I C 136/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2024-11-07
Sygn. akt I C 136/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 listopada 2024 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Nakwaska-Szczepkowska
Protokolant: Sekretarz sądowy Karolina Stańczuk
po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2024 r. w Warszawie na rozprawie
sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.
przeciwko K. M.
o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli
I. oddala powództwo;
II. odstępuje od obciążania powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanej.
Sędzia Agnieszka Nakwaska-Szczepkowska
Sygn. akt I C 136/24
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 22 grudnia 2022 r. (data nadania) (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniosła na podstawie art. 64 k.c. w zw. z art. 1047 § 1 k.p.c. zobowiązanie pozwanej K. M. do złożenia oświadczenia woli o następującej treści:
„K. M. oświadcza, że w wykonaniu zobowiązania wynikającego z warunkowej umowy sprzedaży, zawartej dnia 26 czerwca 2017 r. przed J. Ś. (1), notariuszem w W., za repertorium A nr (...), przenosi na spółkę (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., całe przysługujące jej udziały w wysokości (...) we współwłasności nieruchomości położonej w W., dzielnicy (...), przy ulicy (...), gminie (...) W., województwie (...), stanowiącej działkę gruntu o nr ew. (...), o obszarze 0,0666 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie, X Wydział Ksiąg wieczystych, prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), za cenę 488.393 zł.
Powódka zaznaczyła, że pomimo wezwań pozwana, będąca jedyną spadkobierczynią M. M., nie przystąpiła do zawarcia umowy przenoszącej własność w wykonaniu warunkowej umowy sprzedaży z 26 czerwca 2017 r. zawartej przez M. M. i pozostałych współwłaścicieli przedmiotowej w sprawie nieruchomości jako sprzedających z powodowa spółką jako kupującym.
Nadto, powódka wniosła o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.
(pozew – k. 3-16)
W odpowiedzi na pozew, pozwana K. M. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania „według norm prawem przewidzianych”. Pozwana wskazała między innymi, że:
- M. M. został nakłoniony przez M. N. do zawarcia umowy sprzedaży, a powodowa spółka została założona przez znajomych M. N.,
- jedyna płatność dokonana przez powodową spółkę opiewała na 30.000 zł tytułem zadatku, z czego M. M. nie otrzymał żadnej części,
- umowa przewidywała, że część ceny w wysokości 1.200.000 zł ma być uiszczona w ten sposób, że powodowa spółka sama ją pobierze z depozytu notarialnego, zatem w tej części płatność była pozorowana,
- przedmiotem umowy warunkowej sprzedaży była nieruchomość niezabudowana i nieobciążona prawami osób trzecich, podczas gdy obecnie na nieruchomości posadowiony jest budynek wielorodzinny, a nadto nieruchomość obciążona jest prawami osób trzecich ujawnionymi w księdze wieczystej,
- ceny nieruchomości wzrosły, zatem cena ustalona w 2017 r. nie przystaje do aktualnej wartości rynkowej nieruchomości,
- skoro warunkowa umowa sprzedaży zobowiązywała do przeniesienia własności całej nieruchomości, to nie można na tej podstawie dochodzić przeniesienia udziału we współwłasności,
- z pozostałymi sprzedającymi powodowa spółka zawarła 30 stycznia 2018 r. nową umowę warunkową sprzedaży, której przedmiotem były przysługujące im udziały we współwłasności nieruchomości i następnie dopiero zawarta została w marcu 2018 r. umowa przenosząca te udziały na spółkę,
- poprzez zawarcie warunkowej umowy sprzedaży z pozostałymi współwłaścicielami nieruchomości co do przysługujących im udziałów we współwłasności nieruchomości, a następnie zabudowanie nieruchomości, powodowa spółka odstąpiła od warunkowej umowy sprzedaży z 26 czerwca 2017 r.
(odpowiedź na pozew – k. 114-124)
W dalszym toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska. Pozwana podniosła dodatkowo, że (...) W. umożliwiono skorzystanie z prawa pierwokupu całości nieruchomości, w efekcie (...) W. nie miało możliwości skorzystania z prawa pierwokupu jedynie co do udziału M. M. we współwłasności tej nieruchomości. Powodowa spółka zaprzeczyła, aby którakolwiek ze stron umowy z 26 czerwca 2017 r. odstąpiła od niej. Nadto, podkreśliła, że warunkowa umowa sprzedaży zawarta w styczniu 2018 r. z pozostałymi współwłaścicielami nieruchomości jest identyczna w stosunku do umowy z 26 czerwca 2017 r., przy czym zawarcie kolejnej warunkowej umowy sprzedaży co do udziałów we współwłasności nieruchomości przysługującym pozostałym współwłaścicielom, zdaniem powódki, nie było w istocie konieczne.
(protokół rozprawy z 05.06.2024 r. – k. 154-154v /protokół skrócony/)
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Niezabudowana nieruchomość przy ul. (...) w W., w dzielnicy (...), stanowiąca działkę gruntu o numerze ew. (...), o obszarze 0,0666 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W., X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...) (dalej: „Nieruchomość”) w wyniku prowadzonego postępowania administracyjnego została odzyskana przez spadkobierców przedwojennego właściciela. Prawo użytkowania wieczystego do gruntu zostało przekształcone w prawo własności na podstawie Decyzji nr (...) z 10 grudnia 2014 r. wydanej przez Zarząd Dzielnicy (...) (...) W.. Współwłaścicielami nieruchomości stali się:
1. M. N. – w udziale 1792/10752;
2. E. N. w udziale 1792/10752;
3. A. M. w udziale 1792/10752;
4. A. C. w udziale 320/10752 oraz 1888/10752;
5. J. W. w udziale 160/10752 oraz 944/10752;
6. I. W. w udziale 160/10752 oraz 944/10752;
7. M. M. w udziale 960/10752.
W dniu 16 grudnia 2015 r. przed notariuszem J. Ś. (1) w jej Kancelarii notarialnej w W. wyżej wymienieni (w tym za M. M. K. M. jako jego pełnomocnik) oraz P. F. i J. L., działający w imieniu (...) sp. z o.o. w organizacji z siedzibą w W., zawarli przedwstępną warunkową umowę sprzedaży Nieruchomości . Strony zobowiązały się do zawarcia umowy sprzedaży, mocą której Sprzedający sprzedadzą Kupującej Spółce, wolną od jakichkolwiek obciążeń na rzecz osób trzecich niezabudowaną nieruchomość, stanowiącą działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) w obrębie(...), o obszarze 0,0666 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie, X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...), pod warunkiem niewykonania przez (...) W. prawa pierwokupu przysługującego na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Ustalono dalej w umowie, że cena przedmiotu umowy stanowić będzie:
a) sumę kwoty 2.450.000 zł oraz kwoty, która zostanie przekazana przez czyniącego notariusza z rachunku bankowego prowadzonego na rzecz kancelarii notarialnej, na żądanie Kupującej Spółki, stosownie do treści protokołu przyjęcia pieniędzy do depozytu, objętego tym samym aktem notarialnym i w umowie warunkowej sprzedaży zostanie określona kwotą złotych polskich, o ile łącznie spełnią się warunki określone w § 2 ust. 2 lit. a umowy, to jest: uzyskanie technicznych warunków przyłączeniowych, ustanowienie służebności przez działkę gruntu o nr. ew. 34/7, uzyskanie ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy, a następnie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę budynku mieszkalnego wielorodzinnego o wysokości 4 kondygnacji nadziemnych, powierzchni minimum 790 m 2,
bądź
b) sumę kwoty 4.300.000 zł oraz kwoty, która zostanie przekazana przez czyniącego notariusza z rachunku bankowego prowadzonego na rzecz kancelarii notarialnej, na żądanie Kupującej Spółki, stosownie do treści protokołu przyjęcia pieniędzy do depozytu, objętego tym samym aktem notarialnym i w umowie warunkowej sprzedaży zostanie określona kwotą złotych polskich, o ile łącznie spełnią się warunki określone w § 2 ust. 2 lit b umowy – te odpowiadały co do zasady warunkom wymienionym w § 2 ust. 2 lit. a, z tą tylko różnicą, że wskazywały na uzyskanie pozwolenia na budowę budynku wielorodzinnego liczącego 6 kondygnacji nadziemnych o powierzchni minimum 1.200 m 2.
Zgodnie z § 2 ust. 3 Kupująca Spółka miała poinformować Sprzedających o spełnieniu warunków zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży określonych w 2 ust. 2 lit. a bądź 2 ust. 2 lit. b.
W § 2 ust. 4 i 5 strony ustaliły, że przyrzeczona umowa sprzedaży, przy czym zaznaczono, że ma to być warunkowa umowa sprzedaży, zostanie zawarta w terminie 30 dni od dnia uzyskania przez Kupującą Spółkę ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, ale nie później niż 40 miesięcy od dnia zawarcia umowy przedwstępnej, to jest najpóźniej do dnia 16 kwietnia 2019 r., a także oświadczyły, że zawarcie umowy przeniesienia własności w wykonaniu zobowiązania wynikającego z umowy przyrzeczonej, tj. „umowy sprzedaży – warunkowej” nastąpi w terminie 60 dni od dnia otrzymania wypisu „umowy sprzedaży-warunkowej” przez (...) W., o ile (...) W. nie wykona prawa pierwokupu w stosunku do przedmiotu umowy.
W § 3 umowa regulowała zasady zapłaty ceny sprzedaży. Zgodnie z tym paragrafem, cena miała być płatna w następujący sposób:
- część ceny w kwocie 30.000 zł miała być zapłacona przez Kupującą Spółkę przelewem na wskazany przez Sprzedających rachunek bankowy M. N. najpóźniej do 31 grudnia 2015 r., przy czym kwota ta miała stanowić zadatek i przy umowie przyrzeczonej sprzedaży być zaliczona na poczet ceny przedmiotu umowy,
- część ceny w wysokości 600.000 zł miała być wpłacona tytułem zaliczki na rachunek depozytowy notariusza do 30 czerwca 2016 r.,
- część ceny w wysokości 600.000 zł miała być wpłacona tytułem zaliczki na rachunek depozytowy notariusza najpóźniej na 30 dni przed terminem zawarcia umowy przyrzeczonej „umowy sprzedaży-warunkowej”
- reszta ceny miała być zapłacona na rachunki bankowe Sprzedających określone w umowie przeniesienia własności, w terminie nie dłuższym niż 14 dni od jej zawarcia.
W dniu 18 grudnia 2015 r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. podjęło uchwałę nr 1 w przedmiocie wyrażenia zgody na nabycie przez spółkę (...).
Dnia 24 grudnia 2015 r. powodowa spółka przelała na rachunek bankowy M. N. kwotę 30.000 zł.
W dniach 21 stycznia 2016 r. oraz 13 lipca 2017 r. powodowa spółka zażądała wydania przez notariusza kwoty z depozytu w łącznej wysokości 1.200.000 zł.
(okoliczności bezsporne, nadto: treść wpisów w kw, wypis aktu notarialnego Rep. A (...) – k. 38-48, protokół Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z 18 grudnia 2015 r. – k. 68-70 , potwierdzenie zapłaty zadatku na poczet ceny sprzedaży – k. 71, wypis aktu notarialnego Rep. A nr (...) – k. 49-50 oraz A nr (...) – 51-52)
W dniu 26 czerwca 2017 r. zawarta została „ umowa sprzedaży – warunkowej” w formie aktu notarialnego przed notariuszem J. Ś. (1) za Rep. A(...)(dalej: „umowa sprzedaży”). Do aktu notarialnego stanęli jako „Sprzedający”: M. N., E. N., A. M., A. C., J. W., działający również w imieniu I. W., oraz K. M. – działająca w imieniu i na rzecz M. M., a w imieniu „Kupującej Spółki” J. Ś. (2) i J. L., uprawnieni do łącznej reprezentacji (...) sp. z o.o. z siedzibą w W..
W § 2 ust. 1 i 2 Umowy sprzedaży postanowiono, że Sprzedający sprzedają Kupującej Spółce „całe przysługujące im, stanowiące łącznie całą, wolną od jakichkolwiek obciążeń na rzecz osób trzecich (…) niezabudowaną nieruchomość (…), pod warunkiem niewykonania przez (...) W. prawa pierwokupu przysługującego na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, za cenę w kwocie 5.500.000,00 zł, a Kupująca Spółka przedmiotową nieruchomość za tę cenę i pod powyższym warunkiem kupuje”. Ustalono ponadto, iż umowa przenosząca własność zostanie zawarta po złożeniu przez (...) W. oświadczenia o nieskorzystaniu z przysługującego mu prawa pierwokupu albo po bezskutecznym upływie terminu do jego wykonania, w terminie 60 dni od dnia doręczenia wypisu „umowy sprzedaży-warunkowej” (...) W., ale nie później niż dnia 15 września 2017 r.
Zgodnie zaś z § 3 ust. 1 i 2 stawający oświadczyli, że:
- Kupująca Spółka zapłaciła Sprzedającym część ceny w kwocie 30.000 zł tytułem zadatku, który strony zaliczyły na poczet ceny
- część ceny w łącznej kwocie 1.200.000 zł została wypłacona z rachunku depozytowego notariusza.
W § 3 ust. 3 strony ustaliły, że Kupująca Spółka zapłaci Sprzedającym resztę ceny w łącznej kwocie 4.270.000 zł w ten sposób, że 711.667 zł miało zostać uiszczone na rzecz M. N., dalsze 711.667 zł na rzecz E. N., kolejne 711.667 zł na rzecz A. M., 876.875 zł na rzecz A. C., 438.437 zł na rzez J. W., 438.437 zł na rzez I. W., a 381.250 zł na rzecz M. M.. () za przysługujący mu udział we współwłasności Nieruchomości miała być opłacona przelewem na jego rachunek bankowy wprost wskazany w umowie, w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia zawarcia umowy przeniesienia własności przedmiotowej nieruchomości, ale najpóźniej do 29 września 2017 r.
(okoliczności bezsporne, nadto: wypis aktu notarialnego Rep. A nr (...) – k. 53-61v)
Pismem z 25 lipca 2017 r. (znak (...)) (...) W. poinformowało notariusza J. Ś. (1), że nie skorzysta z prawa pierwokupu własności nieruchomości położonej przy ul. (...). Pismo to stanowiło odpowiedź na przesłany przez notariusza akt notarialny Rep A nr(...)z dnia 26 czerwca 2017 r., zawierający warunkową umowę sprzedaży.
(okoliczność bezsporna, nadto pismo z 25 lipca 2017 r. – k. 205)
Termin zawarcia umowy przenoszącej własność został ustalony na dzień 10 sierpnia 2017 r., jednak do zawarcia umowy nie doszło z uwagi na śmierć M. M. w dniu 9 sierpnia 2017 r.
W dniu 28 sierpnia 2017 r. w kancelarii notariusz J. Ś. (1) stawili się pozostali sprzedający oraz przedstawiciele powodowej spółki. Sporządzono wówczas protokół, w którym stwierdzono, że nie doszło do zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości w wykonaniu zobowiązania z Umowy sprzedaży 1, za rep. A nr (...) (dalej: „Protokół”). Stawający oświadczyli m.in., że Prezydent (...) W. nie skorzystał z prawa pierwokupu Nieruchomości, M. M. nie stawił się w siedzibie notariusza, gdyż zmarł w dniu 9 sierpnia 2017 r. w G., a krąg spadkobierców zmarłego nie został ustalony, a także iż podtrzymują zamiar zawarcia umowy przeniesienia własności Nieruchomości.
(okoliczności bezsporne, nadto: odpis aktu zgonu M. M. – k. 36, wypis aktu notarialnego Rep. A nr (...) z dnia 28 sierpnia 2017 r. – k.62-67)
Postanowieniem z 17 lutego 2022 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy (sygn. akt II Ns 932/19) stwierdził, że spadek po M. M. w całości z dobrodziejstwem inwentarza nabyła K. M.. Postępowanie toczyło się z udziałem 18 uczestników, w tym również (...) sp. z o.o. Postanowienie uprawomocniło się z dniem 23 kwietnia 2022 r.
(okoliczności bezsporne, odpis postanowienia – k. 37-37v)
Nie czekając na zakończenie postępowania spadkowego po M. M., powodowa spółka podjęła działania mające na celu nabycie prawa własności udziałów w Nieruchomości przysługujących pozostałym współwłaścicielom.
W dniu 30 stycznia 2018 r. przed notariuszem J. Ś. (1) stawili się: M. N., E. N., A. M., A. C. oraz J. W., działający w imieniu swoim oraz I. W. – jako „Sprzedający” oraz J. Ś. (2) jako Prezes Zarządu (...) sp. z o.o., tj. „Kupujący”. Stawający zawarli w formie aktu notarialnego „umowę sprzedaży – warunkową” udziałów (łącznie 9792/10752) we współwłasności nieruchomości niezabudowanej, wolnej od obciążeń na rzecz osób trzecich, położonej w W., w dzielnicy (...), przy ul. (...), stanowiącej działkę gruntu o nr ew. (...), o obszarze 0,0666 ha, pod warunkiem niewykonania przez (...) W. prawa pierwokupu przysługującego na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, za cenę w łącznej wysokości 5.008.928 zł, przy czym wskazano, że M. N. sprzedaje przysługujący mu udział za cenę 916.667 zł, E. N. przysługujący jej z kolei udział również za cenę 916.667 zł, A. M. przysługujący jej udział także za cenę 916.667 zł, A. C. przysługujący jej udział za cenę 1.129.465 zł, J. W. i I. W. przysługujące im udziały za cenę 564.731 zł każde z nich.
Stawający oświadczyli, że umowa przenosząca własność zostanie zawarta po złożeniu przez (...) W. oświadczenia o nieskorzystaniu z przysługującego mu prawa pierwokupu albo po bezskutecznym upływie terminu do jego wykonania, w terminie 60 dni od dnia doręczenia wypisu „umowy sprzedaży-warunkowej”, ale nie później niż 6 kwietnia 2018 r.
W dniu 13 marca 2018 r. przed notariuszem J. Ś. (1) zawarto w formie aktu notarialnego umowę przeniesienia własności udziałów w ww. Nieruchomości jak wyżej (łącznie 9792/10752), w wykonaniu zobowiązania wynikającego z warunkowej umowy sprzedaży z 30 stycznia 2018 r., w związku z bezskutecznym upływem terminu do zajęcia stanowiska w zakresie skorzystania z prawa pierwokupu przez (...) W..
(okoliczności bezsporne, nadto wypis aktu notarialnego Rep. A (...) – k. 206-214v, wypis aktu notarialnego Rep. A (...) – k. 215-223v)
Powodowa spółka wielokrotnie podejmowała próby kontaktu z K. M., zarówno przed prawomocnym zakończeniem postępowania spadkowego po M. M., jak i potem, celem skłonienia ww. do przeniesienia na spółkę udziału we współwłasności Nieruchomości, przysługującego uprzednio M. M., a nabytego w drodze spadkobrania przez pozwaną, oraz celem ustalenia warunków, na jakich miałoby się to odbyć. W szczególności pismem z 18 listopada 2022 r. powodowa spółka wezwała K. M. do stawiennictwa w dniu 6 grudnia 2022 r. u notariusza celem zawarcia umowy przenoszącej własność udziału w Nieruchomości, przesyłając jej projekt umowy. K. M. nie stawiła się w wyznaczonym terminie, przy czym pismo odebrała dopiero 8 grudnia 2022 r. K. M. nie stawiła się także na kolejny termin zawarcia umowy wskazany przez powodową spółkę 18 stycznia 2023 r. Do zawarcia umowy przenoszącej na powodową spółkę udział we współwłasności Nieruchomości przysługujący uprzednio M. M. nie doszło.
(okoliczności bezsporne bądź niezaprzeczone, nadto korespondencja mailowa – k.72-73, pismo z 16 kwietnia 2018 r. – k. 164, z 1 sierpnia 2018 r. – k. 165, wezwanie do zawarcia umowy przyrzeczonej – k. 74-76, projekt umowy – k. 78-88, protokół z 6 grudnia 2022 r. – k. 89-91)
W latach 2018-2021 powodowa spółka zrealizowała na Nieruchomości inwestycję na podstawie decyzji nr (...), znak (...) z 12 maja 2017 r., zgodnie z którą zatwierdzono projekt budowlany i udzielono spółce pozwolenia na budowę budynku wielorodzinnego mieszkalnego z usługami w parterze.
(okoliczność bezsporna)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie twierdzeń stron, a także przedłożonych do akt dowodów z dokumentów i kopii dokumentów, w szczególności na podstawie poświadczonych za zgodność z oryginałami odpisów wypisów aktów notarialnych. Podkreślenia wymaga, że stan faktyczny, w zakresie relewantnym dla rozstrzygnięcia sprawy, był bezsporny.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 64 k.c. prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek danej osoby do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, zastępuje to oświadczenie. Zobowiązanie do złożenia stosownego oświadczenia woli może wynikać z ustawy oraz czynności prawnej.
Charakter prawny takiego orzeczenia pozwala na osiągnięcie skutków prawnych związanych z oświadczeniem woli, którego złożenia odmawia podmiot do tego zobowiązany. Prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek strony do złożenia oznaczonego oświadczenia woli zastępuje to oświadczenie (art. 64 k.c. i 1047 k.p.c.).
W okolicznościach tej sprawy powodowa spółka wywodziła, że na pozwanej ciąży zobowiązanie do złożenia żądanego pozwem oświadczenia woli na podstawie czynności prawnej dokonanej przez poprzednika prawnego pozwanej – M. M., to jest na podstawie warunkowej umowy sprzedaży Nieruchomości zawartej z powodową spółką 26 czerwca 2017 r. przez wyżej wymienionego oraz pozostałych współwłaścicieli Nieruchomości. Sam fakt zawarcia tej umowy i jej treść były poza sporem. Nie było też wątpliwości co do tego, że M. M. nie zawarł z powodową spółką umowy przenoszącej własność Nieruchomości, ponieważ zmarł w dniu 9 sierpnia 2017 r. Legitymacja procesowa pozwanej również była w sprawie bezsporna – pozwana nabyła spadek po M. M. w całości. W skład spadku wchodzi zaś ogół praw i obowiązków zmarłego, a zatem także zobowiązania do dokonania czynności prawnych wynikające ze zdarzeń zaistniałych jeszcze za życia spadkodawcy. Pozwana konsekwentnie odmawiała zawarcia umowy przenoszącej na powodową spółkę udziału we współwłasności Nieruchomości, który nabyła w drodze dziedziczenia po M. M., powołując szereg okoliczności, które miały przemawiać za tym, że ciążące na M. M. wobec powodowej spółki zobowiązanie wygasło, ewentualnie nigdy nie istniało.
Sąd zważył, że warunkowa umowa sprzedaży Nieruchomości zawarta przez powodową spółkę w dniu 26 czerwca 2017 r. ze współwłaścicielami Nieruchomości, w tym przez M. M. reprezentowanego przez pozwaną jako pełnomocnika, była ważna i rodziła po stronie sprzedających obowiązek przeniesienia na kupującą własności Nieruchomości. Zastrzeżenia pozwanej co do sposobu ustalenia wysokości ceny Nieruchomości, nie mają znaczenia z punktu widzenia oceny przedmiotowej czynności prawnej jako ważnej. Umowa z dnia 26 czerwca 2017 r. zawierała oznaczenie ceny, a zatem nie można powiedzieć, że brak było jednego z essentialia negotii umowy sprzedaży. Jakkolwiek postanowienia tej umowy dotyczące sposobu zapłaty ceny były dość zawiłe, ostatecznie możliwe było ustalenie ich znaczenia, stosując zasady wykładni oświadczeń woli stron zgodnie ze wskazaniami art. 65 k.c., co jednak nie było niezbędne dla rozstrzygnięcia tej sprawy.
Warunkiem zawieszającym zastrzeżonym we wspomnianej umowie, od ziszczenia się którego uzależniono zobowiązanie stron do zawarcia umowy przenoszącej własność Nieruchomości, było nieskorzystanie przez (...) W. z prawa pierwokupu. Zgodnie bowiem z art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 344; dalej „u.g.n.”), gminie przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży niezabudowanej nieruchomości nabytej uprzednio przez sprzedawcę od Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego. Prawo pierwokupu zostało uregulowane w art. 597 k.c. Stosownie do normy wyrażonej w tym przepisie, rzecz, której dotyczy prawo pierwokupu, może być sprzedana osobie trzeciej tylko pod warunkiem, że uprawniony do pierwokupu swego prawa nie wykona. Prawo pierwokupu wykonuje się przez oświadczenie złożone zobowiązanemu.
W niniejszej sprawie nie budziło wątpliwości, że M. M. i pozostali współwłaściciele Nieruchomości nabyli prawo własności Nieruchomości na podstawie decyzji administracyjnej, którą przekształcono przysługujące im uprzednio prawo użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności, zaś wcześniej prawo własności przysługiwało (...) W.. Umożliwienie (...) W. skorzystania z prawa pierwokupu Nieruchomości było obligatoryjne, a zaniechanie dopełnienia tego skutkowałoby nieważnością umowy sprzedaży Nieruchomości.
Poza sporem było, że zastrzeżony w warunkowej umowie sprzedaży warunek zawieszający ziścił się. (...) W. oświadczyło, że nie zamierza skorzystać z prawa pierwokupu Nieruchomości. W efekcie, po stronie sprzedających, w tym M. M., zaktualizował się obowiązek zawarcia umowy o skutku rozporządzającym, to jest umowy przenoszącej na powodową spółkę własność Nieruchomości. Okoliczność, że M. M. zmarł przed wykonaniem tego zobowiązania miała tylko takie znaczenie, że obowiązek ten przeszedł z chwilą otwarcia spadku na jego następcę prawnego, czyli na pozwaną. W następnej kolejności rozważenia wymagało, co było jaka była treść owego zobowiązania.
Otóż, zdaniem Sądu, analiza treści umowy z 26 czerwca 2017 r. nie pozostawia wątpliwości co do tego, że przedmiotem tej umowy była własność Nieruchomości i taki miał też być przedmiot umowy przenoszącej własność. Powodowa spółka argumentowała, że skoro po stronie sprzedającej występowali współwłaściciele nieruchomości, to w istocie przedmiotem umowy były udziały we współwłasności Nieruchomości przysługujące poszczególnym jej współwłaścicielom. Z prawnorzeczowego punktu widzenia stanowisko to niewątpliwie jest słuszne. W okolicznościach tej sprawy należało jednak rozpatrzeć, jaka była wola stron co do treści ich wzajemnych zobowiązań, stosując przy tym wskazania art. 65 k.c. Wypada zauważyć, że zgodnie z § 2 przedmiotowej umowy Sprzedający mieli sprzedać Kupującej Spółce „całą nieruchomość”. Wprawdzie w początkowej części tego paragrafu mowa o „całych przysługujących im”, jednak wydaje się, że jest to omyłka pisarska, bowiem ta część zdania nie ma żadnej kontynuacji w jego dalszej części, w szczególności nie zawiera § 2 wyrazu „udział”, czy „udziały”. Dalej, na uwagę zasługuje fakt, że w § 2 określono cenę sprzedaży na 5.500.000 zł. W § 3 uregulowano sposób jej uiszczenia, w tym wskazano, że łącznie 1.230.000 zł Kupująca Spółka już zapłaciła, a dalej wskazano jakie kwoty w ramach zapłaty pozostałej części ceny mają zostać uiszczone na rzecz poszczególnych Sprzedających. Natomiast wysokość ceny została oznaczona jedynie w odniesieniu do całej nieruchomości, umowa nie obejmuje wskazania ceny za poszczególne udziały we współwłasności.
W ocenie Sądu, takie ujęcie § 2 ww. umowy nie jest przypadkowe. Znamienne, że analogiczne postanowienie umowy z 30 stycznia 2018 r. zawartej przez powodową spółkę z pozostałymi współwłaścicielami nieruchomości miało zgoła inne brzmienie – wskazano tam, niezależnie od podania ogólnej ceny, że każdy ze sprzedających sprzedaje spółce przysługujący mu udział za daną cenę (k. 211).
Zdaniem Sądu, powodowa spółka, zawierając umowę z 26 czerwca 2017 r., była zainteresowana jedynie nabyciem całości nieruchomości, czyli wszystkich udziałów we współwłasności sumujących się do 100%. Sprzedający mieli tego świadomość. Z tej właśnie przyczyny M. N. „namawiał” M. M. do zawarcia wraz z innymi współwłaścicielami owej umowy. W treści umowy z 26 czerwca 2017 r. dano wyraz takiej intencji stron w § 2, gdzie wskazano jako przedmiot umowy „całą nieruchomość” oraz podano cenę za całą nieruchomość, bez rozbicia na ceny nabycia poszczególnych udziałów.
Dla potwierdzenia słuszności powyższego rozumowania można posłużyć się przykładem. Otóż można wyobrazić sobie sytuację odwrotną w stosunku do sytuacji procesowej zaistniałej w niniejszej sprawie, w której to K. M., czy też nawet jeszcze M. M., żąda od powodowej spółki przystąpienia do umowy przenoszącej własność Nieruchomości w wykonaniu umowy z 26 czerwca 2017 r. – w zakresie udziału 960/10752. Przyjmijmy przy tym założenie, że w przypadku pozostałych osób, które zawarły umowę z 26 czerwca 2017 r. jako Sprzedający, podważona została podstawa nabycia przez nich udziałów we współwłasności Nieruchomości i w efekcie okazało się, że w dacie zawarcia umowy z 26 czerwca 2017 r. nie byli oni w rzeczywistości współwłaścicielami, a jedynie za takich się podawali. Z oczywistych względów niemożliwe byłoby wówczas zawarcie przez te osoby umowy przenoszącej własność Nieruchomości zgodnie z zasadą nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet. Powodowej spółce mogłyby przysługiwać w stosunku do tych osób co najwyżej roszczenia odszkodowawcze i roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia. Gdyby w takiej sytuacji M. M., jako jedyny prawowity współwłaściciel pośród tych, którzy przystąpili do umowy z 26 czerwca 2017 r., wezwał powodową spółkę do zawarcia z nim umowy przenoszącej przysługujący mu udział (...), należałoby się spodziewać, że spółka odmówiłaby, argumentując, że nie będzie w stanie zrealizować na Nieruchomości planowanej inwestycji, będąc jej współwłaścicielem jedynie w udziale (...).
Skoro strony umowy z 26 czerwca 2017 r. miały na względzie przedmiot sprzedaży rozumiany jako cała nieruchomość (100 % udziałów), tym samym powodowa spółka nie może także domagać się od K. M. złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu na spółkę odziedziczonego po M. M. udziału we współwłasności Nieruchomości. Nie ma przy tym znaczenia to, że zawarcie umowy przenoszącej ów udział oznaczałoby osiągnięcie przez spółkę celu zamierzonego przy zawarciu umowy z 26 czerwca 2017 r., to jest spółka stałaby się właścicielem całej nieruchomości wobec nabycia w marcu 2018 r. udziałów od pozostałych współwłaścicieli.
W istocie wykonanie zobowiązania wynikającego z umowy z 26 czerwca 2017 r. stało się niemożliwe na skutek działań podjętych po śmierci M. M. przez powodową spółkę i pozostałych współwłaścicieli Nieruchomości. Otóż wobec zawarcia przez te podmioty najpierw umowy warunkowej sprzedaży w dniu 30 stycznia 2018 r., a następnie w marcu 2018 r. umowy przenoszącej na powodową spółkę udziały pozostałych współwłaścicieli, tj. przysługujące M. N., E. N., A. M., A. C., J. W. i I. W., łącznie (...), wykonanie przez sprzedających wymienionych w umowie z 26 czerwca 2017 r. zobowiązania, polegającego na przeniesieniu na powodową spółkę własności całości nieruchomości, stało się niemożliwe. Zgodnie z art. 475 ust. 1 k.c., jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa. W świetle powyższego, wobec następczej nie niemożliwości świadczenia, wygasło w stosunku do wszystkich sprzedających wymienionych w umowie z 26 czerwca 2017 r. zobowiązanie do przeniesienia na powodową spółkę własności całej Nieruchomości.
Wypada dalej zauważyć, że powodowa spółka domaga się w tej sprawie zobowiązania pozwanej do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu na spółkę udziału 960/10752 we współwłasności Nieruchomości. Takiego zobowiązania umowa warunkowa sprzedaży z 26 czerwca 2017 r. jednak nie obejmowała. Co więcej, w treści oświadczenia w petitum pozwu wskazano jako cenę sprzedaży 488.393 zł. Umowa z 26 czerwca 2017 r. w żadnym miejscu takiej ceny jednak nie wskazywała - podana była jedynie cena całej Nieruchomości.
Co więcej, (...) W. nigdy nie miało możliwości skorzystania z prawa pierwokupu co do takiego przedmiotu jaki wskazano w pozwie. (...) W. powiadomione o treści umowy z 26 czerwca 2017 r. mogło jedynie podjąć decyzję o przystąpieniu do umowy w całości, czyli co do całego jej przedmiotu – całej Nieruchomości, albo decyzję o braku skorzystania z prawa pierwokupu. (...) W. nie mogło złożyć oświadczenia o skorzystaniu z prawa pierwokupu jedynie w odniesieniu do udziału we współwłasności przysługującego M. M.. Zatem co do tak rozumianego przedmiotu umowy, warunek z art. 109 ust. 1 pkt 1 u.g.n. nie został spełniony. Nie ma przy tym znaczenia to, że obecnie na Nieruchomości posadowiony jest budynek wzniesiony przez powodową spółkę. Powódka powołuje się w pozwie na ziszczenie się warunku zawieszającego zastrzeżonego w umowie z 26 czerwca 2017 r. w postaci nieskorzystania przez (...) W. z prawa pierwokupu. Warunek taki w stosunku do udziału M. M., rozumianego jako samodzielny przedmiot umowy, nigdy się jednak nie ziścił.
Z tych wszystkich przyczyn Sąd uznał, że zobowiązanie, na istnienie którego powoływała się powodowa spółka w pozwie, w rzeczywistości nie istnieje.
Niezależnie od powyższego, roszczenie powoda uległo przedawnieniu.
Nie ulega wątpliwości, że roszczenie o zawarcie umowy przenoszącej własność rzeczy w wykonaniu umowy o skutku zobowiązującym ma charakter majątkowy, a jako takie podlega przedawnieniu. Jak stanowi art. 117 § 1 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Ustawodawca nie przewidział wyjątku, o którym mowa w początkowej części tego paragrafu, w odniesieniu do roszczeń o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli.
Zgodnie z art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Wypada przy tym zauważyć, że obecne brzmienie art. 118 k.c. zostało nadane temu przepisowi na mocy noweli z 13 kwietnia 2018 r. (Dz. I. z 2018 r., poz. 1104). Przepis przejściowy – art. 5 ust. 1 tej ustawy stanowi przy tym, że do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie tej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie tej ustawy przepisy k.c. w brzmieniu nadanym nowelą. Nowela z dnia 13 kwietnia 2018 r. weszła w życie 9 lipca 2018 r.
W okolicznościach tej sprawy roszczenie powodowej spółki, o ile uznać, że istnieje, stałoby się wymagalne 16 września 2017 r. Zgodnie bowiem z § 2 ust. 2 umowy z 26 czerwca 2017 r. strony zobowiązały się zawrzeć umowę przenoszącą własność Nieruchomości najpóźniej do 15 września 2017 r. Nie ulega wątpliwości, że powodowa spółka zawarła tę umowę, działając jako przedsiębiorca, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Dochodzone pozwem roszczenie o zobowiązanie pozwanej do złożenia oświadczenia woli w dniu wejścia w życie ustawy z 13 kwietnia 2018 r. nie było jeszcze przedawnione, co oznacza, że podlegało 3-letniemu terminowi przedawnienia wydłużonemu do końca roku kalendarzowego. Roszczenie przedawniło się zatem z dnie, 31 grudnia 2020 r.
Przepis art. 117 § 2 1 k.c., także wprowadzony nowelą z 13 kwietnia 2018 r., stanowi, że po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Sąd nie miał wątpliwości co do tego, że M. M. zawarł umowę z dnia 26 czerwca 2017 r. jako konsument i także pozwana w relacji z powodową spółką występuje w charakterze konsumenta w rozumieniu art. 22 1 k.c. W świetle powyższego, w dacie wytoczenia powództwa, to jest 22 grudnia 2022 r., przedmiotowe w sprawie roszczenie byłoby już przedawnione, i to od niemal 2 lat.
Zdaniem Sądu, nie było podstaw, aby zastosować w tej sprawie art. 117 1 § 1 k.c. pozwalający w wyjątkowych wypadkach, po rozważeniu interesów stron, i o ile wymagają tego względy słuszności, nie uwzględniać upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.
Wypada zauważyć, że przed wprowadzeniem powyższego przepisu w orzecznictwie jednolicie przyjmowano, że zarzut przedawnienia może zostać zwalczony w razie ziszczenia się przesłanek z art. 5 k.c. W ocenie Sądu, dorobek orzeczniczy wypracowany w tym zakresie jeszcze przed wejściem w życie art. 117 1 § 1 k.c. będzie miał zastosowanie także do wykładni tego przepisu.
Ocena, czy zarzut przedawnienia może nie zostać uwzględniony na podstawie art. 5 k.c., tradycyjnie uzależniana była w orzecznictwie od tego, o ile termin przedawnienia został przekroczony. W okolicznościach tej sprawy powodowa spółka wystąpiła z powództwem po niemal 2 latach od upływu terminu przedawnienia.
Powódka powoływała się na to, że dopiero po prawomocnym zakończeniu postępowania w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po M. M. powzięła ona wiedzę o tym, przeciwko komu powinna skierować roszczenie. Wypada jednak zauważyć, że K. M. niezwłocznie po śmierci wuja powiadomiła powodową spółkę, że M. M. sporządził testament notarialny, w którym powołał pozwaną do całości spadku. Początkowo powodowa spółka dążyła nawet do tego, aby notariusz, przed którą zawarto umowę z 26 czerwca 2017 r., sporządziła akt poświadczenia dziedziczenia, aby przyspieszyć uzyskanie przez K. M. potwierdzenia jej praw do spadku po M. M.. Jak wynika z niezaprzeczonych twierdzeń pozwanej, notariusz, powziąwszy wiedzę o szerokim gronie spadkobierców ustawowych po M. M., skierowała pozwaną na drogę postępowania sądowego. Z twierdzeń pozwanej, którym powódka także nie przeczyła, wynika tez, że w toku postępowania spadkowego żaden ze spadkobierców ustawowych nie kwestionował ważności testamentu M. M. powołującego K. M. do spadku po nim. Powodowa spółka, jako uczestnik postępowania w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku, musiała mieć tego świadomość. W efekcie, powódka, aby zabezpieczyć swoje interesy, to jest aby uniknąć negatywnych skutków przedawnienia, nie czekając na prawomocne zakończenie postępowania spadkowego, powinna była skierować powództwo przeciwko K. M.. Nie było bowiem tak, że powodowa spółka nie była w stanie przewidzieć wyniku postępowania spadkowego – wręcz przeciwnie, z dużym prawdopodobieństwem spółka, reprezentowana w owym postępowaniu przez profesjonalnego pełnomocnika, była w stanie domniemywać, że stwierdzenie nabycia spadku nastąpi na rzecz K. M.. Postępowanie o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli zostałoby wówczas zawieszone do czasu zakończenia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po M. M., a powódka przerwałaby bieg przedawnienia poprzez złożenie pozwu.
Nadto wypada zauważyć, że postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po M. M. uprawomocniło się z dniem 23 kwietnia 2022 r., podczas gdy powodowa spółka wystąpiła z pozwem inicjującym niniejsze postępowanie dopiero 22 grudnia 2022 r., zatem po upływie 8 miesięcy. Skoro spółka była uczestnikiem postępowania spadkowego, to należy domniemywać, że wiedziała o uprawomocnieniu się postanowienia kończącego to postępowanie, a przynajmniej z łatwością mogła się tego dowiedzieć. Powódka wskazała, że wielokrotnie kontaktowała się z pozwaną celem doprowadzenia do przeniesienia udziału we współwłasności nieruchomości i pozwana w zasadzie temu nie przeczyła, z tym, że podnosiła, że czuła się nękana przez przedstawicieli powodowej spółki. Poza sporem było, że pozwana nie wyraziła woli przystąpienia do umowy przenoszącej na powodową spółkę udział we współwłasności Nieruchomości przysługujący poprzednio M. M.. Jednocześnie jednak, nie wynika z dowodów zaoferowanych przez powodową spółkę, ani nawet z jej twierdzeń, aby w okresie owych 8 miesięcy pomiędzy datą uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po M. M. a datą złożenia pozwu w niniejszej sprawie pozwana w jakikolwiek sposób sygnalizowała spółce, że przeniesie na nią udział we współwłasności Nieruchomości za cenę wskazaną w treści oświadczenia wskazanego w petitum pozwu, aby zwodziła powodową spółkę w tym zakresie. W świetle powyższego, zwlekanie aż 8 miesięcy z zainicjowaniem niniejszego postępowania trudno racjonalnie wytłumaczyć.
Z tych przyczyn Sąd uznał, że nie można uznać, iż względy słuszności przemawiają w okolicznościach tej sprawy za tym, aby Sąd nie uwzględnił upływu przedawnienia roszczenia powódki, a zatem nie zachodziła podstawa do zastosowania art. 117 1 § 1 k.c.
Powyższe rozważania doprowadziły Sąd do konkluzji, że powództwo podlega oddaleniu, o czym orzeczono w pkt. I. sentencji wyroku.
W pkt. II. Sąd orzekł o kosztach procesu, odstępując od obciążania powódki obowiązkiem zwrotu tych kosztów na rzecz pozwanej. Sąd zastosował tu art. 102 k.p.c., mając na uwadze przede wszystkim fakt, że jedyne koszty procesu, które podlegałyby zwrotowi na rzecz pozwanej, to opłaty od wniosków o uzasadnienia orzeczeń oraz od zażalenia, które poniesione zostały przez pozwaną po zamknięciu rozprawy w dniu 5 czerwca 2023 r. Były to opłaty związane z rozpoznawaniem 2 wniosków o wyłączenie sędziego złożonych przez pozwaną. Oczywiście, wnioskowanie o wyłączenie sędziego jest prawem strony. Jednakże w okolicznościach tej sprawy nie sposób oprzeć się wrażeniu, że narzędzie to zmierzało do osiągnięcia przez pozwaną innych skutków niż ratio legis tej instytucji. Wypada zauważyć, że pierwszy wniosek o wyłączenie sędziego został złożony na posiedzeniu publikacyjnym w dniu 28 czerwca 2024 r. Odroczenie ogłoszenia wyroku w tej sprawie po zamknięciu rozprawy w dniu 5 czerwca 2024 r. wynikało jedynie z umożliwienia stronom ugodowego zakończenia sporu, gdyż na tamtym etapie obie strony deklarowały taką wolę. Strony nie doszły do porozumienia. Pozwana odczekała do dnia publikacji wyroku i wówczas dopiero złożyła wniosek blokujący możliwość jego ogłoszenia. Drugi wniosek o wyłączenie sędziego, z powołaniem się na okoliczności związane z procesem nominacji sędziego, został złożony w dniu 4 lipca 2024 r. i podtrzymany pomimo pouczenia o upływie terminu do złożenia tego rodzaju wniosku. Na skutek złożenia pierwszego wniosku o wyłączenie sędziego, a następnie złożenia wniosku o uzasadnienie postanowienia pierwszoinstancyjnego i złożenia zażalenia przez pozwaną, oraz złożenia drugiego wniosku o wyłączenie sędziego, ogłoszenie wyroku nie było możliwe przez szereg miesięcy. Składanie owych wniosków, w ocenie Sądu, zmierzało jedynie do przedłużenia niniejszego postępowania i wpisywało się w kontekst pozostałych działań podejmowanych w tym zakresie przez pozwaną. Otóż pozwana składała po pierwszym zamknięciu rozprawy szereg pism przygotowawczych pomimo braku zgody Sądu, ponawiała wnioski o zobowiązanie powodowej spółki do złożenia dokumentów, których treść nie miała w sprawie znaczenia, wnosiła bez podstawy prawnej o przekazanie sprawy do Sądu Apelacyjnego, a także wnosiła o zawieszenie postępowania.
Niezależnie od tego, Sąd miał na uwadze to, że choć roszczenie powodowej spółki z prawnego punktu widzenia zostało ocenione jako niezasadne, to jednak nie sposób nie dostrzec tego, że poprzednik prawny pozwanej zaciągnął wobec powodowej spółki pewne zobowiązanie. Pozwana jako następca prawny swojego wuja, kierując się zasadami lojalności kontraktowej i uczciwości, powinna dążyć do zawarcia z powodową spółką umowy przenoszącej na nią udział M. M. w przedmiotowej w sprawie nieruchomości. Tymczasem pozwana oczekuje od powodowej spółki znaczącej gratyfikacji za tego rodzaju czynność, w oderwaniu od warunków umowy sprzedaży, które zostały uzgodnione przez jej wuja (którego notabene sama pozwana wówczas reprezentowała jako jego pełnomocnik) jeszcze w 2017 r. W odczuciu społecznym postępowanie pozwanej nie może spotkać się z aprobatą.
Mając na uwadze powyższe, Sąd odstąpił od obciążenia powodowej spółki kosztami sądowymi poniesionymi przez pozwaną w okresie od 10 lipca 2024 r. do dnia ogłoszenia wyroku.
sędzia Agnieszka Nakwaska-Szczepkowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Agnieszka Nakwaska-Szczepkowska
Data wytworzenia informacji: