Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia del. Agnieszka Onichimowska

Protokolant: Maksymilian Obrębski

po rozpoznaniu w dniu 08 maja 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa W. R.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki W. R. kwotę 21.284,51 (dwadzieścia jeden tysięcy dwieście osiemdziesiąt cztery i 51/100) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 listopada 2017 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  ustala, że powódka ponosi koszty postępowania 90%, z tym, że ich rozliczenie pozostawia Referendarzowi sądowemu.

Sędzia del. Agnieszka Onichimowska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 grudnia 2022 r. powódka W. R. wniosła o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka akcyjna z siedzibą w W. kwoty 213.587,02 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 listopada 2017 roku do dnia zapłaty. Ponadto powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że powódka prowadzi działalność oświatową — niepubliczne przedszkole w B. o nazwie „(...)". W związku z prowadzoną działalnością za lata 2013-2014 powódka otrzymała na działalność oświatową dotację w łącznej kwocie 740.401,03 zł (w 2013 roku: 375.686,95 zł oraz w 2014 roku: 364.714,08 zł). Powódka zaznaczyła, że wobec zakwestionowania przez Burmistrza B. decyzją z dnia 15 stycznia 2016 roku przyznanej dotacji i nakazaniem zwrotu jej części, pełnomocnik powódki odwołaniem z dnia 26 stycznia 2016 roku zaskarżył ją do SKO, które decyzją z dnia 05 maja 2016 roku uchyliło pierwotną decyzji Burmistrza. Następnie kolejną decyzją z dnia 15 listopada 2016 roku wydaną z upoważnienia Burmistrza B. określono wysokość dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, przypadającą do zwrotu na kwotę: 169.612,67 zł wraz z odsetkami liczonymi jak od zaległości podatkowych od kwot i terminów wskazanych w treści decyzji. Decyzja ta została w dniu 22 listopada 2016 roku doręczona ówczesnemu pełnomocnikowi powódki - Prof. dr hab. adw. A. B. z Kancelarii (...) sp. k. Decyzja ta nie została przez pełnomocnika w ustawowym terminie zaskarżona. Powódka dowiedziała się o tym fakcie dopiero z upomnienia Burmistrza B. z dnia 20 grudnia 2016 roku, doręczonego powódce w dniu 21 grudnia 2016 roku. Po powzięciu wiedzy, że przedmiotowa decyzja na skutek jej niezaskarżenia stała się ostateczna, powódka podjęła starania mające na celu wzruszenie decyzji. Wobec odmowy SKO (postanowieniem z dnia 28 lutego 2017 roku) przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji z dnia 15 listopada 2016 roku, powódka zaskarżyła postanowienie SKO do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, który wyrokiem z dnia 20 września 2017 roku oddalił skargę powódki. Powódka wskazała również, że w toku egzekucji, zajęto rachunki bankowe, na które wpływała dotacja, co uniemożliwiało regulowanie bieżących zobowiązań prowadzonej przez nią placówki oświatowej. Wskutek zawinionych zaniechań pełnomocnika, powódka poniosła szkodę w wysokości 213.587,02 zł, Burmistrz bowiem wyegzekwował od powódki całą kwotę. Strona powodowa wyjaśniła również, że wystąpienie o odszkodowanie z polisy OC adw. B. W., a nie adw. A. B. spowodowane jest porozumieniem zawartym pomiędzy pełnomocnikami odnośnie przekazania prowadzenia sprawy powódki. Powódka zaznaczyła przy tym, że adw. B. W. w piśmie z dnia 17 listopada 2017 roku potwierdził zarówno fakt reprezentacji powódki oraz niezłożenia odwołania od decyzji z dnia 15 listopada 2016 roku, wskazując jedynie na wątpliwości odnośnie możliwości wygrania sprawy w trybie administracyjnym co do kwoty 39.053,78 zł. Strona powodowa odnotowała również, że pozwany ubezpieczyciel pismem z dnia 07 listopada 2018 roku uznał roszczenia powódki za zasadne w części, to jest do kwoty: 8.448,90 zł a przedmiotowa kwota została uiszczona na rzecz Drugiego Urzędu Skarbowego w L. jako podmiotu uprawnionego w związku z zajęciem wierzytelności. Strona powodowa wskazała również, że w odwołaniu złożonym z wnioskiem o przywrócenie terminu na wniesienie odwołania od decyzji z dnia 15 listopada 2016 roku zostały podniesione zarzuty, które były tożsame z zarzutami, które pierwotnie miały być podniesione w odwołaniu pełnomocnika ( pozew k. 3-20).

W odpowiedzi na pozew pozwany Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzez pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany potwierdził, że pełnomocnik powódki adw. B. W. popełnił błąd nie składając w terminie odwołania do SKO w L., powódce zaś nie udało się przywrócić terminu do złożenia odwołania od decyzji z dn. 15 listopada 2016 r., w konsekwencji wobec powódki toczyło się postępowanie egzekucyjne. Ponadto pozwany zaznaczył, że decyzją z dn. 07 listopada 2018 r. uznał swoją odpowiedzialność co do zasady, przyznając powódce odszkodowanie w kwocie 8 448,90 zł. W ocenie pozwanego brak jest dostatecznych przesłanek, aby przyjąć, że odwołanie od decyzji Burmistrza Miasta B. z dn. 15 listopada 2016 r. o znaku: (...) spowodowałoby korzystne - z punktu widzenia powódki - rozstrzygnięcie w zakresie wydatków tytułem usług cateringowych. Pozwany uznał przy tym za uzasadnione roszczenie co do kwoty wydatków za rok 2013 r. w kwocie 3.147,20 zł wraz z odsetkami w kwocie 767,22 zł oraz za rok 2014 r. w kwocie 3.590,00 zł wraz z odsetkami w kwocie 465,81 zł, jak również koszty egzekucji - proporcjonalnie do wysokości do uznanego roszczenia tj. 478,67 zł. Jednocześnie pozwany zaprzeczył wszystkim okolicznościom i faktom nieprzyznanym wprost, a w szczególności:

• spełnieniu kumulatywnie wszystkich przesłanek do zaistnienia odpowiedzialności odszkodowawczej po stronie adw. B. W. w stosunku do powódki;

• wysokiemu prawdopodobieństwu zmiany decyzji Burmistrza Miasta B. z dn. 15 listopada 2016 r. w sposób całkowicie korzystny dla powódki;

• popełnieniu przez Burmistrza Miasta B. naruszenia przepisów prawa materialnego i procesowego w zakresie w jakim zostało to wskazane w odwołaniu powódki z dn. 31 stycznia 2017 r.

Zdaniem pozwanego strona powodowa nie udowodniła wszystkich okoliczności wynikających z art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 471 k.c. przyjmując, że zostały udowodnione wszystkie przesłanki do ustalenia odpowiedzialności pozwanego za rzekomą szkodę powódki z tytułu świadczonej pomocy prawnej. Pozwany argumentował, że sam fakt dopuszczenia się przez pełnomocnika zaniedbań, czy zaniechań w prowadzeniu sprawy sądowej, czy też wadliwego (np. spóźnionego lub obarczonego brakami formalnymi) wniesienia lub sporządzenia środka odwoławczego przez profesjonalnego pełnomocnika i spowodowane tym jego odrzucenie nie stwarzają jeszcze same przez się podstawy do odszkodowawczej odpowiedzialności tego pełnomocnika. Nawet bowiem poprawne sporządzenie skargi kasacyjnej nie gwarantuje jej rozpoznania, a tym bardziej rozstrzygnięcia na korzyść skarżącego. Wskazano ponadto, iż orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje jednoznacznie, że podnoszone przez powódkę zarzuty w ramach odwołania nie prowadzą do przekonania, że zmiana decyzji na korzyść powódki była prawdopodobna w stopniu graniczącym z pewnością (odpowiedź na pozew k. 279-286)

Do czasu zamknięcia rozprawy strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. R. prowadzi działalność oświatową w postaci niepublicznego przedszkola w B. o nazwie „(...)". W związku z prowadzoną działalnością otrzymała dotację oświatową w roku 2013 w wysokości 375.686,95 zł, zaś w roku 2014 w wysokości 364.714,08 zł.

Dowód: okoliczność bezsporna, protokół kontroli – k. 12-28 akt kontrolnych(...) Tom I, statut Przedszkola Niepublicznego ,,(...)” w B. – k. 29-41 akt kontrolnych (...)Tom I, decyzja z dnia 15 stycznia 2016 r. – k. 43-51

W § 16 ust. 4 Statutu Przedszkola Niepublicznego ,,(...)” w B., wskazano, że ,, Usługi dydaktyczno – wychowawcze i opiekuńcze, w tym wyżywienie w postaci trzech posiłków dziennie, świadczone są przez przedszkole odpłatnie, przy czym czynnikiem różnicującym odpłatność jest rachunek ekonomiczny kosztów sporządzany przez organ prowadzący przedszkole”.

Dowód: Statut – k. 29-41 akt kontrolnych(...) Tom I,

W przedszkolu prowadzonym przez W. R., w 2015 roku została przeprowadzono kontrola wydatkowania środków pochodzących z dotacji udzielonych w latach 2013 – 2014.

Dowód: okoliczność bezsporna, protokół kontroli – k. 12-28 akt kontrolnych (...)Tom I,

W piśmie z dnia 03 czerwca 2015 r. skierowanym do Burmistrza miasta B., W. R. powołując się na dotychczasowe orzecznictwo sądów administracyjnych oraz zapisy Statutu Przedszkola wskazała, że wydatki na „zakupy artykułów spożywczych”, „usługi przygotowania obiadów dla dzieci”, „catering”- na poczet których zostały wystawione faktury VAT- to wydatki bieżące w rozumieniu art. 90 ust. 3 d ustawy o systemie oświaty, które mogą zostać pokryte z przyznanej dotacji. Ponadto wyjaśniono, że część faktur (głównie dot. zakupów w jednym ze sklepów (...) w L.) została wystawiona na Przedszkole Niepubliczne „(...)” w L. ul. (...), bowiem w jednej z (...) w L. pracownik podał jednak dane przedszkola na Siewnej i teraz nie ma już możliwości zmiany tych informacji w ich bazie danych. Nie można też zarejestrować w tej bazie przedszkola w B. ze względu na jeden wspólny NIP. W przedmiotowym piśmie wskazano także, że spora część faktur była płacona po terminie ze względu na późne przekazywanie transzy dotacji z Urzędu Miasta. Transza często wpływała ostatniego dnia miesiąca, co potwierdzają wyciągi bankowe Beneficjenta. Stąd opóźnienia w spłacie zobowiązań. Rachunki z grudnia 2012r. w części pokryte zostały w roku 2013. Transza dotacji wpłynęła ostatniego grudnia i nie było fizycznej możliwości rozdysponowania jej w ciągu tych kilku godzin.

Dowód: pismo z dnia 03 czerwca 2015 r., k. 24-31, oraz k. 55-62 akt kontrolnych (...) Tom III,

W trakcie postępowania kontrolnego pismem z dnia 01 września 2015 r. zwrócono się do W. R. o niezwłoczne przekazanie kserokopii Statutu Przedszkola potwierdzonego za zgodność z oryginałem oraz wzór umowy zawieranej z rodzicami w roku 2013 r. i 2014 r.

Dowód: pismo z dnia 01 września 2015 r. – k. 44 akt kontrolnych (...)Tom I,

W piśmie z dnia 20 października 2015 r. stanowiącego odpowiedź na pismo z dnia 05 października 2015 r. (wzywającego do zwrotu kwoty dotacji) a skierowanym do Burmistrza miasta B., W. R. złożyła dodatkowe wyjaśnienia w których stwierdziła, że przedszkole opłaca wszystkie rachunki bieżące z dotacji (w tym wyżywienie i artykuły spożywcze), zaś Organ prowadzący sam ustala na jakie cele przeznacza dotację. Otrzymywane z Urzędu Miasta dofinansowanie nie pokrywa wszystkich bieżących wydatków przedszkola, dlatego też pobierane jest czesne od rodziców. Ponadto wskazano, że dotacja za grudzień w 2012r. wypłacona została na koniec miesiąca i dlatego nie było możliwe opłacenie wszystkich rachunków w 2012r. Nawet ze względu na księgowania banków w okresie świątecznym. Ze względu na późno wypłacane środki część rachunków płacona jest po terminie. Podkreślono także, że wszystkie dokumenty potwierdzające zapłatę zostały dołączone 3.06.2015.

Dowód: pismo z dnia 20 października 2015 r. – k. 125-126 k. 24-31 akt kontrolnych (...)Tom III,

W dniu 23 października 2015 r. skierowano do W. R. zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego, w celu wydania decyzji określającej kwotę dotacji oświatowej podlegającej zwrotowi za rok 2013 i rok 2014, w części wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem przez Przedszkole Niepubliczne ,,(...)” w B.. Zawiadomienie zostało doręczone w dniu 26 października 2015 r.

Dowód: zawiadomienie – k. 136, ZPO – k. 138 akt kontrolnych (...)Tom III,

W piśmie z dnia 09 listopada 2015 r. skierowanym do burmistrza Miasta B., W. R. - w nawiązaniu do prowadzonego postępowania w sprawie zwrotu środków z dotacji oraz wystąpienia pokontrolnego z dnia 16.09.2015r. - złożyła wyjaśniania, w których podjęła polemikę z ustaleniami pokontrolnymi w zakresie uwzględnienia wydatków cateringowych oraz rozumienia pojęcia ,,wykorzystania dotacji”. Ponadto w przedmiotowym piśmie zaznaczono, że wszystkie wyjaśnienia w tym zakresie zostały złożone 3.06.2015r.

Dowód: pismo z dnia 09 listopada 2015 r. – k. 139-141 . 138 akt kontrolnych(...)Tom III

W toku przesłuchania strony postępowania, w dniu 01 grudnia 2015 r., W. R., na zadane pytania, w tym m.in.:

- na pytanie: ,,jak kształtowały się wydatki na wyżywienie dzieci w przedszkolu w roku 2013 i 2014 ? wyjaśniała, że podtrzymuje złożone wcześniej wyjaśnienia.

- na pytanie: ,,z czego pokryła pani wydatki na wyżywienie dzieci?” wyjaśniła, że udzieliła już odpowiedzi w wyjaśnieniach.

Dowód: protokół przesłuchania strony – k. 166-168 akt kontrolnych (...) Tom III

Pismem z dnia 01 grudnia 2015 r. pełnomocnik W. R., został zobowiązany do przedłożenia dokumentów stanowiących załączniki do protokołu kontroli, które zostały okazane podczas prowadzonej kontroli w postaci: wyciągów bankowych z konta dotacyjnego za okres luty 2014 r. oraz lipiec-26 listopada 2014 r., faktury VAT nr (...) na kwotę 6.235,560 zł wystawionej przez (...) oraz faktury VAT nr (...) na kwotę 4.819,41 zł za catering.

Dowód: pismo z dnia 01 grudnia 2015 r. k. 169 akt kontrolnych (...)Tom III

W odpowiedzi na powyższe pismo W. R. wyjaśniła, że żądane dokumenty zostały już uprzednio przekazane, a na wcześniejszym etapie Urząd również nie zgłaszał takich braków.

Dowód: pismo z dnia 01 grudnia 2015 r. – k. 170 akt kontrolnych (...)Tom III

Wśród faktur VAT przedłożonych przez W. R. w toku postępowania kontrolnego a dotyczących zakupu materiałów edukacyjnych, wyposażenia przedszkola, zakupu żywności oraz realizacji usług w postaci gier edukacyjnych, znalazły się faktury, w których jako nabywcę wskazano: ,,Niepubliczne Przedszkole (...) w L., ul. (...), (...)-(...) L., NIP: (...)”

Dowód: faktury VAT k. 142-158 akt kontrolnych (...) Tom I, k. 55-61 akt kontrolnych (...)Tom II

Decyzją z dnia 15 stycznia 2016 r. w sprawie określenia należności z tytułu dotacji w wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, przypadającej do zwrotu do budżetu Gminy B., Burmistrz B., na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego i art. 21 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa w związku z art. 60 pkt 1, art. 67 i art. 252 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz art. 90 ust. 3d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.): określił wysokość dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem przez W. R. - organ prowadzący Przedszkole Niepubliczne „(...)” w B. w kwocie 169.612,67 zł wraz z odsetkami liczonymi, jak od zaległości podatkowych od dnia przekazania dotacji z budżetu Gminy B. do dnia zapłaty (pkt. 1) oraz określił W. R. - organowi prowadzącemu Przedszkole Niepubliczne „(...)” termin zwrotu dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem wraz odsetkami w ciągu 14 dni od dnia doręczenia niniejszej decyzji na rachunek bankowy budżetu Gminy B..(pkt. 2)

Dowód: decyzja z dnia 15 stycznia 2016 r. – k. 43-51, k. 202-210 akt kontrolnych (...) Tom III

W. R. w dniu 27 stycznia 2016 r. udzieliła pełnomocnictwa prof. UW dr hab. adw. A. B. do występowania w sprawach związanych z postępowaniem administracyjnym wszczętym przez Burmistrza B., w celu wydania decyzji określającej kwotę dotacji oświatowej podlegającej zwrotowi za rok 2013 i za rok 2014, w część wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem przez Przedszkole Niepubliczne ,,(...)” w B. ul. (...).

Dowód: pełnomocnictwo – k. 61

Odwołaniem z dnia 26 stycznia 2016 r. pełnomocnik W. R. - prof. UW dr hab. adw. A. B., zaskarżył decyzję Burmistrza B. z dnia 15 stycznia 2016 r., wnosząc o jej uchylenie w całości.

Dowód: odwołanie od decyzji z dnia 15 stycznia 2016 r. – k. 52-60

Decyzją z dnia 05 maja 2016 r. (SKO. (...)) Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. uchyliło zaskarżoną decyzję Burmistrza Miasta B. z dnia 15 stycznia 2016 r., znak: O (...) w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia Organowi pierwszej instancji.

W uzasadnieniu odnosząc się do zarzutów odwołania SKO wskazało, iż nietrafny jest zarzut dokonania przez Organ I instancji błędnej wykładni art. 90 ust. 3d w związku z art. 67a uso. Burmistrz B. w zaskarżonej decyzji, co do zasady nie kwestionuje możliwości sfinansowania z dotacji oświatowej wydatków na zakup artykułów spożywczych w celu przygotowania posiłków oraz usług cateringowych w zakresie zadań w skazanych w art. 90 ust. 3d uso. Natomiast Organ I instancji wskazuje na brak takiej możliwości, tj. sfinansowania przedmiotowych wydatków w sytuacji, gdy wydatki te zostały sfinansowane z opłat pobieranych od rodziców dzieci (tzw. podwójne finansowanie). SKO wskazało, że w stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy, nie można uznać - jak to uczynił Organ - za wykorzystanie niezgodnie z przeznaczeniem dotacji na ten cel, jedynie w świetle postanowień statutu Przedszkola, bez przeprowadzenia czynności, które pozwoliłyby na stwierdzenie, czy wydatki na zakup artykułów spożywczych w celu przygotowywania posiłków oraz usług cateringowych zostały sfinansowane z dotacji czy jedynie z czesnego. W konsekwencji SKO zaleciło, aby w toku ponownego rozpatrzenia sprawy, Organ I instancji dokonał ustaleń w powyższym zakresie, tj. czy wydatki na wyżywienie dzieci zostały w całości (bądź w części), zarówno w roku 2013 jak i 2014, sfinansowane z opłat wnoszonych przez rodziców gromadząc w tym celu stosowne dowody. Ponadto SKO stwierdziło, że w toku ponownego rozpatrzenia sprawy wskazane jest także odniesienie się w decyzji do argumentów przedmiotowego odwołania , co w szczególności dotyczy pism Strony zawierających wyjaśnienia z dnia 3 czerwca 2015 r., 20 października 2015 r. oraz 09 listopada 2015 r. wraz z załączonymi do nich dowodami. Organ II instancji zalecił również, aby toku ponownego rozpatrzenia sprawy dokonać ustaleń w zakresie kwot i terminów, od których nalicza się odsetki od kwot dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, a także ustalić czy występują okresy przerwy w naliczaniu odsetek zgodnie z art 67 ufp w związku z art. 54 Op. SKO zwróciło również uwagę na fakt, że w zaskarżonej decyzji niezgodnie z art 252 ust. 1 pkt ufp określono termin zwrotu dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem (pkt 2 rozstrzygnięcia), gdzie wskazano 14 dnia zamiast 15 dni. Zdaniem organu odwoławczego to od dnia doręczenia należy liczyć 15 — dniowy termin do zwrotu dotacji a nie np. z wezwaniem do zapłaty z dnia 5 października 2015 r. gdzie wskazano inną kwotę do zwrotu, niż określona w decyzji (170.415,09 zł) czy z wystąpieniem pokontrolnym z dnia 16 września 2015 r. gdzie nie zawarto wezwania do zwrotu części dotacji. Organ Odwoławczy zaznaczył także, że w aktach sprawy winny znaleźć się wszelkie dowody o których mowa w art. 75 kpa zgromadzone w toku postępowania administracyjnego, kontroli, uzyskane przez organ z własnej inicjatywy jak również pochodzące od strony, przy czym w aktach powinny znajdować się oryginały dokumentów, zarówno sporządzonych przez organ jak i złożonych przez Stronę. SKO zaleciło także aby w toku ponownego rozpatrzenia sprawy zapewnić Stronie czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić stronie wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań (art. 10 kpa).

Dowód: decyzja SKO z dnia 05 maja 2016 r. – k. 63-71, k. 1-9 akt kontrolnych(...) Tom IV

W toku ponownego rozpoznania sprawy Burmistrz B. pismem z dnia 03 czerwca 2016 r. wezwał W. R. do złożenia w terminie 14 dni dokumentów w postaci:

- podatkowej księgi przychodów i rozchodów za rok 2013 i 2014 r. z wyszczególnieniem poszczególnych pozycji gospodarczych;

- umów zawartych z rodzicami dotyczących świadczenia usług przedszkolnych w latach 2013-2014 odrębnie za każdy rok;

- wykazu osób zwolnionych z opłat za świadczenie usług przedszkolnych i ewentualnie decyzje Organu o przyznaniu takiego zwolnienia w latach 2013 – 2014;

- umów zawartych z firmami dostarczającymi posiłki dla dzieci (catering) w latach 2013 -2014.

Przedmiotowe pismo zostało doręczone pełnomocnikowi W. R. – adw. A. B. w dniu 09 czerwca 2016 r.

Dowód: pismo z dnia 03 czerwca 2016 r. – k. 11 akt kontrolnych(...) Tom IV, ZPO – k. 12 akt kontrolnych (...) Tom IV

Pismem z dnia 05 lipca 2016 r. Burmistrz B. po raz kolejny wezwał W. R. do natychmiastowego złożenia dokumentów wskazanych w piśmie z dnia 03 czerwca 2016 r.

Dowód: pismo z dnia 05 lipca 2016 r. – k. 14 akt kontrolnych (...) Tom IV,

Pismem z dnia 25 lipca 2016 r. Burmistrz B. wezwał W. R. do niezwłocznego przedłożenia brakujących dokumentów nieokazanych podczas przeprowadzonej kontroli, a stanowiących załączniki do protokołu kontroli przekazanego w dniu 22 maja 2015 r. w postaci: wyciągów bankowych z konta dotacyjnego za kres luty 2014 r. oraz lipiec-26 listopada 2014 r., faktury VAT nr (...) na kwotę 6.235,50 zł wystawionej przez PW (...) oraz faktury VAT nr (...) na kwotę 4.819,41 zł za catering. W treści pisma poinformowano, że wyciągi bankowe z konta dotacyjnego są niezbędne w celu zbadania przepływu środków oraz potwierdzenia zapłacenia zobowiązań. Ponadto zaznaczono, że dokumenty księgowe tj. faktury, rachunki, potwierdzenia zapłaty stanowią podstawę rozdysponowania dotacji oraz ustalenie jej prawidłowego wykorzystania. Organ zwrócił się również z wnioskiem do adresata pisma, że jeśli jest w posiadaniu takich dokumentów niewymienionych w piśmie, a dotyczących zakwestionowanych wydatków, to powinien je również przedłożyć. Pouczono również adresata pisma, że zgodnie z art. 10 § 1 kpa strona ma prawo do czynnego udziału w postępowaniu, może składać własne wnioski dowodowe w siedzibie urzędu Miejskiego w B., ul. (...), pokój numer (...), w godzinach pracy Urzędu. Przedmiotowe pismo zostało doręczone pełnomocnikowi W. R. – adw. A. B. w dniu 02 sierpnia 2016 r.

Dowód: pismo z dnia 25 lipca 2016 r. – k. 20-21 akt kontrolnych (...)Tom IV, ZPO – k. 22 akt kontrolnych(...)Tom IV,

Pismem z dnia 28 lipca 2016 r. pełnomocnik W. R., w odpowiedzi na pismo z dnia 03 czerwca 2016 r. w załączeniu przesłał podatkową księgę przychodów i rozchodów za rok 2013 i 2014 r. z wyszczególnieniem poszczególnych pozycji gospodarczych oraz umowy zawarte z firmą dostarczającą posiłki dla dzieci (catering) w latach 2013 -2014 dotyczących świadczenia usług przedszkolnych w latach 2013-2014 odrębnie za każdy rok oraz wykazu osób zwolnionych z opłat za świadczenie usług przedszkolnych i ewentualnie decyzje Organu o przyznaniu takiego zwolnienia w latach 2013 – 2014. W uzasadnieniu wskazano, że organ kontrolujący nie jest uprawniony do żądania okazania dokumentacji wykraczającej poza zakres kontroli (umowy z rodzicami dotyczące świadczenia usług przedszkolnych).

Dowód: pismo z dnia 28 lipca 2016 r. – k. 37-39 akt kontrolnych (...) Tom IV, pełnomocnictwo substytucyjne – k. 103 akt kontrolnych (...)Tom IV,

W umowach przedstawionych przez W. R. dotyczących usług cateringowych w 2014 r., jako przedmiot świadczenia umownego wskazano dostarczanie śniadań, obiadów i podwieczorków, określając cenę za śniadanie na 2,32 zł netto, obiad – 4,73 zł netto oraz podwieczorek na – 1,28 zł netto. Natomiast cenę trzech posiłków standardowych określono na 9 zł brutto.

Dowód: umowy na świadczenie usług Cateringowych - k. 97-102 akt kontrolnych (...) Tom IV,

W ramach porozumienia pomiędzy adw. prof. UW dr. hab. A. B., a adw. B. W., adw. B. W. przejął prowadzenie sprawy W. R..

Pismem z dnia 08 sierpnia 2016 r. pełnomocnik W. R. – adw. B. W., w odpowiedzi na pismo z dnia 25 lipca 2016 r. - w związku ze zobowiązaniem do złożenia brakującej dokumentacji poinformował, że żądane dokumenty zostaną przedstawione najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2016 r., co jest spowodowane zamknięciem przedszkola oraz urlopem nauczycieli w okresie wakacyjnym oraz brakiem możliwości skompletowania żądanych dokumentów w terminie niezwłocznym.

Dowód: zeznania świadka B. W., k. 352, pismo z dnia 8 sierpnia 2016 r. – k. 106 akt kontrolnych (...) Tom IV, pełnomocnictwo z dnia 01 sierpnia 2016 r.– k. 107 akt kontrolnych (...)Tom IV

W toku przesłuchania strony w dniu 20 września 2016 r, przy ponownym rozpoznaniu sprawy przez Organ I instancji, W. R. zeznała że Urząd posiada wszystkie dokumenty w tej sprawie, a ona składała już wyjaśnienia w obecności pełnomocnika. Ponadto zeznano, że wszystkie środki otrzymane z budżetu miasta B. były wydatkowane na kształcenie, wychowanie i opiekę na przedszkole w B.. W. R. odmówiła odpowiedzi na pytania dotyczące wyżywienia dzieci – czy były pokrywane z czesnego rodziców, oznajmiając, że jest to jej sprawa prywatna. Ponadto W. R. oznajmiła, że Statut Przedszkola zmienia się co roku, a Urząd aktualnego nie posiada. Ponadto przesłuchiwana wskazała, że wszystkie dokumenty przekazała kontrolującemu w czasie kontroli, a on nie wzywał jej do ich uzupełnienia, dopiero w trakcie postępowania okazało się, że brakuje dokumentów. Na zakończenie W. R. podtrzymała swoje wcześniejsze wyjaśnienia składane na piśmie i podczas przesłuchania. Po odczytaniu treści protokołu, W. R. oświadczyła, że w kwestii czesnego Urząd nie ma prawa kontroli na co wydawane jest czesne i że przekracza swoje kompetencje.

Dowód: protokół przesłuchania strony – k. 121-124 akt kontrolnych (...)Tom IV

Pismem z dnia 10 października 2016 r. Burmistrz B. zawiadomił pełnomocnika W. R. o możliwości zapoznania się w ciągu 7 dni z całością zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie. Zawiadomienie zostało odebrane w dniu 18 października 2016 r.

Dowód: zawiadomienie – k. 132, ZPO – k. 133 akt kontrolnych (...) Tom IV

Pismem z dnia 25 października 2016 r. W. R. przesłała wyciągi bankowe za okres lut 2014 oraz od lipca do listopada 2014 r. Jednocześnie wyjaśniono, że wszelka dokumentacja została już uprzednio przekazana – w przedszkolu w L., w trakcie kontroli. W odniesieniu zaś do brakujących faktur wskazano, że zostały one zagubione w Urzędzie Miasta w czasie kontroli i nie ma obecnie możliwości przekazania ich kopii czy duplikatów.

Dowód: pismo z dnia 25 października 2016 r. – k. 135 akt kontrolnych(...)Tom IV

Decyzją z dnia 15 listopada 2016 r. Burmistrz B. na podstawie art. 60 pkt 1, art. 67 i art. 252 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych w związku z art. 104 § 1 k.p.a. oraz w związku z art. 21 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa i art. 90 ust. 3d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty określił wysokość dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem przez W. R. - organ prowadzący Przedszkole Niepubliczne „(...)” w B., przypadającą do zwrotu w kwocie 169.612,67 zł wraz z odsetkami liczonymi jak od zaległości podatkowych od następujących kwot i terminów:

a) od kwoty 25 854,06 zł począwszy od dnia 13 grudnia 2013 r. do dnia 10 kwietnia 2016 r. oraz od dnia 12 maja 2016 r. do dnia 11 sierpnia 2016 r.,

b) od kwoty 24 585,60 zł począwszy od dnia 26 listopada 2013 r. do dnia 10 kwietnia 2016 r. oraz od dnia 12 maja 2016 r. do dnia 11 sierpnia 2016 r.,

c) od kwoty 23 641,92 zł począwszy od dnia 29 października 2013 r. do dnia 10 kwietnia 2016 r. oraz od dnia 12 maja 2016 do dnia 11 sierpnia 2016 r

d) od kwoty 23 567,44 zł począwszy od dnia 26 września 2013 r. do dnia 10 kwietnia 2016 r. oraz od dnia 12 maja 2016 r. do dnia 11 sierpnia 2016 r

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że kontrola wykorzystania dotacji przeprowadzona za okres 2013-2014 r. przez audytora wewnętrznego wykazała, że część udzielonej dotacji została wykorzystana niezgodnie z art 90 ust 3d u.s.o. Z dotacji zostały sfinansowane następujące wydatki: wydatki, na które podmiot prowadzący zgodnie ze statutem pobiera opłaty od rodziców, wydatki niebędące wydatkami bieżącymi roku na który udzielono dotacji, wydatki których nie udokumentowano dokumentem źródłowym lub potwierdzeniem zapłaty oraz wydatki przeznaczone na inne przedszkole nie z terenu gminy B..

Odnosząc się do wydatków poniesionych na usługi cateringowe i artykuły spożywcze (pkt 1) zapłaconych ze środków dotacji w roku 2013 i 2014 w kwocie 130.558,89 zł (2013 r.: 77.146,57 zł, 2014 r.: 53 412,32 zł) stwierdzono, że w oparciu o materiał dowodowy, tj. dokumenty źródłowe (faktury na których widnieje adnotacja „sfinansowano ze środków dotacji Gminy B.”), zestawienia wydatków poniesionych przez przedszkole w latach 2013 - 2014, wyciągów bankowych konta dotacyjnego ustalono, że wyżywienie sfinansowano z dotacji gminy. W ocenie Organu I instancji z powyższego wynika, iż pokrywanie wydatków na wyżywienie dzieci z dotacji, spowodowało podwójne finansowanie, raz przez przedszkole z opłat pobieranych od rodziców dzieci, drugi raz z dotacji gminy. Z tego względu sfinansowane koszty wyżywienia ze środków dotacji uznano za wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem. Zaznaczono, że skoro strona nie przedstawiła żądanych dokumentów, jak też nie udzieliła odpowiedzi na określone pytanie w trakcie jej przesłuchania, Organ oparł się wyłącznie na postanowieniach statutu uznając, iż skoro zapisy Statutu przedszkola przewidują odpłatność za wyżywienie, to tak w rzeczywistości było, jeżeli chodzi o okres 2013 -2014.

W odniesieniu do zakwestionowanych środków dotacji przyznanej w 2013 r. z której strona przeznaczyła kwotę 9.282,81 zł na pokrycie wydatków roku 2012 (pkt 2), organ stwierdził, że nie mamy do czynienia w powyższym zakresie z wydatkami bieżącym ponieważ dotyczyły poprzedniego roku (2012), co determinuje stwierdzenie, iż środki dotacji w powyższej części zostały wykorzystane niezgodne z przeznaczeniem. Jednocześnie wyjaśniono, że organ prowadzący przedszkole w latach 2013-2014 otrzymywał dotację z budżetu gminy B. w terminach od 25 do 29 dnia każdego, miesiąca, przy czym zgodnie z ustawą o systemie oświaty dotacja za miesiąc grudzień została przekazana w dniu 15 grudnia 2013 r. i 15 grudnia 2014 r.

W ocenie Organu za wydatkowanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem należało również uznać rozliczenie wydatków dla których nie okazano potwierdzenia zapłaty lub dowodu księgowego w postaci faktury lub rachunku (pkt 3) na łączną kwotę 27.070,24 zł. (2013 r. - 9.083,20 zł, 2014 r. -17.987,04 zł).

Organ stwierdził, że wykorzystanie dotacji należy rozumieć, jako rzeczywistą zapłatę za zrealizowane zadania. Zapłata jest więc jednym ze sposobów wykorzystania dotacji. Samo okazanie faktur nie daje podstaw do jednoznacznego potwierdzenia dokonanej zapłaty. Potwierdzenie zapłacenia zobowiązań powinno być udokumentowane np. wyciągami bankowymi z rachunku dotacyjnego Przedszkola. Potwierdzeniem zapłaty jest także dowód wpłaty - kasa przyjmie (KP) oraz bankowy dowód wpłaty, czy też dokument bankowego przelewu z rachunku. Zdaniem Organu korespondencja e-mailowa dotycząca potwierdzenia zapłaty (lub prośby o jej potwierdzenie) nie stanowi wiarygodnego dowodu rzeczywistego ich opłacenia, zatem nie może być zakwalifikowana jako dowód potwierdzenia zapłaty. Co więcej, z wyciągów konta dotacyjnego Przedszkola strona niejednokrotnie dokonywała wypłat gotówkowych na „nieznane” cele.

W odniesieniu zaś do kwestii wydatkowania dotacji niezgodnie z przeznaczeniem w postaci pokrywania ze środków dotacji z budżetu Gminy B. wydatków innego przedszkola (pkt 4) prowadzonego przez P. W. R.: w L. przy ul. (...) i Przedszkola prowadzonego w K., na kwotę 2 700,73 zł (2.136,44 zł - 2013 r., 564,29 zł - 2014 r.), wskazano, że w trakcie postępowania strona nie przedstawiła korekty dokumentów finansowych wystawionych na przedszkole w L., które zostały opłacone i rozliczone ze środków dotacji Gminy B.. Ponadto nie uwiarygodniono, że przedmiot zakupu wynikający z wyżej wymienionych faktur został rzeczywiście wykorzystany na potrzeby przedszkola w B.. Nie dano wiary wyjaśnieniom strony, że omyłkowo zostały podane dane innego przedszkola w jednej z sieci sklepów (...) w L.. Co więcej, jako, że w pozostałych przypadkach wystawionych faktur, wystawcą była inna firma, nie można uznać wyjaśnień strony jako błędu jednej transakcji. Posiadanie wspólnego numeru NIP dla prowadzonej działalności trzech przedszkoli zwłaszcza, że główną siedzibą działalności jest przedszkole prowadzone w B., nie stanowi uzasadnienia, co do przyczyny wystawienia faktur na inne przedszkole. Zdaniem Organu I instancji zapłacone faktury w części wydatków z kategorii zakupu materiałów i wyposażenia zostały zrealizowane niezgodnie z przeznaczeniem określonym w art. 90 ust. 3d u.s.o.

Odnosząc się do kwestii naliczania odsetek (w skazanie kwot i dat od których mają być naliczone) Organ stwierdził, że z uwagi na skomplikowane uwzględnienie wydatkowanych kwot dotacji (płatność po terminie, transakcje gotówkowe z konta dotacyjnego) organ przyjął zasadę naliczenia odsetek od dotacji uznanej za wykorzystaną niezgodnie z przeznaczeniem w odniesieniu do ostatnich transz przekazania dotacji w roku 2013 i 2014. Tak, więc w roku 2013 dotacja uznana za wykorzystaną niezgodnie z przeznaczeniem zdaniem organu wynosi 97.649,02 zł i składały się na nią kwoty:

1) 25.854,06 zł - dotacja przekazana w dniu 13 grudnia 2013 r.,

2) 24.585,60 zł - dotacja przekazana w dniu 26 listopada 2013 r,

3) 23.641,92 - dotacja przekazana w dniu 29 października 2013 r.,

4) 23.567,44 (część transzy) - dotacja przekazana w dniu 26 września 2013 r.

Natomiast dotacja wykorzystana niegodnie z przeznaczeniem w roku 2014 miała wynieść kwotę 71.963,65 zł. na którą składały się kwoty:

1) 41 369,45 zł - dotacja przekazana w dniu 15 grudnia 2014 r.,

2) 30 594,20 zł (część transzy) - dotacja przekazana w dniu 26 listopada 2014 r

Organ zaznaczył, że określając wysokość dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem wraz odsetkami, uwzględnił przerwy w naliczaniu odsetek zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 54 § 1 pkt 3 i 7 i § 3 ustawy Ordynacja podatkowa. Zastosowanie przepisów art. 51 § 1 pkt 3 i 7 oraz § 3 o.p. sprawiło zaś, że wyłączyć z naliczenia odsetek należało okresy:

1) nie nalicza się odsetek od dnia 11 kwietnia 2016 r. do dnia 11 maja 2018 - okres przekraczający dwa miesiące trwania postępowania odwoławczego zakończonego decyzją uchylającą Samorządowego Kolegium Odwolawcze.gr), doręczoną w dniu 11 maja 2016 r.,

2) nie nalicza się odsetek od dnia 12 sierpnia 2016 r. - okres od dnia doręczenia decyzji uchylającej Samorządowego Kolegium Odwoławczego wraz z aktami sprawy (11 maja 2016 r.) do ponownego rozpatrzenia, gdyż ponowne postępowanie prowadzone przez organ I instancji nie zostało zakończone w terminie 3 miesięcy.

Organ I instancji pokreślił, że w trakcie przeprowadzonego postępowania strona nie przedłożyła wszystkich żądanych dokumentów w toczącej się sprawie. Przy czym odrzucić należy twierdzenia strony, iż wszelkie dokumenty istotne dla sprawy zostały przekazane już na etapie kontroli. Przede wszystkim takim twierdzeniom przeczy treść protokołu. Skoro autor protokołu kontroli nie wspomina o określonych dokumentach, to logiczne jest twierdzenie, iż nimi tenże autor nie dysponował. Przeciwne twierdzenia strony postępowania Organ potraktował, jako wyraz strategii przyjętej przez stronę na potrzeby przedmiotowego postępowania, zaznaczając, że strona poza twierdzeniami o przekazaniu dokumentów, nie przedstawia, nawet pośredniego dowodu, iż to przekazanie miało miejsce. Na zakończenie, Organ podkreślił, że dane niezbędne do oceny prawidłowości wykorzystania dotacji powinny wynikać z dokumentacji organizacyjnej, przebiegu nauczania i finansowej przedszkola. Skoro w prowadzonej dokumentacji ich brak, to nie można przyjąć, że dotacja została prawidłowo wykorzystana.

Przedmiotowa decyzja została doręczona pełnomocnikowi W. R. w dniu 22 listopada 2016 r.

Dowód: decyzja z dnia 15 listopada 2016 r. – k. 155-170, ZPO – k. 171 akt kontrolnych(...)Tom IV,

Upomnieniem z dnia 20 grudnia 2016 r. Burmistrz B. wezwał W. R. do zapłaty kwoty 201.497,27 zł, w tym 169.612,67 zł tytułem dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, kwoty 31.873 zł tytułem odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, kwoty 11,60 zł tytułem kosztów upomnienia. W upomnieniu wskazano, że w przypadku nieuregulowania należności w terminie 7 dni zostanie wszczęte postępowanie egzekucyjne. Pismo doręczono w dniu 21 grudnia 2016 r.

Dowód: upomnienie z dnia 20 grudnia 2016 r. – k. 185, ZPO – k. 186 akt kontrolnych(...)Tom IV,

Wiadomością e-mail z dnia 22 grudnia 2016 r. W. R. zwróciła się do swojego pełnomocnika o pomoc w odpisaniu na upomnienie oraz wyjaśnienie zaistniałej sytuacji.

Dowód: wiadomość e-mail z dnia 22 grudnia 2016 r. – k. 92

Pismem z dnia 28 grudnia 2016 r. W. R. zwróciła się z zapytaniem do Burmistrza B. o przyczyny skierowania upomnienia.

W odpowiedzi z dnia 26 stycznia 2017 r. Burmistrz B. poinformował W. R. o uprawomocnieniu się decyzji określającej wysokość dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem przez organ prowadzący Przedszkole Niepubliczne ,,(...)” w B., a to wobec doręczenia jej w dniu 22 listopada 2016 r. pełnomocnikowi i niezłożenia w terminie 14 dni odwołania.

Dowód: pismo z dnia 28 grudnia 2016 r. – k. 187 akt kontrolnych (...) Tom IV, pismo z dnia 26 stycznia 2017 r. – k. 188 akt kontrolnych (...) Tom IV,

W dniu 30 stycznia 2017 r. W. R. dokonała wypowiedzenia pełnomocnictwa udzielonego adw. prof. UW dr. hab. A. B..

Dowód: pismo z dnia 23 lutego 2017 r. – k. 116

Pismem z dnia 31 stycznia 2017 r. W. R. wniosła do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. wniosek o przywrócenie terminu na wniesienie odwołania od decyzji Burmistrza B. z dnia 15 listopada 2016 roku, znak (...) (doręczonej do mojego pełnomocnika 22 listopada 2016 roku), który upłynął dnia 6 grudnia 2016 roku. Do przedmiotowego wniosku załączono odwołanie od decyzji Burmistrza B. z dnia 15 listopada 2016 r.

W treści odwołania znajdował się wniosek o uchylenie decyzji. Zaskarżonej decyzji zarzucono:

1.  Naruszenie art 7 w związku z art. 77 § 1 k.p.a. Wskazano w tym względzie, że Organ w poprzedzającym wydanie skarżonej decyzji Organ nie przeprowadził postępowania dowodowego umożliwiający zebranie i rozpatrzenie całego materiału dowodowego w sposób wyczerpujący co do zakupu usług cateringowych i artykułów spożywczych dla dzieci, oraz wydatków poniesionych z dotacji Gminy B. co do których w ocenie Organu nie okazano dowodu zapłaty lub dowodu księgowego w postaci faktury. Zdaniem strony organ powinien wezwać stronę przed wydaniem skarżonej decyzji do przedstawienia dowodów w zakresie umożliwiającym rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie zgodne z zasadami prawdy obiektywnej i obowiązkiem wyrażonym w art. 77 § 1 K p.a. Strona wskazała, że organ w żadnym momencie prowadzonego postępowania administracyjnego nie zwrócił się o przedstawienie dowodów lub wyjaśnień uzasadniających pobranie dotacji oraz poniesienie ww. wydatków i sfinansowanie ich z dotacji otrzymanej z budżetu Gminy B..

2.  Naruszenie art. 75 § 1 i art 8 k.p.a. – gdzie Strona stwierdziła, że organ bez podania przyczyny negatywnie ocenił wiarygodność korespondencji mailowej dotyczącej potwierdzenia zapłaty (lub prośby o jej potwierdzenie) dotyczącej kwestionowanych wydatków w kwocie 27.070,24 zł., bez podania uzasadnienia nie uwzględnił dowodów załączonych do pisma z dnia 3 czerwca 2015 roku, nie odniósł się do wyjaśnień z dnia 1 grudnia 2015 roku. Ponadto Organ w żaden sposób nie odniósł się w uzasadnieniu skarżonej decyzji do wyjaśnień z dnia 3 czerwca 2015 roku, 20 października 2015 roku oraz 9 listopada 2015 roku oraz pisma z dnia 26 czerwca 2016 roku, które były istotne dla kwestionowanych wydatków. Organ nie uwzględnił przedstawionych dowodów nie wskazał także w uzasadnieniu decyzji dlaczego nie dał im wiary, dając prymat wiarygodności ustaleniom kontroli.

3.  Naruszenie art. 80 K.p.a. – poprzez przekroczenie przez Organ swobodnej oceny dowodów. Ocena ta przybrała, zdaniem Strony cechy arbitralności poprzez pominięcie szeregu dowodów w sprawie co miało istotny wpływ na wynik sprawy. Organ nie uznał przedstawionych dowodów w postaci korespondencji mailowej dotyczącej potwierdzenia zapłaty (lub prośby o jej potwierdzenie) oraz dowodów załączonych przy piśmie z dnia 3 czerwca 2015 roku z których jednoznacznie wynika, iż wydatki w kwocie 27.070,24 zł. zostały faktycznie zapłacone i wydatkowane na cel zgodny z art. 90 ust. 3d ustawy o systemie oświaty, nie odniósł się do moich wyjaśnień z dnia 1 grudnia 2015 roku w odpowiedzi na powyżej wskazane pismo Organu z dnia 1 grudnia 2015 roku. Ponadto Organ w żaden sposób nie odniósł się w uzasadnieniu skarżonej decyzji do wyjaśnień z dnia 3 czerwca 2015 roku, 20 października 2015 roku oraz 9 listopada 2015 roku.

4.  Naruszenie prawa materialnego poprzez dokonanie błędnej wykładni art. 90 ust 3d w związku z art. 67a ustawy o systemie oświaty.

5.  Strona stwierdziła, że nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem Organu.

a)  w zakresie kwoty 130 558, 89 zł. — za zakup usług cateringowych i artykułów spożywczych dla dzieci. Strona powołując się na głosy orzecznictwa stwierdziła, że w zakresie art. 14 ust. 6 ustawy o systemie oświaty należy stosować prokonstytucyjną wykładnię poprzez objęcie nią również przedszkoli niepublicznych. Wykładnia taka zaś nie narusza też art. 90 ust. 3d ustawy o systemie oświaty bowiem, wyżywienie dzieci w przedszkolu mieści się w zakresie zadań wskazanych w dyspozycji art. 90 ust. 3d ustawy o systemie oświaty tj. kształcenia, wychowania i opieki, wydatki na ten cel mają charakter bieżący, a w związku z faktem pobierania przez niepubliczne przedszkole opłat od rodziców, przeznaczanych na wyżywienie - pobrana dotacja była przeznaczona na dofinansowanie realizacji zadań, także w tym zakresie. Strona zaznaczyła także, że Organ w żadnym miejscu skarżonej decyzji nie wykazał, iż doszło do podwójnego finansowania cateringu tj. z dotacji otrzymanej z budżetu j.s.t i z otrzymywanego od rodziców czesnego.

b)  w zakresie wydatków w kwocie 9.282, 81 zł. – ze środków dotacji przyznanej w 2013 r. rozliczono kwoty niebędące wydatkami roku 2013, ponieważ dotyczyły roku 2012 a także obowiązek ich zapłaty przypadał na rok poprzedni. Skarżąca strona stwierdziła, że o wykorzystaniu dotacji nie musi świadczyć sama techniczna czynność zapłaty (przelewu), a użyty we wskazanym powyżej art. 251 ust. 4 ustawy o finansach publicznych zwrot „w szczególności’’ wskazuje, że zapłata jest tylko jednym z możliwych sposobów wykorzystania dotacji. Podkreślono przy tym, że dotacja udzielana na podstawie ustawy o systemie oświaty ma charakter podmiotowo-celowy, cel dotacji w zakresie dokonania przedmiotowych wydatków został osiągnięty, natomiast obciążanie w tym przypadku przez Organ beneficjenta dotacji obowiązkiem zwrotu kwot dotacji, przy uwzględnieniu wskazanych powyżej okoliczności, należy uznać za sprzeczne z celem i ideą dotacji oświatowych jaki wynika z ustawy o systemie oświaty wprowadzający nierówność w traktowaniu podmiotów prowadzących niepubliczne placówki oświatowe.

Dowód: wniosek o przywrócenie terminu – k. 255-256 akt kontrolnych (...) Tom IV oraz k. 105-106, Odwołanie od decyzji – k. 257-256 akt kontrolnych (...)Tom IV oraz k. 107-115

Postanowieniem z dnia 24 lutego 2017 r. SKO w L. ((...)) stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia odwołania z dnia 31 stycznia 2017 r. od decyzji wydanej z upoważnienia Burmistrza Miasta B. z dnia 15 listopada 2016 r., znak: (...)w sprawie określenia wysokości dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem przez Panią W. R. - organ prowadzący Przedszkole Niepubliczne „(...)” w B. w kwocie 169.612,67 zł wraz z odsetkami liczonymi jak od zaległości podatkowych.

Dowód: postanowienie z dnia 24 lutego 2017 r. – k. 280-284 akt kontrolnych(...) Tom IV oraz k. 117-121

Postanowieniem z dnia 27 lutego 2017 r. ((...)) SKO w L. odmówiło wstrzymania wykonania decyzji wydanej z upoważnienia Burmistrza Miasta B. z dnia 15 listopada 2016 r„ znak: (...)w sprawie określenia wysokości dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem przez Panią W. R. — organ prowadzący Przedszkole Niepubliczne „(...)” w B. w kwocie 169.612,67 zł wraz z odsetkami liczonymi jak od zaległości podatkowych.

Dowód: postanowienie z dnia 27 lutego 2017 r. – k. 286-288 akt kontrolnych (...) Tom IV oraz k. 122-124

Postanowieniem z dnia 28 lutego 2017 r. (SKO. (...)) SKO w L. odmówiło przywrócenia terminu do wniesienia odwołania z dnia 31 stycznia 2017 r. od decyzji wydanej z upoważnienia Burmistrza Miasta B. z dnia 15 listopada 2016 r., znak: (...)w sprawie określenia wysokości dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem przez Panią W. R. — organ prowadzący Przedszkole Niepubliczne „(...)” w B. przypadającej do zwrotu w kwocie 169.612,67 zł wraz z odsetkami liczonymi jak od zaległości podatkowych.

Dowód: postanowienie z dnia 28 lutego 2017 r. – k. 289 akt kontrolnych (...) Tom IV oraz k. 125-131

Skargą z dnia 28 marca 2017 r. W. R. zaskarżyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w L. postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 28 lutego 2017 roku (znak(...)) w sprawie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania z dnia 31 stycznia 2017 roku od decyzji wydanej z upoważnienia Burmistrza Miasta B. z dnia 15 listopada 2016 roku, znak (...) w sprawie określenia wysokości dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem przez Panią W. R. - organ prowadzący Przedszkole Niepubliczne „(...)” w B. przypadającej do zwrotu w kwocie 169.612, 67 zł wraz z odsetkami liczonymi jak od zaległości podatkowych.

Dowód: Skarga z dnia 28 marca 2017 – k. 132-138

Wyrokiem z dnia 20 września 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w L. oddalił skargę W. R. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 28 lutego 2017 r. (nr (...)) w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu.

Dowód: wyrok WSA z dnia 20 września 2017 r. – k. 140, oraz k. 311 akt kontrolnych(...) Tom IV

W dniu 06 lutego 2017 r. W. R. wniosła do Drugiego Urzędu Skarbowego w L. zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej.

Postanowieniem z dnia 21 lutego 2017 r. Burmistrz B. uznał zarzuty za nieuzasadnione.

Dowód: zarzuty – k. 148-154, postanowienie z dnia 21 lutego 2017 r. – k. 155-157

Pismem z dnia 02 marca 2017 r. W. R. wniosła zażalenie na postanowienie Burmistrza B. z dnia 21 lutego 2017 r.

Dowód: zażalenie – k. 158-162

Postanowieniem z dnia 23 marca 2017 r. ((...)) Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L., po rozpatrzeniu zażalenia W. R. z dnia 02 marca 2017 r., na postanowienie Burmistrza B. z dnia 21 lutego 2017 r., zawierające stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonych zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w L., utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie.

Dowód: postanowienie – k. 163-172

Postanowieniem z dnia 18 maja 2017 r. ((...)) Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w L. po rozpatrzeniu zarzutów z dnia 06.02.2017r. w sprawie postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułu wykonawczego nr (...) z dnia 30.12.2016 r. Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w L. uznał zgłoszone zarzuty za niezasadne.

Dowód: postanowienie – k. 174-181

Postanowieniem z dnia 20 września 2017 r. ((...), Znak sprawy: (...)) Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w L., po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 09 czerwca 2017 r. na postanowienie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w L. z dnia 18 maja 2017 r. ((...)) – utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie organu pierwszej instancji.

Dowód: postanowienie – k. 182- 195

Burmistrza B. w wyniku przeprowadzonej egzekucji wyegzekwował od W. R. całość dochodzonej należności w kwocie 213.587,02 zł, w tym: należność główna w wysokości 201.458,69 zł, koszty egzekucyjne w wysokości 12.089,73 zł oraz koszty upomnienia w wysokości 11,60 zł.

Dowód: okoliczność bezsporna, zestawienie – k. 223-229, zeznania powódki, k. 357v-358

Pismem z dnia 04 grudnia 2017 r. W. R. zgłosiła szkodę do ubezpieczyciela adw. (...) S.A.. – w kwocie 213.586,41 zł

Dowód: okoliczności bezsporne, a ponadto pismo z dnia 22 marca 2018 r. – k. 245-246

Pełnomocnik W. R. – adw. B. W., w ramach prowadzonej działalności zawodowej polegającej na świadczeniu pomocy prawnej, w okresie od 14 lipca 2016 r. do 13 lipca 2017 r. był objęty ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A.. nr polisy 02.907.611.

Pismem z dnia 16 maja 2017 roku W. R. zgłosiła szkodę do ubezpieczyciela (...) S.A.

Dowód: okoliczność bezsporna, a ponadto pismo z dnia 16.05.2017 r., k. 293-294, pismo z dnia 20 lipca 2018 r. – k. 231-232, pismo z dnia 22 marca 2018 r., pismo z dnia 07 listopada 2018 r. – k. 235-238

Adw. B. W. w piśmie z dnia 17 listopada 2017 roku w odpowiedzi na pismo (...) S.A. (jako jego ubezpieczyciela) potwierdził fakt reprezentacji W. R. w sprawie wniesienia odwołania od decyzji z dnia 15 listopada 2016 roku oraz fakt niezłożenia odwołania od decyzji z dnia 15 listopada 2016 roku. Jednocześnie stwierdził, że nie znajduje podstaw do przyjęcia tezy prezentowanej, że działania jego kancelarii doprowadziły do powstania szkody po stronie W. R. w wysokości 213.000,00 zł. W jego ocenie nie ma pewności czy sprawa w całości zostałaby rozstrzygnięta na korzyść W. R.. Pełnomocnik wyraził wątpliwości co do roszczeń w łącznej kwocie 39.053,78 zł (na którą składały się: kwota 9.282,81 zł, kwota 2.700,73 zł, kwota 27.070,24 zł).

Dowód: pismo Adwokata B. W. z dnia 17.11.2017 r.-k. 230

Pismem z dnia 07 listopada 2018 r. (...) S.A. poinformował W. R. o przyznaniu odszkodowania w kwocie 8.448,90 zł. W uzasadnieniu wskazano, że brak jest dostatecznych przesłanek, aby przyjąć, że odwołanie od decyzji Burmistrza Miasta B. z dnia 15 listopada 2016 r. spowodowałoby korzystne rozstrzygnięcie w zakresie rozstrzygnięcia wydatków tytułem usług cateringowych. Za uzasadnione zostało uznane roszczenie co do kwoty wydatków za rok 2013 r. w kwocie 3 147,20 zł wraz z odsetkami w kwocie 767,22 zł oraz za rok 2014 r. w kwocie 3.590,00 zł wraz z odsetkami w kwocie 465,81 zł. Przyznano również w proporcjonalnej wysokości do uznanego roszczenia wysokość kosztów egzekucji tj. 478,67 zł.

W wyniku wniesionego odwołania, decyzją z dnia 23 stycznia 2019 r. ubezpieczyciel podtrzymał dotychczasowe stanowisko.

Dowód: okoliczność bezsporna, pismo z dnia 07 listopada 2018 r. – k. 235-238, pismo z dnia 23 stycznia 2019 – k. 239-240

Pismem z dnia 23 sierpnia 2019 r. W. R. złożyła wniosek o zawezwanie do próby ugodowej (...) S.A. o zapłatę odszkodowania z tytułu nienależytego prowadzenia sprawy administracyjnej w postępowaniu przed Urzędem Miejskim w B., w kwocie 213.586,41 zł. W toku postępowania nie doszło do zawarcia ugody.

Dowód: zawezwanie do próby ugodowej – k. 249-259, protokół z dnia 06 lutego 2020 r. w sprawie sygn. IX GCo 976/19

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów prywatnych i urzędowych (w tym dokumentów zalegających w załączonych aktach kontroli w jednostkach poległych 2015-2018, 4 (...), tomy 1-4). Wskazane wyżej dokumenty nie budziły wątpliwości, co do swej autentyczności, a żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości.

Sąd nie miał też wątpliwości co do wiarygodności zeznań złożonych przez świadków B. W. i S. B. oraz powódkę, przy czym przy obszerności materiału dowodowego w postaci dowodów z dokumentów, nie miały one istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Pozostałe, a nie wymienione wyżej dowody zgromadzone w sprawie nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w niewielkiej części.

Powódka dochodziła od pozwanego, jako ubezpieczyciela reprezentującego ją pełnomocnika adw. B. W. odszkodowania z tytułu nienależytego wykonania umowy o świadczenie pomocy prawnej.

Zgodnie z treścią art. 822 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody.

Kwestie te reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej adwokatów (Dz. U. z 2003, nr 217, poz. 2133) oraz przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 t.j), która w art. 4 pkt 4 stanowi, że ubezpieczeniami obowiązkowymi są ubezpieczenia wynikające z przepisów odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, nakładających na określone podmioty obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia.

Obowiązek zawarcia ubezpieczenia o którym mowa powyższej, wprowadza m.in. ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz.U.2015.615 t.j.). Na podstawie art. 8a ust. 1 adwokat podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 4 ust. 1.

Dyspozycja art. 4 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze przewiduje, że zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami. Szczegółowy zakres ubezpieczenia został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej adwokatów. Zgodnie z rozporządzeniem, ubezpieczeniem OC jest objęta odpowiedzialność cywilna adwokata za szkody wyrządzone w następstwie działania lub zaniechania ubezpieczonego, w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej, podczas wykonywania czynności adwokata, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze. (§ 2 ust. 1).

Art. 9 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych przewiduje, że umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Zgodnie zaś z art. 822 § 4 k.c., uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Z przytoczonych regulacji wynika, że odpowiedzialność ubezpieczyciela ma charakter akcesoryjny co oznacza, iż ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność tylko wtedy i tylko w takim zakresie, w jakim odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczony sprawca. W celu ustalenia, czy w sprawie zaktualizowała się odpowiedzialność pozwanego, należało rozważyć odpowiedzialność objętego obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej adwokata B. W..

Odpowiedzialność kontraktowa, związana z realizacją umowy łączącej określone podmioty, została uregulowana w art. 471 k.c., zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Stosownie do treści art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Do powstania odpowiedzialności za szkodę niezbędne jest łączne zaistnienie trzech warunków: wystąpienie zdarzenia, z którym system prawny łączy na określonych zasadach obowiązek naprawienia szkody, powstanie szkody oraz istnienie związku przyczynowego między zdarzeniem a szkodą. W przypadku odpowiedzialności kontraktowej zdarzeniem powodującym obowiązek naprawienia szkody jest niezachowanie należytej staranności, jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego (art. 472 k.c.).

W niniejszej sprawie okolicznością pozostającą poza sporem pozostawał fakt udzielenia ochrony ubezpieczeniowej od odpowiedzialności cywilnej adwokatowi B. W. w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC adwokatów (pismo z dnia 20 lipca 2018 r. – k. 231-232, pismo z dnia 22 marca 2018 r.). Wątpliwości stron nie budziło również to, że adwokat B. W. pełnił rolę pełnomocnika powódki w ramach postępowania administracyjnego prowadzonego przez Burmistrza B. w przedmiocie zwrotu dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem ( vide: pełnomocnictwo z dnia 01 sierpnia 2016 r.– k. 107 akt kontrolnych (...) Tom IV), jak też to, że pełnomocnik nie złożył w terminie odwołania od decyzji Burmistrza B. z dnia 15 listopada 2016 roku, w której określono wysokość dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, przypadającą do zwrotu na kwotę: 169.612,67 zł wraz z odsetkami liczonymi, jak od zaległości podatkowych od kwot i terminów wskazanych w treści decyzji ( vide: pismo Adwokata B. W. z dnia 17.11.2017 r.-k. 230).

Spór pomiędzy stronami sprowadzał się natomiast do tego, czy gdyby pełnomocnik złożył odwołanie w terminie, to do szkody po stronie powódki nie doszłoby w takim rozmiarze, jak wskazano w pozwie.

Rozstrzygnięcie powyższej kwestii wymaga więc dokonania analizy akt postępowania administracyjnego zakończonego decyzją Burmistrza B. z dnia 15 listopada 2016 roku, celem udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy gdyby pełnomocnik powódki złożył w terminie odwołanie o treści zgodnej z odwołaniem dołączonym do wniosku o przywrócenie terminu, to do powstania szkody w rozmiarze wskazanym w pozwie by nie doszło, tudzież szkoda zaistniałaby w mniejszym rozmiarze.

Omawiając powyższą kwestię na wstępie należy odnotować, że strona powodowa upatrywała wadliwości decyzji z dnia 15 listopada 2016 roku w naruszeniu przepisów proceduralnych tj. art. 7 k.p.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a., art. 75 § 1 k.p.a. i art. 8 k.p.a. oraz art. 80 k.p.a., a także przepisów prawa materialnego w postaci art. 90 ust. 3d w zw. z art. 67a Ustawy o systemie oświaty. Zauważyć należy, że zarzuty proceduralne koncentrują się wokół zaniechania zebrania całości koniecznego materiału dowodowego (art. 7 k.p.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a), błędnej oceny zebranego materiału dowodowego oraz nieuwzględnienia części dowodów (75 § 1 k.p.a. i art. 8 k.p.a. oraz art. 80 k.p.a.).

W ocenie Sądu powyższe zarzuty okazały się bezpodstawne.

Zgodnie z art. 7 k.p.a. w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. W myśl zaś art. 77 § 1 k.p.a. organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy.

Podniesiony przez powódkę argument, jakoby organ I instancji powinien wezwać stronę przed wydaniem decyzji do przedstawienia dowodów w zakresie umożliwiającym rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie okazał się podwójnie chybiony. Po pierwsze strona powodowa w swojej argumentacji całkowicie pomija fakt, że Organ I instancji pismem z dnia 25 lipca 2016 (k. 20-21 akt kontrolnych (...) Tom IV) wezwał W. R. do niezwłocznego przedłożenia brakujących dokumentów nieokazanych podczas przeprowadzonej kontroli (wyszczególniając o jakie dokumenty chodzi oraz wskazując jakie dokumenty mogą stanowić podstawę ustaleń w sprawę). Co więcej Organ zwrócił się również z wnioskiem do adresata pisma, że jeśli jest w posiadaniu dokumentów niewymienionych w piśmie, a dotyczących zakwestionowanych wydatków, to powinien je również przedłożyć. Ponadto powódka została także pouczona o uprawnieniu do samodzielnego zgłaszania wniosków dowodowych. Tak więc nie sposób uznać, że organ dopuścił się wyżej wskazanych uchybień.

Omawiając powyższą kwestię nie należy również zapominać, że w postępowaniu administracyjnym organy mają obowiązek zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Nie oznacza to jednak przerzucania na nie całego ciężaru dowodzenia w sprawie. Jeżeli organ wyprowadził określone ustalenia dotyczące stanu faktycznego z posiadanych, nienasuwających zastrzeżeń dokumentów, to skuteczne ich zakwestionowanie wymaga przeprowadzenia stosownego kontrdowodu z inicjatywy strony toczącego się postępowania (vide: wyrok NSA z 18.07.2007 r., I OSK 1704/06, LEX nr 3864330). Zasada określona w art. 77 § 1 k.p.a. nie może być tak rozumiana, iż nawet jeśli strona ma w sprawie interes prawny, niezależnie od tego, czy działa osobiście, czy też przez pełnomocnika, to organ administracji publicznej ma obowiązek poszukiwania dowodów mających wykazać zaistnienie okoliczności leżących w interesie strony. Strona natomiast nie może zasadnie oczekiwać, że organ administracji publicznej, niejako w jej interesie, dysponując już określonym materiałem dowodowym, będzie poszukiwał jeszcze innych dowodów, które prowadziłyby do obalenia ustaleń dokonanych na podstawie już zgromadzonych dowodów (vide: Wróbel [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX/el. 2024, art. 77.; wyrok NSA z 7.02.2008 r., II OSK 2020/06, LEX nr 453463).

Nie sposób również zgodzić się ze stanowiskiem strony powodowej, jakoby Organ I instancji bez podania przyczyny negatywnie ocenił wiarygodność (a tym samym nie uwzględnił) korespondencji mailowej dotyczącej potwierdzenia zapłaty (lub prośby o jej potwierdzenie) za zakwestionowane wydatki w kwocie 27.070,24 zł, czy też bez podania przyczyny nie uwzględnił dowodów załączonych do pisma powódki z dnia 03 czerwca 2015 roku. (zarzut dot. art. 75 § 1 k.p.a. i art. 8 k.p.a. oraz art. 80 k.p.a.). Z treści uzasadnienia przedmiotowej decyzji wynika bowiem, że organ odniósł się do przedmiotowej korespondencji wskazując, że nie stanowi ona dowodu wiarygodności ich opłacenia, zatem nie może być zakwalifikowana, jako dowód potwierdzenia zapłaty. Organ wskazał, że samo okazanie faktur nie daje podstaw do jednoznacznego potwierdzenia dokonanej zapłaty. Potwierdzenie zapłacenia zobowiązań powinno być bowiem udokumentowane np. w operacjach przelewu środkami pieniężnymi, gdzie potwierdzeniem zapłaty jest także dowód wpłaty - kasa przyjmie (KP) oraz bankowy dowód wpłaty. Organ zauważył również, że strona pomimo wystosowanych wezwań stała na stanowisku, że wszystkie żądane dokumenty zostały przedłożone kontrolującemu. Warto przy tym wskazać, co wynika z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, iż „skoro ustawodawca dopuścił pokrycie wydatków jako jedyną formę wykorzystania dotacji oświatowej, to oczywiste jest, że dokumentem przedstawionym do rozliczenia wykorzystania dotacji ma być dokument potwierdzający poniesienie przez beneficjenta dotacji danego (tj. określonego przedmiotowo i podmiotowo) wydatku, czyli dokonania przez niego zapłaty na rzecz podmiotu trzeciego kwoty pieniężnej z określonego tytułu. Dokument taki (…), nie może być zastępowany opisami (dekretacją) wewnętrznej dokumentacji dla celów księgowych” ( por. wyrok NSA z dnia 01.06.2023 r., I GSK 1983/19). Zaznaczyć należy, że z uwagi na fakt wydatkowania w ramach prowadzonej działalności środków o charakterze publicznym podmiot prowadzący tego rodzaju działalność, zobowiązany jest w sposób nie budzący wątpliwości dokumentować wszystkie wydatki związane z określoną działalnością (vide: Wyrok WSA w Poznaniu z 15.10.2019 r., III SA/Po 495/19, LEX nr 2742279). Co więcej Organ I instancji w uzasadnieniu decyzji wskazał, że część wyjaśnień zawartych w piśmie z dnia 03 czerwca 2015 r. została uwzględniona.

W ocenie Sądu za nieuzasadnione należało również uznać zastrzeżenia strony powodowej co do oparcia się na ustaleniach zawartych w protokole kontroli. Pomijając już bowiem fakt, że przedmiotowy protokół nie stanowił jedynego dowodu na którym Organ I instancji oparł rozstrzygnięcie, uwypuklić należy, że w orzecznictwie wskazuje się, że protokół kontroli jest dowodem o domniemaniu wiarygodności. Jest to bowiem dokument urzędowy, korzystający ze szczególnej mocy dowodowej tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone (vide:. wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 lutego 2021 r., sygn. akt IV SA/Wa 1915/20).Wskazać również należy, że szczególna moc dowodowa dokumentu urzędowego, jakim w niniejszej sprawie jest protokół kontroli nie wyklucza możliwości przeprowadzenia przeciwdowodu, co wymaga aktywności podmiotu kwestionującego treść dokumentu urzędowego. Dokumenty urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone i są przedmiotem oceny, tak jak i inne dowody w postępowaniu prowadzonym przez inne organy (vide: wyrok NSA z dnia 10 maja 2017 r., sygn. akt II GSK 1976/15, LEX nr 2412739, wyrok WSA w Warszawie z 26.01.2022 r., IV SA/Wa 1444/21, LEX nr 3617000).

Dokonując oceny zarysowanych wyżej zarzutów procesowych uwypuklić należy, iż zastrzeżenia strony powodowej, co do braku zebrania całości materiału dowodowego oraz nieuwzględnienia powołanych przez powódkę dowodów, wyraźnie kontrastują z postawą powódki w toku prowadzonego postępowania. Nie sposób bowiem nie zauważyć, że organ wielokrotnie w toku postępowania nie tylko pouczał o możliwości samodzielnego zgłaszania środków dowodowych, ale również wyraźnie również wskazywał - w kierowanych do powódki pismach - złożenia jakich konkretnie dowodów oczekuje. Powódka natomiast prezentując w tym względzie bierną postawę czy też forsując stanowisko wedle, którego złożone dowody są wystarczające, musiała się liczyć z negatywnymi tego skutkami. Odnosząc się natomiast to spornej pomiędzy powódką, a Organem I instancji kwestii brakującej dokumentacji, zauważyć należy, że twierdzenia strony o tym jakoby dokumenty te zostały przekazane kontrolerowi w przedszkolu w L., czy też zaginęły w Urzędzie Miasta B., miały charakter czysto gołosłowny (nie sposób bowiem jakikolwiek ich potwierdzić).

Z powyższych względów, mając na względzie bezpodstawność zarzutów powódki co do niewłaściwego przeprowadzenia postępowania dowodowego, Sąd (niezależnie od suwerennej decyzji ubezpieczyciela o częściowej wypłacie odszkodowania w kwocie 8.448,90 zł) nie podzielił stanowiska strony powodowej co do wysokiego prawdopodobieństwa uwzględnienia odwołania od decyzji (gdyby ta została w terminie złożone przez pełnomocnika) co do wydatków z tym związanych (27.070,24 zł)

Zaznaczyć również należy, że Sąd nie podzielił także stanowiska strony powodowej w odniesieniu do wydatków dotyczących innego przedszkola nie znajdującego się na terenie gminy B.. W tym względzie Sąd w pełni podziela ocenę Organu I instancji zaprezentowaną w uzasadnieniu decyzji z dnia 15 listopada 2016 roku. Tłumaczenia strony powodowej w tym względzie (odnoszące się z resztą jedynie co do części wydatków tj. poczynionych w sklepie (...)) zupełnie nie przekonują. Nie sposób przy tym zrozumieć dlaczego powódka - wobec rzekomej pomyłki pracownika - nie dążyła do dokonania korekty faktur. Tym samym Sąd doszedł do przekonania, że odwołanie od przedmiotowej decyzji nie byłoby skuteczne również w zakresie wydatków na kwotę 2.700,73 zł.

W dalszej kolejności Sąd pragnie odnieść się do zarzutu naruszenia art. 90 ust. 3d w zw. z art. 67a Ustawy o systemie oświaty. Powódka wskazała, że odwołanie w tym zakresie dotyczyło kwoty 130.558,89 zł - za zakup usług cateringowych i artykułów spożywczych dla dzieci. Omawiając powyższy zarzut, zaznaczyć trzeba, że argumentacja strony powodowej w zakresie wykładni (prokonstytucyjnej) art. 14 ust. 6 Ustawy o systemie oświaty oraz art. 90 ust. 3d tej ustawy rozmija się z zasadniczym wnioskiem Organu I instancji, który stał za uznaniem wydatków w tym przedmiocie za poniesione z naruszeniem art. 90 ust. 3d ustawy o systemie oświaty. Otóż Organ wyraźnie wskazał, że zebrany materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że w niniejszej sprawie doszło do podwójnego finansowania tych wydatków.

Zgodnie z ówcześnie obowiązującą regulacją art. 90 ust. 3d ustawy o systemie oświaty (Dz.U.2004.256.2572 t.j. z późn. zm.) osoba prowadząca wychowanie przedszkolne w formach, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 14a ust. 7, otrzymuje na każdego ucznia objętego tą formą wychowania przedszkolnego dotację z budżetu gminy w wysokości nie niższej niż 40 % wydatków bieżących ponoszonych na jednego ucznia w przedszkolu publicznym prowadzonym przez gminę, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez gminę - pod warunkiem, że osoba prowadząca niepubliczną formę wychowania przedszkolnego poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. W przypadku braku na terenie gminy przedszkola publicznego podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę na prowadzenie przedszkola publicznego.

Nie deprecjonując przywołanych przez stronę powodową głosów orzecznictwa, ani opartej na niej argumentacji o konieczności uznania wydatków na pokrycie kosztów wyżywienia dzieci w przedszkolu za wydatki bieżące w rozumieniu powyższej regulacji, Sąd pragnie zauważyć, że Organ I instancji po dokonaniu (niekwestionowanych ustaleń) co do pokrycia przez przedszkole z dotacji wydatków na wyżywienie, zwracał się wielokrotnie do powódki o przedłożenie dodatkowych dowodów które pozwoliłyby zweryfikować czy wydatki w tym zakresie nie podlegały podwójnemu finansowania ( vide: pismo z dnia 03 czerwca 2016 r. – k. 11 akt kontrolnych (...) Tom IV, ZPO – k. 12 akt kontrolnych (...) Tom IV, pismo z dnia 05 lipca 2016 r. – k. 14 akt kontrolnych (...)Tom IV) - co w oczywisty sposób stałoby na przeszkodzie w uznaniu dotacji w tym zakresie za uzasadnioną. Działanie to należy uznać za w pełni uzasadnione zważywszy na zapisy statutu przedszkola (§ 16 ust. 4) z których wynika, że wyżywienie dla dzieci w postaci trzech posiłków dziennie świadczone jest przez przedszkole odpłatnie. Źródłem finansowania działalności placówki są: wpłaty rodziców, dotacja z budżetu państwa, zapisów, darowizny oraz dotacja spoza budżetu państwa.

Znamienna jest natomiast postawa powódki, która nie tylko nie złożyła przedmiotowej dokumentacji, ale wręcz odmówiła jej przedstawienia, wskazując że organ kontrolujący nie jest uprawniony do żądania okazania dokumentacji wykraczającej poza zakres kontroli ( vide: pismo z dnia 28 lipca 2016 r. – k. 37-39 akt kontrolnych (...)Tom IV). Nie sposób również pominąć treści zeznań powódki, która w toku przesłuchania strony w dniu 20 września 2016 r, przy ponownym rozpoznaniu sprawy przez Organ I instancji, zeznała że Urząd posiada wszystkie dokumenty w tej sprawie, a ona składała już wyjaśnienia w obecności pełnomocnika oraz wprost odmówiła odpowiedzi na pytania dotyczące wyżywienia dzieci (czy były pokrywane z czesnego rodziców, oznajmiając, że jest to jej sprawa prywatna (vide: protokół przesłuchania strony – k. 121-124 akt kontrolnych (...) Tom IV)

W tym miejscu należy zauważyć, iż - z perspektywy podmiotu dotującego - wykorzystanie środków zgodnie z przeznaczeniem następuje wówczas, gdy fakt ten może zostać stwierdzony na podstawie stosownych dokumentów. W przeciwnym wypadku brak jest podstaw do takiego uznania ( vide:. wyrok WSA w Warszawie z 19 lipca 2012 r., sygn. akt V SA/Wa 1102/12). Sąd przy tym w pełni podziela stanowisko prezentowane w orzecznictwie sądowym, że ciężar dowodu w sprawie prawidłowości wykorzystania dotacji spoczywa na stronie, która jest beneficjentem takiej pomocy. Nie ulega wątpliwości, że to na podmiocie dotowanym spoczywa ciężar wykazania, że otrzymana kwota dofinansowania została skonsumowana na realizację preferowanych przez dotującego celów (vide: wyrok WSA w Łodzi z 3 czerwca 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1229/10).” Wyrok WSA w Bydgoszczy z 27.06.2023 r., I SA/Bd 178/23, LEX nr 3605311.

Biorąc pod uwagę ustalenia Organu I instancji poczynione w oparciu o dostępny materiał dowodowy, a także prezentowaną przez powódkę w toku postępowania administracyjnego postawę, ustalenia Organu w powyższej kwestii należało uznać za uzasadnione. W świetle powyższego brak jest podstaw do przyjęcia, iż wydatki na wyżywienie dzieci należy uznać za wydatki bieżące objęte dotacją oświatową. Podkreślić bowiem należy, że możliwość pokrycia tych wydatków z dotacji powodowałaby podwójne finansowanie wyżywienia dzieci - raz z opłat wnoszonych przez rodziców, drugi raz z dotacji z budżetu gminy. Pokrywanie kosztów wyżywienia dzieci przez rodziców skutkuje więc tym, że wydatek ten nie mógł być sfinansowany z dotacji. Nie ulega wątpliwości Sądu, iż wydatki na wyżywienie dzieci mogą być pokrywane z dotacji lub z wpłat rodziców, bądź też częściowo z dotacji, a częściowo z wpłat rodziców. W okolicznościach przedmiotowej sprawy powódka nie zaoferowała żadnego materiału dowodowego pozwalającego na ustalenie powyższego. Przypomnieć należy, iż środki publiczne, jakie stanowi dotacja, nie mogą stanowić zysku przedsiębiorcy prowadzącego przedszkole. Mogą bowiem one być wydatkowane jedynie na cele określone w art. 90 ust. 3d u.s.o., a mianowicie wyłącznie na wydatki bieżące w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej . (vide: Wyrok WSA w Poznaniu z 15.10.2019 r., III SA/Po 495/19, LEX nr 2742279)

Na zakończenie Sąd pragnie odnieść się również do spornej kwestii wydatków w kwocie 9.282,81 zł tj. środków dotacji przyznanej w 2013 r. przeznaczonych na pokrycie wydatków pokrytych z dotacji przyznanej w 2013 r. W tym względzie Sąd podzielił stanowisko strony powodowej (co do naruszenia art. 90 ust. 3d w zw. z art. 67a Ustawy o systemie oświaty) uznając, że rozliczenie środków dotacji powinno odbywać się zgodnie z obowiązującą w budżecie zasadą kasowości, która stanowi, iż dochody i wydatki ujmowane są w terminie ich zapłaty, w odróżnieniu od zasady memoriału. Wobec tego okoliczność, że powódka dokonała zapłaty za wydatki, które powstały w 2012 r. ze środków dotacji przyznanej w 2013 r., nie mogła stanowić podstawy do uznania, że wydatki te nie były wydatkami bieżącymi w rozumieniu omawianej regulacji prawnej (por. wyrok NSA z dnia 26.02.2016 r.)

Uwzględniając całość poczynionych rozważań, Sąd doszedł do przekonania, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie co do wskazanej wyżej kwoty 9.282,81 zł, a także koszty upomnienia tj. 11,60 zł oraz zasadniczo w zakresie kosztów egzekucji tj. 12.089,73 zł od których należało odliczyć kwotę wypłaconą przez ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego w wysokości 478,67 zł. W tym względzie zauważyć należy, że skoro uchybienie po stronie pełnomocnika powódki nie budziło w przedmiotowej sprawie żadnych wątpliwości, to należy przyjąć, że gdyby pełnomocnik powódki złożył w terminie odwołanie, to do egzekucji administracyjnej by nie doszło, a tym samym nie doszłoby do konieczności poniesienia przez powódkę powyższych kosztów. Nie można jednocześnie zakładać, że nawet po rozpatrzeniu odwołania i tylko częściowym jego uwzględnieniu, powódka również poniosłaby koszty egzekucyjne.

Ustalając wysokość należnego powódce odszkodowania Sąd uwzględnił także wysokość pobranych od powódki odsetek od zaległości podatkowych liczonych od kwoty 9.282,81 złotych, w łącznej wysokości 379,04 złotych. Tym samym Sąd zasądził na rzecz powódki łączną kwotę 21.284,51 złotych, oddalając powództwo w pozostałym zakresie. O odsetkach orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu na podstawie art. 817 kc, albowiem znajdowało to oparcie w okolicznościach przedmiotowej sprawy.

O kosztach sądowych Sąd orzekł na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c w zw. z art. 108 k.p.c, nakładając na stronę powodową obowiązek poniesienia kosztów procesu w 90%, jednocześnie pozostawiając ich szczegółowe rozliczenie Referendarzowi sądowemu.

Sędzia del. Agnieszka Onichimowska