Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2023 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Krystyna Stawecka

Protokolant: praktykant Sebastian Sosnowski

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2023 roku w Warszawie,

na rozprawie hybrydowej

sprawy z powództwa W. W.

przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w Ł.

o ustalenie nieważności uchwały nr (...) z dnia 22 czerwca 2017r. Walnego Zgromadzenia

1. Stwierdza nieważność uchwały nr (...) z dnia 22 czerwca 2017r. Walnego Zgromadzenia (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w Ł..

2. Zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych z tytułu zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt XXV C 631/19

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 26 września 2023 r.

Powód W. W., pozwem z dnia 14 sierpnia 2017 r. (data stempla pocztowego k. 23 a.s.) skierowanym przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z (...) w Ł. wniósł o ustalenie nieważności Uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni nr (...) z dnia 22 czerwca 2017 r. Powód wskazał, że kwestionowana przez niego uchwała została podjęta na podstawie nieprawdziwych danych i ustaleń, co jest niezgodne z prawem i zasadami współżycia społecznego.

(pozew k. 4 a.s.)

W odpowiedzi na pozew (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa z (...) w Ł. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany wskazał, że powód był członkiem spółdzielni wpisanym do rejestru pod numerem 112. Zadłużenie powoda wobec spółdzielni było przedmiotem wielu postępowań wewnątrzspółdzielczych i sądowych inicjowanych przez pozwanego. Mimo powyższego, zadłużenie powoda utrzymuje się nadal na znacznym poziomie. W ocenie pozwanego, zarzuty stawiane przez powoda Uchwale Walnego Zgromadzenia Spółdzielni nr (...) nie odpowiadają dyspozycji art. 42 § 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, który jako podstawę stwierdzenia nieważności uchwały wskazuje jej sprzeczność z ustawą. Powód nie wskazał bowiem, który przepis rangi ustawowej został w tym zakresie naruszony.

(odpowiedź na pozew k. 83-85 a.s.)

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. W. na podstawie przydziału z dnia 17 czerwca 1981 r. przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku przy ul. (...). Początkowo spółdzielcze lokatorskie prawo do tego lokalu przysługiwało W. W. i jego małżonce M. W.. Małżeństwo to zostało rozwiązane przez rozwód dniu 16 grudnia 1986 r. Postanowieniem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 26 maja 1987 r. dokonano częściowego podziału majątku dorobkowego małżonków i w tym zakresie ustalono, że w skład majątku dorobkowego byłych małżonków wchodzi spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu nr (...) przy ul. (...) w Ł. i związany z nim wkład w kwocie (...) zł o wartości (...) zł, oraz dokonano podziału majątku dorobkowego w ten sposób, że podzielono zgromadzony wkład po połowie i przyznano każdą część M. W. i W. W..

(dowody: przydział lokalu mieszkalnego k. 139 a.s. wyrok rozwodowy z dnia 16 grudnia 1986 r. k. 133 a.s., postanowienie o podziale majątku dorobkowego k.121 a.s.)

M. W. zmarła w dniu 1 kwietnia 2005 r., a spadek po niej nabyły z mocy ustawy syn P. W. oraz córka K. S. w częściach równych po ½ części spadku każde z nich.

(dowód: postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po M. W. z dnia k. 109 a.s.)

Pozwana (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa z (...) w Ł. powstała w wyniku uchwały Zebrania Przedstawicieli (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z dnia 29 czerwca 2005 r. nr (...) w sprawie poddziału spółdzielni przez odłączenie budynków wielorodzinnych w Osiedlu (...), zmodyfikowanej następnie wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24 stycznia 2008 r., sygn. akt II C 1033/06. Spółdzielnia pismem z dnia 27 października 2008 r. poinformowała W. W. o utworzeniu rejestru członków spółdzielni i wpisaniu go pod numerem (...).

(dowód: okoliczności bezsporne, pismo Spółdzielni z 27.10.2008 r. k. 116)

Spółdzielnia poinformowała również W. W., że po rozwiązaniu małżeństwa z M. W. i dokonanym częściowym podziale majątku obejmującym jedynie zgromadzony wkład mieszkaniowy do Spółdzielni w terminie jednego roku nie wpłynęło zawiadomienie, któremu z małżonków przypada spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. W związku z powyższym Spółdzielnia wezwała W. W. do wskazania w terminie do 30 kwietnia 2009 r., komu po rozwodzie przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, wskazując, że po bezskutecznym upływie tego terminu Spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.

(dowód: okoliczności bezsporne, pismo Spółdzielni k. 117 a.s.)

Pismem z dnia 30 sierpnia 2010 r. Spółdzielnia poinformowała W. W., że nie dysponuje on całością wkładu lokatorskiego prawa do lokalu nr (...) przy ul. (...) i zwróciła się z prośbą o niezwłoczne dostarczenie dokumentu stwierdzającego dysponowanie całością wkładu mieszkaniowego wyznaczając na dokonanie tej czynności termin 6 miesięcy (do 28 lutego 2011 r.) i wskazując, że nieuregulowanie powyższych formalności spowoduje wygaśnięcie prawa do lokalu.

(dowód: pismo Spółdzielni z 30.08.2010 r. k. 106 a.s.)

Spółdzielnia nie podjęła uchwały w przedmiocie wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...), przysługującego W. W.. W. W. pozostawał przez kolejne lata członkiem Spółdzielni, powód miał jednak problemy z regularnym spłacaniem należności związanych z korzystaniem z lokalu, czego skutkiem były prowadzone z jego udziałem postępowania wewnątrzspółdzielcze i sądowe. W konsekwencji nieterminowych spłat zadłużenia W. W. został wykluczony ze Spółdzielni na podstawie Uchwały Rady Nadzorczej z dnia 28 kwietnia 2011 r., która została jednak uchylona Uchwałą Walnego Zgromadzenia Spółdzielni z dnia 28 czerwca 2012 r.

(dowody: wezwanie do zapłaty z 18.05.2010 r. k. 107 a.s., pismo Spółdzieni z 23.07.2009 k. 110 a.s., nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie I Nc 7139/10 k. 173 a.s., nakaz zapłaty wydany przez Referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Żoliborza II Nc 1533/15 k. 174 a.s., nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie w sprawie I Nc 3002/09 k. 175 a.s., uzasadnienie uchwały Rady Nadzorczej z 11.05.2017 r. k. 9 a.s.)

Powód zamieszkuje w lokalu wraz z żoną i synem.

Nadal ma zaległości wobec Spółdzielni, których nie jest w stanie spłacić.

(dowód: przesłuchanie powoda W. W. w charakterze strony k. 255-257 a.s.)

Zgodnie z § 7 pkt 3 i 5 Statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w Ł. członek Spółdzielni jest obowiązany m.in. terminowo uiszczać należne opłaty związane z eksploatacją i utrzymaniem mieszkania w części przypadającej na jego lokal oraz uczestniczyć w zobowiązaniach Spółdzielni w szczególności z tytułu spłaty kredytów i odsetek oraz środków własnych Spółdzielni przejściowo zaangażowanych w finansowanie prowadzonych przedsięwzięć i odsetek wynikających m.in. z finansowania przedsięwzięć modernizacyjnych i remontowych na zasadach ustalonych przez Radę Nadzorczą.

Stosownie do treści §10 ust. 1 i 2 pkt 3) Statutu wykluczenie członka ze Spółdzielni może nastąpić w przypadku, gdy z jego winy umyślnej lub z powodu rażącego niedbalstwa dalsze pozostawanie w Spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami Statutu lub dobrymi obyczajami. Podstawę wykluczenia może stanowić uporczywe uchylanie się od wykonywania istotnych zobowiązań wobec Spółdzielni w szczególności zalegania z opłatami związanymi z utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na jego lokal, eksploatację i utrzymanie nieruchomości stanowiących mienie Spółdzielni oraz wydatkach wynikających z obowiązku uczestnictwa członka w pokrywaniu zobowiązań z innych tytułów.

(dowód: Statut (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w Ł. k. 180-210 a.s.)

W dniu 11 maja 2017 r. Rada Nadzorcza (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z (...) w Ł. podjęła Uchwałę Nr (...) w sprawie wykluczenia W. W. ze Spółdzielni na podstawie art. 24 § 2 ustawy z dnia 16 września Prawo spółdzielcze oraz §10 ust. 2 pkt 3, §12 ust. 1 i §48 pkt 14 Statutu Spółdzielni – w związku z uporczywym uchylaniem się od wykonywania istotnych zobowiązań wobec Spółdzielni, a w szczególności zalegania z opłatami związanymi z utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na jego lokal, eksploatację i utrzymanie nieruchomości stanowiących mienie Spółdzielni oraz wydatkach wynikających z obowiązku uczestnictwa członka w pokrywaniu zobowiązań z innych tytułów.

W uzasadnieniu uchwały wskazano, że mimo iż raz już doszło do próby wykluczenia W. W. ze Spółdzielni, nadal nie reguluje on terminowo swoich zobowiązań związanych z członkostwem. Na dzień 31 grudnia 2013 r. zadłużenie W. W. wynosiło (...) zł, na dzień 31 grudnia 2014 r. – (...) zł, na dzień 30 marca 2015 r. – (...) zł + odsetki (...) zł. W 2015 r. skierowano sprawę do sądu, przy zadłużeniu na kwotę (...) zł uzyskując tytuł wykonawczy. Następnie sprawa zadłużenia została skierowana do egzekucji komorniczej. Na dzień 31 grudnia 2015 r. zadłużenie bieżące wynosiło (...) zł + koszty sądowe, na dzień 31 grudnia 2016 r. – (...) zł + koszty sądowe i koszty komornicze. Na dzień 30 kwietnia 2017 r. zadłużenie W. W. wobec Spółdzielni wyniosło (...) zł.

(dowód: Uchwała Rady Nadzorczej Spółdzielni Nr (...) z 11.05.2017 r. wraz z uzasadnieniem k. 8 a.s.)

W dniu 22 czerwca 2017 r. Walne Zgromadzenie (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z (...) w Ł. w sprawie odwołania W. W. od uchwały Rady Nadzorczej o wykluczeniu ze Spółdzielni, podjęło Uchwałę Nr (...) zgodnie z którą po rozpoznaniu odwołania, postanowiło:

-uchylić uchwałę Rady Nadzorczej nr (...) z dnia 11 maja 2017 r.

-utrzymać w mocy uchwałę Rady Nadzorczej nr (...) r. z dnia 11 maja 2017 r.

W uzasadnieniu Uchwały wskazano, że analiza zaległości w opłatach za używanie przedmiotowego lokalu mieszkalnego pokazuje, że zadłużenie nie jest konsekwencją przejściowych trudności ekonomicznych członka Spółdzielni. Od dnia 31 maja 2012 r. do dnia 31 maja 2017 r. czyli w okresie 5 lat zaległości W. W. wzrosły o (...) zł.

(dowód: Uchwała Walnego Zgromadzenia Spółdzielni z dnia 22 czerwca 2017 r. Nr (...) wraz z uzasadnieniem k. 11-13 a.s.)

Na dzień 4 kwietnia 2023 r. stan zadłużenia W. W. wobec Spółdzielni wynosił (...)zł.

(dowód: pismo pozwanego k. 259 a.s.)

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedstawionych w sprawie dokumentów, których autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron, nie było więc podstaw aby odmówić im wiary.

Sąd ustalił stan faktyczny również na podstawie zeznań powoda w charakterze strony, które uznał za wiarygodne w całości, gdyż korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód domagał się stwierdzenia nieważności uchwały Walnego Zgromadzenia (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w Ł. z dnia 22 czerwca 2017 r. Nr (...). Żądanie okazało się uzasadnione jednakże z innych przyczyn niż wskazywane w treści pozwu.

Zgodnie z art. 42 § 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, uchwała walnego zgromadzenia spółdzielni sprzeczna z ustawą jest nieważna. Zgodnie z poglądami prezentowanymi w doktrynie, przez ustawę w rozumieniu powyższego przepisu należy rozumieć nie tylko przepisy Prawa Spółdzielczego, lecz także każdą inną ustawę, obowiązującą w chwili podjęcia nieważnej uchwały. Ponadto w grę mogą tu wchodzić rozporządzenia wydane na podstawie i w wykonaniu ustawy (por. art. 87 ust. 1, art. 88 ust. 1 i art. 92 Konstytucji RP), a także ratyfikowane umowy międzynarodowe (…). Sądowa kontrola zgodności uchwały walnego zgromadzenia z ustawą obejmuje nie tylko kontrolę w sensie materialnym, lecz również kontrolę o charakterze formalnym. W pierwszym przypadku badaniu podlega okoliczność, czy treść uchwały narusza przepis ustawy. Chodzi tu zatem o wadliwość uchwały o charakterze materialnym. W drugim sensie chodzi zaś o ustalenie, czy sposób podjęcia uchwały pozostaje w zgodzie z regulacją ustawową. Zastosowania art. 42 § 2 Prawa Spółdzielczego nie można ograniczać jedynie do przypadków wadliwości o charakterze materialnoprawnym. Zgodnie z ugruntowaną wykładnią art. 42 § 2 Prawa Spółdzielczego hipotezą wspomnianego przepisu są objęte naruszenia także tych przepisów ustawy, które określają sposób (procedurę) podejmowania uchwał. (K. Osajda (red. serii), B. Lackoroński (red. tomu), Prawo spółdzielcze. Komentarz. Wyd. 6, Warszawa 2022).

W przedmiotowej sprawie zaskarżona uchwała okazała się wadliwa w sensie proceduralnym, bowiem jej treść jest wewnętrznie sprzeczna i niemożliwa do wykonania. Zaskarżona uchwała zawiera w swej treści dwa sprzeczne ze sobą rozstrzygnięcia, mianowicie:

uchylenie uchwały Rady Nadzorczej nr (...) z dnia 11 maja 2017 r. oraz utrzymanie w mocy uchwały Rady Nadzorczej nr (...) r. z dnia 11 maja 2017 r. W tym stanie rzeczy nie można stwierdzić, by złożone przez powoda odwołanie od Uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni zostało rozpatrzone w prawidłowy sposób. Nie wiadomo bowiem, czy powód został wykluczony z grona członków spółdzielni czy też nie.

Niewystarczające są w tym zakresie wyjaśnienia pozwanego, który w piśmie procesowym z dnia 5 lipca 2023 r. (k. 278 a.s.) wskazywał, że przyczyną wewnętrznej sprzeczności treści uchwały jest przygotowanie niewłaściwego projektu uchwały na walne zgromadzenie. Nie można zgodzić się z pozwanym, że powyższa wadliwość jest irrelewantna skoro z treści protokołu walnego zgromadzenia jasno wynika, że podjęto decyzję o utrzymaniu zaskarżonej uchwały w mocy. Jak wynika z przepisów Prawa Spółdzielczego, walne zgromadzenie jest jednym z organów spółdzielni, do którego kompetencji należy m.in. rozpatrywanie w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym odwołań od uchwał rady. (art. 38 § 1 ust. 9 Prawa Spółdzielczego). Nie ulega wątpliwości, że decyzje tego organu podejmowane są w formie uchwał, nie zaś protokołów. To uchwała ma bowiem charakter wiążący w kwestii, w której została podjęta, a jej sprzeczności z prawem czy to w sensie materialnym czy proceduralnym, nie można sanować powołując się na treść protokołu z obrad walnego zgromadzenia.

Wobec powyższego Sąd uznał za zasadne stwierdzenie nieważności Uchwały Walnego Zgromadzenia (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w Ł. z dnia 22 czerwca 2017 Nr (...) z uwagi na jej wewnętrzną sprzeczność i sprzeczność z ustawą j.w. - o czym orzeczono jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c. nakładając na pozwanego jako stronę przegrywającą spór obowiązek zwrotu poniesionych przez powoda kosztów procesu w całości w kwocie 50 zł, na którą złożyła się uiszczona opłata od pozwu.