Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 385/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2024-03-14

Sygn. akt I C 385/18

WYROK CZĘŚCIOWY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Tadeusz Bulanda

Protokolant: sekretarz sądowy Karolina Stańczuk

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. B. i J. Ł.

przeciwko Skarbowi Państwa – Wojewodzie (...)

o zapłatę

I.  Oddala powództwo w zakresie roszczeń M. B. i J. Ł.;

II.  Obciąża M. B. i J. Ł. kosztami procesu poniesionymi przez pozwanego oraz wydatkami poniesionymi tymczasowo przez Skarb Państwa – Sąd Okręgowy w Warszawie, pozostawiając szczegółowe wyliczenie tych kosztów referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt I C 385/18

UZASADNIENIE

wyroku częściowego z dnia 14 marca 2024 r.

Pozwem z 29 marca 2018 r. skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa – Wojewodzie (...), powodowie M. B., J. Ł. i Z. Ł. wnieśli o:

1.  zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – Wojewody (...) na rzecz:

a)  powódki M. B. kwoty 427.257,60 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty;

b)  powoda J. Ł. kwoty 414.691,20 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty;

c)  powoda Z. Ł. kwoty 414.691,20 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty;

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (pozew – k. 5-20).

W odpowiedzi na pozew pozwany Skarb Państwa – Wojewoda (...) wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powodów zwrotu kosztów postępowania na rzecz Skarbu Państwa – Wojewody (...), zaś kosztów zastępstwa procesowego – na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (odpowiedź na pozew – k. 113-122).

Postanowieniem z 24 marca 2021 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zawiesił postępowanie na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. w części dotyczącej roszczenia Z. Ł.. W pkt 2 podjął zawieszone w tej części postępowanie z udziałem wykonawców testamentu Z. Ł.H. L., J. L. i J. Ł. (postanowienie – k. 370).

Pismem procesowym z 26 października 2023 r. (data nadania) powodowie rozszerzyli powództwo w ten sposób, że wnieśli o:

1.  zasądzenie od pozwanego Skarbu państwa – Wojewody (...) na rzecz:

a.  powódki M. B. kwoty 793.560 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty;

b.  powoda J. Ł. kwoty 770.220 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty;

2.  wydanie wyroku częściowego rozstrzygającego o żądaniach powyżej (pismo procesowe – k. 627-628v).

Pismem procesowym z 20 listopada 2023 r. pozwany Skarb Państwa – Wojewoda (...) wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz Skarbu Państwa – (...) kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Pozwany podtrzymał zarzut braku legitymacji procesowej powodów, a dodatkowo podniósł zarzut przedawnienia roszczeń, o które powodowie rozszerzyli powództwo (pismo procesowe – k. 633-639).

W dalszym toku postępowania stanowiska stron nie uległy zmianie ( protokół rozprawy – k. 663-663v).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Nieruchomość gruntowa położona przy ul. (...) w W., uregulowana w dawnej księdze hipotecznej pod nazwą „K. Nr (...)” (dalej: „Nieruchomość”), znajdowała się na terenie objętym działaniem dekretu z dnia 16 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze (...). W. (Dz. U. Nr 50, poz. 279) (dalej „dekret”). Z datą wejścia w życie dekretu tj. z dniem 21 listopada 1945 r. grunt nieruchomości zgodnie z art. 1 dekretu przeszedł na własność Gminy (...). W., a od 1950 r. na podstawie art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej (Dz. U. Nr 14, poz. 130) na rzecz Skarbu Państwa. Z dniem 27 maja 1990 r. grunt stał się własnością Dzielnicy-Gminy W., a następnie na mocy art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz. U. Nr 41, poz. 361 z późn. zm.) - własnością (...). W..

Zgodnie z zaświadczeniem z dnia 15 lutego 2005 r. wydanym przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa X Wydział Ksiąg Wieczystych w dziale II księgi hipotecznej pod nazwą „K. Nr (...)” ujawniony był W. P., a przez zastrzeżenie jego córka H. G. (1) (zaświadczenie Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa z dnia 15 lutego 2005 r. – k. 21-22v).

Wnioskiem z 19 listopada 1948 r. H. G. (1) wystąpiła o przyznanie własności czasowej do gruntu przedmiotowej nieruchomości; wniosku nie rozpoznano do 2004 r.

Decyzją nr (...) z dnia 26 lutego 1990 r. Kierownik Wydziału Geodezji Gospodarki Gruntami Urzędu Dzielnicowego W. orzekł o sprzedaży lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym w W. przy ul. (...), dwuizbowego, zawierającego jeden pokój, kuchnię, przedpokój, łazienkę, o powierzchni użytkowej 36 m ( 2) oraz części wynoszącej 0,054 budynku i innych urządzeń służących do wspólnego użytku ogółu mieszkańców i oddaniu w użytkowanie wieczyste na lat 99 część gruntu o ogólnej powierzchni 242 m ( 2), na którym usytuowany jest budynek. Część ta wynosi 0,054 działki KW (...).

Decyzją nr (...) z dnia 28 lutego 1990 r. Kierownik Wydziału Geodezji Gospodarki Gruntami Urzędu DzielnicowegoW.orzekł o sprzedaży lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym w W. przy ul. (...), jednoizbowego, zawierającego jeden pokój, przedpokój, wc, o powierzchni użytkowej 19,10 m ( 2) oraz części wynoszącej 0,029 budynku i innych urządzeń służących do wspólnego użytku ogółu mieszkańców i oddaniu w użytkowanie wieczyste na lat 99 część gruntu o ogólnej powierzchni 242 m ( 2), na którym usytuowany jest budynek. Część ta wynosi 0,029 działki KW (...).

Decyzją nr (...) z dnia 27 października 1976 r. wydaną z up. Naczelnika Dzielnicy W. orzeczono o sprzedaży lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym w W. przy ul. (...), jednoizbowego, zawierającego jeden pokój, przedpokój, wc, o powierzchni użytkowej 19,40 m ( 2) oraz części wynoszącej 0,028 budynku i innych urządzeń służących do wspólnego użytku ogółu mieszkańców i oddaniu w użytkowanie wieczyste na lat 99 część gruntu o ogólnej powierzchni 242 m ( 2), na którym usytuowany jest budynek. Część ta wynosi 0,028 działki KW (...).

Decyzją nr (...) z dnia 3 lipca 1985 r. Kierownik Wydziału Geodezji Gospodarki Gruntami Urzędu Dzielnicowego W. orzekł o sprzedaży lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym w W. przy ul. (...), trzyizbowego, zawierającego dwa pokoje, kuchnię, przedpokój, łazienkę, wc, o powierzchni użytkowej 53,31 m ( 2) oraz części wynoszącej 0,08 budynku i innych urządzeń służących do wspólnego użytku ogółu mieszkańców i oddaniu w użytkowanie wieczyste na lat 99 część gruntu o ogólnej powierzchni 242 m ( 2), na którym usytuowany jest budynek. Część ta wynosi 0,08 dziatki KW (...).

Decyzją nr (...) z dnia 19 września 1989 r. Kierownik Wydziału Geodezji Gospodarki Gruntami Urzędu Dzielnicowego W. orzekł o sprzedaży lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym w W. przy ul. (...), dwuizbowego, zawierającego jeden pokój, kuchnię, przedpokój, łazienkę, o powierzchni użytkowej 40,43 m ( 2) oraz części wynoszącej 0,061 budynku i innych urządzeń służących do wspólnego użytku ogółu mieszkańców i oddaniu w użytkowanie wieczyste na lat 99 część gruntu o ogólnej powierzchni 242 m ( 2), na którym usytuowany jest budynek. Część ta wynosi 0,061 działki KW (...).

Decyzją nr (...) z dnia 5 października 1989 r. Kierownik Wydziału Geodezji Gospodarki Gruntami Urzędu Dzielnicowego W. orzekł o sprzedaży lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym w W. przy ul. (...), dwuizbowego, zawierającego jeden pokój, kuchnię, łazienkę, przedpokój, o powierzchni użytkowej 41,20 m ( 2) oraz części wynoszącej 0,062 budynku i innych urządzeń służących do wspólnego użytku ogółu mieszkańców i oddaniu w użytkowanie wieczyste na lat 99 część gruntu o ogólnej powierzchni 242 m ( 2), na którym usytuowany jest budynek. Część ta wynosi 0,062 działki KW (...) (decyzja nr (...) z dnia 26.02.1990 r. – k. 40-41, decyzja nr (...) z dnia 28.02.1990 r. – k. 42-43, decyzja Nr (...) z dnia 27.10.1976 r. – k. 44-45, decyzja nr (...) z dnia 3 lipca 1985 r. – k. 46-47 decyzja nr (...) z dnia 19 września 1989 r. – k. 48-49, decyzja nr (...) z 5 października 1989 r. – k.50-51, odpisy ksiąg wieczystych lokali nr (...) – k. 52-71).

H. G. (2) zmarła 12 lutego 1993 r., a spadek po niej zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa, sygn. akt I Ns 1497/93 nabyła na mocy testamentu H. D. w całości. Spadek po zmarłej 22 marca 1999 r. H. D., zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa (sygn. akt I Ns 881/00), nabył z mocy ustawy J. D. w całości (postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie I Ns 1497/93 – k. 91-91v., postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa I Ns 881/00 – k. 92-93).

Wniosek złożony przez dawną właścicielkę nieruchomości o przyznanie prawa własności czasowej do gruntu, co do działki ewidencyjnej nr (...) z obrębu (...), został rozpoznany decyzją Prezydenta (...). W. nr (...) z dnia 28 grudnia 2004 r., na mocy której orzeczono:

I.  ustanowić na lat 99 użytkowanie wieczyste do udziału wynoszącego 0,686 części zabudowanego gruntu o powierzchni 242 m ( 2) , oznaczonego jako działka ewidencyjna nr (...) w obrębie (...), uregulowanego w księdze wieczystej KW nr (...) położonego przy ul. (...) - na rzecz następcy prawnego H. G. (1)J. D.,

II.  ustalić czynsz symboliczny z tytułu ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do gruntu opisanego w pkt I decyzji w wysokości netto 420 zł (…);

III.  odmówić ustanowienia użytkowania wieczystego do udziału wynoszącego 0,314 części zabudowanego gruntu opisanego w pkt I – oddanego w użytkowanie wieczyste właścicielom lokali mieszkalnych nr (...) znajdujących się w budynku położonym przy ul. (...).

W punkcie V ww. decyzji wskazano, że na gruncie, do którego ustanawia się prawo użytkowania wieczystego, znajduje się budynek mieszkalny, wybudowany przed 1945 r., stanowiący w części niesprzedanej zgodnie z art. 5 dekretu – odrębną od gruntu nieruchomość pozostającą własnością dotychczasowych właścicieli (decyzja nr (...) z 28 grudnia 2004 r. – k. 23-26).

J. D., aktem notarialnym (Rep. A (...)) z dnia 19 grudnia 2006 r., zbył na rzecz:

a)  Z. Ł. udział (...) we współwłasności budynku mieszkalnego położnego w W. przy ul. (...) stanowiącego z mocy prawa odrębną nieruchomość oraz wynikające z Dekretu z 26.10.1945 roszczenia w stosunku do (...) W., w szczególności o ustanowienie użytkowania wieczystego w udziale (...) oraz roszczenie w stosunku do (...) W. wynikające z zawarcia umów sprzedaży lokali zawartych po złożeniu wniosku dekretowego;

b)  J. Ł. udział (...) we współwłasności budynku mieszkalnego położnego w W. przy ul. (...) stanowiącego z mocy prawa odrębną nieruchomość oraz wynikające z Dekretu z 26.10.1945 roszczenia w stosunku do (...) W., w szczególności o ustanowienie użytkowania wieczystego w udziale (...) oraz roszczenie w stosunku do (...) W. wynikające z zawarcia umów sprzedaży lokali zawartych po złożeniu wniosku dekretowego;

c)  M. B. udział (...) we współwłasności budynku mieszkalnego położnego w W. przy ul. (...) stanowiącego z mocy prawa odrębną nieruchomość oraz wynikające z Dekretu z 26.10.1945 roszczenia w stosunku do (...) W., w szczególności o ustanowienie użytkowania wieczystego w udziale (...) oraz roszczenie w stosunku do (...) W. wynikające z zawarcia umów sprzedaży lokali zawartych po złożeniu wniosku dekretowego.

Stawający do aktu oświadczyli, że zbycie roszczeń obejmowało w szczególności:

roszczenia wynikające z brzmienia dekretu z dnia 26.10.1945 r., to jest roszczenia o ustanowienie na rzecz kupujących proporcjonalnie do nabywanych udziałów prawa użytkowania wieczystego gruntu, co obejmuje także roszczenia w udziale związanym z odrębną własnością lokalu nr (...), który stanowi własność (...) W. na podstawie dziedziczenia po dotychczasowym właścicielu, wobec czego ustały w stosunku do tego lokalu nieodwracalne zmiany stanu prawnego i zachodzą przesłanki do częściowej zmiany decyzji Prezydenta (...) W. z dnia 28.12.2004r. w zakresie pkt III powołanej decyzji,

roszczenia w stosunku do (...) W. wynikające z zawarcia umów sprzedaży lokali mieszkalnych w budynku zawartych po dniu złożenia wniosku o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste oraz użytkowania budynku w tym samym okresie.

Nabycie zostało dokonane za cenę w łącznej kwocie 1 500 000 zł, na którą składa się cena budynku w kwocie 250 000 zł oraz cena roszczeń wynikających z dekretu w kwocie 1 250 000 zł.

W § 3 ww. umowy zostało stwierdzone, że J. D. jako następca prawny poprzedniego właściciela jest w chwili obecnej współwłaścicielem budynku z wyłączeniem wyodrębnionych oraz zbytych na rzecz najemców lokali, właścicielem lokali niewyodrębnionych oraz jedynym uprawnionym z tytułu roszczeń przysługujących względem (...) W., w szczególności o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu przedmiotowej nieruchomości.

Z treści § 5 umowy wynika, że w dniu 30 marca 2005 r. został zawarty pomiędzy J. D., a (...) W.D.protokół przejęcia - przekazania zarządu i administracji budynku położnego na nieruchomości, z wyłączeniem lokali sprzedanych (akt notarialny z dnia 19 grudnia 2006 r., Rep. A (...)).

Decyzją z 4 grudnia 2007 r. na skutek złożonego w dniu 29 października 2007 r. wniosku pełnomocnika Z. Ł., J. Ł. i M. P. (...) W. orzekł o zmianie pkt I decyzji nr (...) z 28 grudnia 2004 r. (sprostowanej postanowieniem nr (...) z 16 stycznia 2007 r.), nadając mu brzmienie: „ustanowić na lat 99 użytkowanie wieczyste do udziału wynoszącego 0,686 części zabudowanego gruntu o powierzchni 242 m ( 2 ), oznaczonego jako działka ewidencyjna nr (...) w obrębie (...), uregulowanego w księdze wieczystej KW nr (...) położonego przy ul. (...) - na rzecz: Z. Ł. – w udziale 0, (...) części, J. Ł. – w udziale 0, (...) części oraz M. B. – w udziale wynoszącym 0, (...) części” (decyzja nr (...) z 4 grudnia 2007 r. – k. 27-28).

W wykonaniu postanowień wyżej wymienionych decyzji w dniu 25 stycznia 2008 r. (...) W. zawarło z Z. Ł., J. Ł. i M. B. umowę o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, na mocy której (...). W. oddało w użytkowanie wieczyste w udziale wynoszącym (...) części gruntu przy ul. (...), o obszarze 242 m ( 2) , oznaczony jako działka nr (...), w obrębie (...) na rzecz Z. Ł. w udziale (...), J. Ł. w udziale (...), M. B. w udziale (...) na okres 99 lat (akt notarialny z dnia 25 stycznia 2008 r. Rep. (...) – k. 29-39).

W latach 2012-2016 ww. decyzje o sprzedaży lokali w budynku przy ul. (...) zostały przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze uznane za wydane z rażącym naruszeniem prawa. Jednakże z uwagi na nieodwracalność skutków prawnych wywołanych tymi decyzjami nie stwierdzono ich nieważności. SKO każdorazowo wskazało, że organ rażąco naruszył prawo, tj. art. 15a ust. 1 ustawy z 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach, zgodnie z którym organ administracji mógł poszczególne lokale wyodrębnić i sprzedać najemcom tych lokali jako przedmiot odrębnej własności z równoczesnym oddaniem im w użytkowanie wieczyste ułamkowej części terenu, na którym położony jest budynek, wyłącznie w domach stanowiących własność Skarbu Państwa. Na mocy art. 5 dDekretu natomiast budynki oraz inne przedmioty znajdujące się na gruncie pozostawały własnością dotychczasowych właścicieli o ile złożyli wniosek o ustanowienie prawa własności czasowej. W zakresie lokali przy ul. (...) wniosek dekretowy został złożony w przewidzianym terminie, a rozpoznany dopiero w 2004 r., a więc w dacie wydawania orzeczeń sprzedażowych, Skarb Państwa nie posiadał prawa własności budynku (Decyzja SKO w W. w sprawie o sygn. (...) z 30.03.2015 r. – k. 72-73, Decyzja SKO w W. w sprawie o sygn. (...) z 30.03.2015 r. – 74-75, Decyzja SKO w W. w sprawie o sygn. akt (...) z 25.04.2012 r. – k. 76-77, Decyzja SKO w W. w sprawie o sygn. akt (...)z 22.09.2016 r. – k. 78-81, Decyzja SKO w W. w sprawie o sygn. (...)z 8.06.2015 r. – k. 82-84, Decyzja SKO w W. w sprawie o sygn. (...) z 8.06.2015 r. – k. 85-87,, Decyzja SKO w W. w sprawie o sygn. (...) z 8.06.2015 r. – k. 88-90).

Do czasu zamknięcia rozprawy nie zakończyło się postępowanie w sprawie stwierdzenia nabycia spadku po Z. Ł. oraz jego żonie i spadkobierczyni – H. L. prowadzone w Sądzie Rejonowym w Mińsku Mazowieckim (sygn. I Ns 86/23).

Powyższy stan faktyczny sprawy został ustalony przez Sąd na podstawie wymienionych powyżej dokumentów, kopii i wydruków, albowiem nie pozostawały ze sobą w sprzeczności, a strony w toku procesu nie zakwestionowały ich prawdziwości, autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Nie budziły one wątpliwości Sądu, w związku z czym mogły stanowić pełnowartościowe dowody w sprawie. Zawarte w dokumentacji informacje tworzyły spójny obraz stanu faktycznego sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 317 § 1 in principio k.p.c. sąd może wydać wyrok częściowy, jeżeli nadaje się do rozstrzygnięcia tylko część żądania lub niektóre z żądań pozwu. Żądanie M. B. i J. Ł. nadawało się do rozstrzygnięcia, wobec czego zasadne było rozstrzygnięcie w wyroku częściowym o zgłoszonych przez tych powodów roszczeniach.

Powództwo M. B. i J. Ł. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 417 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. W myśl art. 417 1 § 2 zd. 1 k.c. jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Natomiast w odniesieniu do szkód spowodowanych wydaniem przed dniem 1 września 2004 roku ostatecznej decyzji administracyjnej, której nieważność w świetle przepisu art. 156 § 1 k.p.a. lub wydanie z naruszeniem prawa w rozumieniu art. 158 § 2 k.p.a. stwierdzono następnie decyzją nadzorczą, podstawę odpowiedzialności Skarbu Państwa stanowi przepis art. 160 k.p.a. w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 sierpnia 2004 roku. Przepis art. 160 k.p.a. został uchylony z dniem 1 września 2004 roku na mocy art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o zmianie ustawy Kodeks cywilny i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2004 r. nr 162 poz. 1692). W myśl art. 5 tej ustawy do zdarzeń i stanów prawnych powstałych przed jej wejściem w życie stosuje się przepisy art. 160 k.p.a. w brzmieniu obowiązującym do dnia wejścia tej ustawy w życie (patrz: uchwała SN z dnia 31 marca 2011 roku, III CZP 112/10, Lex numer 751460).

Zgodnie z art. 160 k.p.a., w brzmieniu wg stanu na dzień 31 sierpnia 2004 roku, stronie, która poniosła szkodę na skutek wydania decyzji z naruszeniem przepisu art. 156 § 1 albo stwierdzenia nieważności takiej decyzji, służy roszczenie o odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę, chyba że ponosi ona winę za powstanie okoliczności wymienionych w tym przepisie (§ 1). Do odszkodowania stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego z wyłączeniem art. 418 tego Kodeksu (§ 2). Odszkodowanie przysługuje od organu, który wydał decyzję z naruszeniem przepisu art. 156 § 1 k.p.a., chyba że winę za powstanie okoliczności wymienionych w tym przepisie ponosi inna strona postępowania dotyczącego tej decyzji; w tym ostatnim przypadku roszczenie o odszkodowanie służy w stosunku do strony winnej powstania tych okoliczności (§ 3). Roszczenie o odszkodowanie przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym stała się ostateczna decyzja stwierdzająca nieważność decyzji wydanej z naruszeniem przepisu art. 156 § 1 albo decyzja, w której organ stwierdził, w myśl art. 158 § 2, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisu art. 156 § 1 (§ 6).

W art. 160 k.p.a. nie zostały określone przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, dlatego też zastosowanie znajdzie dodatkowo art. 417 k.c., a w zakresie określenia rozmiaru szkody i związku przyczynowego między wydaniem wadliwej decyzji administracyjnej, a szkodą art. 361-363 k.c.

Powodowie swoją legitymację do procesową do dochodzenia roszczenia odszkodowawczego wywodzili z umowy zawartej 19 grudnia 2006 r. między nimi a J. D..

W § 3 ww. umowy zostało stwierdzone, że J. D. jako następca prawny poprzedniego właściciela jest w chwili obecnej współwłaścicielem budynku z wyłączeniem wyodrębnionych oraz zbytych na rzecz najemców lokali, właścicielem lokali niewyodrębnionych oraz jedynym uprawnionym z tytułu roszczeń przysługujących względem (...) W., w szczególności o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu przedmiotowej nieruchomości. Z treści § 5 umowy wynika, że w dniu 30 marca 2005 r. został zawarty pomiędzy J. D., a (...) W.D.protokół przejęcia przekazania zarządu i administracji budynku położnego na nieruchomości, z wyłączeniem lokali sprzedanych.

Mając na uwadze powyższe postanowienia umowy należy zgodzić się ze stanowiskiem pozwanego, iż powodowie nie posiadają legitymacji procesowej do dochodzenia od Skarbu Państwa odszkodowania na podstawie art. 160 k.p.a. z tytułu wadliwych decyzji o sprzedaży lokali mieszkalnych, bowiem takich roszczeń i wobec tego podmiotu ww. umową nie nabyli.

Zgodnie z § 6 umowy J. D. zbył na rzecz powodów Z. Ł., J. Ł. i M. B.:

1.  udziały we współwłasności budynku mieszkalnego położnego w W. przy ul. (...) stanowiącego z mocy prawa odrębną nieruchomość,

2.  wynikające z brzmienia dekretu z dnia 26.10.1945r. roszczenia w stosunku do (...) W., w szczególności o ustanowienie użytkowania wieczystego nieruchomości.

Wskazać należy, że J. D. mógł zbyć tylko te prawa, które sam posiadał, tj. udział we współwłasności obejmujący lokale niesprzedane wraz z udziałem w gruncie oraz roszczenia, które zdecydował się zbyć na rzecz powodów, a które zostały uszczegółowione w dalszych postanowieniach umowy.

Stawający do aktu oświadczyli, że zbycie roszczeń obejmowało w szczególności:

roszczenia wynikające z brzmienia dekretu z dnia 26.10.1945r. to jest roszczenia o ustanowienie na rzecz kupujących proporcjonalnie do nabywanych udziałów prawa użytkowania wieczystego gruntu, co obejmuje także roszczenia w udziale związanym z odrębną własnością lokalu nr (...), który stanowi własność (...) W. na podstawie dziedziczenia po dotychczasowym właścicielu, wobec czego ustały w stosunku do tego lokalu nieodwracalne zmiany stanu prawnego i zachodzą przesłanki do częściowej zmiany decyzji Prezydenta (...) W. z 28 grudnia 2004 r. w zakresie pkt III decyzji,

roszczenia w stosunku do (...) W. wynikające z zawarcia umów sprzedaży lokali mieszkalnych w budynku zawartych po dniu złożenia wniosku o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste oraz użytkowania budynku w tym samym okresie.

Treść umowy z 19 grudnia 2006 r. jest jasna i klarowana, a jej przedmiot został określony w sposób precyzyjny. Powodowie od następcy prawnego dawnego właściciela nabyli roszczenia wynikające z dekretu z 26.10.1945r. o własności użytkowaniu gruntów na obszarze (...) W. tj. prawo do żądania ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do gruntu - art. 7 dekretu, co zostało szczegółowo opisane w treści umowy. Po pierwsze powodowie nabyli te roszczenia w stosunku do (...) W., a nie Skarbu Państwa. Ponadto nabyli roszczenia w stosunku do (...) W. wynikające z zawarcia umów sprzedaży lokali mieszkalnych w budynku zawartych po dniu złożenia wniosku o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste oraz użytkowania budynku w tym samym okresie.

Z powyższego wynika, że przedmiotem umowy nie była cesja roszczeń o odszkodowanie od Skarbu Państwa z tytułu wadliwych decyzji o sprzedaży lokali mieszkalnych w budynku położnym w W. przy ul. (...).

Trzeba też podkreślić, że akt notarialny został sporządzony już po wydaniu przez Sąd Najwyższy uchwały z dnia 07.12.2006 r., sygn. III CZP 99/06, przesadzającej kwestię podmiotu legitymowanego biernie. W uchwale tej - wobec dotychczasowych rozbieżności w orzecznictwie - rozstrzygnięto, iż Skarb Państwa jest biernie legitymowany w sprawie o naprawienie szkody wynikłej z ostatecznej decyzji administracyjnej, o której mowa w art. 36 ust 3 pkt 3 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.), także wtedy, gdy stwierdzenie jej nieważności lub stwierdzenie, że została wydana z naruszeniem prawa, nastąpiło po dniu 26 maja 1990 r.

Umowa z 19 grudnia 2006 r., z której powodowie wywodzą swoją legitymację, została sporządzona przez profesjonalistę zatem należy oczekiwać, że treść ww. uchwały SN była notariuszowi znana. Nawet jeśli kwestia podmiotu legitymowanego biernie była aż do dnia wydania ww. uchwały niejednolicie ujmowana w orzecznictwie oraz wobec faktu, że decyzje o sprzedaży lokali, za które powodowie dochodzą odszkodowania w niniejszym postępowaniu wydane były przez Skarb Państwa, nic nie stało na przeszkodzie, aby dla zabezpieczenia przyszłych roszczeń wskazać w umowie również Skarb Państwa.

Podsumowując, mimo iż powodowie nabyli mocą umowy roszczenia w stosunku do (...) W. wynikające z zawarcia umów sprzedaży lokali mieszkalnych w budynku zawartych po dniu złożenia wniosku o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste oraz użytkowania budynku w tym samym okresie, to nie posiadają legitymacji do dochodzenia tych roszczeń od Skarbu Państwa, gdyż nabycie takiego roszczenia nie wynika z umowy sporządzonej 19 grudnia 2006 r.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, z uwagi na brak legitymacji procesowej czynnej, powództwo M. B. i J. Ł. podlegało oddaleniu w całości.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., stosownie do zasady odpowiedzialności za wynika procesu, w całości obciążając tymi kosztami powodów. Stosownie natomiast do art. 108 § 1 k.p.c. Sąd rozstrzygnął jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Iwona Lubańska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Tadeusz Bulanda
Data wytworzenia informacji: