I C 350/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2025-04-30
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 kwietnia 2025 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia del. Agnieszka Onichimowska
Protokolant: stażysta Aleksandra Bobińska
po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2025 r. w Warszawie
na rozprawie sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W.
przeciwko S. N.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego S. N. na rzecz powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. kwotę 113.465,21 (sto trzynaście tysięcy czterysta sześćdziesiąt pięć i 21/100) złotych wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 02 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty;
II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;
III. zasądza od pozwanego S. N. na rzecz powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. kwotę 18.147,07 (osiemnaście tysięcy sto czterdzieści siedem i 07/100) złotych, tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty, w tym kwota 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta i 00/100) złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
IV. przyznaje adwokatowi M. K. kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta i 00/100) złotych w plus należny podatek VAT, tytułem wynagrodzenia za czynności kuratora ustanowionego dla pozwanego, którego miejsce pobytu nie jest znane;
V. nakazuje pobrać od powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 1.642,00 (jeden tysiąc sześćset czterdzieści dwa i 00/100) złotych, tytułem brakującej części wynagrodzenia kuratora.
Sędzia (del.) Agnieszka Onichimowska
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 01 sierpnia 2022 r. (data stempla pocztowego k. 135) powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od S. N.:
1. kwoty 113.465,21 zł, na którą składają się:
a) kwota 91.283,66 zł - tytułem niespłaconego kapitału z umowy kredytu nr (...),
b) kwota 3.229,84 zł g tytułem niespłaconych odsetek kapitałowych (umownych) naliczonych przez wierzyciela pierwotnego na dzień cesji,
c) kwota 8.797,34 zł - tytułem niespłaconych odsetek za opóźnienie naliczonych przez wierzyciela pierwotnego od kwoty niespłaconego kapitału od dnia wymagalności do dnia cesji,
d) kwota 10.154,37 zł - tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych przez powoda na podstawie art. 481 § 1 k.c. od kwoty niespłaconego kapitału umowy, tj. od kwoty 91.283,66 zł od dnia następnego po dniu cesji do dnia wniesienia powództwa,
2. dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od wartości przedmiotu sporu, tj. kwoty 142.715,84 zł od dnia następnego po dniu wniesienia pozwu do dnia zapłaty,
3. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty oraz kwoty 17,00 zł tytułem uiszczonej opłaty od pełnomocnictwa,
W uzasadnieniu powód wskazał, że dochodzi powyższej wskazanych kwot z tytułu zawartej w dniu 03 grudnia 2018 r. pomiędzy wierzycielem pierwotnym (...) Bank (...) S.A. a Pozwanym umowy o kredyt gotówkowy nr (...). Wskazano, że wobec nie wywiązywania się przez stronę pozwaną z ciążącego na niej zobowiązania terminowego dokonywania spłat zgodnie z zawartą umową, po wcześniejszym wezwaniu do zapłaty i poinformowaniu o możliwości wniosku o restrukturyzację zadłużenia (pismem z dnia 14 sierpnia 2019 r.), umowa została wypowiedziana (pismem z dnia 27 września 2019 r.) i w konsekwencji całość zobowiązania stała się wymagalna w dniu 16 listopada 2019 r.. Wyjaśniono także, że po wypowiedzeniu umowy na mocy umowy przelewu wierzytelności z dnia 15 stycznia 2021 r. wierzyciel pierwotny dokonał przelewu przysługującej mu od pozwanego wierzytelności na rzecz (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. i tym samym Powód uzyskał legitymację procesową czynną w niniejszym postępowaniu. (pozew k. 3-6)
Postanowieniem z dnia 31 lipca 2024 r. Sąd ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego - S. N. kuratora w osobie adwokata M. K. (k. 219)
W odpowiedzi na pozew kurator pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości jako nieudowodnionego i niezasadnego, zarzucając roszczeniu powoda:
- ⚫
-
brak podstaw prawnych i faktycznych do dochodzenia żądanej kwoty, kwestionując wszystkie twierdzenia i dowody zawarte w pozwie i załącznikach,
- ⚫
-
skorzystanie z ubezpieczenia umowy kredytu przez powoda lub wierzyciela pierwotnego, zaznaczając, że przy zawieraniu umowy bank potrącił składkę z tytułu ubezpieczenia “Spokojny Kredyt - życie” w wysokości 8.111,19 zł oraz składkę z tytułu ubezpieczenia “Spokojny Kredyt - praca”,
- ⚫
-
że pozwany jako cudzoziemiec nie władający językiem polskim, nie zrozumiał treści umowy, jako że umowa jest sporządzona jedynie w języku polskim,
- ⚫
-
brak prawidłowego zawiadomienia pozwanego o umowie cesji, tj. brak dowodu nadania a nade wszystko dokonane na nieprawidłowy adres, jako , że pozwany wskazał adres korespondencyjny przy ul. (...) (...), (...)-(...) W., a zawiadomienia o zmianie wierzyciela kierowane były na ul. (...), (...)-(...) W., podobnie jak pozew, wobec czego konieczne jest ustalenie czy pozwany nie spłaca kredytu na rzecz wierzyciela pierwotnego,
- ⚫
-
spłatę kredytu w całości przez pozwanego (odpowiedź na pozew k. 229-231).
W toku procesu, w tym dalszych pismach procesowych, strony podtrzymywały swoje dotychczasowe stanowiska.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 02 grudnia 2018 r. S. N. zawarł z (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. umowę o kredyt gotówkowy Nr (...). W ramach przedmiotowej umowy kredytodawca udzielił kredytu w kwocie 99.964,18 zł do dnia 15 listopada 2023 r. z przeznaczeniem na finansowanie bieżących potrzeb konsumpcyjnych lub na inny dowolny zadeklarowany cel, w tym na spłatę posiadanych zobowiązań kredytowych w Banku lub innych: bankach, finansowanie prowizji z tytułu udzielenia kredytu oraz na sfinansowanie składki z tytułu ubezpieczenia „(...)” i składki z tytułu ubezpieczenia „Spokojny Kredyt - praca" na zasadach ustalonych w umowie, Regulaminie kredytowania klientów indywidualnych w (...) Bank (...) S.A., ..będącym integralną częścią Umowy (§ 1 Umowy).
Powyższa kwota kredytu była oprocentowana według zmiennej stopy procentowej, ustalonej jako wartość stopy referencyjnej NBP i marży banku w wysokości 6,49 % w stosunku rocznym. Na dzień zawarcia Umowy oprocentowanie kredytu wynosiło 7,99 %. (§ 3 ust. 1 Umowy). Naliczanie odsetek miało odbywać się w oparciu o zasadę wyrażoną w postaci ilorazu 366/360 (lub 366/360 w roku przestępnym) co oznacza przyjęcie faktycznej ilości dni w okresie obrachunkowym w stosunku do 360 dni w okresie obrachunkowym. (§ 3 ust. 4 Umowy).
Zgodnie z § 4 ust. 2 Umowy na całkowitą kwotę do zapłaty, która na dzień zawarcia Umowy wynosiła 121413,35 zł, składały się:
1) całkowita kwota kredytu 84.301,43 zł;
2) całkowity koszt kredytu, w tym:
- ⚫
-
prowizja z tytułu udzielenia kredytu w kwocie 3.996,57 zł;
- ⚫
-
odsetki od kredytu w kwocie 21.449,17 zł;
- ⚫
-
koszty usług dodatkowych:
- składka ubezpieczeniowa ,,Spokojny Kredyt – życie” w kwocie 8.111,19 zł;
- składka ubezpieczeniowa ,,Spokojny Kredyt – praca” w kwocie 3.552,99 zł;
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania na dzień zawarcia umowy została określona na poziomie 16,96 % i została wyliczona jako Całkowity koszt kredytu, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. (§ 4 ust. 3 Umowy)
W § 6 Umowy wskazano, że spłata kredytu ma nastąpić w 60 miesięcznych ratach równych (ust. 1), a kredytobiorca zobowiązał się do terminowego dokonywania spłat kredytu i odsetek zgodnie z Umową i harmonogramem spłat stanowiącym jej integralną część (ust. 2).
W świetle zapisów § 8 ust. 3 Umowy spłaty należności Banku zaliczane są w następującej kolejności, na poczet:
1) opłat i prowizji,
2) odsetek, w tym odsetek od należności przeterminowanych,
3) raty kredytu
przy czym należności przeterminowane z ww. tytułów pobierane są jako pierwsze z zachowaniem powyżej wskazanej kolejności.
Zgodnie z § 9 Umowy, kredytobiorca obowiązany był do pokrycia odsetek od należności przeterminowanych (ust.1), które równe jest stopie odsetek maksymalnych za opóźnienie wskazanych w art. 481 § 2 k.c. (ust. 2), przy czym odsetki od należności przeterminowanych miały być naliczane według zasady określonej do naliczania odsetek od kredytu wykorzystanego, o której mowa w §3 ust. 4 Umowy. (ust. 3)
W myśl zapisów § 10 ust. 1 Umowy Bank był uprawniony do wypowiedzenia Umowy o kredyt z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia i zażądać spłaty całej należności Banku z tytułu Umowy lub zażądać dodatkowego zabezpieczenia kredytu przypadku:
1) ujawnienia, iż złożone Bankowi informacje nie odpowiadają stanowi faktycznemu,
2) naruszenia warunków Umowy;
W § 16 Umowy kredytobiorca oświadczył, że:
- przed zawarciem Urnowy otrzymał pełną treść Regulaminu wraz z Taryfą, która obowiązuje w zakresie opłat i prowizji za czynności związane z Umową, Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego;
- zapoznał z treścią otrzymanych dokumentów przed zawarciem Umowy, akceptuje i potwierdza, że jest ich treścią związany (ust. 1).
- że Bank poinformował go o istnieniu ryzyka zmiany stóp procentowych oraz o tym, że zmiana stopy oprocentowania ma wpływ na wysokość należności Banku z tytułu Umowy oraz na Wysokość rat kapitałowo-odsetkowych (ust. 2);
- otrzymał pisemną Informację wyjaśniającą znaczenie i konsekwencje ryzyka, zmiany stóp procentowych wraz przykładami (ust. 3);
- przed zawarciem umowy otrzymał informacje niezbędne do podjęcia decyzji w zakresie zaciąganego zobowiązania kredytowego, wszelkie informacje istotne dla oceny ryzyka i kosztów związanych zawarciem umowy oraz zapoznał się z projektem Umowy;
- przed zawarciem Umowy, uzyskał od Banku wyjaśnienia do zgłaszanych wątpliwości i ma świadomość ryzyka związanego z zaciągniętym zobowiązaniem kredytowym (ust 4);
Kredytobiorca oświadczył, że rozumie, akceptuje i przyjmuje powyższe ryzyka, a także możliwe skutki jakie mogą wyniknąć z tych ryzyk. (ust. 6)
Dowód: umowa kredytu – k. 7-12
Zawierając umowę Kredytobiorca S. N. nie wskazał na żaden inny język umowy i komunikacji, niż język polski.
Dowód: formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego – k. 250-254
Przy zawieraniu Umowy kredytu kredytobiorca S. N., jako swój adres zamieszkania wskazał: ul. (...) (...)-(...) W., natomiast jako adres korespondencyjny wskazano: ul. (...) (...) (...)-(...) W..
Kredytobiorca oświadczył, że podany adres korespondencyjny jest adresem dla wszystkich posiadanych przez niego produktów Banku. Jednocześnie zobowiązał się niezwłocznej aktualizacji podanych danych osobowych oraz upoważnił Bank do ich weryfikacji, w szczególności adresu zamieszkania.
Dowód: Formularz zmiany danych – k. 16
Wymieniona w umowie kredytu Umowa ubezpieczenia „(...)” obejmowała zakresem ubezpieczenia zdarzenia w postaci śmierci ubezpieczonego, pobyt w szpitalu oraz złamanie, oparzenie i kalectwo. Natomiast umowa ubezpieczenia „(...)" obejmowała zakresem ubezpieczenia zdarzenia w postaci utraty pracy.
Dowód: wniosek o zawarcie umowy – k. 243, polisa – k. 247
W świetle harmonogramu spłat kredytu kredyt miał być spłacony w 60 miesięcznych ratach począwszy od dnia 15 grudnia 2018 r. do dnia 15 listopada 2023 r.
Dowód: harmonogram spłat kredytu – k. 13-14
Kwota kredytu została wypłacona pożyczkobiorcy w dniu 03 grudnia 2018 r.
Dowód: historia spłat kredytu – k. 15
Wobec powstania zaległości w spłacie zobowiązań, kredytobiorca pismem z dnia 14 sierpnia 2019 r. wezwał S. N. (kredytobiorcę) do natychmiastowego uregulowania zadłużenia przeterminowanego, które na dzień 14 sierpnia 2019 r. wynosiło 4.938,49 zł. Jednocześnie kredytodawca załączył do przedmiotowego pisma broszurę informacyjną w zakresie możliwości restrukturyzacji zadłużenia. Wezwanie zostało skierowane na adres korespondencyjny kredytobiorcy wskazany w formularzu zmiany danych tj. ul. (...) (...) (...)-(...) W..
Dowód: historia spłat kredytu – k. 15, wezwanie do zapłaty – k. 17, Broszura informacyjna – k. 18
W związku z brakiem spłaty zadłużenia oraz niezłożenia wniosku o restrukturyzację kredytodawca, pismem z dnia 27 września 2019, złożył wobec kredytobiorcy oświadczenie o wypowiedzeniu Umowy, wzywając go do całkowitej spłaty wierzytelności w terminie 30 dni od otrzymania pisma.
Dowód: Wypowiedzenie Umowy– k. 19, książka nadawcza – k. 21
W dniu 15 stycznia 2021 r. (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. przeniósł na rzecz (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. wszelkie wierzytelności wynikające z umowy kredytu Nr (...) z dnia 03 grudnia 2018 r., w tym z tytułu ustanowionych zabezpieczeń.
Dowód: Umowa przelewu wierzytelności w ramach transakcji Sekurytyzacji - k. 22-51, załącznik nr 2 do umowy przelewu wierzytelności – k. 102-107, oświadczenie banku z dnia 25 stycznia 2021 r. – k. 108
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy, które nie pozostawały ze sobą w sprzeczności i co do których autentyczności oraz zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy Sąd nie miał wątpliwości. Wskazane dowody wzajemnie się uzupełniają i potwierdzają, w zestawieniu ze sobą tworzą spójny stan faktyczny i brak jest zdaniem Sądu przesłanek do odmówienia im mocy dowodowej w zakresie, w jakim stanowiły one podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. Pozostałe (a nie ujęte wyżej) zaprezentowane przez strony dowody, nie stanowiły w ocenie Sądu wartościowego materiału dowodowego pozwalającego na poczynienie istotnych w sprawie ustaleń faktycznych.
Jednocześnie Sąd pominął wnioski o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania wnioskowanych świadków, albowiem nie miały one znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy i prowadziłyby jedynie do przewlekania procesu.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie niemal w całości.
W przedmiotowej sprawie powód wywodził swoje roszczenie wobec pozwanego z umowy przelewu wierzytelności z dnia 15 stycznia 2021 r., na podstawie której nabył od pierwotnego wierzyciela (...) Bank (...) S.A. wierzytelność pieniężną przysługującą wobec pozwanego S. N. z tytułu umowy kredytu z dnia 03 grudnia 2018 r.
Pozwany, w imieniu którego działał-ustanowiony w sprawie kurator - podnosił zarzuty braku podstaw prawnych i faktycznych do dochodzenia żądanej kwoty (kwoty 113.465,21 zł), kwestionując wszystkie twierdzenia i dowody zawarte w pozwie i załącznikach. Jednocześnie strona pozwana zarzuciła brak skorzystania z ubezpieczenia umowy kredytu (którego składka została potrącona z kwoty pożyczki) oraz że pozwany nie władał językiem polskim i nie rozumiał treści umowy, jak też to, że pozwany spłacił kredyt w całości.
Zdaniem Sądu zarzuty te nie zasługiwały na uwzględnienie (o czym mowa będzie w dalszej części uzasadnienia.
Oceniając zgłoszone powództwo zaznaczyć należy, że w sytuacji, gdy powodem w sprawie jest funduszu sekurytyzacyjny konieczne jest niejako dwuetapowe badanie zasadności dochodzonego roszczenia. Najpierw należy zbadać legitymację czynną funduszu, tj. czy rzeczywiście nabył on dochodzoną wierzytelność od pierwotnego wierzyciela. Następnie zaś, po ustaleniu, że fundusz rzeczywiście nabył dochodzoną wierzytelność Sąd powinien ocenić skuteczność tego nabycia, tj. rozważyć czy fundusz wykazał istnienie będącej przedmiotem przelewu wierzytelności.
W związku z powyższym powód w pierwszej kolejności powinien wykazać, że wierzytelność tę nabył, albowiem jest to istotne z uwagi na jego legitymację w niniejszym procesie. Posiadanie bowiem przez strony legitymacji czynnej i biernej w procesie jest przesłanką zasadniczą, od której istnienia uzależniona jest możliwość uwzględnienia powództwa, a jej brak, zarówno w postaci czynnej jak i biernej, prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo.
Legitymacja procesowa jest to uprawnienie do poszukiwania ochrony prawnej w konkretnej sprawie (możliwość występowania w roli powoda lub pozwanego). Legitymacja czynna jest ściśle związana ze stroną powodową i oznacza jej uprawnienie do wszczęcia i prowadzenia procesu. Legitymacja bierna uzasadnia występowanie w procesie w charakterze pozwanego. Zgodnie z przyjętą linią orzeczniczą legitymacja materialna, a więc posiadanie prawa podmiotowego lub interesu prawnego do wytoczenia powództwa stanowi przesłankę materialną powództwa, a jej brak stoi na przeszkodzie udzieleniu ochrony prawnej. Brak legitymacji materialnej (czynnej lub biernej) skutkuje, co do zasady oddaleniem powództwa (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2012 roku, III CZP 83/12). W związku z powyższym na Sądzie ciąży obowiązek dokonania oceny istnienia legitymacji strony w chwili orzekania, a w wypadku stwierdzenia braku legitymacji (zarówno czynnej, jak i biernej), to na Sąd ma obowiązek wydania wyroku oddalającego powództwo.
W przedmiotowej sprawie powód wykazał nabycie wierzytelności zgłoszonej w pozwie poprzez przedłożenie umowy przelewu wierzytelności (k. 22-51) wraz z załącznikami (odpisy pełnomocnictw – k. 52-101, zał. nr 2 – wykaz wierzytelności – k. 102-107). Fakt dokonania przelewu wierzytelności został dodatkowo potwierdzony zaś oświadczeniem banku (zbywcy wierzytelności) z dnia 25 stycznia 2021 r. o uiszczeniu ceny (k.108)
Jednocześnie zaznaczyć trzeba, że podniesiony przez stronę pozwaną zarzut braku prawidłowego zawiadomienia pozwanego o przelewie wierzytelności okazał się nieskuteczny. Okoliczność ta nie miała bowiem zasadniczego znaczenia dla rozstrzygnięcia gdyż, jak wynika z przepisu art. 512 k.c., zawiadomienie o cesji wierzytelności ma ten tylko skutek, że dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. W przedmiotowej sprawie natomiast pozwany nie wykazał aby dokonał jakichkolwiek spłat z tytułu umowy kredytu po dacie zbycia wierzytelności.
Przechodząc do drugiego etapu badania zasadności powództwa tj. badania skuteczności nabycia wierzytelności, ocenie należało poddać stosunek prawny istniejący pomiędzy pozwanym (kredytobiorcą), a pierwotnym wierzycielem tj. bankiem. Powód powinien więc wykazać, zgodnie bowiem z art. 6 k.c., że wierzytelność wynikająca z umowy kredytu z dnia 03 grudnia 2021 r. - będąca przedmiotem umowy przelewu wierzytelności rzeczywiście przysługiwała zbywcy wierzytelności. Tak więc powód winien wykazać, że Bank, zawarł z pozwanym umowę kredytu, a także że przeniósł on na własność kredytobiorcy określoną w umowie ilości pieniędzy. Natomiast pozwany, powinien wykazać wykonanie swego świadczenia w postaci zwrotu umówionej ilości pieniędzy. Oczywiście kredytobiorca może podnosić też inne zarzuty np. co do nieistnienia jego zobowiązania z umowy, czy też braku legitymacji czynnej. Zgodnie bowiem z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi określone dla siebie skutki prawne, tym bardziej, że ciężar dowodu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów.
W ocenie Sądu zarówno istnienie i wysokość dochodzonej wierzytelności została potwierdzona w dokumentacji przedłożonej przez powoda tj. umowie kredytu (k. 7-11) oraz historii spłat (k. 15). Dokumenty te wprawdzie nie mają mocy dokumentu urzędowego w postępowaniu cywilnym, ale stanowią dokumentny prywatne, do którego znajduje zastosowanie art. 245 k.p.c. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2013 r., sygn. akt III CSK 66/13, art. 245 k.p.c. zawiera domniemanie, które powinien uwzględnić sąd, iż osoba, która złożyła podpis na dokumencie złożyła zawarte w nim oświadczenie. Do domniemania tego stosuje się art. 234 k.p.c., według którego domniemania ustanowione przez prawo wiążą sąd, dopóki nie zostaną obalone. W zakresie nie objętym domniemaniem z art. 245 k.p.c., moc dowodowa dokumentu prywatnego podlega ocenie przez sąd zgodnie z regułami zawartymi w art. 233 § 1 k.p.c., tak jak każdego innego dowodu. Podobnie, jak w wypadku innych dowodów, sąd ocenia czy dowód ten ze względu na okoliczności sprawy zasługuje na wiarę, czy też nie. Biorąc pod uwagę, że strona pozwana zarzut braku podstaw prawnych i faktycznych żądania pozwu, sformułowała bardzo ogólnie, nie przedstawiając jednocześnie żadnych konkretnych okoliczności, Sąd nie widział podstaw do kwestionowania okoliczności stwierdzonych ww. dokumentami.
W kwestii wysokości dochodzonego roszczenia, warto również zaznaczyć, że zobowiązanie do zwrotu zaciągniętego kredytu jest zobowiązaniem pieniężnym, jego wykonanie polega na zapłacie wierzycielowi określonej w umowie sumy pieniężnej. Po stronie wierzyciela leżało zatem wykazanie wysokości wierzytelności, przy czym obowiązek ten dotyczy wyłącznie pierwotnej wysokości wierzytelności – całej sumy kredytu do zwrotu oraz odsetek umownych. Jeżeli suma ta jest niższa, ze względu na określone zdarzenia prawne, w tym, najczęściej, z względu na jej częściowe umorzenie przez zapłatę, to obowiązek wykazania częściowego wykonania zobowiązania spoczywa na stronie pozwanej, która w związku z dokonaniem zapłaty może żądać pokwitowania częściowego spełnienia świadczenia. W praktyce oznacza to, że powód, wykazawszy pierwotną wysokość zobowiązania, może dochodzić każdej kwoty pieniężnej mieszczącej się w jej wysokości, bez konieczności wykazywania, że wierzytelność do określonej kwoty została umorzona. Strona pozwana natomiast, zarzucając, że wysokość długu pieniężnego jest inna niż w umowie, winna wykazać, że doszło do zdarzeń, wskutek których zobowiązanie wygasło całkowicie bądź częściowo. Jest tak nie tylko dlatego, że fakt braku zapłaty, jako negatywny nie może zostać dowiedziony wprost, ale przede wszystkim dlatego, że wierzyciel wykonuje swe prawo podmiotowe o charakterze względnym w oparciu o treść zobowiązania określoną w umowie.
Już sam fakt zawarcia umowy stanowi konieczne i wystarczające źródło prawa podmiotowego podlegającego ochronie. Nie leży w interesie powoda powoływania twierdzeń niweczących częściowo to prawo, w związku z czym nie musi on wykazywać faktów leżących u podstaw ustania stosunku prawnego poprzez jego wykonanie. Obowiązek ten leży w interesie dłużnika i w konsekwencji, w razie sporu, to na nim spoczywa ciężar przytoczeń co do wygaśnięcia zobowiązania oraz wykazania faktów wypełniających te przytoczenia.
W niniejszej sprawie to powód przyznał w dokumentach obrazujących spłaty (historia spłat – k. 15) częściowe spełnienie świadczenia przez stronę pozwaną, a tym samym roszczenie w niniejszej sprawie odnosiło się wyłącznie do niespłaconej części kredytu oraz należnych powodowi odsetek. O ile zaś dowody z dokumentów przedłożonych przez powoda mają charakter dokumentów prywatnych, a więc potwierdzają wyłączenie oświadczenie złożone w formie pisemnej, tym niemniej, jak zostało to przedstawione w poczynionych uprzednio rozważaniach Sądu, to na stronie pozwanej spoczywał obowiązek przedstawienia dowodów świadczących o wysokości zobowiązania pozostałego do spłaty. Tym samym podniesienie czysto gołosłownego zarzutu spłaty kredytu, bez poparcia go jakimkolwiek materiałem dowodowym, a nawet jakąkolwiek szerszą argumentacją, w ocenie Sądu jawi się jako nieudolna próba uniknięcia zaspokojenia wierzyciela.
Uzupełniając powyższe rozważania Sąd pragnie także zaznaczyć, że powód zaprezentował również dowody na okoliczność skutecznego wypowiedzenia umowy na podstawie oświadczenia z 27 września 2019 r. (k.19) skierowanego na adres wskazany przez pozwanego przy zawarciu umowy, które zostało poprzedzone wezwaniem do zapłaty wraz z pouczeniem o restrukturyzacji zadłużenia (wezwanie z dnia 14 sierpnia 2019 r. – 19, broszura informacyjna – k. 18), co oznacza, że spełnione zostały wymogi wynikające z regulacji 75c ust. 1 ustawy - Prawo bankowe. W świetle zaś art. 75 ust. 1 prawa bankowego, kredytodawca był uprawniony do wypowiedzenia umowy kredytu. Przepis ten stanowi bowiem, że w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej. Niemniej jednak nawet gdyby uznać, że w przedmiotowej sprawie nie doszło do skutecznego doręczenia ww. pism, to okoliczność ta w żaden sposób nie przemawia za nie uwzględnieniem roszczeń zgłoszonych w pozwie, a objętych umową przelewu wierzytelności, za niezasadne. Trzeba bowiem mieć na uwadze, że w świetle umowy kredytu (k. 7-12) i załączonego do niej harmonogramu spłaty (k. 13-14) spłata wszystkich rat kredytu miała nastąpić do dnia 15 listopada 2023 r. Oznacza to, że na dzień wyrokowania całość roszczenia z całą pewnością była wymagalna. Sąd zaś w świetle regulacji art. 316 kpc za podstawę rozstrzygnięcia bierze stan rzeczy istniejący na chwilę zamknięcia rozprawy (co nastąpiło w dniu 29 kwietnia 2025 r. - k. 285), okoliczność zaś, że roszczenie stało się wymagalne w toku sprawy nie stoi na przeszkodzie zasądzeniu roszczenia.
Przechodząc do zarzutów podniesionych przez stronę pozwaną Sąd pragnie w pierwszej kolejności zaznaczyć, że negatywnie ocenił, zawarte w odpowiedzi na pozew, ogólne zanegowanie wszystkich twierdzeń i dowodów strony powodowej. W orzecznictwie utrwalił się bowiem pogląd, zgodnie z którym uznaje się za bezskuteczne procesowo oświadczenie strony procesowej, że zaprzecza wszystkim twierdzeniom strony przeciwnej poza tymi, które wyraźnie przyznaje. Tego rodzaju sformułowanie jest bowiem semantycznie puste i jako takie nie powoduje, że wszystkie fakty istotne dla rozstrzygnięcia sporu stają się sporne i jako takie wymagają dowodu. Praktyka sądowa coraz częściej zmierza w kierunku zupełnego pomijania „zarzutów” tego rodzaju, a w konsekwencji procedowania tak, jak gdyby strona, która złożyła oświadczenie takiej treści, w rzeczywistości żadnym faktom nie zaprzeczyła. ( vide: T. Partyk, Skuteczność ogólnikowego zaprzeczenia przez stronę wszystkim faktom powołanym przez stronę przeciwną, LEX/el. 2016.; Wyrok SN z 9.07.2009 r., III CSK 341/08, LEX nr 584753)
Podobnie negatywnie Sąd ocenił zarzut dotyczący pokrycia kwoty oraz niespłaconego kredytu z umowy ubezpieczenia. Jak słusznie bowiem podniosłą strona powodowa zakres przedmiotowego ubezpieczenia obejmował kilka konkretnych enumeratywnie wymienionych sytuacji, w których następowała wypłata świadczenia ubezpieczeniowego (k. 243, k. 247). Strona pozwana nie wykazała, aby w przedmiotowej sprawie doszło do zajścia któregokolwiek z wymienionych tam zdarzeń. Co więcej z przedłożonej przez stronę pozwaną wiadomości e-mail pochodzącej od zbywcy wierzytelności tj. kredytodawcy (k. 249) wynika, że nie doszło do wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego.
W ostatniej kolejności Sąd pragnie odnieść się do zarzutu braku znajomości po stronie pozwanego języka polskiego w stopniu pozwalającym mu na zrozumienie treści umowy kredytu. Zarzut ten okazał się być całkowicie gołosłowny. Strona pozwana nie przedstawiła bowiem w tym względzie żadnego materiału dowodowego. Co prawda w odpowiedzi na pozew zawnioskowano o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków, jednakże, w ocenie Sądu tego rodzaju inicjatywa dowodowa była nieskuteczna. Zdaniem Sądu przesłuchanie pracowników banku (A. K. oraz M. R.) na okoliczność stopnia znajomości języka polskiego przez pozwanego, nie znajduje uzasadnienia. Jak słusznie bowiem zaznaczyła strona powodowa, zgodnie punktem 5 formularza informacyjnego dotyczącego kredytu konsumenckiego w rubryce ,,Język umowy/język komunikacji” nie wskazano innego języka do komunikacji z Pozwanym poza językiem polskim. W sytuacji w której osoba zaciągająca kredyt miałaby problemy z komunikacją w języku polskim, przedmiotowa rubryka została uzupełniona o język w którym dana osoba się posługuje. Co więcej, z samego faktu, że pozwany jest obcokrajowcem nie sposób wywodzić kategorycznego twierdzenia o niewystarczającej znajomości języka polskiego. Zdaniem Sądu powyższa okoliczność nie mogła być również wykazana przez osoby postronne - pracowników banku. Oczywistym jest, że pracownicy banku nie posiadają kompetencji do szczegółowej weryfikacji klientów na okoliczność poziomu znajomości języka polskiego. Trudno więc oczekiwać, aby osoby te mogły dostarczyć wiedzy na temat tego w jakim stopniu pozwany zrozumiał treść umowy. Zasady doświadczenia życiowego prowadzą natomiast do wniosku, że w sytuacji gdyby komunikacja z pozwanym napotykała istotne przeszkody to do zawarcia umowy by nie doszło. Zasady doświadczenia życiowego pozwalają również z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością stwierdzić, że świadkowie ci, jako pracownicy banku na co dzień obsługujący znaczną ilość klientów, po blisko 6 latach od dnia zawarcia umowy nie będą pamiętać żadnych okoliczności związanych z tą konkretną umową (jedną z tysięcy zawartych przy ich udziale w tym czasie).
Podsumowując powyższe rozważania stwierdzić należy, że w ocenie Sądu sformułowane zarzuty stanowią w istocie część strategii procesowej, mającej na celu podważenie odpowiedzialności z tytułu przedmiotowej umowy kredytu. Warto zaznaczyć, że pomimo podniesienia licznych zarzutów (w tym całkowitej spłaty kredytu), w toku postępowania strona pozwana (kurator pozwanego) nie pojęła w sposób skuteczny inicjatywy dowodowej. Tym samym przedstawione powyżej zachowanie, sprowadzające się jedynie do podnoszenia twierdzeń i zarzutów, musiało skutkować uznaniem, iż przyjęta strategia była nieskuteczna.
W świetle powyższych rozważań powództwo zarówno co do zasady, jak i co do wysokości zasługiwało na uwzględnienie z jednym wszakże zastrzeżeniem tj. roszczeniem odsetkowym, które podlegało częściowemu oddaleniu (o czym mowa poniżej).
W związku z powyższym, Sąd w pkt I wyroku zasądził od pozwanego S. N. na rzecz powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. kwotę 113.465,21 zł. O odsetkach orzeczono na podstawie z art. 481 §1 k.p.c. zasądzając odsetki za opóźnienie od dnia 02 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty.
W pkt II wyroku Sąd oddalił powództwo w powstałym zakresie. Rozstrzygnięcie to tyczy się żądania odsetkowego zgłoszonego w pozwie. Strona powodowa zgłosiła bowiem w pozwie żądanie zasądzenia odsetek za opóźnienie od dnia 02 sierpnia 2022 r. nie od żądanej w pozwie kwoty 113.465,21 zł, ale od kwoty 142.715,84 zł, która nie znajduje żadnego uzasadnienia ani w zaprezentowanym materiale dowodowym, ani nawet w powołanej przez stronę powodową argumentacji. Z tego też względu roszczenie to w zakresie odsetek od dnia 02 sierpnia 2022 r. do dnia zapłaty od kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wskazaną w pozwie kwotą 142.715,84 zł., a należną kwotą 113.465,21 zł podlegało oddaleniu.
W pkt III wyroku Sąd orzekł o kosztach procesu, na podstawie art. 100 k.p.c., zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 18.147,07 zł. Na kwotę tą złożyła się kwota 5.400 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego (na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku, w brzmieniu obowiązującym na dzień wniesienia pozwu), wynagrodzenie kuratora w kwocie 5400 zł + VAT tj. 6.642 zł, kwota 5.674,00 zł z tytułu opłaty od pozwu oraz koszty doręczenia komorniczego w kwocie 431,07 zł.
Sąd przyznał na rzecz adwokat M. K. kwotę 5.400 zł plus należny podatek VAT, tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora ustanowionego dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego. Wynagrodzenie zostało ustalone na Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej w zw. z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.
W pkt V wyroku Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał pobrać od powoda kwotę 1.642 zł tytułem brakującej części wynagrodzenia kuratora.
Sędzia del. Agnieszka Onichimowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Agnieszka Onichimowska
Data wytworzenia informacji: