Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Piotr Królikowski

Protokolant: Agata Chmielewska

po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2024 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa M. Ś.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W.

o uchylenie uchwały nr (...) i stwierdzenie nieważności uchwał nr (...) i (...)

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda M. Ś. na rzecz pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. kwotę 377,00 zł (trzysta siedemdziesiąt siedem złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty – tytułem zwrotu kosztów procesu.

sędzia Piotr Królikowski

Sygn. akt: I C 326/22

UZASADNIENIE WYROKU

z 07 czerwca 2024 r. (k. 165)

Pozwem skierowanym 19.07.2022 r. do Sądu Okręgowego w Warszawie (data stempla pocztowego) M. Ś. domagał się na podstawie art. 189 k.p.c.:

1)  uchylenia na podstawie art. 42 §3 ustawy z 16.09.1982 r. Prawo Spółdzielcze w zw. z art. 1 §1 i art. 3 tej ustawy oraz w zw. z art. 1 ust. 1 i art. 8 ^{( 3)} ust. 6, 9-11 ustawy z 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych uchwały nr (...) Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z (...) r.,

2)  stwierdzenia na podstawie art. 42 §2 Prawa Spółdzielczego w zw. z art. 35 §2 i art. 35 §1 pkt 2 Pr Sp i art. 58 §1 k.c. oraz w zw. z §66 ust. 6 Statutu w zw. z art. 58 §2 k.c. nieważności uchwał nr (...) i (...)Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z (...) r. ( pozew k. 3 – 41).

Powód zarzucał podjęcie uchwały nr (...)w procedurze naruszającej zasadę demokratycznej kontroli członkowskiej, konieczność respektowania i równego traktowania praw majątkowych spółdzielców z uwzględnieniem obowiązku zaspokajania potrzeb mieszkaniowych członków oraz jej cywilnoprawny charakter, oparty na zasadzie równorzędności stron stosunku prawnego a w konsekwencji wydanej z rażącym naruszeniem dobrych obyczajów, godzącej w interes Spółdzielni Mieszkaniowej i mającej na celu pokrzywdzenie powoda jako jej członka. Powód wskazywał jako jedną z nieprawidłowości nieuwzględnienie poprawki do treści uchwały zgłoszonej przez członków Spółdzielni w zakresie sposobu rozdysponowania nadwyżki ze sprzedaży nieruchomości, która miała pokryć straty za lata 2015 – 2016, co mogło wprowadzić w błąd członków Spółdzielni przy głosowaniu uchwały. Powód zarzucał, że zmiany poczynione przez Spółdzielnię mogą prowadzić do uszczuplenia środków, które należy przeznaczyć na remonty i inwestycje na jej terenie, w szczególności na terenie Osiedla (...), najstarszej części wymagającej także dużych nakładów. Wskazał, że zaproponowany przez Spółdzielnię sposób pokrycia straty jest także sprzeczny z treścią uchwały nr (...) w sprawie wyrażenia zgody na sprzedaż działki inwestycyjnej (...) obręb (...) o powierzchni 724 mkw oraz działki inwestycyjnej nr ew. (...)obręb (...) o pow. 725 mkw. Powód zarzucał także Zarządowi naruszenie szeregu obowiązków związanych z organizacją i przebiegiem głosowania a także wadliwość regulaminu głosowania w formie pisemnej przyjętego w Spółdzielni.

W zakresie uchwał (...)i (...) powód zarzucał naruszenie ustawowej zasady wyborów do organów spółdzielni spośród nieograniczonej liczby kandydatów, jak również uchwalenie ich w procedurze naruszającej zasady współżycia społecznego oraz pomijającej statutowy obowiązek ogłoszenia wyborów uzupełniających do Rady Nadzorczej. Brak informacji o zamiarze przeprowadzenia wyborów pozbawił osoby uprawnione do kandydowania możliwości zgłoszenia swoich kandydatur co rzutuje też na możność korzystania z czynnego prawa wyborczego poprzez pozbawienie wyborców możliwość wyboru pomiędzy kilkoma kandydatami.

W odpowiedzi na pozew Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w W. domagała się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz ze zwrotem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (odpowiedź na pozew k. 71 – 90).

Spółdzielnia zarzucała brak przesłanek uchylenia uchwały nr (...) w przedmiocie pokrycia straty księgowej wykazanej w sprawozdaniu finansowym Spółdzielni Mieszkaniowej (...) bowiem stanowi ona kompetencję Walnego Zgromadzenia Spółdzielni. Sposób pokrycia opisany w uchwale wskazany jest także w art. 90 §1 Prawa Spółdzielczego – podjęta uchwała stanowi co do zasady realizację zapisu ustawy. Skarżona uchwała nie narusza także dobrych obyczajów, wskazanych przez powoda. Przepisy nie przewidują konieczności tworzenia uzasadnień projektów uchwał, wszystkie zaś wymogi związane z ogłoszeniem o zgromadzeniu i wyłożenie do wglądu projektów uchwał i sprawozdań miało także miejsce. Pozwana oponowała także twierdzeniom o wadliwości przeprowadzenia głosowania czy też regulaminu głosowania pisemnego obowiązującego w Spółdzielni. Powód nie zgłaszał uwag lub pytań odnośnie ogłoszenia o zwołaniu Walnego Zgromadzenia i wyłożonych do wglądu dokumentów, nie występował także o dalsze dokumenty. Ewentualne zastrzeżenia odnośnie do treści instrukcji, która nie stanowiła aktu wewnątrzspółdzielczego nie prowadzą do wniosku, że miała ona wpływ na wyniki w sprawie głosowania uchwały. Twierdzenia zaś powoda o uszczupleniu na skutek uchwały majątku Spółdzielni są nieprawdziwe. Uchwała nr (...) jest zgodna z interesem pozwanej Spółdzielni a twierdzenia powoda o narażeniu na znaczne straty nie są w żaden sposób umotywowane ani uprawdopodobnione. Wskazana uchwała nie narusza także interesu powoda. W zakresie uchwał nr (...)i (...) Pozwana zaprzeczyła wprowadzeniu ograniczeniu liczby kandydatów na których można było głosować – w przypadku zgłoszenia tylko jednej kandydatury na dane stanowisko głosowanie na jednego kandydata nie stanowi naruszenia ww. zasady. Zarząd pozwanej nie miał wpływu na liczbę zgłoszonych kandydatur. Niemniej każdy ze spółdzielców miał prawo do zgłoszenia swojej kandydatury i żadne inne kandydatury w stosunku do głosowanej nie zostały zgłoszone. Ponadto brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutu nieważności, bowiem powinien on być skierowany do samej treści uchwał a nie do faktu, że zarząd nie poddał pod głosowanie także innych uchwał o wyborze innych członków Rady Nadzorczej. Powód ze względu na ograniczenia wynikające z art. 8 ^{( 2)} ust. 3 USM nie mógł uczestniczyć w tych wyborach, bowiem już dwukrotnie zasiadał w Radzie Nadzorczej.

W toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. Ś. jest członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W., zamieszkując na Osiedlu (...) (bezsporne, statut Spółdzielni k. 14 - 28).

Do Walnego Zgromadzenia należy wyłącznie podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki bilansowej lub sposobu porycia strat (§59 pkt 5 Statutu) oraz wybór i odwoływanie członków Rady Nadzorczej (§59 pkt 16 Statutu). Uprawnieni do zwołania Walnego Zgromadzenia (m. in. 1/10 członków Spółdzielni) mogą żądać zamieszczenia oznaczonych spraw w porządku obrad – co najmniej na 5 dni przed planowanym zgromadzeniem (§60 ust 6 w zw. z ust 2 pkt 2 Statutu). O czasie, miejscu i porządku obraz zawiadamia się wszystkich członków wraz z informacją o miejscu i czasie wyłożenia wszystkich sprawozdań, projektów uchwał, które będą przedmiotem obrad oraz informację o prawie członków zapoznania się z tymi dokumentami (§60 ust. 7 Statutu). Członkowie mają prawo zgłaszać projekty uchwał i wnioski w terminie do piętnastu dni przed dniem pierwszej części posiedzenia Walnego Zgromadzenia. Projekt uchwały zgłaszanej przez członków Spółdzielni musi być poparty przez co najmniej 10 członków. (§60 ust. 10). Członek ma prawo zgłaszania poprawek do projektów uchwał nie później niż na trzy dni przed posiedzeniem pierwszej części Walnego Zgromadzenia. Zarząd jest zobowiązany do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie Walnego Zgromadzenie projektów uchwal i poprawek zgłoszonych przez członków Spółdzielni (§60 ust. 11 Statutu). Rada Nadzorcza Spółdzielni jest wybierana na okres 3 lat przez Walne Zgromadzenie w głosowaniu tajnym, przy zachowaniu zasady reprezentacji poszczególnych Osiedli. Dana osoba nie może być Członkiem Rady Nadzorczej dłużej niż przez dwie kolejne kadencje (§56 ust. 1 Statutu).

W Spółdzielni od czasu epidemii Covid-19 obowiązuje regulamin podejmowania uchwał w formie pisemnej przez Walne Zgromadzenie (regulamin k. 29 – 30). Został on przyjęty uchwałą nr (...) Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z (...) r., która była przedmiotem zaskarżenia do Sądu Okręgowego w Warszawie (pozew k. 81 – 88). Prawomocnym wyrokiem z 29.09.2021 r. sygn. akt XXIV C 3154/20 Sąd Okręgowy oddalił to powództwo (wydruk orzeczenia z systemu k. 89, bezsporne).

Zawiadomieniem Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej z 12.05.2022 r. poinformowano członków Spółdzielni o pisemnym głosowaniu nad uchwałami Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z w dnu (...) r. Członkowie Spółdzielni zgłaszali wnioski i poprawki do projektu porządku obrad oraz uchwał, co skutkowało aktualizacją z 23.05.2022 r. (bezsporne).

W związku z koniecznością uzupełnienia składu Rady Nadzorczej członkowie mogli składać swoje kandydatury i wobec dwóch zgłoszeń – przedmiotem głosowania były jedynie kandydatury Z. K. i T. C. jako przedstawicieli osiedla (...) (karta do głosowania k. 34 – 36v).

Pismem złożonym 30.05.2022 r. członkowie Spółdzielni Mieszkaniowej (...)złożyli poprawkę do projektu uchwały nr (...), zmieniając słowa „pokryć w całości” na „pokryć w całości ze środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości, usytuowanej przy ul. (...), stanowiącej działkę gruntu o nr ewidencyjnym numerze (...) obręb (...) o powierzchni 724 m ^{( 2)} oraz nieruchomości położonej przy ul. (...), stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) obręb (...) o powierzchni 725 m ^{( 2)}, których sprzedaż jest zgodna z uchwałą nr (...)Walnego Zgromadzenia Członków (...) odbywającego się w części w dniach 19.06.2017 r. – 29.06.2017 r. Nadwyżkę ze sprzedaży po pokryciu straty za lata 2015 – 2016 rozdzielić proporcjonalnie na poszczególne osiedla (...)” (wniosek k. 32, uchwała nr (...) (...) k. 41).

W dniu 01 czerwca 2022 r. odbyło się spotkanie informacyjne mieszkańców osiedle (...) z osobą delegowaną przez administrację - w protokole z tego spotkania mieszańcy wyrazili niezadowolenie że w ramach tego spotkania przedstawiono jedynie informacje formalne i nie odbyła się merytoryczna dyskusja nad projektami uchwał (protokół k. 33 – 33v).

W związku z głosowaniem członkom Spółdzielni przedstawiono Instrukcję dotyczącą pisemnego głosowania uchwał Walnego Zgromadzenia w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) (instrukcja głosowania k. 31) wraz z kartą do głosowania zawierającą projekty uchwał (karta do głosowania k. 34 – 36v).

W karcie zamieszczono projekt uchwały nr (...)wraz z projektem uchwały (...)uwzględniającym wniosek z 30.05.2022 r. jedynie w części – z pominięciem ostatniego zdania o rozporządzeniu nadwyżką ze sprzedaży działek proporcjonalnie na poszczególne osiedla Spółdzielni. Zamieszczono także projekty uchwał o wyborze członków Rady Nadzorczej z osiedla (...)– Z. K. i T. C..

Wyniki głosowania nad uchwałami przedstawiały się następująco:



uchwała nr (...) „za” 543 głosy, „przeciw” 211 głosów, „wstrzymał się” 23 głosy,



uchwała nr(...): „za” 277 głosów, „przeciw” 456 głosów, „wstrzymał się” 31 głosów,



uchwała nr(...) „za” 529 głosów, „przeciw” 173 głosów, „wstrzymał się” 77 głosów,



uchwała nr (...) „za” 531 głosów, „przeciw” 176 głosów, „wstrzymał się” 77 głosów (protokół k. 37 – 40v).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy w szczególności załączonych do pozwu i odpowiedzi na pozew, których autentyczności i rzetelności nie kwestionowała żadna ze stron a i Sąd nie znalazł podstaw dla odmówienia im mocy dowodowej.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Roszczenie powoda nie zasługiwało na uwzględnienie w żadnej części.

W sprawie bezsporne były legitymacja czynna i bierna stron, złożenie pozwu w terminie wynikającym z art. 46 §2 PrSpółdz, fakt podjęcia uchwał o określonej treści oraz treść aktów prawnych obowiązujących w Spółdzielni, zobrazowanych dokumentami zgromadzonymi w aktach sprawy.

Sporne było czy uchwały naruszają prawo ogólnie obowiązujące oraz regulacje spółdzielni tudzież, czy naruszają dobre obyczaje i prawa spółdzielców.

Powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia, jako rodzaj powództwa o ustalenie, musi spełniać przesłanki określone w art. 189 KPC, zatem do jego uwzględnienia konieczne jest wykazanie przez powoda interesu prawnego w uzyskaniu takiego rozstrzygnięcia. Powód jak członek pozwanej Spółdzielni co do zasady posiada interes prawny w żądaniu stwierdzenia nieważności uchwały walnego zgromadzenia. Wniosek taki wynika już z brzmienia art. 42 § 1 PrSpół, zgodnie z którym uchwały walnego zgromadzenia obowiązują wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkie jej organy. W orzecznictwie Sądu Najwyższego reprezentowany jest pogląd podzielany także przez Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę, zgodnie z którym z samego faktu członkostwa w spółdzielni jej członkowie, mający prawo udziału w walnym zgromadzeniu członków spółdzielni, mają interes prawny we wniesieniu powództwa o stwierdzenie niezgodności z prawem uchwały podjętej przez walne zgromadzenie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 2010 r., IV CSK 24/10).

Uznając zatem, że powodowi przysługuje interes prawny w domaganiu się stwierdzenia nieważności kwestionowanych przez niego uchwały należy w dalszej kolejności wskazać, że na stronie powodowej ciążył ciężar wykazania, że uchwały ta są sprzeczne z ustawą. Nieważność uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni brana jest wprawdzie przez Sąd pod uwagę z urzędu, jednakże obowiązek ten nie ma charakteru nieograniczonego. Sąd musi przestrzegać obowiązujących zasad postępowania cywilnego. Może on zatem z urzędu wziąć pod uwagę nieważność uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni, jeżeli pozwala na to zgromadzony w sprawie materiał dowodowy (K. Osajda (red. serii), B. Lackoroński (red. tomu), Prawo spółdzielcze. Komentarz. Wyd. 5, Warszawa 2021).

Zgodnie z art. 42 § 3 PrSpółdz uchwała sprzeczna z postanowieniami statutu bądź z dobrymi obyczajami lub godząca w interesy spółdzielni albo mająca na celu pokrzywdzenie jej członka może być zaskarżona do sądu. Ze wskazanego przepisu PrSpółdz wynika, że każda z ww. postaci wadliwości uchwały stanowi samodzielną i wystarczającą przesłankę (podstawę) powództwa o uchylenie uchwały. Za wadliwą należy uznać także uchwałę, przy której podejmowaniu doszło do naruszenia postanowień proceduralnych statutu spółdzielni. Należy przyjąć, że sprzeczność uchwały z normą o charakterze ius cogens powtórzoną w statucie spółdzielni podpada w istocie pod zakres przedmiotowy regulacji z art. 42 § 2 PrSpółdz. Podobnie uchwała będzie sprzeczna z ustawą, a nie ze statutem, w wypadku naruszenia przepisu o charakterze dyspozytywnym powielonego w statucie spółdzielni (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 3.6.2015 r., I ACa 411/15, Legalis). Sądowa kontrola zgodności uchwały ze statutem spółdzielni obejmuje nie tylko kontrolę w sensie materialnym, lecz również kontrolę o charakterze formalnym. W pierwszym wypadku badaniu podlega okoliczność, czy treść uchwały narusza postanowienia statutowe. W drugim zaś chodzi o ustalenie, czy sposób podjęcia uchwały pozostaje w zgodzie z regulacją statutową. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że powództwo wniesione w trybie art. 42 § 3 PrSpółdz będzie podlegać uwzględnieniu jedynie w razie zaistnienia takich uchybień formalnych, które miały lub mogły wywrzeć wpływ na podjęcie uchwały lub wynik głosowania (wyrok Sądu Najwyższego z 9.11.2016 r., II CSK 21/16, OSP 2017, Nr 12, poz. 95, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 7.1.2009 r., I ACa 681/08). Powód zarzucał także naruszenie dobrych obyczajów, które należy rozumieć jako podstawowe i zarazem powszechnie akceptowane zasady przyzwoitego, godnego postępowania, ogólne reguły uczciwości obowiązujące wszystkich uczestników życia społecznego i obrotu gospodarczego. Badając ten zarzut spółdzielnię należy kwalifikować jako przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Do dobrych obyczajów zatem należy m.in. poszanowanie zasad transparentnego działania organów statutowych spółdzielni z uwzględnieniem specyfiki spółdzielni jako osób prawnych (wyrok Sądu Najwyższego z 8.3.2005 r., IV CK 607/04, wyrok Sądu Najwyższego z 24.6.2014 r., I CSK 504/13 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 16.10.2008 r., III CSK 100/08, OSNC 2009, Nr 1, poz. 30). Z kolei naruszenie interesów spółdzielni występuje zwłaszcza wtedy, gdy aktywa wniesione przez wszystkich członków spółdzielni, a także korzyści płynące z działalności spółdzielni konsumowane są wyłącznie w interesie wybranych osób. Jako sprzeczne z interesem spółdzielni należy kwalifikować również te uchwały, które pogarszają sytuację gospodarczą spółdzielni w sposób pośredni, zagrażając np. jej renomie. Natomiast z pokrzywdzeniem członka Spółdzielni mamy do czynienia w sytuacji, w której uchwała walnego zgromadzenia zmierza do ograniczenia praw przysługujących członkowi z tytułu uczestnictwa w spółdzielni, rozumianych sensu largo jako możliwość czerpania korzyści z tytułu uczestnictwa w spółdzielni (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 4.3.2014 r., I ACa 654/13).

Powód zarzucał nieważność uchwały nr (...)ze względu na naruszenie dobrych obyczajów procedurą jej przyjęcia, godzenie w interesy Spółdzielni oraz samego powoda jako członka spółdzielni, tudzież naruszenie dobrych obyczajów w tym zasady demokratycznej kontroli członkowskiej, równego traktowania praw majątkowych spółdzielców z uwzględnieniem obowiązku zaspokajania potrzeb mieszkaniowych członków oraz cywilnoprawnych charakter oparty na zasadzie równorzędności stron stosunku cywilnoprawnego.

W pierwszej kolejności należy wskazać że sama strona powodowa, pomimo że nie załączyła do pozwu wymienionych w załącznikach wydruków zawiadomienia z 12 maja 2022 r. o zwołaniu Walnego Zgromadzenia na (...) r. oraz aktualizacji zawiadomienia z 23 maja 2022 r. – przyznała, że zachowane zostały terminy oraz obowiązek poinformowania o wyłożeniu projektów do wglądu członków Spółdzielni. Zastrzeżenia powoda budził brak uzasadnień do projektów oraz fakt dokonania częściowej zmiany przez Zarząd treści proponowanej uchwały (...) (poprzez wykreślenie ostatniego zdania), co miało rzutować także na nieważność skarżonej uchwały nr (...) Jak zasadnie wskazywała Spółdzielnia nie ma takiego obowiązku (ani realnie takiej praktyki), aby wraz z projektami uchwał przedstawiano mieszkańcom ich pisemne uzasadnienie. Również nie sposób przyjmować, aby zmiana dokonana w brzmieniu uchwały nr (...) nastąpiła z naruszeniem przepisów – stosownie do §60 ust. 11 Statutu Zarząd jest zobowiązany do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie na Walne Zgromadzenie Projektów uchwał i poprawek zgłoszonych przez Członków i w istocie taką czynność wykonano. Przy tym zgodnie z §1 ust. 5 Regulaminu podejmowania uchwał w formie pisemnej przez Walne Zgromadzenie nie jest dopuszczalne poddanie pod głosowanie uchwał innych, niż objęte uchwałą o termie głosowania oraz przedmiocie uchwały. Należy zaznaczyć, że nadanie uchwale takiego brzmienia, jakie było przedmiotem wniosku zgłoszonego 30.05.2022 r. de facto prowadziłoby do zawarcia w jednej uchwale dwóch rozstrzygnięć – jednego dotyczącego pokrycia straty bilansowej oraz drugiego – dotyczącego podziału nadwyżki ze sprzedaży działek w wyniku realizacji uchwały nr (...). De facto doprowadziłoby to do nieformalnej zmiany porządku obrad Walnego Zgromadzenia. Przy tym pozwana zasadnie wskazuje, że uchwała w brzmieniu wnioskowanym przez grupę spółdzielców – w tym powoda – byłaby sprzeczna z ustawą, która wprost stanowi, że straty bilansowe spółdzielni pokrywa się z funduszu zasobowego, a w części przekraczającej fundusz zasobowy – z funduszu udziałowego i z innych funduszy własnych spółdzielni według kolejności ustalonej przez statut. Co istotne, art. 90 § 1 PrSpółdz nie wyłącza żadnego z funduszy własnych z zakresu pokrywania straty bilansowej (por. wyro. Sądu Najwyższego z 12.4.2007 r., III CSK 412/06). W doktrynie wyrażono pogląd, zgodnie z którym art. 90 PrSpółdz jest przepisem o charakterze bezwzględnie wiążącym (ius cogens). W związku z powyższym, ani statut ani uchwała walnego zgromadzenia nie mogą modyfikować ustawowych zasad pokrywania strat bilansowych spółdzielni (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 16.6.2020 r., V ACa 290/19). Stratę bilansową spółdzielni pokrywa się z funduszu zasobowego, aż do jego wyczerpania. Pokrycie straty bilansowej z innych funduszy własnych spółdzielni dopuszczalne jest dopiero wówczas, gdy strata przewyższa fundusz zasobowy i jedynie w części przekraczającej ten fundusz. Tymczasem powód nie tylko dążył do zmiany kwestii z czego ma być pokryta strata bilansowa ale chciałby podjąć jeszcze dalej idące ustalenia, odnośnie do tego na co przeznaczyć środki uzyskane ze sprzedaży nieruchomości. Taki zaś punkt w porządku obrad się nie znajdował, w związku z czym wykreślenie także z brzmienia projektu uchwały (...) ostatniego zdania było podyktowane możliwością w ogóle poddania jej pod głosowanie bez naruszania przepisów.

Również zarzuty powoda odnośnie do formy głosowania tj. głosowania pisemnego w połączeniu z faktem, iż spotkania, które odbyły się przed głosowaniem miały charakter informacyjny a nie stanowiły dyskusji merytorycznej nie wskazują na istnienie podstaw do uchylenia skarżonych uchwał – przede wszystkim decyzja o podjęciu określonej uchwały na piśmie jest podejmowana w formie uchwały Rady lub Zarządu Spółdzielni, o której spółdzielcy są informowani w sposób przewidziany dla zawiadomienia o zwołaniu Walnego Zgromadzenia. Powód nie wykazał, aby uchwała ta została zaskarżona, zatem aby przewidziana forma głosowania była niedopuszczalna ze względu na np. konieczność ochrony interesów spółdzielców i samej Spółdzielni. Po wtóre fakt, że spotkania członków spółdzielni z przedstawicielami administracji poszczególnych osiedli miały charakter wyłącznie informacyjny a nie merytoryczny świadczy o tym, że obowiązek informacyjny jednak został dopełniony przez Spółdzielnię. Sąd nie dopatrzył się w działaniach Spółdzielni naruszeń prawa zarzucanych przez powoda. Analogicznie powód nie wykazał, aby treść informacji dotyczącej pisemnego głosowania uchwał miała wpływ na ważność głosowania. Zarazem powód nie wykazał wadliwości zapisów regulaminu głosowania pisemnego, które zostały już poddane kontroli sądowej w postępowaniu zakończonym wyrokiem z 29 września 2021 r. sygn. akt XXIV C 3154/20. Podnoszenie w obecnej chwili ewentualnej wadliwości zapisów regulaminu wprowadzonego uchwałą nr (...) prowadziłoby do naruszenia art. 42 ust. 6 PrSpółdz, poprzez zaskarżenie uchwały po terminie zakreślonym ustawą (po dwóch latach od jej podjęcia!). Z pewnością nie można uznać, że uchwała nr (...)narusza interes Spółdzielni, a skoro jest zgodne z przepisami ogólnie obowiązującymi nie można stwierdzić, że w sposób bezprawny narusza interesy spółdzielców. Zasadnie także pozwana wskazywała, że pokrycie straty bilansowej jest w pierwszym rzędzie operacją księgową i nie wiąże się z przesunięciami środków finansowych na rachunkach bankowych. Jak wynika z korespondencji, planu remontów oraz protokołu kontroli stanu technicznego budynków celem powoda jest zgromadzenie środków na remonty niezbędne na Osiedlu (...), jednakże wybrana przez niego metoda, poprzez modyfikację uchwały o pokryciu straty finansowej za lata 2015 – 2016 jest nie tylko niezgodna z powyżej omówionymi przepisami powszechnie obowiązującymi oraz regulacjami obowiązującymi w Spółdzielni, ale de facto pozbawiłaby spółdzielców możliwości dyskusji na temat przeznaczenia środków pozyskanych ze sprzedaży nieruchomości na podstawie uchwały (...) Dodatkowo uchwała nr (...)pozostaje bez związku z funduszem remontowym, co do którego decyzje podejmuje Rada Osiedla stosownie do §79 ust. 1 pkt 1 Statutu oraz art. 4 ust. 4 ^{( 2)} pkt 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Na marginesie należy dodać, że uchwałę w kształcie w jakim de facto proponuje powód prawdopodobnie zakwestionowałby także KRS, ponieważ podlega ona zgłoszeniu do rejestru przedsiębiorców. Podnoszone przez powoda w toku postępowania zażaleniowego okoliczności odnośnie do planu remontów, pozostają poza bezpośrednim związkiem ze skarżoną uchwałą – uchwała dotycząca tego funduszu jest podejmowana odrębnie i w razie nieprawidłowości w tym zakresie to ona powinna stanowić przedmiot zaskarżenia, nie zaś uchwałą dotycząca pokrycia straty Spółdzielni za lata ubiegłe. Rozliczenie zysku ze sprzedaży nieruchomości powinno nastąpić w odrębnej uchwale, za rok budżetowy w którym sprzedaż nieruchomości faktycznie ma miejsce.

Powód zarzucał także nieważność uchwał nr (...) i (...) ze względu na naruszenie art. 35 §2 oraz art. 35 §1 pkt 2 PrSpół oraz §66 ust. 6 Statutu co miało prowadzić do nieważności w rozumieniu art. 58 § 1 i 2 k.c. oraz naruszenie zasad współżycia społecznego.

Zgodnie z art. 35 § 2 PrSpół i §64 ust 2 Statutu wybory do organów Spółdzielni dokonywane są w głosowaniu tajnym spośród nieograniczonej liczby kandydatów a tryb prowadzenia obrad Wlanego Zgromadzenia i przeprowadzania wyborów określa regulamin. Analogicznie jak w odniesieniu do Uchwały nr (...) – jest to Regulamin głosowania pisemnego, co do możliwości którego podważenia Sąd już rozważał powyżej. Członkowie Rady są wybierani z podziałem na poszczególne Osiedla w liczbie jeden członek na każde rozpoczęte 600 członków Spółdzielni, zamieszkałych na Osiedlu (§66 ust. 2 Statutu).

Zarzuty powoda sprowadzały się do braku poinformowania o możliwości zgłaszania kandydatur przed wyborami, niezarządzenie wyboru kandydata z osiedla (...) pomimo istniejącego wakatu, naruszenie zasady wyboru kandydatów spośród wielu kandydatów poprzez przedstawienie do głosowania tylko jednej kandydatury na jedno wakujące miejsce. W ocenie Sądu powód nie sprostał ciężarowi dowodu w zakresie wykazania, wobec zarzutów podniesionych przez Spółdzielnię, o tym że komukolwiek uprawnionemu odmówiono możliwości zgłoszenia swojej kandydatury w wyborach do Rady Nadzorczej, do czego był zobowiązany zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu w myśl art. 6 k.c. (por także wyrok Sądu Najwyższego z 29.04.2010 r. IV CSK 528/09).

Powód twierdził także, że Zarząd nie dopełnił obowiązków informacyjnych o możliwości zgłaszania kandydatur ponieważ nie skierował do członków Spółdzielni odrębnego pisma w tym zakresie ani nie zamieścił tego punktu w pierwotnym porządku obrad. Na poparcie swoich zarzutów Powód załączył pismo kierowane w 2019 r. do mieszkańców Osiedla (...) o możliwości składania kandydatur do RN. Należy mieć jednak na względzie, że w Spółdzielni przy wyborze kandydatów do Rady Nadzorczej zachowywana jest zasada reprezentacji Osiedli – zatem jeśliby w 2022 r. takie pismo było kierowane przez Spółdzielnię, to do mieszkańców Osiedla (...), którego przedstawiciele byli wybierani do Rady Nadzorczej, a nie do mieszkańców Osiedla (...). Ponadto pismo takie nie jest obligatoryjne – wiarygodnie Spółdzielnia wskazywała w swoim stanowisku, że podejmuje takie działania ze względu na problemy ze znalezieniem chętnych osób kompetentnych do pełnienia funkcji w Radzie Nadzorczej. Stanowisko pozwanej odnośnie do tego, że głosowanie nad kandydaturami zarządzono na skutek „zaległości” powstałych w braku przeprowadzenia głosowań w latach poprzednich nie jest przekonujące dla Sądu i świadczy o uzasadnianych wątpliwościach co do rzetelności postępowania Spółdzielni w tym zakresie, jednakże nie sposób tej okoliczności czynić zarzutu Spółdzielni w sytuacji, gdy skarżonymi uchwałami naprawia istniejące uchybienia.

Powód także poza ogólnymi twierdzeniami i zarzutami nie wykazał, że istotnie w dacie zarządzenia Walnego Zgromadzenia wakowało w Radzie Nadzorczej miejsce dla przedstawiciela Osiedla (...). Jako daleko idące przypuszczenia i niewykazane twierdzenia należy uznać stanowisko powoda o wpływie rzekomego wakatu na sposób reprezentacji Osiedli w 2022 r. oraz przełożenia się na wyniki głosowań w Radzie Nadzorczej. Stanowisko powoda jest tym bardziej niewykazane, że mając wiedzę o wakacie i znając porządek obraz Walnego Zgromadzenia w żaden sposób nie zareagował na sytuację. Sąd nie dopatrzył się w świetle powyższego naruszenia art. 58 §1 i 2 k.c. czy też jakichkolwiek zasad współżycia społecznego. Ponadto do nieważności uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni nie prowadzi powzięcie jej z naruszeniem zasad współżycia społecznego (wyrok Sądu Najwyższego z 13.1.1966 r., III CR 306/63, OSP 1967). Funkcję klauzuli zasad współżycia społecznego pełni bowiem obecnie w PrSpółdz klauzula dobrych obyczajów. Przykładem tej tendencji jest nowelizacja art. 24 PrSpółdz, dokonana ustawą z 3.6.2005 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw. Należy zatem uznać, że sprzeczność z zasadami współżycia społecznego jest obecnie w stosunkach spółdzielczych tożsama z naruszeniem dobrych obyczajów i okoliczność ta może zostać przywołana jedynie w ramach powództwa o uchylenie uchwały w trybie art. 42 § 3 PrSpółdz.

Z tego względu powództwo należało uznać za w całości niewykazane, zatem podlegające oddaleniu o czym orzeczono jak w sentencji w punkcie 1.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 108 §1 k.p.c. w zw. z art. 98 §1 i 98 §1 ¹ k.p.c. Wobec oddalenia powództwa w całości należało powoda uznać za stronę przegrywającą proces i włożyć na niego koszty w całości. Złożyły się na nie koszty zastępstwa 360 zł obliczone na podstawie §8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz 17 zł opłaty skarbowej na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z 16.11.2006 r. o opłacie skarbowej. Z tych przyczyn postanowiono jak w sentencji w punkcie 2.

Sędzia Piotr Królikowski