Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 619/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2024-07-15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia del. Agnieszka Onichimowska

Protokolant: Maksymilian Obrębski

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Syndyka Masy Upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W.

przeciwko H. S. i T. S.

o zapłatę

I.  zasądza solidarnie od pozwanych H. S. i T. S. na rzecz powoda Syndyka Masy Upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. kwotę 2.247,19 (dwa tysiące dwieście czterdzieści siedem i 19/100) złotych wraz odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 22 maja 2020 roku do dnia zapłaty

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od powoda Syndyka Masy Upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. solidarnie na rzecz pozwanych H. S. i T. S. kwotę 5.417,00 (pięć tysięcy czterysta siedemnaście i 00/100) złotych, tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

Sędzia del. Agnieszka Onichimowska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 października 2020 r. (pierwotnie wniesionego w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 22 maja 2020 r.) powód Syndyk masy upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W., wniósł o zasądzenie solidarnie od Pozwanych H. S. oraz T. S. kwoty 97.277,51 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, a nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym, tj. od dnia 21 maja 2020 roku do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o zasądzenie solidarnie od Pozwanych na swoją rzecz kosztów procesu (przy uwzględnieniu kosztów poniesionych przez Powoda w elektronicznym postępowaniu upominawczym w wysokości 1.216,19 zł), w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku od dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 31 stycznia 2012 roku (...) w W. z siedzibą w W. zawarła z Pozwaną H. S. umowę (nr (...)), na podstawie której udzieliła jej pożyczki w kwocie 52.000,00 zł. Spłatę pożyczki poręczył T. S.. Pożyczkobiorca mimo zobowiązania wynikającego z Umowy, nie regulował rat pożyczki w ustalonym terminie. Powód zaznaczył, że wobec zawarcia w dniu 28 września 2012 roku Aneksu nr (...) do umowy pożyczki doszło do zmiany harmonogramu spłaty pożyczki. Zmieniona Aneksem nr 1 Umowa pożyczki została zawarta na okres do 5 stycznia 2017 roku. Powód zaznaczył, że po upływie okresu na jaki Umowa pożyczki została zawarta, a w którym Pozwany nie dokonał wpłaty zaległych należności, cała pożyczka wraz z odsetkami i naliczonymi kosztami stała się natychmiast wymagalna. Powód pokreślił, że (...) wezwał Pozwanego do dobrowolnego uregulowania zaległych należności, wysyłając stosowne wezwania z dnia 11 lutego 2013 roku na adres zamieszkania Pozwanego i Poręczyciela, co jednak nie spowodowało spłaty zadłużenia. Na dochodzoną pozwem kwotę składa się: niespłacony kapitał pożyczki w kwocie 51.570,88 zł, odsetki umowne w kwocie 8.575,57 zł, odsetki z tytułu należności przeterminowanych (karne) w kwocie 36.461,35 zł oraz inne (w tym m.in: koszty windykacyjne, prowizja) w kwocie 669,71 zł. (pozew k. 1-8)

W odpowiedzi na pozew pozwana H. S. podniosła zarzut przedawnienia roszczenia wskazując, termin przedawnienia należy liczyć od terminu płatności poszczególnych rat (odpowiedź na pozew k. 226).

W piśmie procesowym z dnia 04 czerwca 2024 r. pozwani H. S. oraz T. S., zastępowani przez pełnomocnika profesjonalnego, wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. Strona pozwana podtrzymała podniesiony w odpowiedzi na pozew zarzut przedawnienia roszczenia. ( pismo procesowe – k. 271-277)

Do czasu zamknięcia rozprawy strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31 stycznia 2012 r. H. S., jako Pożyczkobiorca zawarła z (...) w W. umowę pożyczki nr (...). Na mocy Umowy, Pożyczkobiorcy została udzielona pożyczka w kwocie 52.000,00 zł. Pożyczka była oprocentowana według zmiennej stopy procentowej ustalanej przez Zarząd (...), wynoszącej w dniu zawarcia umowy 13,00% w skali roku. Oprocentowanie pożyczki mogło ulegać zmianie. (pkt. 7). Całkowita kwota do zapłaty w dniu zawarcia umowy wynosiła 73.897,33 zł. (pkt. 9). Pożyczkobiorca był zobowiązany do poniesienia kosztów związanych z zawarciem umowy w kwocie 1.300,00 zł stanowiącej prowizję z tytułu udzielenia pożyczki. (pkt 16a). W umowie wskazano, że pożyczkobiorca zobowiązany jest do spłaty pożyczki wraz z należnymi odsetkami do dnia 31 stycznia 2017 r. Spłata pożyczki miała następować w miesięcznych ratach płatnych bez wezwania w terminach i kwotach wskazanych w harmonogramie spłaty pożyczki, który stanowi załącznik nr 2 do umowy. W umowie przewidziano, że roczna stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowanego wynosi czterokrotność stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, która na dzień zawarcia umowy wynosiła 24%. Zmiana wysokości ww. stopy miało następować w przypadku zmiany stopy kredytu lombardowego przez Narodowy Bank Polski, z tym zastrzeżeniem, że maksymalna stopa procentowa nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. (pkt 18). W przypadku nieterminowej spłaty pożyczki, należność z tego tytułu miała stawać się w dniu następnym należnością przeterminowaną. Od niespłaconego w całości lub w części kapitału, a od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia, pobierane miały być odsetki według stopy procentowej o jakiej mowa w pkt. 18 umowy. Ponadto (...) przysługiwało prawo do wypowiedzenia umowy pożyczki w trybie i na warunkach o jakich mowa w pkt.30 umowy. Po upływie terminu wypowiedzenia umowa ulegać miała rozwiązaniu, co oznacza postawienie pożyczki w stan natychmiastowej wymagalności i konieczność spłaty całości zadłużenia w terminie zakreślonym przez (...). W przypadku braku spłaty w ww. terminie. (...) mógł skierować sprawę na drogę postępowania sądowego.(pkt 20). W pkt 30 umowy wskazano, że (...) zastrzega sobie prawo do wypowiedzenia umowy z 30-dniowym terminem wypowiedzenia i postawienia całej pożyczki wraz z odsetkami w stan natychmiastowej wymagalności w przypadku stwierdzenia, że warunki udzielenia potyczki nie zostały dotrzymane, a także w przypadku, gdy Pożyczkobiorca nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności po uprzednim wezwaniu Pożyczkobiorcy listem poleconym do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Spłatę pożyczki poręczył T. S..

Dowód: okoliczności bezsporne, a ponadto kopia projektu umowy pożyczki nr (...) z dnia 31 stycznia 2012 r., oświadczenie poręczyciela, k. 25

Uruchomienie pożyczki nastąpiło w dniu 31 stycznia 2012 roku.

Dowód: dokument księgowy KW (...) z dnia 31 stycznia 2012r. – k. 44

Harmonogram spłaty pożyczki z dnia 02 lutego 2012 r, przewidywał spłatę pożyczki 57 ratach w wysokości 1.266,62 zł. Termin spłaty ostatniej raty w wysokości 1.266,61 przypadał na dzień 31 stycznia 2017 r.

Dowód: harmonogram spłaty pożyczki z dnia 02 lutego 2012 r. – k. 28-29

W dniu 28 września 2012 roku Strony zawarły Aneks nr (...) do umowy pożyczki nr (...) z dnia 31 stycznia 2012 roku, na podstawie którego został zmieniony harmonogram spłaty pożyczki. Umowa pożyczki zmieniona Aneksem nr (...) została zawarta na okres do 5 stycznia 2017 roku.

Dowód: prośba o przesunięcie terminu spłaty – k. 45, Aneks nr (...) z dnia 28 września 2012 roku do umowy pożyczki – k. 46

Harmonogram spłaty pożyczki z dnia 29 września 2012 r, przewidywał spłatę pożyczki 49 ratach, gdzie 47 rat opiewało na kwoty 1.422,00 zł, natomiast pierwsza rata była płatna w dniu 05 stycznia 2013 r. i wynosiła 1.975,18 zł, natomiast termin płatności ostatniej - 49 raty w kwocie 1.406,36 zł przypadał na dzień 05 stycznia 2017 r.

Dowód: harmonogram spłaty pożyczki z dnia 29 września 2012 r. – k. 47-48

W związku z brakiem spłaty Pożyczkodawca w dniu 11 lutego 2013 r. skierował do Pożyczkobiorcy i Poręczyciela pisma z wezwaniem do zapłaty, pod rygorem wypowiedzenia umowy.

Dowód: wezwanie do zapłaty skierowane do pożyczkobiorcy - k. 49, wezwanie do zapłaty skierowane do poręczyciela – k. 50, książki nadawcze – k. 51-52

Pożyczka nie została spłacona w całości. Pożyczkobiorca dokonał kilku nieterminowych wpłat, z których ostatnia (na kwotę 1.312,00 zł) została dokonana w dniu 27 sierpnia 2012 r.

Dowód: okoliczność bezsporna, wykaz wpłat – k. 60, wykaz operacji na koncie – k. 53-59

Wysokość odsetek od należności przeterminowanych ustalana była stosownymi uchwałami Zarządu (...) podejmowanymi w sprawie oprocentowania kredytów, tak aby nie przekraczały one wysokości odsetek maksymalnych. W świetle uchwały Zarządu (...) nr (...) z dnia 08 października 2014 r. zmieniono oprocentowanie karne od kredytów/pożyczek przeterminowanych z 16 % na 12 % w skali roku oraz oprocentowanie karne chwilówek z 1,33% na 1%. Nowe oprocentowania obowiązywały od dnia 09 października 2014 r.

Dowód: uchwały Zarządu (...) – k. 62-71, k. Uchwała Zarządu (...) nr (...) z dnia 08 października 2014 r. – k. 72

Pozwem wniesionym w dniu 22 maja 2020 roku w elektronicznym postepowaniu upominawczym Syndyk masy upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie solidarnie od Pozwanych H. S. oraz T. S. kwoty 97.277,51 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, a nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, a ponadto domagał się zasadzenia kosztów postępowania.

Postanowieniem z dnia 20 lipca 2020 roku Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie umorzył postepowanie, wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty.

Dowód: okoliczność bezsporna, a ponadto, pozew epu, k. 98-101, postanowienie z dnia 20.07.2020 r., k. 102

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie okoliczności między stronami bezspornych, jak również złożonych do akt sprawy dokumentów. Sąd w całości dał wiarę przedłożonym dokumentom wymienionym w uzasadnieniu, bowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności, a Sąd nie miał podstaw do kwestionowania ich wiarygodności, bądź zawartej w nich treści z urzędu.

Pozostałe (a nie ujęte wyżej) zaprezentowane przez strony dowody, nie stanowiły w ocenie Sądu wartościowego materiału dowodowego pozwalającego na poczynienie istotnych w sprawie ustaleń faktycznych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w niewielkiej części.

W przedmiotowym postępowaniu powód domagał się zapłaty solidarnie od pozwanych kwoty 97.277,51 zł z tytułu udzielonej pożyczki (w tym kwoty 51.570,88 zł z tytułu niespłaconego kapitału, kwoty 8.575,57 zł z tytułu odsetek umownych, kwoty 36.461,35 zł tytułem odsetek karnych oraz kwoty 669.71 zł tytułem innych kosztów).

Umowę pożyczki regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.1990.55.321). Jak stanowi art. 720 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym na datę zawarcia przez strony umowy pożyczki, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Stosownie do § 2. przytoczonego przepisu, umowa pożyczki, której wartość przekracza pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem.

Umowa pożyczki jest umową konsensualną, a fakt wydania przedmiotu pożyczki osobie pożyczkobiorcy dla istnienia węzła prawnego z pożyczkodawcą nie jest zdarzeniem niezbędnym. Sam obowiązek wydania przedmiotu pożyczki, jaki ciąży na pożyczkodawcy, jest konsekwencją uprzednio zawartego porozumienia w tej sprawie. Co do zasady o wykonaniu pożyczki można mówić, gdy pożyczkobiorca uzyskał własność przedmiotu pożyczki bądź gdy stworzono mu prawną możliwość wykorzystania przedmiotu pożyczki, tak jak to może czynić właściciel rzeczy. Tak więc, w procesie związanym z zawarciem i wykonaniem umowy pożyczki powód jest zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę pożyczki, a także, że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych, co do gatunku. Natomiast biorący pożyczkę powinien wykazać wykonanie swego świadczenia w postaci zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 czerwca 2015 r. sygn. akt I ACa 33/15).

Stosownie do § 2 art. 720 k.c. umowa pożyczki, której wartość przekracza 500 zł, dla celów dowodowych wymaga zachowania formy pisemnej.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa, pomimo zobowiązana Sądu nie złożyła egzemplarza umowy pożyczki z dnia 31 stycznia 2012 r. podpisanego przez Pożyczkodawcę. Dokument w postaci umowy pożyczki nr (...) r. załączony do pozwu (k. 22-25) opatrzony został jedynie podpisem pożyczkobiorcy (pozwanej), tym samym nie może być uznany za pisemną umowę pożyczki. Niemniej jednak fakt zawarcia umowy pożyczki nie był sporny pomiędzy stronami. Pnie ulegało tez wątpliwości, iż strony przystąpiły do realizacji umowy, tj. (...) dokonał wypłaty kwoty pożyczki, zaś pozwana dokonywała – nawet jeśli w sposób nieregularny, spłat pożyczki. Co więcej strony podpisały aneks do przedmiotowej umowy.

Spór w przedmiotowej sprawie sprowadzał się w zasadzie do jednej kluczowej kwestii, a mianowicie oceny zasadności zgłoszonego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia. Strona pozwana opierała zgłoszony zarzut na twierdzeniu, że termin przedawnienia należy liczyć od terminu płatności poszczególnych rat (zgodnie z treścią harmonogramu spłat pożyczki), a te w ocenie strony pozwanej uległy przedawnieniu w niniejszej sprawie. Strona powodowa argumentował natomiast, że skoro świadczenie z tytułu umowy pożyczki jest świadczeniem jednorazowym (choć płatnym w ratach), to termin jego wymagalności w rozumieniu art. 120 k.c. należy wiązać z datą ostatecznej spłaty zadłużenia lub postawienia pożyczki w stan wymagalności. Od tego zatem momentu można mówić wymagalności roszczenia, a tym samym o rozpoczęciu biegu jego przedawnienia.

Pochylając się nad powyższym zagadnieniem odnotować należy, że powyższa kwestia była szeroko analizowana (również na gruncie umowy kredytu) w orzecznictwie zarówno sądów powszechnych, jak i Sądu Najwyższego. Jak zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały (podjętej w składzie siedmiu sędziów Izby Cywilnej) z dnia 10 maja 2023 r. (sygn. III CZP 52/22) sądy powszechne zajmowały trzy różne stanowiska co do rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia roszczeń kredytodawcy w związku z zapłatą rat kredytu, których termin płatności upłynął przed wypowiedzeniem umowy.

Wedle pierwszego poglądu świadczenie z umowy kredytu ma jeden termin wymagalności, który należy wiązać z datą ostatecznej spłaty kredytu albo z upływem okresu wypowiedzenia. Pogląd ten opiera się na założeniu, że świadczenie kredytobiorcy uiszczane w ratach jest świadczeniem jednorazowym. Skutkuje to tym, że bieg przedawnienia roszczenia o zapłatę obejmującego wymagalne raty kredytu nie rozpoczyna się w dacie płatności poszczególnych rat. W konsekwencji wymagalność, z którą rozpoczyna się bieg przedawnienia (art. 120 § 1 k.c.), wiąże się z nadejściem terminu ostatecznej spłaty zadłużenia lub z momentem wypowiedzeniem umowy kredytu ( tak np. wyroki: SA w Białymstoku z 20 lutego 2020r., I ACa 675/19; SA w Poznaniu z 14 lutego 2019 r., I ACa 567/18; SA w Katowicach z 22 lutego 2018 r., I ACa 846/17; SO w Warszawie z 15 listopada 2017 r., XXV C 927/17; SO we Włocławku z 8 października 2015 r., I Ca 198/15; SA we Wrocławiu z 11 lipca 2012 r., I ACa 671/12). Podobne stanowisko zaprezentował w tym względzie również Sąd Najwyższy w wyroku z 14 marca 2019 r. (sygn. IV CSK 232/18), w którym oceniając wymagalność roszczenia z umowy pożyczki, wskazał, że jeżeli umowa przewiduje końcową datę zwrotu pożyczki, wyznacza tym samym termin wymagalności roszczenia i początek biegu przedawnienia (art. 120 § 1 k.c.).

Zgodnie z drugim reprezentowanym w orzecznictwie poglądem każda rata kredytu staje się wymagalna w innej chwili i przedawnia się oddzielnie wraz z upływem przedawnienia liczonego od dnia następnego po terminie, w którym rata powinna być spłacona zgodnie z umową. Jednakże w świetle tego stanowiska na skutek wypowiedzenia umowy kredytu i postawienia niespłaconej części kredytu w stan wymagalności, dla wszystkich rat – w tym wymagalnych przed upływem terminu wypowiedzenia – zaczyna biec jeden termin przedawnienia całego roszczenia należnego kredytodawcy, liczony od daty wypowiedzenia umowy ( tak np. wyroki: SA w Łodzi z 16 czerwca 2020 r., I AGa 111/19, i SO w Łodzi z 7 czerwca 2016 r., III Ca 530/16).

Wedle trzeciego stanowiska każda rata kredytu staje się wymagalna w innej chwili i w konsekwencji każda z nich przedawnia się osobno, począwszy od dnia, w którym powinna zostać spłacona zgodnie z umową. Termin przedawnienia biegnie zatem dla każdej z nieuiszczonych rat oddzielnie. Wypowiedzenie przez bank umowy skutkuje jedynie postawieniem niewymagalnej części kredytu w stan natychmiastowej wymagalności. Z upływem terminu wypowiedzenia przedawnienie rozpoczyna bieg wyłącznie dla rat kredytu, których umowny termin płatności nie upłynął przed wypowiedzeniem umowy. Wypowiedzenie umowy zmienia jedynie termin wymagalności rat przyszłych. Bieg przedawnienia rat kredytu, których termin płatności upłynął przed wypowiedzeniem umowy, rozpoczyna się z określonym w umowie dniem wymagalności (tak np. wyroki: SA w Łodzi z 16 czerwca 2020 r., I AGa 111/19; SAw Gdańsku z 28 kwietnia 2020 r., V ACa 707/19; SA w Gdańsku z 8 marca 2018 r., V AGa 43/18; SAw Białymstoku z 17 stycznia 2018 r., I ACa 705/17; SA w Warszawie z 20 lipca 2017 r., I ACa 738/16; SA w Krakowie z 15 marca 2017 r., I ACa 1441/16; SA w Łodzi z 23 kwietnia 2014 r., I ACa 1361/13).

Tutejszy Sąd opowiada się za trzecim z zaprezentowanych wyżej stanowisk. Pogląd ten znalazł oparcie nie tylko w przywołanej wyżej Uchwale Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego, ale również w poprzedzających je orzeczeniach Sądu Najwyższego ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z 27 lipca 2021 r., III CZP 17/21, wyrok Sądu Najwyższego z 7 marca 2017 r., II CSK 281/16, Wyrok Sądu Najwyższego z 1 grudnia 2016 r., I PK 297/15)

Należy podkreślić, że w świetle art. 723 k.c. dopuszczalne jest - podobnie jak w przypadku wszystkich świadczeń jednorazowych podzielnych - oznaczenie przez strony umowy zwrotu przedmiotu pożyczki zarówno przez wykonanie zobowiązania w całości, jak i sukcesywnie w częściach (ratach). O chwili, w której przedmiot pożyczki powinien być zwrócony, przesądza zatem w pierwszej kolejności treść umowy. W wypadku, gdy zwrot przedmiotu pożyczki oznaczony został przez strony umowy w częściach (ratach), to staje się on wymagalny z upływem terminów ustalonych dla poszczególnych rat, chyba że w umowie postanowiono inaczej.” ( vide: Wyrok Sądu Najwyższego z 1 grudnia 2016 r., I PK 297/15, LEX nr 2192624).

Innymi słowy, wymagalność roszczenia o zapłatę poszczególnych rat należało wiązać z terminem płatności tych rat, a nie ewentualną datą rozwiązania umowy na skutek jej wypowiedzenia lub upływem terminu, na jaki pożyczka została udzielona. W rezultacie każda z rat przedawnia się osobno z upływem trzech lat liczonych od dnia, w którym powinna zostać spłacona zgodnie z zawartą umową.

Przekładając powyższe rozważania na realia niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że pożyczka udzielona w ramach umowy z dnia 31 stycznia 2012 r. stanowiła całość, a wobec określenia płatności w ratach, wymagalność zobowiązania należy liczyć odrębnie w stosunku do każdej kolejnej raty opisanej w harmonogramie spłaty. Zaznaczyć przy tym wypada, że tak określone terminy wymagalności odnoszą się nie tylko do pożyczkobiorcy (pozwanej H. S.), ale także do poręczyciela (pozwanego T. S.). Zgodnie bowiem z art. 879 § 1 k.c., o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika.

Roszczenie o zwrot pożyczki przedawnia się według ogólnych terminów przedawnienia, wynikających z przepisu art. 118 kc, który stanowi, że termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata. Jak zaś wspomniano we wcześniejszych rozważaniach dla ustalenia terminu przedawnienia dochodzonego roszczenia z tytułu pożyczki decydujące znaczenie ma termin wymagalności poszczególnych rat pożyczki.

Rozważając kwestie przedawnienia roszczeń wynikających z przedmiotowej umowy pożyczki należy mieć na uwadze brzmienie art. 118 k.c. wynikające z wejścia w życie ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2018.1104). W świetle przepisów intertemporalnych zawartych w art. 5 ustawy nowelizującej, do roszczeń powstałych przed dniem jej wejścia w życie (8.07.2018 r.) i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od tego dnia przepisy tej ustawy (ustawy nowej). Znowelizowany art. 118 k.c. nie zmienił terminów przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, który wynosi trzy lata. W przepisie tym wskazano jednakże, że w przypadku terminów przedawnienia dłuższych niż dwa lata koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego.

W świetle postanowień harmonogramu spłaty pożyczki (będącego integralną częścią umowy) z dnia 29 września 2012 r. ( k. 47-48), przyjętego na skutek zawarcia w dniu 28 września 2012 roku Aneksu nr (...) do umowy pożyczki (k. 46), pierwsza rata płatna była w dniu 05 stycznia 2013 r., zaś termin ostatniej 49 raty przypadał w dniu 05 stycznia 2017 r.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie doszło do przedawnienia roszczeń dotyczących 48 rat i jedynie w odniesieniu do ostatniej 49 raty roszczenie nie przedawniło się. Roszczenie z ostatniej 49 raty przewidzianej w Harmonogramie spłaty uległoby przedawnieniu w dniu 31 grudnia 2020 r., natomiast pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 22 maja 2020 r. (k. 98)

W konsekwencji zasądzeniu podlegała (na zasadzie solidarności wynikającej z poręczenia udzielonego przez pozwanego,) od pozwanych kwota odpowiadającą wysokości ostatniej raty oraz skapitalizowane odsetki umowne od należności przeterminowanych w kwocie 824,83 zł, co dało łącznie kwotę 2.247,19 zł. W pozwie powód dokonał bowiem kapitalizacji odsetek karnych do dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym (22 maja 2020 r). Wyliczenia powoda co do skapitalizowanych odsetek karnych, wobec przedawnienia roszczeń wynikających wszystkich poza ostatnią ratą pożyczki, wymagały - co oczywiste - korekty.

Jednocześnie Sąd będąc związanym żądaniem strony powodowej zasądził od ww. kwoty odsetki umowne w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 22 maja 2020 roku do dnia zapłaty (pkt I sentencji wyroku, w pozostałej zaś części powództwo podlegało oddaleniu (pkt II sentencji wyroku).

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 100 zd. 2 k.p.c., obciążając kosztami postępowania w całości stronę powodową, albowiem pozwani przegrali postępowanie w niewielkiej części (około 2%). Na przedmiotowe koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 5.400,00 zł (ustalone na podstawie (§ 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie - w brzmieniu obowiązującym na dzień wniesienia pozwu) (pkt III. sentencji wyroku)

Sędzia del. Agnieszka Onichimowska

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Teresa Sielczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Agnieszka Onichimowska
Data wytworzenia informacji: