołu Odbioru, w tym bez zastrzeżeń ze strony Zamawiającego, przez okres 120 miesięcy. W §8 doprecyzowano, że usługi wsparcia technicznego dla Oprogramowania zapewnione będą przez okres wskazany w § 3 ust. 2, w zakresie i na warunkach przewidzianych w (...) Standard (...) producenta Oprogramowania (ust. 1). Usługi wsparcia technicznego zobowiązany jest zapewnić Wykonawca, w ramach wynagrodzenia, o którym mowa w § 5 ust. 1 Umowy. Zamawiający nie jest zobowiązany do zawierania jakichkolwiek umów lub porozumień z osobami trzecimi w zakresie zapewnienia wsparcia technicznego dla Oprogramowania. W przypadku, gdy Wykonawca nie zapewni usługi wsparcia technicznego na warunkach określonych ust. l a zaistnieje potrzeba świadczenia tego typu usług, Wykonawca pokryje wszelkie koszty zakupu tych usług poniesione przez Zamawiającego na rzecz osób trzecich (ust. 2). W załączniku nr 3 Załącznik nr 3 z kolei określono warunki świadczenia usług wsparcia technicznego. Wskazano, że (...) Standard (...) to podstawowa oferta (...) w zakresie wsparcia - zapewnia wiedzę, narzędzia i funkcje, które pomagają klientowi wdrażać rozwiązania (...), zarządzać nimi i rozszerza zakres ich funkcjonalności. Wskazano też, że informacje o pełnym zakresie usług w wsparcia (...) znajdują się pod adresem: (...) (SIWZ z załącznikami k. 437-476).

(...) w trakcie postępowania przetargowego (...), pismem z dnia 16 stycznia 2012 r. zwróciła się do (...) z pytaniami o wyjaśnienie treści SIWZ. W pytaniu 7, (...) wskazał, iż: Zamawiający w § 10 ust. 1 zdanie pierwsze wzoru umowy zawarł postanowienia zgodnie, z którym może wypowiedzieć umowę w każdym czasie za miesięcznym wypowiedzeniem. Stwierdzić należy, że usługi (...) w chwili obecnej mogą zostać wypowiedziane (poza przypadkami szczególnymi) za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia przed rozpoczęciem kolejnego rocznego okresu świadczenia usługi (chodzi tu o pełne lata kalendarzowe, przy czym de facto niepełny rok świadczenia usługi nie jest brany pod uwagę). Tym samym czy Zamawiający wyraża zgodę na następujące brzmienie tego zdania: „Niniejsza Umowa w zakresie usług wsparcia może zostać rozwiązana za wypowiedzeniem dokonanym na piśmie przez Zamawiającego w terminie 3 miesięcy przed rozpoczęciem danego roku kalendarzowego świadczenia usługi, przy czym prawo to nabywa dopiero z początkiem 2013 r.”? (pismo z datą 16 stycznia 2012 r. k. 1554). Zamawiający nie wyraził zgody na zmianę brzmienia wskazanego postanowienia (okoliczność bezsporna).

W dniu 2 lutego 2012 r. (...) złożyła ofertę, w której (...) określiła wynagrodzenie z tytułu dostawy pakietu licencji dla oprogramowania (...) oraz oprogramowania narzędziowego (...) i (...) na kwotę 15.037.730,07 zł brutto oraz oświadczyła, że cena ta obejmuje wszystkie koszty towarzyszące wykonaniu Zamówienia, w tym m.in. koszty wsparcia technicznego oprogramowania w okresie nie krótszym niż 120 miesięcy od daty dostawy (oferta k. 487-495).

W piśmie z dnia 17 lutego 2012 r. (...) zawiadomiła (...) o unieważnieniu postępowania przetargowego. Przyczyną unieważnienia przetargu (...) była zbyt wysoka cena, jaka została zaoferowana w treści najkorzystniejszej oferty. Najkorzystniejszą ofertę (jednocześnie jedyną ofertę) złożyła (...) na kwotę 15.037.730,07 zł brutto, podczas gdy budżet (...) w ramach tego przetargu wynosił 6.273.000,00 zł brutto (zawiadomienie o unieważnieniu k. 529).

W dniu 14 marca 2012 r. (...) przesłał do (...) zaproszenie do składania ofert w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na dostawę pakietu licencji dla oprogramowania (...) oraz oprogramowania narzędziowego (...) i (...), znak sprawy (...). W opisie przedmiotu zamówienia wskazano, że przedmiotem Zamówienia jest nabycie pakietu licencji umożliwiających korzystanie z wdrożonego Zamawiającego systemu (...) ( (...)) dodatkowym 372 użytkownikom. Licencje, o których mowa powyżej, mają zapewnić Zamawiającemu prawo do korzystania oprogramowania (...) oraz oprogramowania narzędziowego (...) i (...) (...), w ramach projektu wdrożonego systemu (...), ze wsparciem technicznym na okres 96 miesięcy (8 lat). SIWZ, w tym również wzór umowy oraz załącznik nr 3 do umowy - Warunki świadczenia usług wsparcia technicznego, był powtórzeniem specyfikacji przedstawionej w poprzednio unieważnionym postępowaniu (z postępowania przetargowego (...)) i został zmieniony w stosunku do SIWZ będącej częścią unieważnionego przetargu nr (...) w ten sposób, i skrócono okres trwania wsparcia technicznego ze 120 do 96 miesięcy oraz usunięto następujący akapit z opisu przedmiotu zamówienia załączonego do SIWZ: „Wykonawca gwarantuje, iż dostarczone przez niego rozwiązanie będzie w pełni kompatybilne z nowymi wersjami wdrażanego systemu (...), które pojawią się na rynku do dnia 31.12.2021 gdyby tak nie było Wykonawca zobowiązuje się do pokrycia wszelkich kosztów związanych dostosowaniem dostarczonego przez siebie rozwiązania do nowej wersji wdrażanego systemu SA (...). Wykonawca zobowiązuje się również do pokrycia wszelkich kosztów Zamawiającego wynikających z zaistniałej niekompatybilności”. W załączonym do SIWZ opisie przedmiotu zamówienia uwzględnione zostały wymagania dodatkowe. Wskazano, że usługi wsparcia technicznego dla oprogramowania w ramach dostarczanych licencji w okresie nie krótszym niż 96 miesięcy (8 lat) od daty dostawy w odniesieniu do wszystkich pakietów stanowiących przedmiot zamówienia na poziomie minimum (...) Standard (...). Informacje o zakresie usług w zakresie serwisu i wsparcia (...) znajdują się pod adresem: (...) (zaproszenie do składania ofert k. 548, SIWZ z załącznikami k. 551-569).

W wyniku przeprowadzonego postępowania (...) (wykonawca) oraz (...) (zamawiający) zawarły w dniu 26 marca 2012 r. umowę, której przedmiotem oprócz rozszerzenia licencji do korzystania z oprogramowania oraz dostarczenia zamawiającemu pakietów oprogramowania było świadczenie usług wsparcia technicznego na oprogramowanie, w warunkach określonych w umowie oraz zgodnych z (...) Standard (...). Zgodnie z umową usługi wsparcia technicznego dla oprogramowania miały być zapewniane przez okres 96 miesięcy (8 lat), w zakresie i na warunkach przewidzianych w (...) Standard (...) producenta oprogramowania. Usługi wsparcia technicznego zobowiązany był zapewnić wykonawca, w ramach wynagrodzenia, o którym mowa w § 5 ust. 1 Umowy. Wskazano, że zamawiający nie jest zobowiązany do zawierania jakichkolwiek umów lub porozumień z osobami trzecimi w zakresie zapewnienia wsparcia technicznego dla Oprogramowania. W przypadku, gdy wykonawca nie zapewni usługi wsparcia technicznego na warunkach określonych ust. l a zaistnieje potrzeba świadczenia tego typu usług, wykonawca pokryje wszelkie koszty zakupu tych usług poniesione przez zamawiającego na rzecz osób trzecich (§ 8 ust. 2).W załączniku nr 3 Załącznik nr 3 z kolei określono warunki świadczenia usług wsparcia technicznego. Wskazano, że (...) Standard (...) to podstawowa oferta (...) w zakresie wsparcia - zapewnia wiedzę, narzędzia i funkcje, które pomagają klientowi wdrażać rozwiązania (...), zarządzać nimi i rozszerza zakres ich funkcjonalności. Wskazano też, że informacje o pełnym zakresie usług w wsparcia (...) znajdują się pod adresem: (...) (umowa z załącznikami k. 532-550).

Na podstawie umowy z dnia 26 marca 2012 r. świadczone były Usługi wsparcia i pomocy technicznej na poziomie (...) Standard (...) od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31.12.2012 r. (odpowiedź na pismo z dnia 16 marca 2015 r. k. 1552-1553).

W dniu 23 lipca 2012 r. (...) wysłała ogłoszenie o zamówieniu sektorowym na nabycie dodatkowego pakietu licencji oprogramowania (...) oraz oprogramowania narzędziowego (...) (postępowanie nr (...)). W załączonym do SIWZ opisie przedmiotu zamówienia, w pkt II zamawiający określił wymagania dodatkowe, w których wskazał, że: usługi wsparcia technicznego dla oprogramowania (...) i (...) w Ramach dostarczanych licencji świadczone będą w okresie nie krótszym niż 90 miesięcy (7,5 roku) od daty dostawy w odniesieniu do wszystkich pakietów wymienionych w Rozdziale I niniejszego dokumentu na poziomie minimum (...) Standard (...). Informacje o zakresie usług w zakresie serwisu i wsparcia (...) znajdują się pod adresem: (...) (pkt II ppkt 1). Usługi wsparcia technicznego dla oprogramowania (...) Business (...) w ramach dostarczanych licencji w okresie nie krótszym, niż 24 miesiące (2 lata) od daty dostawy w odniesieniu do wszystkich pakietów wymienionych w Rozdziale I niniejszego dokumentu na poziomie minimum (...) Standard (...). Informacje o zakresie usług w zakresie serwisu i wsparcia (...) znajdują się pod adresem: (...) (pkt II ppkt 2) (SIWZ z załącznikami k. 602-651).

W odpowiedzi na ogłoszenie, (...) przedstawiła ofertę na wykonanie zamówienia za kwotę 3.672.608,42 zł brutto. W przedstawionej ofercie oświadczyła, iż cena oferty obejmuje wszystkie koszty towarzyszące wykonaniu zamówienia, w tym miedzy innymi koszty wsparcia technicznego w wymaganych okresach (oferta k. 658-661).

W dniu 10 września 2012 r. (...) i (...) zawarły umowę o takiej samej treści, jaką miała umowa z dnia 26 marca 2012 r., z określeniem terminów wsparcia technicznego w okresach określonych powyżej (umowa k. 586-600).

Na podstawie umowy z dnia 10 września 2012 r. świadczone były Usługi wsparcia i pomocy technicznej na poziomie (...) Standard (...) od dnia 01 października 2012 r. do dnia 31.12.2012 r. (odpowiedź na pismo z dnia 16 marca 2015 r. k. 1552-1553).

W 2013 roku (...) ogłosiła przetarg na wdrożenie systemu zarządzania jakością oprogramowania, znak postępowania: (...) (SIWZ z załącznikami k. 724-806).

W złożonej ofercie, w pkt 2.1 (...) wskazała opis proponowanego rozwiązania, które oparła właśnie na oprogramowaniu (...) podkreślając jednocześnie, że „(...) oferuje swoim klientom szereg dedykowanych narzędzi, których zadaniem jest wsparcie oraz optymalizacja przebiegu procesów testowania” (oferta z załącznikami k. 808-901).W ramach postępowania przetargowego (...) (...) nie zwracała się do zamawiającego z pytaniami o wyjaśnienie treści SIWZ (okoliczność bezsporna).

W wyniku złożenia przez (...) najkorzystniejszej oferty w postępowaniu, (...) i (...) zawarły w dniu 15 maja 2013 r. umowę na wykonanie zamówienia według wzoru załączonego do SIWZ. Zgodnie z treścią § 1 ust. 1 wykonawca zobowiązał się do sprzedaży licencji na korzystanie z oprogramowania wspierającego zarządzanie wymaganiami i testami (Oprogramowanie) oraz wykonania usług związanych z wdrożeniem systemu do zarządzania jakością oprogramowania (...), w szczególności w zakresie: dostarczenia i sprzedaży Oprogramowania określonego w Załączniku nr 1 do Umowy wraz z nośnikami wraz z zapewnieniem udzielenia licencji na korzystanie z Oprogramowania i jego aktualizacji na warunkach zawartych w Umowie oraz umowie licencyjnej producenta Oprogramowania, zgodnie z Załącznikiem nr 4 do Umowy (pkt 4), udzielenia gwarancji i świadczenie usług serwisu gwarancyjnego na System przez okres 24 miesięcy, liczony od dnia podpisania Protokołu odbioru końcowego (zwane dalej Serwisem gwarancyjnym), na zasadach określonych w Umowie oraz w Załączniku nr 5 do Umowy (pkt 7). W Załączniku nr 5 - Warunki serwisu gwarancyjnego, w sekcji Usługi dodatkowe postanowiono, że zamawiający otrzyma prawo do aktualizacji zakupionego Oprogramowania do bieżącej dostępnej wersji poprzez pobieranie ich upgrade'u ze stron internetowych producenta Oprogramowania, wsparcia producenta Oprogramowania na warunkach zawartych w umowie licencyjnej producenta Oprogramowania. W § 7 umowy wskazano, że za prawidłowe wykonanie przedmiotu umowy wykonawca otrzyma wynagrodzenie w wysokości 2.054.192,00 zł + VAT, które obejmuje wszelkie koszty związane z realizacją umowy. Dodatkowo, zgodnie z § 9 ust. 9 umowy, (...) przyjęła na siebie odpowiedzialność w każdym wypadku za działania lub zaniechania producenta zapewniającego prawidłowe wykonanie wsparcia technicznego jak za działania i zaniechania własne (oferta k. 808-908, umowa z załącznikami k. 696-722).

Na podstawie umowy z dnia 15 maja 2013 r. brak było usług wsparcia i pomocy technicznej na poziomie (...) Standard (...) (odpowiedź na pismo z dnia 16 marca 2015 r. k. 1552-1553).

W 2013 roku Pozwany ogłosił przetarg na dostawę licencji i wdrożenie platformy mobilnej (...) oraz uruchomienie aplikacji mobilnych M., znak postępowania: (...) (ogłoszenie o zamówieniu k. 1077-1098, SIWZ z załącznikami k. 944- 1076).

W wyniku złożenia przez Powoda najkorzystniejszej oferty w postępowaniu, Powód i Pozwany zawarli w dniu 21 listopada 2013 r. umowę na wykonanie przedmiotu tego zamówienia. W § 1 ust. 1 wskazano, że przedmiotem umowy jest wykonanie przez wykonawcę na rzecz zamawiającego usług związanych z wdrożeniem platformy mobilnej (...) (dalej jako System) i aplikacji mobilnych M. (dalej jako Aplikacje) (dalej łącznie jako Przedmiot Umowy lub Usługi), m.in. (10) świadczenie usług wsparcia technicznego na System, Aplikacje oraz Modyfikacje w systemie (...) do dnia 31.12.2020 (dalej jako Wsparcie techniczne), na zasadach określonych w Umowie oraz w Załączniku nr 7 do Umowy. W § 8 ust. 2 wskazano, że jeśli w wyniku realizacji Modyfikacji Zamawiający utraci gwarancje wykonawcy systemu (...), udzieloną przez wykonawcę tego systemu na podstawie odrębnej umowy, wykonawca zobowiązany jest zapewnić świadczenie Serwisu gwarancyjnego na system (...) po dokonanej Modyfikacji na zasadach określonych w umowie, w terminie określonym w ust. 1 powyżej, w ramach wynagrodzenia określonego w § 6 ust. 1. (oferta k. 1100-1216, informacja o wyborze najkorzystniejszej oferty k. 1218-1222, umowa z załącznikami k. 911- 944, opinia biegłego k. 1932-1939).

Na podstawie umowy z dnia 21 listopada 2013 r. brak było usług wsparcia i pomocy technicznej na poziomie (...) Standard (...) (odpowiedź na pismo z dnia 16 marca 2015 r. k. 1552-1553).

W 2013 r. (...) ogłosił przetarg nieograniczony na dostawę oprogramowania wraz z licencją Modułu (...) (postępowanie nr (...)) (ogłoszenie k. 1289-1291). W pkt XVII ppkt 4 SIWZ Zamawiający zawarł wymaganie, aby cena oferty uwzględniała wszelkie inne koszty związane z realizacją zamówienia. Wskazano, że wynagrodzenie obejmuje w szczególności m.in. koszty związane ze świadczeniem usług wsparcia technicznego. W pkt II załączonego do specyfikacji Opisu Przedmiotu Zamówienia w wymaganiach dodatkowych wskazano, że zamawiający żądał także usług wsparcia technicznego dla dostarczonego oprogramowania do 31.12.2020 r. (....) na warunkach opartych na (...) Standard (...) producenta oprogramowania, a w szczególności: wsparcia - konsultacji dotyczących technicznego użytkowania i działania Oprogramowania dla upoważnionych przedstawicieli Zamawiającego, weryfikację, analizę i poprawę błędów przez telefon i/lub Internet (...), dostosowanie oprogramowania do polskich obowiązujących przepisów prawnych (SIWZ z załącznikami k. 1239-1287). (...) nie zwracała się do (...) o wyjaśnienie treści SIWZ (okoliczność bezsporna).

W dniu 24 grudnia 2013 r. (...) ORAZ (...) zawarły umowę o zbliżonej treści, jaką miały umowy z 26 marca 2012 r. oraz 10 września 2012 r. W szczególności Strony postanowiły w §1 ust. 1 pkt 3, że przedmiotem umowy jest m.in. świadczenie przez Wykonawcę względem zamawiającego usług wsparcia technicznego na Oprogramowanie, na warunkach określonych w niniejszej Umowie oraz opartych na (...) Standard (...), zawartych w Załączniku nr 3 do Umowy. W § 3 ust. 2 wskazano, że przedmiot umowy w zakresie wskazanym w § 1 ust. l pkt 3) wykonywany będzie od chwili opisania przez Strony protokołu odbioru, o którym mowa w § 4 ust. 1 Umowy, w tym bez uwag zastrzeżeń ze strony Zamawiającego, do dnia 31.12.2020 r. Zakres wsparcia technicznego określono w § 8. Zgodnie z § 8 ust. 1 Wykonawca zobowiązany był do świadczenia Usług wsparcia technicznego dla Oprogramowania przez okres wskazany w § 3 ust. 2, w zakresie i na warunkach opartych na (...) Standard (...) Producenta Oprogramowania zawartych w Załączniku nr 3 do Umowy, przy czym w ust. 2 wskazano, ze Wykonawca będzie świadczyć Usługi wsparcia technicznego w ramach wynagrodzenia, o którym mowa w § 5 ust. 1 Umowy. Zamawiający nie jest zobowiązany do zawierania jakichkolwiek umów lub porozumień z osobami trzecimi w zakresie zapewnienia wsparcia technicznego dla Oprogramowania. W przypadku gdy wykonawca nie zapewni usług wsparcia technicznego na warunkach określonych w ust. 1 a zaistnieje potrzeba świadczenia tego typu usług, Wykonawca pokryje wszelkie koszty zakupu tych usług poniesione przez Zamawiał na rzecz osób trzecich. W załączniku nr 3 do umowy określono warunki świadczenia usług wsparcia technicznego i określono je w sposób następujący: (...) Standard (...) podstawowa oferta (...) w zakresie wsparcia - zapewnia wiedzę, narzędzia i funkcje, które pomagają klientowi wdrażać rozwiązanie (...), zarządzać nim i rozszerzać funkcjonalności. Usługi (...) obejmować miały między innymi konsultacje dotyczące technicznego użytkowania i działania Oprogramowania oraz naprawę błędów oraz dostosowanie oprogramowania do polskich obowiązujących przepisów prawnych (umowa z załącznikami k. 1225-1237).

Na podstawie umowy z dnia 24 grudnia 2013 r. brak było usług wsparcia i pomocy technicznej na poziomie (...) Standard (...) (odpowiedź na pismo z dnia 16 marca 2015 r. k. 1552-1553).

Powód wdrożył w przedsiębiorstwie Pozwanego następujące rozwiązania informatyczne: S. U. ( (...)), (...) ( (...)), S. A. Developer (...), S. U., (...) (...) Developer (...), S. I. / (...), E. F. (...) (...)), S. A. P. U., (...) P. U. ( (...)), S. A. P. U. ( (...)), S. P. P. by (...) ((...) (...)), S. P. P. L. P. (...)), (...) T. D. M. S. ( (...)), (...) P. U. ( (...)), S. A. P. U. ( (...)), S. P. P. by (...) ((...) (...)), S. P. P. L. P. (...)), S. A. P. U., B. (...) B. B. S. ((...)), O. D. ( Business (...)), O. D. ( (...)), (...) (...) H., b., (...) (...) H. Q. P., (...) T. A. (...) O., (...) M. (...) by H., (...) M. (...), (...) E. I. M. W., (...) E. I. (...) (...) (...), (...) M. (...) (...), O. D. (opinia biegłego k. 1932-1939).

Uprawnienia licencyjne, za wyjątkiem oprogramowania bazodanowego O. D., sprowadzały się do oprogramowania (...). Plan usług (...) na poziomie ogólnym obejmuje stałe doskonalenie i innowacje w zakresie oprogramowania (...), obsługę komunikatów, usługi zdalne, System (...) (...) oraz inne składniki, metodyki, treści, a także udział w społeczności. (...) Standard (...) to najtańsza i najbardziej podstawowa wersja wsparcia. Poprzez to, że klient ma wykupione wsparcie, może sam mając login i hasło logować się na strony (...) i pobierać dokumenty, patche i upgrade’y, może też to zlecić firmie, która go obsługuje, aby w jego imieniu dokonywała tych czynności. Bez wykupienia wsparcia nie można pobierać patrchów, upgradeów. Do końca 2012 r. powód mógł świadczyć takie usługi dla pozwanego, bo miał wykupiony dostęp na 2 lata, potem już nie. Wykupiony (...) Standard (...) umożliwiał korzystanie z nowych wersji oprogramowania (zeznania R. G., E. B., opinia biegłego k. 1932-1939).

Do marca 2014 r. (...) była przekonana o możliwości świadczenia przez (...) Usług (...), na podstawie wykupionego wsparcia producenta oprogramowania (...) w zakresie wynikającym z umów (...) i nie wiedziała o zamiarze zaniechania ich świadczenia przez (...). Pierwsze sygnały dotyczące braku wykonywania Usług (...) przez (...) pojawiły się na początku marca 2014 r., kiedy to (...) przeprowadził przebudowę portalu (...).com i w ramach lego przedsięwzięcia, również weryfikację uprawnień. W tym czasie ujawnił się problem z dostępem do portalu (...).com, który objawił się tym, że (...) utracił autoryzację do wszystkich funkcjonalności portalu (...).com - konta s-user były nadal aktywne, ale zablokowany był dostęp do jakiejkolwiek aktywności (zeznania świadków: A. H., B. P.). (...) zwrócił się wówczas do dedykowanych do współpracy konsultantów (...) sygnalizując brak dostępu do portalu (...).com, konsultant (...) nie miał świadomości iż (...) Standard (...) nie jest dostarczony/aktywny i poinformował pozwanego, że do tej pory korzystał z dostępu do portalu (...).com bez problemów również a użytkowniku (koncie) (...). Zamawiający zwrócił się o interwencję do E. B. w sprawie braku dostępu do portalu (...).com. Prośby i e-maile pozostały bez odpowiedzi. (...) nie uzyskał żadnego wyjaśnienia pisemnego lub ustnego ani oficjalnego stanowiska (...). Ze względu na brak odpowiedzi ze strony (...), zamawiający zwrócił się o pomoc bezpośrednio do (...) Sp. z o.o., której to spółce udało się zidentyfikować problem, polegający na braku wsparcia ((...) Standard (...)). Okazało się, że pozwany posiada dostęp do portalu w ograniczonym zakresie, właściwym dla klientów bez wykupionego wsparcia (...) Standard (...) (korespondencja e-mail k. 1558-1567). Ze względu na brak wykonywania Usług (...) przez (...), jak również brak współpracy (...) w zakresie naprawienia tej sytuacji, zamawiający stanął przed koniecznością zapewnienia spółce Usług Wsparcia dla oprogramowania (...). W tym celu w dniu 26 sierpnia 2014 r. ogłosił przetarg na zapewnienie wsparcia technicznego producenta dla oprogramowania (...) wykorzystywanego w (...) S.A. na okres do 31.12.2014 r. (znak sprawy: (...)/PS). Zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia, który załączony został w SIWZ, przedmiotem zamówienia był zakup pakietu wsparcia technicznego producenta Oprogramowania na poziomie co najmniej (...) Standard (...), wymaganego do obsługi procesu utrzymania i rozwoju rozwiązań bazujących na Oprogramowaniu. Wskazano, że pakiet wsparcia technicznego producenta (...) Standard (...) obejmuje w szczególności prawo (licencję) do nowych wersji oprogramowania oraz pakietów korekcyjnych dostarczanych przez producenta Oprogramowania, prawo do użytkowania specjalizowanego oprogramowania technicznego producenta oprogramowania, prawo do korzystania z serwisów internetowych producenta Oprogramowania oraz czynności technicznych ekspertów producenta Oprogramowania (ogłoszenie o zamówieniu k. 1379-1386, SIWZ z załącznikami k. 1341-1376). (...) złożyła zamawiającemu ofertę na dostarczenie wsparcia technicznego w zakresie wskazanym przez (...). W dniu 8 grudnia 2014 r. zamawiający unieważnił przetarg wyłącznie z uwagi na przekroczenie założonego budżetu przez najkorzystniejszą ofertę. Oferta (...) przekraczała budżet zamawiającego, w wysokości 4.182.000 zł brutto o kwotę 24.600 zł (oferta k. 1410-1445, informacja o unieważnieniu k. 1447-1448).

W listopadzie 2014 r. odbyło się spotkanie pomiędzy (...) a przedstawicielami (...) sp. z o.o., w tym również przedstawicielem (...) na Europę Środkową, którzy po przeanalizowaniu łączących (...) sp. z o.o. z (...), w tym wykupionych przez (...) na rzecz (...) okresów wsparcia producenta oraz Umów (...) zawartych pomiędzy (...) a (...) stwierdzili, że Umowy (...) w sposób jednoznaczny nakładają na (...) obowiązek wykupienia wsparcia producenta oprogramowania (...) oraz że (...) niezgodnie z zasadami świadczenia tych usług przez partnerów (...) wykupiła te usługi na okresy krótsze, niż wynikało to z Umów (...) lub nie wykupiła ich w ogóle (zeznania świadków: P. D., P. K. (1), K. S., P. K. (2)).

Pismem z dnia 14 stycznia 2015 r. (...) wezwała (...) do zmiany sposobu wykonywania Umów realizowanych dotychczas w sposób wadliwy, tj.: umowy wdrożeniowej - poprzez brak świadczenia usług Wsparcia technicznego, m.in. w postaci usługi (...) narzędziowego, w zakresie oraz w terminie zgodnych z pkt 3.7.2 (iv) i pkt 3.7.3, tj. od dnia 01.01.2013 r., umowy z dnia 10.09.2012 - poprzez brak świadczenia usług wsparcia technicznego na oprogramowanie na warunkach określonych w umowie oraz zgodnych z (...) Standard (...), na podstawie § 1 ust. 1 pkt 3) oraz w § 8 tej Umowy, w terminie określonym w § 3 ust. 2 pkt 2), tj. od dnia 01.01.2013 r., umowy z dnia 26.03.2012 r. - poprzez brak świadczenia usług wsparcia technicznego na oprogramowanie na warunkach określonych w umowie oraz zgodnych z (...) Standard (...), na podstawie § 1 ust. 1 pkt 3) oraz w § 8, w terminie określonym w § 3 ust. 2 pkt 2), tj. od dnia 01.01.2013 r., umowy z dnia 24.12.2013 r. - poprzez brak świadczenia usług wsparcia technicznego na oprogramowanie na warunkach określonych w umowie oraz zgodnych z (...) Standard (...), na podstawie § 1 ust. 1 pkt 3) oraz w § 8, w terminie określonym w § 3 ust. 2, tj. od dnia 01.01.2014 r. oraz do wykonania umów zgodnie z ich celem i treścią, tj. do świadczenia usługi Asysty Technicznej i Konserwacji Oprogramowania narzędziowego oraz usług Wsparcia technicznego poprzez dostarczenie następujących komponentów usługi (...): Autoryzowanego dostępu do stron (...) dla wybranych użytkowników systemu (...) oraz administratorów systemu, Autoryzowanego dostępu do usługi (...), Autoryzowanego dostępu do narzędzi S. A., Autoryzowanego dostępu do globalnego systemu obsługi komunikatów o błędach firmy (...) dla wybranych użytkowników systemu (...) oraz administratorów systemu, Autoryzowanego dostępu do nowych wersji licencjonowanego oprogramowania, Autoryzowanego dostępu do pakietów korekcyjnych, Autoryzowanego dostępu do aktualizacji technologicznych, Autoryzowanego dostępu do usługi (...)/D. C. oraz do usługi (...), Autoryzowanego dostępu do usługi (...), Uprawnienia do korzystania z Systemu (...)- w terminie do dnia 22 stycznia 2015 r. (wezwanie k. 1452-1454).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, zeznania świadków oraz w oparciu o dowód z opinii biegłego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód dochodził ustalenia, że nie istnieje prawo (...) do żądania od powoda świadczenia, określonych w wezwaniu z dnia 14 stycznia 2015 r. usług (...) oraz usług (...) na podstawie sześciu umów łączących strony poprzez dostarczenie komponentów usługi (...), szczegółowo wymienionych w wezwaniu z dnia 14 stycznia 2015 r. Ewentualnie, na wypadek nieuwzględnienia powyższego żądania, powód wniósł o ustalenie nieistnienia prawa pozwanego do żądania od powoda zapewnienia świadczenia powyższych usług na podstawie każdej z umów z osobna.

Zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Powództwo o ustalenie może być uwzględnione wtedy, gdy spełnione są dwie przesłanki merytoryczne: interes prawny oraz wykazanie prawdziwości twierdzeń powoda o tym, że dany stosunek prawny lub prawo rzeczywiście nie istnieje. Pierwsza z tych przesłanek warunkuje określony skutek tego powództwa, decydując o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda. Wykazanie zaś istnienia drugiej z tych przesłanek decyduje o kwestii zasadności powództwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2001 r., II CKN 898/00, Legalis).

Przechodząc do rozważań w zakresie pierwszej z przesłanek, wskazać należy, że w sprawie o ustalenie powód musi udowodnić, że ma interes prawny w wytoczeniu powództwa przeciwko konkretnemu pozwanemu, który przynajmniej potencjalne stwarza zagrożenie dla jego prawnie chronionych interesów, a sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego zapewni powodowi ochronę jego praw przez definitywne zakończenie istniejącego między stronami sporu lub zapobiegnie jego powstaniu w przyszłości. W ocenie Sądu powód zdołał wykazać, że posiada interes prawny w wytoczeniu niniejszego powództwa. Z okoliczności sprawy wynika, że pomiędzy stronami powstał spór sprowadzający się do odmiennego rozumienia postanowień łączących strony umów, co stwarzało bezpośrednie zagrożenia dla interesów powoda. Zagrożenie to wynikało w głównej mierze z wezwania z dnia 14 stycznia 2015 r., którego przedmiotem było żądanie pozwanego do dostarczenia mu przez powoda komponentów usługi (...) pod rygorem naliczenia kar umownych z tytułu opóźnienia w świadczeniu usług wsparcia oraz zobowiązania powoda do pokrycia wszelkich kosztów zakupu usług poniesionych przez pozwanego na rzecz osób trzecich. Pokrycie roszczeń pozwanego wynikających z niewykonania powyższego wezwania stwarza dla powoda realne zagrożenie dla jego interesów majątkowych. Na uwagę zasługuje także fakt, że powód na mocy łączących strony umów udzielił pozwanemu zabezpieczenia należytego wykonania umów (...) m.in. w formie gwarancji bankowych, co również w przypadku skorzystania przez pozwanego z przysługujących mu uprawnień z gwarancji w przypadku bezpodstawności jego żądań określonych w wezwaniu, stwarza zagrożenie prawnie chronionych interesów powoda. Dopiero prawomocne rozstrzygnięcie postępowania zakończy istniejący pomiędzy stronami spór, co do treści ciążących na powodzie obowiązków, a tym samym wyjaśni czy pozwanemu przysługuje prawo do żądania od powoda świadczenia, czy też zapewnienia usług w zakresie dostarczenia komponentów określonych w wezwaniu. Do tego czasu istnieje natomiast stan niepewności, który polega na braku wyraźnego określenia czy powód jest zobowiązany do dostarczenia na rzecz pozwanego powyższych komponentów. Rozstrzygnięcie sporu powstałego pomiędzy stronami będzie bezpośrednio wpływało także na możliwość dochodzenia przez pozwanego zastrzeżonych kar umownych, czy też skorzystania z uprawnień przysługujących mu z tytułu udzielonych przez powoda zabezpieczeń, co niewątpliwie oznacza, że ustalenie treści zobowiązań powoda jest najdalej idącym roszczeniem chroniącym jego interes. Zdaniem Sądu powód posiada powyższy interes prawny w ustaleniu nieistnienia prawa pozwanego do żądania zapewnienia świadczenia usług Asysty Technicznej i Konserwacji Oprogramowania Narzędziowego oraz usług wsparcia technicznego nie tylko w zakresie czterech umów, o których mowa w wezwaniu z dnia 14 stycznia 2015 r., ale i w zakresie pozostałych dwóch nieujętych w wezwaniu (z dnia 15 maja 2013 r. oraz 21 listopada 2013 r.). Interes prawny w odniesieniu do tych umów znajduje uzasadnienie w tych samych okolicznościach, które uzasadniają interes prawny na gruncie umów objętych wezwaniem. Wskazać należy, że nie można zakwestionować interesu prawnego w żądaniu ustalenia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma ono znaczenie zarówno dla obecnych, jak i przyszłych możliwych, ale obiektywnie prawdopodobnych stosunków prawnych i praw. Powództwo o i lub stosunku prawnego jest możliwe nie tylko wówczas, gdy interes prawny wynika z bezpośredniego zagrożenia prawa powoda, ale także, gdy zmierza do zapobieżenia temu zagrożeniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2009 r., II CSK 33/09). Interes prawny powoda w ustaleniu nieistnienia prawa pozwanego do żądania zapewnienia świadczenia usług na gruncie umów niewymienionych w wezwaniu z 14 stycznia 2015 r. wynika właśnie z dążenia powoda do zapobieżenia przyszłemu zagrożeniu, tym bardziej, że w umowach tych w podobnie ogólny sposób sformułowano obowiązki powoda. Interes ten wynika także ze specyfiki zawieranych umów, które były niejako powiązane ze sobą z uwagi na ich przedmiot - wykonanie określonych prac związanych z wdrażaniem systemów informatycznych w przedsiębiorstwie pozwanego, udzielenie licencji na korzystanie z wdrożonych systemów informatycznych oraz świadczenie określonych usług serwisu oraz wsparcia technicznego wdrożonych systemów.

Powód wykazał, zatem przesłankę interesu prawnego warunkującą dopuszczalność badania i ustalania prawdziwości przytoczonych przez niego twierdzeń. Powód jednak wbrew treści art. 6 k.c. nie zdołał wykazać zasadności dochodzonego roszczenia, dlatego powództwo zasługiwało na oddalenie. Wskazać bowiem należy, że istota sporu w postępowaniu sprowadzała się do odmiennego rozumienia treści postanowień umów łączących strony. Powód dochodząc roszczenia o ustalenie nieistnienia prawa pozwanego do żądania świadczenia ww. usług musiał liczyć się z koniecznością wykazania faktu negatywnego, co niewątpliwie nie jest proste. Tzw. fakty negatywne mogą być dowodzone za pomocą dowodów z faktów pozytywnych przeciwnych, których istnienie wyłącza dowodzoną okoliczność negatywną. Chodzi więc o to aby udowodnić takie twierdzenia, z których będzie możliwe wyprowadzenie logicznego i zgodnego z doświadczeniem życiowym wniosku, że inne fakty nie zaistniały. Jeżeli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań. Należy to rozumieć w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. W niniejszej sprawie ciężar dowodu niewątpliwie spoczywał na powodzie, mimo to jednak ten nie zdołał przedstawić Sądowi takich faktów, które jednoznacznie stanowiłyby o zasadności żądania pozwu. Wskazać przy tym należy, że przeprowadzone postępowanie potwierdza szereg okoliczności, wskazywanych przez pozwanego, a dowodzących nielogiczności stanowiska powoda.

Przechodząc do meritum sporu należy przyznać powodowi rację, że literalna treść postanowień umownych nie przesądza tego, aby pozwanemu przysługuje prawo do żądania od powoda zapewnienia świadczenia usługi Asysty Technicznej i Konserwacji Oprogramowania Narzędziowego oraz Usług Wsparcia Technicznego poprzez dostarczenie następujących komponentów usługi (...): Autoryzowanego dostępu do stron (...) dla wybranych użytkowników systemu (...) oraz administratorów systemu, Autoryzowanego dostępu do usługi (...), Autoryzowanego dostępu do narzędzi (...), Autoryzowanego dostępu do globalnego systemu obsługi komunikatów o błędach firmy (...) dla wybranych użytkowników systemu (...) oraz administratorów systemu, Autoryzowanego dostępu do nowych wersji licencjonowanego oprogramowania, Autoryzowanego dostępu do pakietów korekcyjnych, Autoryzowanego dostępu do aktualizacji technologicznych, Autoryzowanego dostępu do usługi (...) oraz do usługi (...), Autoryzowanego dostępu do usługi (...), Uprawnienia do korzystania z Systemu (...).

Z analizy postanowień załączonych do pozwu umów (...), wynika że strony przy określeniu przedmiotu umów posługiwały się takimi pojęciami jak usługi „Asysty Technicznej i Konserwacji Oprogramowania”, czy usługi „Wsparcia Technicznego”. Jednakże ani w umowach, ani w innych integralnych dokumentach nie skonkretyzowano, co kryje się pod tymi pojęciami, w szczególności, że usługi te miały być świadczone, czy też zapewniane przez powoda poprzez dostarczanie komponentów bliżej określonych przez pozwanego w wezwaniu z dnia 14 stycznia 2015 r. Nie oznacza to jednak, że powód nie był zobowiązany do świadczenia powyższych usług zgodnie z żądaniem pozwanego.

Na uwagę zasługuje bowiem to, że w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu (art. 65 § 2 k.p.c.). Na tle art. 65 k.c. należy przyjąć kombinowaną metodę wykładni, która obejmuje dwie fazy. W pierwszej fazie sens oświadczenia woli ustala się mając na uwadze rzeczywiste ukonstytuowanie się znaczenia między stronami. Oznacza to, że uznaje się za wiążący sens oświadczenia woli, w jakim zrozumiała go zarówno osoba składająca, jak i odbierająca to oświadczenie. Decydująca jest zatem rzeczywista wola stron. Podstawę prawną do stosowania w tym wypadku wykładni subiektywnej stanowi art. 65 § 2 k.c., który, choć mowa w nim o umowach, odnosi się w istocie do wszystkich oświadczeń woli składanych innej osobie. Jeżeli okaże się, że strony nie przyjmowały tego samego znaczenia oświadczenia woli, konieczne jest przejście do drugiej, obiektywnej fazy wykładni, w której właściwy dla prawa sens oświadczenia woli ustala się na podstawie przypisania normatywnego, czyli tak, jak adresat sens ten rozumiał i rozumieć powinien. Za wiążące uznać trzeba w tej fazie takie rozumienie oświadczenia woli, które jest wynikiem starannych zabiegów interpretacyjnych adresata. Decydujący jest normatywny punkt widzenia odbiorcy, który z należytą starannością dokonuje wykładni zmierzającej do odtworzenia treści myślowych osoby składającej oświadczenie woli. Przeważa tu ochrona zaufania odbiorcy oświadczenia woli nad wolą, a ściślej nad rozumieniem nadawcy. Nadawca bowiem formułuje oświadczenie woli i powinien uczynić to w taki sposób, aby było ono zgodnie z jego wolą zrozumiane przez odbiorcę (uchwała (7) Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 1995 r., III CZP 66/95, Legalis). Na podstawie powyższych reguł wskazać należy, że z uwagi na zaistniały pomiędzy stronami spór niemożliwe jest ustalenie treści zobowiązania powoda na podstawie znaczenia postanowień umów (...) dla każdej ze stron, dlatego koniecznym jest przejście do wykładni opierającej się na rozumieniu sensu postanowień przez adresata oraz na tym, w jaki sposób powinien rozumieć ich sens. Na uwagę w tym zakresie zasługuje fakt, że powód jest profesjonalistą w zakresie wdrażania tego typu narzędzi informatycznych, a umowy zostały zawarte w wyniku uprzednio przeprowadzonych postępowań w trybach określonych ustawą – Prawo zamówień publicznych („PZP”). W dokumentach przetargowych, jak i w umowach wykonawczych pozwany jako zamawiający niejednokrotnie wskazywał, że usługi mają być świadczone na poziomie (...) Standard (...), a informacje o pełnym zakresie usług w wsparcia (...) znajdują się pod adresem (...) Oczywiście, pojęcia te pochodzą z języka specjalistycznego, dlatego dla ich wyjaśnienia i znaczenia gospodarczego wymagane były wiadomości specjalne. Z tej przyczyny Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu informatyki, który w sporządzonej opinii wskazał, że plan usług (...) na poziomie ogólnym obejmuje stałe doskonalenie i innowacje w zakresie oprogramowania (...), obsługę komunikatów, usługi zdalne, System (...) oraz inne składniki, metodyki, treści, a także udział w społeczności. Z kolei tak sformułowany katalog uprawnień, w ocenie biegłego, jest zbieżny z zakresem przedmiotowym roszczeń pozwanego sformułowanych w wezwaniu z dnia 14 stycznia 2015 roku. Na uwagę przy tym zasługuje, że biegły potwierdził twierdzenia powoda zawarte w pozwie, iż powód (jako wykonawca) wdrożył w przedsiębiorstwie pozwanego następujące rozwiązania informatyczne: (...) P. U. ( (...)), S. A. P. U. ( (...)), S. A. Developer (...), S. U., (...) (...) Developer (...), S. I. / (...), E. F. p. (...)), S. A. P. U., (...) P. U. ( (...)), S. A. P. U. ( (...)), S. P. P. (...) (...) ((...) (...)), S. P. P. L. P. (...)), (...) T. D. M. S. ( (...)), (...) P. U. ( (...)), S. A. P. U. ( (...)), S. P. P. (...) (...) ((...) (...)), S. P. P. L. P. (...)), S. A. P. U., B. (...) B. B. S. ((...)), O. D. ( Business (...)), O. D. ( (...)), (...) (...) H., b. (...) (...) H. Q. P., (...) T. A. (...) O., (...) M. (...) (...) H., (...) M. P., (...) E. I. M. W., (...) E. I. (...) (...) M. (...) M. P. (...), O. D..

Mając na uwadze powyższe zważyć należy, że systemy informatyczne wdrożone przez powoda podobnie jak komponenty, których żąda pozwany nie zostały bliżej sprecyzowane ani w dokumentacji przetargowej, ani też w umowach łączących strony, a mimo to powód wiedział co wchodzi w zakres jego obowiązków. Biorąc zatem pod uwagę, że powód profesjonalnie trudni się świadczeniem tego typu usług, powinien był wiedzieć co wchodzi w zakres (...) Standard (...) (tym bardziej, że zakres ten był ogólnie dostępny na stronie producenta (...)), a tym samym co kryje się pod pojęciami usług „Asysty Technicznej i Konserwacji Oprogramowania Narzędziowego” oraz usług „wsparcia technicznego”. Powód wbrew ciążącemu na nim ciężarowi dowodzenia nie wykazał, aby w odmienny sposób pojmował znaczenia: (...), usług „Asysty Technicznej i Konserwacji Oprogramowania Narzędziowego” oraz usług „wsparcia technicznego”.

Autorem postanowień zawartych w umowach był pozwany. Jednak okoliczność ta, w ocenie Sądu, nie ma znaczenia dla sprawy, tym bardziej, że umowa została zawarta w wyniku przeprowadzonego wcześniej sformalizowanego postępowania zamówieniowego. Zważyć należy, że umowy faktycznie zostały sporządzone w sposób mało precyzyjny dla osób trzecich, co potwierdził biegły na rozprawie w dniu 28.11.2017 r. wskazując, że przeglądając umowy znajdujące się w aktach sprawy sam zastanawiał się, co chciał kupić zamawiający, a co oferował usługodawca. Nie oznacza to jednak, że także dla stron postanowienia zawarte w umowach były równie nieprecyzyjne. Na uwagę zasługuje to, że umowy te zawierają analogiczne postanowienia jak te zawarte w SIWZ. Powód zatem składając ofertę musiał ocenić zakres i przedmiot zamówienia w oparciu o dostępną mu dokumentację przetargową. Z materiału dowodowego wynika natomiast, że powód rozumiał treść tych dokumentów i akceptował ją, skoro nie zgłaszał zastrzeżeń co do treści SIWZ i integralnych załączników. W przeciwnym razie powód mając wątpliwości co do co do treści zobowiązania, jakie będzie musiał na siebie przyjąć, mógł odstąpić od składania oferty lub skalkulować cenę w taki sposób, aby zabezpieczyć się na wypadek, gdyby nieprawidłowo zrozumiał treść postanowień wzorów umów załączonych do SIWZ. Dlatego też w ocenie Sądu chybiony jest zarzut powoda odnoszący się do nieprecyzyjności opisu przedmiotu zamówienia. Powodowi umknęło to, że pozwany nie jest profesjonalistą w dziedzinie związanej z przedmiotem zamówienia, a powód jako podmiot ubiegający się o udzielenie zamówienia, w przypadku nieprecyzyjności, braków czy błędów w opisie przedmiotu zamówienia miał prawo zwrócić się do zamawiającego z zapytaniem w trybie art. 38 ust. 1 PZP, czego jednak nie uczynił. Zamawiający nie musi posiadać pełnej wiedzy pozwalającej na perfekcyjne sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia. Nie zwalnia go to jednak z obowiązku dochowania należytej staranności przy wykonywaniu tej czynności. Jednakże nie tylko na zamawiającym spoczywa obowiązek wyjątkowej staranności przy sporządzaniu opisu przedmiotu zamówienia. Odpowiednikiem obowiązku należytego opisania przedmiotu zamówienia leżącego po stronie zamawiającego jest obowiązek wykonawcy zadbania o doprecyzowanie i wyjaśnienie wszelkich aspektów zamówienia istotnych dla jego prawidłowego wykonania. O tym, że nie jest to obowiązek jedynie teoretyczny wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 czerwca 2014 r w sprawie o sygn. IV CSK 626/2013. Sąd stwierdził, iż niektórych „okolicznościach składanego i przyjmowanego zamówienia publicznego oraz wątpliwości występujących po stronie wykonawcy, art. 38 p.z.p. stanowi w związku z art. 354 § 2 k.c. nie tylko uprawnienie, ale także obowiązek wykonawcy zwrócenia się do zamawiającego o wyjaśnienie treści SIWZ; zaniechanie tej powinności może być podstawą zarzucenia wykonawcy niedochowania należytej staranności wymaganej od przedsiębiorcy przez art. 355 § 2 k.c.”. Mając na uwadze powyższe uznać należało, że skoro powód działający jako profesjonalista w dziedzinie informatyki nie składał żadnych zastrzeżeń co do treści dokumentów przetargowych oraz umów (...), to nie miał wątpliwości co ciążących na nim obowiązków. W związku z powyższym brak jest podstaw do tego by wszelkie wątpliwości w treści postanowień zawartych w umowach (...) interpretować na korzyść powoda. Przede wszystkim powoływany przez powoda art. 385 k.c. odnosi się, do stosunków prawnych z udziałem konsumenta. W tym postępowaniu natomiast mamy do czynienia z podmiotami profesjonalnymi. Sądowi znane jest stanowisko Sądu Najwyższego powoływane przez powoda, że na gruncie prawa polskiego, i to nie tylko w zakresie stosunków z udziałem konsumentów (art. 385 § 2 KC), wątpliwości należy tłumaczyć na niekorzyść strony, która zredagowała umowę. Ryzyko wątpliwości wynikających z niejasnych postanowień umowy, nie dających usunąć się w drodze wykładni, powinna bowiem ponieść strona, która zredagowała umowę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2011 r., III CSK 55/11, Legalis). W świetle przytoczonych okoliczności, mimo nieprecyzyjności postanowień umów (...), wątpliwości co do ich treści da się usunąć w drodze wykładni. Poza tym, jak już wyżej wskazano, powód miał realną możliwość wpływania na treść tych postanowień, co odzwierciedlają złożone przez powoda oferty, które zostały uznane za najkorzystniejsze, a których treść została uwzględniona w umowach (...). W końcu, jak już wyżej rozważano, w świetle art. 189 k.p.c. w przypadku roszczenia o ustalenie nieistnienia to powód zobowiązany był wykazać w pełni przekonywującą argumentację, co do sposobu rozumienia przez niego postanowień umowy, czego jednak nie zdołał uczynić.

Dla ustalenia, jak strony rzeczywiście pojmowały oświadczenie woli w chwili jego złożenia może mieć znaczenie także ich postępowanie po złożeniu oświadczenia, np. sposób wykonania umowy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 1998 r., I PKN 532/97, Legalis). W tym zakresie zważyć należy, że powód, wbrew temu, że obecnie kwestionuje istnienie zobowiązania go do świadczenia usług „Asysty Technicznej i Konserwacji Oprogramowania Narzędziowego” oraz „Wsparcia Technicznego”, bezpośrednio po zawarciu pierwszych z umów (...) rozpoczął świadczenie ww. usług, co potwierdzają zeznania przesłuchanych świadków, w tym tych wnioskowanych przez powoda, a ponadto treść pisma dostawcy ((...)) do pozwanego. Z materiału wynika, że usługi wsparcia i pomocy technicznej na poziomie (...) Standard (...) w stosunku do umowy z dnia 10 września 2010 r. świadczone były w okresie od 1 października 2010 r. do 31 grudnia 2012 r., w stosunku do umowy z dnia 26 marca 2012 r. – od dnia 01 kwietnia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r., a w stosunku do umowy z dnia 10 września 2012 r. – od 01 października 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. Usługi wsparcia i pomocy technicznej nie były natomiast w ogóle świadczone w zakresie umów z dnia 15 maja 2012 r., 26 listopada 2013 r. oraz 24 grudnia 2013 r. Powód natomiast zobowiązany był do świadczenia tych usług w przypadku pierwszej umowy w terminie 120 miesięcy (§ 3.7.3.) od dnia odbioru końcowego systemu (co w przypadku tej umowy miało miejsce w dniu 31 grudnia 2011 r.), a więc do 31 grudnia 2021 r., w przypadku drugiej umowy przez okres 96 miesięcy od podpisania protokołu odbioru (§ 3 ust.1), w przypadku trzeciej umowy w zależności od rodzaju oprogramowania – 90 miesięcy lub 24 miesiące od podpisania protokołu odbioru (§ 3 ust. 2), w przypadku czwartej – 24 miesiące od podpisania protokołu odbioru, w przypadku piątej i szóstej do dnia 31 grudnia 2020 r. (§ 1 ust. 1 pkt 10 umowy z dnia 21.11.2013 r. oraz § 3 ust. 2 umowy z dnia 24.12.2013 r.). Powód posiadał wykupiony dostęp do (...) Standard (...) u producenta oprogramowania do końca 2012 r., co uniemożliwiało mu świadczenie usług wsparcia zgodnie z postanowieniami umów po tej dacie. Na uwagę w tym zakresie zasługują wnioski biegłego z zakresu informatyki, który stwierdził, że niemożliwe było świadczenie usług asysty technicznej i konserwacji albo wsparcia technicznego w rozumieniu umów wyliczonych w załącznikach nr 3 (z dnia 10.09.2010 r.), nr 5 (z dnia 26.03.2012 r.), nr 6 (z dnia 10.09.2012 r.), nr 7 (z dnia 15.05.2013 r.), nr 9 do pozwu (z dnia 24.12.2013 r.) w odniesieniu do oprogramowania wdrożonego na podstawie tych umów przez powoda, który nie wykupił (nie uzyskał uprawnienia) usługi (...). Jednak nie ma to znaczenia do relacji umownych pomiędzy powodem a pozwanym. Ewentualne braki umów licencyjnych po stronie powoda w zakresie udostępniania pozwanemu wsparcia na poziomie (...) Standard (...) po 2012 r. nie zwalniają powoda z zobowiązań umownych powoda na rzecz pozwanego. Podkreślenia wymaga to, że zgodnie z zapisami umów zawartych pomiędzy stronami sporu pozwany nie byt zobowiązany do zawierania jakichkolwiek umów lub porozumień z osobami trzecimi w zakresie zapewnienia Asysty Technicznej i Konserwacji dla Oprogramowania narzędziowego (...). Zaś w przypadku, gdyby powód nie zapewnił usługi wsparcia technicznego a zaistniałaby potrzeba świadczenia tego typu usług, powód miał pokryć wszelkie koszty zakupu tych usług poniesione przez pozwanego na rzecz osób trzecich. Jeżeli chodzi o umowę (...) z dnia 21.11.2013 r.), stanowiącą załącznik nr 8 wskazać należy, iż tam znalazł się zapis, iż ozwany posiada gwarancję na System udzieloną przez wykonawcę tego systemu na podstawie odrębnej umowy. Choć zapis jest nieprecyzyjny to jednak wskazuje on, iż powód był przygotowany na zapewnienie pozwanemu realizacji usługi (...).

W ocenie Sądu także rynkowa wartość wynagrodzenia powoda z tytułu realizacji umów (...) nie pozwala na przyjęcie, że zapewnienie świadczenia usług wsparcia na poziomie (...) Standard (...) nie wchodzi w zakres umów (...). W ocenie Sądu z postanowień umów jednoznacznie wynika, że wynagrodzenie każdorazowo określone zostało za całokształt świadczonych usług na podstawie poszczególnych umów, określone zostało ryczałtowo, a więc niewątpliwie zawiera także wynagrodzenie za świadczenie usług wsparcia. Na uwagę zasługuje także okoliczność, że powód nie miał wątpliwości, że na należne mu wynagrodzenie będą składały się sporne usługi, co wynika m.in. z treści wyjaśnienia przez powoda rażąco niskiej ceny zaoferowanej w postępowaniu przetargowym poprzedzającym zawarcie pierwszej z umów (tj. z dnia 10 września 2010 r.), w którym powód wskazał, że cena ustalona została zgodnie z SIWZ i obejmuje m.in. wszelkie opłaty asyst technicznych dla wszelkiego dostarczanego w ramach przedmiotu zamówienia oprogramowania, a ponadto że złożenie oferty poprzedzone było procedurą akceptacji biznesu od strony finansowej oraz uwzględnia wszelkie okoliczności związane z ewentualnymi dostawcami lub firmami współpracującymi, w tym również partnerami handlowymi, z którymi firma S (...) sp. z o.o. posiada umowy partnerskie na odpowiednim poziomie zapewniającym odpowiednią, jakość usług. Zważyć przy tym należy, że ryzyko związane z kalkulacją ceny obciążało powoda, tym bardziej, że na podstawie tego kryterium pozwany wyłaniał wykonawców. Nie sposób, zatem twierdzić, że wynagrodzenie powoda było nieadekwatne do przedmiotu zamówienia, skoro to powód za każdym razem kalkulował je i na tej podstawie za każdym razem wygrywał postępowanie, eliminując pozostałych ubiegających się. W związku z powyższym ryzyko kalkulacji ceny nieuwzględniającej wszystkich usług obciążało powoda.

Jedynie na marginesie należy odnieść się do kwestii unieważnionego postępowania przetargowego na zapewnienie wsparcia technicznego dla oprogramowania (...) ((...) która także nie może stanowić o zasadności powództwa w sprawie. W świetle przytoczonych okoliczności jego przeprowadzenie było uzasadnione zapewnieniem należytej ochrony interesów pozwanego, który w chwili przygotowania i ogłoszenia postępowania posiadał już wiedzę, że powód nie świadczy usług wsparcia, jak również, że nie wykupił wsparcia w (...) sp. z o.o. Pozwany działał w sytuacji, w której powód nie podejmował z nim współpracy w celu wyjaśnienia przyczyn zaprzestania świadczenia tych usług, a kierowanie pytania w tym zakresie ignorował. Informacje o przyczynach tego stanu rzeczy pozwany uzyskał dopiero dzięki pomocy (...) sp. z o.o.. Powyższe okoliczności zostały potwierdzone przez przesłuchanych świadków.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że powód nie zdołał udowodnić roszczenia o nieistnienie prawa pozwanego do żądania od powoda świadczenia / zapewnienia usług Asysty Technicznej i Konserwacji Oprogramowania narzędziowego oraz usług Wsparcia technicznego poprzez dostarczenie szczegółowo wyliczonych w wezwaniu komponentów usługi (...), dlatego zarówno roszczenie główne, jak i te ewentualne podlegały oddaleniu, o czym orzeczono jak w punkcie 1. wyroku.

O kosztach sąd orzekł w punkcie 2. wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. uznając powoda za stronę przegrywającą proces. Zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c. Sąd rozstrzygnął o zasadzie ponoszenia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji wyroku na podstawie powołanych przepisów.

SSO Marian Kociołek

ZARZĄDZENIE

(...)

SSO Marian Kociołek