Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Rafał Wagner

Protokolant: st. sekr. sądowy Monika Górczak

po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2024 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa Syndyka Masy Upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W.

przeciwko P. P. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od P. P. (1) na rzecz Syndyka Masy Upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. kwotę 852 570,20 (osiemset pięćdziesiąt dwa tysiące pięćset siedemdziesiąt i 10/100) zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 10% liczonymi od kwoty:

1)  90 248,92 (dziewięćdziesiąt tysięcy dwieście czterdzieści osiem i 92/100) zł od dnia 7 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

2)  90 248,92 (dziewięćdziesiąt tysięcy dwieście czterdzieści osiem i 92/100) zł od dnia 7 lutego 2016 r. do dnia zapłaty,

3)  90 248,92 (dziewięćdziesiąt tysięcy dwieście czterdzieści osiem i 92/100) zł od dnia 7 marca 2016 r. do dnia zapłaty,

4)  90 248,92 (dziewięćdziesiąt tysięcy dwieście czterdzieści osiem i 92/100) zł od dnia 7 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty,

5)  90 248,92 (dziewięćdziesiąt tysięcy dwieście czterdzieści osiem i 92/100) zł od dnia 7 maja 2016 r. do dnia zapłaty,

6)  90 248,92 (dziewięćdziesiąt tysięcy dwieście czterdzieści osiem i 92/100) zł od dnia 7 czerwca 2016 r. do dnia zapłaty,

7)  90 248,92 (dziewięćdziesiąt tysięcy dwieście czterdzieści osiem i 92/100) zł od dnia 7 lipca 2016 r. do dnia zapłaty,

8)  270 827,76 (dwieście siedemdziesiąt tysięcy osiemset dwadzieścia siedem i 76/100) zł od dnia 31 lipca 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  przyznaje adwokat N. D. tytułem wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego kwotę 6 000 (sześć tysięcy) zł podwyższoną o należny podatek od towarów i usług, którą wypłacić w następujący sposób:

1)  1 000 (tysiąc) zł z zaliczki wpłaconej przez powoda 9 sierpnia 2023 r. i zaksięgowanej pod pozycją 570017343198,

2)  6 380 (sześć tysięcy trzysta osiemdziesiąt) zł tymczasowo ze środków Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie;

IV.  ustala, że powód wygrał postępowanie w 26,7%, a pozwany w 73,3% pozostawiając szczegółowe wyliczenie kosztów procesu referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu się wyroku.

Sygn. akt I C 132/22

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 stycznia 2022 r. powód Syndyk Masy Upadłości (...) w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i nakazanie pozwanemu P. P. (1) zapłaty na rzecz powoda:

1)  kwoty 3 187 332,39 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 3 237 332,39 zł od dnia 30 maja 2019 r. do dnia zapłaty;

2)  zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego adwokata, według norm prawem przepisanych, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Powód swoje roszczenie wywodził w związku z niespłaceniem przez pozwanego weksla, wystawionego i n blanco w celu zabezpieczenia roszczeń (...) w W. (dalej: „ (...) w W.”) wynikających z umowy pożyczki na cele mieszkaniowe nr (...) zawartej w dniu 12 października 2011 r. pomiędzy (...)-iem w W. a P. P. (1). Zdaniem strony powodowej pozwany zaprzestał spłacania umówionych rat, co uprawniało powoda do odstąpienia od ww. umowy pożyczki, postawienia wszystkich roszczeń wynikających z umowy pożyczki (o zwrot kwoty pożyczki, o zapłatę odsetek kapitałowych, o zapłatę odsetek karnych oraz innych dodatkowych kosztów) w stan wymagalności i wypełnienia weksla. Po uzupełnieniu weksla, pomimo skierowania do pozwanego wezwania do jego spłaty, pozwany w dalszym ciągu nie uiścił na rzecz powoda kwoty, na którą opiewa wspomniany weksel.

Zarządzeniem z dnia 11 sierpnia 2022 r. stwierdzono brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym.

Postanowieniem z dnia 20 listopada 2023 r. referendarz sądowy w Sądzie Okręgowym w Warszawie ustanowił dla pozwanego P. P. (1) kuratora procesowego w osobie adwokata N. D..

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości, podnosząc zarzut wypełnienie weksla w sposób niezgodny z deklaracją wekslową oraz zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 12 października 2011 r. (data złożenia podpisów przez strony) (...) w W., jako pożyczkodawca, zawarł z P. P. (2), jako pożyczkobiorcą, umowę pożyczki na cele mieszkaniowe o nr (...). Zgodnie z jej treścią:

1)  Pożyczkodawca zobowiązał się do udzielenia pożyczkobiorcy pożyczki w kwocie 3 500 000 zł, przy czym kwota 175 000 zł miała nie zostać wypłacona pożyczkobiorcy, lecz potrącona przez pożyczkodawcę tytułem prowizji od udzielonej pożyczki (ust. 1 i 2 umowy pożyczki).

2)  Pożyczkobiorca zobowiązał się do spłaty całej kwoty pożyczki wraz z należnymi umownymi odsetkami kapitałowymi w terminie do dnia 6 października 2016 r. (ust. 5 umowy pożyczki).

3)  Pożyczka była oprocentowana według zmiennej stopy procentowej ustalonej przez Zarząd (...)-u w W. wynoszącej w dniu zawarcia umowy 15.50%.

4)  Pożyczkobiorca miał spłacać pożyczkę i odsetki w comiesięcznych ratach w terminach wynikających z planu spłaty pożyczki, tj. w terminach do 6 dnia każdego miesiąca w kwotach po 90 248,92 zł.

5)  Pożyczkobiorca zobowiązał się do wystawienia i wręczenia pożyczkodawcy w chwili zawarcia umowy weksla in blanco, opatrzonego klauzulą „nie na zlecenie” lub inną równoznaczną jako zabezpieczenie terminowej spłaty pożyczki. Pożyczkobiorca w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki miał mieć prawo do wypełnienia weksla, w tym do opatrzenia go datą i miejscem płatności, oraz do przystąpienia do jego realizacji do sumy odpowiadającej niespłaconej kwocie pożyczki wraz z odsetkami i innymi należnościami. Weksel miał być płatny w dniu i w miejscu oznaczonym przez pożyczkodawcę, wedle jego uznania. Miejsce przedstawienia weksla do zapłaty miało zostać określone przez pożyczkodawcę w wezwaniu do zapłaty (umowa pożyczki ust. 13).

6)  W przypadku nieterminowej spłaty pożyczki, należność z tego tyłu miała stać się z dniem następnym należnością przeterminowaną. W takim wypadku pożyczkodawca miał być uprawniony do pobierania od pożyczkobiorcy odsetek karnych w wysokości czterokrotności kredytu lombardzkiego od niespłaconego w całości lub w części kapitału, a od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia (umowa pożyczki ust. 16).

7)  Pożyczkobiorca zobowiązał się, że w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki, uiści na rzecz pożyczkodawcy opłaty za czynności windykacyjne określone w Tabeli Opłat i Prowizji (umowa pożyczki ust. 17).

8)  W przypadku nieterminowej spłaty pożyczki pożyczkodawca miał uzyskać uprawnienie do wypowiedzenia umowy pożyczki z 30 dniowym terminem wypowiedzenia i postawienia pożyczki wraz z odsetkami w stan natychmiastowej wymagalności (umowa pożyczki ust. 19).

9)  Do umowy pożyczki miały znaleźć zastosowanie postanowienia Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek (...) w W. (umowa pożyczki ust. 1 oraz ust. 21).

10)  Zmiany umowy pożyczki wymagały zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności (umowa pożyczki ust. 24).

Zgodnie z § 24 Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek (...)-u w W. w przypadku niespłacenia kredytu lub jego raty należność z tytułu udzielonego kredyty staje się w tym dniu należnością przeterminowaną

(Dowód: umowa pożyczki – karty 23-24; Aktualny plan spłaty pożyczki – karty 28-19; Regulamin udzielania kredytów i pożyczek – karty 25-27)

Pozwany wystawił w dniu 12 października 2011 r. weksel własny in blanco, wskazując jako remitenta (...) w W. i wraz ze deklaracją wekslową wręczył go remitentowi. Zgodnie z treścią deklaracji wekslowej, pozwany wystawił weksel w celu zabezpieczenia wierzytelności (...)-u w W. wynikających z umowy pożyczki nr (...). (...) w W. miał być uprawniony do wypełnienia weksla na sumę odpowiadającą kwocie wykorzystanego przez pozwanego kredytu, wraz z odsetkami, prowizją i innymi należnościami (...)-u w W., w przypadku niedotrzymania umownego terminu spłaty całości lub części kredytu oraz we wszystkich tych przypadkach, w których (...)-owi w W. miałoby służyć prawo do ściągnięcia swoich należności przed nadejściem terminu płatności. Deklaracja uprawniała również (...) w W. do opatrzenia weksla datą płatności wedle swojego uznania. Weksel miał być płatny w siedzibie (...)-u w W..

(Dowód: weksel – karta 20; deklaracja wekslowa – karta 21)

(...) w W. w dniu 12 października 2011 r. w wykonaniu umowy pożyczki dokonał wpłaty na rachunek płatniczy pozwanego kwoty 3 325 000 zł. Pozwany dysponował przekazanymi mu środkami pieniężnymi i wypłacił większą ich część.

(Dowód: Zestawienie operacji z rachunku płatniczego ROK za okres od 11/10/2011 do 12/10/2011 – karta 32, dyspozycja przelewu – karta 33, dowody wypłaty środków karty 34-37)

Pozwany dokonywał na rzecz (...)-u w W. płatności tytułem spłaty poszczególnych rat pożyczki w okresie od lutego 2012 r. do czerwca 2014 r. W lipcu pozwany zaprzestał spłacania pożyczki.

(Dowód: wykaz wpłat na pożyczkę nr (...) – karta 58, okoliczności bezsporne)

Uchwałą nr 936/14 Zarząd (...)-u w W. zmienił Tabelę opłat i prowizji. Zgodnie z jej treścią opłata w wysokości 27 zł miała przysługiwać od wysłanego do pożyczkobiorcy:

1)  pierwszego wezwania do zapłaty,

2)  drugiego wezwania do zapłaty,

3)  przedsądowego wezwania do zapłaty.

(Dowód: Uchwała nr 936/14 Zarządu (...)-u w W. – karty 110-113)

Postanowieniem z dnia 5 lutego 2015 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy sygn. akt X GU 53/15 ogłosił upadłość (...)-u w W. z możliwością zawarcia układu i powierzył sprawowanie zarządu nad całym majątkiem upadłego zarządcy w osobie L. K.. Postanowieniem z dnia 19 marca 2015 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy sygn. akt X GUp 87/15 zmienił sposób prowadzenia postępowania upadłościowego wobec (...)-u w W. na postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku upadłego oraz wyznaczył na syndyka masy upadłości L. K..

(Dowód: postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 5 lutego 2015 r. sygn. akt X GU 53/15 – karta 14, postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 19 marca 2015 r. sygn. akt X GUp 87/15 – karta 15)

Powód w dniu 14 marca 2016 skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty kwoty 1 996 263 zł, na którą miały składać się: zaległy kapitał wysokości 1 559 336,49 zł, odsetki umowne w wysokości 304 785,33 zł, odsetki karne w wysokości 132 087,96 zł oraz koszty windykacji w kwocie 54 zł. Powód ponadto wskazał, że do powyższej kwoty należy doliczyć odsetki karne w wysokości 10 % w skali roku za każdy dzień zwłoki, liczone od dnia 15 marca 2016 r.

Następnie w dniu 25 marca 2016 r. powód skierował do pozwanego ostatecznie wezwanie do zapłaty kwoty 2 102 768,08 zł, na którą miały składać się: zaległy kapitał wysokości 1 642 603,26 zł, odsetki umowne w wysokości 309 619,37 zł, odsetki karne w wysokości 150 464,45 zł, koszty windykacji w kwocie 81 zł. Powód ponadto wskazał, że do powyższej kwoty należy doliczyć odsetki karne w wysokości 10 % w skali roku za każdy dzień zwłoki, liczone od dnia 26 kwietnia 2016 r.

W dniu 6 czerwca 2016 r powód wypowiedział pozwanemu umowę pożyczki nr (...) z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia. Jako łączną kwotę należności na dzień 6 czerwca 2016 r. powód wskazał kwotę 2 210 484,41 zł, na którą miały składać się: zaległy kapitał w wysokości 1 726 710,36 zł, odsetki umowne w wysokości 313 613,08 zł, odsetki karne w wysokości 170 079,87 zł, koszty windykacji w kwocie 81 zł. Powód ponadto wskazał, że do powyższej kwoty należy doliczyć odsetki karne w wysokości 10 % w skali roku za każdy dzień zwłoki liczone od dnia 7 czerwca 2016 r. Pismo to zostało dostarczone na znany powodowi adres pozwanego w dniu 15 czerwca 2016 r. Było ono powtórnie awizowane w dniu 23 czerwca 2016 r., niemniej jednak nie zostało ono odebrane w terminie do dnia 30 czerwca 2016 r. W związku z powyższym przesyłka obejmująca ww. pismo została odesłana na adres nadawcy z dniem 1 lipca 2016 r.

(Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 14 marca 2016 r. karty 60-63, wezwanie do zapłaty z dnia 25 kwietnia 2016 r. karty 64-67, wypowiedzenie umowy pożyczki z dnia 6 czerwca 2016 r. karty 68-71)

Powód w maju 2019 r. wypełnił weksel in blanco wskazując: jako sumę wekslową kwotę 3 237 332,39 zł, jako datę płatności dzień 29 maja 2019 r., jako miejsce płatności siedzibę (...)-u w W. przy ul. (...) w W..

Pismem z dnia 8 maja 2019 r. powód zawiadomił pozwanego o wypełnieniu weksla, sumie wekslowej, terminie i miejscu jego płatności. W piśmie tym powód podał, że wskazana przez niego na wekslu suma wekslowa stanowić miała sumę następujących wierzytelności:

1)  niespłaconego kapitału pożyczki w kwocie 2 128 505,58 zł,

2)  niespłaconych odsetek umownych w kwocie 322 077,36 zł,

3)  niespłaconych odsetek z tytułu należności przeterminowanych 786 668,45 zł,

4)  niespłaconych prowizji i opłat w kwocie 81 zł.

(Dowód: weksel – karta 20; deklaracja wekslowa – karta 21, zawiadomienie o uzupełnieniu weksla z 8 maja 2019 r, karty 72-75)

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie wyrokiem z dnia 28 czerwca 2019 r. sygn. akt V K 108/18 orzekł obowiązek naprawienia przez P. P. (1) szkody wobec (...)-u w W. w wysokości 50.000 zł.

(Dowód: okoliczności bezsporne)

Powyższe ustalenia Sąd oparł na dowodach z dokumentów, których wiarygodność nie budziła wątpliwości i nie była przez strony kwestionowana. Część z okoliczności była też bezsporna.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części. Strona powodowa wywodziła swoje roszczenia z weksla własnego wystawionego przez pozwanego w celu zabezpieczenia należności wynikających z umowy pożyczki nr (...), tj. roszczenia o zwrot pożyczki, umownych odsetek kapitałowych, odsetek karnych za opóźnienie i innych dodatkowych należności. Weksel ten w chwili wystawienia nie zawierał wszystkich elementów przewidzianych w art. 101 i 102 prawa wekslowego, niemniej jednak jego wystawca upoważnił powoda do jego uzupełnienia w deklaracji wekslowej. W związku z tym, że pozwany zaprzestał od lipca 2014 spłacania rat pożyczki, powód wypowiedział pozwanemu umowę pożyczki oraz wypełnił weksel na kwotę 3 237 332,39 zł, którą dochodził w niniejszym postępowaniu (z wyłączeniem 50.000 zł zasądzonych na rzecz powodowa w toku postępowania karnego).

Weksel jest sformalizowanym papierem wartościowym, w którym wystawca składa bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty określonej sumy wekslowej na rzecz określonej osoby lub na jej zlecenie. Nie ulega wątpliwości, że prawo wekslowe dopuszcza możliwość wystawienia weksla in blanco, tj. weksla, który w chwili wystawienia nie zawiera wszystkich niezbędnych dla jego ważności elementów określonych w art. 1 i 2 oraz art. 101 i 102 prawa wekslowego. Mimo, iż ustawa nie zawiera legalnej definicji takiego weksla należy uznać, że jest to dokument zawierający co najmniej podpis wystawcy złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego (por. wyrok SA w Gdańsku z dnia 10 marca 1994 r., I ACr 1178/94, OSA 1995, z. 3, poz. 8). Taki też dokument wystawił i wręczył (...)-owi w W. pozwany przy podpisywaniu umowy pożyczki nr (...).

Wystawca weksla własnego in blanco, wręczając go remitentowi, zawiera z nim porozumienie co do sposobu uzupełnienia weksla. W przypadku jego wypełnienia w sposób zgodny z porozumieniem i nadejścia terminu płatności, remitent może skutecznie domagać się od wystawcy weksla własnego zapłaty sumy wekslowej. W toku procesu o zapłatę sumy wekslowej, wystawca weksla może jednak skutecznie powoływać się względem remitenta na wypełnienie weksla in blanco w sposób niezgodny z zawartym porozumieniem. Taki też zarzut podniosła strona pozwana w toku niniejszego postępowania.

Strona pozwana wskazywała w pierwszej kolejności, że brzmienie przepisów umowy pożyczki miałoby wyłączać możliwość uzupełnienia weksla w przypadku wypowiedzenia przez pożyczkodawcę umowy pożyczki. W tym zakresie zarzut pozwanego okazał się być nieuzasadniony. Po pierwsze, strony umowy pożyczki nr (...) wprawdzie uregulowały w niej zabezpieczenie wekslowe wierzytelności, niemniej jednak zakres udzielonego (...)-owi w W. upoważnienia do wypełnienia weksla został określony nie w tej umowie, lecz bezpośrednio w deklaracji wekslowej, wręczonej (...)-owi w W. wraz z wekslem in blanco. Analiza treści ww. deklaracji wekslowej nie daje natomiast żadnych podstaw do wniosku, że możliwość jego uzupełnienia miałaby być wyłączona w przypadku skorzystania przez powoda z możliwości wypowiedzenia umowy pożyczki. Wręcz przeciwnie, w deklaracji wekslowej pozwany wprost upoważnił (...) w W. do wypełnienia weksla w przypadku niedotrzymania umownego terminu spłaty całości lub części pożyczki, a ponadto we wszystkich tych przypadkach, w których (...)-owi w W. miałoby służyć prawo do ściągnięcia swoich należności przed nadejściem terminu ich płatności. Taki sposób ujęcia upoważnienia do wypełnienie weksla nie pozostawia żadnych wątpliwości, że obejmuje ono także przypadek skorzystania przez powoda z możliwości sankcyjnego (uwarunkowanego zaprzestaniem spłacania rat pożyczki) wcześniejszego wypowiedzenia umowy pożyczki, i postawienia wszystkich należności w stan wymagalności. Jest to bowiem jedyna sytuacja uregulowana wprost w umowie pożyczki, w której (...)-owi w W. przysługiwałoby prawo do ściągnięcia swoich należności przed nadejściem terminu ich płatności. Ponadto analiza treści postanowień samej umowy pożyczki również nie daje podstaw do wniosku, że miałaby ona węziej określać zakres możliwości skorzystania przez powoda z zabezpieczenia w postaci weksla, niż wynika to z deklaracji wekslowej.

W drugiej kolejności pozwany wskazywał, że w sumie wekslowej ujęto również przedawnione wierzytelności wynikające z umowy pożyczki nr (...). W tym zakresie zarzut strony pozwanej okazał się być uzasadniony. W orzecznictwie Sadu Najwyższego i w doktrynie przyjmuje się, że w przypadku wystawienia weksla in blanco w celu zabezpieczenia wierzytelności wynikających ze stosunku podstawowego, treścią upoważnienia objęte jest jedynie uzupełnienie weksla przed upływem terminu przedawnienia roszczenia podlegającego zabezpieczeniu (por. Wyrok SN z 19.11.2004 r., V CK 228/04, OSP 2005, nr 11, poz. 130; I. Heropolitańska [w:] Komentarz do ustawy - Prawo wekslowe [w:] Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, Warszawa 2011, art. 10.). (...) w W. zawarł umowę pożyczki w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej i z tego tytułu pozwany był zobowiązany do: zwrotu na rzecz powoda kwoty pożyczki wraz z odsetek kapitałowymi w ratach określonych w planie spłaty, zapłaty odsetek karnych za opóźnienie w spłacie poszczególnych rat, oraz dodatkowych kosztów związanych z dochodzeniem zapłaty. Roszczenia te stosownie do treści art. 118 k.c. przedawniają się z upływem trzech lat.

Weksel i n blanco został wypełniony w maju 2019 r. Skoro termin przedawnienia dla poszczególnych roszczeń wynikających z umowy pożyczki wynosił trzy lata oznacza to, że wszystkie roszczenia powoda, w odniesieniu do których termin przedawnienia zaczął biec przed 2016 r. uległy już przedawnieniu. A zatem powód, ujmując je w sumie wekslowej, wypełnił weksel w sposób niezgodny z deklaracją wekslowa. Nie oznacza to jednak, że zobowiązanie po stronie pozwanego w ogóle nie powstało. Powód w sumie wekslowej ujął bowiem także wierzytelności nieprzedawnione w chwili uzupełnienia weksla. W razie wypełnienia weksla in blanco w sposób niezgodny z porozumiem odpowiedzialność wekslowa dłużnika istnieje w takich granicach, w jakich odpowiadałby w razie prawidłowego wypełnienia weksla (por. wyrok SN z 22.06.2006 r., V CSK 70/06, OSNC 2007, nr 4, poz. 59.)

Strona powodowa w odpowiedzi na zarzut strony pozwanej co do ujęcia w sumie wekslowej wierzytelności przedawnionych, argumentowała, że nie uległy one jeszcze przedawnieniu, wskazując, że wszystkie wynikające z umowy pożyczki wierzytelności miałyby stać się wymagalne, stosownie do treści ust. 19 umowy pożyczki nr (...) dopiero z upływem 30 dni od dokonana wypowiedzenia umowy pożyczki. Stanowisko to jest jednak całkowicie niezasadne.

Przez wymagalność roszczenia należy rozumieć stan, w którym wierzyciel uzyskuje możność żądania zaspokojenia, a dłużnik zostaje obarczony obowiązkiem spełnienia świadczenia (M. Pyziak-Szafnicka [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, wyd. II, red. P. Księżak, Warszawa 2014, art. 120). W treści umowy pożyczki nr (...) wprost określono, że pozwany miał dokonywać spłaty pożyczki w ratach w terminach określonych w planie spłaty. W przypadku uchybienia tym terminom (...) w W. miał być uprawniony m.in. do naliczania odsetek karnych, naliczania opłat windykacyjnych, wypowiedzenia umowy oraz wypełnienia weksla. Prowadzi to do wniosku, że w świetle brzmienia samej umowy pożyczki i znajdującego do niej zastosowanie regulaminu roszczenia (...)-u w W. o zapłatę poszczególnych rat pożyczki stawały się wymagalne wraz z upływem terminu ich płatności.

Bezzasadna jest argumentacja powoda jakoby wypowiedzenie umowy pożyczki w oparciu o jej ust. 19 stanowiło zmianę umowy pożyczki prowadzącą do odroczenia terminów płatności tych rat pożyczki, które uprzednio stały się wymagalne. Zarówno brzmienie ust. 19 umowy pożyczki, jak i sama treść wypowiedzenia nie dają do tego żadnych podstaw. Ponadto dokonanie takiej zmiany wymagałoby również zgody ze strony pozwanego i to wyrażonego w formie pisemnej (ust. 24 umowy pożyczki). Strona powodowa nie tylko nie wykazała, ale nawet nie twierdziła, że taka zgoda została wyrażona. Warto także zauważyć, że pomimo tego, iż zdaniem strony powodowej wypowiedzenie umowy pożyczki miało prowadzić do odroczenia terminu płatności poszczególnych rat pożyczki, w dalszym ciągu naliczała ona odsetki karne i opłaty windykacyjne stosownie do terminów płatności wynikających z planu spłaty pożyczki.

Należy także zauważyć, że nad problemem, czy wypowiedzenie umowy pożyczki (kredytu) może prowadzić do zmiany terminu wymagalności rat pożyczki (kredytu), które stały się wymagalne przed dokonaniem wypowiedzenia pochylił się już Sąd Najwyższy w podjętej w składzie siedmiu sędziów uchwale z dnia 10 maja 2023 r. i wprost w niej wskazał, że „Wypowiedzenie umowy kredytu nie wpływa na bieg terminu przedawnienia roszczeń o zapłatę rat kredytu, które stały się wymagalne przed wypowiedzeniem umowy.” (uchwała SN(7) z 10.05.2023 r., III CZP 52/22, OSNC 2024, nr 3, poz. 24.).

Powyższe uwagi prowadzą do wniosku, że wypowiedzenie umowy pożyczki przez powoda doprowadziło do tego, że w stan wymagalności po upływie terminu wypowiedzenia zostały postawione jedynie te wierzytelności wynikające z umowy pożyczki nr (...), które uprzednio nie stały się wymagalne. Odmienna argumentacja strony powodowej jest wewnętrznie sprzeczna i nie znajduje oparcia ani w brzmieniu umowy pożyczki, ani w dotychczasowym dorobku judykatury.

W konsekwencji w ocenie Sądu za nieprzedawnione w chwili wypełnienia weksla należało uznać roszczenia o zapłatę:

1)  rat pożyczki (po 90 248,92 zł każda), których terminy zapłaty zgodnie z planem spłat upłynęły w dniach 6 stycznia 2016 r., 6 lutego 2016, 6 marca 2016, 6 kwietnia 2016 r., 6 maja 2016 r., 6 czerwca 2016 r., 6 lipca 2016 r.,

2)  rat pożyczki (wynoszących łącznie 270 746,76 zł), których termin płatności stosownie do planu spłat miały nadejść po 6 lipca 2016 r., a które to wszystkie stały się wymagalne z upływem dnia 30 lipca 2016 r. wskutek upływu okresu wypowiedzenia umowy pożyczki,

3)  opłat windykacyjnych (wynoszących łącznie 81 zł) za skierowane do pozwanego w 2016 r. trzy wezwania,

4)  odsetek karnych za opóźnienie w spłacie ww. należności w wysokości 10 % (4 krotności stopy kredytu lombardowego NBP w okresie od 2016 r. do 2019 r.) w skali roku.

W tym zakresie powód był uprawniony do wypełnienia weksla i domagania się jego spłaty. Zasądzona w niniejszym postępowaniu na rzecz powoda kwota została pomniejszona o 50.000 zł, z uwagi na to, że co do niej orzeczono już na rzecz powoda obowiązek zapłaty kwoty 50.000 zł w wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 28 czerwca 2019 r. sygn. akt V K 108/18.

W pozostałym zakresie, z przyczyn opisanych powyżej, powództwo było nieuzasadnione i podlegało oddaleniu.

O wynagrodzeniu za pełnienie funkcji kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego przez adwokata N. D. Sąd orzekł na podstawie Wysokość wynagrodzenia kuratora Sąd ustalił stosownie do § 1 ust. 1 i ust. 3 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 536). Wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, zwanego dalej "kuratorem", ustala się w kwocie nieprzekraczającej 40% stawek minimalnych za czynności adwokackie określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze. Ustanowiona w sprawie dla pozwanego nieznanego z miejsca pobytu kurator jest adwokatem. Sąd uznał za zasadne przyznanie kuratorowi wynagrodzenia w wysokości 40% stawki minimalnej ustalonej na podstawie § 2 pkt 8 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1964), tj. 15 000 złotych. 40% tej kwoty wynosi 6 000 złotych. Mając na uwadze treść uchwały Sądu Najwyższego z 5 listopada 2021 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 68/20 (LEX nr 3251984). Sąd podwyższył wynagrodzenie kuratora o należną kwotę podatku od towarów i usług.

Sąd na podstawie art. 108 § 1 zd. 2 k.p.c. rozstrzygnął o zasadach ponoszenia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie tych kosztów procesu referendarzowi sądowemu. O zasadach ponoszenia tych kosztów Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Strona powodowa dochodziła w niniejszej sprawie zapłaty kwoty 3 187 332,39 zł, a zasądzono na jej rzecz od pozwanego kwotę 852 570,20 zł. Oznacza to, że powód wygrał sprawę w 26,7%, zaś pozwany w 73,3%. Tak też orzeczono w sentencji.