Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 03 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jolanta de Heij - Kaplińska

Protokolant: sekretarz sądowy Katarzyna Dawejnis

po rozpoznaniu w dniu 03 grudnia 2013 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z odwołania Z. P.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o nałożenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 04 listopada 2011 roku Nr (...) (...) (...)

oddala odwołanie.

SSO Jolanta de Heij - Kaplińska

Sygn. akt XVII AmE 195/11

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 listopada 2011 r. wydaną na podstawie art. 67b § 1 pkt 2 w związku z art. 67a § 1 pkt 3 oraz art. 2 § 2 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa oraz w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (dalej jako „k.p.a.”) i art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (dalej jako „Pe”) i pkt 8 preambuły oraz art. 2 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) NR 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis, po rozpatrzeniu wniosku przedsiębiorcy Z. P., prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą Handel -Usługi (...) z siedzibą w B. z dnia 8 marca 2011 r. w sprawie o umorzenie w całości kary pieniężnej w kwocie 30 000,00 złotych wymierzonej Wnioskodawcy decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 30 grudnia 2008 r. Nr (...) (...) (...), względnie o umorzenie powyższej kary w części, tj. ponad kwotę 15 000,00 złotych, Prezes URE postanowił nie uwzględnić ww. żądania Wnioskodawcy.

Powyższa decyzja została oparta na następujących ustaleniach i rozważaniach:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą na podstawie koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej przez Prezesa URE decyzją z dnia 1 kwietnia 2005 r. Decyzją z dnia 30 grudnia 2008 r. Wnioskodawcy wymierzona została kara pieniężna w kwocie 30 000,00 zł, w związku z naruszeniem warunków koncesji. Ww. decyzja została ostatecznie utrzymana w mocy na skutek wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 grudnia 2010 r.

Prezes URE ustalił, że Wnioskodawca nie uiścił powyższej kary pieniężnej, lecz złożył do Urzędu Skarbowego w B. pismo z dnia 8 marca 2011 r. stanowiące wniosek o umorzenie kary pieniężnej w całości lub części. Urząd Skarbowy przesłał ww. pismo Prezesowi URE, zgodnie z właściwością. Według ustaleń Prezesa URE, Wnioskodawca, wnosząc o umorzenie kary pieniężnej powołał się na trudną sytuację finansową, która uniemożliwia uiszczenie kary bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla Wnioskodawcy i Jego rodziny.

W dalszej kolejności organ regulacyjny ustalił, że wobec zaistnienia zagadnienia wstępnego, którego rozstrzygnięcie przez inny organ lub sąd uzależnia rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji (rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego), postanowieniem z dnia 25 marca 2011 r. Prezes URE zawiesił z urzędu postępowanie w sprawie, które zostało podjęte postanowieniem z dnia 10 sierpnia 2011 r.

Pismem z dnia 11 sierpnia 2011 r. Prezes URE wezwał Wnioskodawcę do nadesłania dowodu opłaty skarbowej w wysokości 10 zł oraz informacji uzasadniających wniosek o umorzenie kary pieniężnej, w tym stosownych dokumentów, informacji na temat sytuacji finansowej Wnioskodawcy, informacji o uzyskanej pomocy de minimis, jak również informacji niezbędnych do jej udzielenia.

W dniu 29 sierpnia 2011 r. Wnioskodawca nadesłał do (...) dowód wpłaty opłaty skarbowej, zaświadczenia z Urzędu Skarbowego w B. oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., w których potwierdzono, że nie posiada on zaległości podatkowych oraz zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wnioskodawca nadesłał również oświadczenie z dnia 24 sierpnia 2011 r., w którym poinformował, że w roku 2011 ani w ciągu dwóch poprzedzających go lat, nie otrzymał pomocy de minimis. Przesłał także: opinię o kliencie z Banku (...) w B. Oddział w G., w którym prowadzony jest Jego podstawowy rachunek wraz z informacją na temat udzielonych kredytów oraz zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) - formularze PIT-36L za lata 2008, 2009 i 2010. Do dokumentów dołączono także wydruk bilansu z systemu księgowego Wnioskodawcy za okres od 01.01.2011 r. do 31.07.2011 r.

Według ustaleń Prezesa, z nadesłanego formularza informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis wynika także, że Wnioskodawca nie spełnia kryteriów kwalifikujących go do objęcia postępowaniem upadłościowym oraz naprawczym, nie odnotowuje rosnących strat, jak również obroty Wnioskodawcy nie maleją oraz nie ulegają zwiększeniu zapasy lub niewykorzystany potencjał do świadczenia usług. Prezes ustalił, że zmniejsza się natomiast przepływ środków finansowych, zwiększa się suma zadłużenia Wnioskodawcy, rosną kwoty odsetek od zobowiązań a także zmniejsza się wartość aktywów netto.

Po dokonaniu analizy przepisów art. 2 § 2 i § 3, art. 67a § 1 pkt 3, art. 67b § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej oraz informacji przedstawionych przez Wnioskodawcę Prezes URE stwierdził, że w przedmiotowej sprawie nie występuje ważny interes Wnioskodawcy uzasadniający umorzenie kary pieniężnej w całości lub części. W ocenie Prezesa, o zaistnieniu tego rodzaju przesłanki można mówić np. w razie znacznego obniżenia zdolności płatniczych dłużnika, spowodowanych zdarzeniem losowym (powódź, pożar, kradzież lub inne zdarzenie uznane za wyjątkowe). W oparciu o orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące sprecyzowania definicji „ważnego interesu” oraz „interesu publicznego”, którymi operuje art. 67a § 1 pkt 3 ordynacji podatkowej, Prezes Urzędu przyjął, iż zakres żądania Wnioskodawcy, jak również informacje przedstawione na temat jego sytuacji finansowej, w tym wskazujące na istniejące problemy natury finansowej, nie pozwalają przyjąć, że Wnioskodawca ma ważny interes przemawiający za udzieleniem najdalej idącej ulgi w spłacie zobowiązania w postaci umorzenia kary pieniężnej w całości lub części. Zdaniem organu, w niniejszej sprawie nie wystąpiły także okoliczności, przemawiające za umorzeniem kary pieniężnej w całości lub części ze względu na interes publiczny, rozumiany powszechnie jako dyrektywę postępowania, nakazującą mieć na uwadze respektowanie wartości wspólnych dla całego społeczeństwa lub danej społeczności lokalnej ( decyzja, k. 4-7).

W dniu 23 listopada 2011 r. odwołanie od powyższej decyzji wniosła Z. P., zaskarżając decyzję w całości oraz wnosząc o jej zmianę w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez umorzenie w całości kary pieniężnej wymierzonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 30 grudnia 2008 r., względnie umorzenie powyższej kary pieniężnej w części, tj. ponad kwotę 15 000,00 zł. Strona skarżąca wniosła również o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm obowiązujących.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

1. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 67a § 1 pkt 3 w zw. z art. 2 § 2 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, poprzez błędne uznanie, że w niniejszej sprawie nie wystąpiły okoliczności uzasadniające umorzenie kary pieniężnej wymierzonej powódce w całości lub w części ze względu na ważny interes podatnika lub interes publiczny;

2. naruszenie prawa procesowego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygniecie, tj. art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. w zw. z art. 30 ust. 1 Pe, poprzez nieuwzględnienie dowodów świadczących o zmniejszonym przepływie środków finansowych oraz rosnącym zadłużeniu powódki, a w konsekwencji uznanie, że w niniejszej sprawie nie występuje ważny interes podatnika uzasadniający umorzenie kary pieniężnej;

3. naruszenie prawa procesowego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, tj. art. 107 k.p.a. w zw. z art. 30 ust. 1 Pe poprzez niewyjaśnienie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji przyczyn uznania, iż w niniejszej sprawie nie występują okoliczności uzasadniające umorzenie kary pieniężnej ze względu na interes publiczny.

Nawiązując do art. 67a § 1 pkt 3 oraz art. 67b Ordynacji podatkowej odwołująca stwierdziła, że nie zgadza się z oceną organu, że w jej przypadku nie wystąpiła żadna z przesłanek uzasadniających udzielenie ulgi, tj. przesłanka ważnego interesu podatnika lub przesłanka interesu publicznego. Jej zdaniem, wbrew twierdzeniom organu, w orzecznictwie sądów administracyjnych „ważny interes podatnika” nie musi być związany wyłącznie z wydarzeniami nadzwyczajnymi. Według skarżącej, w przedmiotowej sprawie wydarzeniem, które znacznie wpłynęło na jej sytuację materialną było nałożenie kary pieniężnej w wysokości 30 000,00 zł przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Wraz z nałożeniem kary prowadzona przez nią działalność gospodarcza zaczęła przynosić coraz większe straty - w roku 2007 r. uzyskiwała dochód w wysokości ok. 2 847 252 zł, natomiast kolejne lata kończyły się ze znaczną stratą.

Odwołująca przyznała, że składając wniosek nie wskazała wprawdzie, czy umorzenie zaległości podatkowych ma nastąpić z uwagi na ważny interes podatnika czy interes publiczny. Tym niemniej - jej zdaniem - w oparciu o art. 7 k.p.a. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki powinien był rozważyć, czy w okolicznościach niniejszej sprawy usprawiedliwionym byłoby udzielenie ulgi z uwagi na interes publiczny. Odwołująca się wskazała, że w ramach prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa zatrudnia kilkunastu pracowników. Oznacza to, że w sytuacji, gdy jej firma zmuszona byłaby do zakończenia działalności, przez okres co najmniej kilku miesięcy pracownicy byliby prawdopodobnie zmuszeni do korzystania z pomocy państwa. Strona skarżąca stwierdziła, że sytuacja ekonomiczna jej przedsiębiorstwa w chwili obecnej jest bardzo zła, działa na granicy wypłacalności, a konieczność uiszczenia tak wysokiej kary niewątpliwie spowoduje ostateczną utratę przez nią płynności finansowej, a w konsekwencji zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej. W opinii odwołującej, oceniając dowody zgromadzone w sprawie organ nie wziął pod uwagę okoliczności wynikających z faktu, że nałożona w znacznej wysokości kara może doprowadzić do upadłości firmy, a w konsekwencji do utraty pracy przez jej pracowników. Nie uwzględnił również, że aktualnie zmniejsza się przepływ środków finansowych, zwiększa się suma zadłużenia odwołującej się, rosną kwoty odsetek ustawowych od wymagalnych zobowiązań a także maleje wartość aktywów netto. ( odwołanie, k. 8-10 verte).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 11 stycznia 2012 r., po dokonaniu ponownej analizy akt sprawy oraz treści odwołania, Prezes URE nie znalazł podstaw do jego uwzględnienia, podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie odwołania.

( odpowiedź na odwołanie, k.18-21).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. P. jest przedsiębiorcą, prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Handel-Usługi (...) z siedzibą w B. w zakresie obrotu paliwami ciekłymi, na podstawie koncesji udzielonej przez Prezesa URE decyzją z dnia 1 kwietnia 2005 r.

( okoliczności bezsporne; zaświadczenie o zmianie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, k. 42 akt admin.).

Decyzją z dnia 30 grudnia 2008 r. Prezes URE nałożył na ww. przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości 30 000,00 zł, w związku z naruszeniem warunków koncesji. Na skutek odwołania wniesionego przez Z. P., po rozpoznaniu sprawy przez obie instancje, ostatecznie Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 16 grudnia 2010 r. utrzymał w mocy decyzję o nałożeniu kary.

( okoliczność bezsporna).

Pismem z dnia 8 marca 2011 r., skierowanym do Urzędu Skarbowego w B., Z. P. wystąpiła z wnioskiem o umorzenie ww. kary pieniężnej w całości lub części, tj. ponad kwotę 15 000,00 zł. Pismem datowanym na dzień 14 marca 2011 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. przekazał powyższe pismo, zgodnie z właściwością, Prezesowi URE

( wniosek, k. 3-4 akt admin.; pismo Naczelnika US, k. 2 akt admin.).

Pismem z dnia 11 sierpnia 2011 r. Prezes URE wezwał przedsiębiorcę do nadesłania informacji uzasadniających wniosek o umorzenie kary pieniężnej, w tym stosownych dokumentów, informacji na temat sytuacji finansowej wnioskodawcy, zaświadczeń o uzyskanej pomocy de minimis, jak również informacji niezbędnych do jej udzielenia.

( wezwanie, k. 14-15 akt admin.).

W wykonaniu wezwania Prezesa URE Z. P. nadesłała do Urzędu RE następujące dokumenty:



formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis ( k. 17-23 akt admin.),



opinię o kliencie Banku (...) w B. ( k. 25 akt admin.),



zaświadczenie z ZUS o niezaleganiu w opłacaniu składek ( k. 26 akt admin.),



zaświadczenie z US o niezaleganiu w podatkach ( k. 27-27verte akt admin.),



oświadczenie przedsiębiorcy o nieskorzystaniu z pomocy de minimis w roku 2011 i dwóch poprzednich ( k. 28 akt admin.),



ustalenie dochodu za rok 2008 ( k. 29 akt admin.), za rok 2009 ( k. 33 akt admin.), za rok 2010 ( k. 37 akt admin.),



PIT/B za rok 2008 ( k. 30 akt admin.), PIT-36L za rok 2008 ( k. 31-32 akt admin.), PIT/B za rok 2009 ( k. 34 akt admin.), PIT-36L za rok 2009 ( k. 35-36 akt admin.), PIT/B za rok 2010 ( k. 38 akt admin.), PIT-36L za rok 2010 ( k. 39-40 akt admin.),



bilans aktualny za okres od 1.01.2011 r. do 31.07.2011 r. ( k. 41 akt admin.),

Powyżej opisany stan faktyczny nie był między stronami sporny i został ustalony przez Sąd w oparciu o ww. dowody, których wiarygodność i moc dowodowa nie budziły zastrzeżeń.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd podziela zdanie Prezesa URE, iż w przedmiotowej sprawie nie występuje ważny interes Wnioskodawcy uzasadniający umorzenie kary pieniężnej w całości lub w części. Z zebranego w toku postępowania materiału dowodowego nie można wysnuć wystąpienia przesłanek „ważnego interesu” lub „interesu publicznego”, którymi operuje art. 67a § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa.

W ocenie Sądu sytuacja finansowa odwołującej pozwala na uiszczenie nałożonej kary bez uszczerbku dla aktywów przedsiębiorstwa i nie będzie stanowić nadmiernego obciążenia finansowego dla jego dalszego funkcjonowania i wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej. (...) dowodowe przedstawione w toku postępowania przez Z. P., mające na celu potwierdzenie złej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą Handel-Usługi (...) z siedzibą w B. (dalej Firma), nie przemawiają w ocenie Sądu za stanowiskiem, iż w przedmiotowej sprawie występuje „ważny interes podatnika” uzasadniający umorzenie nałożonej przez Prezesa URE kary pieniężnej w całości lub w części. We wniosku z dnia 24.08.2011 r. o pomoc de minimis zostały zaznaczone pola wskazujące, że



wnioskodawca nie spełnia kryteriów kwalifikujących go do objęcia postępowaniem upadłościowym i naprawczym,



nie odnotowuje rosnących strat,



nie maleją obroty wnioskodawcy,



nie ulegają zwiększeniu zapasy wnioskodawcy lub niewykorzystany potencjał do świadczenia usług,

przy jednoczesnym zaznaczeniu



zmniejszenia przypływów środków finansowych,



zwiększeniu sumy zadłużenia wnioskodawcy,



wzroście kwoty odsetek od zobowiązań wnioskodawcy,



zmniejszeniu wartości aktywów netto wnioskodawcy lub jej stanie zerowym.

Ostatnie dane na temat sytuacji ekonomicznej nie znalazły potwierdzenia w opinii Banku (...) w B., z której wynikają wpłaty na rachunek Firmy od 21.05.2011 r. do 21.08.2011 r. w wysokości 450 910,46 zł. Odwołująca nie zalega z opłatą składek w ZUS, US. Według PIT-36L w roku 2008 strata Firmy wynosiła (...) zł, by w 2009 roku osiągnąć dochód rzędu (...) zł, i w roku 2010 wrócić do straty (...)zł. Z kolei za okres 1.01.2011 do 31.07.2011 Firma wypracowała dochód (...) zł. Chybione jest zatem stanowisko, że Firma nie posiada środków na zapłatę kary, nie ma zaś znaczenia okoliczność, czy wymierzenie kary spowodowało zwiększenie strat. Nawet ten ostatni argument o zwiększeniu strat jest niepotwierdzony we wniosku o pomoc de minimis, bowiem zaznaczono pole „nie odnotowuje rosnących strat”.

Sąd zgadza się ze stanowiskiem wyrażonym przez Prezesa URE, iż o zaistnieniu „ważnego interesu” lub „interesu publicznego” można mówić w sytuacji, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków dany podmiot nie jest w stanie uregulować nałożonych na niego obowiązków o charakterze publiczno-prawnym. Sytuacją taką będzie przykładowo utrata możliwości zarobkowania, utrata losowa posiadanego majątku. Wystąpienie przesłanki interesu publicznego będzie miało z kolei miejsce w sytuacji, gdy zapłata zaległości o charakterze publiczno-prawnym spowoduje konieczność sięgania przez dany podmiot do środków pomocy państwa, gdyż nie będzie w stanie już dalej zaspokajać swoich potrzeb materialnych samodzielnie (por. wyrok NSA z dnia 22 kwietnia 1999 r. SA/Sz 850/98, POP 2000, z. 6, poz. 168). Ponadto nie można z instytucji zaniechania lub ograniczenia poboru kary pieniężnej czynić środka prowadzącego generalnie do zwolnienia od obowiązku jego zapłaty, gdyż sytuacje takie mają charakter wyjątkowy i nie powinny być nadużywane. Pojęcie "ważnego interesu publicznego" jest pojęciem nieostrym, zawierającym szeroki zakres pojęciowy, przy czym jeśli nawet istnieje sytuacja wskazująca na ważny interes strony uzasadniający zaniechanie uiszczenia kary pieniężnej, to Prezes URE może, ale nie musi umorzyć uiszczenie nałożonej uprzednio kary pieniężnej w całości lub w części.

Kara pieniężna ma stanowić wyraźne ostrzeżenie na przyszłość przed powtarzaniem podobnych, nagannych zachować oraz motywować do przestrzegania reguł prawnych wynikających z obowiązujących przepisów prawa. Zmniejszenie natomiast jej wysokości stałoby w sprzeczności z jej celami prewencyjnymi za niezastosowaniem się do bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa energetycznego, jak również represyjno-wychowawczymi, zmierzającymi do wymuszenia na ukaranym przestrzegania przepisów prawa w przyszłości.

Nawiązując do zarzutu naruszenia prawa procesowego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, tj. art. 7 k.p.a., art. 77 §1 k.p.a., art. 80 k.p.a. i art. 107 k.p.a. nie ma on znaczenia przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy, bowiem rolą Sądu Okręgowego jest merytoryczna ocena roszczeń w oparciu o argumenty i dowody powołane przez strony. Sąd na nowo ustala stan faktyczny i wydaje orzeczenie ustosunkowujące się w wyroku do decyzji Prezesa Urzędu. Cele art. 107 k.p.a. nie mają przełożenia na postępowanie cywilne prowadzone na skutek odwołania od decyzji, skoro Sąd merytorycznie rozpoznaje sprawę. Jedynie gdyby zachodziła sprzeczność między decyzją a jej uzasadnieniem zarzut mógłby odnieść skutek, bowiem niemożliwa byłaby weryfikacja stanowiska organu w sferze motywacyjnej dotyczącej zastosowania prawa materialnego.

Prezes URE zasadnie wezwał stronę do przedstawienia dokumentacji uzasadniającej złożony wniosek o umorzenie kary pieniężnej w całości lub w części. Decyzja Prezesa URE w sprawie odmowy umorzenie kary pieniężnej w całości lub w części została prawidłowo wydana w oparciu o cały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a strona odwołująca nie przedstawiła dowodów potwierdzających jej twierdzenie, iż uiszczenie nałożonej kary pieniężnej przyczyni się do likwidacji prowadzonej działalności gospodarczej oraz do zwolnienia zatrudnionych przez Firmę pracowników. Zatem zarzut nieuwzględnienia przedstawionych przez Z. P. dowodów w niniejszej sprawie nie jest zasadny. Ze złożonych dowodów z dokumentów w postępowaniu przed Prezesem URE nie wynika na dzień 29 sierpnia 2011 r., aby Firma była w sytuacji upadłości bądź zagrożenia utratą pracy przez jej pracowników. Do odwołania nie zostały dołączone żadne nowe dowody, które potwierdzałyby twierdzenie odwołującej o jej złej sytuacji ekonomicznej przed bądź po dacie wydania decyzji 4 listopada 2011 r.

Biorąc powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia, oddalił wniesione odwołanie na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

SSO Jolanta de Heij-Kaplińska