Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 15 listopada 2024 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący sędzia Marcin Polit

Protokolant stażysta Zuzanna Kurek

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2024 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa P. K. i E. K.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W.

o ustalenie

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powodów P. K. i E. K. na rzecz pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. kwotę 394 (trzysta dziewięćdziesiąt cztery) złote tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 334/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 stycznia 2023 roku (data stempla pocztowego – k. 69) powodowie P. K. i E. K. wnieśli o:



stwierdzenie, że decyzja o odmowie zwołania Walnego Zgromadzenia Członków, dokonana przez Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. pismem z dnia 16 listopada 2022 r. (...) jest nieważna,



stwierdzenie, że uchwała Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. Nr (...) z dnia 30 listopada 2022 r. w sprawie odwołania od odmowy zwołania Walnego Zgromadzenia przez Zarząd (...) z dnia 23 listopada 2022 r. (...)członków Spółdzielni – nie istnieje, ewentualnie jest nieważna.

Nadto powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. (dalej: Spółdzielnia) na rzecz powodów kosztów procesu wg norm przepisanych (pozew – kk. 3-12).

W odpowiedzi na pozew wniesionej do tut. Sądu w dniu 19 lipca 2023 roku (data stempla pocztowego – k. 106) pozwana Spółdzielnia wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania według norm przepisanych (odpowiedź na pozew – kk. 93-103).

Sąd Okręgowy w Warszawie ustalił następujący stan faktyczny.

P. K. i E. K. są członkami Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W.. Funkcjonowanie Spółdzielni reguluje jej statut (okoliczność bezsporna; statut – kk. 14-28).

W dniu 26 października 2022 roku w siedzibie Spółdzielni zostało złożone pismo czterech członków Spółdzielni skierowane do G. K. – Prezesa Spółdzielni oraz do Związku Rewizyjnego (...)w W. zatytułowane „Żądanie mieszkańców (...) zwołania „Walnego Zgromadzenia (...). W treści pisma jego autorzy domagali się zwołania Walnego Zgromadzenia Spółdzielni w terminie czterech tygodni od dnia wniesienia żądania i zamieszczenia w porządku obrad następujących punktów:

1.  „W przedmiocie podjęcia uchwały WZ zobowiązującej Zarząd (...) do pilnego wykonania remontu elewacji następujących budynków przy ul. (...), ul. (...), ul. (...).”

2.  „W przedmiocie podjęcia uchwały WZ w sprawie zmiany § 75 statutu (...) wprowadzającej wymóg niekaralności za przestępstwo popełnione z winy umyślnej lub umyślne przestępstwo skarbowe przez Prezesa Zarządu (...) jako uprawnienia koniecznego do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.”

3.  „Zmiany sposobu reprezentacji spółdzielni i przyjęcie zgodnie z art. 54 § 1 Prawa spółdzielczego, że oświadczenia woli za spółdzielnię składają jeden członek zarządu i pełnomocnik.”

4.  „Powołanie pełnomocnika Spółdzielni spośród członków spółdzielni, posiadających pełną zdolność do czynności prawnych, niekaranych oraz wobec których nie toczy się postępowanie karne w sprawie o przestępstwo popełnione z winy umyślnej.”

5.  „Oznaczenie najwyższej sumy zobowiązań, jaką spółdzielnia może zaciągnąć kwota ta nie powinna przekraczać 1 000 000 zł, z uwagi na okoliczność, że Spółdzielnia ponosi duże straty na tzw. działalności bieżącej.”

Do pisma dołączono listę 117 podpisów członków Spółdzielni popierających żądanie. Pismo nadano na adres siedziby Związku Rewizyjnego (...) w W. (pismo z 26.10.2022 – kk. 29-33; kk. 137-147; potwierdzenie nadania – k. 210).

Pismem z dnia 4 listopada 2022 roku Spółdzielnia wezwała wnioskodawców określonych w piśmie z dnia 26 października 2022 roku do złożenia uzupełnienia przedmiotowego żądania poprzez:

1.  wyjaśnienie, kto podpisał się pod żądaniem we wskazanych pozycjach, z uwagi na nieczytelność podpisów;

2.  udostępnienie upoważnienia członka Spółdzielni do podpisania w jego imieniu przez tę osobę żądania zwołania Walnego Zgromadzenia (pozycje 101,115);

3.  wskazanie, czy osoby, które podpisały się w określonych pozycjach są członkami Spółdzielni.

Wskazano, że w przypadku nieuzupełnienia w ciągu 7 dni wskazanych wyżej braków Spółdzielnia odrzuci żądanie jako niespełniające wymogów §57 ust. 2 pkt 2 Statutu Spółdzielni (pismo z 4.11.2022 – k. 34).

Pismem z dnia 7 listopada 2022 roku Związek Rewizyjny (...) w W. poinformował Spółdzielnię, że nie jest możliwe aby Walne Zgromadzenie zobowiązało Zarząd do przeprowadzenia czynności, które nie zostały ujęte w planie gospodarczym. Takie działanie stanowiłoby naruszenie podstawowych zasad przepisów prawa spółdzielczego. Ponadto wskazano, że lista podpisów obarczona jest istotną wadą formalną, albowiem w drugim dokumencie stanowiącym tą listę nie wskazano, na czym miałyby polegać zmiany w statucie, w związku z czym nie został zrealizowany obowiązek wskazania celu zwołania walnego zgromadzenia, o którym stanowi art. 8 ^{( 3)} ust. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W związku z powyższym nie sposób uznać przedmiotowego żądania za złożonego skutecznie i mogącego wywołać skutki prawne przewidziane przepisami prawa (pismo z 7.11.2022 – kk. 213-213v.).

W piśmie z dnia 8 listopada 2022 roku sformułowanym przez M. K., L. G., E. K. i P. K. jako członków Spółdzielni, wnioskodawcy zwrócili się do Prezesa Spółdzielni o wskazanie podstawy prawnej żądania uzupełnienia braków formalnych, albowiem ich zdaniem jest ono złożone bez podstawy prawnej, z naruszeniem statutowych obowiązków Zarządu, a zatem bezskuteczne (pismo – k. 35).

Pismem z dnia 8 listopada 2022 roku Prezes Zarządu ponownie wezwał do złożenia wyjaśnień i uzupełnień zgodnie z pismem z dnia 4 listopada 2022 roku – do dnia 14 listopada 2022 roku, a brak żądanego uzupełnienia miał spowodować odrzucenie żądania (pismo – k. 36).

Pismem z dnia 8 listopada 2022 roku, złożonym w dniu 9 listopada 2022 roku, wskazano członków Spółdzielni, którzy złożyli podpisy pod żądaniem w określonych pozycjach oraz wskazano stosowne wyjaśnienia (pismo – kk. 37-37v.).

Pismem z dnia 16 listopada 2022 roku Prezes Zarządu Spółdzielni poinformował, że odmawia zwołania Walnego Zgromadzenia Członków. Wskazano, że wg Zarządu wniosek nie spełnia wymogów nakreślonych w §57 ust. 3 Statutu Spółdzielni ze względu na brak załączonego do niego porządku obrad i proponowanego terminu zwołania Walnego Zgromadzenia. Ponadto wniosek ten zawiera żądanie przedstawienia Walnemu Zgromadzeniu do decyzji zagadnień, które nie mieszczą się w kompetencjach tego organu. Decyzję podjęto na podstawie opinii prawnej sporządzonej przez r.pr. P. M. (pismo – k. 38; opinia prawna – k. 39).

M. K., L. G., E. K. i P. K. w dniu 23 listopada 2022 roku złożyli do Rady Nadzorczej Spółdzielni odwołanie od odmowy zwołania Walnego Zgromadzenia dokonanej przez Zarząd pismem z dnia 16 listopada 2022 roku (odwołanie – kk. 40-47v.).

Na mocy uchwały nr (...) z dnia 30 listopada 2022 roku w sprawie Odwołania od „odmowy zwołania Walnego Zgromadzenia” przez Zarząd (...) z dnia 23 listopada 2022 roku (...) członków Spółdzielni, Rada Nadzorcza Spółdzielni postanowiła podtrzymać decyzję Zarządu Spółdzielni i postanowiła nie zwoływać Walnego Zgromadzenia na wniosek mieszkańców w związku z tym, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych (uchwała nr (...) – k. 51).

P. K. pismami datowanymi na dzień 10 lipca 2024 roku, a nadanymi w placówce pocztowej w dniu 13 lipca 2024 roku, zwracał się do Krajowej Rady Spółdzielczej, Związku Rewizyjnego (...)w W. oraz Rady Nadzorczej Spółdzielni o zwołanie walnego zgromadzenia Spółdzielni (pisma – kk. 214-215; kk. 216-217; kk 218-219; potwierdzenia nadania – k. 220).

Pismem z dnia 18 lipca 2024 roku Krajowa Rada Spółdzielcza poinformowała P. K., że nie zostały dopełnione procedury przewidziane przepisami art. 8 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, zgodnie z którymi należy się zwrócić do związku rewizyjnego, w którym zrzeszona jest spółdzielnia (pismo – k. 221).

Pismem z dnia 1 grudnia 2022 roku stanowiącym „wezwanie przedsądowe” P. K., E. K., M. K. i L. G. wezwali Spółdzielnię do potwierdzenia w terminie 3 dni od daty otrzymania pisma, że rozstrzygnięcie Zarządu w przedmiocie odmowy zwołania Walnego Zgromadzenia Członków oraz uchwała Rady Nadzorczej z dnia 30 listopada 2022 roku o podtrzymaniu decyzji Zarządu są nieważne. Wezwali także do usunięcia wszelkich skutków prawnych opisanej decyzji i uchwały. W wypadku niezastosowania się do wezwania autorzy pisma wskazali, że podejmą kroki prawne, w tym wystąpią do Sądu ze stosownym powództwem (pismo – k. 68).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie wymienionych wyżej dokumentów złożonych w niniejszej sprawie, które Sąd w całości uznał za wiarygodne, gdyż ich rzetelność i prawdziwość nie były przez strony kwestionowane, a okazały się być dopuszczonymi jako dowody niezbędne do ustalenia stanu faktycznego oraz na okoliczności uznane przez Sąd za bezsporne, bowiem albo zostały przez strony wprost przyznane albo też ich zaprzeczenie nie zostało przez stronę dostatecznie udowodnione, co zostało przez Sąd ocenione na zasadzie art. 229 i 230 k.p.c. Sąd pominął pozostałe, niewymienione wyżej dowody z dokumentów, które nie miały znaczenia w świetle końcowego rozstrzygnięcia. Zeznania świadka L. G. (kk. 193-195) stanowiły zreferowanie konfliktu, który wyłania się z dokumentów złożonych do akt sprawy i nie stanowiły istotnego wkładu do sprawy w świetle końcowego rozstrzygnięcia. Sąd pominął też dowody z zeznań pozostałych świadków i przesłuchania stron, uznając je za niepotrzebne i zmierzające jedynie do przedłużenia postępowania.

Sąd Okręgowy w Warszawie zważył, co następuje.

Powództwo jest niezasadne.

Niniejsze powództwo należało rozpatrywać na gruncie art. 189 k.p.c., a zatem w pierwszej kolejności należało zbadać, czy powodowie posiadają interes prawny w rozumieniu tego przepisu.

Powszechnie przyjmuje się w doktrynie i orzecznictwie, że powództwo o ustalenie powinno być ostatecznym i jedynym środkiem, z jakiego powinien móc skorzystać powód, a więc nie powinien mu - co do zasady - służyć żaden inny instrument prawny służący ochronie omawianego interesu (wyrok SA w Poznaniu z 20.10.2022 r., I ACa 787/21, LEX nr 3435713). Skuteczne powołanie się na interes prawny wymaga zaś wykazania, że oczekiwane rozstrzygnięcie wywoła takie konsekwencje w stosunkach między stronami, w następstwie których ich sytuacja prawna zostanie określona jednoznacznie i tym samym zostanie usunięta niepewność co do istnienia określonych uprawnień oraz ryzyko ich naruszenia w przyszłości (wyrok SN z 19.09.2013 r., I CSK 727/12, LEX nr 1523363). W ocenie Sądu strona powodowa tak rozumianego interesu prawnego nie wykazała.

Zgodnie bowiem z art. 8 ³ ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 438 z późn. zm.; dalej: u.s.m.), Zarząd zwołuje walne zgromadzenie także na żądanie:

1) rady nadzorczej;

2) przynajmniej jednej dziesiątej, nie mniej jednak niż trzech członków, jeżeli uprawnienia tego nie zastrzeżono w statucie dla większej liczby członków.

Zgodnie zaś z ust. 5, w przypadku wskazanym w ust. 3 walne zgromadzenie zwołuje się w takim terminie, aby mogło się ono odbyć w ciągu czterech tygodni od dnia wniesienia żądania. Jeżeli to nie nastąpi, zwołuje je rada nadzorcza, związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, lub Krajowa Rada Spółdzielcza, na koszt spółdzielni.

Z ww. przepisu wynika, że jeżeli walne zgromadzenie nie zostanie zwołane przez radę nadzorczą, to uprawnienie i obowiązek jego zwołania spoczywa na związku rewizyjnym lub Krajowej Radzie Spółdzielczej. Jednakże pismem z dnia 7 listopada 2022 roku Związek Rewizyjny (...) w W. poinformował Spółdzielnię, że nie sposób uznać przedmiotowego żądania za złożonego skutecznie i mogącego wywołać skutki prawne przewidziane przepisami prawa, z uwagi na uchybienia formalne, a także zgłosił merytoryczne zastrzeżenia dotyczące tego, czego dotyczyć ma forsowana przez wnioskodawców uchwała. Z kolei na pismo z dnia 10 lipca 2024 roku Związek Rewizyjny (...) w W. nie udzielił jeszcze odpowiedzi, ale to jeszcze nie oznacza, że taka odpowiedź nie zostanie udzielona i że walne zgromadzenie nie zostanie jeszcze przez ten Związek zwołane.

Jeżeli natomiast – jak to podnosiła w toku postępowania strona powodowa – strona pozwana od 2021 roku uporczywie uchyla się od obowiązku wynikającego z przepisów prawa, tj. obowiązku zwołania walnego zgromadzenia Spółdzielni w myśl art. 8 ³ ust. 2 u.s.m., stronie powodowej przysługuje możliwość zwrócenia się do ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa o przeprowadzenie lustracji (art. 93a prawa spółdzielczego). Strona powodowa ma zatem inne możliwości prawne celem ochrony tak formułowanego jej interesu.

Przede wszystkim jednak dochodzone przedmiotowym pozwem żądanie nie doprowadziłoby do tak jednoznacznego ukształtowania praw i obowiązków stron, na jakim niewątpliwie powodom zależy. Potencjalne stwierdzenie, że decyzja o odmowie zwołania Walnego Zgromadzenia Członków, dokonana przez Zarząd Spółdzielni pismem z dnia 16 listopada 2022 r., jest nieważna, jak również stwierdzenie, że uchwała Rady Nadzorczej Spółdzielni (...)z dnia 30 listopada 2022 r., nie istnieje, a ewentualnie jest nieważna, nie spowodowałoby automatycznie, że walne zgromadzenie Spółdzielni odbędzie się. Realizacja żądań powodów w żaden sposób nie kształtuje praw i obowiązków stron, nie nakazuje pozwanej zwołania walnego zgromadzenia.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, z uwagi na niewykazanie interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c., powództwo w całości podlegało oddaleniu, o czym orzeczono jak w pkt I wyroku.

W przedmiocie kosztów Sąd orzekł na podstawie art. 98§1, §1 ¹ i §3 k.p.c. Strona pozwana wygrała proces w całości, a zatem należało zasądzić na jej rzecz od strony powodowej całość poniesionych przez nią kosztów, na które składają się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 360 zł (zgodnie z §8 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz dwie opłaty skarbowe od pełnomocnictwa w łącznej wysokości 34 zł. W konsekwencji o obowiązku zwrotu kosztów w łącznej kwocie 394 zł orzeczono jak w punkcie II sentencji wyroku.