Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędziowie:	SSO Aneta Łazarska SO Andrzej Kubica SO Monika Skalska (spr.)
Protokolant:	Prot. Sąd. Arkadiusz Bogusz

po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2017 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa T. P., J. P., M. P. (1), M. P. (2)

przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie

z dnia 23 maja 2016 r., sygn. akt XV GC 468/14

I.  oddala apelację;

II.  zasądza solidarnie od T. P., J. P., M. P. (1), M. P. (2) na rzecz Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. 2400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Monika Skalska

SSO Aneta Łazarska

SSO Andrzej Kubica

Sygn. akt XXIII Ga 1675/16

UZASADNIENIE

W dniu 2 sierpnia 2013r. powodowie M. P. (2), M. P. (1), J. P. i T. P. wnieśli pozew przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) z siedzibą w W., który następnie sprecyzowali pismem z dnia 4 listopada 2013r. żądając zasądzenia solidarnie kwoty 50 000,00 zł oraz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że podstawę ich roszczenia stanowi przepis art. 129 ust. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska. Podnieśli, że dochodzą odszkodowania w związku z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, co skutkowało obniżeniem wartości należącej do nich nieruchomości i koniecznością rewitalizacji akustycznej budynku.

W odpowiedzi na pozew pozwany Przedsiębiorstwo Państwowe (...) z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz od powodów kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu stanowiska pozwany podniósł, iż żądanie nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż powodowie nie wykazali żadnej szkody, która powstałaby w związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, a która polegałaby na uniemożliwieniu lub istotnym ograniczeniu powodom możliwości korzystania z nieruchomości w sposób dotychczasowy lub zgodnie z dotychczasowym przeznaczeniem, w szczególności powodowie nie wykazali, aby w budynku brak było, pomimo wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, właściwego klimatu akustycznego, co wymagałoby przeprowadzenia prac związanych z tzw. rewitalizacją akustyczną budynku. Ponadto, pozwany wskazał, że powodowie nie wykazali również aby wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania spowodowało, że na nieruchomości występują przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu powodujące konieczność przeprowadzenia w budynku tzw. rewitalizacji akustycznej oraz że samo położenie nieruchomości w tym obszarze spowodowało automatyczny spadek wartości nieruchomości. W ocenie pozwanego, powodowie nabywając nieruchomość w sąsiedztwie lotniska godzili się na związane z tym warunki, a w związku z tym w niniejszej sprawie w pełni znajdzie zastosowanie zasada, iż chcącemu nie dzieje się krzywda.

W dalszych pismach procesowych pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia powodów, wskazując na upływ dwuletniego terminu zawitego wskazując, że pozew w przedmiotowej sprawie powinien być doręczony pozwanemu do dnia 4 sierpnia 2013r., natomiast odpis pozwu doręczono pozwanemu po tej dacie.

Strona powodowa podtrzymywała swoje stanowisko wnosząc m.in. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości oraz z zakresu akustyki.

Wyrokiem z dnia 23 maja 2016r. w sprawie o sygn. akt: XV GC 468/14 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie w pkt I. oddalił powództwo, a w pkt II. ustalił, że koszty procesu ponoszą w całości powodowie solidarnie M. P. (2), M. P. (1), J. P. oraz T. P. pozostawiając szczegółowe wyliczenie tych kosztów referendarzowi sądowemu w XV Wydziale Gospodarczym Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie.

Sąd Rejonowy ustalił, że powodowie M. P. (2), M. P. (1), J. P. i T. P. są współwłaścicielami nieruchomości położonej w przy ulicy (...) w R., gmina M., obręb R. – stanowiącej działkę zabudowaną oznaczoną numerem (...) obręb nr (...) (...) (...), dla której Sąd Rejonowy w Pruszkowie IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...). Powierzchnia nieruchomości wynosi (...) ha.

Wraz z wejściem w życie uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r., zmienionej uchwałą nr 153/11 z dnia 24 października 2011 r., nieruchomość położona przy ul. (...) w R. znalazła się w całości w strefie ograniczonego użytkowania, poza strefami Z1 i Z2.

Wartość nieruchomości, której współwłaścicielami są powodowie w dniu 3 sierpnia 2011r. wynosiła (...) zł, natomiast w dniu 10 czerwca 2015 r. wartość ta wynosiła (...).000 zł. Wartość nieruchomości powodów nie uległa obniżeniu na skutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, lecz w wyniku istnienia trendu zmiany cen ze względu na upływ czasu. Wpływy strefy (...) ograniczonego (...) w W. jest nieistotny i nie ma wpływu na wartość domów na analizowanym rynku. Uwzględniając przeznaczenie nieruchomości powodów oraz jej lokalizację w strefach (...) wejście w życie Uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z 20 czerwca 2011 roku – nie wprowadziło ograniczeń w użytkowaniu i przeznaczeniu nieruchomości powodów, mogących powodować obniżenie jej wartości.

Sąd Rejonowy zważył, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. W pierwszej kolejności Sąd Rejonowy odniósł się do zarzutu niezachowania przez powodów terminu zawitego do wniesienia roszczenia wskazując, że jest on bezzasadny, gdyż powodowie złożyli pozew w dniu 2 sierpnia 2013 r. Tym samym, wystąpili z roszczeniem o odszkodowanie przed upływem dwuletniego terminu liczonego od dnia wejścia w życie uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W.. Niemniej jednak, powodowie nie wykazali adekwatnego związku przyczynowego między ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a powstałą szkodą. Z przeprowadzonego w sprawie niniejszej postępowania dowodowego wynika bowiem, że zarówno wejście uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011r. jak i powstanie strefy ograniczonego użytkowania nie spowodowało obniżenia wartości nieruchomości powodów, ponieważ przyczyną zmiany wartości nieruchomości był trend zmiany cen ze względu na upływ czasu. W konsekwencji, brak jest podstaw do przyjęcia, że powodowie ponieśli szkodę związaną z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, jeżeli fakt ten nie miał znaczenia dla wartości tej nieruchomości. Roszczenie powodów nie miało zatem podstawy prawnej. Sąd I instancji wskazał również, że ustalenia biegłego w zakresie hałasu także nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Powodowie wytoczyli bowiem powództwo opierając swe żądanie na treści art. 129 Prawo ochrony środowiska, które w istocie sprowadzają się do wykazania zaistnienia szkody – spadku wartości lokalu w związku z ograniczeniami wynikającymi z wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, nie zaś hałasu lotniczego aktualnie odnotowywanego. Ponadto, hałas lotniczy nie stanowi takiego ograniczenia, gdyż pozwany emituje go już od dawna i ewentualny wpływ tego czynnika nastąpił znaczenie przed wejściem w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. W związku z powyższym, nie można hałasu lotniczego utożsamiać z ograniczeniami wprowadzonymi na podstawie aktów prawnych ustanawiających strefy ograniczonego użytkowania. Tym samym irrelewantne dla rozstrzygnięcia sprawy był twierdzenia obejmujące wpływ hałasu na zmianę wartości nieruchomości. W zakresie roszczeń dotyczących kwestii dostosowania budynku powodów do właściwego klimatu akustycznego, Sąd Rejonowy opierając się na opinii biegłego akustyka wskazał, że w celu zapewnienia nieruchomości powodów właściwego klimatu akustycznego należałoby wymienić stolarkę okienną na nową wyposażoną w wywietrzniki o większej izolacyjności akustycznej, ewentualnie założyć klimatyzację. Wobec jednak spóźnionego wniosku powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego do spraw budownictwa, Sąd I instancji uznał, że strona powodowa nie była w stanie określić zakresu prac i kosztów rewitalizacji akustycznej budynku. Tym samym należało uznać, że powodowie nie wykazali zakresu prac ani wartości ewentualnego montażu elementów izolacyjnych zapewniających właściwy klimat akustyczny nieruchomości położonej przy ul. (...) w R.. W konsekwencji, powództwo podlegało oddaleniu w całości. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu na podstawie art. 108 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła strona powodowa, zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

⚫

przekroczenie granic swobodnej oceny dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości oraz bezpodstawne pominięcie dowodu z opinii tegoż biegłego w zakresie w jakim opinia dotyczy wpływu hałasu lotniczego na wartość nieruchomości powodów, podczas gdy opinia biegłego w tym zakresie była przydatna dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, opinia w pominiętym przez Sąd zakresie wiązała się ze stanem faktycznym sprawy, z roszczeniem zgłoszonym przez stronę powodową,

⚫

brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie w celu ustalenia faktów mających istotne znaczenie dla sprawy poprzez pominięcie dowodu mającego istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy w postaci części opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości w zakresie w jakim opinia odnosiła się do wpływu hałasu lotniczego związanego ewidentnie z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania na wartość nieruchomości powodów, a przez to błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy, wyprowadzenie z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wniosków z niego nie wynikających, w szczególności przyjęcie, iż kwestia hałasu pozostaje irrelewantna dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy a występowanie hałasu nie ma wpływu na ewentualne obniżenie wartości nieruchomości powodów, podczas gdy konieczność znoszenia hałasu lotniczego wiąże się bezpośrednio z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania.

⚫

przekroczenie granic swobody oceny materiału dowodowego, niedokonanie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału, a jedynie wybiórczego to jest oparcie wyroku tylko na części materiału dowodowego z pominięciem pozostałej części, która pozwoliłaby na wyciągnięcie innych wniosków - dotyczy pominięcia dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości w zakresie w jakim opinia dotyczy ustaleń jaki wpływ na wartość nieruchomości powodów ma kwestia hałasu lotniczego,

⚫

dokonanie swoich ustaleń bez przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa mimo, że dowód ten był w sprawie niezbędny, co przekracza granicę swobodnej oceny dowodów statuowaną w tym przepisie;

b) art. 227 w zw. z art. 217 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego powodów o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa, podczas gdy wniosek ów został powołany na okoliczność istotną dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy tj. okoliczność wyceny prac budowlanych koniecznych dla zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynku powodów i tym samym uniemożliwienie powodom wykazania zasadności dochodzonych przez nich roszczeń o zapłatę,

c) art. 299 k.p.c. poprzez pominięcie przeprowadzenia dowodu z przesłuchania strony powodowej, pomimo, iż w sytuacji braku dowodów na skutek niezasadnego oddalenia wniosku dowodowego powodów pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, a mianowicie jak np. okoliczność natężenia hałasu lotniczego, konieczność znoszenia hałasu lotniczego będąca normalnym skutkiem wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania,

d) art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego strony powodowej w przedmiocie dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa, podczas gdy dowód ten zmierzał do wykazania faktów istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, udowodnienia roszczenia strony powodowej, dowód ten miał istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, co wpłynęło na błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy,

e) art. 207 § 6 k.p.c. w zw. z art. 217 § 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez uznanie za spóźniony dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa i jego nieuzasadnione oddalenie, podczas gdy dowód ten został zgłoszony na okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, celem określenia zakresu prac i kosztów rewitalizacji akustycznej budynku powodów, wykazania szkody po stronie powodowej, strona powodowa bez własnej winy nie zgłosiła przedmiotowego wniosku na wcześniejszym etapie postępowania, dowód ten nie był spóźniony, jego uwzględnienie nie spowodowałoby zwłoki w rozpoznaniu sprawy, co miało istotny wpływ na wynik sprawy,

f) art. 207 § 5 i 6 k.p.c. poprzez zaniechanie pouczenia strony powodowej występującej do dnia 12 maja 2015 r. bez profesjonalnego pełnomocnika przez Sąd o obowiązku zgłoszenia twierdzeń, dowodów pod rygorem pominięcia, co miało wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy, ale również co uzasadnia zgłoszenie przez stronę powodową wniosku dowodowego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa na dalszym etapie postępowania,

g) art. 232 zd. 2 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez niedopuszczenie przez Sąd dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa z urzędu, podczas gdy zaszła potrzeba poczynienia ustaleń faktycznych wymagających wiadomości specjalnych, a Sąd niezasadnie oddalił przedmiotowy wniosek dowodowy strony powodowej, co miało istotny wpływ na wynik niniejszej sprawy,

h) art. 212 § 1 zd. 1 k.p.c. poprzez zaniechanie przeprowadzenia przesłuchania informacyjnego strony powodowej, a przez to niedążenie przez Sąd przez zadanie pytań stronie powodowej do tego, aby strona ta przytoczyła twierdzenia i dowody na ich poparcie oraz złożyła wyjaśnienia konieczne dla zgodnego z prawdą ustalenia podstawy faktycznej dochodzonych przez nią roszczeń, a w konsekwencji czego doszło do błędu w ustaleniach faktycznych sprawy i niewłaściwego jej rozstrzygnięcia,

i) art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nieprzekonujące pozbawione poprawności logicznej uzasadnienie wyroku, w kwestii pominięcia dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości w zakresie w jakim opinia dotyczy wpływu hałasu lotniczego na wartość nieruchomości powodów, w sytuacji gdy kwestię hałasu lotniczego należy traktować jako normalny skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania,

2. naruszenie prawa materialnego tj. art. 129 ustawy Prawo ochrony środowiska przez niewłaściwe zastosowanie przepisu prawa materialnego do niedostatecznie ustalonego stanu faktycznego sprawy i uznanie, że roszczenie Powodów nie zasługuje na uwzględnienie, jest bezpodstawne, mimo, iż prawidłowe i całościowe ustalenie stanu faktycznego sprawy powinno doprowadzić do konkluzji, że roszczenie powodów zasługuje na uwzględnienie.

W oparciu o przytoczone zarzuty strona powodowa wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ewentualnie, o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach obu instancji.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powodów nie zasługiwała na uwzględnienie. Wyrok Sądu Rejonowego odpowiada prawu aczkolwiek z innych powodów niż wskazane w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Na wstępie wyjaśnienia wymaga, że Sąd Okręgowy rozpoznając apelację obowiązany był – bez względu na stanowisko stron oraz zakres zarzutów - wziąć pod uwagę z urzędu naruszenie prawa materialnego przez Sąd I instancji. Sąd II instancji rozpoznając apelację powinien bowiem zastosować właściwe przepisy prawa materialnego, a zatem z urzędu powinien usunąć także ewentualne błędy Sądu Rejonowego (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2008 r., sygn. akt II PK 280/07).

Abstrahując zatem od oceny podniesionych przez stronę powodową zarzutów, a opierając się na utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego podnieść należy, że dochodzone roszczenie odszkodowawcze wygasło wobec jego niezgłoszenia pozwanemu w zawitym terminie dwóch lat od daty wejścia w życie uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., w której powodowie upatrują źródło wyrządzonej szkody.

Materialną podstawę roszczeń powodów stanowi przepis art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska, według którego w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. W myśl zaś art. 136 ust. 3 tejże ustawy, w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. Natomiast ust. 1 art. 136 cytowanej ustawy określa, że „w razie ograniczenia sposobu korzystania ze środowiska w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania właściwymi w sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowania lub wykupu nieruchomości są sądy powszechne.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że przepis art. 129 ust. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska wiąże bieg dwuletniego terminu zgłoszenia roszczeń o których mowa w ust. 1-3 tegoż artykułu z datą wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego skutkującego ograniczeniem sposobu korzystania z danej nieruchomości. Termin ten ma charakter terminu zawitego (prekluzyjnego), co oznacza, iż jego niedochowanie powoduje wygaśnięcie roszczenia, a fakt upływu tego terminu sąd ma obowiązek wziąć pod uwagę z urzędu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2008r. sygn. akt: II CSK 216/08, Lex nr 577165). Podkreślenia wymaga, że ugruntowane w judykaturze jest stanowisko, że jest to termin wyznaczony dla zgłoszenia roszczeń obowiązanemu do ich realizacji, którego dochowanie warunkuje zachowanie tych roszczeń (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2008r., II CSK 216/08; z dnia 21 sierpnia 2013r., II CSK 578/12, OSNC 2014, Nr 4, poz. 47; z dnia 4 grudnia 2013r., II CSK 161/13, OSNC-ZD 2015, Nr B, poz. 16). Oznacza to, że dla dochowania tego terminu wystarczające jest zgłoszenie żądania bezpośrednio obowiązanemu do zapłaty (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 17 stycznia 2013 r., I ACa 1104/12, LEX nr 1271919). Dokonanie tej czynności w różnorakiej formie (choćby np. wezwania do zapłaty) w terminie wskazanym w tym przepisie oznacza jego dochowanie i kończy jego bieg. Skutkiem tego jest zachowanie roszczenia przez uprawnionego, choćby na drodze sądowej dochodził on roszczenia w większym rozmiarze niż objęty wystąpieniem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2013 r., II CSK 578/12, OSNC 2014, nr 4, poz. 47) oraz choćby dochodził roszczenia nie w jednym, ale w kolejnych procesach.

Wskazać przy tym należy, że choć wystąpienie z roszczeniem stosownie do art. 129 ust. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska ma charakter czynności jednorazowej w odniesieniu do danego roszczenia, to tego rodzaju oświadczenie skierowane do obowiązanego musi do niego dojść w taki sposób aby mógł się on z nim zapoznać i zająć stanowisko w sprawie. Powyższe wynika przede wszystkim z treści art. 136 ust. 1 wskazanej ustawy oraz ugruntowanego w judykaturze poglądu, że postępowania sądowe w zakresie roszczeń z art. 129 ustawy Prawo ochrony środowiska winny przede wszystkim dotyczyć spraw spornych. Opinię taką wyraził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 października 2008r. sygn. akt: II CSK 216/08, w pełni podzielanego przez Sąd Okręgowy orzekający w tej sprawie, stwierdzając, że „tryb sporu sądowego dotyczącego roszczeń wymienionych w tym przepisie powinien zostać poprzedzony zajęciem stanowisk przez zainteresowane strony, które mogą porozumieć się pozasądowo, w zakresie obowiązku zapłaty i wysokości odszkodowania”. Podkreślenia wymaga, że pogląd taki od czasu wydania przez Sąd Najwyższy wyżej wymienionego wyroku znalazł potwierdzenie w linii orzecznictwa, w którym nie prezentowano dotąd stanowiska odmiennego. Natomiast w przypadku, gdy wystąpienie z roszczeniami określonym w ust. 1-3 art. 129 ustawy Prawo ochrony środowiska przyjmuje formę pozwu sądowego lub innego pisma procesowego, dla dochowania terminu, o którym mowa w art. 129 ust. 4 tej ustawy, konieczne jest, aby przed jego upływem pozew lub to pismo zostały doręczone obowiązanemu, nie wystarcza zaś to, że przed tym upływem powództwo zostanie wytoczone lub pismo zostanie wniesione do sądu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2015r. sygn. akt: II CSK 720/14). Sąd Okręgowy orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela powyższy pogląd.

Przechodząc na grunt sprawy niniejszej stwierdzić należy, że powodowie nie dochowali terminu wynikającego z art. 129 ust. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska.

W rozpoznawanej sprawie uchwała nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., jako akt prawa miejscowego, weszła w życie z dniem 4 sierpnia 2011r. Oznacza to, że przewidziany w treści art. 129 ust. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska dwuletni termin zawity na wystąpienie z roszczeniem odszkodowawczym do podmiotu odpowiedzialnego z tytułu odszkodowania, którym w tej sprawie jest Przedsiębiorstwo Państwowe (...) z siedzibą w W., upływał w dniu 4 sierpnia 2013r. Sąd I instancji błędnie uznał, że decydująca dla dochowania terminu określonego w art. 129 ust. 4 cytowanej ustawy miała być chwila wytoczenia niniejszego powództwa, tj. dzień 2 sierpnia 2013r. Jak już wyżej wskazano, w judykaturze przyjmuje się, w przypadku wystąpienia na drogę postępowania sądowego, że konieczne jest, aby przed upływem wskazanego terminu pozew został doręczony obowiązanemu, w tym przypadku Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) z siedzibą w W.. W sprawie niniejszej odpis pozwu doręczono pozwanemu dopiero w dniu 4 kwietnia 2014r. Jednocześnie bezspornym jest fakt, że do dnia 4 sierpnia 2013r. powodowie nie zgłosili roszczenia o odszkodowanie z powyższego tytułu pozwanemu podmiotowi, bowiem pierwszą czynnością przedsięwziętą przez nich w tym względzie było skierowanie sprawy od razu do sądu. Tym samym, w okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie można przyjąć by dwuletni termin określony w art. 129 ust. 4 został dochowany.

Marginalnie wskazać należy, że Sejmik Województwa (...) podejmując przedmiotową uchwałę działał na podstawie i w granicach prawa. Tym samym uchwała ta pozostaje w zgodzie z Konstytucją RP, została bowiem podjęta w oparciu o upoważnienie ustawowe zamieszczone w art. 135 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska. Ograniczenia prawa własności nieruchomości mieszczących się w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadzone tą uchwałą nie naruszają istoty tego prawa. Ograniczenia te są dopuszczalne w demokratycznym państwie prawa bowiem służą ochronie środowiska i zdrowia ludzi. Są one przy tym wprowadzone z jednoczesnym przyznaniem prawa dochodzenia przez właścicieli, użytkowników wieczystych i inne podmioty, którym przysługują prawa rzeczowe do nieruchomości, pełnego odszkodowania za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości, którego mogą dochodzić przed sądami powszechnymi (art. 129-136 Prawa ochrony środowiska). Utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania nie jest zatem rozwiązaniem naruszającym prawo własności powodów ponieważ mieli oni prawo do uzyskania odszkodowania za poniesioną szkodę. Fakt, że nie uzyskali takiego odszkodowania z uwagi na prekluzję roszczenia nie narusza w żaden sposób ich konstytucyjnych praw (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2013r., sygn. akt: II CSK 578/12).

Na marginesie wskazać należy, że roszczenie powodów podlegałoby oddaleniu również z tego powodu, że nieruchomość powodów znajdowała się w strefie ograniczonego użytkowania ustanowionej Rozporządzeniem Wojewody (...) nr 50 z dnia 7 sierpnia 2007 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im (...) w W. (Dz. Urz. Województwa (...) z 2007 roku, Nr 156, poz.4276) – co wynika z oświadczenia strony powodowej złożonej na rozprawie apelacyjnej. Powodowie zaś w toku niniejszego postępowania nie wykazywali nawet, aby występowali do strony pozwanej z roszczeniami odszkodowawczymi na podstawie Rozporządzenia Wojewody z 2009 roku. Co więcej nie wykazywali, aby wprowadzenie strefy ograniczonego użytkowania na podstawie uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. powodowało zmiany (w szczególności zwiększenie) ograniczenia w użytkowaniu, czy też dalsze obniżenie wartości nieruchomości w stosunku do poprzednio obowiązującego aktu prawa miejscowego. Zmiana aktu prawa miejscowego uprawniałaby zaś ich jedynie do domagania się odszkodowania za dalsze obniżenie wartości nieruchomości, pozostające w związku z ewentualnie wprowadzonymi zmianami.

W konsekwencji mając na uwadze, że Sąd II instancji bierze pod uwagę z urzędu naruszenie prawa materialnego, jakim w tym przypadku jest nie uwzględnienie przez Sąd Rejonowy upływu terminu zawitego, co skutkuje wygaśnięciem roszczenia powodów, Sąd Okręgowy oddalił apelację strony powodowej, uznając za bezzasadne odnoszenie się do podnoszonych w niej zarzutów – nie miały one bowiem wpływu na ocenę wydanego w niniejszej sprawie orzeczenia.

Z przytoczonych względów, na podstawie art. 385 k.p.c. orzeczono jak w sentencji wyroku.

O kosztach postępowania, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804).

SSO Monika Skalska SSO Aneta Łazarska SSO Andrzej Kubica