Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Rafał Wagner

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Monika Górczak

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2024 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa K. C.

przeciwko (...) Towarzystwu Ubezpieczeń (...) S.A. z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od K. C. na rzecz (...) Towarzystwa Ubezpieczeń (...) S.A. z siedzibą w S. tytułem kosztów procesu 5 917 (pięć tysięcy dziewięćset siedemnaście) zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

III.  zasądza od K. C. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie tytułem wydatków poniesionych tymczasowo ze środków Skarbu Państwa 888,07 (osiemset osiemdziesiąt osiem i 07/100) zł.

Sygn. akt I C 369/22

UZASADNIENIE

Pozwem z 11 sierpnia 2022 r. skierowanym przeciwko (...) Towarzystwu Ubezpieczeń (...) S.A. z siedzibą w S., powód K. C. wniósł o:

1.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 19.531,64 euro z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 25 czerwca 2021 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

(pozew – k. 3-5v.)

W odpowiedzi na pozew z 28 września 2022 r. pozwane (...) Towarzystwo Ubezpieczeń (...) S.A. wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

(odpowiedź na pozew – k. 66-71)

W dalszym toku postępowania stanowiska stron nie uległy zmianie.

(protokół rozprawy – k. 211v.)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

24 marca 2021 r. doszło do uszkodzenia pojazdu należącego do K. C. – samochodu marki P. (...) o nr rej. (...) Zdarzenie miało miejsce ok. godz. 20:45 na drodze T.-W.. K. C. włączając się do ruchu, został uderzony
w tył pojazdu przez sprawcę M. G., który nie zachował należytej ostrożności
i odpowiedniej odległości między pojazdami. W wyniku uderzenia pojazd K. C. został zepchnięty na betonowe barierki, w wyniku czego doszło do uszkodzenia prawego przodu pojazdu, felgi, zawieszenia oraz drzwi. Na miejsce zdarzenia wezwano patrol Policji, który po przybyciu za sprawcę zdarzenia uznał M. G. i nałożył na niego mandat karny. Sprawca zdarzenia posiadał umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z S. (...) Towarzystwem Ubezpieczeń (...) S.A. z siedzibą w S..

(okoliczności bezsporne)

W toku postępowania likwidacyjnego prowadzonego pod sygn. (...) Ubezpieczyciel przyjął swoją odpowiedzialność i wypłacił odszkodowanie w wysokości 21.915 euro. Z uwagi na nieopłacalność naprawy szkodę zakwalifikowano jako całkowitą, a wysokość odszkodowania ustalono jako różnicę pomiędzy wartością rynkową pojazdu w dniu wypadku a wartością pozostałości (wartość rynkowa pojazdu oceniona została na 42.100 euro, a wartość pozostałości na 20.185 euro). Przy ustalaniu wartości rynkowej pojazdu na kwotę 42.100 euro przyjęto wyjściową sumę podaną w systemie Info-Ekspert w kwocie bazowej 49.134 euro. Kwota ta odpowiadała pojazdom kupionym w kraju od autoryzowanego przedstawiciela danej marki, o normatywnym przebiegu i w standardowym wyposażeniu, zarejestrowanym w miesiącu maju roku produkcji. Specyfikę pojazdu uwzględniono poprzez zastosowanie korekt indywidualnych – zgodnie z „Instrukcją Określania Wartości pojazdów nr (...) z 17 maja 216 r.” do stosowania w Stowarzyszeniu Rzeczoznawców Techniki Samochodowej i Ruchu Drogowego oraz w Komputerowym Systemie (...). Ubezpieczyciel zastosował korektę dodatnią w wysokości 12.286 euro z tytułu wyposażenia dodatkowego oraz 732 euro z tytułu pierwszej rejestracji. W zakresie korekty ujemnej (w wysokości 15.377 euro) ubezpieczyciel przyjął rzeczywisty przebieg pojazdu na 350.000 km, a więc o 206.000 km więcej od przebiegu normatywnego, co skutkowało zastosowaniem korekty w wysokości -24,74%. Zastosowano również korektę ujemną (4.677 euro) z tytułu wcześniejszych napraw.

Szacunkowa wartość pozostałości po pojeździe została ustalona przez ubezpieczyciela w oparciu o najwyższą ofertę zakupu (wynoszącą 18.350 euro) powiększoną o 10% orientacyjnej marży pośrednika.

(zgłoszenie szkody – k. 910, korespondencja mailowa z 24 czerwca 2021 r., 29 września 2021 r. i 23 grudnia 2021 r. wraz z decyzjami ubezpieczyciela oraz wyceną – k.76-100, odwołanie od decyzji ubezpieczyciela – k. 16-17v.)

K. C. (na stałe pracujący w N.) nie zgodził się z przyznaną wysokością odszkodowania i zlecił sporządzenie prywatnej opinii/ekspertyzy przez rzeczoznawcę samochodowego, z której wynikało, że szkoda jakiej doznał wynosi 37.500 euro. W przedmiotowej ekspertyzie wartość pojazdu sprzed wypadku została określona na poziomie 50.000 euro, zaś wartość pozostałości na kwotę 12.500 euro. Przy ustalaniu wartości pojazdu przyjęto przebieg na poziomie 105.512 km (jako przebieg odczytany). Sporządzenie ekspertyzy prywatnej K. C. pokrył z własnych środków, w wysokości 3.946,64 euro.

(ekspertyza prywatna z tłumaczeniem – k. 23-48)

Samochód Karola Ciszka – P. (nr VIN: (...) został po raz pierwszy zarejestrowany 29 lipca 2015 r. Odczytany w dniu kolizji, tj. 24 marca 2021 r. przebieg pojazdu wynosił 105.512 km. Był to jednak przebieg nierzeczywisty, a w pojeździe doszło do ingerencji we wskazania drogomierza. W systemie (...) znajdują się informacje o zgłoszonych wskazaniach drogomierza z okresu (...) – wówczas na 220.000 km, a z okresu (...) – 263.200 km. Oszacowany przebieg pojazdu wynosił nie mniej niż 270.000 km. Ostatni przebieg został podany do internetowej oferty sprzedaży pojazdu (cenę wywoławczą określono na 38.950 euro). Stan ogólny pojazdu sprzed wypadku określono na przeciętny, adekwatny do wieku i przebiegu (rzeczywistego), pojazd – zgodnie z danymi przekazanymi do systemu (...)Baza brał udział w dwóch zdarzeniach kolizyjnych (we wrześniu 2015 r. – ze szkodą ok. 800 euro oraz w sierpnia 2018 r. – ze szkodą ok. 275 euro). Były to nieznaczne uszkodzenia, nie mające wpływu na wartość pojazdu po ich naprawie.

Pojazd posiadał liczne wyposażenie dodatkowe wpływające na jego wartość, takie jak: asystent parkowania z systemem kamer 360°, okno dachowe panoramiczne, szyby tylne przyciemniane, dywaniki podłogowe, aluminiową dźwignię zmiany biegów, wykończenia zewnętrzne w kolorze nadwozia, aluminiowe tarcze kół 21 caliS., fotele przednie ogrzewane, fotele przednie sortowe z regulacją elektryczną i pamięcią ustawień, hak holowniczy składany elektrycznie, pilot bramy garażowej, kierownicę z łopatkami zmiany biegów, kompas, reflektory LED z systemem (...)+, lusterka przyciemniane automatycznie, moduł telefoniczny, nakładki progów ze stali szlachetnej podświetlane, obramowanie zewnętrzne czarne w połysku, ogrzewanie postojowe, oświetlenie komfortowe, piasty kół z emblematem, system PCM z nawigacją satelitarną, system E.&D., czarne sportowe końcówki układu wydechowego, system dźwiękowy BOSE, system rozpoznawania znaków drogowych, tapicerkę skórzaną, zegary w kolorze białym, tuner cyfrowy radia, wspomaganie układu kierowniczego S., pneumatyczne zawieszenie kół z systemem PASM.

Oszacowana wartość pojazdu sprzed wypadku wynosiła 32.700 euro. Wartość pojazdu uszkodzonego (w związku ze zdarzeniem drogowym z 24 marca 2021 r.) oszacowana została na 12.500 euro.

(opinia biegłego – k. 116-149, opinia uzupełniająca – k. 186-190, ustna opinia uzupełniająca – k. 210v.-211)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie załączonych do akt sprawy, a wymienionych wyżej dokumentów. Sąd dał wiarę tym dokumentom, gdyż ich prawdziwość i wiarygodność w świetle wszechstronnego rozważenia zebranego materiału nie nasuwa żadnych wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły wnioski płynące z opinii biegłego sądowych z zakresu techniki motoryzacyjnej i wyceny wartości pojazdów oraz jakości i kosztów napraw powypadkowych ruchu drogowego – mgr inż. D. G..

Opinia została sporządzona przez osobę posiadającą odpowiednią wiedzę z zakresu będącego jej przedmiotem, a nadto została w sposób wyczerpujący uzupełniona opinią uzupełniającą oraz ustną podczas rozprawy, odnoszącą się do zarzutów powoda. Przedmiotowa opinia odpowiadała wymaganiom określonym w Kodeksie postępowania cywilnego, a nadto nie zachodziły żadne powody osłabiające zaufanie do wiedzy, kompetencji, doświadczenia czy bezstronności sporządzającego ją biegłego. Dowód z opinii pozwolił Sądowi ustalić i ocenić wartość pojazdu należącego do powoda sprzed zdarzenia drogowego z 24 marca 2021 r. oraz wartość jego pozostałości, a w konsekwencji uzasadnioną wysokość odszkodowania. Z powyższych względów, wobec kompletności, jasności i rzetelności sporządzonych opinii, wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego, jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania, podlegał pominięciu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

W analizowanej sprawie niesporny był fakt, że pojazd należący do powoda marki P. (...) o nr rej. (...) uległ w dniu 24 marca 2021 r. szkodzie całkowitej w wyniku uderzenia przez inny pojazd ubezpieczony w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń.

Podstawą odpowiedzialności pozwanego są przepisy art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 w zw. z art. 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Stosownie do art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Stosownie do treści § 4 cyt. przepisu, uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Zgodnie zaś z art. 34 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Oznacza to, że co do zasady pozwane towarzystwo ubezpieczeń odpowiada za szkodę - jednak jedynie w takim zakresie i na takiej samej zasadzie jak odpowiada jej sprawca - posiadacz pojazdu (art. 822 § 1 k.c.).

Kwestie odpowiedzialności pozwanego Ubezpieczyciela nie były sporne – Ubezpieczyciel już w toku postępowania likwidacyjnego przyjął swoją odpowiedzialność i wypłacił stosowne odszkodowanie. Osią sporu była natomiast jego wysokość. W ocenie powoda ubezpieczyciel posiłkując się niedokładnymi, niepełnymi dokumentami obniżył wartość pojazdu sprzed wypadku z dnia 24 marca 2021 r. przyjmując kwotę finalnie 42.100 euro.

Powód, uzasadniając swoje roszczenie powoływał się na sporządzoną na jego zlecenie prywatną opinią rzeczoznawcy, z której odszkodowanie mu należne, przyjmując odmienne wartości zarówno pojazdu jak i pozostałości, wynosić powinno 37.500 euro. Powód w toku postępowania dochodził więc różnicy pomiędzy kwotą należną (wynikającą z ekspertyzy prywatnej) a wypłaconą przez Ubezpieczyciela.

Zgodnie z art. 36 ww. ustawy odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

W zakresie ustalenia wysokości szkody kluczową rolę odegrał dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu mechaniki samochodowej. Zgodnie z wyceną dokonaną przez biegłego szacunkowa wartość pojazdu P. (...) powoda w stanie nieuszkodzonym w okresie marca 2021 r. na rynku (...) wynosiła 32.700 euro. Wartość tego pojazdu w stanie uszkodzonym (wartość pozostałości) w tym samym okresie została natomiast określona na 12.500 euro.

Przy ustalaniu wartości pojazdu nieuszkodzonego, zasadnym było przyjęcie notowań cenowych pojazdów używanych na rynku (...) ( (...)) z okresu wiosna/lato 2020 r. (dot. pojazdu P. (...), silnik diesla, skrzynia biegów automatyczna tiptronic z roku produkcji 2015 należących do kategorii VII pojazdów) (tj. 36.650 euro) i notowań z okresu jesień/zimna (...) (32.250 euro) co pozwoliło na oszacowanie miesięcznego spadku wartości. Powyższe wartości porównano z innym katalogiem (...) (A.) i pozwoliło to na oszacowanie bazowej wartości pojazdu, tj. 36.650 euro.

Z uwagi na brak podstaw do zakwestionowania metodologii przyjętej przez biegłego w zakresie oznaczenia normatywnego (standardowego) przebiegu pojazdów z kategorii VII, z roku produkcji 2015, przyjąć należało, że wynosił on 130.000 zł.

W tym miejscu należy wskazać, że przyjęty zarówno przez Ubezpieczyciela, jak i w ekspertyzie prywatnej zleconej przez powoda, przebieg pojazdu powoda (350.000 km / 105.512 km) były nieprawidłowe. Przebieg odczytany uznać należało za nierzeczywisty, w pojeździe doszło bowiem do ingerencji we wskazaniach drogomierza, co wynikało z danych (szczegółowo wskazanych w opinii biegłego) z systemu Auto-Baza, gdzie już w okresie sierpnia 2018 r. i stycznia 2020 r. wskazywany w ofertach sprzedaży przebieg był wyższy niż na odczycie w dniu wypadku.

Zasadnym było więc przyjęcie szacunkowej wartości przebiegu na poziomie 270.000 km. Tak oznaczony przebieg był wyższy o ok. 140.000 km od przebiegu normatywnego, co winno skutkować zastosowaniem korekty ujemnej przy wycenie należnego odszkodowania. Zgodnie z tabelą za każde ponadnormatywne 30.000 km przebiegu dla pojazdów kategorii VII stosuje się korektę ujemną wynoszącą 7%, co oznacza, że dla 140 km ponadnormatywnego przebiegu korekta wynosi ok. 4,66 x 7%, a więc po zaokrągleniu 32%. Wartość o jaką należało więc obniżyć odszkodowanie w związku z korektą z tytułu ponadnormatywnego przebiegu wynosiła 11.700 euro (36.650 x 0,32).

Z uwagi natomiast na liczne wyposażenie dodatkowe pojazdu, zasadnym okazało się przyjęcie korekty w wysokości bazowej 20% wartości bazowej pojazdu (tj. 36.650 euro x 0,20), co po zaokrągleniu pozwoliło na wzrost należnego odszkodowania o 7.350 euro. Kolejną korektą możliwą do uwzględnienia stanowiła korekta za datę pierwszej rejestracji, przyjmując jako wyjściowy miesiąc maj danego roku. Wartość procentowa korekty dla rejestracji pojazdu (27 lipca 2015 r.) wynosiła 1,05%, a więc po zaokrągleniu 400 euro.

Z powyższych wyliczeń wynikało, iż przyjmując szacunkowy rzeczywisty przebieg pojazdu powoda, wartość pojazdu nieuszkodzonego określić należało na kwotę 32.700 euro (36.650 + 400 + 7.350 – 11.700).

W zakresie natomiast wartości pojazdu uszkodzonego przyjąć należało metodę analizy aukcyjnej rynku. W tym zakresie prawidłowe okazały się wyliczenia powoda (wynikające z ekspertyzy prywatnej) potwierdzone sporządzoną w toku niniejszego postępowania opinią biegłego. Z materiału dowodowego wynika, że pojazd powoda, w stanie uszkodzonym został wystawiony na specjalistyczny portal aukcyjny, gdzie profesjonalne podmioty mogły złożyć oferty zakupu (k. 29). Złożone zostały 3 oferty w kwotach 12.500 euro, 12.000 euro i 7.500 euro, które były zgodne z miejscem zamieszkania powoda i lokalizacją pojazdu uszkodzonego. Oferowanie pojazdu znajdującego się na terenie (...) i zarejestrowanego w N. na terenie Polski (jak to uczynił w toku postępowania likwidacyjnego pozwany Ubezpieczyciel), dodatkowo w okresie września/października 2021 r. czyli 6 miesięcy po wystąpieniu szkody nie oddawało realiów rzeczywistego miejsca sprzedaży pojazdu uszkodzonego, czyli rynku (...). Za właściwą przyjąć należało wartość uszkodzonego pojazdu ustaloną na rynku (...) w okresie marca/kwietnia 2021 r. w kwocie 12.500 euro.

Powyższe skutkowało uznaniem, że zasadnym było przyznanie powodowi odszkodowania w wysokości 20.200 euro (wartość nieuszkodzonego pojazdu, tj. 32.700 euro pomniejszona o wartość pozostałości pojazdu, tj. 12.500 euro).

Z uwagi natomiast na fakt, że w toku postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel poczynił inne ustalenia zarówno co do wartości pojazdu nieuszkodzonego jak i wartości pozostałości i wypłacił łącznie kwotę 21.915 euro, tj. o 1.715 euro wyższą niż ustalona w toku niniejszego postępowania, powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu.

Co do natomiast żądania zapłaty kwoty 3.946,64 euro z tytułu wydatku poniesionego na prywatną ekspertyzę, wskazać należy, że zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa, którą Sąd w niniejszym składzie w pełni podziela, wydatki związane z prywatną ekspertyzą mogą, w niektórych sytuacjach, być objęte odszkodowaniem (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2004 r., III CZP 24/04, OSNC 2005/7-8/117). Ocena czy poniesione koszty ekspertyzy sporządzonej na zlecenie poszkodowanego w postępowaniu przedsądowym są objęte odszkodowaniem przysługującym od ubezpieczyciela z umowy odpowiedzialności cywilnej, musi być bowiem dokonana przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy, a w szczególności uzależnione od ustalenia, czy zachodzi normalny związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem tego wydatku a wypadkiem, oraz czy poniesienie tego kosztu było obiektywnie uzasadnione i konieczne także w kontekście ułatwienia określenia prawidłowo konkretnego ubezpieczyciela, jak i ułatwienia zakładowi ubezpieczeń ustalenia okoliczności wypadku i rozmiarów szkody (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 lutego 2002 r., V CKN 908/00, Lex nr 54365).

W ocenie Sądu, mając na względzie fakt, iż z uwagi na błędnie ustalony rzeczywisty przebieg pojazdu (tj. przyjęcie przebiegu odczytanego) w ekspertyzie prywatnej, co istotnie wpłynęło na wysokość dochodzonego roszczenia, nie sposób uznać, że wydatek poniesiony przez powoda z tego tytułu był wydatkiem obiektywnie uzasadnionym, a więc mogącym być objętym odszkodowaniem.

W związku z tym, że ciężar dowodu wykazania okoliczności stanowiących podstawę dochodzonego roszczenia, w szczególności wysokości szkody spoczywa, zgodnie z treścią art. 6 k.c., na poszkodowanym, a powód ciężarowi temu nie sprostał, powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono jak w pkt I wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na zasądzone koszty składały się: koszty wydatkowane przez stronę pozwaną tytułem zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5.400 zł (ustalone na podstawie § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. (pkt II wyroku).

W punkcie III sentencji wyroku, na podstawie art. 113 ustawy z 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd zasądził od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa. Wydatki związane z postępowaniem, tymczasowo poniesione przez Skarb Państwa, wynosiły 888,07 zł, a składała się na nie część wynagrodzenia biegłego niepokryta z zaliczki uiszczonej przez strony (postanowienie z 21 marca 2023 r. – k. 155, postanowienie z 16 października 2023 r. – k. 194). Powód winien ponieść te wydatki jako przegrywający sprawę w całości.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.