I C 34/09 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2012-05-31
Sygn. akt I C 34/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 31 maja 2012 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział I Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący SSR (del.) Rafał Wagner
Protokolant apl. radc. Michał Zembrzuski
po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2012 r. w Warszawie na rozprawie
sprawy z powództwa M. D. (1), M. P., B. B., M. J. i M. B.
przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Gospodarki
o zapłatę
I. zasądza od Skarbu Państwa – Ministra Gospodarki na rzecz:
1) M. D. (1), B. B. i M. B. kwoty po 203.520 (dwieście trzy tysiące pięćset dwadzieścia) zł z ustawowymi odsetkami od dnia 31 maja 2012 r. do dnia zapłaty,
2) M. P. i M. J. kwoty po 101.760 (sto jeden tysięcy siedemset sześćdziesiąt) zł z ustawowymi odsetkami od dnia 31 maja 2012 r. do dnia zapłaty;
II. w pozostałym zakresie powództwo oddala;
III. nieuiszczone przez strony koszty sądowe przejmuje na rachunek Skarbu Państwa;
IV. znosi wzajemnie między stronami koszty procesu.
UZASADNIENIE
Pozwem złożonym w Sądzie Okręgowym w Warszawie w dniu 4 kwietnia 2005 r. M. D. (1), M. P., B. B., M. J. i M. B. wniosły o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Gospodarki i Pracy (obecnie Minister Gospodarki) następujących kwot:
1) na rzecz M. D. (1), B. B. i M. B. po 26.740 zł z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia Ministrowi Gospodarki i Pracy wniosku o odszkodowanie do dnia zapłaty,
2) na rzecz M. P. i M. J. po 13.370 zł z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia Ministrowi Gospodarki i Pracy wniosku o odszkodowanie do dnia zapłaty.
Ponadto powódki wnosiły o zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych. Podstawę żądania stanowiła szkoda rzeczywista oraz utracone korzyści w związku ze stwierdzeniem nieważności zarządzenia w sprawie ustanowienia przymusowego zarządu państwowego nad przedsiębiorstwem pn. (...), wł. J. B.i R. M.w R.(pozew – k. 3).
Postanowieniem z 3 sierpnia 2005 r. Sąd Okręgowy w Warszawie stwierdził swą niewłaściwość i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu dla W. (postanowienie – k. 34).
Postanowieniami z 10 listopada 2005 r. M. B. została zwolniona od wpisu od pozwu (k. 68), M. D. (1) od wpisu od pozwu ponad kwotę 400 zł (k. 66), a M. J. od wpisu od pozwu ponad kwotę 300 zł (k. 64).
Po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego, pismem z 7 września 2008 r. M. B. rozszerzyła powództwo wnosząc o zasądzenie odszkodowania w kwocie 1.273.000 zł w wysokości odpowiadającej udziałowi w spadku, tj. na jej rzecz 318.250 zł (pismo – k. 421-425, protokół rozprawy z 16 grudnia 2008 r. – k. 528).
Postanowieniem z dnia 16 grudnia 2008 r. Sąd Rejonowy przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie (postanowienie – k. 523).
Pismem z 31 marca 2009 r. M. D. (1) i B. B. wniosły o zasądzenie na ich rzecz kwot po 285.163 zł, natomiast M. P. i M. J. po 142.581 zł (pismo procesowe – k. 548). Stanowisko to zostało podtrzymane w piśmie z 12 grudnia 2011 r. (k. 1195).
Na rozprawie w dniu 17 maja 2012 r. pełnomocnik M. B.sprecyzował, że wnosi ona o zasądzenie roszczeń w wysokości takiej samej jakiej domaga się M. D. (1), tj. kwoty 285.163 zł (protokół rozprawy – k. 1239).
W toku procesu nie tylko wysokość dochodzonych przez powódki kwot ulegała zmianie, ale również sposób ich wyliczenia. Ostatecznie wyliczenie zostało sprecyzowane w piśmie z 12 grudnia 2011 r. w ten sposób, że w ocenie powódek na szkodę rzeczywistą składają się: 1.225.480 zł (wartość obiektów budowlanych) oraz 201.047 zł (wartość maszyn i urządzeń przedsiębiorstwa). Łączna kwota 1.426.527 zł winna zostać pomniejszona o kwotę odszkodowania przyznanego przez Ministra Gospodarki i Pracy w zakresie damnum emergens, czyli o 558.677 zł (409.350 zł – wartość nieprzywróconych budynków i budowli i 149.327 zł – wartość maszyn i urządzeń oraz wyposażenia). Zatem do podziału powódki wskazywały kwotę 867.850 zł (k. 1195-1199).
Pozwany Skarb Państwa – Minister Gospodarki w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm prawem przepisanych. Pozwany zarzucił, że powodowie nie udokumentowali odpowiednio podanego w pozwie wyliczenia utraconych korzyści, a załączona ekspertyza prywatna nie może stanowić podstawy zasądzenia dochodzonej szkody (odpowiedź na pozew – k. 142-143).
W piśmie z 9 września 2008 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w zakresie utraconych korzyści (pismo – k. 418-419). Stanowisko to podtrzymał w piśmie z 23 sierpnia 2011 r. powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z 31 marca 2011 r. (pismo – k. 1110-1113).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Przedsiębiorstwo (...), wł. J. B.i R. M.w R.(dalej: Przedsiębiorstwo) mieściło się w budynkach i na nieruchomości stanowiącej współwłasność M.i A.małżonków R.oraz B.i H.małżonków J.zapisanej w księdze wieczystej KW nr (...)prowadzonej przez Sąd Powiatowy w R..
Zarządzeniem Ministra Przemysłu Drobnego i Rzemiosła z dnia 29 czerwca 1953 r. znak: (...) nad Przedsiębiorstwem ustanowiono przymusowy zarząd państwowy. Jako podstawę prawną wskazano dekret Naczelnika Państwa z 16 grudnia 1918 r. w przedmiocie przymusowego zarządu państwowego uzasadniając, że przymusowy zarząd państwowy ustanawia się nad przedsiębiorstwami nieczynnymi albo zagrożonymi bezruchem, jeśli ich uruchomienie lub utrzymanie w ruchu leżało w interesie Państwa.
W wyniku postępowań spadkowych po H. J. i B. J., M. R. i A. R., a także po K. B. i L. B. spadkobiercami byłych właścicieli Przedsiębiorstwa są powódki w następujących udziałach: M. B., B. B. i M. D. (1) po ¼, a M. P. i M. J. po 1/8 (okoliczności niesporne, ustalone w postępowaniach administracyjnych prowadzonych przez Ministra Gospodarki i Pracy).
Na wniosek M. D. (1)działającej w imieniu własnym i pozostałych spadkobierców przeprowadzone zostało postępowanie wyjaśniające mające na celu ocenę legalności decyzji administracyjnych na mocy których nad Przedsiębiorstwem ustanowiono przymusowy zarząd państwowy i przejęto go na własność Państwa. Decyzją z 28 czerwca 2002 r. (...) Minister Gospodarki na podstawie art. 156 § 1 ust. 2 w zw. z art. 157 § 1 k.p.a. stwierdził nieważność:
- zarządzenia Ministra Przemysłu Drobnego i Rzemiosła z dnia 29 czerwca 1953 r. w sprawie ustanowienia przymusowego zarządu państwowego nad Przedsiębiorstwem,
- orzeczenia Przewodniczącego Komitetu Drobnej Wytwórczości z dnia 31 grudnia 1965 r. w sprawie stwierdzenia przejścia na własność Państwa Przedsiębiorstwa.
W uzasadnieniu tej decyzji wskazano, że Przedsiębiorstwo funkcjonowało w systemie całorocznym i w okresie ustanawiania nad nim przymusowego zarządu państwowego było czynne i nie zagrożone bezruchem. Ponadto nie mogło zostać uznane za zakład o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej, którego utrzymanie w ruchu miałoby bezpośredni związek z interesem Państwa, w sytuacji kiedy przedsiębiorstwo to zatrudniało 2 pracowników (współwłaścicieli) o teoretycznej zdolności przemiałowej ok. 3,9 ton zboża na dobę (decyzja z 28 czerwca 2002 r. – k. 6-11).
Decyzją Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 22 lutego 2005 r. (...) przyznane zostało odszkodowanie w łącznej wysokości 619.040 zł z tytułu szkody, jaka powstała w następstwie podjętych decyzji nacjonalizujących Przedsiębiorstwo na rzecz: M. D. (1), B. B.i M. B.w wysokości 154.760 zł, a na rzecz M. P.i M. J.po 77.380 zł. Podstawę decyzji przez stanowiły ekspertyzy biegłych rzeczoznawców, którzy stwierdzili, że ubytek polega na utracie:
- majątku nieruchomego, tj. wartość nieprzywróconych budynków i budowli to 409.350 zł,
- majątku ruchomego, tj. utrata maszyn i urządzeń produkcyjnych oraz wyposażenia – 149.327 zł,
- korzyści za okres od 17 października 1997 r., tj. od dnia wejścia w życie Konstytucji RP do dnia 28 czerwca 2002 r., tj. przywrócenia na rzecz spadkobierców byłych współwłaścicieli Przedsiębiorstwa – 57.303 zł.
Łącznie wielkość szkody rzeczywistej i utraconych pożytków wg cen aktualnych na dzień 31 października 2004 r. wyniosła 615.980 zł. Kwota ta została pomniejszona o 24 zł (nieuregulowane przez Przedsiębiorstwo zobowiązania finansowe względem Skarbu Państwa). Tak ustaloną kwotę organ administracyjny zwaloryzował na dzień podejmowania decyzji administracyjnej: za listopad 2004 r. o 0,3%, grudzień 2004 o 0,1%, styczeń 2005 t. o 0,1%. Ostatecznie wypłacona kwota wyniosła 619.040 zł. Oznacza to, że z tytułu szkody w zakresie budynków i budowli wypłacono 411.399,62 zł, szkody w zakresie ruchomości – 150.074,68 zł, a z tytułu utraconych korzyści – 57.589,92 zł (decyzja z 22 lutego 2005 r. – k. 27-32).
W związku z podniesionymi przez strony zarzutami Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych w celu ustalenia wysokości szkody wynikającej z przejęcia Przedsiębiorstwa. Biegły sądowy E. M. wartość maszyn, urządzeń i wyposażenia młyna wg stanu na 29 czerwca 1953 r. i cen na datę 28 czerwca 2002 r. ustalił na kwotę 163.134,67 zł. Po zwaloryzowaniu tej kwoty na datę sporządzania opinii (lipiec 2008 r.) stanowiło to kwotę 201.047,17 zł. Opinia w zakresie ruchomości została sporządzona w ten sposób, że biegły sądowy przepisał wszystkie składniki razem ze stanem technicznym z opinii, która była wydawana w postępowaniu administracyjnym (opinia Stowarzyszenia (...)) uznając, że wydawali ją ludzie, którzy znają się na branży. Następnie kwoty przerachował przez wskaźnik inflacji (opinia biegłego – k. 389, ustne wyjaśnienia biegłego – k. 530-531).
Wartość budynków i budowli znajdujących się na terenie Przedsiębiorstwa wg stanu na dzień 29 czerwca 1953 r. i cen aktualnych na dzień sporządzenia opinii Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego sądowego Z. Z. (opinia – k. 973-1029). Biegły ten ustalił wartość nieruchomości budynkowych na łączną kwotę 1.225.480 zł (wariant III – k. 1012).
Sąd uznał, że opinia biegłego Z. Z. została sporządzona przez osobę posiadającą fachową wiedzę i doświadczenie. Wykształcenie biegłego oraz jego empiria stanowią dla Sądu gwarancję rzetelności i dlatego wnioski wypływające z treści sporządzonej przez niego opinii przyjęte zostały jako wiarygodny dowód mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych w zakresie wartości nieruchomości. Biegły do sporządzenia opinii wykorzystał cały dostępny materiał dowodowy. Uwzględnił w pełnym zakresie faktyczny rodzaj i powierzchnię wycenianych budynków, stwierdził przy tym, że młyn miał wysokość 12 a nie 10 m oraz poddasze strychowe (co znalazło swoje potwierdzenie w zeznaniach świadków, w tym A. B. - k. 1239 i powódki M. D. (1) – k. 1229-1229v). W sposób przekonujący wyjaśnił również przyjęte współczynniki przy wyliczaniu powierzchni użytkowej budynków drewnianych (protokół rozprawy z 17 maja 2012 r. – k. 1239-1240).
Z uwagi na braki w opinii E. M. stwierdzone przez biegłego Z. Z., Sąd pominął w dokonanych ustaleniach wnioski wynikające z opinii biegłego E. M. w zakresie wartości nieruchomości. Z przyczyn wskazanych w dalszej części przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd pominął ustalenia biegłych w zakresie utraconych korzyści.
W pozostałym zakresie stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o niekwestionowane co do autentyczności dowody z dokumentów zawartych w aktach niniejszej sprawy - decyzje administracyjne, które korzystając z materialnej mocy dowodowej wynikającej z treści art. 244 k.p.c., stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.
Następstwo prawne powódek po byłych współwłaścicielach nieruchomości nie było kwestionowane przez pozwanego, znalazło swoje odzwierciedlenie w ustaleniach dokonanych w postępowaniach administracyjnych, do akt których dołączono postanowienia spadkowe (nienumerowane karty w dołączonych aktach administracyjnych (...)).
Sąd zważył co następuje:
Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części dotyczącej odszkodowania za utracone budynki i budowle, w pozostałym zakresie jako niezasadne podlegało oddaleniu.
Zgodnie z uchwałą pełnego składu Sądu Najwyższego z 31 marca 2011 r. (III CZP 112/10, OSCP 2011/7-8/75) do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej ostateczną decyzją administracyjną wydaną przed dniem 1 września 2004 r., której nieważność lub wydanie z naruszeniem art. 156 § 1 k.p.a. stwierdzono po tym dniu, ma zastosowanie art. 160 § 1, 2, 3 i 6 k.p.a. Zatem żądanie odszkodowania winno być rozpatrywane nie na podstawie art. 160 k.p.a.
W zakresie żądania utraconego zysku z Przedsiębiorstwa za okres od 17 października 1997 r. to jest ono nieuzasadnione. Problem możliwości dochodzenia lucrum cessans w sytuacji wydania wadliwej decyzji administracyjnej rozstrzygnięty został w uchwale Sądu Najwyższego z 31 marca 2011 r. (III CZP 112/10, OSCP 2011/7-8/75). Sąd Najwyższy stwierdził, że jeżeli ostateczna wadliwa decyzja administracyjna została wydana przed dniem wejścia w życie Konstytucji, odszkodowanie przysługujące na podstawie art. 160 § 1 k.p.a. nie obejmuje korzyści utraconych wskutek jej wydania, choćby ich utrata nastąpiła po wejściu w życie Konstytucji.
W uzasadnieniu ww. uchwały wskazano, m.in.: Należy uznać, zgodnie z zasadą tempus regit actum, że zdarzenie prawne wywołuje skutki określone przez normy prawne obowiązujące w chwili zajścia zdarzenia (por. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 listopada 2008 r., P 5/07, OTK-A Zb.Urz. 2008, nr 9, poz. 163). Wychodząc z takich założeń, przyjmuje się, w zgodzie z motywami wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 2001 r., SK 18/00, że stan prawny będący skutkiem tego wyroku - m.in. orzekającego, iż art. 418 k.c. jest niezgodny z art. 77 ust. 1 Konstytucji - ma zastosowanie w sprawach o naprawienie szkody wyrządzonej orzeczeniem lub zarządzeniem wydanym po wejściu w życie Konstytucji, a przed dniem 1 września 2004 r. W sprawach natomiast o naprawienie szkody wyrządzonej orzeczeniem lub zarządzeniem wydanym po wejściu w życie kodeksu cywilnego, a przed wejściem w życie Konstytucji należy nadal stosować art. 418 k.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2003 r., I CK 150/02, i z dnia 12 lutego 2010 r., I CSK 328/09). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 września 2003 r., K 20/02, pozostaje w ścisłym związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 2001 r., SK 18/00, dlatego wszystkie racje przemawiające za związaniem czasowego zasięgu skutków wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 2001 r., SK 18/00, z chwilą wydania orzeczenia lub zarządzenia są aktualne także w odniesieniu do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 września 2003 r., K 20/02, tj. uzasadniają związanie czasowego zasięgu wprowadzonej tym wyrokiem zmiany stanu prawnego z datą wydania wadliwej decyzji administracyjnej.
Objęcie odszkodowaniem na podstawie art. 160 § 1 k.p.a. w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 września 2003 r., K 20/02, korzyści utraconych w okresie od dnia 17 października 1997 r. wskutek wadliwej decyzji wydanej przed tym dniem byłoby więc równie nieuzasadnione, jak objęcie odszkodowaniem na podstawie art. 417 k.c. w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 2001 r., SK 18/00, uszczerbków powstałych w okresie od dnia 17 października 1997 r. wskutek wydanego przed tym dniem orzeczenia lub zarządzenia, które nie uzasadniało odpowiedzialności w świetle art. 418 k.c. ze względu na brak przesłanek dotyczących winy funkcjonariusza. W obu przypadkach uznanie odpowiedzialności odszkodowawczej zakładałoby zastosowanie będącego następstwem wyroków Trybunału Konstytucyjnego nowego, dostosowanego do wymagań Konstytucji stanu prawnego z mocą wsteczną, odniesioną do okresu sprzed wejścia w życie Konstytucji, każdy zaś wyjątek od zakazu wstecznego działania prawa musi wynikać w sposób niewątpliwy z ustawy, a tu nie miałby on takiej podstawy, w każdym razie nie można by za nią uważać wymagania zgodności ustaw zwykłych z Konstytucją, ponieważ granicę czasową tego wymagania wyznacza dzień wejścia Konstytucji w życie.
(…) Podsumowując, jeżeli ostateczna wadliwa decyzja administracyjna została wydana przed wejściem w życie Konstytucji, odszkodowanie na podstawie art. 160 § 1 k.p.a. nie obejmuje korzyści utraconych wskutek jej wydania, choćby ich utrata nastąpiła po wejściu w życie Konstytucji.
Sąd Okręgowy w pełni podziela zarówno stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale z 31 marca 2011 r. jak i jego uzasadnienie.
Przechodząc do oceny zaistnienia przesłanek odpowiedzialności strony pozwanej z tytułu szkody rzeczywistej, w pierwszej kolejności stwierdzić należy, że w myśl art. 160 § 2 k.p.a. do odszkodowania stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. W sprawie należało zatem ustalić, czy nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę, którym było wydanie decyzji z naruszeniem art. 156 § 1 k.p.a., albo stwierdzenie nieważności takiej decyzji, a zatem - czy została wydana decyzja niezgodna z prawem, a następnie, czy szkoda została wyrządzona i w jakiej wysokości oraz czy pozostaje ona w związku przyczynowym z wydaniem decyzji.
Fakt, iż decyzja administracyjna została wydana z rażącym naruszeniem prawa, przesądza o bezprawności i winie funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 maja 1985 r., II CR 121/85, OSNC 1986, nr 4, poz. 53).
Na stronie powodowej ciążył natomiast obowiązek wykazania, przy bezspornym fakcie wydania wadliwej w dniu 29 czerwca 1953 roku, pozostałych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej, a zatem faktu powstania szkody (i jej rozmiarów) oraz istnienie normalnego związku przyczynowego pomiędzy ową szkodą a zdarzeniem, które ją wywołało.
Przy czym w sprawie faktycznie sporne były jedynie rozmiary szkody. Pozwany wypłacając odszkodowanie w trybie administracyjnym nie kwestionował, że powodowie na skutek wadliwego zarządzenia z 29 czerwca 1953 r. i orzeczenia z 31 grudnia 1965 r., ponieśli rzeczywistą szkodę, rozumianą jako powstałą wbrew woli poszkodowanych różnicę między obecnym jego stanem majątkowym (tu - stanem majątkowym ich następców prawnych), a tym stanem, jaki zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 11 lipca 1957 roku, 2 CR 304/57, OSN 1958, nr III, poz. 76 oraz w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1963 roku, IH PO 31/63, OSNCP 1964, nr 7-8, poz. 128 czy też w wyroku z dnia 16 kwietnia 2002 roku w sprawie V CKN 960/00 oraz z dnia 15 listopada 2002 roku w sprawie V CKN 1325/00). Szkodę rzeczywistą ( damnum emergens), jaką poniosły powódki stanowi uszczerbek majątkowy, jaki powstał na skutek ustanowienia przymusowego zarządu państwowego nad Przedsiębiorstwem i utratą w związku z tym budynków i budowli znajdujących się na nieruchomości. O ile bowiem sam grunt został zwrócony powódkom, to zabudowania, a także maszyny, urządzenia i wyposażenie zostały bezpowrotnie stracone.
Ocena całokształtu okoliczności sprawy prowadzi zatem do wniosku, że uszczerbek majątkowy po stronie powódek jest normalnym następstwem przejęcia przez Państwo Przedsiębiorstwa w czerwcu 1953 r.
Biegły sądowy Z. Z. ustalił wartość nieruchomości budynkowych na łączną kwotę 1.225.480 zł. W ocenie Sądu, kwota ta odpowiada rzeczywistej, aktualnej wartości zabudowań istniejących w dacie przejęcia Przedsiębiorstwa. W oparciu o zachowane dokumenty oraz zeznania świadków i strony biegły odtworzył stan i rozmiar budynków, a następnie dokonał ich wyceny. Biorąc pod uwagę to, że organ administracyjny przyznał powódkom z tego tytułu odszkodowanie w kwocie 411.399,62 zł, Sąd zasądził łącznie kwotę 814.080,38 zł (1.225.480 – 411.399,62). Kwota ta została podzielona pomiędzy powódki odpowiednio do udziału w spadku po ¼ i 1/8 części.
Odsetki ustawowe z uwagi na odszkodowawczy charakter roszczenia (art. 363 § 2 k.c.) zostały zasądzone od daty wydania wyroku. W razie bowiem ustalenia odszkodowania, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 363 § 2 k.c., według cen z chwili wyrokowania, należy się ono w tej wysokości, gdy ceny te były wyższe od występujących wcześniej, dopiero od tej chwili. Zatem od tej chwili można mówić o opóźnieniu się dłużnika w zapłacie odszkodowania ustalonego według tych cen i w konsekwencji dopiero od tej chwili można zasądzić od niego odsetki za opóźnienie (tak trafnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 kwietnia 2009 roku, I CSK 524/08, LEX 511024). Dalej idące żądanie w tym zakresie podlegało zaś oddaleniu.
Sąd nie znalazł natomiast podstaw do zasądzenia odszkodowania z tytułu utraconych maszyn, urządzeń i wyposażenia. W ocenie Sądu ustalona przez biegłego E. M. wartość – ok. 163.000 zł jest na tyle zbliżona do wysokości odszkodowania wypłaconego powódkom w toku postępowania administracyjnego (150.074,68 zł), że pozwala na przyjęcie, iż w tym zakresie organ administracyjny w całości spełnił swoje zobowiązanie, które w konsekwencji wygasło. Uzyskana przez biegłego kwota 201.047,17 zł stanowi wynik waloryzacji współczynnikiem inflacyjnym wartości ruchomości. Skoro natomiast powódki otrzymały już w 2005 r. odszkodowanie z tego tytułu, nie było podstaw do dalszej waloryzacji. Dodatkowo wskazać należy, że aktualizowanie wartości ruchomości współczynnikiem inflacyjnym (dotyczy zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych) stanowi bardzo uproszczony sposób ustalania cen aktualnych. Nie ma bowiem podstaw do przyjęcia, że ceny maszyn i urządzeń rosły równie szybko jak ceny dóbr konsumpcyjnych.
O kosztach procesu Sąd orzekł na zasadzie art. 100 k.p.c., znosząc je pomiędzy stronami. W tym zakresie Sąd wziął pod uwagę stopień uwzględnienia roszczenia powodów, którzy oprócz żądania odszkodowania z tytułu szkody rzeczywistej domagali się również utraconych korzyści. Jednocześnie zważywszy na charakter sprawy oraz sytuację majątkową powódek Sąd nieuiszczone przez strony koszty sądowe przejął na rachunek Skarbu Państwa.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Rafał Wagner
Data wytworzenia informacji: