Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 sierpnia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Nakwaska-Szczepkowska

Protokolant: sekretarz sądowy Oliwia Goliszewska-Miłosz

po rozpoznaniu w dniu 5 sierpnia 2025 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa A. W.

przeciwko (...) Niestandaryzowanemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu Wierzytelności w W.

o ochronę dóbr osobistych

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od A. W. na rzecz (...) Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności w W. tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 737 zł (siedemset trzydzieści siedem złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia Agnieszka Nakwaska-Szczepkowska

Sygn. akt I C 334/24

UZASADNIENIE

Powód A. W., pozwem z dnia 14 marca 2022 r. skierowanym przeciwko (...) Niestandaryzowanemu Sekurytyzacyjnemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu z siedzibą w W., wniósł o:

1.  nakazanie pozwanemu zaprzestania naruszania jego dób osobistych i usunięcia skutków tego naruszenia poprzez złożenie wniosku o usunięcie wszelkich informacji na temat powoda i rzekomego zadłużenia powoda względem pozwanego z bazy danych (...) S.A.,

2.  nakazanie pozwanemu, aby zwrócił się do (...) S.A. z wnioskiem o opublikowanie na stronie oświadczenia o treści: „Oświadczam, iż brak było podstaw do powiadamiania (...) S.A. o niezapłaconych zobowiązaniach konsumenta Pana A. W. w stosunku do (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (...) (...) (...)-(...) K. NIP: (...).

W uzasadnieniu powód wskazał, że nie zna firmy (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty, nigdy nie miał z nią żadnego kontaktu. Dodatkowo wskazał, że z wpisu wynika, iż zaległość powstała przed wezwaniem do zapłaty, co przeczy zasadom logiki. Powód zaznaczył, że nie wiadomo, czego dotyczy zaległość, gdyż wyrok, którym posługuje się pozwany, nie został wydany na jego rzecz. Ponadto podniósł zarzut przedawnienia roszczenia.

(pozew – k. 9-10)

Pismem z dnia 7 lutego 2023 r. powód zmodyfikował powództwo poprzez jego rozszerzenie, żądając dodatkowo zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kwoty 100.000 zł zadośćuczynienia w związku z naruszeniem jego dóbr osobistych.

(pismo procesowe z 07.02.2023 r. – k. 35)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany wskazał, że jego działanie było realizacją przysługujących mu praw podmiotowych i nie miało jakichkolwiek cech bezprawności. Pozwany nabył wierzytelność i zgodnie z prawem złożył wniosek o nadanie klauzuli wykonalności na jego rzecz, a następnie dokonał uprawnionego wpisu w (...) S.A. W następstwie działań pozwanego nie doszło do naruszenia żadnych dóbr osobistych powoda.

(odpowiedź na pozew z 08.08.2024 r. – k. 127-128)

W odpowiedzi na pismo zawierające modyfikację powództwa, pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, również w zakresie rozszerzonym.

(pismo pozwanego z 23.09.2024 r. – k. 183-194v)

Pismem procesowym z 15 października 2024 r. powód oświadczył, że prostuje oczywistą omyłkę pisarską w swoim piśmie z 7 lutego 2023 r., polegającą na błędnym wskazaniu kwoty jakiej się domaga – nie 100.000 zł, a 1.000.000 zł. Pismo potraktowano jako kolejne rozszerzenie powództwa.

(pismo powoda z 15.10.2024 r. – k. 192)

W odpowiedzi pozwany ponownie wniósł o oddalenie powództwa w całości.

(pismo pozwanego z 24.01.2025 r. – k. 235-235v)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 października 2013 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli w Warszawie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym (sygn. akt II Nc 5157/13), orzekając, że A. W. powinien w terminie dwóch tygodni zapłacić na rzecz Banku (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 21.374,37 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym liczonymi od kwoty 14.711,29 zł od dnia 29 maja 2012 r. do dnia zapłaty. Wyrokiem z dnia 17 września 2014 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli w Warszawie (sygn. akt II C 1260/14) utrzymał w mocy powyższy nakaz zapłaty w całości. W dniu 18 grudnia 2014 r. nadano klauzulę wykonalności na rzecz Banku (...) S.A.

(kopie nakazu zapłaty z 17.10.2013 r. i wyroku z 17.09.2014 r. – k. 135-135v)

Postanowieniem z dnia 7 grudnia 2016 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli w Warszawie (sygn. akt II Co 2771/16) nadał klauzulę wykonalności przeciwko A. W. tytułowi egzekucyjnemu w postaci ww. nakazu zapłaty utrzymanego w mocy wyrokiem z 17 września 2014 r. na rzecz (...)Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w K., jako następcy prawnego Banku (...) S.A. z siedzibą w W. i zasądził od A. W. na rzecz ww. Funduszu kwotę 193 zł tytułem kosztów postępowania.

(postanowienie z 07.12.2016 r. – k. 136-137)

Na podstawie opisanego wyżej tytułu wykonawczego wierzyciel (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. wniósł o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikowi A. W.. Egzekucja prowadzona była pod sygn. Km (...) przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Woli w Warszawie R. W.. Postanowieniem z 10 kwietnia 2018 r. postępowanie zostało umorzone na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. – z uwagi na bezskuteczność egzekucji.

(postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego – k. 138-138v)

Według stanu na dzień 23 lutego 2022 r. w bazie Biura (...) S.A. w W. (dalej także jako (...)) widniał wpis dotyczący A. W. wskazujący na nieuregulowane przez ww. zobowiązanie wobec wierzyciela (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w wysokości 31.464,43 zł, wynikające z wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie w sprawie II Nc 5157/13. Wpisu dokonano na wniosek pozwanego Funduszu.

(okoliczności bezsporne, nadto wydruk raportu dla konsumenta z 23.02.2022 r. –
k. 11-15)

Pismem z dnia 3 marca 2022 r. A. W. wezwał (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty do usunięcia jego danych z rejestru (...) oraz innych rejestrów.

(wezwanie z 03.03.2022 r. z dowodem nadania – k. 16-17)

Dane osobowe A. W. zostały usunięte z bazy (...).

(okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie twierdzeń stron, w zakresie, w odnosiły się one do okoliczności bezspornych, a nadto na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy. Podkreślenia wymaga, że powód nie zakwestionował dołączonych przez pozwanego kopii orzeczeń, z których wynikała wierzytelność ujawniona w bazie (...). Samo twierdzenie powoda, iż nie miał nigdy do czynienia z pozwanym Funduszem, w świetle postanowienia o nadaniu klauzuli na jego rzecz jako następcy (w trybie art. 788 § 1 k.p.c.), pozostaje bez znaczenia.

Sąd pominął dowód z przesłuchania stron z uwagi na dwukrotne nieusprawiedliwione niestawiennictwo powoda na rozprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Powód dochodził w niniejszym postępowaniu ochrony swoich dóbr osobistych, które w jego ocenie zostały naruszone poprzez nieuprawnione ujawnienie jego danych w bazie (...), gdzie wskazano na istnienie nieuregulowanego zadłużenia powoda względem pozwanego. W ocenie powoda. takie zadłużenie nie istniało, ewentualnie wierzytelność uległa przedawnieniu. Pozwany, nie przecząc, że na jego wniosek dane powoda zostały ujawnione w ww. bazie, twierdził, że przysługuje mu wskazana tam wierzytelność oraz że dysponuje tytułem wykonawczym, z którego wierzytelność wynika; przeczył także, aby uległa ona przedawnieniu.

Początkowo powód domagał się usunięcia jego danych z bazy (...) - a ściślej nakazania pozwanemu, aby złożył wniosek o usunięcie wpisu dotyczącego powoda – nadto zaś wnosił o nakazanie pozwanemu zaprzestania naruszania dóbr osobistych powoda i o zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia o treści wskazanej w pozwie. Następnie powód rozszerzył powództwo o żądanie zadośćuczynienia – najpierw w kwocie 100.000 zł, a ostatecznie w kwocie 1.000.000 zł. Kolejna modyfikacja powództwa – ujęta w piśmie z 31 grudnia 2024 r. – gdzie powód domagał się opublikowania przez pozwanego oświadczenia między innymi w Gazecie (...), a także zmienił nieznacznie treść owego oświadczenia, nie wywołała skutku, bowiem pismo zostało zwrócone wobec nieuzupełnienia braku formalnego. Przedmiot postępowania nie został zatem w tym zakresie zmieniony.

Dobra osobiste człowieka pozostają pod ochroną Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych ustaw. Niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach, pod ochroną prawa cywilnego, zgodnie z treścią art. 23 k.c. pozostają dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Zgodnie z art. 24 § 1 k.c.: Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego albo zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Rozpoznając sprawę o ochronę dóbr osobistych, sąd winien w pierwszej kolejności ustalić, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, a - w przypadku pozytywnej odpowiedzi - ustalić, czy działanie pozwanego było bezprawne. Bezprawność należy rozumieć jako zachowanie (działanie bądź zaniechanie) sprzeczne z porządkiem prawnym lub zasadami współżycia społecznego. Dowód, że dobro osobiste zostało zagrożone lub naruszone, ciąży na osobie poszukującej ochrony prawnej na podstawie art. 24 k.c. Natomiast na tym, kto podjął działanie zagrażające dobru osobistemu innej osoby lub naruszające to dobro, spoczywa ciężar dowodu, że nie było ono bezprawne. W nauce prawa cywilnego ukształtował się katalog okoliczności uznawanych za wyłączające bezprawność zachowania naruszającego cudze dobra osobiste, do których należą: działanie w ramach porządku prawnego, tj. działanie dozwolone przez obowiązujące przepisy prawa, wykonywanie prawa podmiotowego, zgodę pokrzywdzonego (ale z zastrzeżeniem uchylenia jej skuteczności w niektórych przypadkach), działanie w obronie uzasadnionego interesu (J. Ciszewski [red.], Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. II, 2014).

W okolicznościach tej sprawy poza sporem było, że w bazie (...) został zamieszczony na wniosek pozwanego Funduszu wpis wskazujący na przysługującą Funduszowi w stosunku do powoda wierzytelność opiewającą na 31.464,43 zł. Samo ujawnienie takiej informacji w ww. bazie może być zakwalifikowane jako naruszające dobra osobiste osoby wpisanej jako dłużnik, który nie reguluje swoich bieżących zobowiązań – chociażby w postaci dobrego imienia i godności tej osoby. Natomiast w toku niniejszego postępowania pozwany wykazał, że w 2014 r. zapadł prawomocny wyrok utrzymujący w mocy nakaz zapłaty z 2013 r. wydany przeciwko powodowi. Co prawda pierwotnym wierzycielem był Bank (...), jednak pozwany przedłożył również odpis postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności na swoją rzecz na podstawie art. 788 § 1 k.p.c. Wykazał więc nabycie wierzytelności względem powoda, której istnienie ujawnione zostało w bazie (...).

Powód mógł podjąć próbę wykazania, że do przejścia wierzytelności na Fundusz nie doszło w postępowaniu klauzulowym – poprzez złożenie zażalenia na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności na rzecz następcy. Natomiast w niniejszym postępowaniu dowodzenie tej okoliczności jest niedopuszczalne w świetle art. 365 § 1 k.p.c.

Niezasadnie przy tym powód podnosił, że ewentualna wierzytelność uległa przedawnieniu. Mowa tu o wierzytelności wynikającej z orzeczenia sądu, przy czym nakaz zapłaty został wydany 17 października 2013 r., a wyrok utrzymujący go w mocy 17 września 2014 r. Z kolei postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności na rzecz pozwanego Funduszu i przyznaniu kosztów wydano 7 grudnia 2016 r. Komornik umorzył postępowanie egzekucyjne 10 kwietnia 2018 r. Oznacza to, że wierzytelność mogła najwcześniej przedawnić się z końcem 2024 r. i to tylko o ile wierzyciel nie przedsięwziąłby działań powodujących przerwanie biegu przedawnienia (vide art. 123 § 1 k.c., art. 125 § 1 k.c.).

Co się tyczy samej procedury zamieszczenia danych powoda w bazie (...), jedyne zastrzeżenie Sądu budzi to, że nie wynika z akt sprawy, aby wierzyciel dopełnił obowiązku wezwania dłużnika do zapłaty z uprzedzeniem go o tym, że w razie braku zapłaty nastąpi wpisanie jego danych do ww. bazy.

W świetle art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 1015):

Wierzyciel może przekazać do biura informacje gospodarcze o zobowiązaniu dłużnika będącego konsumentem wyłącznie wówczas, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:

1) zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy o kredyt konsumencki oraz umów, o których mowa w art. 187 ¹ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1460, z późn. zm.);

2) łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika będącego konsumentem wobec wierzyciela wynosi co najmniej 200 złotych oraz są one wymagalne od co najmniej 30 dni;

3) upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi będącemu konsumentem do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika będącego konsumentem, a jeżeli nie wskazał takiego adresu - na adres miejsca zamieszkania albo na adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych, wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura;

4) nie upłynęło 6 lat od dnia wymagalności zobowiązania, a w przypadku roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd nie upłynęło 6 lat od dnia stwierdzenia roszczenia.

Spór w tej sprawie koncentrował się na tym, czy wierzytelność ujawniona w bazie (...) istnieje, czy przysługuje pozwanemu i czy nie jest przedawniona. Natomiast przepisy dotyczące ujawniania danych dłużników w tego rodzaju bazach jak baza (...) wymagają dodatkowo dopełnienia szeregu formalności przez wierzyciela i jedną z nich jest uprzednie powiadomienie dłużnika o tym, że jego dane zostaną w bazie danego biura informacji gospodarczej (art. 14 ust. 1 pkt 3 przywołanej wyżej ustawy). W okolicznościach tej sprawy pozwany nie przedstawił dowodów na okoliczność tego, że zadośćuczynił owemu obowiązkowi informacyjnemu. Natomiast podkreślenia wymaga, że takiego zarzutu powód nie podnosił, zatem pozwany nie był zobowiązany podejmować w tym zakresie obrony. Jakkolwiek zatem teoretycznie zaniechanie powiadomienia dłużnika o zamiarze ujawnienia danych w bazie biura informacji gospodarczej mogłoby przemawiać za bezprawnością działania wierzyciela – pomimo istnienia wymagalnej wierzytelności i dopełnienia innych wymogów przewidzianych przez ustawodawcę – to w okolicznościach tej sprawy nie było ostatecznie podstaw do przyjęcia bezprawności po stronie pozwanego z tej przyczyny.

W świetle powyższego, naruszenie dóbr osobistych powoda na skutek ujawnienia jego danych w bazie (...) należało uznać za działanie w ramach porządku prawnego i wykonywania własnego prawa podmiotowego.

Niezależnie od powyższego, z uwagi na to, że według stanu na datę zamknięcia rozprawy bezspornie przedmiotowy wpis już został usunięty z bazy (...), podstawowe roszczenie powoda, nakierowane na doprowadzenie do usunięcia jego danych z bazy, zdezaktualizowało się. Mimo to, powód nie cofnął powództwa w tej części. Co się tyczy roszczenia o nakazanie pozwanemu złożenia oświadczenia o treści wskazanej w pozwie („ Oświadczam, iż brak było podstaw do powiadamiania (...) SA o niezapłaconych zobowiązaniach konsumenta Pana A. W. w stosunku do (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (...) (...) (...)-(...) K. NIP: (...) ”), także i to roszczenie, w świetle poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych, nie mogłoby zostać uwzględnione. Powód domagał się, aby pozwany oświadczył, iż nie było podstaw do powiadomienia (...) o niezapłaconych świadczeniach powoda w stosunku do Funduszu. Takie oświadczenie byłoby jednak niezgodne z prawdą, skoro pozwany dysponuje tytułem wykonawczym stwierdzającym istnienie wierzytelności.

Nie było także podstaw do uwzględnienia roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia. Niezależnie nawet od kwestii wykazania winy po stronie pozwanego, co według przeważającego stanowiska jest wymagane przy dochodzeniu zadośćuczynienia na podstawie art. 448 § 1 k.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24.01.2008 r., sygn.. akt I CSK 319/07, LEX nr 448025), nie jest tak, że w każdej sytuacji, gdy dojdzie do naruszenia dóbr osobistych, nawet przy założeniu wykazania bezprawności tego naruszenia, osobie, której dotyczy naruszenie należy się zadośćuczynienie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym sąd nie ma obowiązku zasądzania zadośćuczynienia w każdym przypadku naruszenia dób osobistych (por. wyrok Sądu Najwyższego z 19 kwietnia 2006 r. II PK 245/05 OSNP 2007/7-8/101). Podstawowym kryterium decydującym o możliwości zasądzenia zadośćuczynienia winno być m.in. stopień winy naruszyciela, rodzaj naruszonego dobra oraz poczucie pokrzywdzenia poszkodowanego. Podkreślenia w tym kontekście wymaga, że powód nie wykazał, jakie skutki dla niego miało ujawnienie jego danych w bazie (...). Poprzez nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie, skutkujące pominięciem dowodu z przesłuchania stron, powód sam pozbawił się możliwości dostarczenia Sądowi materiału dowodowego na te okoliczności.

Z powyższych względów powództwo podlegało oddaleniu w całości, o czym Sąd orzekł w punkcie pierwszym wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie drugim wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Na koszty procesu po stronie pozwanego składały się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 720 zł (ustalone stosownie do § 8 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Biorąc pod uwagę treść § 19 ww. Rozporządzenia, przy rozstrzygnięciu o kosztach niniejszego postępowania nie uwzględniono rozszerzenia powództwa. Od zasądzonej kwoty 737 zł pozwanemu należały się odsetki ustawowe za opóźnienie na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Sędzia Agnieszka Nakwaska-Szczepkowska