Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem o zapłatę z dnia 6 października 2011 r. powódka B. K. (1) wystąpiła przeciwko pozwanej (...) Bank (...) S.A. w W. i wniosła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 303.777,37 zł. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 17 czerwca 2010 r. do dnia zapłaty, oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu według norm.

W uzasadnieniu powódka wskazała, iż (...) Bank (...) S.A. (...) Oddział w W.prowadziła na rzecz osoby fizycznej A. K.rachunek oszczędnościowo – rozliczeniowy o nr (...). Na rachunek od listopada 2008 r. do stycznia 2010 r. wpływały środki powódki oraz środki od klientów powódki, które stanowiły wynagrodzenie za wykonane prace wykonane przez powódkę prowadzącą Biuro (...). Środki te nie były należne A. K., gdyż jako adresat przelewów wskazane były inne podmioty. Pomimo, że oznaczenie beneficjentów przelewów nie było zgodne z posiadaczem rachunku, środki były przyjmowane i księgowane przez pozwaną na poczet rachunku A. K.. Brak weryfikacji zgodności beneficjenta przelewów i posiadacza rachunku spowodował szkodę powódki w wysokości 303.777,37 zł. Powódka podała też, że wysokość dochodzonego roszczenia wynika z rozliczeń: kwoty 295.668,07 zł. - stanowiącą sumę nieprawidłowo zrealizowanych przez pozwaną przelewów w okresie od 2 stycznia 2009 r. do 29 stycznia 2010 r.; kwoty 2.945,81 zł. - stanowiącą sumę nieprawidłowo zrealizowanych przez pozwaną przelewów w okresie od 12 listopada 2008 r. do 18 listopada 2008 r. i kwoty 5.163,48 zł. stanowiącą sumę nieprawidłowo zrealizowanych przelewów w okresie następującym po dniu zamknięcia rachunku przez pozwany bank ( k. 2-8 ).

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) Bank (...) S.A. nie uznała powództwa, wniosła o jego oddalenie i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu. Pozwana twierdzi, że nie ponosi odpowiedzialności za szkodę powódki. Pozwana przyznała, że prowadziła rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy nr (...) dla A. K. oraz to, że w okresie od 14 stycznia 2009 r. do 29 stycznia 2010 r. rachunek ten był wielokrotnie uznawany kwotami przelanymi przez różne podmioty regulujące należności wynikające z faktur, których numery były podane w tytule przelewu, a jako beneficjent wskazana była B. K. (2). Pozwana zarzuciła, iż powódka nie ma legitymacji do żądania kwoty 245.168,08 zł. z łącznej kwoty 295.668,07 zł. która wpłynęła na konto A. K. w okresie od 14 stycznia 2009 r. do 29 stycznia 2010 r., a to dlatego, że powódka nie była zleceniodawcą przelewów, którymi byli kontrahenci powódki.

Z pozostałych przelewów na kwotę 50.499,99 zł., zdaniem pozwanej, kwota 27.399,99 zł. jest nienależna, z uwagi na to, że została zrealizowana po 31 października 2009 r., to jest po dniu, po którym Polska zobowiązana była wprowadzić do porządku prawnego postanowienia Dyrektywy 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z 13 listopada 2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego. Zgodnie z art. 74 ust. 1 Dyrektywy – jeżeli zlecenie płatnicze wykonywane zgodnie z unikatowym identyfikatorem, zlecenie płatnicze w odniesieniu do odbiorcy określonego w unikatowym identyfikatorze uważa się za wykonane prawidłowo. Mino, iż w/wym. postanowienie w okresie istotnym dla rozstrzygnięcia nie zostało implementowane do porządku prawnego, to jednak należy dokonywać interpretacji obowiązujących regulacji prawnych w zgodzie z regulacją wspólnotową.

Pozwana zarzuca, że niezasadne jest żądanie odszkodowania za realizację przelewów: z 12 listopada 2008 r. na kwotę 802,28 zł. i z 18 listopada 2008 r. na kwotę 2.143,54 zł.; w sumie stanowiące kwotę 2.945,82 zł., gdyż do obowiązków A. K. należało dokonywanie przelewów dopiero od marca 2009 r. Jeśli chodzi o żądanie powódki dotyczące przelewów na kwotę 5.163,48 zł. pozwana podnosi, że powódka nie wykazała w żaden sposób, iż przelewy zostały zrealizowane w sposób nieprawidłowy.

Pozwana zarzuciła też, że gdyby nawet roszczenie powódki zasadniczo uznane zostało za słuszne to należałoby przyjąć przyczynienie powódki do powstania szkody w sposób istotny. Powódka bowiem zaniedbała nadzorowania i kontrolowania podległego pracownika ( k. 101-112 ).

S ą d ustali ł , co nast ę puje:

B. K. (1) prowadzi firmę (...). Na potrzeby działalności Bank (...) S.A. zobowiązała się prowadzić dla B. K. (1) rachunek bieżący nr (...) ( umowa – k. 360-370 ).

W okresie od października 2008 r. do stycznia 2010 r. B. K. (1) zatrudniała w charakterze pracownika J. K. (1), na początku na stanowisku specjalisty ds. windykacji, a później specjalisty ds. rozliczeń i kadr. O początku miała dostęp i hasła do dokonywania przelewów w imieniu firmy. Z uwagi na okoliczności faktyczne to J. K. (1) dokonywała przelewy w imieniu firmy, jak i ściągała wyciągi operacji. J. K. (1) nie miała uprawnień do wystawiana faktur VAT. Ta jednak wchodziła do systemu komputerowego i zdarzało się, że w wystawionej już fakturze VAT zmieniała numer konta bankowego, na który należało przelać należność za usługę wykonaną przez firmę. Tak więc do kontrahentów firmy wysyłała faktury o treści identycznej do oryginału z wyjątkiem nr rachunku bankowego, na który należało przelać wynagrodzenie. Zdarzały się też sytuację, że J. K. (1) przelewała środki firmy na swoje konto zamiast na konto tłumaczy, przy czym opis kontrahenta wskazywał, że przelew skierowany był do kontrahenta firmy ( zeznanie J. K. (2) – k. 264-267, B. K. (1) –k . 295-296 ). Kontrola B. K. (1) nad pracownikiem J. K. (1) skupiała się głownie na analizie raportów wewnętrznych (...). Wedle tych raportów – przygotowanych przez J. K. (2) – wynikało, że przepływy pieniężne w relacji firma a kontrahenci przebiegały prawidłowo. Mimo, ze kontrahenci nie otrzymywali pieniądzy to nie domagali się natychmiast zapłaty. ZUS ponaglał do dokonania zapłaty, ale upomnienia odbierała J. K. (1), więc do B. K. (2) nie dotarły. ( zeznanie B. K. (1) –k . 295-296 ).

J. K. (1) posiadała rachunek bieżący w (...) S.A. o nr (...). Z rachunku nr (...) zlokalizowanego w (...) S.A. a należącego do B. K. (1) zostały zrealizowane następujące przelewy na rachunek nr (...) zlokalizowany w (...) S.A. należący do J. K. (1):

- 12.11.2008 r. na kwotę 802,28 zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 18.11.2008 r. na kwotę 2.143,54 zł. z opisem kontrahent – F. T.,

- 14.09.2009 r. na kwotę 5.500,- zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 02.10.2009 r. na kwotę 2.100,- zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 12.10.2009 r. na kwotę 3.200,- zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 16.10.2009 r. na kwotę 4.800,- zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 19.10.2009 r. na kwotę 2.900,- zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 23.10.2009 r. na kwotę 2.100,- zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 30.10.2009 r. na kwotę 2.500,- zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 13.11.2009 r. na kwotę 4.000,- zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 20.11.2009 r. na kwotę 3.200,- zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 30.11.2009 r. na kwotę 2.680,- zł. z opisem kontrahent – (...),

- 15.12.2009 r. na kwotę 2.700,- zł. z opisem kontrahent – B. P.,

- 16.12.2009 r. na kwotę 2.000,- zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 23.12.2009 r. na kwotę 3.521,50,- zł. z opisem kontrahent – (...) – W. J.,

- 13.01.2010 r. na kwotę 2.900,- zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 14.01.2010 r. na kwotę 4.201,99 zł. z opisem kontrahent – (...),

- 18.01.2010 r. na kwotę 3.600,- zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.,

- 29.01.2010 r. na kwotę 2.118,- zł. z opisem kontrahent – (...) S.A.

( raport z modułu (...) Statusy i zlecenia – k. 20-21, potwierdzenia zrealizowanych operacji – k. 22-31, zestawienie na kwotę łączną 295.668,07 zł. – k. 32 ).

Ponadto, na rachunek nr (...)zlokalizowany w (...) S.A., należący do J. K. (1)wpłynęły przelewy należności od kontrahentów B. K. (1) (...):

- 14.01.2009 r. na kwotę 4.611,60 zł. od (...) spółka z o.o. f-ra nr (...),

- 12.02.2009 r. na kwotę 1.586,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 16.02.2009 r. na kwotę 3.572,16 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 17.02.2009 r. na kwotę 677,10 zł. od (...) spółka z o.o. f-ra nr (...),

- 20.02.2009 r. na kwotę 5.785,52 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 26.02.2009 r. na kwotę 496,50 zł. od (...) f-ra nr (...)część,

- 26.02.2009 r. na kwotę 2.000,- zł. od (...)f-ra nr (...)część,

- 26.02.2009 r. na kwotę 2.000,- zł. od (...) f-ra nr (...)część,

- 26.02.2009 r. na kwotę 2.000,- zł. od(...)f-ra nr (...)część,

- 27.02.2009 r. na kwotę 673,44 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 02.03.2009 r. na kwotę 793,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 04.03.2009 r. na kwotę 427,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 05.03.2009 r. na kwotę 4.392,- zł. od (...)f-ra nr (...),

- 10.03.2009 r. na kwotę 1.317,60 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 13.03.2009 r. na kwotę 17.635,10 zł. od (...)f-ra nr (...),

- 13.03.2009 r. na kwotę 2.188,68 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 13.03.2009 r. na kwotę 3.872,28 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 20.03.2009 r. na kwotę 1.647,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 24.03.2009 r. na kwotę 4.758,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 24.03.2009 r. na kwotę 3.172,-zł. od (...) f-ra nr (...),

- 25.03.2009 r. na kwotę 3.416,-zł. od (...)f-ra nr (...),

- 26.03.2009 r. na kwotę 1.246,23 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 27.03.2009 r. na kwotę 1.708,-zł. od Fundacja (...) f-ra nr (...),

- 27.03.2009 r. na kwotę 3.074,40 zł. od (...)f-ra nr (...),

- 31.03.2009 r. na kwotę 17.319,12 zł. od(...) f-ra nr (...),

- 01.04.2009 r. na kwotę 576,45 zł. od (...) spółka z o.o. f-ra nr (...),

- 01.04.2009 r. na kwotę 1.156,56 zł. od (...) spółka z o.o. f-ra nr (...),

- 07.04.2009 r. na kwotę 1.459,12 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 07.04.2009 r. na kwotę 14.548,50 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 08.04.2009 r. na kwotę 97,60 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 10.04.2009 r. na kwotę 67,10 zł. od (...) spółka z o.o. f-ra nr (...),

- 17.04.2009 r. na kwotę 1.619,55 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 20.04.2009 r. na kwotę 1.708,-zł. od (...) f-ra nr (...),

- 27.04.2009 r. na kwotę 384,30 zł. od(...) f-ra nr (...),

- 27.04.2009 r. na kwotę 384,30 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 29.04.2009 r. na kwotę 195,20 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 08.05.2009 r. na kwotę 3.172,- zł. od (...)f-ra nr (...),

- 08.05.2009 r. na kwotę 549,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 08.05.2009 r. na kwotę 850,95 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 11.05.2009 r. na kwotę 2.562,- zł. od (...)f-ra nr (...),

- 12.05.2009 r. na kwotę 494,10 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 13.05.2009 r. na kwotę 854,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 13.05.2009 r. na kwotę 854,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 15.05.2009 r. na kwotę 115,90 zł. od (...) spółka z o.o. f-ra nr (...),

- 15.05.2009 r. na kwotę 594,75 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 25.05.2009 r. na kwotę 14.548,50 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 26.05.2009 r. na kwotę 9.119,55 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 01.06.2009 r. na kwotę 1.633,58 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 08.06.2009 r. na kwotę 793,- zł. od (...)f-ra nr (...),

- 09.06.2009 r. na kwotę 966,24 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 10.06.2009 r. na kwotę 1.586,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 12.06.2009 r. na kwotę 6.185,40 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 19.06.2009 r. na kwotę 4.148,-zł. od (...) spółka z o.o. f-ra nr (...),

- 24.06.2009 r. na kwotę 1.145,58 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 26.06.2009 r. na kwotę 283,89 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 30.06.2009 r. na kwotę 658,80 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 06.07.2009 r. na kwotę 1.712,88 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 07.07.2009 r. na kwotę 819,84 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 13.07.2009 r. na kwotę 666,12 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 13.07.2009 r. na kwotę 1.586,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 13.07.2009 r. na kwotę 2.969,48 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 15.07.2009 r. na kwotę 1.399,95 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 17.07.2009 r. na kwotę 3.751,50zł. od (...) f-ra nr (...),

- 24.07.2009 r. na kwotę 768,60 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 24.07.2009 r. na kwotę 109,80 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 28.07.2009 r. na kwotę 109,80 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 06.08.2009 r. na kwotę 1.976,40 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 13.08.2009 r. na kwotę 3.965 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 13.08.2009 r. na kwotę 823,50 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 13.08.2009 r. na kwotę 2.141,10 zł. od(...)f-ra nr (...),

- 07.09.2009 r. na kwotę 625,86 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 11.09.2009 r. na kwotę 384,30 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 15.09.2009 r. na kwotę 91,50 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 16.09.2009 r. na kwotę 933,30 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 16.09.2009 r. na kwotę 4.440,80 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 22.09.2009 r. na kwotę 1.327,36 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 24.09.2009 r. na kwotę 366,- zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 28.09.2009 r. na kwotę 231,80zł. od (...) f-ra nr (...),

- 08.10.2009 r. na kwotę 5.743,76 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 12.10.2009 r. na kwotę 793,- zł. od(...)f-ra nr (...),

- 14.10.2009 r. na kwotę 109,- zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 19.10.2009 r. na kwotę 375,15 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 19.10.2009 r. na kwotę 626,47 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 19.10.2009 r. na kwotę 331,84 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 20.10.2009 r. na kwotę 384,30 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 21.10.2009 r. na kwotę 414,80 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 21.10.2009 r. na kwotę 890,60 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 26.10.2009 r. na kwotę 54,90 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 03.11.2009 r. na kwotę 2.525,40 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 04.11.2009 r. na kwotę 5.099,60zł. od (...) f-ra nr (...),

- 09.11.2009 r. na kwotę 436,60 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 16.11.2009 r. na kwotę 871,08 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 19.11.2009 r. na kwotę 741,15 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 27.11.2009 r. na kwotę 1.579,90 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 01.12.2009 r. na kwotę 1.880,02 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 09.12.2009 r. na kwotę 622,20 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 10.12.2009 r. na kwotę 793,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 10.12.2009 r. na kwotę 3.172,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 15.12.2009 r. na kwotę 4.099,20 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 15.12.2009 r. na kwotę 1.207,80 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 17.12.2009 r. na kwotę 2.379,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 17.12.2009 r. na kwotę 6.344,- zł. od (...) f-ra nr (...),

- 29.12.2009 r. na kwotę 3.562,40 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

- 18.01.2010 r. na kwotę 245,22 zł. od (...) f-ra nr (...),

- 25.01.2010 r. na kwotę 1.839,15 zł. od (...) SA f-ra nr (...),

( zestawienie operacji (...) Bank (...) – k. 33-71, faktury VAT wystawione przez B. K. (1). – k. 72-94 ).

W dniu 10 czerwca 2011 r. Sąd Okręgowy w Warszawie (...) uznał J. K. (2)winną popełnienia:

1/ czynu polegającego na tym, że w okresie od 12 listopada 2008 r. do 29 stycznia 2010 r., działając w siedzibie (...), czynem ciągłym i z góry powziętym zamiarem, dokonała kradzieży mienia w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 137.952,33 zł. w ten sposób, że będąc zatrudnioną w w/wym. firmie na stanowisku ds. rozliczeń i administracji, wprowadziła w systemie komputerowym na poleceniach przelewów poszczególnych kwot na konta klientów firmy – jako odbiorcę numery bankowe swoich prywatnych kont, m.in. konto o nr (...)w (...) S.A., oraz

2/ czynu polegającego na tym, że w okresie od 3 listopada 2008 r. do 25 stycznia 2010 r., działając czynem ciągłym i z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła klientów Biura (...)do niekorzystnego rozporządzenia nie swoim mieniem – a należącym do firmy (...)– w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 285.056,40 zł. w ten sposób, że na wygenerowanych komputerowo fakturach pokrzywdzonej firmy wprowadziła, wprowadziła w systemie komputerowym numer swojego prywatnego konta o nr (...)prowadzonego przez (...) S.A., zamiast konta (...), powodując w ten sposób bezprawne przelanie na swoje konto nienależnych jej środków finansowych w łącznej kwocie 285.056,40 zł. i za te oba czyny czyny wymierzył karę ( wyrok – k. 17-19 ).

W listopadzie 2012 r. J. K. (1) tytułem odszkodowania spłaciła B. K. (1) kwotę 600,- zł. ( zeznanie B. K. (1) –k . 295-296 ).

Sąd zważył, co następuje:

Powódkę wiąże stosunek rachunku bankowego ale z bankiem (...) S.A. Z bankiem (...) S.A. żaden stosunek umowny powódkę nie wiąże. (...) S.A. ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą w stosunku do powódki w zakresie przelewów zrealizowanych z rachunku nr (...) , zlokalizowanego w (...) S.A. a zaksięgowanych na rachunek nr (...) zlokalizowany w (...) S.A. i należący do J. K. (1). Jest to odpowiedzialność odszkodowawcza banku, który uczestniczy w cyklu rozliczeniowym za niewykonanie bądź nienależyte zrealizowanie zobowiązania polegającego na zrealizowaniu przelewu, która ma charakter odpowiedzialności ustawowej, samoistnej, wynikającej bezpośrednio z ustawy tj. art. 64 ust. 1 prawa bankowego. Wedle utrwalonego orzecznictwa - Bank odpowiada za szkody wynikające z przesłania pieniędzy na nieprawidłowo podany rachunek, niezgodny z określeniem nazwy podmiotu wskazanego w poleceniu przelewu. Wszystkie bowiem banki uczestniczące w przeprowadzeniu rozliczenia obciążone są obowiązkiem sprawdzenia zgodności oznaczenia beneficjenta polecenia przelewu. Dotyczy to szczególnie banku beneficjenta przelewu, bowiem jedynie prawidłowa jego identyfikacja pozwala temu bankowi zrealizować zobowiązanie do dokonania odpowiedniego wpisu przelanej kwoty na właściwym rachunku. Bank jest bowiem zobowiązany do dokonania tej weryfikacji zarówno na podstawie art. 63c prawa bankowego, który definiuje polecenie przelewu łącznie jako dyspozycję dłużnika obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznanie tą kwotą rachunku wierzyciela, jak i na podstawie zasad wykonywania zobowiązań określonych w art. 354 § 1 i art. 355 kodeksu cywilnego ( wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 2008 r. I CSK 205/08 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2004 r., IV CK 158/03 ).

Jednak znaczna część utraconych przez powódkę środków pieniężnych wpłynęła na rachunek nr (...) zlokalizowany w (...) S.A. a należący do J. K. (1). Jednak środki te spłynęły na rachunek J. K. (1) nie z rachunku powódki a z rachunków jej kontrahentów. W tym przypadku odpowiedzialność odszkodowawcza (...) S.A. w oparciu o przepis art. art. 64 ust. 1 prawa bankowego nie wchodzi w rachubę. Tę odpowiedzialność można jednak wywieść z art. 415 k.c. statuującego odpowiedzialność za czyn niedozwolony. W doktrynie przyjmuje się, że bezprawność czynu ( niewłaściwość postępowania ) ujmuje się jako sprzeczność z obowiązującym porządkiem prawnym, zaś sam porządek prawny to nie tylko nakazy i zakazy wynikające z norm prawnych, ale także nakazy i zakazy wynikające z zasad współżycia społecznego, czy dobrych obyczajów. W orzecznictwie panuje ugruntowany podgląd, iż „wadliwe funkcjonowanie obsługi rachunku bankowego posiadacza tego rachunku” ( wyrok Sądu Najwyższego z 20 maja 2005 r. III CK 661/04 ), czy nie zapewnienie posiadaczowi rachunku bankowego bezpieczeństwa jego środków pieniężnych znajdujących się na rachunku – uzasadnia odpowiedzialność banku na podstawie przepisów o czynach niedozwolonych ( wyrok Sądu Najwyższego z 16 stycznia 2008 r. IV CSK 380/07 a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 grudnia 2008 r. VI ACa 389/2008 ).

Powyższa analiza prawa i ocena stanu faktycznego odnosi się w całości za okres do dnia 31 października 2009 r. Po tym dniu interpretacja prawa zmienić się musi, gdyż do 31 października 2009 r. Polska zobowiązana była implementować do porządku prawnego zapisy dyrektywy 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego zmieniającą dyrektywy 97/7/WE, 2002/65/WE, 2005/60/WE i 2006/48/WE i uchylająca dyrektywę 97/5/WE (Dz.U.UE.L.2007.319.1 ). Zrobiła to w późniejszym okresie, bowiem dopiero ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych ( Dz.U. nr 199, poz. 1175 ). Art. 74 w/wym. dyrektywy stanowi, iż jeżeli zlecenie płatnicze jest wykonywane zgodnie z unikatowym identyfikatorem, zlecenie płatnicze w odniesieniu do odbiorcy określonego w unikatowym identyfikatorze uważa się za wykonane prawidłowo. Stosując interpretacje prawa zgodną z regulacją europejską należy przyjąć, iż po w/wym. dacie - Banku nie można obciążać odpowiedzialnością za zrealizowanie przelewu zgodnie z podanym przez zleceniodawcę unikatowym identyfikatorem ( rachunkiem odbiorcy przelewu ). Ta uwaga dotyczy tylko realizacji samego przelewu, nie dotyczy zaś okoliczności związanych z przelewem. Bank bowiem bezkrytycznie tolerował to, że: na konto J. K. (1)wpływały środki pieniężne z konta B. K. (1)mimo, że opis osoby zlecającej przelew wskazywał na inne osoby ( w pierwszym przypadku w ustalonym w stanie faktycznym ) oraz na konto J. K. (1)wpływały środki pieniężne mimo, że z opisu przelewu wynikało, że powinny trafić na konto B. K. (1)( w drugim przypadku w ustalonym w stanie faktycznym ). Zwrócić należy uwagę na zapis pkt. 48 preambuły przedmiotowej dyrektywy WE, w którym jest zapis, iż „nie powinno to jednak uniemożliwić państwom członkowskim wprowadzenia wymogu, zgodnie z którym dostawca usług płatniczych płatnika powinien działać z należytą starannością i sprawdzić, o ile jest to możliwe z technicznego punktu widzenia i nie wymaga wprowadzania zmian ręcznie, spójność unikatowego identyfikatora, a jeżeli stwierdzi się brak spójności unikatowego identyfikatora - odmówić wykonania zlecenia płatniczego i powiadomić o tym płatnika”. Słusznie tam zwraca się uwagę na sytuację braku spójności unikatowego identyfikatora z pozostałym opisem klienta, który powinien dać Bankowi podstawę do odmowy realizacji przelewu. Banki bowiem mogą zapewnić by z technicznego punktu widzenia nie dochodziły do skutku przelewy o w/wym. rozbieżnościach. Jeśli tego nie uczynią mogą ponosić odpowiedzialność za tolerowanie ryzykownych transakcji, które mogą przynosić szkodę uczestnikom obrotu i - jak się okazało w niniejszym przypadku - przyniosło szkodę powódce.

Uwzględniając powyższe uwagi – suma nieprawidłowo zaksięgowanych środków na rachunku J. K. (2) a pochodzących lub przeznaczonych dla B. K. (1) do dnia 31 października 2009 r. wynosi 227.331,86 zł. Po odliczeniu 600 zł. otrzymanych tytułem odszkodowania od J. K. (1) pozostaje kwota 226.721,86 zł. Sąd przyjmuje, iż zaniedbania powódki w nadzorze nad pracownikiem J. K. (2) powodują przyczynienie się powódki do powstania szkody w 40 %. Wina banku w postaniu szkody jest większa aniżeli powódki, gdyż Bankowi można zarzucić zaniedbania strukturalne w podstawowej działalności Banku jaką niewątpliwie jest prowadzenie rachunków bankowych. Powódka zaś została oszukana, a jej winna leży w zbytnim zaufaniu pracownikowi i brakowi nadzoru nad pracownikiem. Tak więc Bank obciąża obowiązek odszkodowawczy w stosunku do powódki za wskazany powyżej okres w zakresie kwoty 136.033,12 zł.

Z kolei – jeśli chodzi o następny okres tj. po 31 października 2009 r. - suma nieprawidłowo zaksięgowanych środków na rachunku J. K. (2) a pochodzących lub przeznaczonych dla B. K. (1) po dniu 31 października 2009 r. wynosi 68.346,21 zł. Sąd przyjmuje w tym zakresie, iż pozwaną powinien obciążać obowiązek odszkodowawczy w mniejszym zakresie niż w poprzednim okresie. Pozwana nie odpowiada bowiem za nieprawidłowo zrealizowane przelewy lecz za zaniedbania związane z zapewnieniem klientom przeprowadzania bezpiecznych przelewów, za brak system który pozwalałby na odmowę realizacji przelewu w sytuacji gdy z okoliczności wynika że są widoczne nieprawidłowości już w samym zleceniu przelewu. Dlatego też Sąd przyjął, że pozwaną winien obciążać obowiązek odszkodowawczy w zakresie 30 % w/wym. kwoty tj. w zakresie 20.503,87 zł. Suma obu w/wym. kwot to 156.536,99 zł.

Sąd nie uwzględnił w wysokości szkody w zakresie kwot: 5.163,48 zł., gdyż powódka nie wykazała, by taka kwota została przelana z jej konta na konto J. K. (1). Z akt sprawy karnej wynika, że po zamknięciu rachunku bankowego nr (...)pozostały tam środki w kwocie 5.163,40 zł. i środki te zostały zabezpieczone przez Prokuraturę (...)na poczet grożącej grzywny. Z całości materiału zgromadzonego w sprawie nie wynika, by miało dojść do odrębnego przelewu na taką właśnie kwotę ( k. 574, 589-592 akt VIII K. 4/11 ).

Z kolei jeśli chodzi o przelewy: z dnia 12.11.2008 r. na kwotę 802,28 zł. z opisem kontrahent – (...) spółka z o.o.oraz z dnia 18.11.2008 r. na kwotę 2.143,54 zł. z opisem kontrahent – F. T.– to rzeczywiście zostały one zaksięgowane na koncie J. K. (2)( zestawienie (...)- k. 598-599 akt (...) ). (...) spółka z o.o.oraz T. F.otrzymali zapłaty i z okoliczności wynika, że otrzymali je w terminie ( zeznanie świadków: T. F.– k. 214-215 i W. B.– k. 293-294, pismo (...) spółki z o.o.wraz z wyciągiem z konta kontrahenta B. K.– k. 254-255 ). Powódka nie wykazała by to ona zapłaciła tym podmiotom po raz drugi. Mogła to uczynić sama J. K. (1)przekazują środki pieniężne, które wpłynęły na jej rachunek. Wątpliwości w tym zakresie obciążają powódkę w oparciu o przepis art. 6 k.c. i dlatego powództwo w tym zakresie należało uznać za nieudowodnione.

Wobec powyższego i w oparciu o powołane przepisy prawa należało orzec jak w pkt I i II sentencji.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. oraz §6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu Dz.U. Nr 163, poz. 1349, ze zm. – stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów.

(...)

(...)