Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 4 czerwca 2025 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący sędzia Marcin Polit

Protokolant stażysta Aleksandra Sieńczewska

po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2025 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. Z. (1) i M. Z. (2)

przeciwko (...) sp. z o.o. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) sp. z o.o. w W. łącznie na rzecz powodów M. Z. (1) i M. Z. (2) kwotę 271 443 (dwieście siedemdziesiąt jeden tysięcy czterysta czterdzieści trzy) złote wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

1.  od kwoty 260 018,64 zł (dwieście sześćdziesiąt tysięcy osiemnaście złotych i sześćdziesiąt cztery grosze) od dnia 22 września 2020 roku do dnia 4 lutego 2024 roku,

2.  od kwoty 271 443 (dwieście siedemdziesiąt jeden tysięcy czterysta czterdzieści trzy) złote od dnia 18 maja 2024 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałej części oddala powództwo;

III.  zasądza od pozwanego (...) sp. z o.o. w W. łącznie na rzecz powodów M. Z. (1) i M. Z. (2) kwotę 25 907 (dwadzieścia pięć tysięcy dziewięćset siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 10 800 (dziesięć tysięcy osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty;

IV.  nakazuje pobranie od pozwanego (...) sp. z o.o. w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwoty 8 119,96 zł (osiem tysięcy sto dziewiętnaście złotych i dziewięćdziesiąt sześć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 6/21

UZASADNIENIE

Pozwem z 22 grudnia 2020 roku (data stempla pocztowego – k. 49) złożonym przeciwko (...) sp. z o.o. w W. powodowie M. Z. (1) i M. Z. (2) wnieśli o:

1.  zasądzenia od pozwanego na rzecz powodów kwoty 260 018,64 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 września 2020 roku do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez pozwanego w okresie od dnia 22 grudnia 2014 roku do dnia 22 grudnia 2020 roku;

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów postępowania według norm przepisanych (pozew – kk. 3-5).

Dochodzone pozwem roszczenie stanowiło miesięczne odszkodowanie pomnożone przez 72 miesiące. Powodowie wskazali, że zdecydowali się na rozdrobnienie przysługującego im roszczenia. Początkowo w pierwszym postępowaniu dochodzili kwoty odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres 4 miesięcy – to postępowanie zakończyło się prawomocnym wyrokiem, w którym sąd potwierdził zasadę odpowiedzialności pozwanej.

W odpowiedzi na pozew z dnia 5 lutego 2021 roku pozwany (...) Sp. z o.o. w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania (odpowiedź na pozew – kk. 68-70).

Pismem wniesionym dnia 24 lutego 2021 roku (data stempla pocztowego – k. 94) strona powodowa sprecyzowała powództwo, wnosząc o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 260 018,64 zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez pozwanego w okresie od dnia 22 grudnia 2014 roku do dnia 22 grudnia 2020 roku, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 września 2020 roku do dnia zapłaty (pismo z 24.02.2021 – kk. 85-87).

Pismem wniesionym w dniu 25 stycznia 2024 roku (data stempla pocztowego – k. 313) strona powodowa zmieniła żądanie określone w pozwie i w piśmie procesowym z dnia 24 lutego 2021 roku i wniosła o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 271 443 zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie od dnia 22 grudnia 2014 roku do dnia 22 grudnia 2020 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 września 2020 roku do dnia zapłaty (pismo z 24.01.2024 – kk. 310-311).

W piśmie datowanym na dzień 28 maja 2024 roku, a wniesionym dnia 29 maja 2024 (data stempla pocztowego – k. 408v.) pozwany podtrzymał dotychczasowe wnioski i twierdzenia oraz podniósł zarzut zasiedzenia w dobrej wierze przez pozwanego służebności przesyłu obciążającej nieruchomości objęte pozwem (pismo z 28.05.2024 – kk. 317-322).

W piśmie procesowym z dnia 14 czerwca 2024 roku strona powodowa sprecyzowała żądanie dotyczące odsetek, wskazując, że wnoszą o zasądzenie odsetek za opóźnienie od dnia 7 września 2020 roku do dnia 4 lutego 2024 roku od kwoty 260 018,64 zł, a od dnia 5 lutego 2024 roku do dnia zapłaty od kwoty 271 443 zł. Strona powodowa zakwestionowała podniesiony przez pozwanego zarzut zasiedzenia i jego dobrą wiarę oraz podniosła, że do przerwania biegu terminu zasiedzenia służebności przesyłu doszło w dniu 10 marca 2010 roku (pismo z 14.06.2024 – kk. 409-410).

Sąd Okręgowy w Warszawie ustalił następujący stan faktyczny.

M. Z. (1) i M. Z. (2) są współwłaścicielami nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), dzielnicy W., obręb (...), o nr ew. (...) o pow. 0,3689 ha i (...) o pow. 3.3536 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W. VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...). Na ww. działkach posadowiona jest infrastruktura elektroenergetyczna w postaci linii wysokiego napięcia – napowietrznej dwutorowej linii wysokiego napięcia 110kV oraz posadowionego jednego słupa przelotowego nr 43 typu D2. Przez nieruchomość przebiegają fragmenty dwóch przęseł: pierwszego pomiędzy słupami nr 42-43, drugiego pomiędzy słupami 43-44. Linia energetyczna została wybudowana w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku przez przedsiębiorstwo państwowe na gruntach stanowiących wówczas własność państwa (księga wieczysta – kk. 10-13, kk. 14-17; opinia biegłego, fotografie – kk. 218-219; uzasadnienie wyroku SA z 21.05.2019, sygn. V ACa 239/18 – k. 21v.; wypis z rejestru gruntów, wyrys z mapy ewidencyjnej – kk. 112-118). Obecnie (...) sp. z o.o. w W. wykorzystuje urządzenia w postaci linii elektroenergetycznej znajdującej się na ww. nieruchomości (fakt przyznany przez pozwanego; pismo procesowe z 28.05.2024 – kk. 318-319).

Szerokość linii energetycznej (poziomy odstęp pomiędzy skrajnymi przewodami) nad przedmiotowymi nieruchomościami wynosi 12,5 m. Największy zasięg oddziaływania linii związany jest z koniecznością usuwania gałęzi drzew oraz przeprowadzania podstawowej wycinki zadrzewienia na trasie przebiegu linii elektroenergetycznej. Ponieważ szerokość linii wynosi 12,5 m, całkowita szerokość pasa tego oddziaływania wynosi 20,9 m, gdzie środek pasa oddziaływania pokrywa się z osią linii elektroenergetycznej (opinia biegłego – kk. 221-223).

Nie występuje przekroczenie dopuszczalnego natężenia pola magnetycznego 60A/m, natomiast dopuszczalne natężenie pola elektrycznego 1kV/m jest przekroczone w odległości do ok. 11 m po obu stronach od osi linii, tj. w pasie o szerokości ok. 22 m. Szerokość pasa tego oddziaływania jest równa dokładnie 22.5 m – w przypadku, gdy nieruchomość wcześniej zabudowana została budynkami. Z kolei szerokość pasa oddziaływania składająca się z szerokości linii powiększonej o dwa pasy bezpieczeństwa po 15 m z każdej strony linii, wynosi 42,5 m (opinia biegłego – kk. 227-228).

M. Z. (1) i M. Z. (2) pierwotnie przysługiwało prawo użytkowania wieczystego działki nr (...) o pow. 3,8021 ha, stanowiącej własność Skarbu Państwa, położonej w W. przy ul. (...), które nabyli na mocy umowy w formie aktu notarialnego z dnia 1 października 2001 roku zawartej ze Szkołą(...) w W.. Następnie nabyli oni własność nieruchomości w postaci działek o nr ew. (...) i (...) na podstawie decyzji o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności (uzasadnienie wyroku SA z 21.05.2019, sygn. V ACa 239/18 – k. 21; księga wieczysta – k. 16).

Decyzją nr (...) z dnia 12 sierpnia 2004 roku Prezydent (...) W. orzekł o rozgraniczeniu nieruchomości uregulowanej w KW nr (...) oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...) z nieruchomością uregulowaną w KW nr (...) oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka nr (...) oraz nieruchomością uregulowaną w KW (...) oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka nr (...), położonymi w obrębie (...) przy ul. (...). Granica pomiędzy wyżej wymienionymi nieruchomościami przebiega zgodnie z protokołem granicznym z dnia 17 grudnia 2003 roku, załączonym do operatu technicznego rozgraniczenia nieruchomości, przyjętego do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego pod numerem ewidencyjnym (...). Ustalone odcinki granicy zostały oznaczone na szkicu przebiegu granic punktami oznaczonymi literami i cyframi: (...) (...) (...) (decyzja (...) – k. 89).

Decyzją nr (...) z dnia 8 czerwca 2006 roku Prezydent (...) W. orzekł o rozgraniczeniu nieruchomości KW (...) stanowiącej działkę (...) z obrębu (...) z nieruchomością KW (...) stanowiącą działkę (...) z obrębu (...) położonych przy ul. (...). Granica pomiędzy wyżej wymienionymi nieruchomościami przebiega zgodnie ze szkicem granicznym, będącym załącznikiem do protokołu granicznego zakończonego dnia 5 grudnia 2005 roku, który stanowi część operatu technicznego rozgraniczenia nieruchomości, przyjętego do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego pod numerem ewidencyjnym (...). Ustalony odcinek granicy został oznaczony na szkicu przebiegu granic punktami oznaczonymi cyframi: (...). Położenie punktów zostało przyjęte przez strony postępowania (decyzja (...) – k. 92).

Decyzją nr (...) z dnia 26 stycznia 2007 roku Prezydent (...) W. orzekł o rozgraniczeniu nieruchomości uregulowanej w KW (...) (...) oznaczonej jako działka ewidencyjna nr (...) w obrębie (...) z nieruchomością objętą Aktem Własności Ziemi nr (...). Granica pomiędzy wyżej wymienionymi nieruchomościami przebiega zgodnie ze szkicem granicznym, będącym załącznikiem do protokołu granicznego zakończonego dnia 6 września 2006 rok, który stanowi część operatu technicznego rozgraniczenia nieruchomości, przyjętego do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego pod numerem ewidencyjnym (...). Ustalony odcinek granicy został oznaczony na szkicu przebiegu granic punktami o numerach: (...) (...)(decyzja (...) – k. 93).

Decyzją nr (...) z dnia 20 stycznia 2014 roku Prezydent (...) W. zatwierdził projekt podziału nieruchomości uregulowanej w księdze wieczystej nr (...), oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...) i powierzchni 3,4000 ha w obrębie (...), położonej przy ul. (...) w ten sposób, że w wyniku podziału powstaną następujące działki gruntu:

- działka nr (...) o powierzchni 0,0464 ha

- działka nr (...) o powierzchni 3,3536 ha,

Wykazane na mapie sytuacyjnej z projektem podziału przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego pod nr ewidencyjnym (...) (...). Projektowana działka gruntu nr (...) przeznaczona jest pod pompownię ścieków.

W efekcie podziałów powstały trzy działki: (...) o pow. 0,3689 ha, (...) o pow. 0,0464 ha oraz (...) o pow. 3,3536 ha (decyzja nr (...) – k. 96; wypis z rejestru gruntów, wyrys z mapy ewidencyjnej – kk. 112-118).

Wnioskiem z dnia 1 grudnia 2008 roku skierowanym do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie M. Z. (1) i M. Z. (2) wnieśli o zawezwanie (...) Sp. z o.o. w W. do próby ugodowej w sprawie o zapłatę kwoty 7 050 000 zł tytułem odszkodowania za zmniejszenie wartości nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę nr (...) o pow. 3,8021 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W. prowadzi księgę wieczystą nr (...) oraz o zapłatę kwoty 3 995 000 zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ww. nieruchomości od dnia 1 października 2001 roku do dnia 30 października 2008 roku (kopia wniosku – kk. 33-36).

Na posiedzeniu jawnym w dniu 29 stycznia 2009 roku przedstawiciel (...) oświadczył, że nie jest zainteresowany rozwiązaniem sporu, w związku z czym nie doszło do zawarcia ugody (kopia protokołu – k. 37).

Prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie V Wydział Cywilny z 21 maja 2019 roku (sygn. V ACa 239/18) w sprawie z powództwa M. Z. (1) i M. Z. (2) przeciwko (...) sp. z o.o. w W. (poprzednio (...) sp. z o.o. w W.), na skutek apelacji obu stron od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 25 sierpnia 2015 roku w sprawie o sygn. II C 213/09, zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 13 963,96 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 7 222,74 zł od dnia 21 maja 2009 roku do dnia zapłaty i od kwoty 6741,22 zł od dnia 20 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo o odsetki w pozostałym zakresie (kopia wyroku – kk. 18-18v.).

Pierwotnie powodowie wnosili w tej sprawie o zobowiązanie pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. do usunięcia urządzeń będących częścią należących do niego sieci elektroenergetycznej z nieruchomości będącej przedmiotem przysługującego powodom prawa użytkowania wieczystego, położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę nr (...) z obrębu (...) o pow. 3,8021 ha – w terminie 1 roku od daty wydania wyroku i wydania nieruchomości powodom w stanie wolnym. Powództwo to w tym zakresie zostało jednak prawomocnie oddalone (kopia wyroku SO w Warszawie z 25.08.2015 wraz z uzasadnieniem – kk. 413-413v.). W ww. sprawie małżonkowie po ostatecznym sprecyzowaniu żądania, żądali zasądzenia od pozwanego kwoty 47 000 zł za okres od dnia 1 stycznia 2009 roku do dnia 28 lutego 2009 roku oraz kwoty 47 000 zł za okres od dnia 1 marca 2009 roku do dnia 26 kwietnia 2009 roku tytułem wynagrodzenia za korzystanie przez pozwanego z ich nieruchomości bez tytułu prawnego. W uzasadnieniu wyroku SA wskazał m.in., że należny miesięczny czynsz za styczeń luty i marzec 2009 roku to kwoty po 3 611,37 zł, a za 26 dni kwietnia 2009 roku 3 129,85 zł, co łącznie daje kwotę 13 963,96 zł (uzasadnienie wyroku SA z 21.05.2019, sygn. V ACa 239/18 – k. 21, k. 31).

Pismem z dnia 2 września 2020 roku stanowiącym wezwanie do zapłaty i podjęcia negocjacji, pełnomocnik M. Z. (2) i M. Z. (1) wezwał (...) sp. z o.o. do zapłaty w terminie 14 dni kwoty 260 018,64 zł tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości położonej w W., dzielnicy W., obręb (...), o nr (...) i (...), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), oraz do podjęcia negocjacji w sprawie zapłaty wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu na ww. nieruchomości. Pismo zostało odebrane w dniu 7 września 2020 roku (pismo z 2.09.2020 – kk. 46-46v.; potwierdzenie nadania – k. 47; wydruk ze strony Poczty Polskiej, potwierdzenie odbioru – k. 48).

Biegły J. S. w swojej opinii zamieścił 3 warianty – szkice obrazujące strefy poszczególnych oddziaływań, na wykonanych przez biegłego wyrysach w oparciu o mapy z rejestru gruntów (k. 65 i k. 69). Do wykonania szkiców wykorzystał również serwis internetowy geoportal.gov.pl (...):

1)  Oddziaływanie linii związane z koniecznością zagospodarowania nieruchomości przez powodów w sposób umożliwiający pozwanej wykonywanie jej obowiązków związanych z prawidłowym użytkowaniem i utrzymaniem w sprawności linii elektroenergetycznej 110kV. Szerokość pasa strefy tego oddziaływania wynosi 20.9m, jego środek znajduje się w osi linii elektroenergetycznej na całym przebiegu linii przez nieruchomość powodów. Powierzchnia tego oddziaływania została wyznaczona przy pomocy specjalistycznego oprogramowania i wynosi ok. 3555m ².

2)  Oddziaływanie linii ograniczające zabudowę nieruchomości z uwagi na pole elektryczne. Szerokość pasa strefy tego oddziaływania wynosi 22m, jego środek znajduje się w osi linii elektroenergetycznej na całym przebiegu linii przez nieruchomość powodów. Powierzchnia tego oddziaływania została wyznaczona przy pomocy specjalistycznego oprogramowania i wynosi ok. 3742m ².

3)  Oddziaływanie linii ograniczające możliwość wykonywania robót budowlanych, związane z koniecznością zachowania bezpiecznych odległości wynikających z zasad BHP. Szerokość pasa strefy tego oddziaływania wynosi 42.5m, jego środek znajduje się w osi linii elektroenergetycznej na całym przebiegu linii przez nieruchomość powodów. Powierzchnia tego oddziaływania została wyznaczona przy pomocy specjalistycznego programowania i wynosi ok. 7210m ².

(opinia biegłego – kk. 229-231)

Biegła B. D. dokonała określenia wartości rynkowej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie w okresie od 22.12.2014 do dnia 22.12.2020 z przedmiotowej nieruchomości gruntowej stanowiącej działki nr (...) – w trzech wariantach:

1)  Oddziaływanie linii związane z koniecznością zagospodarowania nieruchomości przez powodów w sposób umożliwiający pozwanej wykonywanie jej obowiązków związanych z prawidłowym użytkowaniem i utrzymaniem w sprawności linii elektroenergetycznej 110kV. Powierzchnia tego oddziaływania wynosi 3555 m ² – odszkodowanie wynosi 271 443 zł;

2)  Oddziaływanie linii ograniczające zabudowę nieruchomości z uwagi na pole elektryczne. Powierzchnia tego oddziaływania wynosi 3742 m ² – odszkodowanie wynosi 285 721 zł;

3)  Oddziaływanie linii ograniczające możliwość wykonywania robót budowlanych, związane z koniecznością zachowania bezpiecznych odległości wynikających z zasad BHP. Powierzchnia tego oddziaływania wynosi 7210m ² – odszkodowanie wynosi 550 521 zł

(opinia biegłego – kk. 280-283; wyciąg z opinii – k. 249)

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie ww. dokumentów złożonych w niniejszej sprawie. W znacznej części prawdziwość i rzetelność owych dowodów nie była kwestionowana przez strony i nie budziła wątpliwości Sądu. Sąd uznał, że wszystkie przedłożone dokumenty mogły stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie, jako wiarygodne i niebudzące wątpliwości co do ich autentyczności i prawdziwości.

Przede wszystkim jednak Sąd oparł się na:

1.  opinii biegłego z zakresu sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych oraz elektroenergetycznych, systemów sygnalizacji pożarowej i sterowania urządzeniami przeciwpożarowymi – celem ustalenia strefy oddziaływania posadowionych na nieruchomości urządzeń przesyłowych pozwanego na przedmiotową nieruchomość;

2.  opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości – celem określenia wartości rynkowej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie w okresie od 22.12.2014 do dnia 22.12.2020 z przedmiotowej nieruchomości gruntowej stanowiącej działki nr (...).

Biegli sądowi sporządzili opinie zgodnie z poleceniem Sądu, a kwalifikacje i metodologie przyjęte w opinii nie budziły zastrzeżeń Sądu.

Pozwany wniósł o zobowiązanie biegłej B. D. do sporządzenia pisemnej opinii uzupełniającej, w którym miała wskazać, czy przy oszacowaniu wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości powodów w okresie przed wejściem w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przyjętego przez Radę Miasta (...) W. (...) z dnia 30 listopada 2017 roku, uwzględniła aktualne wówczas przeznaczenie nieruchomości, inne niż wynikające z tego planu, ich stan zagospodarowania i uzbrojenia, a w przypadku odpowiedzi negatywnej, miała uzupełnić opinię uwzględniając inne niż określone w ww. uchwale przeznaczenie nieruchomości w okresie objętym pozwem przed wejściem w życie miejscowego planu oraz miała dokonać odpowiedniej korekty poczynionych wyliczeń przy uwzględnieniu powyższej modyfikacji przeznaczenia nieruchomości. Ponadto pozwany domagał się uzupełnienia opinii poprzez skorygowanie współczynnika „k” korzystania z działki nr (...), z wartości 0,5 na wartość 0,1, biorąc pod uwagę sposób przeznaczenia fragmentu tej działki (tj. przejście/przejazd) w okresie objętym pozwem oraz dokonanie odpowiedniej korekty pozostałych wyliczeń przy uwzględnieniu zmienionego współczynnika „k” (pismo pozwanego z 16.01.2024 – kk. 251-254).

Strona powodowa również wnosiła o uzupełnienie opinii poprzez skorygowanie ww. współczynnika „k” dla działki (...) z wartości 0,5 na wartość 1, biorąc pod uwagę posadowienie urządzeń naziemnych, o których mowa w §32 ust. 6 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 roku w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 207, poz. 2109 z późn. zm.). Owo rozporządzenie obowiązywało w okresie od dnia 22 grudnia 2014 roku do dnia 22 grudnia 2020 roku. Strona powodowa zarzucała, że w przepisach intertemporalnych nowego rozporządzenia (tj. Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 5 września 2023 r. w sprawie wyceny nieruchomości, Dz. U. poz. 1832), ustawodawca nie przewidział sytuacji wyceny nieruchomości dokonywanej za przeszły okres ani sytuacji zawiśnięcia sporu sądowego dotyczącego wyceny. Rozporządzenie przewiduje jedynie, że „do operatów szacunkowych sporządzonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, które w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia są nadal wykorzystywane do celu dla którego zostały sporządzone, stosuje się przepisy dotychczasowe (§85). Wobec tego strona powodowa wnosiła o sporządzenie przez biegłego opinii uzupełniającej, w której zostanie określona wysokość miesięcznego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w oparciu o poprzednio obowiązujące rozporządzenie, tj. bez zastosowania współczynnika korzystania 0,5. Nadto powodowie zarzucili biegłej, że niesłusznie napisała, iż „na dzień wyceny na nieruchomości brak mediów”, podczas gdy – jak podnoszą – „do granicy nieruchomości doprowadzone są następujące media: prąd, woda, kanalizacja i gaz”. (pismo powodów z 24.01.2024 – kk. 310-311v.).

W opinii uzupełniającej z dnia 30 września 2024 roku biegła B. D. wskazała, że przed uchwaleniem MPZP obowiązywało studium, wg którego działki położone były na terenie oznaczonym symbolem M.12.2 – zabudowa mieszkaniowa z dopuszczeniem usług nieuciążliwych do 12 m wysokości, stąd przeznaczenie planistyczne nieruchomości za cały okres było klarowne – zabudowa jednorodzinna. Stąd m.in. ocena cechy i obliczenia w tym zakresie są prawidłowe i nie wymagają korekty. Z kolei współczynnik współkorzystania dla linii napowietrznych, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Technologii, wynosi 0,5 i taki został prawidłowo przyjęty do wyceny (opinia uzupełniająca – k. 427).

Należy się zgodzić ze stanowiskiem biegłej. Przed wejściem w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w styczniu 2018 roku przedmiotowa nieruchomość objęta była studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania przestrzennego (...) W., zatwierdzonego uchwałą nr (...) Rady (...) W. z dnia 16 października 2014 roku, w którym znajdowała się na obszarze M2.12 – tereny o przewadze zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, dopuszczającej funkcję usługową z zaleceniem by udział tej funkcji kształtował się do 40% powierzchni zabudowy na terenie. Zgodnie zaś z art. 154 ust. 2 u.g.n., w przypadku braku planu miejscowego przeznaczenie nieruchomości ustala się na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Tym samym błędnie twierdziła strona pozwana, iż przedmiotowa nieruchomość nie była przeznaczona na cele mieszkaniowe w okresie objętym żądaniem pozwu, jak również bezzasadna była argumentacja odnosząca się do braku planu miejscowego nieruchomości.

Co się natomiast tyczy metodologii zastosowanej przez biegłą należy stwierdzić, że zastosowanie przez biegłą przepisów Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 5 września 2023 r. w sprawie wyceny nieruchomości było prawidłowe. Przepisy intertemporalne – jak słusznie wskazała strona powodowa – przewidywały, że przepisy poprzednio obowiązującego rozporządzenia stosuje się jedynie do operatów szacunkowych sporządzonych przed dniem wejścia w życie nowego rozporządzenia, które w dniu jego wejścia w życie są nadal wykorzystywane do celu, dla którego zostały sporządzone, a nie do operatów szacunkowych sporządzanych już po dacie wejścia w życie nowego rozporządzenia, ale odnoszących się do okresu sprzed tej daty. Nie było więc podstaw do zastosowania innego współczynnika, niż ten wynikający z nowego rozporządzenia. Nie było również podstaw do zanegowania opinii biegłej z uwagi na zarzut powodów dotyczących braku mediów na przedmiotowej nieruchomości. Sugestie powodów, iż sama nieruchomość miałaby być uzbrojona w opisane media (a nie że istnieją jedynie stosowne podłączenia do tych mediów, a same media znajdują się poza określonym obszarem, który biegła brała pod uwagę przy dokonywaniu wyceny) były całkowicie gołosłowne. Ponadto po wydaniu przez biegłą opinii uzupełniającej, strona powodowa wskazała, że nie ma do niej zastrzeżeń (pismo powodów z 10.12.2024 – k. 409).

Z uwagi zaś na ustalenie ww. okoliczności Sąd pominął jednocześnie dowód z kolejnej uzupełniającej opinii biegłego, uznając, że fakty, które miała udowodnić pierwotna opinia (wraz z rozwiewającą wątpliwości opinią uzupełniającą) zostały już wystarczająco udowodnione (art. 235 ² §1 pkt 2 k.p.c.).

Pozwany w toku postępowania przedłożył do akt sprawy szereg dokumentów:



Zaświadczenie Lokalizacyjne nr (...) Prezydium Rady Narodowej w (...) W. Stołecznego (...) z dnia 13.04.1956 dotyczące wyrażenia zgody Biuru (...) w Ł. na lokalizację szczegółową budowy linii 110 kV na terenach wskazanych w sentencji ww. dokumentu (m.in. na terenie W.; k. 323)



Odpis Protokołu Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej W. z dnia 29.10.1957 zawierający zezwolenie dla Biura (...) na budowę linii elektroenergetycznej 110 kV na odcinku od W.do P. (k. 324)



Decyzja Ministra Energetyki z dnia 25.10.1956 (znak (...); k. 325)



Odpis protokołu z posiedzenia Komisji Odbioru Technicznego linii 110 kV P.– P. z dnia 1.07.1958 (k. 326)



Pismo z dnia 20.06.1958 Przedsiębiorstwa Państwowego Biuro (...) do Zakładu (...) w sprawie zakończenia montażu linii 110 kV P. – P. i konieczności oddania jej pod napięcie (k. 328)



Protokół odbioru technicznego drugiego toru linii 110 kV na odcinku S. – P. z dnia 30.06.1964 (kk. 329-332)



Pismo z dnia 10.07.1964 dotyczące załączenia pod napięcie drugiego toru linii 110 kV P. – S. (k. 333).

Ww. dokumenty miały wykazać zasiedzenie służebności przesyłu, tj. fakt, że napowietrzna linia elektroenergetyczna relacji S. – P. o napięciu 110kV została wybudowana i oddana do eksploatacji w 1958 roku (tor I) oraz w 1964 roku (tor 2), zgodnie z ówcześnie obowiązującym porządkiem prawnym, oraz że pozostawała ona na gruncie Skarbu Państwa, który był wyłącznym podmiotem uprawnień dotyczących mienia państwowego. Obie działki bowiem – nr (...) i (...) – pozostawały własnością Skarbu Państwa (będąc jedynie w użytkowaniu wieczystym przez powodów) do czasu wydania przez Wojewodę (...) decyzji o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego we własność z dnia 12 września 2013 roku oraz dnia 17 stycznia 2014 roku.

Z kolei na okoliczność wykazania następstwa prawnego pozwanego po inwestorze budowy urządzeń energetycznych, pozwany przedłożył szereg dokumentów:



Zarządzenie nr 111 Ministra Gospodarki z dnia 1.07.1952 w sprawie utworzenia Biura (...) w Ł. (k. 334-335),



Zarządzenie nr 75/52 Ministra Gospodarki z dnia 1.07.1952 w sprawie organizacji branżowych Zarządów wchodzących w skład Ministerstwa Energetyki (kk. 336-337),



Zarządzenie nr 23 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 28.02.1958 w sprawie zmiany nazwy i przedmiotu działania zakładów sieci energetycznych (kk. 338-339),



Zarządzenie nr 228 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 25.11.1958 w sprawie utworzenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą: Zakłady (...) oraz połączenia tego przedsiębiorstwa z przedsiębiorstwami podległymi Zarządowi Energetycznemu (...) (kk. 340-344),



Zarządzenie nr 234 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 25.11.1958 w sprawie zniesienia Zarządów Energetycznych O. (kk. 345-346),



Zarządzenie nr 16 Naczelnego Dyrektora Zjednoczenia (...) z dnia 12.08.1975 w sprawie dostosowania terenowej organizacji energetyki do podziału administracyjnego państwa (kk. 347-354),



Zarządzenie nr 27/DI/75 Dyrektora Zakładów (...) z dnia 22.09.1975 w sprawie likwidacji Biura (...) w Ł. i przekazania działalności tego Biura właściwym terenowo Zakładom (...) (kk. 355-357),



Zarządzenie nr 2 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 14.02.1985 w sprawie zmiany nazw zakładów energetycznych okręgów (kk. 358-360),



Zarządzenie nr 57 Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1988 w sprawie podziału niektórych przedsiębiorstw zgrupowanych we Wspólnocie (...) i (...) (kk. 361-363),



Zarządzenie nr 11/ORG/89 Ministra Przemysłu z 16.01.1989 w sprawie utworzenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...) w W. (kk. 364-366),



Zarządzenie nr 179/Org/93 Ministra Przemysłu i Handlu z 9.07.1993 w sprawie podziału przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą: Zakład (...) w W. i przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...) w W. w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa (kk. 367-369),



Akt przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjną (rep. A nr (...) – kk. 370-376),



Akt notarialny z 5.09.1996 dotyczący uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki w sprawie zmiany brzmienia firmy (Rep. A nr (...) – kk. 377-383),



Akt notarialny z 21.04.1999 dotyczący uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki w sprawie zmiany brzmienia firmy (rep. A nr (...) – kk. 384-385)

Nadto na potrzeby sporządzenia opinii biegłego z zakresu elektroenergetyki celem ustalenia strefy oddziaływania posadowionych na nieruchomości urządzeń przesyłowych pozwanego na przedmiotowej nieruchomości powodów, pozwany przedłożył dokumentację techniczną dotyczącą przedmiotowej linii energetycznej, zawierającą profil podłużny linii elektroenergetycznej, z określeniem zwisów dla skrajnych dolnych przewodów (w formie płyty CD – k. 200). Na tej płycie znajdują się rysunki dotyczące linii energetycznej na odcinku S. – P.. W ocenie Sądu jednak dokumenty te nie pozwalają dostatecznie zidentyfikować, czy dotyczyły one tej konkretnie linii elektroenergetycznej posadowionej na nieruchomościach powodów. Sąd bowiem nie ma wiedzy – i z dokumentów to nie wynika – czy istniała i istnieje nadal jedna linia energetyczna na kierunku S. – P. o napięciu 110kV (miejscami występuje inne oznaczenie, np. „EC S., (...) N., (...) K., (...) P.” itd. – płyta CD, k. 200), czy było ich więcej. Nadto część z tych dokumentów jest umiarkowanie czytelna, a część – zgodnie z ich treścią – zawierała załączniki, których jednak nie przedłożono do akt sprawy. Z tego też względu na podstawie art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. Sąd uznał za nieudowodnione, że przedmiotowa linia elektroenergetyczna była kolejno przedmiotem władania poprzedników prawnych pozwanego.

Sąd Okręgowy w Warszawie zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie niemal w całości.

Strona powodowa (której legitymacja czynna – jako właścicieli opisywanej nieruchomości – nie budziła wątpliwości Sądu) domagała się ostatecznie zapłaty od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 271 443 zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie od dnia 22 grudnia 2014 roku do dnia 22 grudnia 2020 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 września 2020 roku do dnia 4 lutego 2024 roku od kwoty 260 018,64 zł, a od dnia 5 lutego 2024 roku do dnia zapłaty od kwoty 271 443 zł. Tak zmodyfikowane powództwo opierało się na opinii biegłego J. S. z dnia 14 lipca 2023 roku, w której to biegły określił powierzchnię strefy oddziaływania posadowionych na nieruchomości urządzeń przesyłowych w wymiarze 3.555 m ² (a zatem w wariancie pierwszym, najwęższym). Z kolei biegła sądowa B. D. w opinii z dnia 30 listopada 2023 roku wyceniła wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z tego pasa w okresie objętym powództwem na kwotę 271 443 zł. W ocenie Sądu co do zasady należało się do żądania strony powodowej przychylić. Sąd w tym zakresie kierował się poglądem Sądu Najwyższego (wyrok SN z 7.07.2017 r., V CSK 636/16, OSNC 2018, nr 4, poz. 42), zgodnie z którym wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości dochodzone przez jej właściciela przeciwko posiadaczowi, będącemu przedsiębiorstwem przesyłowym, nie obejmuje obszaru strefy ochronnej gazociągu wyznaczanej, na podstawie przepisów określających warunki techniczne sieci gazowych i ich usytuowania. W orzecznictwie przeważające jest stanowisko, zgodnie z którym służebność przesyłu obejmuje wyłącznie tzw. pas technologiczny, niezbędny przedsiębiorcy przesyłowemu do właściwego, prawidłowego korzystania z urządzeń infrastruktury przesyłowej (zob. uchwała SN z 11.12.2015 r., III CZP 88/15, OSNC 2016, nr 12, poz. 144). Czynny charakter służebności przesyłu wskazuje na brak podstawy do objęcia tego gruntu obejmującego ograniczenia w zabudowie, mimo że wiążą się one z usytuowaniem urządzenia przesyłowego w tym pasie. Ograniczenia, w tym polegające na konieczności powstrzymywania się od zabudowy, są niezależne od tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości, na której są umiejscowione urządzenia przesyłowe, i nie są objęte treścią ewentualnej służebności obciążającej tę nieruchomość. Jednocześnie powierzchnia nieruchomości zajęta pod służebność przesyłu powinna co do zasady być utożsamiana z przestrzenią, w jakiej przedsiębiorca przesyłowy może poruszać się, realizując przysługującą mu służebność i jest to przestrzeń nie tylko nad gruntem, zajęta przez przewody przesyłowe, ale też pasy gruntu rozpościerające się wzdłuż linii napowietrznych czy też wokół słupów przesyłowych (postanowienie SN z 18.05.2016, V CSK 531/15).

Zgodnie z art. 222 i następne k.c. ochrona własności przysługuje właścicielowi rzeczy. Podstawę prawną roszczenia o bezumowne korzystanie z nieruchomości w niniejszej sprawie stanowią zaś przepisy art. 224§2 k.c. i art. 225 k.c. Zgodnie z art. 224§1 k.c. samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy. A contrario tego przepisu posiadacz samoistny w złej wierze jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy. Potwierdza to również treść §2 ww. przepisu, zgodnie z którym od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy. Ponadto zgodnie z treścią art. 225 k.c. obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Przy czym art. 230 k.c. precyzuje, że przepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy stosuje się odpowiednio także do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego.

Pozwana spółka wniosła o oddalenie powództwa w całości. W tym miejscu przede wszystkim należało się odnieść do podniesionego przez nią zarzutu zasiedzenia. Pozwana podnosiła, że początkową datą biegu terminu zasiedzenia służebności był dzień 7 stycznia 1991 roku, tj. dzień wejścia w życie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1991, nr 2, poz. 6), w której to dacie doszło do rozdzielenia prawa własności nieruchomości przysługujących Skarbowi Państwa od prawa własności urządzeń przesyłowych przysługujących przedsiębiorstwom państwowym (przesyłowym). Tym samym, jak podnosiła pozwana, jej poprzednik prawny przystąpił do korzystania z trwałych i widocznych urządzeń przesyłowych posadowionych na nieruchomościach objętych pozwem, stanowiących wówczas własność Skarbu Państwa, tj. objął w posiadanie służebność gruntową podobną do służebności przesyłu z dniem 7 stycznia 1991 roku. Następnie miał posiadać ją w dobrej wierze nieprzerwanie przez 20 lat, zatem skutek w postaci zasiedzenia służebności przesyłu nastąpił z dniem 7 stycznia 2011 roku, tj. jeszcze przed przekształceniem przysługującego powodom prawa użytkowania wieczystego we własność. Nadto wbrew twierdzeniom powodów, w ocenie pozwanej biegu terminu zasiedzenia nie przerwało ani postępowanie w sprawie o zawezwanie do próby ugodowej wszczęte wnioskiem z dnia 1 grudnia 2008 roku, ani późniejsze powództwo wytoczone przez powodów przeciwko pozwanej w sprawie zakończonej wyrokiem SA w Warszawie z dnia 21 maja 2019 roku pod sygn. V ACa 239/18. Nadto na gruncie orzecznictwa Sądu Najwyższego pozwana wywodziła, że to Skarbowi Państwa, a nie powodom w okresie biegu terminu zasiedzenia przysługiwało ewentualne roszczenie o usunięcie linii elektroenergetycznej z przedmiotowej nieruchomości.

Zgodnie z art. 172§1 k.c. posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Zgodnie z §2, po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Upływ ustawowego terminu zasiedzenia oraz władanie nieruchomością jako posiadacz samoistny to obligatoryjne przesłanki zasiedzenia zgodnie z art. 172 k.c. Osoba faktycznie władająca rzeczą jak właściciel może być uznana za posiadacza samoistnego. Chwila objęcia nieruchomości w posiadanie decyduje przy ocenie dobrej wiary u jej posiadacza. Nie ma znaczenia późniejsza zmiana świadomości posiadacza i nie uzasadnia ona przedłużenia terminu zasiedzenia do lat 30 (postanowienie SN z 25.06.2003 r., III CZP 35/03, LEX nr 83981).

Dobra wiara – zgodnie z utrwalonym poglądem – to usprawiedliwione w danych okolicznościach przekonanie posiadacza, że przysługuje mu prawo własności. Dobrą wiarę wyklucza nie tylko wiedza pozytywna o braku tytułu do władania nieruchomością, ale i sytuacja, w której przy dołożeniu tej staranności posiadacz powinien wiedzieć, że prawo własności mu nie przysługuje.

W myśl ugruntowanego w orzecznictwie poglądu, przedsiębiorstwo państwowe rzeczywiście może nabyć przed wejściem w życie art. 305 ¹ i nast. k.c. w drodze zasiedzenia służebność gruntową odpowiadającą treścią służebności przesyłu (postanowienie SN z 16.02.2017 r., I CSK 155/16, LEX nr 2269099). Przyjmuje się, że służebność przesyłu może być ustanowiona na prawie użytkowania wieczystego; użytkownik wieczysty nie może jednak skutecznie żądać ustanowienia takiej służebności, jeżeli urządzenia przesyłowe - zainstalowane przez przedsiębiorstwo państwowe w okresie obowiązywania zasady jednolitej własności państwowej - znajdowały się na nieruchomości Skarbu Państwa przed oddaniem jej w użytkowanie wieczyste (uchwała SN(7) z 16.05.2017 r., III CZP 101/16, OSNC 2017, nr 11, poz. 123). Sąd jednocześnie przekonuje pogląd, że służebność przesyłu nabyta w wyniku zasiedzenia obciąża nieruchomość (tj. prawo własności jej dotyczące), a nie ustanowione na niej użytkowanie wieczyste (postanowienie SN z 24.10.2019 r., V CSK 314/18, OSNC-ZD 2020, nr 3, poz. 53).

Rzeczywiście należało się zgodzić z pozwaną, że wytoczenie przez właściciela nieruchomości przeciwko posiadaczowi służebności przesyłu powództwa o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści tej służebności nie przerywa biegu jej zasiedzenia (uchwała SN(7) z 26.11.2014 r., III CZP 45/14, OSNC 2015, nr 5, poz. 54), a przerwałoby ten bieg jedynie powództwo wytoczone przez właściciela nieruchomości o wydanie tej nieruchomości (art. 123§1 pkt 1 w zw. z art. 175 k.c.) (uchwała SN(7) z 17.04.2018 r., III CZP 100/17, OSNC 2018, nr 11, poz. 105; postanowienie SN z 28.10.2016 r., I CSK 689/15, OSNC 2017, nr 7-8, poz. 87). W ocenie Sądu nie doszło jednak do zasiedzenia przedmiotowej służebności przesyłu obciążającej nieruchomości objęte pozwem, a to z uwagi na brak wykazania dostatecznej woli władania przedmiotowym pasem linii elektroenergetycznej (czy też prawem służebności przesyłu w odniesieniu do tego pasa) dla siebie. Podstawą zasiedzenia prawa jest posiadanie samoistne tego prawa przez określony upływ czasu, co oznacza odpowiednie zamanifestowanie na zewnątrz woli wykonywania danego prawa, czego pozwana spółka w żaden sposób nie przejawiała. Przede wszystkim nie podnosiła tego zarzutu w ramach postępowania w sprawie zakończonej ostatecznie prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia w Warszawie V Wydział Cywilny z 21 maja 2019 roku (sygn. V ACa 239/18; sprawa ta również dotyczyła wynagrodzenia za korzystanie przez pozwanego z ich nieruchomości bez tytułu prawnego). Podobnie w latach poprzednich poprzednicy prawni pozwanej spółki nie podejmowali jakichkolwiek działań w celu ujawnienia tak sformułowanego ograniczonego prawa rzeczowego. W świetle powyższego należało jednocześnie uznać, że pozwany jest posiadaczem przedmiotowej nieruchomości w złej wierze, a zatem należałoby przyjąć termin 30 lat jako konieczny do stwierdzenia zasiedzenia, jednakże wobec nieudowodnienia woli zatrzymania rzeczy dla siebie, a zatem nieudowodnienia posiadania samoistnego, kwestia upływu czasu nie miała ostatecznie znaczenia. Należy też zauważyć, że jak wskazał SA w uzasadnieniu wyroku z 21 maja 2019 roku, również w jego ocenie pozwana nie przedstawiła żadnych argumentów na rzecz tezy o przysługiwaniu jej prawa do władania sporną nieruchomością, zaś w uchwale składu siedmiu sędziów SN z 5 czerwca 2018 roku (III CZP 50/17) przyjęto, że nabycie przez przedsiębiorstwo państwowe na podstawie ustawy z 20 grudnia 1990 roku o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1991, nr 2, poz. 6) własności urządzeń przesyłowych posadowionych na nieruchomościach należących do Skarbu Państwa, nie spowodowało uzyskania przez to przedsiębiorstwo z mocy prawa służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu obciążającej te nieruchomości (uzasadnienie wyroku z 21.05.2019 – k. 27).

W konsekwencji żądanie zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, skoro pozwana, jako posiadacz samoistny nieruchomości, posiada ją w złej wierze, przez cały okres objęty powództwem, podlegało uwzględnieniu w zakresie roszczenia głównego.

W zakresie roszczenia odsetkowego powództwo podlegało oddaleniu w części. Wezwanie do zapłaty z dnia 2 września 2020 roku zostało doręczone pozwanej w dniu 7 września 2020 roku – dotyczyło ono kwoty 260 018,64 zł, a termin na spełnienie roszczenia zakreślony w piśmie wynosił 14 dni. Z kolei odsetki od całej kwoty roszczenia głównego zasądzono na podstawie doręczenia pozwanej odpisu pisma z dnia 25 stycznia 2024 roku stanowiącego modyfikację powództwa.

Mając na uwadze powyższe rozważania, należało orzec jak w punktach I-II sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie III sentencji wyroku na podstawie art. 98§1, §1 ¹, §3 i art. 100 k.p.c., uznając, że skoro powództwo zostało oddalone jedynie w niewielkim stopniu, to pozwana powinna zwrócić całość poniesionych przez powodów kosztów w łącznej kwocie 25 907 zł, na które złożyły się: opłaty od pozwu w wysokości 13 001 zł oraz 572 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości jednej stawki minimalnej w kwocie 10 800 zł, zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego w wysokości 1 500 zł (kwit – k. 155) oraz opłaty skarbowe od pełnomocnictwa w wysokości 34 zł.

W przedmiocie kosztów sądowych Sąd orzekł jak w punkcie IV sentencji wyroku na podstawie art. 98§1 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 u.k.s.c. Na kwotę 8 119,96 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych złożyły się kwoty 1 905,94 zł, 5 804,27 zł oraz 409,75 zł wypłacone tymczasowo ze środków Skarbu Państwa biegłym sądowym tytułem wynagrodzenia za sporządzenie opinii w sprawie (postanowienie z 17.08.2023 – k. 234; postanowienie z 21.12.2023 – k. 294; postanowienie z 16.10.2024 – k. 430).