Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia del. Agnieszka Onichimowska

Protokolant: Maksymilian Obrębski

po rozpoznaniu w dniu 04 czerwca 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa I. K.

przeciwko (...)

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda I. K. na rzecz pozwanego m.st. W. kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta i 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

III.  nakazuje pobrać od powoda I. K. na rzecz Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 2.394,00 (dwa tysiące trzysta dziewięćdziesiąt cztery i 00/100) złotych, tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od rozszerzonej części powództwa.

Sędzia del. Agnieszka Onichimowska

UZASADNIENIE

Pozwem z 29 września 2017 r. (data prezentaty biura podawczego) I. K. prowadzący Niepubliczne Przedszkola pn. (...) w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego Miasta S. Warszawy na swoją rzecz kwoty 76.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od daty złożenia pozwu do dnia zapłaty.Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych

W uzasadnieniu powód wskazał, że dochodzone pozwem świadczenie dotyczy dotacji oświatowej na rzecz strony powodowej za sporny okres od 30 września 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. W ocenie powoda błędna praktyka pozwanego stosowana przy w obliczeniu należnej dotacji oświatowej, spowodowała zaniżenie dotacji o kwotę 76.000 zł. Powód wyjaśnił przy tym iż w jego ocenie dochodzone roszczenie nie uległo przedawnieniu, albowiem nie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, zaś sama dotacja nie jest świadczeniem okresowym, lecz jednorazowym wypłaconym uprawnionemu w 12 częściach. (pozew k. 2-6)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o odrzucenie pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c., ewentualnie, o oddalenie powództwa w całości.

Pozwany zakwestionował powództwo co do zasady, jak i co do wysokości, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia. W ocenie pozwanego roszczenie z tytułu dotacji dla przedszkola niepublicznego, jako świadczenie okresowe, przedawnia się po upływie 3 lat. W przedstawionym wywodzie pozwany odniósł się do argumentów podnoszonych w pozwie(odpowiedź na pozew k. 36-39v)

Pismem z dnia 28 grudnia 2017 r. powód rozszerzył żądanie wnosząc o zasądzenie kwoty w łącznej wysokości 123.873,55 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 28 grudnia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty, tytułem wyrównania zaniżonej dotacji oświatowej za okres od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2016 r.( pismo procesowe - k. 51-51v)

Postanowieniem z dnia 23 marca 2018 r. (sygn. I C 1002/17) Sąd Okręgowy w Warszawie odrzucił pozew. (postanowienie k. 62). Na skutek złożonego zażalenia, postanowieniem z dnia 24 maja 2018 r. (sygn. akt I ACz 407/18) Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w ten sposób, że odmówił odrzucenia pozwu. (postanowienie – k. 98)

W toku postępowania, w tym w kolejnych składanych pismach procesowych, strony przytaczały argumentacje na poparcie prezentowanych stanowisk.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 lipca 2009 r. Rada (...) przyjęła uchwałę nr (...) w sprawie trybu udzielania i rozliczania dotacji dla przedszkoli, szkól i placówek oświatowych prowadzonych na terenie (...) przez inne niż m.st. W. osoby prawne i fizyczne oraz dla, innych niż m.st. W., osób prawnych i osób fizycznych prowadzących inne formy wychowania przedszkolnego, a także trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich wykorzystania. W § 2 ust. 2 Regulaminu stanowiącego załącznik do uchwały wskazano że, niepublicznym przedszkolom przysługuje dotacja na każdego ucznia w wysokości równej 75% ustalonych w budżecie wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych prowadzonych przez m. st. Warszawę w przeliczeniu na jednego ucznia. Uchwała wchodziła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Dowód: uchwała nr (...) – k. 154-158v

Od 2011 r. I. K. prowadzi Przedszkole Niepubliczne (...), wpisane w ewidencji szkół i placówek niepublicznych prowadzonej przez (...) pod numerem 269 PN. Z tego tytułu w okresie od 30 września 2011 r. do 31 grudnia 2016 r. otrzymywał dotacje na dofinansowanie bieżącej działalności oświatowej przewidzianej w art. 90 ust. 2b u.o.s.

Dowód: zaświadczenie nr (...) z 04 kwietnia 2011 r. – k. 10, okoliczność bezsporna

W ramach przysługującej dotacji m. st. W. wypłaciło I. K. następujące kwoty:

- za rok 2011: 91.945,92 zł;

- za rok 2012: 175.400,71 zł;

- za rok 2013: 165.897,27 zł;

- za rok 2014: 189.718 zł;

- za rok 2015: 195.108,61 zł;

- za rok 2016: 146.955,89 zł.

Dowód: okoliczność bezsporna, a ponadto: płyta CD zawierająca odpowiedź na wniosek o ujawnienie informacji publicznej – k. 29, potwierdzenia przelewów - k. 251-267v

W dniu 5 listopada 2015 r. Rada (...) przyjęła uchwałę nr (...)w sprawie trybu udzielania i rozliczania dotacji dla przedszkoli, szkół i placówek oświatowych prowadzonych na terenie (...) przez inne niż (...) osoby prawne i osoby fizyczne oraz dla innych niż (...) osób prawnych i osób fizycznych prowadzących inne formy wychowania przedszkolnego, a także trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystywania. W § 2 ust. 2 Regulaminu stanowiącego załącznik do uchwały wskazano że, miepublicznym przedszkolom przysługuje dotacja na każdego ucznia w wysokości równej 78% ustalonych w budżecie wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych prowadzonych przez (...) w przeliczeniu na jednego ucznia. Uchwała obowiązywała od dnia 1 stycznia 2016 r.

Dowód: Uchwała nr (...) – k. 159-163v

W okresie od 2011 do grudnia 2015 do podstawy obliczania dotacji były wliczone wpłaty rodziców. Od 1 stycznia 2016 roku odliczano wpłaty za korzystanie i wychowania przedszkolnego w przedszkolach publicznych, zgodnie z nowelizacja ustawy o systemie oświaty art. 90 ust. 2b. Wariant wskazuje przedszkola ogólnodostępne oraz integracyjne.

Dowód: okoliczność bezsporna, pisemna opinia uzupełniająca biegłego z zakresu ekonomii, finansów publicznych i przedsiębiorstw, audytu oraz rachunkowości – mgr. J. C. – k. 277-288

Wydatki bieżące ponoszone w przedszkolach publicznych przedstawiały się następująco:

- w 2011 r.: 360.648.449 złotych (w tym 21.231.548 przedszkola integracyjne) przy ogólnej liczbie uczniów: 38074, w tym w przedszkolach integracyjnych 1340

- w 2012 r.: 393.695.676,00 zł (w tym przedszkola integracyjne 23.685.518,00 zł), przy ogólnej liczbie uczniów: 39231, w tym w przedszkolach integracyjnych 1399,

- w 2013 r.: 398.019.104,00 zł (w tym przedszkola integracyjne 24.015.970,00 zł), przy ogólnej liczbie uczniów: 40252, w tym w przedszkolach integracyjnych 1361,

- w 2014 r.: 417.517.809,00 zł (w tym przedszkola integracyjne 25.829.828,00 zł), przy ogólnej liczbie uczniów: 40905, w tym w przedszkolach integracyjnych 1498,

- w 2015 r.: 480.874.398,00 zł (w tym przedszkola integracyjne 26.713.224,00 zł), przy ogólnej liczbie uczniów: 41255, w tym w przedszkolach integracyjnych 1357,

- w 2016 r.: 518.802.969,00 zł (w tym przedszkola integracyjne 28.991.623,00 zł) zł, przy ogólnej liczbie uczniów: 41401, w tym w przedszkolach integracyjnych 1329.

Do przedszkola (...) w latach 2011 -2016 uczęszczało: w 2011: 58 uczniów, w 2012 r.: 288 uczniów, w 2013 r.: 275 uczniów, w 2014 r.: 280 uczniów, w 2015 230 uczniów, zaś w 2016 198.

Dotacja w przedszkolu niepublicznym powoda ustalona na podstawie budżetów (...) (wydatków bieżących) dla przeszkoli ogólnodostępnych oraz integracyjnych:

- w 2011r. dotacja była wypłacona niższa o kwotę o 11.065,56 zł;

- w 2012 r. dotacja była wypłacona wyższa o kwotę 587,59zł;

- w 2013 r. dotacja była wypłacona wyższa o kwotę o 1.333,45 zł;

- w 2014 dotacja była wypłacona wy wyższa o kwotę o 20.721,20 zł;

- w 2015 r. dotacja była wypłacona wyższa o kwotę o 43.577,49 zł;

- w 2016 r. dotacja była wypłacona niższa o kwotę o 1.104,55 zł;

Dotacja w przedszkolu niepublicznym powoda ustalona w wariancie pomijającym ustalone w budżecie wydatki bieżące na ucznia o opłaty w placówkach integracyjnych oraz uwzględniające wydatki planowane w tych placówkach:

- w 2011r. dotacja była wypłacona niższa o kwotę o 8.53734 zł;

- w 2012 r. dotacja była wypłacona wyższa o kwotę 5.391,43 zł;

- w 2013 r. dotacja była wypłacona wyższa o kwotę 6.1853 zł;

- w 2014 dotacja była wypłacona wyższa o kwotę o 25.766,58 zł;

- w 2015 r. dotacja była wypłacona wyższa o kwotę o 48.048,33 zł;

- w 2016 r. dotacja była wypłacona wyższa o kwotę o 3.296,99 zł;

Dowód: pisemna opinia uzupełniająca biegłego z zakresu ekonomii, finansów publicznych i przedsiębiorstw, audytu oraz rachunkowości – mgr. J. C. – k. 277-288

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów. Prawdziwość i wiarygodność dokumentów (w zakresie ich zgodności z oryginałem) nie budzi wątpliwości Sądu, nie była też kwestionowana przez strony postępowania.

W przedmiotowej sprawie Sąd oparł poczynione ustalenia faktyczne również na pisemnej opinii uzupełniającej biegłego z zakresu ekonomii, finansów publicznych i przedsiębiorstw, audytu oraz rachunkowości – mgr. J. C. (k. 277-288), uznając ją za jasną i logiczną. W ocenie Sądu przedmiotowa opinia stanowiła bezstronne i wiarygodne źródło dowodowe w sprawie. Dodatkowo należy wyjaśnić, iż wcześniejsza opinia podstawowa (k. 208-226) dotknięta byłą oczywistymi błędami w zakresie przeprowadzonych obliczeń – co przyznał sam biegły, rezygnując z wynagrodzenia za opinię uzupełniającą. Z tego też względu opinia podstawowa nie stanowiła podstawy do poczynienia ustaleń w przedmiotowej sprawie.

Pozostałe (a nie ujęte wyżej) zaprezentowane przez strony dowody, nie stanowiły w ocenie Sądu wartościowego materiału dowodowego pozwalającego na poczynienie istotnych w sprawie ustaleń faktycznych.

Jednocześnie Sąd pominął na podstawie art. 235 (2) § 1 pkt. 2 i 5 k.p.c. dalsze wniosku o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego albowiem okoliczności jakie miały być przedmiotem opinii były nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy, a tym samym dopuszczenie dowodu prowadziłoby jedynie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W ocenie Sadu na wstępie, tj. przed przejściem do zasadniczej części rozważań, należy odnieść się do najdalej idącego zarzutu podniesionego przez stronę pozwaną tj. przedawnienia roszczeń. Otóż stwierdzić należy, że kwestia przedawnienia roszczenia nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, jako że o oddaleniu powództwa zadecydowały inne kwestie (o czym mowa będzie w dalszej części uzasadnienia). Jedynie na marginesie Sąd pragnie zaznaczyć, że - wbrew twierdzeniom strony pozwanej – dotacje dla przedszkoli nie mają charakteru świadczeń okresowych w rozumieniu art. 118 k.c. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 22 maja 2014 r., sygn. akt IV CSK 531/13, z regulacji zawartej w ustawie o systemie oświaty wynika, że dotacje dla niepublicznych szkół ponadgimnazjalnych z uprawnieniami szkół publicznych (analogicznie jak w przypadku przedszkoli) są świadczeniami jednorazowymi, ponieważ ich wysokość jest określona bez odwoływania się do elementu czasu ( vide: OSNC 2015/4/49, Biul.SN 2014/9/8, M. Prawn. 2015/19/1035). Oceny tej nie zmienia okoliczność, że – zgodnie z art. 90 ust. 3c u.s.o. – dotacje przekazywane są na rachunek szkoły w 12 częściach w terminie do ostatniego dnia każdego miesiąca, a część za grudzień w terminie do dnia 15 grudnia, gdyż jest to tylko określenie sposobu spełnienia świadczenia jednorazowego. (analogicznie: Wyrok SN z 26.03.2015 r., V CSK 376/14, LEX nr 1683419). W związku z powyższym, w zakresie roszczenia głównego, zastosowanie ma dziesięcioletni termin przedawnienia roszczenia (aktualny na chwilę wniesienia pozwu). Z kolei roszczenie o odsetki – jako roszczenie okresowe – przedawnia się w terminie 3 lat, stosownie do art. 118 k.c.

Przechodząc do zasadniczej części rozważań odnotować należy, że zgodnie z brzmieniem art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 07 września 1991 r. o systemie oświaty, w brzmieniu obowiązującym od 01 stycznia 2004 r., niepubliczne przedszkola, w tym specjalne, szkoły podstawowe i gimnazja, w tym z oddziałami integracyjnymi, z wyjątkiem szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych oraz szkół podstawowych artystycznych, otrzymują dotacje z budżetu gminy. W myśl ustępu 2b cytowanego przepisu, dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach prowadzonych przez gminę w przeliczeniu na jednego ucznia, pomniejszonych o opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez gminę, pod warunkiem że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji informację o planowanej liczbie uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji.

Zgodnie z ust. 3c dotacje, o których mowa w ust. 2, 2b, 2c, 3 i 3a, są przekazywane na rachunek bankowy szkoły, przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, placówki lub zespołu szkół lub placówek w 12 częściach w terminie do ostatniego dnia każdego miesiąca, z tym że część za grudzień jest przekazywana w terminie do dnia 15 grudnia.

Zmianom podlegał ustęp 4 cytowanego przepisu, który od 22 kwietnia 2009 r. otrzymał brzmienie: „Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji, o których mowa w ust. 1a i 2a-3b, oraz tryb i zakres kontroli prawidłowości ich wykorzystywania, uwzględniając w szczególności podstawę obliczania dotacji, zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania, oraz termin i sposób rozliczenia dotacji.”.

W dniu 22 kwietnia 2009 r. dodany został ust. 3d, zgodnie z którym dotacje, o których mowa w ust. 1a-3b, są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań szkoły lub placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej. Dotacje mogą być wykorzystane wyłącznie na pokrycie wydatków bieżących szkoły lub placówki.

W okresie od 01 września 2013 r. do 31 sierpnia 2015 r. minimalną wysokość dotacji dla niepublicznych przedszkoli określał art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 827, ze zm.) stanowiący, że dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach prowadzonych przez gminę w przeliczeniu na jednego ucznia, pomniejszonych o opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez gminę, pod warunkiem że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji informację o planowanej liczbie uczniów nie później niż do dnia 30 września poprzedzającego rok udzielania dotacji.

Od 01 września 2015 r. wysokość dotacji dla niepublicznych przedszkoli regulował art. 90 ust. 2b u.s.o. Zgodnie ze wskazanym przepisem dotacje dla przedszkoli niepublicznych przysługiwały na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach prowadzonych przez gminę w przeliczeniu na jednego ucznia, pomniejszonych o opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez gminę, pod warunkiem że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji informację o planowanej liczbie uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. W treści art. 90 ust. 4 ustawy zawarta została delegacja ustawowa dla organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego do ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji, o których mowa w ust. la-lc i 2-3b, oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystywania, uwzględniając w szczególności podstawę obliczania dotacji, zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania, a także termin i sposób rozliczenia dotacji.

Z kolei zakres pojęcia „wydatki bieżące” określa ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych w brzmieniu obowiązującym w okresie objętym żądaniem pozwu, która w art. 124 ust. 3 stanowi, że wydatki bieżące jednostek budżetowych obejmują:

1) wynagrodzenia i uposażenia osób zatrudnionych w państwowych jednostkach budżetowych oraz składki naliczane od tych wynagrodzeń i uposażeń,

2) zakupy towarów i usług,

3) koszty utrzymania oraz inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych i realizacją ich statutowych zadań,

4) koszty zadań zleconych do realizacji jednostkom zaliczanym i niezaliczanym do sektora finansów publicznych, z wyłączeniem organizacji pozarządowych.

Powyższe przepisy precyzuje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 02 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U z 2010 nr 38, poz. 207). Zgodnie z załącznikiem nr 4 do tego Rozporządzenia pt. „Klasyfikacja paragrafów wydatków i środków” w pierwotnym brzmieniu do wydatków bieżących jednostek budżetowych zaliczane są wydatki sklasyfikowane w paragrafach: 401 do 418, 420 do 430, 432 do 470, 472, 474 do 478, 481, 482, 490 i 493 do 498.

W przedmiotowej sprawie powód dochodził części dotacji przysługującej na prowadzenie niepublicznego przedszkola wskazując, że w latach 2011-2016 została ona wypłacona w zaniżonej wysokości.

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, iż powództwo w przedmiotowej sprawie – pomimo przeprowadzenia postępowania dowodowego, w tym dopuszczenia dowodu z opinii biegłego - nie zasługiwało na uwzględnienie, a to z uwagi na brak wykazania poniesienia szkody przez powoda.

Nie kwestionując ugruntowanego w orzecznictwie poglądu o dopuszczalności dochodzenia dopłaty dotacji oświatowej za lata poprzedzające rok 2017 na drodze sądowej ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z 3 lipca 2019 r., II CSK 425/18), zauważyć należy, że dla rozpoznania sprawy zasadnicze znaczenie należy przypisać kwestii istoty odpowiedzialności pozwanego.

Otóż w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że jednostka samorządu terytorialnego, która nie wypłaciła beneficjentowi dotacji oświatowej kwoty dotacji w pełnej, należnej mu wysokości, po upływie roku, na który dotacja została przyznana, ponosi względem beneficjenta dotacji wyłącznie odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu czynu niedozwolonego (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 9 lipca 2020 r.). Beneficjent dotacji nie ma zatem roszczenia o dopłatę do dotacji, które we wcześniejszym orzecznictwie było utożsamiane z żądaniem wykonania zobowiązania łączącego beneficjenta z podmiotem publicznoprawnym. Dotacja ma bowiem charakter roczny i z chwilą upływu roku budżetowego zobowiązanie do jej wypłaty staje się prawnie niemożliwe do wykonania. Po upływie danego roku podmiotowi uprawnionemu wcześniej do dotacji przysługuje jedynie możliwość żądania odszkodowania. Źródłem roszczenia odszkodowawczego jest w takim wypadku art. 417 § 1 k.c., a nie odpowiedzialność za niewykonanie zobowiązania wynikającego z ustawy (art. 471 k.c. stosowany per analogiam). Przyznanie lub wypłacenie dotacji w zaniżonej wysokości może być bowiem kwalifikowane jako przypadek niezgodnego z prawem działania lub zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej (vide: wyrok SN z 8.12.2022 r., II CSKP 668/22, LEX nr 3440193).

Tak więc niewypłacenie przez podmiot publicznoprawny odpowiedniej kwoty stanowi źródło szkody (zdarzenie szkodzące), natomiast poszkodowany na ogólnych zasadach musi wykazać pozostałe przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, w tym poniesienie szkody w określonej wysokości. Szkodą, w przypadku braku wypłacenia należnej dotacji, nie jest sam fakt nieuzyskania dotacji (kwota dotacji zaniżonej), lecz kwota wydatkowana przez organ prowadzący na realizację zadań oświatowych ze środków własnych ( vide: wyrok SN z 15.06.2022 r., II CSKP 380/22, OSNC 2023, nr 2, poz. 19)

W świetle powyższych rozważań oczywistym jest, że przedmiotem żądania nie jest w takiej sprawie zapłata dotacji - skoro minął czas, w jakim mogła zostać wykorzystana - lecz refundacja prywatnych środków powoda (jako podmiotu prowadzącego przedszkole), które musiał wykorzystać na działalność przedszkola wobec nieuzyskania dotacji we właściwej wysokości. ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2020 r. V CSK 502/18,)

W ocenie Sądu powód nie sprostał wynikającemu z art. 6 k.c. ciężarowi dowodu. Analiza argumentacji strony powodowej wskazuje na to, że powód jako szkodę identyfikował sam fakt nieotrzymania dotacji oświatowej w pełnej – według strony powodowej należnej mu – wysokości. Tymczasem w przedmiotowej sprawie powód powinien wykazać, że pokrył z własnych środków wydatki, które powinny być pokryte z niewypłaconej dotacji.

Szkodą jest bowiem jedynie uszczerbek w majątku wynikający z tych wydatków. Możliwość pokrycia z dotacji bieżących wydatków przedszkola w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, "zwalnia" inne środki pozostające w dyspozycji osoby prowadzącej przedszkole i pozwala na ich wykorzystanie w inny sposób, także z korzyścią dla tej osoby. Podkreślić należy, że jedną z zasadniczych cech dotacji jest to, że pozwala ona podmiotowi publicznemu udzielającemu dotacji skontrolowania prawidłowości wydatkowania dotacji i w razie wykazania nienależytego wydatkowania, nakazanie zwrotu dotacji. Tak więc prawidłowo wyliczona kwota dotacji stanowi zatem maksymalną kwotę, która może przypaść uprawnionemu, a nie kwotę, która jest niezależna od jakichkolwiek - poza złożeniem prawidłowego wniosku - dodatkowych okoliczności. (vide: wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 31.08.2023 r., I C 100/22, LEX nr 3688807).

W przedmiotowej sprawie powód nie przedstawił żadnych dowodów (a nawet nie zgłosił takiego twierdzenia czy też wniosków dowodowych) potwierdzających wydatkowanie własnych środków na realizację zadania publicznego, na potrzebę "uzupełnienia" środków uzyskanych z dotacji w celu zapewnienia realizacji zadań publicznych, a jedynie wskazywał na różnicę między dotacją należną (hipotetycznie), a wypłaconą.

Rekapitulując dokonane powyżej rozważania Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, powództwo nie został o wykazane, a co za tym idzie podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt I. sentencji wyroku.

O kosztach Sąd orzekł (w pkt II. sentencji wyroku) na podstawie art. 98 k.p.c zasądzając od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 5.400,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, na które złożyła się kwota 5400 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego (na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku, w brzmieniu obowiązującym na dzień wniesienia pozwu).

Sąd nakazał również pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 2.394,00 zł, tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od rozszerzonej części powództwa, jako, że pismem z dnia 28 grudnia 2017 r. (k. 51) powód rozszerzył przedmiotowe powództwo wnosząc o zasądzenie (w miejsce pierwotnie żądanej kwoty 76.000,00 zł) kwoty 123.873,55 zł. Tym samym winna zostać wniesiona uzupełniająca oplata od pozwu w wysokości 2.394,00 zł.

Sędzia del. Agnieszka Onichimowska