Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 6 sierpnia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący sędzia Marcin Polit

Protokolant Zuzanna Kurek

po rozpoznaniu w dniu 24 lipca 2024 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w W.

przeciwko S. P.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego S. P. na rzecz powódki (...) sp. z o.o. w W. kwotę 78 542,39 zł (siedemdziesiąt osiem tysięcy pięćset czterdzieści dwa złote i trzydzieści dziewięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 38 278,97 zł (trzydzieści osiem tysięcy dwieście siedemdziesiąt osiem złotych i dziewięćdziesiąt siedem groszy) od dnia 3 marca 2012 roku do dnia 21 stycznia 2015 roku;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego S. P. na rzecz powódki (...) sp. z o.o. w W. kwotę 3 848,67 zł (trzy tysiące osiemset czterdzieści osiem złotych i sześćdziesiąt siedem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych:

1.  od powódki W.. sp. z o.o. w W. kwoty 948,67 zł (dziewięćset czterdzieści osiem złotych i sześćdziesiąt siedem groszy),

2.  od pozwanego S. P. kwoty 2 346,48 zł (dwa tysiące trzysta czterdzieści sześć złotych i czterdzieści osiem groszy).

Sygn. akt I C 458/21

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 1 grudnia 2011 roku (data stempla pocztowego – k. 10) złożonym przeciwko S. P. powódka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w C. wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 65 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14 listopada 2011 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że jest właścicielem pojazdu marki (...) nr rej. (...) oraz telefonu komórkowego marki (...)o nr seryjnym (...). Pozwany zaś pełnił w powodowej spółce funkcje Prezesa Zarządu oraz Przewodniczącego Rady Nadzorczej. Na skutek utraty uprawnień do pełnienia jakichkolwiek funkcji w organach spółki pozwany został wezwany do wydania powodowi lub jego pełnomocnikowi ww. ruchomości. Zdaniem powoda należy uznać, że co najmniej od dnia 17 listopada 2009 roku posiadanie pozwanego można uznać za posiadanie w złej wierze w rozumieniu art. 225 k.c. Pozwany nie uwzględnił żądania zwrotu ruchomości powodowi i korzysta z nich nadal mimo braku uprawnień. Wartość przedmiotu sporu podana przez powoda jest wartością szacunkową (pozew – kk. 1-3).

W odpowiedzi na pozew z dnia 7 marca 2012 roku (data prezentaty – k. 26) pozwany S. P. wniósł o „odrzucenie w całości” pozwu oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwany wskazał m.in., że do 4 listopada 2009 roku był Prezesem Zarządu spółki, zaś po tym terminie był przewodniczącym Rady Nadzorczej spółki, a zatem używa pojazdu jako współwłaściciel spółki i osoba służbowa. Zwrócił uwagę na wieloletni konflikt, jaki się toczy między stronami, a właściwie między nim a M. M. (1) (odpowiedź na pozew – kk. 26-31).

Postanowieniem z dnia 24 października 2012 roku wydanym w sprawie I C 1224/11 Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie zawiesił postępowanie w sprawie do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy toczącej się przed tym Sądem pod sygn. I C 1223/11 (postanowienie – k. 83).

Postanowieniem z dnia 24 lutego 2015 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie podjął postępowanie w sprawie (postanowienie – k. 147).

Pismem z dnia 3 września 2018 roku złożonym na rozprawie w dniu 4 września 2018 roku powódka oświadczyła, że zmienia powództwo w ten sposób, że w miejsce dotychczasowej wartości przedmiotu sporu wskazuje kwotę 110 000 zł, jako aktualną (modyfikacja powództwa – kk. 530-531; protokół – k. 534).

Postanowieniem z dnia 4 września 2018 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie w sprawie I C 1224/11 przekazał sprawę do rozpoznania i rozstrzygnięcia Sądowi Okręgowemu w Warszawie jako właściwemu miejscowo i rzeczowo (postanowienie – k. 537).

Pismem procesowym z dnia 14 października 2019 roku powódka sprecyzowała, że dochodzi zapłaty kwoty 110 000 zł z tytułu bezumownego korzystania z przedmiotowego auta przez pozwanego oraz odsetek ustawowych od dnia wniesienia pozwu do dnia 21 stycznia 2015 roku. Kwota wynika z wyliczenia dokonanego przez biegłego P. H. w ramach opinii (pismo z 14.10.2019 – kk. 588-589).

Pozwany pismem z dnia 17 grudnia 2019 roku (data stempla pocztowego – k. 667) wniósł o oddalenie powództwa zmodyfikowanego pismem z dnia 3 września 2018 roku w całości. Podniósł m.in. zarzut nadużycia prawa podmiotowego przez stronę powodową (pismo z 17.12.2019 – kk. 617-623).

Na rozprawie w dniu 9 marca 2020 roku powódka podtrzymała powództwo w rozszerzonym zakresie oraz oświadczył, że nie zgłasza w tym postępowaniu żadnych roszczeń dotyczących korzystania z telefonu komórkowego (protokół – k. 677).

Sąd Okręgowy w Warszawie ustalił następujący stan faktyczny.

Spółka (...) Sp. z o.o. działa na podstawie umowy spółki zawartej w dniu 21 marca 2007 roku przez wspólników: S. P., M. M. (1) i Z. M.. S. P. w latach 2007-2099 był jej Prezesem Zarządu, zaś M. M. (1) – Wiceprezesem Zarządu. W dniu 23 czerwca 2009 roku wspólnicy podjęli w głosowaniu jawnym uchwałę nr (...) w której powołano M. M. (1) na członka zarządu. W uchwale nr (...) m.in. powołano radę nadzorczą, określono regulamin pracy rady nadzorczej oraz regulamin zarządu, a także określono wynagrodzenie M. M. (1) jako Prezesa Zarządu oraz S. P. jako Przewodniczącego Rady Nadzorczej (fotokopia protokołu nr (...) – kk. 675-676; uzasadnienie wyroku SR dla m. st. Warszawy z 17.06.2013 w sprawie IX GC 198/10 – kk. 627-630).

W dniu 23 czerwca 2009 roku między S. P. (jako zbywcą) a M. M. (1) (jako nabywcą) została też zawarta umowa zbycia udziałów, na podstawie której zbywca zbył 48 udziałów (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz nabywcy (umowa zbycia udziałów wraz z kopią notarialnego poświadczenia podpisów – kk. 452-453).

Między stronami następnie toczył się wieloletni konflikt, w tym przede wszystkim między M. M. (1) (jako pełniącej funkcję Prezesa Zarządu) a wspólnikami, w tym m.in. S. P. (pismo z 10.11.2011 – zestawienie rozliczeń – kk. 50-52; pismo z 19.10.2010 – kk. 53-54; pismo S. P. – oświadczenie w sprawie użytkowania samochodu służbowego – kk. 76-77). Wspólnicy, w tym S. P., nie akceptowali kierunku, w którym była prowadzona polityka zarządu i kwestionowali słuszność wyboru prezesa zarządu, podnosząc, że nie wybrano go w głosowaniu tajnym, co powinno mieć miejsce. Zarzucali również niewypłacanie dywidendy wspólnikom (uzasadnienie wyroku z 17.06.2013 – k. 630-631). W ramach konfliktu S. P., M. M. (2) i Z. M., jako Wspólnicy, sformułowali też datowany na dzień 9 listopada 2012 roku wniosek o odwołanie M. M. (1) z funkcji Prezesa Zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., formułując 39 zarzutów co do wykonywania tej funkcji, w tym zarzucając liczne przestępstwa gospodarcze (wniosek – k. 281).

Postanowieniem referendarza sądowego Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy z dnia 3 listopada 2009 roku do Rejestru Przedsiębiorców KRS prowadzonego dla (...) Sp. z o.o. w W., jako organ nadzoru została wpisana Rada Nadzorcza w składzie: S. P., M. G., E. B. – zgodnie z podjętą uchwałą w tym przedmiocie. Jednak postanowieniem z dnia 16 lutego 2010 roku, na skutek złożonej skargi, Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy uchylił postanowienie z dnia 3 listopada 2009 roku i dokonany na jego podstawie wpis w części dotyczącej organów nadzoru i w tym zakresie wniosek oddalił (postanowienie z 16.02.2010 – kk. 624-625).

W ramach konfliktu między stronami prowadzone były liczne postępowania sądowe w sprawach o zapłatę, a także postępowania karne (pismo powoda – kk. 243-244).

Wyrokiem z dnia 31 stycznia 2011 roku w sprawie XX GC 29/10 Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Gospodarczy XX Wydział Gospodarczy orzekł o rozwiązaniu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. i ustanowił likwidatora (kopia wyroku z 31.01.2011 – k. 32).

Nadto S. P. pozwem z dnia 18 lutego 2011 roku wniesionym do SO w Warszawie domagał się zasądzenia od pozwanej (...) sp. z o.o. kwoty 314 956,97 zł z tytułu wynagrodzenia z podziału zysku i wypracowanej dywidendy w pierwszym półroczu 2009 roku (kopia pozwu – kk. 48).

S. P. złożył pozew do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia VI Wydział Cywilny o przywrócenie posiadania (kopia pozwu – k. 49), a także w dniu 5 maja 2017 roku do Sądu Okręgowego w Warszawie Wydziału Gospodarczego – pozew o zapłatę z tytułu pełnego rozliczenia finansowego z działalności w Spółce za okres lat 2009-2016 (kopia pozwu wraz z kopią potwierdzenia nadania przesyłki – kk. 412-424).

W 2010 roku było prowadzone, a następnie zostało umorzone dochodzenie w sprawie przywłaszczenia przedmiotów stanowiących firmy (...) SP. z o.o. w postaci pojazdu marki (...) nr rej. (...) oraz telefonu komórkowego marki (...) nr seryjnym (...) (postanowienia o umorzeniu dochodzenia – kk. 456-461).

Wyrokiem z dnia 27 lutego 2013 roku w sprawie III K 368/11 Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa III Wydział Karny uznał S. P. za winnego tego, że w dniu 1 marca 2010 roku w W., działając z zamiarem wyrządzenia szkody spółce (...) Sp. z o.o. w W. dokonał przywłaszczenia rzeczy ruchomych w postaci pojazdu marki (...) nr rej. (...) oraz telefonu komórkowego marki (...) o nr seryjnym (...) (przestępstwa z art. 284§2 k.k.). Wyrokiem z dnia 4 października 2013 roku w sprawie X Ka 609/13 Sąd Okręgowy w Warszawie X Wydział Karny Odwoławczy, na skutek apelacji, zaskarżony wyrok z dnia 27 lutego 2013 roku w sprawie III K 368/11 zmienił w ten sposób, iż oskarżonego S. P. uniewinnił od zarzucanego mu czynu. Jednak wyrokiem z dnia 26 listopada 2014 roku w sprawie II K 109/14 Sąd Najwyższy, na skutek wniesionej kasacji, uchylił zaskarżony wyrok z dnia 4 października 2013 roku i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie. Ostatecznie wyrokiem z dnia 18 czerwca 2015 roku wydanym w sprawie X Ka 164/15 Sąd Okręgowy w Warszawie X Wydział Karny Odwoławczy, na skutek apelacji od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 27 lutego 2013 roku, sygn. III K 368/11, w sprawie S. P. oskarżonego o dokonanie przywłaszczenia powierzonych mu czasowo rzeczy ruchomych stanowiących własność pokrzywdzonego (...) sp. z o.o. w postaci opisanego samochodu oraz telefonu komórkowego – warunkowo umorzył postępowanie karne na podstawie art. 66§1 i 3 k.k., ustalając na mocy art. 67§1 k.k. okres próby na rok. Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 16 grudnia 2015 roku w sprawie II KK 351/15 oddalił kasację jako oczywiście bezzasadną (kopia wyroku z 4.10.2013 – k. 653; kopia wyroku SN z 26.11.2014 wraz z uzasadnieniem – kk. 661-666; poświadczone przez Sąd kopie: wyroku z 27.02.2013 – k. 539; wyroku z 18.06.2015 – k. 540; postanowienia z 16.12.2015 – k. 541).

Toczyło się także postępowanie przed Sądem Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie w przedmiocie wyłączenia wspólnika (S. P.) pod sygn. IX GC 198/10. Wyrokiem z dnia 7 października 2014 roku wydanym w sprawie XXIII Ga 552/14 Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 17 czerwca 2013 roku w sprawie IX GC 198/10 oddalający powództwo – w stosunku do S. P. i wyłączył go ze spółki (...) sp. z o.o. w W. ustalając cenę przejęcia udziałów oraz wyznaczył termin zapłaty ceny. W związku z zakończeniem tej sprawy wspólnicy (...) sp. z o.o. w W. dokonali na rzecz S. P. spłaty należności za udziały w wysokości łącznej 808 615,42 (kopia wyroku z 17.06.2013 – k. 626; kopia wyroku z 7.10.2014 – k. 240-241; pismo powoda z 6.05.2015 – kk. 178-179; potwierdzenia przelewów – kk. 180-184; zestawienie przelewów – k. 185).

Pozwem z dnia 1 grudnia 2011 roku wniesionym do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie (...) Sp. z o.o. Biuro Handlowe w C. wniosło o zobowiązanie S. P. do wydania powodowi samochodu marki (...) nr rej. (...) oraz telefonu komórkowego marki (...)o nr seryjnym (...). Postanowieniem z dnia 14 lipca 2015 roku wydanym w sprawie I C 1223/11 Sąd ten umorzył postępowanie w sprawie z uwagi na cofnięcie pozwu, gdyż pozwany spełnił roszczenie (akta I C 1223/11: pozew – k. 1; postanowienie – k. 350; uzasadnienie – kk. 354-359).

S. P. był wieloletnim członkiem organów wielu podmiotów gospodarczych. Był Wiceprezesem Zarządu (...) sp. z o.o. w W. (lata 1995-2000), Wiceprezesem Zarządu (...) sp. z o.o. w C. (2000-2002) i dyrektorem handlowym w spółce (...) S.A. w C. (2002-2004). Z kolei w (...) sp. z o.o. był jej Prezesem Zarządu, pełnomocnikiem, posiada także dyplom „Prezesa Honorowego” (CV – k. 36; pismo powoda z 31.12.2011 – „Załącznik nr 1 do Spisu z natury” – k. 46; kopia uchwały nr (...) Zgromadzenia Wspólników (...) sp. z o.o. z 1 lipca 2009 r. o powołaniu Rady Nadzorczej Spółki – k. 74; pełnomocnictwo – k. 75; dyplom nadania statusu Prezesa Honorowego – k. 411).

Jak wynika z informacji z Krajowego Rejestru Sądowego, M. M. (1) pełniła funkcję Prezes Zarządu powodowej spółki od dnia 4 listopada 2009 roku do dnia 3 września 2014 roku, a po tej dacie w dalszym ciągu była członkiem zarządu, zaś S. P. został wykreślony jako Przewodniczący Rady Nadzorczej z dniem 16 lutego 2010 roku i po tym dniu nie pełnił już żadnej funkcji w organach spółki (wydruk z KRS – kk. 544-553).

Jednym z aspektów konfliktu była kwestia zasadności korzystania przez S. P. z pojazdu marki (...) nr rej. (...). Z. M. i M. M. (2) kierowali do M. M. (1) propozycje dokonania na rzecz S. P. darowizny w postaci użytkowanego przez niego dotychczas samochodu, z uwagi na fakt, że S. P. jest zasłużoną osobą dla spółki, będąc jej wspólnikiem oraz byłym Prezesem Zarządu (wniosek z 30.03.2012 wraz z projektem uchwały – kk. 312-313; potwierdzenie nadania i odbioru – k. 314; wniosek z 19.04.2012 – k. 311). W dniu 1 października 2013 roku również S. P. kierował do M. M. (1), jako do Prezes Zarządu spółki, propozycje ugody w sprawie samochodu służbowego (propozycja ugody – k. 318; potwierdzenie nadania – k. 319), do której ostatecznie nie doszło (bezsporne). Prośby o rozwiązanie konfliktu kierował następnie także w latach 2016 i 2017, w tym do P. J. jako pełnomocnika Spółki (pisma – kk. 467-469).

Samochód marki (...) nr rej. (...) pozostawał we władaniu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w C. jako część inwentarza Spółki na jej wyposażeniu i samochód służbowy. Koszty jego utrzymania wykazywane były fakturami i rachunkami wystawianymi przez spółkę i przekazywane do księgowości poprzez Biuro Handlowe w C.. Koszty eksploatacyjne podlegały zwrotowi ze środków spółki na rzecz osoby korzystającej z samochodu. Nie były ustalone w formie pisemnej żadne zasady regulujące kwestię użytkowania samochodów służbowych przez członków organów spółki, a korzystanie z samochodu przez S. P., jako Prezesa Zarządu spółki, w celach związanych z działalnością spółki, było efektem ustnego uzgodnienia (pismo powoda z 5.11.2010 – kk. 38-39; pismo powoda z 23.08.2010 – kk. 40-41; pismo powoda z 31.12.2011, „Spis z natury” – k. 45; „Zał. do zał. Komisji Spisowej” – k. 47; pismo powoda z 31.12.2012 – zestawienie kosztów użytkowania samochodu – k. 280; pismo S. P. z 21.08.2012 – k. 310; zestawienie faktur – k. 315; zeznania M. M. (1) w imieniu powoda – k. 732v.).

S. P. przez okres, w którym był skonfliktowany z M. M. (1), aż do momentu wydania pojazdu w dniu 21 stycznia 2015 roku, korzystał z samochodu służbowego marki (...) nr rej. (...) (pismo S. P. – oświadczenie w sprawie użytkowania samochodu służbowego – kk. 76-77; pismo S. P. – oświadczenie z maja 2010 – k. 78; zestawienie przejazdów służbowych – k. 320; oświadczenie – kk. 321-322).

S. P. w listopadzie 2009 roku (w tym pismem z dnia 17 listopada 2009 roku) był wzywany przez (...) Sp. z o.o. w W. do zwrotu pojazdu marki (...) nr rej. (...) oraz telefonu komórkowego marki (...)o nr seryjnym (...), z uwagi na odwołanie pełnomocnictwa udzielonego S. P. do reprezentowania spółki oraz zakończenie pełnienia funkcji członka zarządu (okoliczność przyznana przez pozwanego – odpowiedź na pozew – kk. 26-31; ponadto pismo (...) sp. z o.o. z 5.11.2010 podpisane m.in. przez S. P. – k. 39; zeznania M. M. (1) w imieniu powoda – k. 732v.; zeznania pozwanego – k. 768v.).

W dniu 11 lutego 2014 roku, w trakcie rozprawy przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie w sprawie XVI C 676/13, S. P. zasłabł i następnie stwierdzono u niego udar mózgu. Był hospitalizowany od dnia 11 lutego do 21 lutego 2014 roku w Oddziale Udarowym Szpitala (...), a także poddany leczeniu usprawniającemu w Pododdziale Rehabilitacji Neurologicznej Szpitala (...) od dnia 21 lutego do dnia 6 czerwca 2014 roku. S. P. został zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności i w kolejnych latach przechodził rehabilitację (opinia medyczna – kk. 143-151; orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 152).

S. P. skierował do (...) sp. z o.o. w W. pismo datowane na dzień 9 stycznia 2015 roku, w którym wskazuje, że w związku z potrzebą sfinalizowania sprawy samochodu służbowego marki (...) i zakończeniem jego działalności w spółce, przesyła w załączeniu dokumenty celem odbioru tego samochodu z serwisu. Samochód został wstawiony do serwisu ze względu na usterki uniemożliwiające jego użytkowanie i transport do C.. W załączeniu przesłał:

- kartę pojazdu

- zapasowy klucz

- kopię dokumentu wystawionego przez serwis

- fakturę VAT z serwisu

- skierowanie S. P. na leczenie (pismo – k. 239).

S. P. wydał spółce (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. ruchomości w postaci samochodu marki (...) nr rej. (...) oraz telefonu komórkowego marki (...) o nr seryjnym (...) w dniu 21 stycznia 2015 roku (bezsporne, ponadto pismo powoda – kk. 157-158).

Minimalny i maksymalny koszt najmu pojazdu zastępczego w miejscowości C. i okolicach w okresie od dnia 1 marca 2010 roku do dnia 9 stycznia 2016 roku wynosi od 65 900 zł do 111 400 zł. Ceny najmu pojazdu osobowego na terenie C. i okolic w tym okresie wahają się w przedziale 1250-1900 zł za 30 dni najmu. Opiniujący ustalił stawki za wynajem pojazdu na podstawie sześciu firm, biorąc pod uwagę odpowiadającą dla samochodu (...) nr rej. (...) klasę pojazdu. Ceny brutto za 1 miesiąc najmu samochodu klasy średniej / wyższej (segment C/D) w tych firmach stanowiły kwoty: 1250 zł, 1400 zł, 1450 zł, 1900 zł, 1800 zł, 1600 zł (opinia biegłego P. H. – kk. 374-376).

Sąd ustalił stan faktyczny przede wszystkim na podstawie ww. dokumentów złożonych w niniejszej sprawie oraz akt dołączonych sprawy toczonej przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie o sygn. I C 1223/11. Prawdziwość i rzetelność owych dowodów nie była kwestionowana przez strony i nie budziła wątpliwości Sądu. Sąd uznał, że wszystkie przedłożone dokumenty mogły stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie, jako wiarygodne i niebudzące wątpliwości co do ich autentyczności i prawdziwości.

Sąd przyjął, że S. P. po raz pierwszy był wzywany do zwrotu przedmiotowego samochodu w listopadzie 2009 roku, co przyznał zresztą sam pozwany w przedłożonym do akt sprawy jako załącznik do pisma procesowego piśmie z dnia 5 listopada 2010 roku (k. 39), dlatego też mimo że strona powodowa nie przedłożyła do akt egzemplarza pisma z dnia 17 listopada 2009 roku, o którym mowa w pozwie, zaś pozwany w odpowiedzi na pozew kwestionował umocowanie J. K., który miał sformułować to pismo, to Sąd na podstawie całokształtu okoliczności przyjął właśnie datę 17 listopada 2009 roku jako datę wezwania do zwrotu ruchomości, a tym samym dzień, od którego S. P. pozostawał w złej wierze w rozumieniu art. 225 k.c., tj. miał już wiedzę, że powódka żąda od niego zwrotu ruchomości.

Sąd ustalił stan faktyczny również posiłkowo na podstawie przesłuchania strony powodowej (w jej imieniu przesłuchano członka zarządu M. M. (1)) oraz pozwanego. W tym miejscu należy nadmienić, że Sąd pominął zeznania zarówno strony powodowej, jak i pozwanego, w zakresie tego, kto mógł korzystać z samochodu służbowego. Strona powodowa podnosiła, że żaden członek Rady Nadzorczej spółki nigdy nie korzystał z pojazdu służbowego, a był przeznaczony tylko dla zarządu i pracowników i nie było żadnych uzgodnień, że pozwany jako członek Rady Nadzorczej mógł korzystać z pojazdu, gdyż korzystał z niego jedynie jako pełnomocnik zarządu. Z kolei S. P. przedkładał do akt sprawy liczne sporządzane przez siebie pisma, w których podnosił, że samochód służy „do obsługi Rady Nadzorczej i jej Przewodniczącego” (np. pismo z 5.11.2010 – k. 38). Sąd nie rozstrzygał jak było naprawdę i czy rzeczywiście członkowie Rady Nadzorczej, podobnie jak członkowie zarządu, również mogli korzystać z pojazdu służbowego wewnątrz powodowej spółki, ale też nie była to okoliczność kluczowa dla niniejszego postępowania. Wystarczającym jest ustalenie, że to, kto mógł korzystać z pojazdu, wynikało wyłącznie z ustnych uzgodnień między S. P. a M. M. (1), a nie z żadnego aktu wewnętrznego, w związku z czym każde dalsze badanie w tym przedmiocie należało uznać za niecelowe.

W toku postępowania zostały dopuszczone dwie opinie biegłych rzeczoznawców majątkowych na okoliczność wyliczenia kosztów bezumownego korzystania przez pozwanego z pojazdu marki (...) nr rej. (...): opinia biegłego K. J. z dnia 26 kwietnia 2016 roku (kk. 258-261; ustna opinia uzupełniająca – transkrypcja, kk. 339-346) oraz opinia biegłego P. H. z dnia 27 lutego 2017 roku (kk. 374-376; ustna opinia uzupełniająca – protokół, kk. 532-534).

Sąd ostatecznie pominął opinię biegłego K. J. z dnia 26 kwietnia 2016 roku, albowiem metodologia zastosowana w tej opinii przez biegłego w ocenie Sądu nie jest właściwa. Biegły bowiem wziął pod uwagę szacunkową wartość pojazdu w dniu 1 marca 2010 roku i szacunkową wartość rezydualną na dzień 9 stycznia 2016 roku, przyjmując, że pomniejszenie wartości pojazdu w okresie korzystania z niego przez pozwanego nastąpiło w wymiarze kwoty 24 000 zł. Na tej podstawie wyliczył, że pojazd pomniejszał swoją wartość o 336,45 zł miesięcznie, a także uwzględnił marżę i premię za ryzyko. Metoda wyliczenia wartości czynszu wskazana przez biegłego nie spełnia jednak kryterium przejrzystości oraz nie przystaje do przyjętych powszechnie kryteriów obliczeń przyjmowanych przy najmie pojazdów.

Sąd oparł się zatem w tym zakresie na opinii biegłego P. H., którego kwalifikacje, a także metodologia przyjęta w opinii nie budziły zastrzeżeń. Jedyne wątpliwości jakie można było mieć dotyczyły tego, że biegły w ramach opinii wydanej w dniu 27 lutego 2017 roku nie dokonał waloryzacji przyjętych wartości czynszu najmu co do poszczególnych lat w okresie podlegającym badaniu, tj. w latach 2009-2015. Strony jednak nie zgłosiły zastrzeżeń w tej materii, w związku z czym Sąd – mając na uwadze również treść art. 322 k.p.c. – uznał przyjęte przez biegłego ceny najmu pojazdu osobowego za prawidłowe. Tym samym, jako że Sąd uznał ww. opinię za prawidłową i wystarczającą do dokonania obliczenia należnego wynagrodzenia, Sąd pominął dowód z kolejnej opinii biegłego jako niepotrzebny i zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania.

Sąd Okręgowy w Warszawie zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w znacznej części.

Strona powodowa ostatecznie domagała się zapłaty od pozwanego kwoty 110 000 zł wraz ze stosownymi odsetkami tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ruchomości. Jej zdaniem S. P., jako posiadacz w złej wierze pojazdu marki (...) nr rej. (...), jest zatem obowiązany do zapłaty ww. kwoty w myśl art. 225 k.c.

Pozwany kwestionował żądanie i w toku postępowania podnosił m.in. że w czerwcu 2009 roku zawarł z M. M. (1), jako udziałowcem spółki, umowę ustną, na podstawie której mógł on w dalszym ciągu użytkować samochód jako służbowy. Fakt, iż strony od dłuższego czasu pozostawały w trwałym konflikcie, pozwala wysnuć wniosek, że owe ustne ustalenia utraciły na aktualności, a zatem argumentacja ta nie znajduje logicznego uzasadnienia. Bez znaczenia pozostają też twierdzenia pozwanego, że przedmiotowy samochód miał zostać nabyty za jego własne środki pieniężne „w formie kredytu” – faktem jest bowiem, że jak przyznał sam pozwany, stanowił on własność powodowej Spółki i funkcjonował jako samochód służbowy, przeznaczony do korzystania przez członków organów spółki. Pozwany podnosił również, że z funkcji Przewodniczącego Rady Nadzorczej Spółki formalnie nie został on odwołany, jednocześnie zaś kwestionował prawidłowość powołania M. M. (1) na funkcję Prezesa Zarządu spółki. Dopiero pismem z dnia 17 grudnia 2019 roku (kk. 617-623) pozwany niejako uznał argumentację przedstawioną przez Sąd Najwyższy w uchwale wydanej w składzie siedmiu sędziów z dnia 18 września 2013 roku, sygn. III CZP 13/13 (OSNC 2014, nr 3, poz. 23), z której wynika, że aby skutecznie zakwestionować zgodność z prawem uchwałę organu spółki, należy wystąpić do sądu z powództwem o ustalenie (art. 189 k.p.c. w związku z art. 58 k.c.) i przesądzić o tym może dopiero wyrok wydany w tej sprawie, albowiem taki wyrok ma charakter konstytutywny. Jak podniesiono w uzasadnieniu ww. uchwały SN, „przyjęcie, że wyrok stwierdzający nieważność uchwały wspólników w wyniku uwzględnienia wskazanego powództwa wywiera skutek ex tunc nie oznacza jednak, że zaskarżona uchwała była od początku nieważna. Wyrok taki niweczy byt prawny zaskarżonej uchwały od chwili jej powzięcia, prowadząc do stworzenia sytuacji, jakby uchwała w ogóle nie została podjęta. Możliwość powołania się na ten skutek aktualizuje się jednak dopiero z chwilą wydania prawomocnego wyroku stwierdzającego sprzeczność uchwały z ustawą; jego brak oznacza, że uchwała musi być respektowana zarówno w stosunkach między wspólnikami, jak i przez osoby trzecie, a także wykonywana przez zarząd.” Z powyższego wynika wprost, że skoro takiego wyroku nie ma, to wybór M. M. (1) na sprawowanie funkcji Prezesa Zarządu powodowej spółki był ważny. Inaczej zaś ma się sprawa sprawowania przez pozwanego funkcji Przewodniczącego Rady Nadzorczej (...) Sp. z o.o. w W.. Postanowieniem referendarza sądowego Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy z dnia 3 listopada 2009 roku do Rejestru Przedsiębiorców KRS prowadzonego dla (...) Sp. z o.o. w W., jako organ nadzoru została wpisana Rada Nadzorcza w składzie: S. P., M. G., E. B. – zgodnie z podjętą uchwałą w tym przedmiocie. Jednak postanowieniem z dnia 16 lutego 2010 roku, na skutek złożonej skargi, Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy uchylił postanowienie z dnia 3 listopada 2009 roku, stwierdzając, że uchwała powołująca członków Rady Nadzorczej jest prawnie bezskuteczna (postanowienie z 16.02.2010 – kk. 624-625). Tym samym twierdzenia pozwanego również i w tym przedmiocie należy uznać za bezpodstawne.

W konsekwencji, jak też wynika z informacji z rejestru przedsiębiorców KRS, M. M. (1) pełniła funkcję Prezes Zarządu powodowej spółki od 4 listopada 2009 roku do dnia 3 września 2014 roku, a po tej dacie w dalszym ciągu była członkiem zarządu, natomiast S. P. został wykreślony jako Przewodniczący Rady Nadzorczej z dniem 16 lutego 2010 roku, zaś po tym dniu nie pełnił już żadnej funkcji w organach spółki (wydruk z KRS – kk. 544-553) – poza symboliczną, honorową („Prezesa Honorowego”). Nawet gdyby jednak przyjąć tok rozumowania pozwanego, iż – jak twierdził – samochód był przeznaczony „do obsługi Rady Nadzorczej i jej Przewodniczącego”, to nie ulega wątpliwości, że S. P., nawet pomimo trwającego sporu, musiał mieć świadomość, że korzysta z opisanych rzeczy ruchomych niezasadnie, skoro z KRS został wykreślony jako Przewodniczący Rady Nadzorczej z dniem 16 lutego 2010 roku, albowiem uchwała w przedmiocie powołania go na tę funkcję została uznana za bezskuteczną i po tym dniu nie pełnił już żadnej funkcji w organach spółki. Niezasadna jest też argumentacja strony pozwanej, jakoby S. P. przez sporny okres korzystania z ruchomości pozostawał „w uzasadnionym przekonaniu, iż przysługują mu wszelkie prawa do rozporządzania i korzystania z pojazdu marki (...) należącego do Spółki” (pismo z 17.12.2019 – k. 622), a że dopiero Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 listopada 2014 roku w sprawie II KK 109/14 zwrócił stronom uwagę na stanowisko SN wyrażone w uchwale z dnia 18 września 2013 roku wydanej w sprawie III CZP 13/13. Sama uchwała temu przeczy, bowiem wyrażono w niej wyraźnie, że uchwały organów spółki, co do których nie wydano wyroku stwierdzającego ich sprzeczność z ustawą, muszą być respektowane, zarówno w stosunkach między wspólnikami, jak i przez osoby trzecie. Nie ulega wątpliwości – co też przyznał badający spór między stronami w ramach sprawy karnej Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wspomnianego wyroku z dnia 26 listopada 2014 roku w sprawie II KK 109/14 (kk. 661-666) – że uchwała Zgromadzenia Wspólników (...) Sp. z o.o. w W. w zakresie powołania M. M. (1), jako że nie została uchylona przez sąd, wywiera skutki prawne, stanowiąc element porządku prawnego, zaś uznanie argumentacji pozwanego godziłoby w ten porządek, naruszając zasadę bezpieczeństwa obrotu.

Z kolei sam fakt, że S. P. w sposób bezprawny korzystał z opisanych ruchomości w okresie obejmującym konflikt stron, został stwierdzony przez sąd karny. Ostatecznie bowiem prawomocnym wyrokiem z dnia 18 czerwca 2015 roku wydanym w sprawie X Ka 164/15 Sąd Okręgowy w Warszawie X Wydział Karny Odwoławczy, na skutek apelacji od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 27 lutego 2013 roku, sygn. III K 368/11, w sprawie S. P. oskarżonego o dokonanie przywłaszczenia powierzonych mu czasowo rzeczy ruchomych stanowiących własność pokrzywdzonego (...) sp. z o.o. w postaci opisanego samochodu oraz telefonu komórkowego – warunkowo umorzył postępowanie karne na podstawie art. 66§1 i 3 k.k., ustalając na mocy art. 67§1 k.k. okres próby na rok. Warunkowe umorzenie postępowania jest zaś środkiem probacyjnym, który opiera się na zaniechaniu skazania i wymierzenia kary sprawcy winnemu popełnienia przestępstwa. Zastosowanie tej instytucji musi być więc poprzedzone stwierdzeniem winy sprawcy i brakiem wątpliwości co do okoliczności popełnienia przestępstwa; tym samym podstawą warunkowego umorzenia jest ustalenie wszystkich przesłanek odpowiedzialności (P. Kozłowska-Kalisz [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2024, art. 66). Sąd co prawda nie jest związany ustaleniami dokonanymi w ramach wydania tego orzeczenia w myśl art. 11 k.p.c. (jako że nie był to wyrok skazujący), niemniej jednak Sąd nie widział podstaw, by dokonywać ustalenia odmienne od wyżej wymienionych. S. P. władał cudzą rzeczą i w okresie od listopada 2009 roku (o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia) do stycznia 2015 roku nie istniał żaden stosunek prawny uprawniający go do tego.

Co więcej, jak wynika z postępowania dowodowego, nie były ustalone w formie pisemnej żadne zasady regulujące kwestię używania samochodów służbowych przez członków organów spółki i należy uznać, że to wyłącznie od ustnych uzgodnień zależało, czy, kiedy i kto może z nich korzystać oraz kiedy powinny być zwrócone. Skoro zaś S. P. był wzywany do zwrotu określonych ruchomości będących własnością spółki – a przestał pełnić funkcję członka zarządu spółki, zaś uchwała w przedmiocie powołania go na Przewodniczącego Rady Nadzorczej została uznana za bezskuteczną i wpis w KRS w tym przedmiocie został uchylony, to winien był je zwrócić, co uczynił jednak dopiero po kilku latach od okresu, w którym był do tego wzywany.

Nadto nie może umknąć uwadze Sądu, że S. P., jak sam wykazał, jest doświadczonym uczestnikiem obrotu gospodarczego, będąc wieloletnim członkiem zarządów w kilku spółkach, zdawał sobie sprawę z tego, jakie są mechanizmy ich funkcjonowania, zasady reprezentacji itd. Nawet mimo trwającego konfliktu i związanego z nim poczucia krzywdy i niesprawiedliwości, które nie umknęło uwadze Sądu, S. P. musiał mieć świadomość, że włada cudzą rzeczą, do czego nie posiada żadnego tytułu prawnego, zaś samo przekonanie, że ze względów słusznościowych (z uwagi na zasługi dla spółki, jej założenie, dalsze rozwijanie itp.) należy mu się możliwość korzystania z samochodu, nie może znaleźć aprobaty. W konsekwencji, nie może jej znaleźć – mając na uwadze całokształt opisanych rozważań – argumentacja odnosząca się do tego, jakoby żądanie przez powoda wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy stanowiło przejaw nadużycia prawa w rozumieniu art. 5 k.c.

Z kolei, jak należy uznać, po raz pierwszy to wezwanie nastąpiło w listopadzie 2009 roku, co przyznał sam pozwany w przedłożonym do akt sprawy jako załącznik do pisma procesowego piśmie z dnia 5 listopada 2010 roku (k. 39), dlatego też mimo że strona powodowa nie przedłożyła do akt egzemplarza pisma z dnia 17 listopada 2009 roku, o którym mowa w pozwie, zaś pozwany w odpowiedzi na pozew kwestionował prawidłowość umocowania J. K., który miał sformułować to pismo, to Sąd na podstawie całokształtu okoliczności przyjął właśnie datę 17 listopada 2009 roku jako datę wezwania do zwrotu ruchomości, a tym samym dzień, od którego S. P. pozostawał w złej wierze w rozumieniu art. 225 k.c., tj. od którego miał już wiedzę, że powódka żąda od niego zwrotu ruchomości. W tym miejscu należy też nadmienić, iż za całkowicie bezzasadny należy uznać zarzut przedawnienia podnoszony przez pozwanego w związku z treścią art. 297 k.s.h., zgodnie z którym roszczenie przedawnia się z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Bieg terminu przedawnienia uległ bowiem przerwaniu wraz z wniesieniem pozwu w niniejszej sprawie i bieg ten nie rozpocznie się na nowo, dopóki postępowanie nie zostanie zakończone (art. 123§1 pkt 1 k.c. i art. 124§1 i §2 k.c.). Roszczenie nie mogło podlegać przedawnieniu również w zakresie rozszerzonego powództwa. Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach przez lata prezentował stanowisko, zgodnie z którym wniesienie pozwu z żądaniem zapłaty przerywa bieg przedawnienia roszczenia, nawet jeżeli ostatecznie żądana kwota z tytułu dochodzonego roszczenia okaże się wyższa od sformułowanej w pozwie – bieg przedawnienia przerywa się zatem w stosunku do całego roszczenia, nawet w przypadku rozszerzenia powództwa w toku procesu (zob. wyrok SN z 13.12.2012 r., wyrok IV CSK 142/12, LEX nr 1341697; wyrok SN z 6.04.2011 r., I CSK 684/09, LEX nr 951732; choć odmiennie: wyrok SN z 17.09.2021 r., I CSKP 258/21, OSNC 2022, nr 5, poz. 52). Sąd zgadza się w każdym razie ze stanowiskiem wyrażonym w doktrynie, że jeżeli z treści pozwu wynika wyraźnie, że zamiarem wnoszącego go jest uzyskanie pełnej kompensaty, to należy uznawać, że zainicjowanie procesu przerwało bieg przedawnienia co do całego uszczerbku, w granicach faktycznych zakreślonych przez powoda (zob. E. Stawicka, Czy wytoczenie powództwa o odszkodowanie przerywa bieg przedawnienia co do całości roszczenia, choćby jego wysokość wskazana w pozwie była niższa?, Palestra 2022, nr 7-8, s. 207-211).

Tym samym wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z ruchomości należy się za okres od dnia 17 listopada 2009 roku do dnia 21 stycznia 2015 roku (jako dnia zwrotu ruchomości).

Następnie należało określić wysokość wynagrodzenia, jakie przysługuje powódce od pozwanego za ten okres. Jak ustalił biegły P. H. w swojej opinii, ceny najmu pojazdu osobowego na terenie C. i okolic w tym okresie wahają się w przedziale 1 250-1 900 zł za 30 dni najmu. Opiniujący ustalił stawki za wynajem pojazdu na podstawie ofert sześciu firm, biorąc pod uwagę odpowiadającą dla samochodu (...) nr rej. (...) klasę pojazdu. Ceny brutto za 1 miesiąc najmu samochodu klasy średniej / wyższej (segment C/D) w tych firmach stanowiły kwoty: 1 250 zł, 1 400 zł, 1 450 zł, 1 900 zł, 1 800 zł, 1 600 zł. Sąd zatem przyjął średnią cenę spośród tych kwot, tj. kwotę 1 566,67 (1 250 + 1 400 + 1 450 + 1 900 + 1 800 + 1 600 = 9 400; 9 400 / 6 = 1 566,67) i pomnożył ją przez ilość miesięcy i dni obejmujących okres bezumownego korzystania z pojazdu (...) nr rej. (...) przez pozwanego, tj. 50 miesięcy (1 566,67 x 50 = 78 333,50) i 4 dni (1 566,67 / 30 x 4 = 208,89), co dało łączną kwotę 78 542,39 zł (78 333,50 + 208,89 = 78 542,39). Tym samym roszczenie główne w takim wymiarze podlegało uwzględnieniu.

W przedmiocie odsetek Sąd orzekł mając na uwadze treść art. 455 k.c. oraz art. 359 k.c. W przeciwieństwie do wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego, które w myśl art. 18 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 725) jest roszczeniem okresowym, wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy, w myśl art. 224 i 225 k.c. w zw. z art. 230 k.c. ma charakter jednorazowy. Jako wezwanie do zapłaty w niniejszej sprawie należy potraktować dopiero odpis pozwu, który został doręczony pozwanemu w dniu 2 marca 2012 roku (z.p.o. – k. 57), albowiem we wcześniejszym okresie powódka wzywała co prawda do zwrotu pojazdu, ale nie do zapłaty kwoty pieniężnej. Owe odsetki mogły z kolei być naliczane jedynie od kwoty stanowiącej wynagrodzenie za okres od dnia wezwania do zwrotu samochodu, tj. 17 listopada 2009 roku, do dnia przygotowania (złożenia) pozwu, a zatem do dnia 1 grudnia 2011 roku, co obejmuje 24 miesiące (24 x 1 566,67 = 37 600,08) i 13 dni (1 566,67 / 30 x 13 = 678,89), przekładające się na łączną kwotę 38 278,97 (37 600,08 + 678,89 = 38 278,97). Tym samym odsetki od kwoty 38 278,97 zł należą się od dnia następującego po dniu doręczenia odpisu pozwu, tj. od dnia 3 marca 2012 roku, zaś datą końcową naliczania odsetek jest dzień 21 stycznia 2015 roku, zgodnie z żądaniem strony powodowej.

Mając na uwadze wszystkie opisane okoliczności, Sąd orzekł jak w punktach I-II sentencji wyroku, oddalając powództwo w pozostałym, nieobejmującym opisanych w punkcie I kwot zakresie.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie III sentencji wyroku na podstawie art. 98§1, §3 i art. 100 k.p.c. Strona powodowa wygrała sprawę w wymiarze 71,21%, zaś pozwany w wymiarze 28,79% Na koszty procesu poniesione przez powoda w łącznej kwocie 6 867 zł złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości jednej stawki minimalnej obowiązującej w dniu wniesienia pozwu w kwocie 3 600 zł, zgodnie z treścią §6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.), opłata sądowa od pozwu w wysokości 3 250 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. 71,21% z kwoty 6 867 zł stanowi kwotę 4 890 zł. Z kolei pozwany poniósł koszty w wymiarze 3 617 zł, na co składają się także wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3 600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. 28,79% z kwoty 3 617 stanowi kwotę 1 041,33 zł. Po kompensacji koszty należne powodowi stanowią kwotę 3 848,67 zł (4 890 – 1 041,33 = 3 848,67).

W przedmiocie kosztów sądowych Sąd orzekł jak w punkcie IV sentencji wyroku na podstawie art. 98§1 i 100 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 u.k.s.c. Na kwotę 3 295,15 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych złożyły się: kwota wypłacona tymczasowo ze środków Skarbu Państwa tytułem przyznania świadkowi zwrotu kosztów podróży w wysokości 84 zł (postanowienie z 3.11.2015 – k. 227), kwoty przyznane biegłym sądowym tytułem wynagrodzenia za sporządzenie opinii w sprawie w wysokości 550,52 zł (postanowienie z 14.07.2016 – k. 266), 626,81 zł (postanowienie z 10.04.2017 – k. 384), 235,94 zł i 47,88 zł (postanowienie z 21.06.2017 – k. 437), a także nieuiszczona opłata od rozszerzonego powództwa w kwocie 1 750 zł. Tym samym należało pobrać od stron opisane koszty sądowe w wymiarze stosunkowym, stosownie do wyniku sprawy, tj. od powódki 948,67 zł (28,79% x 3 295,15), oraz od pozwanego 2 346,48 zł (71,21% x 3 295,15).