I C 367/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2025-02-26

Sygn. akt I C 367/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 6 grudnia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący sędzia Marcin Polit

Protokolant Jakub Wojdyna

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2024 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. G. (1)

przeciwko R. G., (...) sp. z o.o. w W. i D. G.

o zapłatę

I.  umarza postępowanie w stosunku do (...) sp. z o.o. w W.;

II.  oddala powództwo w stosunku do R. G.;

III.  zasądza od powoda M. G. (1) na rzecz pozwanej R. G. kwotę 5 417 (pięć tysięcy czterysta siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 5 400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 367/21

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do tut. Sądu w dniu 3 czerwca 2015 roku (data prezentaty – k. 5) M. G. (1) wniósł o zasądzenie na swą rzecz od R. G., D. G. i (...) sp. z o.o. w W. kwoty 104 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia złożenia powództwa do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego pozwanego zwolni pozostałych pozwanych z obowiązku świadczenia ( in solidum). Roszczenie dochodzone było tytułem bezumownego korzystania z lokalu użytkowego przy ul. (...) w W. o pow. 374 m ( 2) za okres od dnia 1 lipca 2012 roku do dnia złożenia powództwa (tj. 3 czerwca 2015 roku). Nadto powód wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych (pozew – kk. 5-16).

Pozwana D. G. w odpowiedzi na pozew z dnia 23 listopada 2015 roku (data stempla pocztowego – k. 116) wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu wg norm przepisanych. W uzasadnieniu podniosła zarzut braku legitymacji czynnej powoda. Podniosła w szczególności, iż:

­

przywołane przez powoda orzeczenie Sądu Rejonowego w Otwocku nie skutkowało podziałem majątku wspólnego małżonków;

­

lokal przy ul. (...) został przez powoda oddany w posiadanie zależne spółce (...) sp. z o.o. w W.;

­

pomiędzy nią a powodem zawarte zostało porozumienie, zgodnie z którym powód miał mieć prawo czerpać dochody z wynajmu nieruchomości przy ul. (...) zaś pozwana miała mieć prawo czerpania dochodów z wynajmu lokalu przy ul. (...);

­

przedmiotem umowy najmu zawartej pomiędzy nią a (...) sp. z o.o. jest jedynie część lokalu (parter bez piwnic).

(odpowiedź na pozew – kk. 93-97)

Pozwana R. G. w odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 4 kwietnia 2016 roku (data prezentaty – k. 182) wniosła o oddalenie powództwa podnosząc, iż:

­

jedynie część lokalu przy ul. (...), to jest 163,4 m 2 zajmowała na podstawie umowy najmu zawartej w dniu 31 października 2013 r. z (...) sp. z o.o.

­

przed zawarciem tej umowy wynajmujący oraz pozwana D. G. zapewniła ją o posiadanym prawie do dysponowania lokalem;

­

po skierowaniu do niej roszczeń przez powoda wezwała pozostałe pozwane do przedstawienia dokumentów potwierdzających ich prawo, a następnie w dniu 15 maja 2015 r. odstąpiła od umowy najmu lokalu;

­

w dniu 20 maja 2015 r. została pozbawiona posiadania lokalu w skutek wymiany zamków.

(...) sp. z o.o. w W. nie zajęła stanowiska w sprawie.

Wyrokiem z dnia 23 stycznia 2017 roku Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny w niniejszej sprawie rozpoznawanej pod poprz. sygn. III C 963/15 oddalił powództwo oraz orzekł o kosztach procesu (wyrok – k. 340).

Na skutek apelacji wniesionej przez powoda, wyrokiem z dnia 17 maja 2019 roku w sprawie o sygn. VI ACa 1412/17 Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny uchylił zaskarżony wyrok z dnia 23 stycznia 2017 roku, zniósł postępowanie począwszy od dnia 24 października 2016 roku i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej. Podstawą uchylenia była nieważność postępowania w rozumieniu art. 379 pkt 2 k.p.c., albowiem w charakterze pełnomocnika procesowego powoda w sprawie występowała osoba, która nie mogła być pełnomocnikiem procesowym, co oznaczało brak należytego umocowania (wyrok – k. 525; uzasadnienie wyroku – k. 534v.).

Pozwana D. G. podtrzymała swoje stanowisko zawarte w odpowiedzi na pozew (pismo z 3.09.2021 – k. 607).

Pozwana R. G. również podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko (pismo z 7.10.2021 – k. 609).

Powód podtrzymał wszystkie swoje żądania i wnioski (pismo z 9.02.2022 – k. 636).

Postanowieniem z dnia 12 maja 2023 roku tut. Sąd zawiesił postępowanie w sprawie w stosunku do (...) sp. z o.o. na podstawie art. 174§1 punkt 2 k.p.c. (postanowienie – k. 700).

Pismem z dnia 12 lipca 2024 roku powód zmodyfikował pozew i wniósł o:

1.  zasądzenie od pozwanej R. G. na rzecz powoda należności z tytułu bezumownego korzystanie z lokalu położonego przy ul. (...) w W. w okresie od dnia 31 października 2013 roku do dnia 31 maja 2015 roku, tj. przez okres 19 miesięcy, przy czym powód żąda zapłaty za każdy miesiąc bezumownego korzystania z lokalu w wysokości 5 000 zł, wraz z odsetkami umownymi liczonymi za każdy miesiąc korzystania z lokalu od dnia 30-go każdego miesiąca do dnia zapłaty;

2.  zasądzenie od pozwanej D. G. należności z tytułu bezumownego najmu lokalu położonego w W. przy ul. (...) w okresie od dnia 3 czerwca 2012 roku do dnia 31 października 2013 roku za okres 17 miesięcy w kwocie po 4 000 zł za każdy miesiąc, wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi za każdy miesiąc korzystania z lokalu od kwoty najmu oraz od dnia 30-go każdego miesiąca od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Wniósł także o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kosztów procesu (modyfikacja powództwa – kk. 962-964).

Na rozprawie w dniu 22 listopada 2024 roku pozwana R. G. wniosła o oddalenie powództwa. Podniosła zarzut przedawnienia roszczenia i zarzuciła powodowi niewykazanie, by R. G. miała działać w złej wierze, gdyż była zapewniana przez D. G. o pełnym prawie do udostępnienia przedmiotowego lokalu (protokół – k. 967).

Pozwana D. G. zarzuciła, że w piśmie z dnia 12 lipca 2024 roku powód sformułował żądanie pieniężne, które dotyczy innego okresu niż pierwotnie wskazano w pozwie oraz zwróciła uwagę na sformułowanie „bez umownego najmu”, co oznacza, że są to nowe roszczenia i w oczywisty sposób są one przedawnione (protokół – k. 967).

Postanowieniem z dnia 6 grudnia 2024 roku tut. Sąd wyłączył do odrębnego rozpoznania roszczenie powoda M. G. (1) przeciwko pozwanej D. G. (postanowienie, protokół – k. 975).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Lokal użytkowy położony w W. przy ul. (...) został przydzielony przez Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej „(...)” w W. na warunkach własnościowych M. G. (1) i D. G. jako małżonkom i wszedł w skład ich majątku wspólnego (kopia przydziału z 22.04.2001 – k. 30). Przedmiotowy lokal mieści się w budynku mieszkalnym z usługami (ciąg handlowo-usługowy) na osiedlu (...) w W.. W budynku znajdowały się apteka (przedmiotowy lokal oznaczony nr (...), lokal dwupoziomowy) i punkt zegarmistrza (dokumentacja budynku – kk. 682-689; zeznania świadek O. G. – protokół kk. 823-823v.).

D. i M. G. (1) wynajmowali ww. lokal użytkowy na rzecz(...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (spółki, którą razem prowadzili, będąc w jej zarządzie) na mocy umowy z dnia 22 listopada 2001 r. (umowa najmu – k. 98). Na mocy aneksu z dnia 2 listopada 2011 roku do tej umowy ustalono, że w lokalu zlokalizowana będzie apteka prowadzona przez najemcę (aneks – k. 112v.).

Pomiędzy M. G. (1) a D. G. panuje ustrój rozdzielności majątkowej wprowadzony prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 7 marca 2013 roku w sprawie o sygn. akt III RC 204/12 – z datą wsteczną od dnia 20 czerwca 2011 r. Tym samym M. G. (1) jest współwłaścicielem lokalu przy ul. (...) w W. wraz z D. G., w częściach równych po 1/2 (akta III RC 204/12: wyrok – k. 311; postanowienie z 15.05.2014 o umorzeniu postępowania apelacyjnego – k. 389).

Małżonkowie M. i D. G. znajdują się w stanie konfliktu, w tym na tle finansowym i majątkowym. Nie mieszkają ze sobą od dnia 20 czerwca 2011 roku, nie podejmowali od tego czasu wspólnych decyzji majątkowych. Dochodziło między nimi do awantur, np. przy próbach wejścia przez D. G. do zajmowanego przez M. G. (1) domu w J., z którego D. G. wraz z córką wyprowadzili się po wybuchu konfliktu między małżonkami (D. G. została też pozbawiona źródeł dotychczasowych dochodów, M. G. (1) nie płacił też alimentów na córkę O. G.).

Pismem z dnia 19 kwietnia 2012 roku M. G. (1) sprzeciwił się podejmowaniu przez D. G. decyzji związanych z prowadzeniem działalności spółki (...) sp. z o.o., w tym wynajęcia lokalu, który po zaprzestaniu działalności apteki prowadzonej przez spółkę (wskutek niemożności porozumienia się małżonków jako wspólników) stał pusty i nieużywany.

W trakcie jednej z awantur – przed domem matki D. G. w W., w dzielnicy W. (osiedle (...)), D. G. wraz z córką wykrzyczała małżonkowi, że „(...)”, na co M. G. (1) odpowiedział, żeby w takim razie D. G. wynajęła lokal przy ul. (...) ( (...)”). Z kolei M. G. (1) próbował wejść do lokalu przy ul. (...), co skutkowało zgłoszeniem przez D. G. napadu. Małżonkowie nie byli w stanie porozumieć się co do rozliczeń finansowych prowadzonej przez siebie spółki „(...)” Sp. z o.o.

(zeznania świadek O. G. – protokół k. 321, kk. 823-823v.; zeznania pozwanej D. G. – protokół kk. 825-826v.; pismo z 19.04.2012 – k. 31; akta III RC 204/12: uzasadnienie wyroku z 7.03.2013 – k. 315; pismo M. G. (1) do komornika – k. 879).

Konflikt skutkował licznymi postępowaniami sądowymi. Wyrokiem nakazowym z dnia 11 września 2015 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie III Wydział Karny uznał M. G. (1) za winnego tego, że złośliwie niepokoił D. G. poprzez nachodzenie w miejscu zamieszkania, podjeżdżanie pod dom, robienie zdjęć i obrażanie (czynu z art. 107 k.k.w.) w okresie od nieustalonego dnia do dnia 12 listopada 2014 roku i wymierzył mu karę grzywny (wyrok nakazowy – k. 939).

Wyrokiem z dnia 26 września 2017 roku w sprawie III K 17/17 Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie III Wydział Karny uznał M. G. (1) za winnego tego, że wypełnił on weksel niezgodnie z deklaracją wekslową, posługiwał się nim niezgodnie z wolą wystawcy i na jego szkodę i doprowadził do powstania nieistniejącego zobowiązania w kwocie 610 000 zł po stronie D. G. (czynu z art. 270§2 k.k.), za co został skazany na karę 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, a także orzeczono wobec niego karę grzywny (wyrok – kk. 506-506v.). Wyrokiem z dnia 8 listopada 2018 roku Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że orzeczoną karę pozbawienia wolności złagodził do roku i 8 miesięcy (kopia wyroku – k. 505)

Lokal użytkowy przy ul. (...) w W. był przedmiotem umowy podnajmu zawartej w dniu 22 maja 2012 r. pomiędzy spółką (...) Sp. z o.o. w W. a (...) sp. z o.o. Na mocy umowy (...) Sp. z o.o. w W. oddała w podnajem na rzecz (...) sp. z o.o. ww. lokal o pow. 374 m ( 2), składający się z pomieszczeń użytkowych oraz zaplecza magazynowego i zaplecza socjalno-sanitarnego. Czynsz ustalono na kwotę 5 000 zł netto miesięcznie. Umowę zawarto na czas określony na 10 lat, tj. od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia 30 czerwca 2022 r. (umowa podnajmu – kk. 21-22). W dniu 29 czerwca 2012 roku zawarto aneks do ww. umowy podnajmu, w którym ustalono, że w wynajętych pomieszczeniach zlokalizowana będzie apteka prowadzona przez najemcę, który ma prawo do dalszego podnajmu pomieszczeń będących przedmiotem umowy pod warunkiem niepomniejszania należności czynszowej wypłacanej wynajmującym. Ustalono czynsz w wysokości 2 500 zł (aneks – kk. 151-151v.)

Pismem z dnia 31 lipca 2012 roku (...) sp. z o.o. oświadczył, iż odstępuje od zawartej umowy z powodu niewydania mu lokalu przez (...) sp. z o.o. w W.. Pismo zostało otrzymane przez D. G. tego samego dnia (odstąpienie – k. 27).

Następnie jednak lokal został wydany w posiadanie (...) sp. z o.o. w W.. Zawarta została kolejna umowa najmu (datowana na dzień 4 lipca 2012 roku), mocą której D. G. jako wynajmujący wynajęła lokal o pow. 163,92 m 2, zlokalizowany na parterze budynku mieszkalnego, składający się z pomieszczeń użytkowych, korytarzy i zaplecza socjalno-sanitarnego, na rzecz (...) sp. z o.o. Na mocy aneksu nr 1 z dnia 2 sierpnia 2012 roku do umowy najmu z dnia 4 lipca 2012 roku ustalono, że w wynajętych pomieszczeniach zlokalizowana będzie apteka prowadzona przez najemcę (umowa – kk. 107-111; aneks – k. 112; zeznania świadek M. C. na piśmie – k. 842).

W dniu 31 października 2013 roku została zawarta umowa najmu, na mocy której wynajmujący (...) sp. z o.o. udostępnił najemcy – firmie (...) z siedzibą w W., lokal użytkowy – lokal handlowy oznaczony nr(...) położony w W. przy ul. (...), o pow. 163,4 m 2. Zgodnie z umową, najemca miał prawo używać wynajmowany lokal na działalność apteczną, a nie miał prawa podnajmu lokalu ani jego części. Umowę zawarto na okres 3 lat, od dnia 1 listopada 2013 roku do dnia 31 października 2016 roku, z możliwością przedłużenia na okres kolejnych lat. Czynsz miesięczny określono na kwotę 10 000 zł, a także ryczałt za ogrzewanie, wodę, wywóz nieczystości i reklamę w wysokości 1 200 zł (umowa najmu – kk. 139-148). R. G. prowadziła następnie aptekę do dnia 31 maja 2015 roku, z którym to dniem nastąpiło wypowiedzenie umowy z powodu konfliktu oraz wystosowywanych przez M. G. (1) żądań (zeznania pozwanej R. G. – k. 826v.-827)

Przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie toczyło się postępowanie w sprawie z powództwa „(...)” Spółki z o.o. z siedzibą w W. przeciwko pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 18 450 zł wraz ze stosownymi odsetkami. Określona w pozwie z dnia 27 listopada 2013 roku kwota dochodzona była tytułem nieuiszczonego czynszu podnajmu lokalu użytkowego położonego przy ul. (...) w W., na podstawie umowy podnajmu z dnia 22 maja 2012 roku.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 4 kwietnia 2014 roku w sprawie o sygn. VII GNc 6963/13 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie Sąd Gospodarczy VII Wydział Gospodarczy zasądził w całości żądanie zgodnie z pozwem. Na skutek sprzeciwu wniesionego przez pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., sprawa była rozpoznawana w postępowaniu zwykłym przed Sądem Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie XVII Wydział Gospodarczy pod sygn. XVII GC 2879/15. Wyrokiem wydanym w tej sprawie w dniu 7 czerwca 2016 roku ww. Sąd zasądził od pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz powoda „(...)” Spółki z o.o. z siedzibą w W. kwotę 18 450 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 sierpnia 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty. Zasądzono także koszty postępowania. Wyrok uprawomocnił się z dniem 29 czerwca 2016 roku.

Na skutek postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie II Wydział Cywilny z dnia 15 kwietnia 2016 roku, wydanego w sprawie egzekucyjnej z wniosku wierzyciela Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. z udziałem dłużników M. G. (1) i D. G. o sygn. II Co 1868/13 w przedmiocie przysądzenia ograniczonego prawa rzeczowego w postaci spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego nr (...) przy ul. (...) w W., (...) spółka jawnej z siedzibą w W., jako nabywca, przejęła tytuł prawny w postaci spółdzielczego własnościowego prawa do ww. lokalu.

(akta XVII GC 2879/15: pozew – kk. 1-3; nakaz zapłaty – k. 34; sprzeciw – kk. 40-43; wyrok – k. 123; zarządzenie o prawomocności – k. 134; postanowienie z 15.04.2016 w przedmiocie przysądzenia – k. 142).

Pismem z dnia 25 stycznia 2015 roku M. G. (1) wezwał R. G. do natychmiastowego opuszczenia lokalu przy ul. (...) „pod groźbą urzędowej eksmisji”, jednocześnie informując o naliczaniu czynszu od grudnia 2013 roku w wysokości 70 zł/m 2 za użytkowanie powierzchni parteru stanowiącego jego własność oraz 40 zł za użytkowanie piwnic i określając wysokość zadłużenia na dzień 1 stycznia 2015 roku na kwotę 133 705 zł plus koszty eksploatacji lokalu naliczane przez spółdzielnię mieszkaniową (pismo wraz z potwierdzeniem nadania – k. 26).

Pełnomocnik R. G. pismami z dnia 6 lutego 2015 roku zawiadamiał zarząd (...) Sp. z o.o. oraz D. G. o wątpliwościach dotyczących istnienia tytułu prawnego po stronie wynajmującego do lokalu przy ul. (...), w nawiązaniu do wezwań M. G. (1) do opuszczenia lokalu (pisma – kk. 198-200).

Pismem z dnia 12 lutego 2015 roku pełnomocnik M. G. (1) wezwał R. G. do wydania lokalu przy ul. (...) oraz do zapłaty odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu w wysokości 139 782 zł wraz ze stosownymi odsetkami oraz kosztów eksploatacji w wysokości 54 616 zł (pismo – kk. 34-42). Pełnomocnik R. G. pismem z dnia 19 lutego 2015 roku odmówił spełnienia ww. żądań, gdyż R. G. posiada tytuł prawny do przedmiotowego lokalu w postaci umowy najmu zawartej z (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. i uiszcza ona wszelkie koszty eksploatacji, a M. G. (1) nie jest stroną ww. umowy najmu. Wskazała, że w dniu 4 lutego 2015 roku M. G. (1) został wyprowadzony przez policję z lokalu po okazaniu umowy najmu (pismo – k. 43).

Pismem z dnia 15 maja 2015 roku skierowanym do zarządu (...) Sp. z o.o. w W. R. G. oświadczyła, że uchyla się od skutków prawnych oświadczenia złożonego w dniu 31 października 2013 roku względem (...) Sp. z o.o. w umowie najmu, z powodu błędu co do przedmiotu umowy. Oświadczyła, że z uiszczonej kaucji w kwocie 30 000 zł potrąca należność w kwocie 13 776 zł z faktury VAT nr (...) i 13 776 zł z faktury VAT nr (...). Jednocześnie wezwała zarząd spółki do stawienia się w najmowanym lokalu w dniu 29 maja 2015 roku o godz. 10:000 w celu przekazania lokalu, a w przypadku nieprzybycia klucze miały być przekazane do depozytu sądowego. Pismo powróciło do nadawczyni po awizacji (oświadczenie – k. 209; kopia koperty – k. 210).

W skład majątku wspólnego małżonków wchodził także tytuł prawny do lokalu mieszkalnego położonego w W. przy ul. (...) (bezsporne).

Pismem z dnia 8 lutego 2012 roku D. G. żądała zapłaty czynszu od najemcy lokalu przy ul. (...) T., wynajętego przez M. G. (1) (pismo – k. 99). S. T. pismem z dnia 29 marca 2012 roku odmówił zaspokojenia tych roszczeń, wskazując, że to nie D. G. jest stroną umowy najmu, a wyraziła ona zgodę na dokonanie przez swojego małżonka czynności prawnej prowadzącej do wynajęcia lokalu, o czym S. T. był zapewniany, wobec czego zawierając umowę działał on w dobrej wierze i wywiązuje się z warunków umowy wobec M. G. (1) (pismo – k. 100-101).

D. G. była także pełnomocnikiem M. C. – właściciela spółki (...) Sp. z o.o. i zawarła w imieniu swojej mocodawczyni umowę sprzedaży udziału ww. spółki z dnia 16 lutego 2012 roku (umowa sprzedaży udziału spółki – kk. 24-25).

Spółka (...) sp. z o.o. w W. została rozwiązana na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie XIV Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 26 września 2023 roku (sygn. WA XIV Ns Rej KRS (...)) i wykreślona z rejestru KRS z dniem 8 listopada 2023 roku (KRS – kk. 715-722; informacja z sądu – k. 739).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wymienionych wyżej dokumentów oraz zeznań świadków i stron, które Sądu uznał ze spójne i wiarygodne. Posiłkowo Sąd posłużył się także dowodami z dołączonych akt spraw prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Otwocku (sygn. III RC 204/12) oraz Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie (sygn. XVII GC 2879/15).

Pozwana D. G., zeznając na okoliczność udzielenia jej przez powoda zgody na wynajęcie pomieszczenia apteki, w trakcie jednej z awantur zeznała: (...)”, i powiedział „(...) (protokół k. 321). Powyższe potwierdziła świadek O. G. – córka powoda i pozwanej D. G.: (...) (protokół k. 823v.), a także pozwana na dalszym etapie postępowania (protokół k. 825-825v.). Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanej i świadka co do tego, iż taka rozmowa faktycznie miała miejsce. Niewątpliwie doszło wówczas do zaostrzenia konfliktu między małżonkami, toczyło się między nimi postępowanie o zniesienie wspólności majątkowej, zaś pozwana wraz z córką została pozbawiona możliwości zamieszkiwania we wspólnym domu stron, który uprzednio wchodził w skład jej majątku odrębnego, oraz pozbawiona źródła dochodów. Jest to też spójne i logicznie uzasadnione wobec twierdzeń o dorozumianym porozumieniu, zgodnie z którym powód miał jako jedyny czerpać dochody z wynajmu nieruchomości przy ul. (...) (korespondencja z najemcą – kk. 99-101), w związku z czym pozwana miała mieć prawo czerpania dochodów z wynajmu lokalu przy ul. (...).

Dlatego też jednocześnie Sąd nie dał wiary przeciwnym zeznaniom i twierdzeniom powoda (protokół kk. 723-725; kk. 910v.-912), jakoby takiej zgody nie wyraził. Owszem, powód wystosował w 2012 roku pismo, w którym sprzeciwia się wynajmowania lokalu, a na dalszym etapie postępowania wystosowywał pisma, w których żądał wydania lokalu i zapłaty kwoty pieniężnych tytułem bezumownego korzystania, co wpisywało się w naturę konfliktu między stronami dotyczącą podziału ich wspólnego majątku, albowiem na tym etapie małżonkowie – prowadząc wcześniej razem interesy, w ramach spółki i będąc współwłaścicielami nieruchomości, w tym m.in. przedmiotowego lokalu użytkowego – nie doszli do porozumienia. Całokształt okoliczności sprawy nakazuje dać wiarę opisanym zeznaniom pozwanej i świadka, na co wskazuje sam fakt, iż lokal ten był mimo wszystko użytkowany (prowadzono w nim aptekę), najpierw przez (...) sp. z o.o., a następnie, na mocy kolejnej umowy podnajmu, przez pozwaną R. G., aż do 31 maja 2015 roku, a M. G. (1) zaczął wystosowywać ponowne żądania dopiero w 2015 roku.

Z uwagi na powyższe ustalenia, które były kluczowe dla rozstrzygnięcia sprawy, Sad uznał dowód z opinii biegłego rzeczoznawcy oraz dowód z uzupełniających zeznań świadek M. C. jako niepotrzebny i zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania. Sąd nie uwzględnił także dowodów z pozostałych, niewymienionych dokumentów, jako nieistotnych w świetle końcowego rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje.

Powód dochodził należności z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości w postaci lokalu użytkowego nr (...) przy ul. (...) w W.. Podnosił, że pozwana D. G. (żona powoda), będąc współwłaścicielem ww. lokalu, działając jako falsus procurator, zawarła umowę najmu lokalu z pozostałymi pozwanymi: ze spółką (...) sp. z o.o. w W. oraz z R. G., bez zgody powoda, jako drugiego współwłaściciela lokalu w ramach małżeńskiego majątku wspólnego. Lokal ten nie był zamknięty, a ww. pozwani z niego korzystali, była w nim prowadzona działalność (apteka), a D. G. nie uiściła na rzecz powoda zapłaty żadnej kwoty z tytułu najmu lokalu. Jako podstawę prawną roszczenia należało zatem uznać art. 224§2 k.c. i 225 k.c. Jednocześnie przepis art. 230 k.c. nakazuje odpowiednie stosowanie tych przepisów także do posiadaczy zależnych, zarówno władających bez tytułu prawnego jak posiadacze zależni, jak i władających na podstawie tytułu prawnego bezskutecznego wobec właściciela.

Ostatecznie w ramach modyfikacji powództwa powód nie sformułował żądań w kierunku (...) sp. z o.o. w W., jednakże pierwotnie spółka ta została wskazana po stronie pozwanej. Została ona rozwiązana na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie XIV Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 26 września 2023 roku (sygn. WA XIV Ns Rej KRS (...)) i wykreślona z rejestru KRS z dniem 8 listopada 2023 roku (KRS – kk. 715-722; informacja z sądu – k. 739). Z uwagi zatem na niemożliwość prowadzenia przeciwko nieistniejącemu podmiotowi (osobie prawnej, która zakończyła już działalność w obrocie gospodarczym, wykreślonej z rejestru przedsiębiorców bez następcy prawnego), na podstawie art. 355 k.p.c. należało umorzyć postępowanie, o czym orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

Z kolei postanowieniem z dnia 6 grudnia 2024 roku tut. Sąd wyłączył do odrębnego rozpoznania roszczenie powoda M. G. (1) przeciwko pozwanej D. G.. Następnie postanowieniem z dnia 10 stycznia 2025 roku wydanym w sprawie o sygn. I C 1339/24 na podstawie art. 618§2 k.p.c. tut. Sąd przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Otwocku celem rozpoznania jej w ramach sprawy toczącej się przed tym Sądem pod sygn. I Ns 366/21 (sprawy o podział majątku między M. G. (1) a D. G.).

W konsekwencji w ramach niniejszej sprawy pozostało do rozstrzygnięcia powództwo skierowane przeciwko R. G.. W ocenie Sądu jest ono niezasadne, albowiem w przedstawionej sytuacji faktycznej nie można mówić o bezumownym korzystaniu, skoro pozwaną wiązała ważna umowa najmu przedmiotowego lokalu. Tym samym co do zasady Sąd podziela rozważania prawne dokonane przez Sąd w wyroku z dnia 23 stycznia 2017 roku w składzie orzekającym w niniejszej sprawie pod poprzednią sygn. III C 963/15.

W dniu 22 maja 2012 r. pomiędzy spółką „(...)” Sp. z o.o. w W. a (...) sp. z o.o. została zawarta umowa podnajmu, na mocy której „(...)” Sp. z o.o. w W. oddała w podnajem ww. lokal na rzecz (...) sp. z o.o., która to Spółka jednak nie weszła w posiadanie tego lokalu z uwagi na niemożność uzyskania kluczy do lokalu (powodem był trwający między małżonkami konflikt). Pismem z dnia 31 lipca 2012 r. (...) sp. z o.o. oświadczyła zatem, iż odstępuje od zawartej umowy z powodu niewydania mu lokalu przez (...) sp. z o.o. Kolejno jednak lokal ten został ostatecznie udostępniony na mocy umowy najmu z dnia 4 lipca 2012 roku (wraz z aneksem z dnia 2 sierpnia 2012 roku) spółce (...) sp. z o.o., a następnie R. G. na mocy zawartej w dniu 31 października 2013 roku umowy podnajmu. Powód kwestionował jednak ważność tych umów, gdyż w jego ocenie stanowiły one czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu nieruchomością wspólną, a powód – jako współwłaściciel – nie wyrażał zgody na zawarcie umowy najmu przez drugiego współwłaściciela – jego żonę D. G.. Spór tyczył się także zakresu owego posiadania, tj. tego, czy obejmowało ono cały lokal wraz z piwnicami, czy tylko jego część.

W toku postępowania niesporne również było, iż wyrokiem z dnia 7 marca 2013 roku sygn. akt III RC 204/12 Sąd Rejonowy w Otwocku ustanowił pomiędzy małżonkami M. G. (1) i D. G. rozdzielność majątkową z datą wsteczną od dnia 20 czerwca 2011 r., jak również iż nie przeprowadzono formalnie podziału majątku wspólnego. To zatem oznaczało, iż kluczowa dla rozstrzygnięcia umowa najmu z dnia 4 lipca 2012 roku zawarta została już po dacie, z którą ustała wspólność majątkowa, lecz przed datą, w której o tym orzeczono, zmieniając wstecznie stan prawny nieruchomości. Okoliczność ta nie miała jednakże w tym przypadku istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia, niezależnie bowiem od tego, czy prawo do przedmiotowego lokalu należało w momencie zawarcia umowy traktować jako przedmiot wspólności majątkowej małżeńskiej, czy też jako przedmiot współwłasności obciążenie go prawem najmu stanowiło czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu nim. To zaś oznaczało, iż dla jej skuteczności konieczne było albo uzyskanie zgody powoda jako małżonka (zgodnie z art. 37§1 pkt 1 k.r.o.) albo też zgody powoda jako współwłaściciela (zgodnie z art. 199 k.c.).

W ocenie Sądu udzielenie przez powoda takiej zgody zostało wyrażone podczas kłótni między małżonkami przed domem w W., w którym wówczas czasowo zamieszkiwała pozwana D. G. wraz z córką. Pozwana została pozbawiona możliwości zamieszkiwania we wspólnym domu stron oraz źródła dochodów. Powód także nie płacił alimentów. Niezaspokajanie potrzeb rodziny, a zwłaszcza potrzeb własnego dziecka, jest zachowaniem rażąco sprzecznym z zasadami współżycia społecznego. W odpowiedzi zatem na zarzut, że pozwana wraz z córką „(...)”, odpowiedź: „(...)” należy zatem interpretować w taki sposób, że udzielił on zgody na wynajęcie przez pozwaną D. G. należącego wciąż do wspólnego majątku małżonków lokalu przy ul. (...), z którego dochód mógłby zapewnić pozwanej środki niezbędne na dla utrzymania siebie i córki. Interpretacja taka jest zgodna z treścią art. 65§1 k.c, zgodnie z którym oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają, ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Miało to zatem prowadzić do naprawnienia tej sytuacji.

Wyrażoną w ww. sposób zgodę należy traktować jako zgodę wyrażoną w formie ustnej, zaś w myśl 660 k.c. skutkiem naruszenia wymagania formy pisemnej jest wyłącznie konieczność traktowania umowy jako zawartej na czas nieoznaczony. Nie jest to zatem forma zastrzeżona dla ważności czynności prawnej, lecz dla wywołania oznaczonego jej skutku. W sprawie niniejszej nie ma więc zastosowania przepis art. 63§2 k.c. i wyrażenie zgody w taki sposób należy uznać za skuteczne w świetle ww. przepisów.

Mając na uwadze powyższe rozważania należało przyjąć, że zawarcie przez pozwaną D. G. z (...) sp. z o.o. w W. w dniu 4 lipca 2012 roku umowy najmu części lokalu przy ul. (...) nastąpiło za zgodą udzieloną przez powoda, wymaganą postanowieniami art. 37§1 k.r.o. i 199 k.c., a co za tym idzie umowa ta była ważna i skuteczna wobec powoda. W konsekwencji ważna była także umowa podnajmu zawarta w dniu 31 października 2013 roku przez (...) sp. z o.o. w W. i R. G., której w związku z tym także przynależał skuteczny wobec powoda tytuł prawny do zajmowania lokalu. Nie ma przy tym znaczenia, czy wyrażenie owej zgody było korzystne z punktu widzenia powoda, czy oświadczenie to było przemyślane, czy też złożone pod wpływem emocji, czy też bez świadomości co do jego znaczenia prawnego. Jedyną właściwą interpretacją oświadczenia powoda, w świetle art. 65§1 k.c. była bowiem taka, która umożliwiała pozwanej wynajęcie lokalu i uzyskanie w ten sposób środków niezbędnych dla utrzymania rodziny. Jest to też spójne z twierdzeniami, zgodnie z którymi – mimo znacznego konfliktu – doszło do dorozumianego porozumienia, zgodnie z którym powód miał mieć prawo do czerpania korzyści z wynajmu lokalu przy ul. (...) w W., zaś pozwana D. G. do czerpania korzyści z najmu lokalu przy ul. (...) (a zatem na zasadzie porozumienia quoad usum – tj. ustalenie sposobu korzystania z majątku wspólnego, bez zmiany jego stanu prawnego). Rzeczywiście powód miał bowiem zabierać całość dochodów osiąganych z wynajmu drugiego ze wspólnych lokali przy ul. (...) w W., zaś D. G. była pozbawiona możliwości czerpania dochodów z najmu tego lokalu, co wynika z korespondencji z jego najemcą (kk. 99-101). Jest zatem całkowicie logiczne, iż powódka zażądała wówczas zgody na czerpanie korzyści z drugiego ze wspólnych lokali czy też jego części.

Skoro zatem pozwanej R. G. przysługiwał skuteczny powoda tytuł prawny zarówno do posiadania jak i dysponowania prawem najmu lokalu, to należy uznać, iż nie zostały w sprawie niniejszej spełnione przesłanki roszczenia przewidzianego w art. 230 k.c. Powództwo M. G. (1) podlegało zatem oddaleniu w całości jako bezzasadne, o czym Sąd orzekł jak w punkcie II sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono jak w punkcie III sentencji wyroku na podstawie art. 98§1 i §3 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty poniesione przez pozwaną R. G. złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5 400 zł (w myśl §2 pkt 6 oraz §21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Wioleta Żochowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Marcin Polit
Data wytworzenia informacji: