Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

(częściowy)

Dnia 25 listopada 2019 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSR (del.) Kamil Gołaszewski

Protokolant Katarzyna Konarzewska

po rozpoznaniu 8 listopada 2019 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa Z. T., S. T. i K. K. (1)

przeciwko (...) SA w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

w zakresie roszczeń S. T. i K. K. (1) o zadośćuczynienie w kwotach po 80 000 zł

I.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. , tytułem zadośćuczynienia

1.  na rzecz S. T. kwotę 40 000 zł (czterdzieści tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 lutego 2017 roku do dnia zapłaty,

2.  na rzecz K. K. (1) kwotę 35 000 zł (trzydzieści pięć tysięcy złotych) wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 16 lutego 2017 roku do dnia zapłaty.

II.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

III.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. , tytułem kosztów procesu:

1.  na rzecz S. T. kwotę 3 589,67 zł (trzy tysiące pięćset osiemdziesiąt dziewięć złotych sześćdziesiąt siedem groszy), w tym 2 141,47 zł (dwa tysiące sto czterdzieści jeden złotych czterdzieści siedem groszy) tytułem kosztów zastępstwa procesowego,

2.  na rzecz K. K. (1) kwotę 1 481,25 zł (tysiąc czterysta osiemdziesiąt jeden złotych dwadzieścia pięć groszy), tym 1 264,72 zł (tysiąc dwieście sześćdziesiąt cztery złote siedemdziesiąt dwa grosze) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  nakazuje pobrać, tytułem kosztów sądowych, na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie:

1.  od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1 312,50 zł (tysiąc trzysta dwanaście złotych pięćdziesiąt groszy),

2.  od K. K. (1) kwotę 1 687,50 zł (tysiąc sześćset osiemdziesiąt siedem złotych pięćdziesiąt groszy), przy czym kwota ta podlega ściągnięciu z roszczenia zasądzonego w punkcie I.2.

Sygnatura akt XXV C 2089/17

UZASADNIENIE

wyroku częściowego z 25 listopada 2019 roku

W dniu 17 października 2017 r. powodowie Z. T., S. T. i K. K. (1) wnieśli pozew o zapłatę skierowany przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W..

W pozwie Z. T. domagał się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 80 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 lipca 2015 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią matki oraz zasądzenia kwoty 21 907,11 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 października 2015 r. do dnia zapłaty tytułem poniesionych kosztów pogrzebu E. P..

S. T. domagał się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 80 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 lipca 2015 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią matki.

K. K. (1) domagała się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 80 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 lutego 2017 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią dziadków.

Ponadto powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (pozew k.6-19).

W odpowiedzi na pozew (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na pozew k.106-108).

Wyrokiem z 29 listopada 2019 roku orzeczono o roszczeniach S. T. i K. K. (1) – stąd też użycie w dalszej części uzasadnienia określenia „powodowie” odnosi się do tych osób.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 maja 2015 r. na trasie D. – T., gm. D., woj. (...)- (...) doszło do zdarzenia drogowego polegającego na uderzeniu samochodu osobowego w przydrożne drzewo skutkiem czego pasażerka pojazdu E. P. poniosła śmierć na miejscu. Przyczyną wypadku a jednocześnie przyczyną śmierci kierującego pojazdem B. P. (1) było pęknięcie u niego tętniaka rozwarstwiającego łuku aorty (postanowienie o umorzeniu śledztwa k.62-63).

Posiadaczem samoistnym pojazdu, którym poruszały się zmarłe osoby był B. P. (1). W chwili wypadku B. P. (1) posiadał ważne uprawnienia do kierowania pojazdami (kserokopia dowodu rejestracyjnego k.14-15 akt sprawy (...), polisa OC k.16 akt sprawy (...), kserokopia prawa jazdy k.17 akt sprawy (...), protokół przesłuchania Z. T. z dn. 03.06.2015 r. k.42 akt sprawy (...)).

E. P. nie miała prawa jazdy (zeznania powoda Z. T. k.214).

B. P. (1) posiadał w (...) S.A. ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego (okoliczność bezsporna).

Zmarła E. P. była matką Z. T. i S. T. oraz babką K. K. (1). B. P. (1) był teściem Z. T. i dziadkiem K. K. (1). W chwili wypadku E. P. miała 75 lat, B. P. (1) – 80 lat, Z. T. – 52 lata, S. T. – 46 lat, zaś K. K. (1) – 24 lata (opinia biegłego psychologa k.154-159, zeznania powoda Z. T. k.212).

E. P. i B. P. (1) byli pełni sił, nikt się nie spodziewał ich śmierci (zeznania świadka K. K. (1) k.214).

Z. T. i S. T. utrzymywali stałe i bardzo dobre relacje z matką. Wszystkie święta spędzali razem w gronie rodziny, widywali się raz na 1 lub 2 tygodnie, prawie codziennie ze sobą rozmawiali. Wakacje spędzali na działce E. i B. P. (1). Po śmierci E. P. zabrakło osoby, która do tej pory spajała rodzinę. Informacja o śmierci matki był dla powodów ciężkim szokiem i straszną tragedią. Do tej pory powód S. T. odczuwa stratę w swym życiu w związku ze śmiercią matki (zeznania powoda Z. T. k.212-213, zeznania powoda S. T. k.215-216).

K. K. (1) mieszkała z E. P. i B. P. (1) przez cały okres studiów – do mieszkania rodziców wracała jedynie na weekendy. Wcześniej, w liceum powódka mieszkała z dziadkami sporadycznie. Dziadkowie utrzymywali powódkę, byli dla niej jak rodzice, miała z nimi bardzo dobry kontakt, ale szczególnie z babcią. Powódka jako pierwsza z rodziny otrzymała informację, że dziadkowie nie żyją i musiała ją przekazać innym osobom. Był to dla niej szok. Pogrzeb dziadków był pierwszym pogrzebem, w którym powódka uczestniczyła i było to dla niej straszne przeżycie. Po śmierci dziadków powódka została sama z utrzymaniem mieszkania, było jej ciężko, ale dostała wsparcie od rodziców. Zaraz po wypadku powódka miała problemy ze snem, płakała. Jeszcze obecnie wspomnienia o śmieci dziadków są dla niej bolesne (zeznania świadka K. K. (1) k.214-215).

Powód S. T. był silnie emocjonalnie związany z E. P., a K. K. (1) dodatkowo z B. P. (2). Oboje czuli się przez nich kochani, ważni, wspierani oraz wszechstronnie zaopiekowani. Śmierć E. P. i B. P. (2) była dla nich silnym wstrząsem i doświadczyli z tego powodu bólu, lęku, żalu i smutku. Najtrudniejsze dla powodów były pierwsze 2 lata po wypadku, ale nawet w najtrudniejszym momencie nie odbiło się to na ich pracy, nie korzystali ze zwolnień lekarskich, byli silnie wspierani przez rodziny. Aktualnie powodowie nie mają obniżonego nastroju, ani funkcji poznawczych, a linia życia i warunki bytowe nie wykazują znamion pogorszenia. Osobowość powodów nie wskazuje na przewlekłe negatywne konsekwencje powstałe w sferze zdrowia psychicznego związane ze śmiercią E. i B. P. (1). Adaptacja powodów do życia po ich śmierci przebiegała zgodnie z naturalnym przebiegiem bardzo trudnego okresu odczuwania żałoby po bliskich i kochanych osobach. U powodów nie doszło do ponadprzeciętnego dyskomfortu emocjonalnego powstałego na skutek żałoby po śmierci bliskich. (opinia biegłego psychologa k.154-159).

E. P. i B. P. (1) zostali pochowani w grobie, w którym już spoczywało ciało pierwszego męża E. P., a zarazem ojca Z. T. i S. T.. W momencie pogrzebu był tam stary nagrobek z lastryka. W związku z pogrzebem E. P. i B. P. (1) poniesiono koszty w kwocie 20 636,55 zł. Koszty pogrzebu ponieśli Z. T. i S. T. (rachunki k.82-91, zeznania powoda Z. T. k.213, zeznania powoda S. T. k.215).

Pismem z dnia 1 czerwca 2015 r. B. T. została wezwana przez pozwanego do sprecyzowania roszczeń, wskazania sygnatury akt sprawy w prokuraturze, złożenia rachunków za koszty pochówku, a ponadto przesłania pozwanemu aktu zgonu, dokumentów potwierdzających pokrewieństwo osób uprawnionych, dokumentów medycznych stwierdzających przyczynę zgonu ubezpieczonego i uzyskanie dokumentacji potwierdzającej okoliczności wypadku, uczestnictwo w nim poszkodowanej i odpowiedzialność (...) za przedmiotową szkodę. W piśmie z dnia 17 sierpnia 2015 r. pozwany wskazał, że nie otrzymał uprzednio żądanych dokumentów i informacji (pisma (...) z 01.06.2015 r. i 17.08.2015 r. k.47, 48).

Pismem z dnia 24 sierpnia 2015 r. pozwany odmówił Z. T. wypłaty świadczeń, wskazując, że nie otrzymał uprzednio żądanych dokumentów i informacji, jak również, że powód nie wyraził chęci uczestnictwa w wywiadzie z pracownikiem pozwanego, czym uniemożliwił należyte ustalenie rozmiaru krzywdy (pismo (...) z 24.08.2015 r. k.49-50).

Pismami z dnia 11 września 2015 r. pozwany odmówił Z. T. i B. T. wypłaty świadczeń, wskazując, że śledztwo w sprawie spowodowania wypadku przez B. P. (1) zostało umorzone z powodu niewypełnienia znamion czynu stypizowanego w art. 177 §2 kk (pismo (...) z 11.09.2015 r. k.52, 53).

Pismami z dnia 15 października 2015 r. pozwany odmówił S. T. i Z. T. wypłaty świadczeń, wskazując, że zakład ubezpieczeń nie ponosi odpowiedzialności za szkodę na osobie wyrządzoną poszkodowanemu małżonkowi, jeśli małżonkowi temu nie można przypisać winy za powstanie szkody (pismo (...) z 15.10.2015 r. k.54-55, 56-57).

Pismem z dnia 16 stycznia 2017 r. w związku ze zdarzeniem z dnia 21 maja 2015 r., w wyniku którego śmierć ponieśli E. P. i B. P. (1) powodowie wezwali pozwanego do zapłaty w terminie 14 dni zadośćuczynienia za ból, cierpienie i krzywdy z tym związane wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 lipca 2015 r. do dnia zapłaty oraz solidarnie odszkodowania w kwocie 21 907,11 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 października 2015 r. tytułem poniesionych kosztów pogrzebu w związku ze śmiercią E. P. (wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania i odbioru k.37-44).

Okoliczność przebiegu i bezpośrednich skutków wypadku z dnia 21 maja 2015 r. nie była co do zasady pomiędzy stronami sporna. Sąd pominął w tym zakresie dowody wskazujące na stan zdrowia B. P. (1) w chwili wypadku, uznając, że nie mają one wpływu na kwestię winy w spowodowaniu wypadku, skoro B. P. (1) nie cierpiał na żadną przypadłość, która bezwzględnie wykluczałaby możliwość kierowania przez niego samochodem, a w każdym razie strony takich okoliczności nie wykazały. Ponadto brak było podstaw do ustalenia, że w chwili wypadku B. P. (1) znajdował się pod wpływem alkoholu, skoro w jego krwi nie stwierdzono alkoholu, natomiast znajdował się on jedynie w moczu zmarłego (oględziny zwłok k.106 akt sprawy (...)).

Okoliczność samodzielnego posiadania samochodu przez B. P. (1) sąd ustalił na podstawie dokumentów rejestracyjnego samochodu i polisy ubezpieczenia, które wprost wskazywały na tę okoliczność. Również inne dowody wskazywały, że jedynie B. P. (1) władał samochodem jak właściciel. Strona pozwana nie przedstawiła żadnego dowodu, który wskazywałby na okoliczność przeciwną.

Dowód z opinii psychologa sąd uznał za rzeczowy i logiczny, nie znajdując podstaw do odmówienia mu im wiarygodności. Z tych też przyczyn sąd oddalił wniosek o uzupełnienie opinii biegłego psychologa uznając, że sporządzona przez niego opinia jest kompletna i wystarczająca do rozstrzygnięcia sprawy w świetle pozostałych dowodów zgromadzonych w sprawie, zwłaszcza zeznań powodów. Zauważyć przy tym, że zakres zagadnień o które miałaby zostać uzupełniona opinia prowadziłby do dokonywania ustaleń faktycznych przez biegłego, a nie dostarczałby wiadomości specjalnych (wniosek dowodowy k.186-187, postanowienie dowodowe k.216).

Biorąc pod uwagę wnioski biegłego o silnych więziach łączących powodów z E. P., ale też o normalnym przebiegu u powodów żałoby po jej śmierci, ustalając stan faktyczny, sąd wykorzystał te zeznania powodów, które wskazywały na taki właśnie przebieg żałoby. Zresztą zdaniem sądu zeznania powodów co do zasady potwierdzały wnioski biegłych.

Sąd nie uznał za wiarygodne zeznań S. T., że po śmierci matki próbował on korzystać z pomocy psychologa, skoro nie przedstawił on żadnego materialnego dowodu, że rzeczywiście tak było, a uznać należy, że możliwe byłoby złożenie przez niego dokumentacji medycznej lub choćby zaświadczenia potwierdzającego taki kontakt.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz zostaje zawarta umowa ubezpieczenia. Poza tym unormowaniem, problematyka umów odpowiedzialności cywilnej uregulowana jest w przepisach szczególnych, tj. w ustawie z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152; dalej: ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych). Stosownie do przepisu art. 34 ust. 1 tejże ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem tym objęta jest odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ww. ustawy).

Odpowiedzialność cywilna posiadacza pojazdu mechanicznego opiera się na zasadzie ryzyka, zgodnie z art. 436 § 1 w zw. z art. 435 § 1 k.c. Posiadacz pojazdu mógłby odpowiadać na zasadzie winy tylko w przypadku zderzenia się pojazdów mechanicznych lub wyrządzenia szkody przewożonemu z grzeczności pasażerowi (art. 436 § 2 k.c.) albo w przypadku wyrządzenia szkody współposiadaczowi pojazdu (Uchwała Składu Siedmiu Sędziów SN z dnia 7 lutego 2008 r., III CZP 115/07, OSNC 2008 nr 9, poz. 96, str. 22).

W sprawie niniejszej brak jest podstaw do odpowiadania przez posiadacza pojazdu, z którego ruchem związana jest szkoda, tj. B. P. (1), na zasadzie winy. Pasażerka pojazdu E. P. w świetle dowodów zgromadzonych w sprawie nie była współposiadaczem samochodu. Nie sposób również uznać, że była przewożona z grzeczności, skoro podróżowała z własnym mężem. Zatem posiadacz samochodu nie podróżował z pasażerką z powodów altruistycznych, ale aby w ten sposób wykonać spoczywające na nim na podstawie prawa rodzinnego obowiązki dbania o dobro założonej rodziny (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 29 listopada 2013 r., I ACa 1193/13, wyrok SA w Krakowie z dnia 11 stycznia 2013 r., I ACa 1265/12).

W związku z powyższym B. P. (1), a tym samym również pozwany ubezpieczyciel odpowiadał wobec zmarłej E. P. na zasadzie ryzyka. Odpowiedzialność pozwanego na tej zasadzie wobec powodów wynika z art. 446 § 4 k.c., zgodnie z którym sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 20 sierpnia 2015 r., II CSK 595/14 (LEX nr 1809874): „ dla domagania się zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej na skutek naruszenia dobra osobistego nie wystarczy wykazanie istnienia formalnych więzi rodzinnych ze zmarłym, lecz potrzebne jest także istnienie więzi emocjonalnych między zmarłym i dochodzącym zapłaty zadośćuczynienia. Żądający tego świadczenia na tej podstawie jest bezpośrednio poszkodowany i musi udowodnić istnienie tak rozumianego dobra osobistego. Jeden czyn niedozwolony może wyrządzać różne szkody u różnych osób; w tym przypadku krzywdą uczynioną zmarłemu jest pozbawienie go życia, natomiast krzywdą wyrządzoną jego bliskim jest naruszenie ich dobra osobistego w postaci zerwania więzi emocjonalnej, szczególnie silnej w relacjach rodzinnych”.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd uznał, że powodowie, jako członkowie najbliższej rodziny zmarłej E. P., doznali na skutek jej śmierci krzywdę wynikającą z nagłego i zupełnie niespodziewanego zerwania z nią więzi rodzinnych.

Przywołana wyżej regulacja ma na celu kompensację doznanej krzywdy, jak również jest próbą złagodzenia cierpienia wywołanego śmiercią osoby bliskiej i stanowi swoistą pomoc pokrzywdzonemu w dostosowaniu się do nowej rzeczywistości. Ma także zrekompensować krzywdę za naruszenie prawa do życia w rodzinie i ból wywołany utratą najbliższych. Nie budzi bowiem żadnych wątpliwości, że naruszenie prawa do życia w rodzinie stanowi dalece większą dolegliwość psychiczną dla członka rodziny zmarłego, niż w przypadku innych dóbr, zaś jej skutki rozciągają się na całe życie osób bliskich.

W związku zaś z niewymiernym charakterem krzywdy sąd podczas rozstrzygania
o zadośćuczynieniu dysponuje pewną swobodą, niemniej jednak w ramach art. 448 k.c. uwzględnianych jest szereg okoliczności, które składają się na pojęcie krzywdy i jej rozmiar. Także orzecznictwo formułuje kryteria, którymi winien posługiwać się sąd w sprawach o zasądzenie zadośćuczynienia. Należą do nich zwłaszcza dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia (np. nerwicy, depresji), roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego.

Zadośćuczynienie nie może mieć charakteru jedynie symbolicznego. Jego wysokość musi być bowiem utrzymana w rozsądnych granicach, powinno ono pozostawać w odpowiednim stosunku do rozmiaru krzywdy oraz jako środek pomocy dla poszkodowanego winno stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość. Co więcej, zadośćuczynienie jest odzwierciedleniem w formie pieniężnej rozmiaru krzywdy, a ta w istocie nie zależy od statusu materialnego pokrzywdzonego.

Śmierć osoby bliskiej, zwłaszcza nagła i niespodziewana, niewątpliwie stanowi dla członków rodziny zmarłego wielki wstrząs, a wiążące się z tym cierpienia psychiczne mogą przybrać znaczny rozmiar, tym większy, im mocniejsza była więź łącząca zmarłego z najbliższymi. Więź między matką a dzieckiem jest zaś jedną z silniejszych więzi międzyludzkich. Przedwczesna śmierć członka rodziny naruszyła sferę psychicznych odczuć powodów. Z materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że powodów i zmarłego łączyła silna więź emocjonalna, pozostawali oni w prawidłowych, przyjaznych stosunkach rodzinnych.

Dokonując przyznania powodom odpowiedniej kwoty tytułem zadośćuczynienia należy też mieć na względzie, że ich krzywda wynikła nie tylko z powodu śmierci E. P., co daje im prawo do rekompensaty, ale również z powodu śmierci B. P. (1) (dotyczy to zwłaszcza K. K. (1), a w mniejszym stopniu Z. T.), co powinno pozostawać irrelewantne dla wysokości przyznawanego zadośćuczynienia, ponieważ przyznawane zadośćuczynienie wynika bezpośrednio z odpowiedzialności B. P. (1). W praktyce trudno jednak ustalić jaką krzywdę spowodowała śmierć konkretnej osoby.

Stąd też biorąc pod uwagę powyższe kryteria i okoliczności, Sąd uznał, że należne powódce K. K. (1) powinno wynieść 35 000 zł, a powodowi S. T. – 40 000 zł. Sąd uznał te sumy za adekwatne, biorąc pod uwagę przeżycia i obecny stan powodów z jednej strony, a z drugiej – również podeszły wiek zmarłej. O ile bowiem fakt, że zmarła była osobą starszą nie powoduje, że jej przedwczesna śmierć nie powoduje krzywdy, to jest rzeczą naturalną, że osoby starsze odchodzą przed nami, a tym samym każdy musi się liczyć z przeżyciem takiego zdarzenia w swoim życiu. Inaczej odbierana jest niespodziewana śmierć osoby młodej, która jest przeżyciem wyjątkowo trudnym do pogodzenia się. W związku z tym, orzecznictwo sądowe wskazuje, że zadośćuczynienie za śmierć osoby starszej powinno być co do zasady niższe niż zadośćuczynienie za śmierć osoby młodej (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 października 2014 r., I ACa 1000/14; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 kwietnia 2015 r., I ACa 221/15). Tym samym, przyjmując hierarchię zadośćuczynień, należało uznać, że zasądzone kwoty są odpowiednie dla zrekompensowania poniesionych przez powodów krzywd.

Powództwo ponad powyższą kwotę zostało więc oddalone.

Orzekając o należnych odsetkach za opóźnienie sąd podziela wyrażoną w orzecznictwie argumentację zgodnie z którą „Jest zatem zasadą, że zarówno odszkodowanie, jak i zadośćuczynienie za krzywdę stają się wymagalne po wezwaniu ubezpieczyciela przez poszkodowanego (pokrzywdzonego) do spełnienia świadczenia odszkodowawczego (art. 455 § 1 k.c.). Od tej zatem chwili biegnie termin do odsetek za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.)”, zawartą jest m.in. w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z 18 lutego 2010 roku, sygn. II CSK 434/09. Okoliczności ujawnione w toku niniejszego postępowania nie stanowią okoliczności na tyle nowych, aby przesądzić o konieczności przyjęcia powstania opóźnienia pozwanego dopiero po ich ujawnieniu się. Jednak korespondencja z 2015 roku nie zawierała wyraźnie określonego, również co do wysokości, żądania zadośćuczynienia. Żądanie takie znalazło się dopiero w wezwaniu z 16 stycznia 2017 roku, a w przypadku K. K. (1) było to w ogóle pierwsze zgłoszenie roszczeń pozwanemu. Zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie 30 dni licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku, a gdyby wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności w tym terminie nie było możliwe to świadczenie powinno być spełnione w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności stało się możliwe.

Stąd też w przypadku K. K. (1) termin spełnienia świadczenia przypadał 16 lutego 2017 roku, tj. po upływie 30 dni. Zaś w przypadku S.T. 31 stycznia 2017 roku, tj. po upływie 14 dni od momentu wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności, tj. ustalenia wysokości żądania poszkodowanego.

Odsetki były więc należne odpowiednio od kolejnych dni.

Orzekając o kosztach, sąd dokonał ich stosunkowe rozdzielenia (art.100 kpc).

Ustalając wysokość ponoszonych przez strony kosztów, sąd uznał, że ze względu na zakres przeprowadzonego postępowania, w tym rozprawy i dowodu z opinii biegłego, należało, na podstawie §15 ust.3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, ustalić wysokość kosztów zastępstwa procesowego w wysokości przekraczającej stawkę minimalną o 10% (1,1 x 5400 zł). Koszty takie należne są każdemu z powodów, których łączy współuczestnictwo formalne. W przypadku pozwanego, uwzględniając występowanie po stronie powodów więcej niż jednej osoby, tak ustalone wynagrodzenie należało dodatkowo powiększyć o 40%, zatem ostatecznie całość wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego wynosić będzie 8316 zł (5400 x 1,1 x 1,4) – przy czym na rozliczenie z każdym z powodów przypadać będzie 1/3 tej kwoty..

W rezultacie koszty procesu związane z udziałem w nim K. K. (1) wynosiły 9734,66 zł (5940+17+1000+2777,66). Powódka wygrała sprawę w 43,75%, zatem powinna ponieść koszty w wysokości 5475,75 zł, co oznacza, że zasądzeniu na jej rzecz podlega różnica pomiędzy wskazaną kwotą, a wyższą kwotą rzeczywiście poniesionych kosztów.

W przypadku S. T. kwota kosztów wynosiła 12734,66 zł (5940+17+4000+ (...),66), wygrana 50%, koszty należne 6367,33 zł i zasądzeniu podlegała różnica pomiędzy wskazaną kwotą, a wyższą kwotą rzeczywiście poniesionych kosztów.

Wobec częściowego zwolnienia K. K. (1) od kosztów sądowych, do rozliczenia, w oparciu o art.113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, pozostawała kwota 3000 zł opłaty. Obciąża ona powódkę (podlegając ściągnięciu z zasądzonego roszczenia, na którym Skarbowi Państwa służy ustawowe prawo zastawu) oraz pozwanego proporcjonalnie do wyniku sprawy (punkt IV).

Wobec powyższego sąd orzekł jak w sentencji wyroku.