Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: sędzia Tadeusz Bulanda

Protokolant: sekretarz sądowy Karolina Stańczuk

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa S. K., B. R. i E. T.

przeciwko F. N.

o zapłatę

I.  Oddala powództwo;

II.  Zasądza od S. K., B. R. i E. T. na rzecz F. N. tytułem zwrotu kosztów procesu kwoty po 5000 zł (pięć tysięcy złotych) wraz z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty i nie obciąża powodów kosztami procesu w pozostałym zakresie;

III.  Przyznaje r.pr. J. J. z funduszy Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji pełnomocnika z urzędu ustanowionego na rzecz B. R. i E. T. kwotę 10 800 zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług należną od tego rodzaju czynności.

Sygn. akt I C 360/24

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 marca 2018 r. (data prezentaty), skierowanym przeciwko Kancelarii Adwokackiej, adwokatowi R. N., S. K. występujący również, jako pełnomocnik B. R. i E. T., a także R. G. oraz I. G. wnieśli o zasądzenie od Kancelarii Adwokackiej reprezentowanej przez adwokata R. N. na rzecz:

1.  S. K. kwoty 426 666 zł, tj. 1/6 wartości przedmiotu sporu z odsetkami za zwłokę od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

2.  B. R. kwoty 426 666 zł, tj. 1/6 wartości przedmiotu sporu z odsetkami za zwłokę od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

3.  E. T. kwoty 426 666 zł, tj. 1/6 wartości przedmiotu sporu z odsetkami za zwłokę od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

4.  R. G. kwoty 640 000 zł, tj. 1/4 wartości przedmiotu sporu z odsetkami za zwłokę od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

5.  I. G. kwoty 640 000 zł, tj. 1/4 wartości przedmiotu sporu z odsetkami za zwłokę od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, iż R. S. był właścicielem gruntu przy ul. (...) w W. oznaczonej Hip. Nr (...) i złożył w terminie (10 lutego 1949 r.) wniosek o przyznanie własności czasowej. Orzeczeniem Prezydium Rady Narodowej (...) W. z dnia 16 lipca 1954 r., znak (...), odmówiono przyznania byłemu właścicielowi własności czasowej do ww. gruntu. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. ostateczną decyzją z dnia 17 września 2007 r., sygn. akt (...), stwierdziło, na zasadzie art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., nieważność ww. orzeczenia z dnia 16 lipca 1954 r., znak (...) w zakresie odmowy przyznania byłemu właścicielowi R. S. własności czasowej do gruntu przy ul. (...), a w części wydanie orzeczenia z rażącym naruszeniem prawa. W wyniku rozpoznania wniosku dekretowego Prezydent (...) W. ostateczną decyzją nr (...) z dnia 1 lipca 2014 r. odmówił powodom przyznania prawa użytkowania wieczystego do gruntu stanowiącego część działki ewidencyjnej nr (...) z obrębu (...) o powierzchni 228 m ^{( 2)}, a ostateczną decyzją nr (...) z dnia 10 marca 2016 r. Prezydent (...) W. odmówił powodom przyznania prawa użytkowania wieczystego do gruntu stanowiącego część działki ewidencyjnej nr (...) z obrębu (...) o powierzchni 28 m ^{( 2)}.

Powodowie – powołując się na postanowienia spadkowe – stwierdzili, iż są spadkobiercami R. S.. Dodali, iż wobec funkcjonowania do 2007 r. w obrocie wadliwego orzeczenia z dnia 16 lipca 1954 r. doszło do zadysponowania gruntem przy ul. (...) w W., co uniemożliwiło ustanowienia na rzecz powodów prawa wieczystego użytkowania części działek ewidencyjnych nr (...) z obrębu (...) o łącznej powierzchni 256 m ^{( 2)}, poprzednio wchodzących w skład nieruchomości, oznaczonej Hip. Nr (...).

Powodowie wskazali, iż odpowiedzialność pozwanej Kancelarii Adwokackiej adwokata R. N., oparta na art. 471 k.c., wynika z faktu, iż po skutecznym przerwaniu biegu przedawnienia roszczenia opartego na art. 160 k.p.c. wnioskiem o zawarcie ugody, pozwany ponownie złożył wniosek o zawezwanie do ugody w dniu 5 lipca 2013 r. zamiast wnieść pozew o odszkodowanie, to zaś nie doprowadziło ani do ugody ani wywołania skutku w postaci przerwania biegu przedawnienia roszczenia wobec Skarbu Państwa. Powodowie zaznaczyli, iż w takiej sytuacji wymówili pozwanej Kancelarii pełnomocnictwa i przenieśli sprawę do Kancelarii Adwokackiej adwokata A. M., który nadał bieg zamrożonej sprawie pozwem z dnia 9 września 2016 r. Pozew ten – ze względu na przedawnienie roszczenia – został oddalony, bowiem sąd nie uznał ponownie złożonego zawezwania do ugody jako czynności ponownie przerywającej bieg terminu przedawnienia. Ze względu na niski status materialny nie wystąpili oni z apelacją od ww. wyroku. Powodowie zarzucili pozwanej Kancelarii, z którą związani byli ustną umową zlecenia przez okres około sześciu lat, działanie w złej wierze, zmierzające w swej niekończącej się przewlekłości nie do celu, jakiego się podjęła w interesie powodów, lecz prawdopodobnie do przejęcia roszczenia w naturze (notatka urzędowa – k. 6; pozew z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych oraz z wnioskiem o ustanowienie adwokata/radcy prawnego z urzędu – k. 7-12v).

Wykonując wezwanie wynikające z zarządzenia z dnia 17 kwietnia 2018 r., S. K., działając także w imieniu B. R. i E. T., w piśmie z dnia 22 maja 2018 r. wyjaśnił, iż pozew kieruje przeciwko adwokatowi R. N.. I. G. oraz R. G. w pismach z dnia 21 maja 2018 r. (daty stempla pocztowego) sprecyzowali zaś, iż pozywają zarówno adwokata R. N., jak również Kancelarię Adwokacką (zarządzenie z dnia 17 kwietnia 2018 r., sygn. akt I C 375/18 – k. 75-75v; pismo S. K. z dnia 22 maja 2018 r. – k. 84; uzupełnienie braków formalnych pozwu I. G. – k. 100; uzupełnienie braków formalnych pozwu R. G. – k. 106).

Postanowieniem z dnia 19 czerwca 2018 r. m.in. oddalono wniosek S. K. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu, zwolniono B. R. od kosztów sądowych w części, tj. od opłaty sądowej od pozwu ponad kwotę 10 000 zł, zwolniono E. T. od kosztów sądowych w całości oraz oddalono wnioski R. G. i I. G. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu (postanowienie Starszego Referendarza Sądowego w Sądzie Okręgowym w Warszawie z dnia 19 czerwca 2018 r., sygn. akt I C 375/18 – k. 122-124).

Wobec nieuzupełnienia braków fiskalnych pozwu – stosownie do zobowiązania wynikającego z zarządzenia z dnia 19 września 2018 r. – zarządzeniem z dnia 15 listopada 2018 r. pozew w zakresie roszczenia R. G. i I. G. został zwrócony (zarządzenie z dnia 19 września 2018 r., sygn. akt I C 375/18 – k. 134; zarządzenie z dnia 15 listopada 2018 r., sygn. akt I C 375/18 – k. 144).

W odpowiedzi na pozew R. N. w pierwszej kolejności wniósł o odrzucenie pozwu z uwagi na przedawnienie roszczenia, a ewentualnie o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż podstawę prawną wytoczonego powództwa stanowi art. 471 k.c. i znajduje do niego zastosowanie art. 118 k.c. określający 3-letni termin przedawnienia. Od dnia 24 czerwca 2013 r., tj. ponownego złożenia wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, należy liczyć rozpoczęcie biegu przedawnienia ewentualnego roszczenia, a co za tym idzie pozew z dnia 27 marca 2018 r. jest spóźniony. Argumentując wniosek o oddalenie powództwa pozwany zauważył, że roszczenie strony powodowej nie wynika z zaniedbania ze strony pełnomocnika, a z niezadowolenia z orzeczenia sądowego, którego powodowie nie zaskarżyli, a tym samym zrezygnowali z możliwości skutecznego dochodzenia swoich praw, mimo że istniała duża szansa zwolnienia ich od kosztów sądowych, jak również zmiany orzeczenia. Pozwany podkreślił, iż nie można uznać jego winy w tym, że Sąd I instancji uznał, że złożony w imieniu strony powodowej wniosek o zawezwanie do próby ugodowej nie przerwał skutecznie biegu przedawnienia – roszczenia strony powodowej wynikają z niezadowolenia z niekorzystnego rozstrzygnięcia sadowego, co nie może być podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej. Kolejno pozwany zaznaczył, że czynności wykonywane przez niego wynikały z logicznego, przemyślanego i konsekwentnego zamysłu adwokackiego i nie sposób przypisać mu winy co do tego, że strona przeciwna nie chce podjąć negocjacji, które mogłyby doprowadzić do zawarcia ugody. Pozwany wskazał, iż nie sposób zgodzić się z opinią, że błędem było złożenie ponownego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej o takiej samej treści i z propozycją takiej samej kwoty jak w pierwszym wniosku, skoro w czasie od dnia 14 września 2010 r. do dnia 24 czerwca 2013 r. nie zmienił się stan prawny i faktyczny w sprawie. Za bezpodstawny pozwany uznał także zarzut, że zamiast składać ponowny wniosek o zawezwanie do próby ugodowej powinien był on wystąpić z pozwem o odszkodowanie, bowiem przed rozpoznaniem wniosku dekretowego o przyznanie prawa własności czasowej do przedmiotowego gruntu, wystąpienie z pozwem o odszkodowanie było przedwczesne. Kolejno pozwany wskazał, iż korzystając z pomocy innego pełnomocnika powodowie złożyli pozew o odszkodowanie, a po uzyskaniu niekorzystnego rozstrzygnięcia zrezygnowali z wniesienia środków odwoławczych, a więc nie wykorzystali wszystkim możliwych środków prawnych, które mogłyby skutkować zadowalającym zakończeniem postępowania. Dodał przy tym, że gdybym dalej prowadził sprawę strony powodowej, z pewnością wykorzystałbym wszystkie możliwe środki prawne służące interesom klientów, a skoro tak się nie stało, nie może ponosić odpowiedzialności za decyzje podejmowane przez stronę powodową lub inne osoby działające w ich imieniu. Pozwany dodał, że rozstrzygnięcie sądu I instancji jest wynikiem rozbieżnych poglądów prawnych i nie zostało poddane kontroli przez sąd wyższej instancji, zaś pogląd prawny tożsamy z tym wyrażanym przez pozwanego uzewnętrznił pełnomocnik strony powodowej wytaczając powództwo o odszkodowanie z dnia 9 września 2016 r. (odpowiedź na pozew – k. 189-202).

Pełnomocnika z urzędu B. R. i E. T. w całości podtrzymał dotychczasowe stanowisko procesowe swoich mocodawczyń, przy czym wskazał, iż termin przedawnienia roszczenia powódek, którego długość określana winna być zgodnie z regułami intertemporalnymi wprowadzonymi ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, powinien być liczony od dnia wystąpienia szkody, którym w sprawie był dzień 22 listopada 2013 r. Wskazał jednocześnie, że powodowie nie byli zobowiązani do zaskarżenia w drodze apelacji wyroku z dnia 19 kwietnia 2017 r. w sprawie o sygn. akt I C 953/16, do którego wydania doszło na skutek szeregu działań i zaniechań pozwanego, który działając jako profesjonalny pełnomocnik nie zabezpieczył w sposób dostateczny ich interesów.

Analogiczne stanowisko przedstawił w pismach z dnia 23 grudnia 2020 r. oraz z dnia 1 września 2021 r. (daty prezentaty) S. K.. Swoje dotychczasowe stanowisko – w piśmie z dnia 11 stycznia 2021 r. (data stempla pocztowego) – podtrzymał również R. N. (wniosek o ustanowienie adwokata/radcy prawnego z urzędu dla powódek – k. 259-259v; postanowienie Referendarza sądowego z dnia 8 lipca 2020 r., sygn. akt I C 375/18 – k. 280; odpowiedź na zobowiązanie Sądu – k. 292-299v; pismo procesowe powoda ad 1 – k. 303-304; pismo przygotowawcze pozwanego – k. 305-308; pismo przygotowawcze powódek – k. 322-326v; pismo procesowe powoda ad. 1 – k. 341-345).

Postanowieniem z dnia 5 października 2023 r. Sąd zawiesił postępowanie na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. z uwago na śmierć R. N., a postanowieniem z dnia 20 lutego 2024 r. podjął postępowanie z udziałem spadkobiercy pozwanego: F. N. (postanowienie z dnia 5 października 2023 r., sygn. akt I C 375/18 – k. 475; wniosek o podjęcie postępowania – k. 481; zarządzenie z dnia 30 listopada 2023 r., sygn. akt I C 375/18 – k. 482; pismo F. N. z dnia 28 grudnia 2023 r. (data stempla pocztowego) – k. 488; postanowienie z dnia 20 lutego 2024 r., sygn. akt I C 375/18 – k. 502).

F. N., w piśmie z dnia 19 września 2024 r. (data stempla pocztowego), wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanych na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż powodowie nie wykazali przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej w postaci istnienia umowy łączącej ich z adwokatem R. N. w sprawie dotyczącej postępowania sądowego o odszkodowanie za nieruchomość (...) położoną przy ul. (...), przejętą na mocy dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze (...) W., szkody na majątku oraz istnienia związku przyczynowego między niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania przez adwokata R. N., a powstaniem szkody. Pozwany podkreślił, iż powodowie nie uprawdopodobnili, że gdyby adwokat R. N. złożył wcześniej pozew o odszkodowanie za przedmiotową nieruchomość to odszkodowanie zostałoby zasądzone na rzecz powodów. Dodał, że powodowie zrezygnowali z zaskarżenia wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2017 r., sygn. akt I C 953/16 oddalającego powództwo z uwagi na przedawnienie roszczenia, nie mogą zatem twierdzić, że Sąd II instancji podzieliłby pogląd o przedawnieniu roszczenia (pismo przygotowawcze – k. 524-528v).

W odpowiedzi na powyższe S. K., w piśmie z dnia 3 października 2024 r. (data prezentaty), poparł w całości powództwo wnosząc o jego uwzględnienie wraz z zasądzeniem kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego (pismo – k. 531-535).

Stanowiska procesowe stron nie uległy zmianie, przy czym na rozprawie w dniu 2 czerwca 2025 r. S. K. wniósł, w przypadku uznania przez Sąd zasadności twierdzeń strony pozwanej, o nieobciążanie powodów kosztami procesu i zastępstwa procesowego (protokół z rozprawy z dnia 2 czerwca 2025 r. – k. 564-564v).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

S. K., B. R., E. T., R. G. oraz I. G. są spadkobiercami R. S., który był właścicielem nieruchomości przy ul. (...) w W., oznaczonej Hip. Nr (...), objętej działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r.

R. S. złożył w terminie, w dniu 10 lutego 1949 r., do Zarządu Miejskiego w (...) W. wniosek o przyznanie własności czasowej do gruntu ww. nieruchomości.

Prezydium Rady Narodowej w (...) W. orzeczeniem z dnia 16 lipca 1954 r., sygn. (...), odmówiło R. S. ustanowienia prawa własności czasowej do gruntu przedmiotowej nieruchomości (...) stwierdzając jednocześnie, że fragmenty murów znajdujących się na gruncie przeszły na własność Skarbu Państwa (dowód: zaświadczenie z dnia 8 października 2004 r. – k. 14-14v; odpis zaświadczenia – k. 15; wniosek dekretowy z dnia 10 lutego 1949 r. – k. 16-16v; odpis orzeczenia Prezydium Rady Narodowej w (...) W. – k. 17; postanowienie Sądu Powiatowego w J. z dnia 21 grudnia 1961 r., sygn. akt IV Ns 330/61 – k. 30; postanowienie Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 13 listopada 2003 r., sygn. akt I Ns 643/03 – k. 31; postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi w Warszawie z dnia 14 kwietnia 1999 r., sygn. akt II Ns 338/99 – k. 32; postanowienie Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 25 września 1996 r., sygn. akt I Ns 459/96 – k. 33; postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 20 stycznia 2003 r., sygn. akt I Ns 126/03 – k. 34).

Decyzją z dnia 10 września 2004 r., znak:(...), Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. odmówiło stwierdzenia nieważności orzeczenia administracyjnego Prezydium Rady Narodowej w (...) W. z dnia 16 lutego 1954 r., jednak na skutek wniosku S. K., B. R., E. T., R. G. oraz I. G. – po ponownym rozpatrzeniu sprawy – decyzją z dnia 17 września 2007 r., znak: (...), m.in. w części obejmującej grunty skomunalizowane, niezwiązane z lokalami (...) położonymi przy ul. (...), nr (...) położonymi przy ul. (...), nr (...) położonymi przy ul. (...) stwierdziło nieważność orzeczenia administracyjnego sygn. (...) Prezydium Rady Narodowej w (...) W. z dnia 16 lipca 1954 r., natomiast w części gruntu związanej z lokalami o nr (...) położonymi przy ul. (...), nr (...) położonymi przy ul. (...), nr (...) położonymi przy ul. (...) stwierdziło wydanie ww. orzeczenia Prezydium Rady Narodowej w (...) W. z naruszeniem prawa, wskazując jednocześnie, że nie może stwierdzić jego nieważności w podanej części ze względu na nieodwracalne skutki prawne, które ww. orzeczenie w tej części wywołało (dowód: decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia 17 września 2007 r. – k. 18-20v).

Decyzją z dnia 18 marca 2009 r. nr (...) Prezydent (...) W. odmówił spadkobiercom R. S. ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do części działek ewidencyjnych nr (...) z obrębu (...).

W rezultacie rozpoznania środka zaskarżenia Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. decyzją z dnia 25 czerwca 2009 r. znak: (...) uchyliło ww. decyzję Prezydenta (...) W. i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania przez organ I instancji (dowód: decyzja Prezydenta (...) W. nr (...) z dnia 1 lipca 2014 r. – k. 24-29v).

W 2010 r. S. K., działając również w imieniu powódek oraz R. G. i I. G., zwrócił się do adwokata R. N. o udzielenie pomocy prawnej, omawiając ustnie warunki współpracy.

W dniu 14 września 2010 r. S. K., B. R. i E. T., R. G. i I. G. udzielili adwokatowi R. N. pełnomocnictw w sprawie nieruchomości przy ul. (...) w W. przed sądami powszechnymi, sądami administracyjnymi, prokuraturą oraz organami administracji państwowej i samorządowej (dowód: zeznania powoda S. K. złożone na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. – k. 355v-357; zeznania powódki E. T. złożone na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. – k. 357; zeznania powódki B. R. złożone na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. – k. 357-357v; złożone na piśmie zeznania świadka R. G. – k. 418-426; złożone na piśmie zeznania świadka I. G. – k. 431-436v; pełnomocnictwa udzielone adwokatowi R. N. – k. 6-10 akt sprawy o sygn. I Co 2843/10).

W dniu 15 września 2010 r. (data prezentaty) R. N., reprezentując S. K., B. R., E. T., R. G. oraz I. G., złożył do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie wniosek o zawezwanie Skarbu Państwa – Wojewody (...) do próby ugodowej w zakresie zapłaty kwoty 5 000 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę powstałą w następstwie wydania wadliwej decyzji Prezydium Rady Narodowej w (...) W. z dnia 16 lipca 1954 r. (...) odmawiającej przyznania prawa własności czasowej do nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) (obecnie (...)) oznaczonej nr hip. (...).

W odpowiedzi z dnia 13 października 2010 r. (data stempla pocztowego) Skarb Państwa – Wojewoda (...) nie wyraził zgody na zawarcie ugody stwierdzając, iż wnioskodawcy nie wykazali w sposób wystarczający wysokości rzekomo poniesionej szkody ani adekwatnego związku przyczynowego między działaniem organu administracji państwowej a poniesioną szkodą. Uczestnik zakwestionował także wybór Wojewody (...), jako statio fisci Skarbu Państwa w danej sprawie.

W toku posiedzenia w dniu 22 listopada 2010 r. pełnomocnik wnioskodawców poparł wniosek, zaś pełnomocnik uczestnika nie wyraził zgody na zawarcie ugody (dowód: wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z dnia 15 września 2010 r. (data prezentaty) – k. 1-4 akt sprawy o sygn. I Co 2843/10; pismo precyzujące wniosek – k. 22 akt sprawy o sygn. I Co 2843/10; odpowiedź Skarbu Państwa – Wojewody (...) na wniosek o zawezwanie do próby ugodowej – k. 29 akt sprawy o sygn. I Co 2843/10; protokół z posiedzenia jawnego z dnia 22 listopada 2010 r. – k. 37 akt sprawy o sygn. I Co 2843/10).

W międzyczasie adwokat R. N., jako pełnomocnik S. K., B. R., E. T., R. G. oraz I. G., przystąpił do postępowania administracyjnego prowadzonego przez Prezydenta (...) W. (dowód: decyzja Prezydenta (...) W. nr (...) z dnia 1 lipca 2014 r. – k. 24-29v).

Z inicjatywy S. K. w dniu 27 marca 2013 r. doszło do jego spotkania z adwokatem R. N. w Kancelarii Adwokackiej przy ul. (...) lok. 9 w W.. Celem spotkania było omówienie dalszej strategii procesowej i ustalenie warunków współpracy. W jego toku adwokat R. N. przedstawił S. K. dwa sposoby poprowadzenia sprawy, a mianowicie pierwszy – dążący do zawarcia ugody, bądź drugi polegający na wniesieniu pozwu o odszkodowanie. Wybór sposobu poprowadzenia sprawy miał zależeć od terminu zakończenia i wyniku postępowania administracyjnego toczącego się przed Prezydentem (...) W..

Adwokat R. N. przedstawił S. K. propozycję wynagrodzenia prowizyjnego, jednakże propozycja ta nie została zaakceptowana i miała podlegać dalszym negocjacjom w późniejszym czasie (dowód: nagranie rozmowy S. K. z adwokatem R. N. z dnia 27 marca 2013 r., płyta CD – k. 225).

W dniu 5 lipca 2013 r. (data prezentaty) R. N., reprezentując S. K., B. R., E. T., R. G. oraz I. G., ponownie złożył do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie wniosek o zawezwanie Skarbu Państwa – Wojewody (...) do próby ugodowej w zakresie zapłaty kwoty 5 000 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę powstałą w następstwie wydania wadliwej decyzji Prezydium Rady Narodowej w (...) W. z dnia 16 lipca 1954 r. (...) odmawiającej przyznania prawa własności czasowej do nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) (obecnie (...)) oznaczonej nr hip. (...).

W odpowiedzi z dnia 29 sierpnia 2013 r. (data stempla pocztowego) Skarb Państwa – Wojewoda (...) nie wyraził zgody na zawarcie ugody, kwestionując roszczenie powodów zarówno co do zasady, jak i wysokości.

W toku posiedzenia w dniu 19 listopada 2013 r., na którym obecny był również S. K., pełnomocnik wnioskodawców poparł wniosek, zaś pełnomocnik uczestnika nie dostrzegł podstaw do zawarcia ugody (dowód: wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z dnia 5 lipca 2013 r. (data prezentaty) – k. 1-4 akt sprawy o sygn. I Co 1946/13; odpowiedź Skarbu Państwa – Wojewody (...) na wniosek o zawezwanie do próby ugodowej – k. 29 akt sprawy o sygn. I Co 1946/13; protokół z rozprawy z dnia 19 listopada 2013 r. – k. 35 akt sprawy o sygn. I Co 1946/13).

Decyzją z dnia 1 lipca 2014 r. nr (...) Prezydent (...) W. odmówił S. K., B. R., E. T., R. G. i I. G. ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do gruntu położonego w W. przy ul. (...) oznaczonego w ewidencji gruntów, jako działka ewidencyjna nr (...) z obrębu (...), w skład której wchodzi grunt pochodzący z dawnej nieruchomości hip. nr (...) o powierzchni 228 m ^{( 2)}, a także ustalił, że w stosunku do działki nr (...) z obrębu (...), w skład której wchodzi grunt z dawnej nieruchomości hip. nr (...) o powierzchni 28 m ^{( 2)}, zostanie wydana odrębna decyzja administracyjna (dowód: decyzja Prezydenta (...) W. nr (...) z dnia 1 lipca 2014 r. – k. 24-29v).

S. K. zrezygnował z reprezentowania pozostałych członków rodziny przekazując to zadanie I. G., który po wielokrotnych próbach mailowego, listownego i telefonicznego kontaktu z adwokatem R. N., finalnie w dniu 5 listopada 2015 r. spotkał się z nim w Kancelarii Adwokackiej przy ul. (...) lok. (...) w W.. W toku owego spotkania adwokat R. N. zobowiązał się do wniesienia, wcześniej przygotowanego i przesłanego I. G., pozwu o odszkodowanie do końca listopada 2015 r. (dowód: korespondencja mailowa za okres od dnia 24 lutego 2015 r. do dnia 5 marca 2015 r. – k. 219-220; zeznania powoda S. K. złożone na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. – k. 355v-357; zeznania powódki E. T. złożone na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. – k. 357; zeznania powódki B. R. złożone na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. – k. 357-357v; złożone na piśmie zeznania świadka R. G. – k. 418-426; złożone na piśmie zeznania świadka I. G. – k. 431-436v).

Decyzją z dnia 10 marca 2016 r. nr (...) Prezydent (...) W. odmówił S. K., B. R., E. T., R. G. i I. G. ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do gruntu położonego w W. przy ul. (...) oznaczonego w ewidencji gruntów jako działka ewidencyjna nr (...) z obrębu (...), w skład której wchodzi grunt pochodzący z dawnej nieruchomości hip. nr (...) o powierzchni 28 m ^{( 2)} (dowód: decyzja Prezydenta (...) W. nr (...) z dnia 10 marca 2016 r. – k. 21-23v).

W związku z brakiem kontaktu z adwokatem R. N., brakiem ustalenia warunków i sporządzenia projektu umowy o świadczenie usług prawniczych, jak również brakiem podjęcia przez niego działań oczekiwanych przez S. K., B. R., E. T., R. G. i I. G., wspólnie zdecydowali oni o wypowiedzeniu udzielonego w dniu 14 września 2010 r. pełnomocnictwa i powierzeniu prowadzenia sprawy innemu profesjonalnemu pełnomocnikowi. Wypowiedzenie skierował do adwokata R. N. w dniu 23 marca 2016 r. I. G. (dowód: korespondencja mailowa z okresu od dnia 24 lutego 2015 r. do dnia 5 marca 2015 r. – k. 219-220; pismo z dnia 5 lutego 2016 r. – k. 220v; potwierdzenie odbioru przesyłki z dnia 8 lutego 2016 r. – k. 221; pismo z dnia 17 lutego 2016 r. – k. 221v; potwierdzenie nadania z dnia 17 lutego 2016 r. – k. 222; odwołanie pełnomocnictwa z dnia 22 marca 2016 r. – k. 223; potwierdzenie nadania z dnia 23 marca 2016 r. – k. 223v; zeznania powoda S. K. złożone na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. – k. 355v-357; zeznania powódki E. T. złożone na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. – k. 357; zeznania powódki B. R. złożone na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. – k. 357-357v; złożone na piśmie zeznania świadka R. G. – k. 418-426; złożone na piśmie zeznania świadka I. G. – k. 431-436v).

W dniu 1 lipca 2016 r. S. K., B. R., E. T., R. G. i I. G. udzielili pełnomocnictwa adwokatowi A. M. w postępowaniu sądowym o odszkodowanie za wydanie z rażącym naruszeniem prawa decyzji o odmowie przyznania własności czasowej do gruntu nieruchomości przy ul. (...) nr hip. (...) oraz odmowę ustanowienia prawa wieczystego użytkowania do tego gruntu (dowód: pełnomocnictwa z dnia 1 lipca 2016 r. – k. 12, 14, 16, 18, 20 akt sprawy o sygn. I C 953/16).

S. K., B. R., E. T., R. G. i I. G., reprezentowani przez adwokata A. M., skierowali w dniu 25 sierpnia 2016 r. (data prezentaty (...) Urzędu Wojewódzkiego w W.) do Wojewody (...) wezwanie do zapłaty kwoty 2 560 000 zł w terminie 10 dni od dnia otrzymania wezwania wobec poniesienia szkody i doznania uszczerbku majątkowego w związku z tym, że ustanowienie na ich rzecz prawa użytkowania wieczystego gruntu okazało się niemożliwe. Kolejno, w dniu 9 września 2016 r. (data prezentaty), wnieśli do Sądu Okręgowego w Warszawie pozew przeciwko Skarbowi Państwa – Wojewodzie (...) o odszkodowanie wynikające z art. 160 § 1 i 2 k.p.a. w zw. z art. 5 ustawy z 2004 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych ustaw. W obu ww. pismach wskazano, iż bieg przedawnienia objętego nimi roszczenia rozpoczął się w dniu 17 września 2007 r. i został dwukrotnie przerwany wezwaniami do ugody w sprawach o sygn. akt I Co 2843/10 i I Co 1946/13 Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie.

W postępowaniu wywołanym ww. pozwem (sygn. akt I C 953/16) B. R. została zwolniona od kosztów sądowych w części, tj. od opłaty sądowej od pozwu ponad kwotę 1 000 zł, E. T. ponad kwotę 500 zł, a R. G. i I. G. ponad kwoty 1 000 zł.

W odpowiedzi na ww. pozew Skarb Państwa – Wojewoda (...) wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powodów na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych oraz kosztów postępowania na rzecz Skarbu Państwa – Wojewody (...) podnosząc w pierwszej kolejności zarzut przedawnienia roszczenia powodów, a przy tym z powołaniem na orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Warszawie z lat 2014 i 2016 wskazując, iż wniosek o zawezwanie do próby ugodowej złożony w sprawie I Co 1946/13 nie spowodował skutku przewidzianego w art. 123 § 1 pkt 1 k.c., bowiem nie został podjęty bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia (dowód: pozew – k. 5-11 akt sprawy o sygn. I C 953/16; wezwanie do zapłaty – k. 56-59 akt sprawy o sygn. I C 953/16; postanowienie Referendarza sądowego w Sądzie Okręgowym w Warszawie z dnia 27 września 2016 r. – k. 83 akt sprawy o sygn. I C 953/16; odpowiedź na pozew – k. 114-125 akt sprawy o sygn. I C 953/16).

Wyrokiem z dnia 19 kwietnia 2017 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I C 953/16 Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo, nie obciążając powodów kosztami postępowania należnymi stronie pozwanej. W uzasadnieniu tego orzeczenia, podzielając stanowisko pozwanego i powołując się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2016 roku, sygn. akt III CSK 50/15 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2017 roku, sygn. akt V CSK 204/16, Sąd stwierdził, że przerwanie biegu przedawnienia na skutek kolejnych składanych wniosków o zawezwanie do próby ugodowej stanowi nadużycie prawa podmiotowego, które nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. W konsekwencji powyższego Sąd uznał podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia za w pełni zasadny, co skutkowało oddaleniem powództwa (dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2017 r., sygn. akt I C 953/16 – k. 149 akt sprawy o sygn. I C 953/16; uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2017 r., sygn. akt I C 953/16 – k. 156-164 akt sprawy o sygn. I C 953/16).

Stwierdzając, po konsultacji z pełnomocnikiem, iż nie ma szansy na pozytywne rozpoznanie apelacji, której kosztów dodatkowo obawiali się B. R., E. T., R. G. oraz I. G., podjęli oni decyzję o niezaskarżaniu ww. rozstrzygnięcia (dowód: zeznania powoda S. K. złożone na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. – k. 355v-357; zeznania powódki E. T. złożone na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. – k. 357; zeznania powódki B. R. złożone na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. – k. 357-357v; złożone na piśmie zeznania świadka R. G. – k. 418-426; złożone na piśmie zeznania świadka I. G. – k. 431-436v).

R. N. zmarł w dniu 13 lipca 2023 r. Spadek po nim, na podstawie ustawy, nabył w całości syn F. N. (dowód: akt poświadczenia dziedziczenia z dnia 9 sierpnia 2023 r. – k. 489-489v, 493-493v).

Sąd poczynił ustalenia faktyczne na podstawie powołanych wyżej dokumentów, bowiem nie były kwestionowane przez strony i również Sąd nie znalazł podstaw, aby z urzędu zakwestionować autentyczność tego materiału dowodowego.

Sąd pominął załączone przez S. K. wyciągi korespondencji e-mailowej z Kancelarią Adwokacką adwokata R. N. (k. 366-374), bowiem nie stanowiły wydruków wiadomości e-mail, lecz opracowane przez powoda zestawienie wyciągu z korespondencji, co uniemożliwia, bez znajomości kontekstu, jednoznaczną ocenę wartości dowodowej tego materiału.

Odnosząc się do zaoferowanego przez S. K. dowodu w postaci nagrania rozmowy przeprowadzonej pomiędzy nim, a adwokatem R. N. w dniu 27 marca 2013 r., wobec zaprzeczenia przez stronę pozwaną, że R. N. wyraził zgodę na nagranie, zważyć trzeba, iż w piśmiennictwie prawniczym przedstawiono i szeroko uzasadniono pogląd, że na gruncie cywilnego prawa procesowego zasada niedopuszczalności przeprowadzenia dowodów nielegalnych nie ma charakteru generalnego (zob. D. Korszeń, Zakres zakazu przeprowadzania w postępowaniu cywilnym dowodów nielegalnych (bezprawnych) M.Prawn.2013 nr 1). Nie są objęte powyższą zasadą dowody w postaci nagrań, dokonane osobiście przez uczestników zdarzeń, które są następnie przestawiane sądowi przez te osoby, występujące w charakterze stron. Uwzględniając zatem powyższe Sąd dopuścił dowód z przedmiotowego nagrania, skoro pozwoliło ono na ustalenie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd w przeważającej części dał wiarę złożonym na rozprawie w dniu 27 września 2021 r. obszernym zeznaniom powoda S. K. (k. 355v-357), zeznaniom powódki E. T. (k. 357) oraz powódki B. R. (k. 357-357v) oraz złożonym na piśmie zeznaniom świadków R. G. (k. 418-426) oraz I. G. (k. 431-436v) we wskazanym w stanie faktycznym zakresie, jako że zeznania te były przekonujące, spójne, wzajemnie się uzupełniały i korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym. Zeznania te Sąd pominął w zakresie ocen, że adwokat R. N. działał bez należytej staranności i na niekorzyść swoich klientów celem przejęcia roszczenia w naturze.

Dowód z przesłuchania pierwotnie pozwanego R. N. nie został pominięty na podstawie art. 302 § 1 k.p.c., bowiem wezwany na rozprawę w dniu 27 września 2021 r. pozwany nie stawił się bez usprawiedliwienia.

Pominąć należało także dowód z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy w świetle oceny podjętych przez adwokata R. N. czynności w charakterze pełnomocnika powodów.

Sąd pominął pozostałe dowody z dokumentów lub kopii dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, a nie wskazane powyżej, jako niemające istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

S. K., B. R. oraz E. T. domagali się zasądzenia od pozwanego – pierwotnie R. N., a następnie jego spadkobiercy F. N. – odszkodowania za nienależyte wykonanie zobowiązania, a zatem na podstawie art. 471 k.c. Z przepisu tego wynika, iż dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej wynikające z ww. przepisu uzupełniają:

1)  art. 361 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła i w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono;

2)  art. 363 § 1 k.c., zgodnie z którym naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Dla przypisania odpowiedzialności odszkodowawczej, w świetle powyższych regulacji, muszą być wykazane łącznie wszystkie przesłanki odpowiedzialności, czyli działanie lub zaniechanie prowadzące do powstania szkody, jej wysokość oraz związek przyczynowy pomiędzy powstaniem szkody a zachowaniem dłużnika. Ciężar udowodnienia tych przesłanek w myśl art. 6 k.c. spoczywa na osobie wywodzącej ze swoich twierdzeń skutki prawne, a więc w tym przypadku na powodach żądających naprawienia szkody powstałej na skutek zachowania R. N., które ich zdaniem nosi znamiona nienależytego wykonania zobowiązania.

Odnosząc powyższe rozważania do niniejszej sprawy w pierwszej kolejności zważyć trzeba, iż dokumentem potwierdzającym istnienie po stronie R. N. zobowiązania na rzecz powodów jest udzielone mu w dniu 14 września 2010 r. przez powodów oraz I. G. i R. G. pełnomocnictwo w sprawie nieruchomości przy ul. (...) w W.. Wprawdzie z treści zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika, aby powodowie i ich pełnomocnik odrębnie uregulowali zakres obowiązków R. N., niemniej jednak w świetle tego materiału przyjąć trzeba, przy uwzględnieniu reguł składania oświadczeń woli i ich wykładni (art. 60 i art. 65 k.c.), że powodów i R. N. łączyła ustna umowa o świadczenie pomocy prawnej, do której stosuje się odpowiednio, na podstawie odesłania zawartego w art. 750 k.c., przepisy o zleceniu, w zakresie nieuregulowanym przepisami dotyczącymi funkcjonowania adwokatów lub radców prawnych.

Wskazać należy, że R. N. złożył w imieniu powodów dwukrotnie w odstępie 3 lat wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, a także uzgadniał dalsze działań w zakresie dochodzenia przez powodów odszkodowania za utraconą część nieruchomości (...), o czym świadczy przedstawione przez S. K. nagranie rozmowy przeprowadzonej między nim a R. N. w dniu 27 marca 2013 r. W czasie tej rozmowy adwokat zaprezentował powodowi dwie możliwe drogi dalszego postępowania w sprawie dotyczącej spornej nieruchomości uzależnione od wyniku i terminu zakończenia postępowania administracyjnego prowadzonego przed Prezydentem (...) W., a ponadto złożył powodowi propozycję wynagrodzenia prowizyjnego, która jednak nie została zaaprobowana i miała podlegać późniejszym negocjacjom. Zaważyć też trzeba, iż z treść pisma przesłanego do R. N. przez I. G. trzy lata później (5 lutego 2016 r. – k. 220v) wynika, że nie zostały uzgodnione warunki współpracy i świadczenia pomocy prawnej w zakresie złożenia pozwu o odszkodowanie.

W świetle powyższych faktów przyjąć trzeba, że choć powodowie nie zawarli z R. N. umowy o świadczenie pomocy prawnej polegającej na wniesieniu powództwa o odszkodowanie i prowadzeniu tak wszczętej sprawy, to jednak zawarli porozumienie co do wniesienia przez R. N. w imieniu powodów, a także I. G. i R. G., wniosków o zawezwanie do próby ugodowej.

Powodowie opierają żądanie pozwu na twierdzeniu, że R. N. nie dochował należytej staranności w zakresie świadczenia na ich rzecz pomocy prawnej, bowiem zamiast złożyć pozew o odszkodowanie przed upływem 3-letniego okresu od zakończenia pierwszego postępowania pojednawczego, złożył ponowny wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, który we wszczętej ostatecznie sprawie o sygn. akt I C 953/16 został oceniony przez sąd meriti jako czynność nie powodująca przerwania biegu przedawnienia w świetle art. 123 § 1 pkt 1 k.c. Argumentację tę należy ocenić jako chybioną. Skoro bowiem brak jest dowodów na uzgodnienie warunków udzielenia pomocy prawnej polegającej na wytoczenia powództwa o zapłatę, na co jednoznacznie wskazuje wspomniana wyżej korespondencja z lutego 2016 r., to nie można wiązać odpowiedzialności odszkodowawczej R. N. z niepodjęciem działania, które ostatecznie nie zostało mu przez powodów zlecone.

Abstrahując od powyższych rozważań, nie można ocenić działania R. N. polegającego na złożeniu w lipcu 2013 r. drugiego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej w zakresie zapłaty kwoty 5 000 000 zł w celu przerwania biegu przedawnienia roszczenia o zapłatę odszkodowania za szkodę powstałą w następstwie wydania wadliwej decyzji Prezydium Rady Narodowej w (...) W. z dnia 16 lipca 1954 r. (...) odmawiającej przyznania prawa własności czasowej do nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) (obecnie (...)) oznaczonej nr hip. 238.

Przedstawione w uzasadnieniu pozwu przekonanie powodów, że działanie R. N. podjęte w lipcu 2013 r. było wadliwe opiera się argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 kwietnia 2017 r. w sprawie I C 953/16. Na stronie 5 uzasadnienia sąd meriti zważył, że zaaprobowano w orzecznictwie stanowisko, że co do zasady wniosek o zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg przedawnienia (sąd powołał orzeczenia SN z 16 kwietnia 2014 r. w sprawie V CSK 274/13, 17 czerwca 2014 r. w sprawie V CSK 586/13 oraz 25 listopada 2009 r. w sprawie II CSK 259/09), jednakże wskazał równocześnie, że drugi i kolejny wniosek takiego skutku nie wywołuje, co wynika z orzeczenia SN z 28 stycznia 2016 r. w sprawie o sygn. akt III CSK 50/15.

Podkreślić trzeba, mając na uwadze art. 365 § 1 k.p.c. i art. 366 k.p.c., że prawomocne orzeczenie innego sądu wiąże w granicach powagi rzeczy osądzonej, a objęte jest nią tylko to, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, przy czym przedmiot ten należy postrzegać przez pryzmat żądania pozwu i faktów przytoczonych w celu jego uzasadnienia. Moc wiążąca nie rozciąga się natomiast ani na kwestie prejudycjalne, które sąd przesądził, dążąc do rozstrzygnięcia o żądaniu, i których rozstrzygnięcie znajduje się poza sentencją jako element jej motywów, ani na ustalenia faktyczne i poglądy interpretacyjne stojące u podstaw prawomocnego orzeczenia (patrz: uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2024 r. w sprawie I CSK 2773/23 oraz przywołane w nim orzecznictwo).

Mając powyższe na uwadze dojść należało do wniosku, że wyrok z dnia 19 kwietnia 2017 r. w sprawie I C 953/16 wiąże tutejszy sąd w zakresie stwierdzenia, że nie może być już skutecznie dochodzone jako przedawnione roszczenie S. K., B. R., E. T., R. G. i I. G. przeciwko Skarbowi Państwa – Wojewodzie (...) o zapłatę odszkodowania za szkodę powstałą w następstwie wydania wadliwej decyzji Prezydium Rady Narodowej w (...) W. z dnia 16 lipca 1954 r. (...) odmawiającej przyznania prawa własności czasowej do nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) (obecnie (...)) oznaczonej nr hip. (...), lecz nie wiąże Sądu w niniejszej sprawie zajęte w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 kwietnia 2017 r. w sprawie I C 953/16 stanowisko, że złożenie przez powodów drugiego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej w lipcu 2013 r. nie mogło być uznane w okolicznościach sprawy za przyczynę ponownego przerwania biegu przedawnienia.

Zauważyć trzeba, że art. 123 § 1 pkt 1 k.c. wszedł w życie w dniu 1 stycznia 1965 r. i aż do powołanego w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 kwietnia 2017 r. w sprawie I C 953/16 wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2016 r. w sprawie III CSK 50/15 w orzecznictwie nie występował jako powszechnie aprobowany pogląd, że przerwania biegu przedawnienia nie wywołuje wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, który został złożony jedynie w celu przerwania biegu przedawnienia.

Wskazać trzeba, że jeszcze w wyroku z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie I ACa 649/14 Sąd Apelacyjny w Gdańsku stwierdził, że również kolejne zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg terminu przedawnienia i nie podlega innym rygorom prawnym niż pierwsze zawezwanie do próby ugodowej, a stanowisko swoje przyjął mając na uwadze rozważania sądu I instancji, który odwołał się do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 stycznia 2014 roku, w sprawie I ACa 1194/13, który to Sąd przyjął, że nader liberalne stanowisko dopuszczające wielokrotne przerywanie przez wierzyciela biegu terminu przedawnienia przez inicjowanie kolejnych postępowań pojednawczych mogłoby niweczyć sens instytucji przedawnienia, skoro niewielkim nakładem sił i środków bieg terminu przedawnienia mógłby być wielokrotnie przerywany działaniami samego wierzyciela nie prowadzącymi przy tym do definitywnego rozstrzygnięcia sporu przez sąd, uprawniony organ lub sąd polubowny, przy czym Sąd Apelacyjny w Warszawie zauważył, że nie został dotąd rozstrzygnięty w orzecznictwie problem, czy wobec niepowodzenia pierwszego postępowania pojednawczego w przedmiocie konkretnego roszczenia, także ponowne wnioski o zawezwanie do próby ugodowej dotyczące tego roszczenia przerywają bieg terminu przedawnienia.

Dopiero począwszy od wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2016 r. w sprawie III CSK 50/15 zaczął być akcentowany i ponawiany w orzecznictwie pogląd, że kolejny wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, złożony jedynie w celu przerwania przedawnienia takiego skutki nie wywołuje, czego przykładem są: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2016 r., V CSK 365/15, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2016 r., IV CSK 697/15, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2016 r., III CSK 177/16, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2017 r. w sprawie V CSK 204/16, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2018 r., V CSK 328/17).

W świetle powyższej analizy orzecznictwa dotyczącego art. 123 § 1 pkt 1 k.c. nie można po pierwsze wykluczyć, że zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanego w sprawie o sygn. I C 953/16 mógł być w realiach tej sprawy oceniony jako przejaw nadużycia prawa podmiotowego, skoro negował wartość drugiego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej złożonego w lipcu 2013 r., a więc w czasie, gdy nie istniało jeszcze ugruntowane w orzecznictwie stanowisko, że kolejny wniosek o zawezwanie do próby ugodowej złożony jedynie w celu przerwania biegu przedawnienia takiego skutku nie wywołuje. Po drugie zaś brak jest podstaw do przypisania R. N. nienależytego świadczenia pomocy prawnej powodom tylko dlatego, że w lipcu 2013 r. złożył kolejny wniosek o zawezwanie do próby ugodowej jedynie w celu przerwania biegu przedawnienia roszczenia jego mocodawców nie wiedząc, co oczywiste, że Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 16 stycznia 2014 roku, w sprawie I ACa 1194/13 zaneguje skuteczność takiej czynności, a dominującą linię orzeczniczą zapoczątkuje wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2016 r. w sprawie III CSK 50/15.

Zaakcentować należy fakt, że powodowie po zakończeniu współpracy z adwokatem R. N., a działając przez nowego pełnomocnika, nie zaskarżyli niekorzystnego dla nich rozstrzygnięcia w sprawie o sygn. I C 953/16, nie tylko nie podnosząc argumentów bazujących na stanie orzecznictwa wg stanu na datę złożenia drugiego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, ale i że rozmiar poniesionej przez nich szkody stał się znany dopiero na skutek decyzji z dnia 1 lipca 2014 r. nr (...), w której Prezydent (...) W. definitywnie odmówił im ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do gruntu położonego w W. przy ul. (...) oznaczonego w ewidencji gruntów, jako działka ewidencyjna nr (...) z obrębu (...), w skład której wchodzi grunt pochodzący z dawnej nieruchomości hip. nr (...) o powierzchni 228 m ^{( 2)} oraz decyzją z dnia 10 marca 2016 r. nr (...), w której Prezydent (...) W. definitywnie odmówił im ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do gruntu położonego w W. przy ul. (...) oznaczonego w ewidencji gruntów jako działka ewidencyjna nr (...) z obrębu (...), w skład której wchodzi grunt pochodzący z dawnej nieruchomości hip. nr (...) o powierzchni 28 m ^{( 2)}, co mogło mieć znaczenie dla oceny zasadności wyroku z dnia 19 kwietnia 2017 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku uznając, że nie można przypisać adwokatowi R. N. nienależytego świadczenia pomocy prawnej na rzecz powodów oraz nie można przyjąć, że nieuzyskanie przez powodów odszkodowania za utraconą część nieruchomości (...) pozostaje w normalnym związku przyczynowym z zachowaniem R. N..

W punkcie II wyroku Sąd obciążył powodów kosztami procesu jedynie w zakresie kwot po 5 000 zł, korzystając na ich rzecz z dobrodziejstwa, jakie daje art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Powódka B. R. była zwolniona od kosztów sądowych w części, tj. w zakresie opłaty sądowej od pozwu ponad kwotę 10 000 zł, zaś E. T. była zwolniona od kosztów sądowych w całości. Biorąc zatem pod uwagę z jednej strony sytuację majątkową powódek, a także znajdujące w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 kwietnia 2017 r. przeświadczenie o słuszność powództwa, Sąd zdecydował się obciążyć powodów kosztami procesu jedynie w części pomimo, że byli stroną przegrywającą postępowanie.

O wynagrodzeniu ustanowionego na rzecz powódek radcy prawnego z urzędu Sąd orzekł na podstawie § 8 pkt 7 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2024 r. poz. 764), biorąc pod uwagę wartość przedmiotu sporu w zakresie roszczeń B. R. i E. T..