Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 30 stycznia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Gospodarczy

Wydział XX Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Mariusz Solka

po rozpoznaniu w dniu 30 tycznia 2013 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku uprawnionego (...) Sp. z o.o. w upadłości układowej z siedzibą w P.

z udziałem obowiązanego: (...) S.A., Spółka akcyjna z siedzibą w L., ul. (...) nr (...), (...) L. P.

o udzielenie zabezpieczenia roszczenia przed wszczęciem postępowania

postanawia:

I.  zabezpieczyć roszczenie uprawnionego (...) Sp. z o.o. w upadłości układowej w P. (dalej: Uprawniony) przeciwko obowiązanemu (...) S.A., Spółka akcyjna oddział w Polsce, ul. (...) w W. o ustalenie nieistnienia obowiązku wypłaty przez (...) S.A., Spółka akcyjna z siedzibą w L., ul. (...) nr (...), (...) L., P. (dalej: Obowiązany) kwoty 4.053.759,21 zł (słownie: cztery miliony pięćdziesiąt trzy tysiące siedemset pięćdziesiąt dziewięć złotych dwadzieścia jeden groszy) na rzecz spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (dalej: (...)), poprzez zakazanie Obowiązanemu dokonywania wypłat z tytułu gwarancji bankowej nr (...) (dalej: Gwarancja) w związku z oświadczeniem (...) z dnia 9 stycznia 2013 roku do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia przyszłego powództwa;

II.  wyznaczyć uprawnionemu (...) Sp. z o.o. w upadłości układowej z siedzibą w P. termin 14 dni od doręczenia niniejszego postanowienia na wytoczenie powództwa o roszczenie opisane w punkcie pierwszym sentencji postanowienia pod rygorem upadku zabezpieczenia.

SSO Mariusz Solka

UZASADNIENIE

W dniu 18 stycznia 2013 r. uprawniony (...) Sp. z o.o. w upadłości układowej z siedzibą w P. złożył wniosek o udzielenie zabezpieczenia przyszłego roszczenia o ustalenie nieistnienia obowiązku wypłaty przez (...) S.A., Spółka akcyjna oddział w Polsce (kwoty 4.053.759,21 zł na rzecz spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., poprzez zakazanie Obowiązanemu dokonywania wypłat z tytułu gwarancji bankowej nr (...) w związku z oświadczeniem (...) z dnia 9 stycznia 2013 r.

Uprawdopodabniając zasadność wytoczenia powództwa o ustalenie Uprawniony wskazał, iż (...) bezprawnie wystąpił z żądaniem zapłaty, co uzasadnia wystąpienie z powództwem o ustalenie nieistnienia obowiązku wypłaty przez Obowiązanego.

W dniu 5 kwietnia 2011 r. Uprawniony zawarł z (...) umowę sprzedaży materiałów (dalej: Umowa Sprzedaży), na mocy której Uprawniony jako odbiorca zobowiązał się do zakupu i odbioru od (...) (sprzedającego) określonych ilości kruszyw w okresie od 5 kwietnia 2011 r. do 31 grudnia 2012 r. Uprawniony podkreślił, iż w dniu 5 kwietnia 2011 r. zawarł jako sprzedający z (...) S.A. z siedzibą w W. (dalej: (...)) jako odbiorcą, umowę sprzedaży materiałów numer (...) (dalej: Druga Umowa Sprzedaży), której przedmiot stanowiła sprzedaż kruszyw w okresie od 5 kwietnia 2011 r. do 31 grudnia 2012 r.

Uprawniony wskazał, iż zgodnie z postanowieniami § 5 ust. 5 Umowy Sprzedaży (...) udzielił Uprawnionemu limitu kredytu pozwalającego na zadłużanie się z tytułu odebranych dostaw na kwotę nieprzekraczającą 11.000.000 zł. Na zabezpieczenie limitu kredytu Uprawniony zobowiązał się do przedstawienia (...) nieodwołalnej, bezwarunkowej i płatnej na pierwsze żądanie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej na kwotę 11.000.000 zł z terminem ważności do dnia 31 marca 2013 roku.

Uprawniony podniósł, iż również w Drugiej Umowie Sprzedaży udostępnił na rzecz (...) S.A. limit kredytowy w tej samej wysokości i na tych samych zasadach jak uczynił to (...) na rzecz Uprawnionego w Umowie Sprzedaży. Uprawniony argumentował, iż celem zabezpieczenia limitu kredytu (...) S.A. przedstawi nieodwołalną, bezwarunkową i płatną na pierwsze żądanie gwarancję bankową lub ubezpieczeniową na kwotę 11.000.000 zł z terminem ważności do dnia 31 marca 2013 roku, której beneficjentem będzie (...). Uprawniony wskazał, iż strony przedstawiając jedną gwarancję zabezpieczającą roszczenia na potrzeby umów, strony chciały ograniczyć koszty związane z zabezpieczeniem zapłaty. W wykonaniu powyższych zobowiązań Obowiązany wystawił Gwarancję nr (...). Uprawniony wskazał, iż wykorzystanie Gwarancji przez (...) zobowiązuje Uprawnionego do zwrotu (...) S.A. wszystkich kwot wypłaconych z jej tytułu.

W dniu 16 stycznia 2013 roku do Obowiązanego wpłynęło oświadczenie beneficjenta Gwarancji – (...) – wzywające do zapłaty z tytułu gwarancji kwoty 4.053.759,21 zł w terminie 3 dni od dnia otrzymania żądania w związku z tym, iż zdaniem (...) Uprawniony nie wykonywał swoich obowiązków z Umowy Sprzedaży. Uprawniony wskazał, iż nie otrzymał od (...) żadnej informacji wskazującej bliżej na powód wystąpienia z żądaniem zapłaty, ani podstawy wyliczenia żądanej kwoty.

Uprawniony argumentuje, iż z treści Gwarancji wynika, iż została ona wystawiona w związku z Umową Sprzedaży i Drugą Umowy Sprzedaży – w celu wykonania pierwszej z ww. umów. Zdaniem Uprawnionego z treści obydwu ww. umów wynika, iż wyraźnym i jedynym celem wystawienia Gwarancji było zabezpieczenie limitu kredytu, jednakże Uprawniony nie posiada żadnego zadłużenia wobec (...) z tytułu limitu kredytowego. Uprawniony podkreślił, iż wolą stron nie było przedstawianie Gwarancji zabezpieczającej jakiekolwiek bliżej nieokreślone zobowiązania umowne, co potwierdza fakt, iż odpowiedzialność za poszczególne wypadki niewywiązywania się ze zobowiązań umownych została uregulowana osobno, także osobno zostały uregulowane kary umowne.

Uprawniony wskazał, iż Gwarancja została wystawiona w związku z Umową Sprzedaży i Drugą Umową Sprzedaży, a zatem tłumaczenia zwrotów użytych w Gwarancji należy dokonać z uwzględnieniem celu tychże umów, z których wynika, iż celem Gwarancji było objęcie jedynie limitu kredytu. Zdaniem Uprawnionego ogólnikowe żądanie zapłaty z Gwarancji nie pozwala na określenie jakie obowiązki miały zostać wykonane, w jakim zakresie oraz czy te obowiązki zabezpiecza Gwarancja – co w istocie stanowi przykład nadużycia prawa i nie podlega ochronie prawnej.

Uprawniony przedstawił następujące dokumenty:

1)  Oświadczenie Uprawnionego z dnia 18 stycznia 2013 roku w związku ze zgłoszeniem (...) roszczenia z tytułu Gwarancji (k.12);

2)  Oświadczenie beneficjenta Gwarancji – (...) z dnia 9 stycznia 2013 roku (k.13);

3)  Gwarancja bankowa nr (...) (k.14);

4)  Pismo (...)S.A. z dnia 11 stycznia 2013 roku (k.15);

5)  Wezwanie do zapłaty zleceniodawcy – (...) przez Obowiązanego z dnia 14 stycznia 2013 roku (k.16);

6)  Wezwanie do zapłaty gwaranta – (...) sp. z o.o. przez Obowiązanego z dnia 14 stycznia 2013 roku (k.17);

7)  Wezwanie do zapłaty gwaranta - (...) SA. w upadłości likwidacyjnej przez Obowiązanego z dnia 14 stycznia 2013 roku (k.19);

8)  Odpis z KRS Uprawnionego (k.26);

9)  Odpis z KRS Obowiązanego (k.20);

10)  Umowa Sprzedaży z dnia 5 kwietnia 2011 roku (k.33);

11)  Druga Umowa Sprzedaży z dnia 5 kwietnia 2011 roku (k.41).

Opisując przedmiot przyszłego powództwa Uprawniony wskazał, iż spełnienie przez Obowiązanego żądania beneficjenta Gwarancji – (...) – doprowadzi do automatycznie do obowiązku zwrotu wypłaconej kwoty przez Uprawnionego, co znacząco pogorszy jego sytuację finansową (znajduje się w upadłości układowej). Uprawniony podniósł, iż dłużnik, który twierdzi, iż zobowiązanie nie istnieje, nie ma innej drogi obrony przed żądaniem wierzyciela niż w drodze powództwa o ustalenie w trybie art. 189 KPC. Zdaniem Uprawnionego to samo dotyczy wiążącego ustalenia, że nie istnieje obowiązek spełnienia świadczenia przez inny podmiot ze skutkiem dla dłużnika, co czyni zasadnym wystąpienie przez Uprawnionego z powództwem o ustalenie nieistnienia obowiązku wypłaty przez Obowiązanego na rzecz (...).

Uprawniony podkreślił, iż Uprawnionemu przysługuje interes prawny w wystąpieniu z powództwem z art. 189 KPC. Jak wskazał Uprawniony, interes prawny to potrzeba uzyskania korzyści w sferze sytuacji prawnej osoby występującej z powództwem o ustalenie, która obiektywnie istnieje i uzasadnia żądanie ustalenia prawa lub stosunku prawnego – zatem obiektywnie istniejąca potrzeba uzyskania wyroku odpowiedniej treści. Zdaniem Uprawnionego żądanie wypłaty wystosowane przez (...) jest nieuprawnione, wpływa negatywnie na sferę praw Uprawnionego, nakładając bezpodstawnie obowiązek spełnienia świadczenia, a w konsekwencji uzasadnia prawnie żądanie ustalenia nieistnienia obowiązku wypłaty po stronie Obowiązanego.

Wykazując interes prawny w wytoczeniu powództwa o ustalenie Uprawniony wskazał, iż brak zabezpieczenia roszczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia. Uprawniony podniósł, iż celem postępowania o ustalenie nieistnienia obowiązku wypłaty jest powstrzymanie Obowiązanego od jej realizacji. Dokonanie wypłaty z Gwarancji przez Obowiązanego jest wysoce prawdopodobne, ponadto termin wyznaczony na spełnienie przez Obowiązanego żądania zapłaty upłynął w dniu 21 stycznia 2013 roku. Zdaniem Uprawnionego jedynie niezwłoczne udzielenie zabezpieczenia może zapewnić skuteczność przyszłego orzeczenia.

Odnośnie sposobu zabezpieczenia Uprawniony wniósł o udzielenie zabezpieczenia poprzez zakazanie Obowiązanemu dokonywania wypłat z Gwarancji w związku z żądaniem zgłoszonym w piśmie z dnia 9 stycznia 2013 roku. Uprawniony wskazał, iż do roszczenia o ustalenie prawa lub stosunku prawnego należy stosować otwarty katalog sposobów zabezpieczenia, które zapewnią skuteczność przyszłego orzeczenia. Uprawniony podkreślił, iż wnioskowany sposób zabezpieczenia nie rodzi żadnych obciążeń po stronie Obowiązanego, nie narazi go na odpowiedzialność z tytułu gwarancji, powstrzyma zaś od podjęcia bezprawnych działań.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniosek uprawnionego zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 730 KPC i art. 730 ¹ KPC przesłankami ustawowymi zabezpieczenia roszczenia są:

1)  dopuszczalność drogi sądowej,

2)  uwiarygodnienie roszczenia, tj. uprawdopodobnienie jego zasadności,

3)  uprawdopodobnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia.

Te trzy warunki dopuszczalności zabezpieczenia winny istnieć łącznie oraz muszą zostać uprawdopodobnione przez stronę żądającą zabezpieczenia, gdyż ciężar uprawdopodobnienia spoczywa na żądającym.

Sprawa, w której uprawniony żąda zabezpieczenia jest sprawą cywilną
w rozumieniu art. 1 KPC, zatem spełniony jest wymóg przewidziany art. 730 § 1 KPC

Kolejną przesłanką udzielenia zabezpieczenia jest wiarygodność roszczenia. W ocenie Sądu, Uprawniony uprawdopodobnił istnienie okoliczności, które uzasadniają jego obawę, co do tego, iż brak zabezpieczenia poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Zdaniem Sądu na tym etapie postępowania Uprawniony uprawdopodobnił swoje roszczenie o ustalenie. Roszczenie jest wiarygodne, jeżeli istnieje uzasadniona podstawa do przypuszczenia, że ono istnieje i jest wymagalne. Wymóg uprawdopodobnienia roszczenia oznacza konieczność uprawdopodobnienia faktów, z których jest ono wywodzone. Nie jest dopuszczalne przyjęcie, iż roszczenie jest wiarygodne w jakimś procencie oraz zabezpieczenie go w takim stosunku (por. orzeczenie SA w Warszawie z 07.08.1997 r., Acz 735/97, Pr. Gosp. 1998, nr 6, s. 52). Złożone do akt niniejszej sprawy dokumenty: Oświadczenie Uprawnionego z dnia 18 stycznia 2013 roku w związku ze zgłoszeniem (...) roszczenia z tytułu Gwarancji (k.12); Oświadczenie beneficjenta Gwarancji – (...) z dnia 9 stycznia 2013 roku (k.13); Gwarancja bankowa nr (...) (k.14); Pismo (...)S.A. z dnia 11 stycznia 2013 roku (k.15); Wezwanie do zapłaty zleceniodawcy – (...) przez Obowiązanego z dnia 14 stycznia 2013 roku (k.16); Wezwanie do zapłaty gwaranta – (...) sp. z o.o. przez Obowiązanego z dnia 14 stycznia 2013 roku (k.17); Wezwanie do zapłaty gwaranta - (...) SA. w upadłości likwidacyjnej przez Obowiązanego z dnia 14 stycznia 2013 roku (k.19); Umowa Sprzedaży z dnia 5 kwietnia 2011 roku (k.33); Druga Umowa Sprzedaży z dnia 5 kwietnia 2011 roku (k.41) w ocenie Sądu są wiarygodne.

Z powyższych względów uznać należało, że roszczenie Uprawnionego zostało dostatecznie uprawdopodobnione. Jednocześnie wskazać należy, iż powyższe nie przesądza o zasadności przyszłego powództwa, o ile takie zostanie wytoczone. Prawdziwość i zasadność twierdzeń uprawnionego oraz ostateczna ocena prawna sprawy zostanie bowiem rozstrzygnięta przez Sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie, wydanym w szczególności po zaznajomieniu się
ze stanowiskiem obowiązanego, jego zarzutami oraz po przeprowadzeniu postępowania dowodowego.

Zdaniem Sądu uprawniony wykazał również interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje nie tylko wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia, ale także gdy brak ten uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Cel postępowania nie będzie mógł być osiągnięty, jeżeli orzeczenie, ze względu na zmiany stanu faktycznego lub prawnego zaistniałe w czasie trwania postępowania w sprawie, nie wywrze właściwych dla siebie skutków. O istnieniu podstawy zabezpieczenia można więc mówić wtedy, gdy bez zabezpieczenia ochrona prawna udzielona w merytorycznym orzeczeniu w sprawie okaże się niepełna. Uprawniony podniósł, iż celem postępowania o ustalenie nieistnienia obowiązku wypłaty jest powstrzymanie Obowiązanego od jej realizacji. Dokonanie wypłaty z Gwarancji przez Obowiązanego jest wysoce prawdopodobne, ponadto termin wyznaczony na spełnienie przez Obowiązanego żądania zapłaty upłynął w dniu 21 stycznia 2013 roku. Zdaniem Sądu brak zabezpieczenia sprawi, iż osiągnięcie wskazanego wyżej celu postępowania może stać się niemożliwe.

Stosownie do dyspozycji art. 730 ¹ § 3 KPC przy wyborze sposobu zabezpieczenia Sąd powinien wyważyć interesy uprawnionego i obowiązanego
w taki sposób, żeby zabezpieczając uprawnionemu należytą ochronę nie obciążać obowiązanego ponad potrzebę. Ponadto, zgodnie z art. 755 KPC przedmiotem zabezpieczenia mogą być zarówno roszczenia o świadczenia niepieniężne, jak też roszczenia o ustalenie albo o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego (por. A. Jakubecki, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Lex 2012). W ocenie Sądu wskazany przez Uprawnionego sposób zabezpieczenia zapewnia Uprawnionemu ochronę prawną, nie obciążając Obowiązanego ponad potrzebę.

Jednocześnie Sąd wyznaczył Uprawnionemu termin do wystąpienia
z powództwem. Zgodnie bowiem z art. 733 KPC udzielając zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania w sprawie, sąd wyznacza termin, w którym pismo wszczynające postępowanie powinno być wniesione pod rygorem upadku zabezpieczenia. Termin ten nie może przekraczać dwóch tygodni.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 730 KPC w zw.
z art. 730 ¹ § 1 KPC, art. 733 KPC oraz art. 755 KPC, Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.

SSO Mariusz Solka

Zarządzenie:

1.  (...)

(...)

(...)

(...)

2.  (...)

(...)

(...)

3.  (...)

4.  (...)