Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Tadeusz Bulanda

Protokolant: sekretarz sądowy Karolina Stańczuk

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Polskiego Funduszu Rozwoju S.A. z siedzibą w W.

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  Zasądza od (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz Polskiego Funduszu Rozwoju S.A. z siedzibą w W. kwotę 1 001 660,58 zł (jeden milion jeden tysiąc sześćset sześćdziesiąt złotych i pięćdziesiąt osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 grudnia 2023 r. do dnia zapłaty;

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  Zasądza od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz Polskiego Funduszu Rozwoju S.A. z siedzibą w W. tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 60 935 zł (sześćdziesiąt tysięcy dziewięćset trzydzieści pięć złotych) wraz z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 447/24

UZASADNIENIE

W dniu 22 grudnia 2023 r. (...) S.A. z siedzibą w W. skierował przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. pozew, w postępowaniu upominawczym, o zapłatę kwoty 1 001 660,58 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 maja 2020 r. do dnia zapłaty, a także kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wyjaśnił, że żąda zwrotu przez pozwanego nienależnie uzyskanej subwencji udzielonej w ramach programu rządowego Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm, bowiem pomimo jasno określonych warunków Programu, pozwany zdecydował się wziąć w nim udział, chociaż ze względu na powiązania kapitałowo i/lub osobowe z innymi podmiotami nie należał do grupy mikro-, małych lub średnich przedsiębiorców – dla dużych przedsiębiorców przygotowany został oddzielny program, w ramach którego finansowanie miało charakter indywidualny. Skoro pozwany uzyskał subwencję składając nieprawdziwe oświadczenie, świadczenie spełnione przez powoda jest nienależne ( pozew – k. 3-20).

W dniu 1 lutego 2024 r. Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił pozew nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. I Nc 34/24 ( nakaz – k. 187).

W sprzeciwie od nakazu z dnia 1 lutego 2024 r., pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany podniósł, że umowa, na podstawie której powód udzielił pozwanemu subwencji, przewidywała, że przy ocenie, czy dany podmiot jest małym lub średnim przedsiębiorcą nie bierze się pod uwagę podmiotów powiązanych. Zarzucił, że wśród materiałów opracowanych przez PFR w związku z wykonywaniem Programu Tarcza Finansowa znajdował się szczegółowy przewodnik oraz zestaw najczęściej zadawanych, praktycznych pytań i odpowiedzi kierowanych do przyszłych beneficjentów subwencji. W materiałach tych PFR wyjaśniał, że Program skierowany jest do małych i średnich przedsiębiorców, podkreślając, że kryteria wielkości przedsiębiorstwa dotyczą wyłącznie przedsiębiorcy ubiegającego się o subwencję, z pominięciem spółek powiązanych. Pozwany podkreślił, że złożone przez niego oświadczenie dla uzyskania subwencji było prawidłowe, gdyż zatrudniał (...) osób, a więc mniej niż graniczna wartość 249 osób, jego obrót nie przekraczał 50 mln EUR, a suma bilansowa nie przekraczała 43 mln EUR. Podkreślił również, że nie był beneficjentem innych programów pomocowych wskazanych w oświadczeniu, tj. Tarczy Finansowej PFR dla Dużych Firm. W ocenie pozwanego złożył on prawdziwe oświadczenie dotyczące posiadania statusu małego lub średniego przedsiębiorcy ( sprzeciw – k. 194-221).

Postanowieniem z dnia 15 marca 2024 r. Sąd stwierdził, że nakaz zapłaty z dnia 1 lutego 2024 r. utracił moc w całości ( postanowienie – k. 977).

Do czasu zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie ( protokół – k. 1089-1089v).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Zgodnie z art. 21a ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku o systemie instytucji rozwoju („u.s.i.r.”), Rada Ministrów, w związku ze skutkami COVID-19, mogła powierzyć Polskiemu Funduszowi Rozwoju realizację rządowego programu udzielania przedsiębiorcom wsparcia finansowego (art. 21a ust. 1 u.s.i.r.).

Na mocy uchwały Rady Ministrów nr 50/2020 z dnia 27 kwietnia 2020 roku
w sprawie programu rządowego „Tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm” przyjęty został program rządowy Tarcza Finansowa, stanowiący załącznik do tej uchwały (zgodnie z § 1 Uchwały).

Realizację rządowego programu powierzono Polskiemu Funduszowi Rozwoju S.A, której założycielem był Skarb Państwa.

Zasadniczym celem opisanego wyżek programu było zapewnienie stabilności przedsiębiorstw i gospodarki Rzeczypospolitej Polskiej. Tarcza Finansowa kierowana była do mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw i miała zapobiec ryzyku masowej upadłości przedsiębiorstw oraz zwolnień pracowników na skutek znaczących zakłóceń w funkcjonowaniu gospodarki w związku z epidemią COVID-19. Celami szczegółowymi programu było:

a)  udostępnienie małym i średnim przedsiębiorcom finansowania na warunkach preferencyjnych, w istotnej części bezzwrotnego, dla zapewnienia im płynności i stabilności finansowej w okresie poważnych zakłóceń w gospodarce w związku ze skutkami pandemii (...)19;

b)  przekazanie rekompensat finansowych dla przedsiębiorców w związku ze szkodami w postaci utraconych dochodów lub dodatkowych kosztów poniesionych w wyniku pandemii (...)19;

c)  przeciwdziałanie zakłóceniom w funkcjonowaniu gospodarki w okresie kryzysu gospodarczego wywołanego pandemią (...)19;

d)  stabilizacja finansowa małych i średnich przedsiębiorstw celem ochrony miejsc pracy i bezpieczeństwa finansowego obywateli;

e)  zapewnienie pomocy finansowej dla sektorów szczególnie silnie dotkniętych skutkami pandemii (...)19.

Program przewidywał, że objęci nim będą przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców tj. osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niebędące osobą prawną, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonujące działalność gospodarczą oraz wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, będący mikro-, małymi lub średnimi przedsiębiorcami spełniającymi następujące kryteria:

a)  mikroprzedsiębiorca - to przedsiębiorca, który łącznie spełnia następujące warunki: (i) zatrudnia co najmniej 1 pracownika oraz nie więcej niż 9 pracowników, z wyłączeniem właściciela, oraz (ii) jego roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza kwoty 2 000 000 EUR;

b)  małe i średnie przedsiębiorstwo - to przedsiębiorca, który zatrudnia do 249 pracowników, z wyłączeniem właściciela, a jego roczny obrót nie przekracza 50 000 000 EUR lub suma bilansowa nie przekracza 43 000 000 EUR, przy czym: (i) nie jest mikrofirmą, lub (ii) nie jest beneficjentem programu DP.

Beneficjent programu mógł ubiegać się o udzielenie mu Subwencji Finansowej przez Polski Fundusz Rozwoju, w szczególności na warunkach określonych w Programie oraz w Umowie Subwencji Finansowej, pod warunkiem złożenia stosownego wniosku o udzielenie Subwencji Finansowej w ramach prowadzonego naboru. Udzielanie Subwencji Finansowej przedsiębiorcom, następowało zgodnie z kolejnością rozpoznawania wniosków przez Polski Fundusz Rozwoju.

W przypadku złożenia przez przedsiębiorcę nieprawdziwych oświadczeń, Polski Fundusz Rozwoju mógł podjąć decyzję o zobowiązaniu beneficjenta do natychmiastowego zwrotu całości lub części subwencji.

Program oraz krąg beneficjentów programu został zatwierdzony na mocy decyzji Komisji Europejskiej z dnia 27 kwietnia 2020 roku C(2020) 2822, (...) SA.56996 (2020/N) - Poland.

Decyzja potwierdzała, że beneficjentami są mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców ( uchwała Rady Ministrów nr 50/2020 z dnia 27 kwietnia 2020 r. wraz z załącznikami, a w tym Program Rządowy – Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju Dla Małych i Średnich Firm wraz z załącznikami – k. 254-371, Decyzja Komisji Europejskiej nr SA.56996 (2020/N) z dnia 27 kwietnia 2020 r. wraz z tłumaczeniem przysięgłym – k. 373-384).

W celu realizacji programu, PFR przyjął Regulamin ubiegania się o udział
w programie rządowym.

W rozdziale 1 Definicje, w części tabelarycznej § 1 zawarto m.in. definicję:

a)  beneficjenta – przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 Prawa przedsiębiorców, posiadającego status mikroprzedsiębiorcy lub MŚP, wnioskującego do PFR o udzielenie subwencji finansowej lub któremu PFR udzielił subwencji finansowej;

b)  przedsiębiorstwa partnerskiego – przedsiębiorstwa, które nie jest powiązane, ale które pozostaje w następującym związku – przedsiębiorstwo działające na rynku wyższego szczebla (typu upstream) posiada, samodzielnie lub wspólnie z co najmniej jednym przedsiębiorstwem powiązanym, co najmniej 25% kapitału innego przedsiębiorstwa działającego na rynku niższego szczebla (typu downstream) lub praw głosu w takim przedsiębiorstwie;

c)  przedsiębiorstwa powiązanego – przedsiębiorstwa, które pozostaje w jednym z poniższych związków: (i) przedsiębiorstwo ma większość praw głosu w innym przedsiębiorstwie udziałowca/akcjonariusza lub członka, (ii) przedsiębiorstwo ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innego przedsiębiorstwa, (iii) przedsiębiorstwo ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo na podstawie umowy zawartej z tym przedsiębiorstwem lub postanowień w jego statucie lub umowie spółki, (iv) przedsiębiorstwo będące udziałowcem/akcjonariuszem lub członkiem innego przedsiębiorstwa kontroluje samodzielnie, na mocy umowy 2 innymi udziałowcami/akcjonariuszami lub członkami tego przedsiębiorstwa, udziałowców/akcjonariuszy przedsiębiorstwie.

Ponadto w tabeli powtórzono definicję MŚP – przedsiębiorcy, który (a) zatrudnia do 249 pracowników (z wyłączeniem właściciela), a jego roczny obrót za 2019 r. nie przekroczył 50 000 000 EUR, lub suma bilansowa za 2019 r. nie przekroczyła 43 000 000 EUR, (b) nie jest Mikroprzedsiębiorcą, lub (ii) nie jest beneficjentem finansowania udzielonego w ramach programu rządowego pt. "Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm".

W § 7 ust. 2 Regulaminu ustalono, że środki z subwencji finansowej nie mogą zostać przeznaczone na płatność do właściciela, ani osób lub podmiotów powiązanych z właścicielem beneficjenta.

Regulamin przewidywał (§ 10 ust. 3-7), że określając status Mikroprzedsiębiorcy lub MŚP, Beneficjent jest zobowiązany zweryfikować, czy zachodzą po jego stronie powiązania w ramach relacji łączących go z innymi przedsiębiorstwami (m.in. w ramach grup kapitałowych), które mogą mieć następujący charakter i w razie konieczności sumować dane dotyczące przedsiębiorstw z nim powiązanych w następujący sposób: (i) przypadku gdy dane przedsiębiorstwo posiada Przedsiębiorstwa powiązane - do jego danych w zakresie liczby pracowników oraz rocznego obrotu i sumy bilansowej dolicza się w całości dane przedsiębiorstw powiązanych, (ii) przypadku gdy dane przedsiębiorstwo posiada Przedsiębiorstwa partnerskie - do jego danych w zakresie liczby pracowników oraz rocznego obrotu i sumy bilansowej dolicza się dane przedsiębiorstw partnerskich proporcjonalnie do procentowego udziału w kapitale lub prawach głosu (z tym że należy wziąć pod uwagę wyższy udział) nie dotyczy to publicznych korporacji inwestycyjnych, spółek venture capital, osób fizycznych lub grupy osób fizycznych prowadzących regularną działalność inwestycyjną jako tzw. „anioły biznesu", o ile całkowita kwota inwestycji tych inwestorów w jedno przedsiębiorstwo nie przekroczy 1 250 000 EUR; inwestorzy instytucjonalni, w tym fundusze rozwoju regionalnego.

Regulamin podkreślał, że wskazane wyżej powiązania mogą zachodzić również za pośrednictwem innych przedsiębiorstw oraz osób fizycznych i ich grup, jeżeli prowadzą one swoją działalność lub część działalności na tym samym rynku właściwym lub rynkach pokrewnych (rozumianym jako rynek dla danego produktu lub usługi znajdujący się bezpośrednio na wyższym lub niższym szczeblu rynku w stosunku do rynku właściwego).

Regulamin nakazywał, aby dane przedsiębiorstw, które podlegają sumowaniu ustalać na podstawie ksiąg rachunkowych lub danych pochodzących ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Stosownie do § 3 ust. 6 w przypadku stwierdzenia złożenia przez beneficjenta nieprawdziwych oświadczeń lub podania we wniosku nieprawdziwych informacji, PFR mógł podjąć decyzję o zobowiązaniu beneficjenta do zwrotu całości lub części subwencji finansowej ( Regulamin ubiegania się o udział w programie rządowym Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju Dla Małych i Średnich Firm wraz z załącznikami – k. 386-450).

W związku z wdrażaniem Programu, Polski Fundusz Rozwoju opracował Przewodnik dla mikro-, małych i średnich firm po tarczy finansowej PFR. Jego wersja 1.0 obowiązywała od dnia 24 kwietnia 2020 r., a kolejna od dnia 30 kwietnia 2020 r.

Przewodnik przewidywał, że na potrzeby weryfikacji statusu mikrofirmy i MŚP nie uwzględnia się wartości zatrudnienia, przychodów i sumy bilansowej właściciela lub spółek zależnych wnioskodawcy, a także nie uwzględnia się wartości zatrudnienia, przychodów i sumy bilansowej właściciela wnioskodawcy.

Wskazano również, że kryterium skali zatrudnienia oraz skali finansowej odnosi się wyłącznie do przedsiębiorcy, bez uwzględnienia jego właściciela i spółek zależnych.

Wersja przewodnika z dnia 30 kwietnia 2020 r. nie zawierała tych informacji.

Na wstępie przewodnika podkreślono, że poradnik ma charakter ogólny i nie stanowi porady prawnej, a ostateczna ocena sytuacji przedsiębiorcy będzie dokonywana w oparciu o całokształt okoliczności jego konkretnie dotyczących, z uwzględnieniem postanowień regulaminu Programu, jaki zostanie przedstawiony przedsiębiorcy do akceptacji przed przystąpieniem do procedury udzielania wsparcia w ramach programu ( Przewodnik w wersji z dnia 24 kwietnia 2020 r. – k. 458-532, w wersji z dnia 30 kwietnia 2020 r. – k. 660-702).

W sporządzonym przez PFR kwestionariuszu w wersji z dnia 29 kwietnia 2020 r. („Najczęściej zadawane pytania”) wskazano, że kryterium skali zatrudnienia oraz skali finansowej odnosi się wyłącznie do przedsiębiorcy, bez uwzględniania jego właściciela i spółek zależnych ( Kwestionariusz w wersji z dnia 29 kwietnia 2020 r. – k. 534-567, „Najczęściej zadawane pytania” w wersji z dnia 15 lutego 2022 r. – k. 704-771).

Spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. w dniu 29 kwietnia 2020 r. wypełniła wniosek dostępny w witrynie banku, za pośrednictwem którego składała wniosek, oświadczając m.in., że na dzień 31 grudnia 2019 r. była małym lub średnim przedsiębiorcą, tj. przedsiębiorcą, który zatrudnia do 249 pracowników (z wyłączeniem właściciela) oraz jej roczny obrót nie przekracza równowartości w złotych 50 mln euro lub suma bilansowa nie przekracza równowartości w złotych 43 mln euro, przy czym nie jest mikroprzedsiębiorcą lub nie jest beneficjentem programu rządowego Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm.

Spółka oświadczyła, że na koniec poprzedniego miesiąca zatrudniała(...) pracowników, a spadek obrotów wyniósł (...). Spółka wniosła o subwencję w wysokości 1 001 661 zł. Spółka potwierdziła, że wszystkie przedstawione informacje oraz złożone oświadczenia są zgodne z prawną i jest świadoma odpowiedzialności karnej za przedstawienie fałszywych informacji oraz złożenia fałszywych oświadczeń ( wniosek z dnia 29 kwietnia 2020 r. – k. 57-57v).

Zatwierdzenie przez osobę reprezentującą Spółkę formularza wniosku w bankowości elektronicznej wygenerowało projekt umowy subwencji finansowej. Projekt ten został podpisany przez obie strony: Polski Fundusz Rozwoju S.A. reprezentowany przez Bank (...) S.A. oraz (...) sp. z o.o.

Zgodnie z § 1 ust. 2 umowy Spółka ponownie oświadczyła, że na dzień 31 grudnia 2019 r. oraz na dzień złożenia wniosku była małym lub średnim przedsiębiorcą, rozumianym jako przedsiębiorca, który zatrudnia do 249 pracowników oraz jego roczny obrót nie przekracza 50 mln euro lub suma bilansowa nie przekracza 43 mln euro, przy czym nie jest mikroprzedsiębiorcą lub nie jest beneficjentem programu rządowego Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm.

Spółka potwierdziła, że liczba zatrudnianych pracowników wynosi 60 i wnioskuje o subwencję finansową w kwocie 1 001 661 zł.

Zgodnie z § 2 ust. 1 Umowy, PFR mógł wypłacić Przedsiębiorcy subwencję finansową w ramach Programu Rządowego - Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm. Subwencja finansowa była wypłacana w PLN.

W § 2 ust. 6 Umowy przewidziano, że maksymalna wysokość subwencji finansowej, która może zostać wypłacona Przedsiębiorcom będącym małymi i średnimi przedsiębiorcami ustalana jest jako procent przychodów ze sprzedaży Przedsiębiorcy w roku 2019 i uzależniona od spadku przychodów ze sprzedaży Przedsiębiorcy w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku z zakłóceniami gospodarki na skutek (...)19. Powtórzono, że mały lub średni przedsiębiorca to przedsiębiorca, który zatrudnia do 249 pracowników oraz jego roczny obrót nie przekracza 50 mln EUR lub suma bilansowa nie przekracza 43 mln EUR, przy czym nie jest mikroprzedsiębiorcą.

Po zawarciu umowy PFR miał zweryfikować na podstawie informacji uzyskanych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Ministerstwa Finansów dane przedstawione przez przedsiębiorcę i złożone oświadczenia oraz podjąć decyzję o wypłacie subwencji finansowej w wysokości wnioskowanej, wypłacie subwencji finansowej w wysokości mniejszej niż wnioskowana lub odmowie wypłaty subwencji finansowej (§ 2 ust. 7 Umowy).

W § 3 Umowy przewidziano, że otrzymana przez Przedsiębiorcę będącego małym i średnim przedsiębiorcą subwencja finansowa podlega zwrotowi w przypadku:

(i)  zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej (w tym zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej) przez Przedsiębiorcę lub

(ii)  otwarcia likwidacji Przedsiębiorcy w jakimkolwiek czasie w ciągu 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji finansowej - w kwocie stanowiącej 100% wartości subwencji finansowej;

(b)  prowadzenia działalności gospodarczej przez Przedsiębiorcę w całym okresie 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji finansowej:

(i)  w kwocie stanowiącej 25% wartości subwencji finansowej bezwarunkowo; oraz

(ii)  w wysokości dodatkowo do 25% kwoty subwencji finansowej pomniejszonej
o wykazaną przez Przedsiębiorcę skumulowaną stratę gotówkową na sprzedaży w okresie 12 miesięcy licząc od pierwszego miesiąca, w którym Przedsiębiorca odnotował stratę po 1 lutego 2020 r. lub od miesiąca, w którym udzielona została subwencja finansowa, rozumianej w zależności od formy działalności jako:

(A)  dla Przedsiębiorców prowadzących pełną rachunkowość gotówkową strata na sprzedaży to odzwierciedlona w rachunku wyników strata na sprzedaży netto z wyłączeniem w szczególności kosztów amortyzacji, rezerw i odpisów lub wyniku z przeszacowania lub sprzedaży aktywów,

(B)  dla Przedsiębiorców rozliczających się na podstawie księgi przychodów
i rozchodów w kwocie wykazanej straty,

(C)  dla Przedsiębiorców rozliczających się na podstawie karty podatkowej lub na ryczałcie stratę na sprzedaży oblicza się jako skumulowany spadek przychodów ze sprzedaży, oraz

( (...))  w wysokości do 25% kwoty subwencji finansowej w przypadku utrzymania średniej liczby Pracowników (średnie zatrudnienie) w okresie 12 pełnych miesięcy kalendarzowych od końca miesiąca kalendarzowego poprzedzającego datę zawarcia niniejszej Umowy, w stosunku do średniego stanu zatrudnia w 2019 r., obliczanego jako średnia z liczby Pracowników na dzień 31 grudnia 2019 r. oraz 30 czerwca 2019 r., na poziomie:

(A)  wyższym niż 100% - w wysokości dodatkowo 0% kwoty subwencji finansowej,

(B)  od 50% do 100% - w wysokości dodatkowo od 0% do 25% kwoty subwencji finansowej - proporcjonalnie do skali redukcji zatrudnienia,

(C)  niższym niż 50% - w wysokości dodatkowo 25% kwoty subwencji finansowej.

Ponadto w ust. 3 wskazano, że w wyjątkowych przypadkach, uwzględniając indywidualną sytuację Przedsiębiorcy, PFR może podjąć decyzję o zmianie warunków zwrotu subwencji finansowej w odniesieniu do Przedsiębiorcy, którego spadek przychodów ze sprzedaży wyniósł więcej niż 75%.

Decyzję o wysokości zwrotu subwencji finansowej podejmować miał PFR, na podstawie oświadczenia o rozliczeniu subwencji finansowej, złożonego przez Przedsiębiorcę w terminie dwudziestu dni roboczych od upływu 12 miesięcy liczonych od dnia wypłaty subwencji finansowej Przedsiębiorcy. Składając oświadczenie o rozliczeniu subwencji finansowej Przedsiębiorca zobowiązany był potwierdzić średnią liczbę Pracowników w okresie pełnych 12 miesięcy od końca miesiąca poprzedzającego dzień zawarcia niniejszej Umowy. W przypadku niezłożenia przez Przedsiębiorcę we wskazanym terminie oświadczenia o rozliczeniu subwencji finansowej Przedsiębiorca miał być zobowiązany zwrócić subwencję finansową w całości. Wniosek o zmianę warunków zwrotu subwencji finansowej, o którym mowa w § 3 ust 3, Przedsiębiorca miał złożyć za pośrednictwem bankowości elektronicznej banku. Informacja o podjęciu przez PFR decyzji o wysokości zwrotu subwencji finansowej miała być przekazana przedsiębiorcy za pośrednictwem bankowości elektronicznej banku lub innych bezpiecznych kanałów zweryfikowanych przez bank i wykorzystywanych do komunikacji ze swoimi klientami lub w inny sposób pozwalający przedsiębiorcy zapoznać się z decyzją.

Do czasu całkowitego zwrotu subwencji finansowej przez Przedsiębiorcę, PFR mógł kontrolować prawdziwość informacji i oświadczeń złożonych w związku
z zawarciem Umowy przez Przedsiębiorcę lub osobę go reprezentującą.
W przypadku stwierdzenia nieprawdziwości informacji lub oświadczeń zawartych w Umowie PFR mógł podjąć decyzję o zwrocie przez Przedsiębiorcę całości lub części subwencji finansowej. W takim przypadku subwencja finansowa miała stać się wymagalna w terminie 14 dni roboczych od dnia udostępnienia Przedsiębiorcy informacji o decyzji PFR w bankowości elektronicznej banku, za pośrednictwem innych bezpiecznych kanałów zweryfikowanych przez bank i wykorzystywanych do komunikacji ze swoimi klientami lub w inny sposób pozwalający przedsiębiorcy zapoznać się z decyzją PFR (§ 3 ust. 1-6 Umowy).

Kwota subwencji finansowej była nieoprocentowana. Spłata subwencji finansowej miała rozpocząć się 13 miesiąca, licząc od pierwszego pełnego miesiąca od dnia wypłaty subwencji finansowej Przedsiębiorcy. Kwota subwencji finansowej miała być spłacana w 24 równych miesięcznych ratach. Wraz z decyzją PFR o wysokości kwoty spłaty subwencji finansowej udostępniono Przedsiębiorcy harmonogram spłaty ( § 4 ust. 1-3 Umowy).

W przypadku niespłacenia jakiejkolwiek raty subwencji finansowej lub jej części zgodnie z harmonogramem spłaty, naliczane miały być odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia następującego po dniu wymagalności raty do dnia faktycznej jej zapłaty. Opóźnienie w spłacie co najmniej dwóch rat mogło być podstawą natychmiastowego wypowiedzenia Umowy przez PFR. Wypowiedzenie miało stać się skuteczne w dniu udostępnienia Przedsiębiorcy oświadczenia o wypowiedzeniu Umowy za pośrednictwem bankowości elektronicznej banku, za pośrednictwem innych bezpiecznych kanałów zweryfikowanych przez bank i wykorzystywanych do komunikacji ze swoimi klientami lub w inny sposób pozwalający przedsiębiorcy zapoznać się z wypowiedzeniem. W przypadku wypowiedzenia Umowy Przedsiębiorca zobowiązany był zwrócić pozostałą do spłaty kwotę subwencji finansowej w terminie 14 dni roboczych od dnia wypowiedzenia Umowy (§ 5 ust. 1-3 Umowy).

(...) sp. z o.o. zobowiązała się m.in., że:

a)  środki z subwencji finansowej przeznaczy wyłącznie na pokrycie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej z wyłączeniem przeznaczenia środków na nabycie (przejęcie) w sposób bezpośredni lub pośredni innego podmiotu;

b)  nie przeznaczy środków z subwencji finansowej na płatności do właściciela, ani osób lub podmiotów powiązanych z właścicielem przedsiębiorcy (§ 7 ust. 1 pkt 1 lit. a-b Umowy).

Umowa przewidywała, że m.in. w przypadku naruszenia przez przedsiębiorcę powyższych zobowiązań PFR może wypowiedzieć Umowę ze skutkiem natychmiastowym. W takim przypadku subwencja stawała się wymagalna w terminie 14 dni roboczych od dnia udostępnienia przedsiębiorcy oświadczenia o wypowiedzeniu Umowy za pośrednictwem bankowości elektronicznej banku lub w inny sposób pozwalający przedsiębiorcy zapoznać się z tym wypowiedzeniem (§ 7 ust. 5 Umowy).

Umowa przewidywała, że prawa i obowiązki PFR oraz przedsiębiorcy związane z subwencją finansową określone są także w Regulaminie ubiegania się o udział w programie rządowym. (...) sp. z o.o. oświadczyła, że zapoznała się z tym Regulaminem, rozumie i akceptuje jego treść. Regulamin miał stanowić integralną część Umowy, o ile strony w Umowie nie ustaliły odmiennie swoich praw i obowiązków. Treść Regulaminu mogła być w każdym czasie pozyskana, odtwarzana lub utrwalana przez przedsiębiorcę ze wskazanej w Umowie strony internetowej (§ 11 ust. 4-5 Umowy).

Zgodnie z § 11 ust. 6 Umowy PFR miał oprawo do zmiany Regulaminu w trakcie trwania Umowy, a wprowadzenie zmiany wymagało poinformowania o niej przedsiębiorcy ( umowa subwencji finansowej nr (...) wraz z załącznikiem – k. 58-66).

W dniu 29 kwietnia 2020 r. Polski Fundusz Rozwoju S.A. z siedzibą w W. skierował do (...) sp. z o.o. decyzję w sprawie subwencji finansowej, zobowiązując się do wypłaty subwencji w kwocie 1 001 660,58 zł

Przelew miał zostać zrealizowany na wskazany w Umowie rachunek bankowy Przedsiębiorcy. PFR poinformował przedsiębiorcę o przyczynach wypłaty subwencji finansowej w wysokości niższej niż wnioskowana przez przedsiębiorcę ( decyzja z dnia 29 kwietnia 2020 r. – k. 68-68v).

W dniu 30 kwietnia 2020 r. (...) sp. z o.o. otrzymała subwencję w wysokości 1 001 660,58 zł ( potwierdzenie przelewu – k. 70).

W dniu 14 maja 2020 r. (...) sp. z o.o. skierowało do PFR oświadczenie o rozliczeniu subwencji finansowej, w której potwierdziło, że subwencja finansowa została wydatkowana wyłącznie na cele wskazane w § 7 ust .1 lit b) i c) Umowy ( oświadczenie rozliczeniu subwencji finansowej – k. 72-73).

W dniu 17 maja 2020 r. PFR S.A. wydało komunikat w sprawie definicji mikroprzedsiębiorcy lub MŚP stosowanej na potrzeby kwalifikacji przedsiębiorstwa do udziału w Programie.

PFR S.A. zwróciło uwagę, że zgodnie z Regulaminem należy brać pod uwagę powiązania przedsiębiorstwa z innymi podmiotami, w tym okoliczność, że przedsiębiorca zainteresowany uzyskaniem wsparcia w ramach Programu powinien ustalić czy spełnia warunki do uznania prowadzonej przez siebie działalności za mikroprzedsiębiorstwo lub MŚP w zakresie kryterium zatrudnienia, kryterium finansowego oraz powiązań łączących przedsiębiorcę z innymi podmiotami ( komunikat z dnia 17 maja 2020 r. – k. 775-780).

Z dniem 28 kwietnia 2021 r. zmianie uległa treść Regulaminu ubiegania się o udział w Programie, m.in. poprzez dodanie w § 11 ust. 13, który przewidywał, że w przypadku gdy beneficjent otrzymał subwencję finansową na podstawie nieprawdziwych oświadczeń, od których uzależnione było udzielenie subwencji finansowej lub wysokość subwencji finansowej, zobowiązany jest do niezwłocznego, nie później niż w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania subwencji finansowej, zwrotu subwencji finansowej lub jej części na wyodrębniony rachunek techniczny banku ( Regulamin w brzmieniu obowiązującym od dnia 28 kwietnia 2021 r. – k. 35-55).

W dniu 1 czerwca 2021 r. PFR S.A. skierował do (...) sp. z o.o. decyzję w sprawie zwolnienia z obowiązku zwrotu subwencji finansowej. Wskazano w niej, że działając na podstawie Umowy Subwencji Finansowej oraz regulaminu ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm”, PFR podjął decyzję o wysokości zwolnienia z obowiązku zwrotu Subwencji Finansowej udzielonej w kwocie: 1 001 660,58 zł, a następnie pomniejszonej o zwroty dokonane przez Beneficjenta przed wystawieniem propozycji PFR, o której mowa § 5 ^{( 1)} ust. 4 Regulaminu. W związku ze złożeniem oświadczenia o rozliczeniu subwencji finansowej, PFR wyliczył zwolnienie z obowiązku zwrotu subwencji finansowej w wysokości 100%, a więc wartość zwolnienia z obowiązku zwrotu części Subwencji Finansowej wyniosła 1 001 660,58 zł ( decyzja w sprawie zwolnienia z obowiązku zwrotu subwencji finansowej – k. 75, harmonogram spłaty subwencji finansowej – k. 77).

Pismem z dnia 6 grudnia 2023 r. PFR S.A. skierował do (...) sp. z o.o. wezwanie do zwrotu całej otrzymanej na podstawie umowy subwencji kwoty subwencji finansowej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia następującego po upływie czternastego dnia roboczego od dnia otrzymania przez beneficjenta kwoty subwencji, do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu wskazano, że spółka jako beneficjent subwencji, przy uwzględnieniu przedsiębiorstw powiązanych, nie może być uznana ani za mikroprzedsiębiorcę, ani małego lub średniego przedsiębiorcę. PFR podniosło, że beneficjent – przy uwzględnieniu danych dot. zatrudnienia przedsiębiorców powiązanych – przekroczył pułap zatrudnienia przewidziany dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców w latach 2017, 2018 i 2019, a w chwili wnioskowania o wsparcie Programu posiadał status dużego przedsiębiorcy, ponieważ zatrudnienie w ramach grupy podmiotów powiązanych z beneficjentem przekroczyło 249 pracowników. W konsekwencji subwencja finansowa została udzielona beneficjentowi nienależnie na podstawie nieprawdziwych oświadczeń złożonych przez beneficjenta ( wezwanie do zapłaty wraz z wydrukiem elektronicznego śledzenia przesyłek – k. 79-81).

W stanowisku pokontrolnym Najwyższej Izby Kontroli z dnia 4 kwietnia 2023 r. dot. efektów wybranych działań państwa podejmowanych w celu łagodzenia skutków epidemii w gospodarce, wskazano że na etapie opracowywania Regulaminu do Programu Tarcza 1.0 PFR S.A. wprowadził odmienną od definicji przyjętej w Programie i w decyzji Komisji Europejskiej definicję mikroprzedsiębiorcy oraz definicje małego i średniego przedsiębiorcy, które zawężały krąg podmiotów uprawnionych do ubiegania się o wsparcie finansowej, w sytuacji kiedy Program definiował te podmioty na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców ( wystąpienie pokontrolne NIK KGP.410.007.02.2021 – k. 569-639).

PFR S.A. zajęło stanowisko w sprawie wyników raportu z kontroli NIK, podkreślając że Regulamin był zgodny z postanowieniami decyzji Komisji Europejskiej oraz dokumentu Programu uchwalonego przez Radę Ministrów ( stanowisko PFR z dnia 7 grudnia 2023 r. – k. 991-994).

Na dzień składania wniosku, (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. była wspólnikiem (posiadała (...) udziałów w kapitale zakładowym) w następujących spółkach: (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. Siedziby wyżej wskazanych spółek mieściły się pod tym samym adresem.

Ponadto jednym ze wspólników spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. była spółka (...)AS.

Spółka (...) sp. z o.o. składając sprawozdania finansowe za lata 2017-2019 uwzględniała w nich spółki: (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o. jako spółki zależne.

Łączna ilość zatrudnionych pracowników dla wyżej wymienionych spółek wynosiła (...)w roku 2018 oraz (...) w roku 2019.

W sprawozdaniach wskazano, że spółka (...) sp. z o.o. działała w ramach grupy (...), której podmiotem dominującym średniego szczebla wobec spółki była spółka (...) ( wydruki odpisów pełnych z rejestru KRS: (...) sp. z o.o. – k. 83-87, (...) sp. z o.o. – k. 89-92, (...) sp. z o.o. – k. 94-94, (...) sp. z o.o. – k. 98-99v, (...) sp. z o.o. – k. 102-104v, (...) sp. z o.o. – k. 106-108, (...) sp. z o.o. – k. 110-112v, sprawozdania finansowe (...) sp. z o.o. za lata 2017-2019 – k. 114-130, sprawozdania oraz sprawozdania zarządu z działalności spółek: (...) sp. z o.o. – k. 131-132v, (...) sp. z o.o. – k. 133-135v, (...) sp. z o.o. – k. 136-139v, (...) sp. z o.o. – k. 140-153, (...) sp. z o.o. – k. 154-167v, (...) sp. z o.o. – k. 168-183, ponadto sprawozdanie finansowe (...) sp. z o.o. za rok 2020 – k. 791-806).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w aktach niniejszej sprawy, stanowiącego wskazane wyżej dowody z dokumentów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie z wyjątkiem części roszczenie o odsetki za opóźnienie.

Powód wywodził roszczenie z łączącej go z pozwanym umowy subwencji finansowej

nr (...) z dnia 29 kwietnia 2020 r., podnosząc, że na podstawie § 3 ust. 6 Umowy żąda zwrotu nienależnie uzyskanej przez pozwanego kwoty subwencji finansowej w ramach rządowego programu „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm” - Tarcza Finansowa. Powód wskazał, że pozwana spółka w ramach ubiegania się o subwencję finansową podała nieodpowiadające rzeczywistości wartości dotyczące zatrudnianych pracowników, rocznego obrotu oraz rocznej sumy bilansowej – ponieważ nie uwzględniła podmiotów powiązanych, przez co w momencie składania wniosku nie spełniała kryteriów zakwalifikowania do sektora MŚP. Jako alternatywne podstawy żądania zwrotu kwoty subwencji powód wskazał art. 415 k.c. i 471 k.c.

Pozwana spółka nie kwestionowała, że zawarła umowę subwencji finansowej nr (...), na podstawie której powód wypłacił pozwanej subwencję w wysokości 1 001 660,58 zł. Zaprzeczyła natomiast, aby we wniosku podała nieprawdziwe dane, ponieważ na datę składania wniosku nie miała podstaw brać pod uwagę podmiotów powiązanych. Podkreśliła, że takie stanowisko prezentował sam PFR S.A. w sporządzonych materiałach informacyjnych dotyczących Programu.

W § 3 Umowy zostały określone wypadki, w których subwencja podlega zwrotowi i przesłanki, od których zależy, jaką jej część objęta jest obowiązkiem zwrotu. Umowa zapewniała PFR S.A. możliwość kontrolowania prawdziwości informacji i oświadczeń złożonych w związku z jej zawarciem, a w przypadku stwierdzenia nieprawdziwości – do podjęcia decyzji o zwrocie przez przedsiębiorcę całości lub części subwencji.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia, czy zawierając Umowę, pozwana spółka złożyła oświadczenia odpowiadające rzeczywistości w zakresie spełnienia przez nią kryteriów określonych w Umowie i Regulaminie.

W okolicznościach niniejszej sprawy, w ocenie Sądu, za niezasadne należy uznać stanowisko pozwanej, że w momencie składania wniosku o przyznanie subwencji spełniała kryteria przewidziane Regulaminem oraz że stosownie do materiałów informacyjnych sporządzonych przez PFR S.A., nie jest zobowiązana do jej zwrotu.

O ile przyznać należy, że w sporządzonych przez powoda materiałach informacyjnych dotyczących Programu istniały rozbieżności co do sposobu kwalifikowania przedsiębiorców w związku ze spółkami partnerskimi/zależnymi, to nie materiały te stanowiły podstawę zobowiązań stron, lecz Umowa oraz Regulamin.

Regulamin (stanowiący załącznik do Umowy i jej integralną część), już w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia Umowy, przewidywał w § 10, że pozwana jako ubiegający się o subwencję przedsiębiorca, powinna zweryfikować, czy zachodzą po jej stronie powiązania w ramach relacji łączących ją z innymi przedsiębiorstwami (m.in. w ramach grup kapitałowych) i w razie konieczności sumować dane dotyczące przedsiębiorstw z nim powiązanych w określony w Regulaminie sposób. Regulamin przewidywał, że powiązania te mogą zachodzić również za pośrednictwem innych przedsiębiorstw oraz osób fizycznych i ich grup, jeżeli prowadzą one swoją działalność lub część działalności na tym samym rynku właściwym lub rynkach pokrewnych (rozumiany jako rynek dla danego produktu lub usługi znajdujący się bezpośrednio na wyższym lub niższym szczeblu rynku w stosunku do rynku właściwego), a także nakazywał, aby dane przedsiębiorstw, które podlegają sumowaniu ustalać na podstawie ksiąg rachunkowych lub danych pochodzących ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Strona powoda wykazała, że pozwana należy do grupy kapitałowej oraz działa w strukturze spółek zależnych, a więc przystępując do Programu powinna była uwzględnić również te spółki. W takim przypadku pozwana nie spełniała kryterium zatrudnienia i nie kwalifikowała się do definicji mikro-, małego lub średniego przedsiębiorcy – bowiem stan zatrudnienia wg stanu kluczowego na datę zawarcia umowy przekraczał pułap 249 pracowników – (...) sp. z o.o. była powiązana ze spółkami (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., w których w momencie składania wniosku o subwencję posiadała (...) udziałów w kapitale zakładowym, a ponadto spółki te wraz z pozwaną działały w grupie (...), której podmiotem dominującym średniego szczebla wobec pozwanej spółki była spółka (...). Strona powodowa wykazała, że łączna liczba zatrudnionych pracowników dla wyżej wymienionych spółek wynosiła (...)w roku 2018 oraz (...)w roku 2019 – a więc dalece wykraczała poza kryteria przewidziane umową subwencji.

Zauważyć należy, że Regulamin w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia Umowy subwencji miał inną treść, niż Regulamin przedstawiony przez powoda wraz z pozwem – powód powołał się na Regulamin obowiązujący od dnia 28 kwietnia 2021 r., zaś w dacie zawarcia umowy obowiązywał Regulamin w brzmieniu z dnia 29 kwietnia 2020 r. Różnice w treści Regulaminu nie dotyczą jednak statusu beneficjenta w dacie zawarcia Umowy, lecz wymagalności roszczenia o zwrot subwencji.

Regulamin zarówno z daty zawarcia Umowy, jak i po późniejszej jego zmianie, odwoływała się do definicji MŚP zawartej w Załączniku I do Rozporządzenia Pomocowego, przy czym w innym miejscu niż późniejsze brzmienie tego regulaminu. W zakresie powiązania z innymi przedsiębiorstwami § 10 ust. 3 regulaminu wskazywał, że „ Określając status Mikroprzedsiębiorcy lub MŚP, Beneficjent jest zobowiązany zweryfikować, czy zachodzą po jego stronie powiązania w ramach relacji łączących go z innymi przedsiębiorstwami (m.in. w ramach grup kapitałowych), które mogą mieć następujący charakter i w razie konieczności sumować dane dotyczące przedsiębiorstw z nim powiązanych w następujący sposób: (i) przypadku gdy dane przedsiębiorstwo posiada Przedsiębiorstwa powiązane - do jego danych w zakresie liczby pracowników oraz rocznego obrotu i sumy bilansowej dolicza się w całości dane przedsiębiorstw powiązanych, (ii) przypadku gdy dane przedsiębiorstwo posiada Przedsiębiorstwa partnerskie - do jego danych w zakresie liczby pracowników oraz rocznego obrotu i sumy bilansowej dolicza się dane przedsiębiorstw partnerskich proporcjonalnie do procentowego udziału w kapitale lub prawach głosu (z tym że należy wziąć pod uwagę wyższy udział) - nie dotyczy to publicznych korporacji inwestycyjnych, spółek venture capital, osób fizycznych lub grupy osób fizycznych prowadzących regularną działalność inwestycyjna jako tzw. „anioły biznesu”, o ile całkowita kwota inwestycji tych inwestorów w jedno przedsiębiorstwo nie przekroczy 1 250 000 EUR; inwestorzy instytucjonalni, w tym fundusze rozwoju regionalnego”, § 10 ust. 4 regulaminu, że „ Wskazane wyżej powiązania mogą zachodzić również za pośrednictwem innych przedsiębiorstw, oraz osób fizycznych i ich grup, jeżeli prowadzą one swoją działalność lub część działalności na tym samym rynku właściwym lub rynkach pokrewnych”, § 10 ust. 5 regulaminu, że „ Zawsze dużym przedsiębiorstwem będzie taki podmiot, którego 25% lub więcej kapitału lub praw głosu jest kontrolowane bezpośrednio lub pośrednio, wspólnie lub indywidualnie, przez co najmniej jeden organ publiczny”, § 10 ust. 6 regulaminu, że „ Dane przedsiębiorstw, które podlegają sumowaniu należy ustalać na podstawie ksiąg rachunkowych lub danych pochodzących ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego”, a § 10 ust. 7 regulaminu, że „ Szczegółowe informacje dotyczące ustalenia statusu przedsiębiorstwa znajdują się w Załączniku I Rozporządzenia Pomocowego” (k. 402).

W konsekwencji należało podzielić stanowisko strony powodowej, że zgodnie z § 10 Regulaminu pozwany obowiązany był przy składaniu wniosku o subwencję uwzględnić powiązania z innymi podmiotami, a powiązania te dyskwalifikowały pozwaną w zakresie uzyskania subwencji.

Podkreślić należy, że pozwana zapoznała się z Regulaminem, co wynika z § 11 ust. 4 Umowy.

Bezzasadny jest zarzuty pozwanej, że wydana przez PFR decyzja umorzeniowa zwolniła pozwaną z długu w rozumieniu art. 508 k.c., bowiem oświadczenie powoda o umorzeniu subwencji dotyczyło sytuacji, gdy zostały spełnione przesłanki do przyznania subwencji oraz do umorzenia wobec wykorzystania subwencji dla utrzymania określonego poziomu zatrudnienia (§ 5 ust. 2 Regulaminu). Skoro zaś pozwana nie była uprawnione do otrzymania subwencji w ramach Tarczy dla małych i średnich firm, to nie mogła oczekiwać umorzenia obowiązku zwrotu subwencji.

Podsumowując stwierdzić trzeba, że skoro ziściła się przesłanka zwrotu subwencji określona w § 3 ust. 6 Regulaminu, (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. obowiązana była zwrócić Polskiemu Funduszowi Rozwoju S.A. z siedzibą w W. kwotę 1 001 660,58 zł, wraz z odsetkami od dnia 16 grudnia 2023 r., do dnia zapłaty.

Brak było podstaw do zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 22 maja 2020 r., ponieważ w dacie zawarcia umowy Regulamin nie zawierał postanowienia z § 11 ust. 13, zgodnie z którym beneficjent, który otrzymał subwencję na podstawie nieprawdziwych oświadczeń miał obowiązek zwrotu subwencji w terminie 14 dni roboczych od jej otrzymania (postanowienie to zostało wprowadzone z dniem 28 kwietnia 2021 r.). W tej sytuacji uznać trzeba, że roszczenie o zwrot subwencji stało się wymagalne na skutek skierowania przez powoda do pozwanej wezwania do zapłaty, które zostało doręczone w dniu 8 grudnia 2023 r., a zatem odsetki należało zasądzić od dnia następującego po upływie wskazanego w wezwaniu terminu 7 dni, tj. od dnia 16 grudnia 2023 r.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w punktach I-II wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

Powództwo zostało uwzględnione co do zasady i wysokości, a częściowemu oddaleniu jedynie w zakresie roszczenie o odsetki, które zasadniczo nie wpływają na wartość przedmiotu sporu. W konsekwencji należało zasądzić od (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz Polskiego Funduszu Rozwoju S.A. z siedzibą w W. całość poniesionych przez powoda kosztów w łącznej wysokości 60 935 zł, na którą składają się: 50 084 zł opłaty od pozwu, 10 800 zł wynagrodzenie pełnomocnika w osobie radcy prawnego (§ 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych) oraz 51 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictw. Od kwoty tej zasądzono odsetki ustawowe za opóźnienie na podstawie art. 98 §1 ¹ k.p.c.