Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Bożena Chłopecka

Protokolant: sekretarz sądowy Oliwia Goliszewska

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2024 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku S.A. z siedzibą w W.

przeciwko M. B., S. B.

o zapłatę

I.  zasądza od M. B. i S. B. solidarnie na rzecz (...) Banku S.A. z siedzibą w W. kwotę 221 756,80 zł (dwieście dwadzieścia jeden tysięcy siedemset pięćdziesiąt sześć złotych osiemdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia12 lipca 2022 r. do dnia zapłaty;

II.  ustala, że pozwani solidarnie w całości ponoszą koszty postępowania, z tym, że ich wyliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu.

Sędzia Bożena Chłopecka

Sygn. akt I C 387/22

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 lipca 2022 r. (data nadania przesyłki, k. 51) (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W., zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł przeciwko M. B. i S. B. o:

1.  orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwani mają zapłacić powodowi kwotę 221.756,80 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, w ciągu dwóch tygodni od daty doręczenia nakazu zapłaty,

2.  zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 28 maja 2014 r. zawarł z pozwanymi M. B. i S. B. umowę kredytu zabezpieczonego na nieruchomości (...) nr (...), na podstawie której udostępnił ww. pozwanym kwotę 234.483,35 zł. W ramach umowy pozwani zobowiązali się do terminowej spłaty kredytu. Wobec braku dokonywania przez pozwanych wpłat, a tym samym niewywiązywania się z warunków Umowy, przedmiotowa Umowa została wypowiedziana, a pozwani zostali wezwani do spłaty zadłużenia. Wobec powyższego powód wystawił wyciąg z ksiąg banku w łącznej wysokości 221.756,80 zł, na które to zadłużenie składa się kwota niespłaconego kapitału, odsetek umownych oraz opłat, a także odsetek od zadłużenia przeterminowanego (pozew, k. 3-5).

W dniu 1 sierpnia 2022 r. tut. Sąd w sprawie pod sygn. I Nc 132/22 nakazał, aby pozwani M. B. i S. B. zapłacili solidarnie na rzecz powoda kwotę 221.756,80 zł wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12 lipca 2022 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 18.305 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia od dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów postępowania w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wnieśli w tym terminie do tutejszego Sądu sprzeciw (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym pod sygn. I Nc 132/22 z 1 sierpnia 2022 r., k. 53).

Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym w dniu 19 sierpnia 2022 r. (data nadania przesyłki, k. 72v.) złożyli M. B. i S. B., zastępowani przez profesjonalnego pełnomocnika, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda solidarnie na rzecz pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwani M. B. i S. B. zakwestionowali powództwo co do zasady. Pozwani ponieśli zarzut niewykazania roszczenia zarówno w zakresie należności głównej, jak i w zakresie należności ubocznych, brak wykazania przekazania przez Bank pozwanym środków pieniężnych, przedłożenia dokumentów w kserokopiach, niepodpisanych za zgodność z oryginałem, a ponadto brak skutecznego wypowiedzenia umowy i przedwczesność powództwa ( sprzeciw k. 63-68v.).

W odpowiedzi na sprzeciw pozwanych powód wskazał, że podtrzymuje żądania wynikające z pozwu w całości. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (pismo procesowe powoda z 19 września 2023 r., k. 81-88).

Do zamknięcia rozprawy strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie (protokół rozprawy z 21 maja 2024 roku k. 239).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Bank S.A. z siedzibą w W. oraz S. B. i M. B. w dniu 28 maja 2014 r. zawarli umowę kredytu zabezpieczonego na nieruchomości (...) nr (...) (dalej: Umowa). Na podstawie zawartej Umowy Bank udzielił pozwanym kredytu w kwocie 234.483,35 zł, przeznaczonego na:

- sfinansowanie dodatkowych kosztów z tytułu różnic dotyczących spłacanych zobowiązań (5862,08 zł);

- spłata zobowiązań nie związanych z działalnością gospodarczą lub rolniczą Kredytobiorcy (228.621,27 zł) (§ 2 ust. 2 Umowy).

Zabezpieczenie kredytu stanowiły: cesja praw z polisy ubezpieczenia nieruchomości, ubezpieczenie niskiego wkładu własnego, ubezpieczenie pomostowe, pełnomocnictwo do rachunku, hipoteka mieszkalna na nieruchomości położonej przy ul. (...) w W. (§ 2 ust. 5 i 5A Umowy).

Zgodnie z § 9 ust. 2 Umowy, docelowym zabezpieczeniem wierzytelności o zwrot kredytu, roszczeń odsetek, kosztów ubocznych w tym opłat i prowizji z tytułu kredytu udzielonego przez bank będzie hipoteka ustanowiona na pierwszym miejscu w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości na zabezpieczenie roszczeń.

Kwotę udzielonego kredytu kredytobiorca zobowiązał się spłacić wraz z należnymi odsetkami w 360 ratach (§ 2 ust. 1 Umowy).

Oprocentowanie kredytu w całym okresie kredytowania miało być zmienne, zaś na dzień sporządzenia Umowy wynosiło 6,77 % i stanowiła sumę stopy referencyjnej oraz marży (§ 2 ust. 1 i § 8 ust. 1 i 2 Umowy). Do czasu ustanowienia zabezpieczenia hipotecznego określonego w § 2 ust. 6 Umowy marża miała być podwyższona o wartość określoną w § 2 ust. 9 Umowy, tj. o 1,5 p.p. (§ 2 ust. 9 i § 8 ust. 3 Umowy).

W myśl § 10 ust. 2 pkt 7 Umowy, kredytobiorca zobowiązał się do informowania banku do czasu całkowitej spłaty kredytu o zmianie miejsca zamieszkania i zatrudnienia, w przeciwnym wypadku Bank uzna, iż wyżej wymienione okoliczności nie wystąpiły.

Zgodnie z § 10 ust. 13 Umowy, kredytobiorca zobowiązany jest do całkowitej spłaty kredytu w przypadku zbycia prawa do nieruchomości bez zgody banku, w formie wskazanej przez bank, za wyjątkiem okoliczności, w których zbycie praw do nieruchomości nastąpiło jednocześnie z przejęciem długu przez nowego zbywcę za zgodą banku lub kredytobiorca uzgodnił z bankiem nowe zabezpieczenie kredytu.

Stosownie do § 11 ust. 1 Umowy, każdej ze stron przysługuje prawo rozwiązania niniejszej Umowy. Rozwiązanie umowy może nastąpić z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia, bądź w każdym czasie - za porozumieniem stron.

W przypadku stwierdzenia przez Bank zagrożenia w spłacie Kredytu lub w przypadku braku realizacji postanowień umowy ze strony Kredytobiorcy mających wpływ na zdolność kredytową Kredytobiorcy lub możliwość dochodzenia roszczeń przez Bank, Bank ma prawo wypowiedzieć częściowo lub całkowicie Umowę. W okolicznościach, gdy Kredytobiorca zalega ze spłatą dwóch kolejnych pełnych rat (...) Bank pisemnie wzywa Kredytobiorcę do zapłaty. Gdy należności nie zostaną uregulowane w terminie 7 dni od daty odbioru wezwania do zapłaty Bank ma prawo wypowiedzieć Umowę (§ 11 ust. 2 Umowy).

Zgodnie z § 11 ust. 3 Umowy, od następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia całe zobowiązanie z tytułu udzielonego Kredytu staje się wymagalne i traktowane jest jako zadłużenie przeterminowane / dowód: umowa kredytu zabezpieczonego na nieruchomości (...) Nr (...) z dnia 28 maja 2014 roku , k. 20-26v./.

Wobec opóźnienia w spłacie kredytu pismami z dnia 11 marca 2022 r. (...) Bank S.A. w W. zatytułowanym „Ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy” poinformował M. B. i S. B., że na dzień sporządzenia pisma występują zaległości z tytułu umowy nr (...) w kwocie 2475,86 zł (kwota zaległości była powiększona o odsetki wynoszące 16%) + 5,90 zł (koszt wysyłki pisma). Bank zwrócił się do pozwanych o dokonanie w terminie 14 dni roboczych spłaty zadłużenia przeterminowanego. Poinformował również o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia na podstawie uprawnień wskazanych w art. 75c Ustawy Prawo bankowe. W przypadku nieskorzystania z ww. uprawnień umowa miała zostać wypowiedziana, co oznaczało obowiązek uregulowania zobowiązań wynikających z Umowy do końca okresu wypowiedzenia, a brak spłaty miał skutkować wszczęciem przez bank postepowania egzekucyjnego. Pismo zostało doręczone w dniu 17 marca 2022 r. / dowody: pismo z 11 marca 2022 r., k. 29-29v. i k. 32-32v.; wydruk z portalu Poczty Polskiej, k. 30-31 i k.33-34 ).

Pismami z dnia 20 kwietnia 2022 r. (...) Bank S.A. w W. zatytułowanym (...) poinformował pozwanych M. B. i S. B., że z powodu niedotrzymania warunków Umowy i nieuregulowania zaległości pomimo wezwania do zapłaty, niniejszym wypowiada ww. Umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, licząc od daty doręczenia pisma. Kwota zadłużenia na dzień sporządzenia Umowy wynosiła 5.676,91 zł plus 8,50 zł (koszt wysyłki pisma) (kwota zaległości była powiększona o odsetki aktualne wynoszące 20%). W piśmie poinformowano, że w przypadku nieuregulowania zadłużenia przeterminowanego bądź uregulowania go w niepełnej wysokości, Umowa zostanie rozwiązana wraz z upływem okresu wypowiedzenia, a całość zobowiązań wynikających z Umowy zostanie postawiona w stan wymagalności. Obowiązkiem kredytobiorcy będzie spłata całości zobowiązania. W przypadku braku spłaty zadłużenia bank ma prawo wszcząć postępowanie sądowo-egzekucyjne w celu odzyskania należności, co narazi kredytobiorcę na dodatkowe koszty / dowód: wypowiedzenie umowy, k. 35-36 i k. 39-40/. Przesyłka zawierająca wypowiedzenie umowy została odebrana przez pozwanych w dniu 26 kwietnia 2022 roku / dowód: potwierdzenie odbioru k. 37-38 i k. 41-42/.

Przedsądowym wezwaniem do zapłaty z dnia 30 maja 2022 r. (...) Bank S.A. wezwał M. B. i S. B. do zapłaty wymagalnego zadłużenia z tytułu umowy kredytu zabezpieczonego na nieruchomości (...) Nr (...) z dnia 28 maja 2014 r., które na dzień 29 maja 2022 r. wynosiło 216.939,96 zł, w tym: 210.310,73 zł kapitału, 6.026,84 zł odsetek umownych, 596,49 zł odsetek karnych oraz 5,90 zł opłat. Jednocześnie poinformowano, że powyższą kwotę należy wpłacić w terminie 7 dni od daty pisma na wskazany w piśmie rachunek bankowy. W przypadku braku spłaty zadłużenia w wyznaczonym terminie, sprawa zostanie skierowana na drogę postępowania sądowego, a koszty postępowania sądowego i egzekucyjnego w całości obciążą dłużnika. Pismo zostało doręczone pozwanym w dniu 3 czerwca 2022 roku / dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty k.43 i k. 46, potwierdzenie odbioru k. 44-45 i k. 47-48 ).

W dniu 6 lipca 2022 r. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wystawił wyciąg z ksiąg banku nr (...), w którym stwierdził, że w księgach banku (...) posiadają wymagalne zadłużenie w wysokości 221.756,80 zł z tytułu umowy kredytu zabezpieczanego na nieruchomości (...) nr (...) z dnia 28 maja 2014 r. Na kwotę wymagalnego zadłużenia składały się niespłacony kapitał w kwocie 210.310,73 zł, odsetki umowne w kwocie 6.026,84 zł, odsetki od zobowiązania przeterminowanego w kwocie 5.413,33 zł, opłaty i prowizje 5,90 zł / dowód: wyciąg z ksiąg banku z 6 lipca 2022 r., k. 6/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów. Sąd w całości dał wiarę dokumentom stanowiącym podstawę ustaleń stanu faktycznego, bowiem żadna ze stron nie kwestionowała ostatecznie ich autentyczności, a Sąd nie miał podstaw do podważenia ich wiarygodności bądź zawartej w nich treści z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zgodnie z art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji. Ustawowym wymogiem umowy jest określenie zasad i terminu spłaty, wysokości oprocentowania i warunków jego zmiany, warunków rozwiązania umowy. W przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu bank może wypowiedzieć umowę. Umowa ma charakter wzajemny w rozumieniu art. 478 § 2 k.c. Ekwiwalentem świadczenia banku, polegającego na oddaniu do dyspozycji na czas oznaczony określonej kwoty pieniężnej, jest zapłata odsetek i prowizji, niezależna od obowiązku zwrotu wykorzystanego kredytu.

Dokonując oceny zebranych dowodów oraz oceny prawnej Sąd uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Bank dochodził od pozwanych zapłaty kwoty wynikającej z niespłaconego kredytu zabezpieczonego na nieruchomości (...) nr (...) z dnia 28 maja 2014 r. W sprawie bezspornym było, że strony łączyła powyżej wskazana umowa. Pozwani spłacili wynikające z umowy kredytu zadłużenie jedynie w części, jednak ostatecznie nie wywiązywali się z postanowień zawartej umowy i nie dokonywali płatności w ustalonych kwotach i terminach, co doprowadziło do wypowiedzenia umowy przez Bank. Jak wykazało postępowanie dowodowe powód wzywał pozwanych do dobrowolnej zapłaty wymagalnego zadłużenia, jednak do zaspokojenia Banku nie doszło.

Wbrew twierdzeniom strony pozwanej powód wykazał istnienie wierzytelności, jak również jej wysokość. Dokumenty, mające charakter dokumentów prywatnych, przedstawione przez powoda, nie budziły wątpliwości Sądu. Dokumentem świadczącym o wysokości roszczenia był przede wszystkim wystawiony przez Bank wyciąg z ksiąg bankowych z dnia 6 lipca 2022 r. Ugruntowany jest w orzecznictwie pogląd, że chociaż wyciąg z ksiąg bankowych nie ma mocy dokumentu urzędowego, to jednak nie należy mu odmawiać waloru dokumentu prywatnego i tym samym wiarygodności (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 lutego 2014 r., I ACa 290/13, LEX nr 1451726). Nie było powodów, aby uznać wskazane w nim kwoty za niezasadne. Nie sposób przyjąć również, że samo kwestionowanie przez stronę pozwaną wynikających z niego kwot świadczy o utracie jego waloru dowodowego.

Należy również podkreślić, że Sąd nie opierał się wyłącznie na przedłożonym przez stronę powodową wyciągu z ksiąg bankowych, bowiem do akt sprawy zostały załączone również inne dokumenty potwierdzające wysokość zobowiązania pozwanych. Powód przedłożył odpis umowy zawartej z pozwanymi, wypowiedzenia umowy kredytu i wezwania do zapłaty. W tym miejscu zaznaczyć należy, że co do zasady to na stronie pozwanej, jako stronie zaprzeczającej istnieniu i wysokości zadłużenia z tytułu kredytu spoczywał ciężar udowodnienia, że zadłużenie jest niższe niż wskazywane przez stronę powodową. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 1999 r. w sprawie II CKN 390/98).

Wbrew twierdzeniom strony pozwanej powód wykazał, że miał prawo wypowiedzieć umowę kredytu m.in. w sytuacji niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu. Zgodnie z postanowieniami umowy kredytu (§11 umowy) w sytuacji nieuregulowania zadłużenia, pomimo działań podjętych przez Bank, Bank ma prawo wypowiedzieć Umowę i po upływie okresu wypowiedzenia, w sytuacji dalszego występowania zadłużenia przeterminowanego wystąpić na drogę sądową, celem uzyskania tytułu wykonawczego (…).

W ocenie Sądu powód wykazał, że nastąpiły przesłanki do wypowiedzenia przedmiotowej umowy kredytu, bowiem z przedłożonych przez niego dokumentów wynika, że pozwani nie wywiązywali się z obowiązku terminowego dokonywania spłat kredytu i odsetek zgodnie z harmonogramem spłat. W związku z powyższym powód wzywał ich do uregulowania zadłużenia. W ocenie Sądu powód w sposób prawidłowy przeprowadził procedurę przewidzianą trybem art. 75c ustawy – Prawo bankowe. W świetle art. 75c ustawy – Prawo bankowe warunkiem skuteczności oświadczenia banku o wypowiedzeniu umowy kredytu jest uprzednie wezwanie kredytobiorcy do zapłaty i zaoferowanie mu możliwości złożenia wniosku restrukturyzacyjnego. Dopiero bezskuteczny upływ terminów, o których mowa w art. 75c ust. 1 ustawy – Prawo bankowe albo odrzucenie wniosku restrukturyzacyjnego upoważnia bank do wypowiedzenia umowy. Podkreślić należy, że powód wykazał, iż skutecznie wezwał pozwaną do spłaty zaległego zadłużenia bądź złożenia wniosku restrukturyzacyjnego. Pismami z dnia 11 marca 2022 r. skierował do M. B. i S. B. ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy, w którym wezwał ich do zapłaty zaległości (w wysokości 2.475,86 zł +5,90 zł) w terminie 14 dni, informując jednocześnie o możliwości złożenia w tym terminie wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Wszystkie pisma wysyłane były pozwanym na adres wskazany w umowie. W aktach znajdują się potwierdzenia odbioru pisma zawierającego wypowiedzenie umowy czy przedsądowe wezwanie do zapłaty z 30 maja 2022 r.

Wobec powyższego Sąd nie miał wątpliwości, że przedmiotowa umowa wypowiedziana została w sposób skuteczny, a roszczenie powoda zostało postawione w stan wymagalności. Powód wykazał, że przed wypowiedzeniem umowy kredytu przeprowadził postępowanie upominawcze przy wyczerpaniu procedury określonej w art. 75c ustawy - Prawo bankowe i doręczył pozwanym wezwanie do zapłaty z pouczeniem o możliwości wdrożenia postępowania restrukturyzacyjnego, a następnie skutecznie wypowiedział pozwanym umowę kredytu.

Kolejny zarzut formułowany przez stronę pozwaną dotyczył braku wykazania przez bank przekazania środków pieniężnych, a więc kwestionowania faktu uruchomienia i wykorzystania środków. Wbrew twierdzeniom strony pozwanej, powodowy bank przedłożył historię rachunku kredytowego o nr (...) z dnia 9 czerwca 2014 roku, który potwierdza wypłatę pozwanym udzielonego kredytu (historia rachunku bankowego z 9 czerwca 2014 r., k. 95). Wskazany dowód potwierdza więc, iż środki z kredytu zostały przeznaczone na spłatę zobowiązań kredytowych kredytobiorców, zgodnie z postanowieniami umowy kredytu zabezpieczonego na nieruchomości (...) nr (...) z dnia 28 maja 2014 r..

Z ustalonego w sprawie stanu faktycznego wynika, iż powodowy bank zawarł z pozwanymi ważną umowę o kredyt, na podstawie której udzielił pozwanym M. B. i S. B. kredytu w kwocie 234.483,35 zł na okres 360 miesięcy. Spłata kredytu miała następować w ratach. Kredytobiorcy w początkowym okresie trwania umowy wywiązywali się z obowiązku spłaty rat kredytu, jednakże w I kwartale 2022 r. zaprzestali uiszczania rat. W związku z brakiem spłaty zobowiązania bank najpierw wezwał do spłaty wymagalnego zadłużenia, informując o możliwości restrukturyzacji zadłużenia (ostateczne wezwanie do zapłaty z 11 marca 2022 r., k. 29 i k. 32), następnie pismem z dnia 27 sierpnia 2021 r., z powodu niedotrzymania warunków umowy i nieuregulowania zaległości pomimo wezwania do zapłaty, wypowiedział pozwanym M. B. i S. B. umowę nr (...) z dnia 28 maja 2014 r.. z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia (wypowiedzenie umowy z 20 kwietnia 2022 r., k. 35 i k. 39).

W powyższych okolicznościach Sąd uznał, iż powództwo było zasadne i jako takie zasługiwało na uwzględnienie w całości, dlatego też Sąd w pkt 1 sentencji, na podstawie art. 69 Prawa bankowego, zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 221.756,80 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 12 lipca 2022 r. do dnia zapłaty. O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu na podstawie art. 481 k.c., zasądzając je od dnia wniesienia pozwu w postępowaniu upominawczym.

W pkt II sentencji wyroku Sąd ustalił, że pozwani solidarnie ponoszą koszty procesu na podstawie art. 98 k.p.c., przy czym Sąd pozostawił szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu na podstawie art. 108 § 1 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.