Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Ligoń-Krawczyk

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Ewa Kocielnik

po rozpoznaniu w dniu 8 października 2024 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., (...) sp. z o.o. z siedzibą w G.

przeciwko (...) Publicznemu Szpitalowi (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo główne i ewentualne sformułowane w pkt 2 pozwu,

II.  zasądza od (...) Publicznego Szpitala (...) (...) z siedzibą w W. na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. kwotę 115.020,34 (sto piętnaście tysięcy dwadzieścia i 34/00) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 114.551,35 (sto czternaście tysięcy pięćset pięćdziesiąt jeden i 35/100) złotych od dnia 5 kwietnia 2024 roku do dnia zapłaty,

III.  zasądza od (...) Publicznego Szpitala (...) (...) z siedzibą w W. na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. kwotę 11.169 (jedenaście tysięcy sto sześćdziesiąt dziewięć) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 579/24

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 5 listopada 2024 r.

Pozwem z dnia 5 kwietnia 2024 r. (data stempla pocztowego) wniesionym przeciwko (...)Publicznemu Szpitalowi (...) w W., (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. wnieśli o:

1.  orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym obowiązku zapłaty przez pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwoty 115 020,34 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym, liczonymi od kwoty 114 551,35 zł od dnia wytoczenia powództwa, tj. od dnia 5 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty;

ewentualnie o:

2.  orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym obowiązku zapłaty przez pozwanego na rzecz powodów wspólnie do niepodzielnej ręki kwoty 115 020,34 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym, liczonymi od kwoty 114 551,35 zł od dnia wytoczenia powództwa, tj. od dnia 5 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty;

ewentualnie o:

3.  orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym obowiązku zapłaty przez pozwanego na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. kwoty 115 020,34 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym, liczonymi od kwoty 114 551,35 zł od dnia wytoczenia powództwa, tj. od dnia 5 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty.

Wnieśli również o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i substytucji. Ewentualnie ich zasądzenie na rzecz powodów wspólnie do niepodzielnej ręki, ewentualnie na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł..

W przypadku uznania przez Sąd, iż nie zachodzą przesłanki do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i skierowania sprawy do postępowania zwykłego wnieśli o:

1.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwoty 115 020,34 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym, liczonymi od kwoty 114 551,35 zł od dnia wytoczenia powództwa, tj. od dnia 5 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty;

ewentualnie o:

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów do niepodzielnej ręki kwoty 115 020,34 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym, liczonymi od kwoty 114 551,35 zł od dnia wytoczenia powództwa, tj. od dnia 5 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty;

ewentualnie o:

3.  zasądzenie od pozwanego na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. kwoty 115 020,34 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym, liczonymi od kwoty 114 551,35 zł od dnia wytoczenia powództwa, tj. od dnia 5 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty.

Wnieśli również o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i substytucji. Ewentualnie ich zasądzenie na rzecz powodów wspólnie do niepodzielnej ręki, ewentualnie na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł..

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. oraz (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. (dalej: (...) sp. z o.o. z siedzibą w G.) zawarły ze sobą w dniu 30 grudnia 2020 r. umowę o współpracy nr (...), w celu m.in. złożenia wspólnej oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego ogłoszonego dnia 28 grudnia 2020 r. w Suplemencie do Dziennika Urzędowego UE pod poz. (...), a także w celu wspólnego ubiegania się o udzielenie tego zamówienia publicznego oraz wspólnego zawarcia i wykonania umowy o udzielenie zamówienia publicznego. Podano także, że działając razem, jako konsorcjum ww. spółki zawarły z pozwanym w wyniku rozstrzygnięcia o udzielenie zamówienia publicznego umowę na usługi obejmujące utrzymanie czystości i prawidłowego stanu sanitarnego pomieszczeń pozwanego oraz dostarczenie środków do sprzątania i dezynfekcji oraz usługi polegające na wykonaniu czynności pomocniczych przy pacjencie na zlecenie personelu medycznego pozwanego. Powodowie zauważyli, że umowa była wykonywana przez spółki. A pozwany nie wnosił żadnych zastrzeżeń co do jej realizacji. W efekcie spółki wystawiły pozwanemu faktury VAT za zakontraktowane usługi wykonane w miesiącu październik 2022 r., zaś pozwany zobowiązał się do uregulowania zadłużenia z tytułu ich wystawienia w terminie 60 dni. Faktura została pozwanemu przesłana za pośrednictwem elektronicznej platformy. Pozwany Szpital nie dokonał płatności. Powodowie wskazali również, iż w trakcie obowiązywania umowy łączącej strony postępowania doszło do zmian podmiotowych po stronie dwóch z trzech spółek, tj. (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. została przejęta przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., zaś (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. została przejęta przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w G.. Nadto, podali, że na kwotę 115 029,34 zł składają się kwota 97 106,17 zł tytułem należności głównej – niespłaconej faktury, kwota 17 445,18 zł tytułem należności odsetkowej – skapitalizowanych odsetek, kwota 468,99 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskania wierzytelności, która stanowi równowartość 100 euro obliczoną zgodnie ze średnim kursem euro NBP na dzień 30 grudnia 2022 r. Końcowo, powodowie stwierdzili, że cechy stosunku zobowiązaniowego, jakim były umowy o udzielenie zamówienia publicznego zawarte pomiędzy konsorcjantami a szpitalem wskazują na jego solidarny charakter po stronie wierzycieli (pozew – k. 3-10).

W odpowiedzi na pozew z dnia 8 lipca 2024 r. (data stempla pocztowego) pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż zgodnie z posiadanymi informacjami powszechną praktyką wśród kontrahentów podmiotów leczniczych jest otrzymywanie przez nich zapłaty od podmiotu (...) S.A. lub (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty, który na podstawie odrębnych umów z konkretnym kontrahentem dokonuje zapłaty z tytułu wystawionej faktury VAT, a następnie prowadzi czynności windykacyjne wobec dłużnika, pozornie w imieniu wierzyciela, a w rzeczywistości – na swoją rzecz. Podał, iż rozpatrywany przypadek jest oparty na umowie obsługi zobowiązań i powierzeniu w ramach tej umowy pełnomocnictwa do dochodzenia zobowiązań wskazanej kancelarii prawnej. Jest to działanie, którym dochodzi do tzw. pozornego pełnomocnictwa dla kancelarii prawnej, gdzie wierzyciel pierwotny został zaspokojony przez profesjonalny podmiot, a dochodzenie należności na drodze sądowej jest tylko działaniem mającym niejednokrotnie poprawić stronę przychodową transakcji. Zyskiem profesjonalnego podmiotu trzeciego są w tym wypadku należności z tytułu odsetek za opóźnienie oraz rekompensaty za koszty odzyskiwania wierzytelności. Pozwany stwierdził więc, że roszczenie strony powodowej zostało zaspokojone i nie przysługują jej kolejne roszczenia wobec pozwanego Szpitala. Końcowo, pozwany wskazał, że domaga się oddalenia powództwa w zakresie kwoty 468,99 zł dochodzonej tytułem zryczałtowanej rekompensaty za koszty odzyskiwania należności, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, jako roszczenia stanowiącego nadużycie prawa w świetle art. 5 k.c. Zauważył, że instytucja rekompensaty za koszty odzyskiwania należności miała motywować kontrahentów do terminowej zapłaty oraz jednocześnie umożliwić wierzycielom prostsze dochodzenie ich zwrotu do dłużnika, a nie być źródłem dodatkowego zarobkowania dla wierzycieli (odpowiedź na pozew – k. 98-100v).

Zarządzeniem z dnia 19 kwietnia 2024 r. sprawa została uznana za sprawę gospodarczą i w konsekwencji zakreślona w rep. Nc i przedstawiona na Przedwydział gospodarczy (zarządzenie z dnia 19 kwietnia 2024 r. – k. 86).

Zarządzeniem z dnia 8 maja 2024 r. sprawa została zakreślona w rep. GNc i przekazana do Wydziału Cywilnego z uwagi na charakter cywilny wynikający z okoliczności, iż pozwany Szpital nie jest wpisany do Rejestru Przedsiębiorców (zarządzenie z dnia 8 maja 2024 r. – k. 90).

Do czasu zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie, przy czym strona powodowa zaprzeczyła, iż osoba trzecia dokonała za pozwaną spłaty zobowiązań objętych sporem wskazując jednocześnie, iż jedynym podmiotem zobowiązanym względem powodów do zaspokojenia dochodzonych roszczeń jest wyłącznie pozwany Szpital. Dodała również, że dochodzone pozwem roszczenie zapłaty rekompensaty za koszty odzyskania należności wynika z przepisów prawa i zaktualizowało się w momencie, w którym prawa podmiotowe naruszył sam pozwany poprzez niewykonanie zaciągniętego zobowiązania (pismo procesowe powoda – replika na odpowiedź na pozew z dnia 23 lipca 2024 r. (data stempla pocztowego) – k. 142-145; pismo przygotowawcze pozwanego z dnia 29 sierpnia 2024 r. (data stempla pocztowego) – k. 149-151v; protokół z rozprawy z dnia 8 października 2024 r. – k. 169-171).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 grudnia 2020 r. Publiczny Szpital (...) z siedzibą w W. (dalej: Szpital), w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego, dokonał ogłoszenia w Suplemencie do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej pod pozycją (...) na „Usługi wykonywania czynności pomocniczych przy pacjencie w systemie 24h, zabezpieczenia przez 7 dni w tygodniu oraz utrzymania czystości szpitala w ciągu 36 miesięcy”.

W dniu 30 grudnia 2020 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. oraz (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. zawarły umowę nr (...) celem m.in. złożenia wspólnej oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego, wspólnego zawarcia i wykonywania umowy o udzielenie zamówienia publicznego. Strony udzieliły pełnomocnictwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. m.in. do reprezentowania ich wobec Zamawiającego.

(dowód: umowa o współpracy nr (...) – k. 36-38)

W dniu 10 marca 2021 r. – w trybie przetargu nieograniczonego, zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych – konsorcjum ww. Spółek zawarło z pozwanym Szpitalem umowę nr (...) Przedmiotem umowy były usługi obejmujące usługi utrzymania czystości i prawidłowego stanu sanitarnego pomieszczeń Zamawiającego oraz dostarczanie środków do sprzątana i dezynfekcji, zwane dalej także „usługami porządkowymi” oraz usługi polegające na wykonywaniu czynności pomocniczych przy pacjencie na zlecenie personelu medycznego Zamawiającego, zwane dalej „usługami pomocniczymi”. Usługi miały być realizowane w systemie 24 godzinnym przez 7 dni w tygodniu w ciągu 36 miesięcy w okresie od dnia 1 maja 2021 r. do dnia 30 kwietnia 2024 r. (§ 1 ust. 1-2 umowy).

Łączna powierzchnia objęta usługą porządkową miała wynosić 14 512,47 m ² (§ 1 ust. 4 umowy).

Wykonawca zobowiązał się do zapewnienia minimalnej obsady do wykonania przedmiotu umowy w liczbie minimum 74 etatów (§ 3 ust. 2 umowy).

Wartość przedmiotu umowy wynosiła (...) zł. Wykonawca miał otrzymać wynagrodzenie wyłącznie za zrealizowane usługi i zgodnie ze złożoną ofertą cenową na podstawie prawidłowo wystawionej przez Wykonawcę faktury VAT wraz z protokołami zbiorczej kontroli okresowej przeprowadzonej co najmniej raz w miesiącu (§ 8 ust. 1-3 umowy).

Płatność wynagrodzenia następować miała w terminie do 60 dni od daty dostarczenia prawidłowo wystawionej faktury VAT (§ 8 ust. 6 umowy).

(dowód: umowa nr (...) z dnia 10 marca 2021 r. – 39-51).

Z dniem 7 czerwca 2021 r. nastąpiło połączenie (...) sp. z o.o. z siedzibą w G., jako spółki przejmującej z (...) sp. z o.o. z siedzibą w G., jako spółki przejmowanej i przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą z równoczesnym podwyższeniem kapitału zakładowego spółki przejmującej.

Z dniem 15 czerwca 2021 r. nastąpiło połączenie (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. (następnie z siedzibą w Ł.), jako spółki przejmującej z (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., jako spółki przejmowanej i przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą z równoczesnym podwyższeniem kapitału zakładowego spółki przejmującej.

W dniu 15 czerwca 2021 r. strony zawarły aneks nr (...) do ww. umowy, którym postanowiły m.in. że po stronie Wykonawcy następuje zmiana polegająca na tym, że (...)sp. z o.o. z siedzibą w G. oraz (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. nie są już Wykonawcami umowy, a Wykonawcą zostaje (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., (...) sp. z o.o. z siedzibą w G..

(dowód: aneks nr (...) do umowy z dnia 15 czerwca 2021 r. – k. 52-53)

Aneksem nr (...) do ww. umowy z dnia 16 lipca 2021 r. strony postanowiły zwiększyć powierzchnię objętą usługą utrzymania czystości o łączną powierzchnię 155,5 m ² wraz z oknami o powierzchni 15,1 m ².

(dowód: aneks nr (...) z dnia 16 lipca 2021 r. – k. 54-55)

Aneksem nr (...) do ww. umowy z dnia 4 kwietnia 2022 r. strony zmieniły miesięczną wartość umowy brutto podnosząc ją o kwotę(...) zł brutto.

(dowód: aneks nr (...) z dnia 4 kwietnia 2022 r. – k. 56)

Aneksem nr (...) do ww. umowy z dnia 28 września 2022 r. strony ustaliły m.in. że ze względu na ograniczenie powierzchni sprzątania wynikającej z remontu od dnia 1 października 2022 r. do dnia zakończenia remontu zmniejszeniu ulega liczba pracowników Wykonawcy niezbędnych do wykonania przedmiotu umowy na obszarze Oddziału (...)do 6,42 etatu z dotychczas wykorzystywanych 16,00 etatów.

(dowód: aneks nr (...) z dnia 28 września 2022 r. – k. 57-59)

Aneksem nr (...) do ww. umowy z dnia 18 stycznia 2023 r. strony zmieniły miesięczną wartość umowy brutto podnosząc ją o kwotę (...)zł brutto.

(dowód: aneks nr (...) z dnia 18 stycznia 2023 r. – k. 62)

Aneksem nr (...) do ww. umowy z dnia 24 lutego 2023 r. strony ustaliły m.in. że na obszarze Oddziału (...) utrzymana zostaje liczba pracowników Wykonawcy na poziomie 6,42 etatu miesięcznie.

(dowód: aneks nr (...) z dnia 24 lutego 2023 r. – k. 63-65)

Aneksem nr (...) do ww. umowy z dnia 5 lipca 2023 r. strony ustaliły m.in. że Wykonawca otrzyma miesięczne wynagrodzenie w łącznej wysokości (...) zł brutto – płatne na podstawie prawidłowo wystawionej przez Wykonawcę faktury VAT wraz z protokołem miesięcznym wykonania usługi.

(dowód: aneks nr (...) z dnia 5 lipca 2023 r. – k. 68-69)

W dniu 31 października 2022 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. wystawiła pozwanemu Szpitalowi fakturę VAT nr (...) na kwotę 97 106,17 zł.

(dowód: faktura VAT nr (...) – k. 72)

Należność z powyższej faktury nie została uregulowana.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 4 marca 2024 r. konsorcjum ww. Spółek przesłało do pozwanego Szpitala wniosek o polubowne rozwiązanie sporu wnosząc o zapłatę kwoty 97 106,17 zł tytułem należności głównej i kwoty 16 311,17 zł tytułem odsetek za opóźnienie w zapłacie, w terminie do 18 marca 2024 r.

Pismo to pozostało bez odpowiedzi.

(dowód: wniosek o polubowne rozwiązanie sporu z dnia 4 marca 2024 r. – k. 75, wydruk potwierdzający nadanie pisma – k. 81)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów, których wiarygodność nie była kwestionowana przez strony postępowania, tym samym brak było podstaw do jej podważenia przez Sąd. Sąd nie miał wątpliwości co do ich wartości dowodowej, bowiem tworzą one spójną całość. Okoliczności faktyczne sprawy nie były sporne. Pozwany Szpital nie kwestionował zawarcia umów z powodami oraz wysokości należności wynikającej z wystawionej przez jednego z powodów faktury VAT. Nie negował, iż faktury nie otrzymał. Nie poddawał w wątpliwości wskazanej w dokumentach daty wymagalności roszczenia.

Ustalając stan faktyczny Sąd pominął materiał dowodowy w postaci wydruków wyroków sądów powszechnych wraz z pisemnymi uzasadnieniami (k. 137-140; 152-155, 205-213), bowiem orzeczenia nie mają prejudycjalnego znaczenia w sprawie.

Sąd pominął także wszystkie dodatkowe wnioski dowodowe zarówno strony pozwanej zawarte w treści odpowiedzi na pozew w punkcie 7.-14. (k.98v-99) oraz w punkcie 5. i 6. pisma przygotowawczego (k. 149v), jak i wniosek strony powodowej o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka (k. 143), jako nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Na podstawie zgromadzonych już dowodów można było ustalić stan faktyczny i wyciągnąć kategoryczne wnioski. Powołane wcześniej przez strony i przeprowadzone przez Sąd dowody pozwalały w sposób kategoryczny rozstrzygnąć o żądaniu pozwu i przesądzić o spornych między stronami okolicznościach. Z tych zatem względów Sąd pominął ww. wnioski dowodowe zarówno strony powodowej, jak i pozwanej.

Sąd Okręgowy zważył, że co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w zakresie jednego z roszczeń ewentualnych.

Żądania pozwu – zapłaty kwoty 115 020,34 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym, liczonymi od kwoty 114 551,35 zł od dnia wytoczenia powództwa, tj. od 5 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty, co do zasady i co do wysokości były w pełni zasadne. Nie było sporu co do tego, iż konsorcjum powodowych spółek z jednej strony i pozwany Szpital z drugiej strony zawarli w dniu 10 marca 2021 r. umowę nr (...) wraz z późniejszymi zmianami – aneksami z dnia 15 czerwca 2021 r., 16 lipca 2021 r., 4 kwietnia 2022 r., 28 września 2022 r., 18 stycznia 2023 r., 24 lutego 2023 r., 5 lipca 2023 r.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 353 §1 i 2 k.c. zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu lub zaniechaniu. Stosownie zaś od art. 354 §1 k.c. dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Art. 56 k.c. stanowi natomiast, że czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów. Końcowo, zgodnie z art. 605 k.c. prze umowę dostawcy dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczania częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia ceny.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że źródłem zobowiązania może być umowa, a porozumienie stron dopełniają między innymi przepisy ustawy. Dłużnik obowiązany jest wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią. Pozwany Szpital zawarł umowę o „usługi porządkowe” oraz „usługi pomocnicze”, nie zgłaszał zastrzeżeń co do ich wykonania, a zatem jako ich Zamawiający obowiązany był zapłacić za prawidłowo wykonane usługi. Podstawa odpowiedzialności nie była w tej sprawie wątpliwa, nie była też przedmiotem sporu wysokość dochodzonego świadczenia. Pozwany nie kwestionował również żądania zapłaty odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, czego podstawę prawną określa ustawa z dnia 8 marca 2013 o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 684).

Argumentacja konsekwentnie lansowana przez pozwany Szpital, a mająca świadczyć o bezzasadności wywiedzionego powództwa koncentrowała się na, w żaden sposób niewykazanej przez stronę pozwaną, okoliczności sprzedaży wierzytelności podmiotowi trzeciemu i zaspokojeniu przedmiotowego roszczenia. Nie umknęło jednak uwadze Sądu, iż twierdzenia te pozostały jedynie gołosłownymi sformułowaniami pozwanego i jedynie polemiką z zasadnie wywiedzionym powództwem w szczególności wobec kategorycznego zaprzeczenia strony powodowej, ażeby jakikolwiek podmiot trzeci dokonał zapłaty dochodzonej w toku niniejszego postępowania kwoty. Co istotne, zgodnie z przepisem art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ciężar dowodu stawia zatem wymaganie dostarczenia Sądowi dowodów potwierdzających podane fakty pod rygorem negatywnego rozstrzygnięcia. Tymczasem pozwany nie przedstawił Sądowi dowodów wskazujących na sprzedaż wierzytelności i zaspokojenie roszczenia powodów. Nie wykazał również by podjął dostateczne starania celem pozyskania jakiegokolwiek miarodajnego potwierdzenia zaistnienia ww. okoliczności, a to zaś świadczy o wyraźnym zaniedbaniu pozwanego i próbie przerzucenia ciężaru przedstawienia dowodu na Sąd i stronę przeciwną, co w okolicznościach przedmiotowej sprawy jest niedopuszczalne i ostatecznie skutkować musiało uznaniem tegoż zarzutu za bezzasadny.

W tych okolicznościach uznając powództwo za zasadne Sąd uwzględnił żądanie pozwu, jednak tylko w zakresie jednego z żądań ewentualnych. Analiza materiału dowodowego zebranego w toku niniejszego postępowania pozwoliła bowiem dojść do przekonania, iż dochodzona pozwem kwota winna zostać zasądzoną wyłącznie na rzecz jednej ze spółek konsorcjum, a mianowicie (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł.. Umową o współpracę nr (...) z dnia 30 grudnia 2020 r. spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. oraz (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. m.in. udzieliły pełnomocnictwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. do reprezentowania ich wobec Zamawiającego – pozwanego Szpitala. Spółka ta następnie została przejęta przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., która w konsekwencji powyższego stała się jednym z Wykonawców umowy i która ostatecznie wystawiła pozwanemu Szpitalowi fakturę za wykonane usługi. Uwzględniając powyższe Sąd stwierdził, iż roszczenie pozwu należy zasądzić na rzecz podmiotu, który faktycznie otrzymałby zapłatę za wystawioną pozwanemu fakturę. Tym samym powództwo główne oraz ewentualne sformułowane w punkcie 2. pozwu musiały zostać oddalone.

W tym miejscu wskazać jednocześnie należy, że faktura nr (...) opiewała na kwotę 97 106,17 zł, a wobec braku jej zapłaty stronie powodowej należne było także roszczenie odsetkowe w wysokości 17 445,18 zł. Przysługiwało jej nadto – wbrew twierdzeniom pozwanego – roszczenie z tytułu rekompensaty za koszty odzyskania wierzytelności wynikające z art. 10 ust. 1 pkt 3) ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz.U. 2023, poz. 1790), a mianowicie kwota 468,99 zł stanowiąca równowartość 100 euro i obliczona zgodnie ze średnim kursem NBP na dzień 30 grudnia 2022 r., a więc ostatni dzień roboczy miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym roszczenie z tytułu ww. faktury stało się wymagalne.

W ocenie Sądu, pozwany Szpital, nie regulując należności w terminie, sam naruszył zasady współżycia społecznego, nie może zatem korzystać z ochrony wynikającej z art. 5 k.c. Stwierdzić bowiem należy, że to niesumiennie i oczywiście niewłaściwe postępowanie pozwanego Szpitala doprowadziło do zainicjowania procesu i powstania związanych z nim kosztów. Pozwany, z uwagi na swoje postępowanie, nie zasługuje więc na potraktowanie go w uprzywilejowany sposób, a w rezultacie na zwolnienie go z obowiązku zapłaty rekompensaty przeciwnikowi. Sąd pragnie podkreślić, że pozwany Szpital, zamawiając u strony powodowej usługi, znając swoje możliwości finansowe i ograniczenia wynikające z refundowanego sytemu zapłaty za udzielane świadczenia, obowiązany był tak ukształtować stosunek zobowiązaniowy, aby uwzględniał on realia w zakresie czy to ilości zamawianych usług, czy też terminu płatności. To na Szpitalu ciążył obowiązek takiego gospodarowania uzyskanymi środkami, aby posiadać aktywa na bieżące regulowanie należności, nie zaś jego kredytowanie przez kontrahentów, wbrew ich woli i ustaleniom umownym. Przede wszystkim należy również zaznaczyć, że faktem znanym Sądowi z urzędu jest nieregulowanie przez pozwanego należności wobec swych kontrahentów, o czym świadczą liczne procesy sądowe. Jego obowiązkiem jest więc zaciąganie jedynie takich zobowiązań, które będzie w stanie realizować. To na tym bowiem podmiocie ciąży obowiązek takiego gospodarowania uzyskanymi środkami, aby posiadać środki na bieżące regulowanie należności wobec swoich kontrahentów. Niedopuszczalnym jest przenoszenie kosztów finansowania działalności pozwanego na inne podmioty. Są one uczestnikami obrotu gospodarczego, których celem i zadaniem jest osiąganie zysku. Do zakresu ich działalności nie należy kredytowanie działalności innych jednostek, nawet takich, jakimi są szpitale.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 4 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz.U. 2023, poz. 1790). Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Sąd miał przy tym na uwadze, że co prawda strona powodowa wysłała pozwanemu Szpitalowi wniosek o polubowne rozwiązanie sporu zawierający żądanie zapłaty m.in. należności głównej wysokości 97 106,17 zł, jednak nie dołączyła potwierdzenia otrzymania przez pozwanego ww. wniosku, a co za tym idzie dopiero pozew stanowił wezwanie do zapłaty kwoty nim dochodzonej. Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych liczone od zasądzonej kwoty, zostały zatem zasądzone – zgodnie z żądaniem pozwu – od dnia wniesienia pozwu, a więc od dnia 5 kwietnia 2024 r., do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty procesu. Na koszty procesu poniesione przez stronę powodową, która sprawę wygrała w całości składa się 5 752,00 zł tytułem opłaty od pozwu, 5 400,00 zł tytułem wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika oraz 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa - łącznie 11 169,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia Ewa Ligoń-Krawczyk