Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 03 listopada 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia (del.) Agnieszka Onichimowska

Protokolant: stażysta Kamila Jabłońska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 05 października 2023 r. w Warszawie

sprawy z powództwa A. L.

przeciwko (...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w likwidacji z siedzibą w W.

o zapłatę

umarza postępowanie w części, tj. co do kwoty 4.435,50 (cztery tysiące czterysta trzydzieści pięć złotych 50/100) złotych, wobec cofnięcia powództwa w zakresie roszczenia odsetkowego za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia 21 października 2022 roku;

oddala powództwo w pozostałym zakresie.

odstępuje od obciążania powódki kosztami procesu.

Sędzia (del.) Agnieszka Onichimowska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 08 listopada 2021 r. (data stempla pocztowego, k. 63) A. L. wniosła o zasądzenie od (...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty kwoty 187.613,54 zł tytułem należności głównej wraz z dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu tj. 08 listopada 2021 roku do dnia zapłaty. Ponadto powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie za czas od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że dochodzi powyższej kwoty z tytułu wykupu nabytego przez nią pierwotnie po cenie emisyjnej 183.983,75 zł Certyfikatu Inwestycyjnego(...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego serii (...), do którego doszło w dniu 30 września 2019 r. Powódka zaznaczyła, iż pomimo dokonania zapisu na wykup posiadanego przez siebie Certyfikatu w dniu 15 października 2019 roku otrzymała na skutek dokonania redukcji na poziomie 88,27 % jedynie kwotę 24.456,85 zł stanowiącą równowartość 11,72 % środków zainwestowanych. Powódka zakwestionowała możliwość dokonania, na gruncie obowiązującego na dzień wykupu statutu Funduszu, redukcji przy wykupie, wskazując, iż zapisy art. 29 ust. 1 pkt 2 statutu Funduszu nie odnoszą się do sytuacji gdy uczestnik posiada jeden Certyfikat, a także zarzucając, iż postanowienie to stanowi niedozwoloną klauzulę umowną. Powódka wskazała ponadto, iż statut Funduszu – aktualny na dzień złożenia przez powódkę zapisu na Certyfikat, jak i na dzień złożenia formularza wykupu - nie przewidywał możliwości podziału wyemitowanych Certyfikatów Inwestycyjnych. Powódka wyjaśniła ponadto, że na żądaną pozwem kwotę składają się:

• 164.785,85 zł tytułem należności głównej (kwota odpowiadająca wartości Certyfikatów Inwestycyjnych na dzień wykupu pomniejszona o sumę wpłat dokonanych przez pozwanego);

• 22.827,69 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie, na którą składają się kwoty:

  12.242,61 zł tytułem odsetek za opóźnienie od kwoty 189.593,15 zł naliczanych od dnia 15 października 2019 roku do dnia 23 października 2020 roku;

  5.355,82 zł tytułem odsetek za opóźnienie od kwoty 184.701,05 zł naliczanych od dnia 24 października 2020 roku do dnia 30 kwietnia 2021 roku;

  5.002,33 zł tytułem odsetek za opóźnienie od kwoty 179 145,53 zł naliczanych od dnia 01 maja 2021 roku do dnia 29 października 2021 roku;

  227,54 zł tytułem odsetek za opóźnienie od kwoty 164 785,85 zł naliczanych od dnia 08 listopada 2021 roku do dnia poprzedzającego w niesienie niniejszego pozwu tj. 07 listopada 2021 roku. ( pozew k. 3-8)

W odpowiedzi na pozew z dnia 20 czerwca 2022 r. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w likwidacji podniósł zarzut:

braku czynnej legitymacji materialnej powódki w zakresie żądania od Funduszu zapłaty - wobec nieumorzenia posiadanych przez powódkę certyfikatów inwestycyjnych

braku legitymacji materialnej powódki i legitymacji biernej procesowej pozwanego w zakresie ustalenia za niewiążące powódkę postanowień Statutu pozwanego w tym

w szczególności art. 29 pkt 1 i 2 wobec braku przymiotu przedsiębiorcy po stronie pozwanego oraz braku przymiotu konsumenta po stronie powódki. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, iż powódka obecnie jest nadal uczestnikiem Funduszu, posiadającym(...) certyfikatów inwestycyjnych serii (...) Funduszu i wobec tego powództwo pozbawione jest faktycznych i prawnych podstaw. Pozwany wskazał bowiem, że roszczenie o zapłatę posiadacza certyfikatów inwestycyjnych, wyemitowanych przez fundusz Inwestycyjny zamknięty, nie może i nie powstaje z chwilą złożenia żądania wykupu lecz dopiero po dokonaniu przez Fundusz umorzenia certyfikatów inwestycyjnych w trybie i na warunkach określonych postanowieniami statutu Funduszu. Podkreślono ponadto, że systematyka kodeksowych i pozakodeksowych przepisów o papierach wartościowych pozwala na odwoływanie się wyłącznie do regulacji szczegółowych dotyczących umarzania poszczególnych typów papierów wartościowych poprzez przepis art. 921(14) k.c.. W ocenie pozwanego wobec faktu, że większość typów papierów wartościowych ma swoją szczegółową regulację prawną, nie ma wątpliwości, że do emitowania i w konsekwencji umarzania papierów wartościowych nie mogą mieć zastosowania przepisy k.c. regulujące stosunki umowne. ( odpowiedź na pozew k. 76-92)

Pismem z dnia 8 listopada 2022 r. powódka cofnęła pozew w części, tj. w zakresie kwoty 4.435,50 zł tytułem części ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia 21 października 2022 r., wraz ze zrzeczeniem się roszczenia i wniosła o umorzenie postępowania w tym zakresie. W związku z powyższym powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 187.613,54 tytułem należności głównej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 187.613,54 zł w następujący sposób:

- za okres od dnia 08.11.2021 r. do dnia 21 października 2022 r. w wysokości 13.247.72 zł;

- za okres od dnia 22 października 2022 r. do dnia zapłaty w wysokości obliczonej zgodnie z art. 481 § 2 zd. pierwsze k.c. W uzasadnieniu powódka wyjaśniła, że cofnięcie powództwa wynika z dokonanych przez pozwanego wpłat, które zostały zaliczone na zasadzie art. 451 § 1 k.c. ( pismo k. 152-153)

Do zamknięcia rozprawy strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 05 lutego 2016 roku A. L. - za pośrednictwem (...) Bank S.A. - przyjęła propozycję (...) Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych Spółki Akcyjnej i złożyła zapis na jeden Certyfikat Inwestycyjny (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego serii (...). Cena emisyjna jednego Certyfikatu Inwestycyjnego wynosiła (...) zł, natomiast opłata manipulacyjna za wydanie Certyfikatów Inwestycyjnych - zgodnie z pkt 21 formularza Zapisu na Certyfikat Inwestycyjny - wynosiła (...) zł. Tego samego dnia dokonała przelewu na kwotę (...) zł. A. L. przed złożeniem zapisu na Certyfikat została pouczona o ryzykach związanych z inwestowaniem w zamkniętych funduszach inwestycyjnych.

Dowód: Propozycja nabycia Certyfikatów inwestycyjnych Statut Funduszu k 13-13v, Warunki Emisji Certyfikatów Inwestycyjnych serii 027 k 14-21v, potwierdzenie przelewu z dnia 05 lutego 2016 roku k. 31, zapis na Certyfikaty Inwestycyjne k. 28-30, oświadczenie - k. 116

Zgodnie z zapisami Statutu (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego obowiązującymi na dzień złożenia przez A. L. zapisu na Certyfikat, Fundusz jest osobą prawną działającą na podstawie Ustawy oraz Statutu, a jego wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia Certyfikatów Inwestycyjnych w określone w Statucie wierzytelności, papiery wartościowe, Instrumenty Rynku Pieniężnego oraz inne prawa majątkowe (art.1 ust. 5 Statutu).

Pojęcia Certyfikat Inwestycyjny oraz Certyfikat w rozumieniu zapisów Statutu oznaczają emitowane przez Fundusz imienne papiery wartościowe będące niezdematerializowanymi certyfikatami inwestycyjnymi w rozumieniu Ustawy, reprezentującymi określone Statutem prawa majątkowe Uczestników (art. 2 Statutu).

Dzień wyceny został zdefiniowany jako dzień wyceny Aktywów Funduszu, ustalenia Wartości Aktywów Netto Funduszu i Wartości Aktywów Netto Funduszu na Certyfikat Inwestycyjny, przypadający:

1) na Dzień Roboczy, w którym nastąpi otwarcie ksiąg rachunkowych Funduszu Dzień Wykupu

2) na ostatni dzień w każdym miesiącu kalendarzowym, w którym odbywa się regularna sesja na Giełdzie Papierów Wartościowych w W.,

3) na 7 (siedem) dni przed rozpoczęciem przyjmowania zapisów na Certyfikaty Inwestycyjne kolejnej emisji,

4) na 1 (jeden) dzień poprzedzający dzień rozpoczęcia likwidacji Funduszu,

5) na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego Funduszu,

6) na Dzień Wykupu

Dzień wykupu został zaś zdefiniowany jako Dzień Wyceny, na który dokonywany jest wykup Certyfikatów Inwestycyjnych, zgodnie z arb 29 ust. 1 pkt 4) lit a i b oraz arb 29 ust. 2, z uwzględnieniem ograniczeń przewidzianych Statutem.

W treści statutu wskazano, że pod pojęciem ,,Wartość aktywów netto Funduszu” należy rozumieć wartość Aktywów Funduszu pomniejszoną o zobowiązania Funduszu w Dniu Wyceny, zaś ,,Wartość Aktywów Netto Funduszu na Certyfikat Inwestycyjny” zdefiniowano jako wartość Certyfikatu Inwestycyjnego obliczoną jako Wartość Aktywów Netto Funduszu w Dniu Wyceny podzieloną przez liczbę Certyfikatów Inwestycyjnych zawartą w Ewidencji w Dniu Wyceny.

W art. 10 Statutu wskazano, że Fundusz emituje Certyfikaty Inwestycyjne w rozumieniu Ustawy. (ust. 1), są one niepodzielne (ust. 2), ulegają umorzeniu wyłącznie w przypadkach przewidzianych w Ustawie (ust. 5), natomiast wykupowi podlegają na zasadach określonych w Statucie (ust. 10). Zgodnie z art. 21 Statutu celem inwestycyjnym Funduszu było osiąganie przychodów z lokat netto Funduszu, przy czym Fundusz nie gwarantował osiągnięcia celu inwestycyjnego. (ust. 1)

W art. 28 Statutu wskazano, że Fundusz dokonuje wykupu Certyfikatów Inwestycyjnych na żądanie Uczestnika Funduszu zgłoszone Towarzystwu, na zasadach określonych w art. 29 ust 1 (ust. 1 pkt 1) oraz bez zgłoszenia takiego żądania w zakresie Certyfikatów serii 001 - 007 włącznie, na zasadach określonych w art. 29 ust. 2. (ust. 1 pkt 2) Przy czym wykup Certyfikatów Inwestycyjnych następuje poprzez umorzenie Certyfikatów podlegających wykupowi oraz wpis (wykreślenie) liczby Certyfikatów Inwestycyjnych podlegających wykupowi do Ewidencji. (ust. 2), zaś cena wykupu Certyfikatów Inwestycyjnych równa jest Wartości Aktywów Netto Funduszu na Certyfikat Inwestycyjny w Dniu Wykupu (ust. 3). Natomiast środki pieniężne przeznaczone do wypłaty z tytułu wykupu Certyfikatów Inwestycyjnych wypłacane są przez Fundusz niezwłocznie po Dniu Wykupu, nie później jednak niż w 14 dniu po Dniu Wykupu, przez przekazanie kwoty środków pieniężnych na rachunek bankowy wskazany przez Uczestnika Funduszu w formularzu złożonym Towarzystwu - w przypadku wykupu na żądanie Uczestnika lub wskazanym w Ewidencji - w przypadku wykupu bez żądania Uczestnika. (ust. 5). Ogłoszenie o wykupieniu Certyfikatów Inwestycyjnych miało być publikowane na stronie internetowej (...)w terminie 3 dni od Dnia Wykupu. (ust. 7).

W art. 29 Statutu stwierdzono, że Fundusz dokonuje wykupu Certyfikatów Inwestycyjnych na żądanie Uczestnika, przy czym wykup Certyfikatów Inwestycyjnych nastąpić może wyłącznie w przypadku, w którym Fundusz posiada Aktywa Płynne pozwalające na wypłatę środków z tytułu umorzenia Certyfikatów Inwestycyjnych w związku z ich wykupem. Liczba Certyfikatów przeznaczonych do wykupu miała być uzależniona od Aktywów Płynnych pozwalających na wypłatę środków z tytułu umorzenia Certyfikatów Inwestycyjnych w związku z ich wykupem, pozostających w Funduszu, przy czym łączna wartość wykupywanych Certyfikatów Inwestycyjnych na dany Dzień Wykupu nie może być wyższa niż 20% WAN Funduszu. Zaznaczono tu, że przez Aktywa Płynne pozwalające na wypłatę środków z tytułu umorzenia Certyfikatów Inwestycyjnych w związku z ich wykupem rozumie się wartość Aktywów Płynnych pomniejszoną o wartość przewidywanych kosztów, do których pokrycia zobowiązany będzie Fundusz, w okresie najbliższych 3 miesięcy od Dnia Wykupu, przy czym wartość przewidywanych kosztów oblicza się biorąc pod uwagę koszty faktycznie poniesione przez Fundusz, w okresie 3 miesięcy poprzedzających Dzień Wykupu. Wskazano też, że wartość Aktywów Płynnych pozwalających na wypłatę środków z tytułu umorzenia Certyfikatów Inwestycyjnych w związku z ich wykupem ustalana będzie w Dniu Wykupu. (art. 29 ust. 1 pkt 1)

Jednocześnie w art. 29 ust. 1 pkt 2 zaznaczono, że w przypadku, w którym wartość Aktywów Płynnych pozwalających na wypłatę środków z tytułu umorzenia Certyfikatów Inwestycyjnych w związku z ich wykupem nie będzie pozwalać na wykupienie wszystkich Certyfikatów Inwestycyjnych przedstawionych przez Uczestników do wykupu, żądania wykupienia Certyfikatów Inwestycyjnych miały podlegać proporcjonalnej redukcji, przy czym liczba Certyfikatów wykupywanych od każdego z uczestników miała być zaokrąglana w dół do pełnego Certyfikatu, a Certyfikaty pozostałe w wyniku zaokrągleń miały nie podlegać wykupowi.

Zgodnie z art. 36 Statutu rozwiązanie Funduszu następuje po przeprowadzeniu likwidacji. Z dniem rozpoczęcia likwidacji Fundusz nie może emitować Certyfikatów Inwestycyjnych, a także wykupywać Certyfikatów Inwestycyjnych.(ust. 2). Likwidacja Funduszu polega zaś na zbyciu Aktywów Funduszu, ściągnięciu należności Funduszu, zaspokojeniu wierzycieli Funduszu i umorzeniu Certyfikatów Inwestycyjnych przez wypłatę uzyskanych środków pieniężnych Uczestnikom Funduszu, proporcjonalnie do liczby posiadanych przez nich Certyfikatów. W związku z likwidacją Funduszu, Towarzystwo wzywa wierzycieli, którzy posiadają wierzytelności wobec Funduszu, do zgłaszania roszczeń w terminie wskazanym w wezwaniu. Zbywanie Aktywów Funduszu będzie dokonane z należytym uwzględnieniem interesów Uczestników Funduszu. (ust. 4) Likwidatorem Funduszu jest Towarzystwo. (ust. 7)

W świetle zapisów art. 37 ust. 2 Statutu ogłoszenia i publikacje wymagane Ustawą oraz Statutem, jeżeli Statut nie stanowi inaczej, miały być podawane do publicznej wiadomości na stronie Internetowej Towarzystwa www.agiofunds.pl. W szczególności Fundusz obowiązany był na tej stronie podawać Wartość Aktywów Netto Funduszu na Certyfikat Inwestycyjny niezwłocznie po jej ustaleniu oraz miał publikować półroczne i roczne sprawozdania finansowe Funduszu.

Zgodnie z art. 38 Statutu zmiany Statutu dokonywane są przez Towarzystwo, jako organ Funduszu w sposób zgodny z Ustawą i Statutem. Zmiana Statutu nie wymaga zgody Uczestników Funduszu oraz nie wymaga uzyskania zezwolenia Komisji, z zastrzeżeniem postanowień ust. 5. (ust. 2). Zmiany Statutu wraz z informacją o terminie wejścia w życie tych zmian są ogłaszane na stronie internetowej www.agiofunds.pl. (ust. 3). Zmiana Statutu, która nie wymaga zezwolenia Komisji wchodzi w życie w terminach określonych zgodnie z art 24 ust. 8 i nast. Ustawy.

Dowód: Statut k. 37-50

W dniu 4 czerwca 2019 r. A. L. złożyła żądanie wykupu 1 posiadanego Certyfikatu na dzień wykupu przypadający 30 września 2019 r.

Dowód: formularz wykupu certyfikatów inwestycyjnych k. 117-121

W dniu 4 września 2019 r. weszła w życie zmiana statutu Funduszu w ten sposób, że w art. 2 statutu w definicji pojęcia „Dzień Wyceny" został dodany nowy punkt 7 o treści „ na dzień podziału Certyfikatów Inwestycyjnych" oraz został dodany nowy art. 10a dotyczący możliwości dokonania podziału certyfikatów inwestycyjnych.

Dowód: wyciąg z rejestru Funduszy inwestycyjnych z dnia 24 stycznia 2022 r. k. 98-101, Statut – tekst jednolity na dzień 4 września 2019 r. k. 136-149, ogłoszenie z dnia 4 września 2019 r. k. 150

Zgodnie z dodanym w dniu 4 września 2019 r. art. 10a Statutu Fundusz może dokonać podziału Certyfikatów. Podział Certyfikatu Inwestycyjnego jest dokonywany na równe części, tak aby jego całkowita wartość odpowiadała wartości Certyfikatu Inwestycyjnego przed podziałem (ust. 1). O zamiarze podziału Certyfikatów Fundusz ogłasza na stronie internetowej Towarzystwa (www.agiofunds.pl) nie później niż w terminie 7 dni przed dniem dokonania podziału. W ogłoszeniu wskazuje się datę podziału i liczbę Certyfikatów Inwestycyjnych po podziale, która będzie odpowiadała jednemu Certyfikatowi Inwestycyjnemu przed podziałem (ust. 2). Liczbę Certyfikatów Inwestycyjnych, na którą jest dzielony jeden Certyfikat, określa Towarzystwo (ust. 3). Wartość Aktywów Netto na Certyfikat po podziale ustalana jest poprzez podzielenie Wartości Aktywów Netto na Certyfikat z Dnia Wyceny, o którym mowa w pkt. 7 definicji pojęcia „Dzień Wyceny", ustalonej przed podziałem Certyfikatów przez liczbę części, na które dzielony jest Certyfikat (ust. 4). Fundusz niezwłocznie po podziale Certyfikatów ogłasza o dokonaniu podziału na stronie internetowej Towarzystwa ((...)). W ogłoszeniu wskazuje się datę dokonania podziału, liczbę Certyfikatów Inwestycyjnych na jaką podzielono jeden Certyfikat, Wartości Aktywów Netto na Certyfikat Inwestycyjny przed podziałem i Wartość Aktywów Netto na Certyfikat Inwestycyjny po podziale (ust. 5). Żądania wykupu złożone przed dokonaniem podziału Certyfikatów Inwestycyjnych pozostają ważne i przyjmuje się, że obejmują wszystkie Certyfikaty Inwestycyjne powstałe z podziału Certyfikatów zgłoszonych do wykupu przed dokonaniem podziału. Uczestnik może zmienić treść żądania wykupu i zmniejszyć liczbę Certyfikatów podlegających wykupowi w terminie 14 dni od dnia dokonania podziału (ust. 6).

Dowód: Statut – tekst jednolity na dzień 4 września 2019 r. k. 136-149, ogłoszenie z dnia 4 września 2019 r. k. 150

W dniu 13 września 2019 r. Towarzystwo ogłosiło, na podstawie art. 10a ust. 5 statutu Funduszu w zw. z art. 36 ust. 2 Ustawy, o dokonaniu podziału certyfikatów inwestycyjnych wszystkich serii z dniem 12 września 2019 r. wskazując: liczbę certyfikatów inwestycyjnych na jaką podzielono 1 certyfikat:(...), Wartość Aktywów Netto na certyfikat inwestycyjny przed podziałem: (...) zł oraz Wartość Aktywów Netto na Certyfikat Inwestycyjny po podziale: (...) zł.

Dowód: ogłoszenie o podziale k. 151

W dniu wykupu tj. 30 września 2019 r. Fundusz wykupił i umorzył 117 certyfikatów inwestycyjnych, o czym A. L. została poinformowana pismem z dnia 15 października 2019 r. W wyniku umorzenia 117 certyfikatów inwestycyjnych, w dniu 15 października 2019 r. A. L. otrzymała świadczenie pieniężne w kwocie (...) zł. W wiadomości e-mail z dnia 16 października 2019 r. A. L. została poinformowana, iż wypłacona kwota (...) zł stanowiła 11,72% środków zainwestowanych wraz z wypracowanym zyskiem i potrąceniem podatku od zysków kapitałowych. Wypłata na tym poziomie była zaś spowodowana zastosowaniem redukcji na poziomie 88,27 %.

Dowód: potwierdzenie przelewu k. 32, pismo z dnia 15 października 2019 r. k. 122, wiadomość email k. 51

W dniu 30 września 2020 r. Fundusz wykupił i umorzył 30 certyfikatów inwestycyjnych, o czym A. L. została poinformowana pismem z dnia 02 listopada 2020 r.. W wyniku umorzenia 30 certyfikatów inwestycyjnych A. L. otrzymała kwotę (...) zł.

Dowód: potwierdzenie przelewu k. 33, pismo z dnia 2 listopada 2020 r. k. 128

W dniu wykupu tj. 31 marca 2021 r. Fundusz wykupił i umorzył 36 certyfikatów inwestycyjnych , o czym A. L. została poinformowana pismem z dnia 29 kwietnia 2021 r.. W wyniku umorzenia 36 certyfikatów inwestycyjnych, w dniu 30 kwietnia 2021 r. A. L. otrzymała świadczenie pieniężne z tego tytułu na kwotę (...) zł.

Dowód: potwierdzenie przelewu k. 34, pismo z dnia 29 kwietnia 2021 r. k. 131

W dniu 29 września 2021 r. nastąpiło otwarcie likwidacji Funduszu.

Dowód: wyciąg z rejestru Funduszy inwestycyjnych z dnia 24 stycznia 2022 r. k. 98-101

Pismem z dnia 09 listopada 2021r. Fundusz poinformował A. L. o umorzeniu w dniu 26 października 2021 r. – 1435.968 Certyfikatów Inwestycyjnych Funduszu o wartości (...) zł. W dniu 29 października 2021 r. A. L. otrzymała przelew bankowy na kwotę (...) zł, w którego tytule wpisano ,,Wykup CI”.

Dowód: pismo z dnia 9 listopada 2021 r. k. 129, potwierdzenie przelewu k. 35

Pismem z dnia 07 lutego 2022r . Fundusz poinformował A. L. o umorzeniu w dniu 2 lutego 2022 r. – 145 459 Certyfikatów Inwestycyjnych Funduszu o wartości(...) zł. W dniu 4 lutego 2022 r. A. L. otrzymała przelew bankowy na kwotę (...) zł, w którego tytule wpisano ,,Wykup CI”.

Dowód: pismo z dnia 7 lutego 2022 r. k. 130, potwierdzenie przelewu k. 134

Pismem z dnia 4 maja 2022r. Fundusz poinformował A. L. o umorzeniu w dniu 22 kwietnia 2022 r. – 116 367 Certyfikatów Inwestycyjnych Funduszu o wartości (...) zł. W dniu 26 kwietnia 2022 r. A. L. otrzymała przelew bankowy na kwotę (...) zł, w którego tytule wpisano ,,Wykup CI”.

Dowód: pismo z dnia 4 maja 2022 r. k. 132, potwierdzenie przelewu k. 135

W dniu 21 października 2022 r. A. L. otrzymała od Funduszu Inwestycyjnego wpłatę na kwotę (...) zł.

Dowód: okoliczność niezaprzeczona

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy, które nie pozostawały ze sobą w sprzeczności i których autentyczności oraz zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy nie zakwestionowała żadna ze stron postępowania. Wobec niekwestionowania złożonych do akt kserokopii i wydruków dokumentów brak było podstaw do żądania złożenia wyżej wymienionych dokumentów w oryginale. Wskazane dowody wzajemnie się uzupełniają i potwierdzają, w zestawieniu ze sobą tworzą spójny stan faktyczny i brak jest zdaniem Sądu przesłanek do odmówienia im mocy dowodowej w zakresie, w jakim stanowiły one podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. Pozostałe (a nie ujęte wyżej) zaprezentowane przez strony dowody, nie stanowiły w ocenie Sądu wartościowego materiału dowodowego pozwalającego na poczynienie istotnych w sprawie ustaleń faktycznych. Zeznania powódki Sąd uznał za wiarygodne jedynie w zakresie w jakim korespondowały one z pozostały zgromadzonym materiałem dowodowym.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo w części, w jakiej nie podlegało umorzeniu, podlegało oddaleniu.

W niniejszym postępowaniu powódka A. L. domagała się od pozwanego (...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w likwidacji zapłaty kwoty 187.613,54 zł tytułem wykupu - nabytego przez nią pierwotnie po cenie emisyjnej 183.983,75 zł - Certyfikatu Inwestycyjnego (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego serii (...), do którego doszło w dniu 30 września 2019 r. Pozwany wnosząc o oddalenie powództwa wskazywał m.in. brak legitymacji materialnej powódki, wobec braku umorzenia posiadanych przez powódkę certyfikatów inwestycyjnych

Zanim jednak Sąd przejdzie do zasadniczej części rozważań, odniesie się do złożonego pismem z dnia 8 listopada 2022 r. (k. 152) oświadczenia strony powodowej o częściowym cofnięciu pozwu – co do kwoty 4.435,50 zł.

Stosownie do treści art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew. W myśl art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Zgodnie zaś z dyspozycją art. 203 § 4 k.p.c. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. Wobec tego, że powódka w treści pisma procesowego z dnia 8 listopada 2022 r. zmodyfikowała powództwo, cofając je co do kwoty 4.435,50 zł tytułem części ustawowych odsetek za opóźnienie narosłych od dnia wniesienia pozwu do dnia 21 października 2022 r., a nie wystąpiła żadna z przesłanek wymienionych w art. 203 § 4 k.p.c., postępowanie w zakresie cofniętego żądania na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. podlegało umorzeniu.

Przechodzą do szczegółowych rozważań przypomnieć należy, iż strona powodowa wywodziła swoje roszczenia z faktu zgłoszenia żądania wykupu posiadanych jednostek uczestnictwa w dniu wykupu przypadającego na 30 września 2019 r. Powódka stała na stanowisku, że pozwany obowiązany był dokonać wykupu wszystkich posiadanych przez nią jednostek uczestnictwa, a zastosowanie redukcji było nieuprawnione, jako że zapisy statutu regulujące tą kwestię należy uznać za abuzywne postanowienia umowne, co oznacza, że nie znajdują one zastosowania.

Strona pozwana natomiast argumentowała, że kwestionowane przez powódkę zapisy Statutu nie mogą zostać uznane za abuzywne albowiem przepisy kodeksu cywilnego regulujące kwestie abuzywności postanowień wzorca umownego nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie. Strona pozwana podniosła również zarzut braku czynnej legitymacji materialnej powódki w zakresie żądania od Funduszu zapłaty wobec nieumorzenia posiadanych przez powódkę certyfikatów uczestnictwa oraz braku legitymacji materialnej powódki oraz legitymacji biernej procesowej pozwanego na skutek tego, że pozwany nie ma przymiotu przedsiębiorcy natomiast powódka przymiotu konsumenta.

Okoliczności stanu faktycznego nie były przedmiotem sporu, ten bowiem miał stricte prawny charakter i dotyczył ww. opisanych zagadnień.

Na wstępie Sąd pragnie odnieść się do zarzutów strony pozwanej co do braku po stronie powodowej przymiotu konsumenta, a po stronie pozwanej przedsiębiorcy. Zdaniem Sądu zarzut ten okazał się nieuzasadniony. W doktrynie podkreśla się, że definicja konsumenta z art. 22(1) k.c. znajduje zastosowanie do prawa rynku finansowego w zależności od metody unormowania danego sektora rynku. Wykładnia przepisów dyrektywy 93/13/EWG oraz dyrektywy 2002/65/WE dotyczącej sprzedaży konsumentom usług finansowych na odległość, implementowanych do prawa polskiego, pozwala stwierdzić, że prawodawca unijny uznaje za konsumenta nabywcę papierów wartościowych i szerszej gamy usług finansowych ( vide: J. Dybiński, Pojęcie konsumenta na rynku kapitałowym w prawie polskim i unijnym, "Kwartalnik Prawa Prywatnego", 2018, t. XXVII, s. 457-525). Konsumentem na rynku usług finansowych jest osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej z przedsiębiorcą z rynku finansowego (np. nabywająca produkty finansowe, korzystająca z usług inwestycyjnych) w celu niezwiązanym bezpośrednio z wykonywaną działalnością gospodarczą lub zawodową. Z punktu widzenia powyższej definicji nie ma znaczenia cel lub motyw danej czynności, np. działanie celem osiągnięcia zysku, pomnożenia majątku, odniesienia korzyści podatkowych lub spekulacji polegającej na dokonywaniu transakcji związanych z podwyższonym ryzykiem inwestycyjnym. Przyjmuje się, że czynności prawne wynikające z samodzielnego zarządzenia przez konsumenta majątkiem, które wiążą się z inwestowaniem posiadanych środków w instrumenty finansowe, wchodzą w zakres hipotezy art. 221 k.c. ( vide: J. Dybiński (w:) Kodeks cywilny. Komentarz pod red. K. Osajdy, 2020, komentarz do art. 221 , teza 33). Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Sądu status powódki jako konsumenta na gruncie niniejszej sprawy nie powinien budzić żadnych wątpliwości.

Zdaniem Sądu również status pozwanego, jako przedsiębiorcy nie może być kwestionowany, albowiem wynika on z obowiązujących regulacji prawnych. W myśl art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz.U.2014.157 t.j.) fundusz inwestycyjny nabywa osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru funduszy inwestycyjnych. Z tą chwilą towarzystwo staje się organem funduszu inwestycyjnego. Jak stanowi natomiast art. 33 k.c. osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. W świetle zaś art. 2 pkt 43) przywołanej ustawy oraz art. 4 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221), przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą, którą w myśl art. 3 należy definiować jako zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły.

W dalszej kolejności należy odnieść się do zasadniczego argumentu strony powodowej, sprowadzającego się do stwierdzenia, że zapisy Statutu pozwanego Funduszu (art. 29 ust. 1 pkt 2) mają charakter abuzywny, a co za tym idzie nie znajdowały zastosowania w zakresie żądania zgłoszonego przez powódkę co do wykupu posiadanych certyfikatów.

Przed przejściem do szczegółowej analizy kwestionowanego zapisu Statutu należy przypomnieć, iż z dniem 04 września 2019 roku pozwany dokonał zmiany Statutu dodając nowy art. 10a pozwalający na podział Certyfikatów. Powyższe znalazło uzasadnienie w treści art. 36 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Zgodnie z ust. 1 powołanego przepisu, Fundusz inwestycyjny może dokonać podziału jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, jeżeli statut funduszu inwestycyjnego na to zezwala. Podział jednostki uczestnictwa albo certyfikatu inwestycyjnego jest dokonywany na równe części, tak aby ich całkowita wartość odpowiadała wartości jednostki uczestnictwa albo certyfikatu inwestycyjnego przed podziałem. Stosownie do treści ust. 2, Statut funduszu inwestycyjnego określa sposób podziału jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych oraz sposób dokonywania ogłoszeń o zamiarze dokonania podziału. Konsekwencją powyższej zmiany Statutu było dokonanie w dniu 12 września 2019 roku podziału certyfikatów inwestycyjnych w ten sposób, że jeden certyfikat podzielono na (...).

Analizując zarzuty podnoszone przez stronę powodową wskazać należy, iż w zauważalny sposób nawiązują one do regulacji art. 385 ¹ k.c., który znajduje zastosowanie w stosunkach pomiędzy konsumentem, a przedsiębiorcą. W ocenie Sądu powyższy przepis (jak i inne przepisy kodeksu cywilnego dotyczące ochrony konsumenta tj. art. 384 kc. i następne) nie znajduje jednak zastosowania w przedmiotowej sprawie. Statut funduszu inwestycyjnego nie ma bowiem charakteru umownego. Nie może on być uznany za zwykłą umowę na dostawę dóbr lub usług określającą prawa i obowiązki przedsiębiorcy i przeciętnego konsumenta. Statut kreuje osobę prawną o określonym w przepisach ustroju. A ustrój funduszu inwestycyjnego zamkniętego zakłada, że warunki wykupu mogą zostać określone właśnie w statucie (jeżeli ten przewiduje taką możliwość). Statut funduszu można określić, jako akt woli niezbędny do powstania (rejestracji) funduszu, jako osoby prawnej. Do nadania statutu funduszowi inwestycyjnemu dochodzi w drodze jednostronnej czynności prawnej towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Natomiast postanowienia ujęte w treści statutu funduszu inwestycyjnego można podzielić na dwie kategorie: 1) opisujące strukturę funkcjonowania funduszu jako osoby prawnej (czynnik wewnętrzny) oraz 2) określające prawa i obowiązki uczestników funduszu, a także podmiotów mogących wywierać wpływ na działalność funduszu (czynnik zewnętrzny) ( vide: A. Chłopecki, M. Dyl, Prawo rynku kapitałowego, wyd. 5, Warszawa 2017, s. 179). W istocie wykazuje on więc większe podobieństwo do aktu ustanowienia fundacji niż np. do statutu spółki akcyjnej, a tym bardziej zapisów wzorców umownych. Jak natomiast podkreśla się w doktrynie cechą charakterystyczną wzorców umownych jest to, że są one opracowywane jednostronnie przez podmioty, które zamierzają zawrzeć wiele umów na identycznych warunkach kontraktowych ( M. Bednarek, P. Mikłaszewicz [w:] Prawo zobowiązań – część ogólna. System Prawa Prywatnego tom 5, pod red. K. Osajda, wyd. 3, Warszawa 2020, s. 661.) Tymczasem statut funduszu inwestycyjnego, pomimo, że zawiera regulacje dotyczące ustandaryzowania procesu zawierania wielu umów o analogicznej treści, to jednocześnie stanowi on dokument o charakterze ustrojowym, który reguluje sposób funkcjonowania osoby prawnej jaką jest fundusz inwestycyjny zamknięty. Oczywistym jest więc, że zupełnie inny jest cel wzorców umownych, a zupełnie inny statutu funduszu inwestycyjnego. Warto również podkreślić, że statut funduszu jest przygotowywany i nadawany przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych, natomiast przydziału certyfikatów inwestycyjnych dokonuje fundusz inwestycyjny, a więc odrębny podmiot prawa. Dość trafne wydaje się również uznawanie statutu za dokument pełniący funkcję ustrojową i informacyjną ( Por. Komentarz A. Chłopeckiego do ustawy: Fundusze inwestycyjne t.j. z dnia 6-12-2013 Dz.U. 2014, Nr 21, poz. 157 Opracowanie redakcyjne na podstawie Prawo instrumentów finansowych, 2016). Sąd podziela przy tym pogląd wyrażony w wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 3 czerwca 2020 r. (sygn. I ACa 547/19), co do tego, że statut funduszu inwestycyjnego nie jest dokumentem kształtującym treść umowy zawartej przez fundusz z uczestnikiem w związku z dokonanym zapisem. Statut funduszu kształtuje jedynie treść praw inkorporowanych w certyfikatach inwestycyjnych stanowiących papiery wartościowe, które stanowią przedmiot nabycia na podstawie zapisu. W celu pełnego omówienia zagadnienia należy wskazać na wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 września 2020 r. sygn. akt I ACa 263/19. W uzasadnieniu zapadłego orzeczenia Sąd Apelacyjny wskazał, że „Statut funduszu inwestycyjnego zamkniętego określający prawa i obowiązki uczestnika funduszu, który jako konsument nabył certyfikaty inwestycyjne, podlega kontroli przewidzianej dla postanowień umownych, które nie były indywidualnie uzgadniane, pod kątem naruszenia dobrych obyczajów i interesów konsumenta (art. 385 ¹ kc i n.). Sąd Okręgowy – w świetle powyżej przedstawionej argumentacji o charakterze statutu jako aktu fundującego – nie podziela oceny Sądu Apelacyjnego, uznając przedmiotowe stanowisko za nieprzekonywujące.

Niemniej jednak nawet gdyby hipotetycznie przyjąć, że zapisy statutu mają charakter umowny i powołane wyżej przepisy kodeksu cywilnego dotyczące ochrony konsumenta, znajdowały zastosowanie w niniejszej sprawie, to i tak, okoliczność ta nie mogłaby doprowadzić do wyłączenia zastosowania w niniejszej sprawie regulacji ujętych w art. 29 ust. 1 pkt 2 Statutu (zastosowania klauzuli redukcyjnej). W ocenie Sądu regulacja zawarta w przywołanym postanowieniu, nie przemawia za uznaniem go za niedozwolone postanowienie umowne. Co więcej przyjmuje się, że poza zakresem zastosowania art. 385 ¹ k.c. pozostają postanowienia umowy, które odwzorowują treść przepisów prawa, choćby względnie wiążących, nie można bowiem uznać, że przepisy takie rażąco naruszają interesy konsumentów (F. Zoll (w:) Prawo bankowe..., red. F. Zoll, t. 2, 2005, komentarz do art. 109 pr.bank., pkt 49).

Prawo do wykupu jest wyjątkiem od zasady, że FIZ nie dokonują wykupu swoich własnych certyfikatów inwestycyjnych. Zgodnie z art. 82 ustawy o funduszach inwestycyjnych Fundusz inwestycyjny otwarty zbywa jednostki uczestnictwa i dokonuje ich odkupienia na żądanie uczestnika funduszu. Z chwilą odkupienia jednostki uczestnictwa są umarzane z mocy prawa. W przypadku funduszu zamkniętego w kwestii realizacji żądania wykupu ustawodawca odsyła do treści. 139 ustawy o funduszach inwestycyjnych. Zgodnie bowiem z art. 139 ust. 1 powołanej ustawy Fundusz inwestycyjny zamknięty może wykupywać certyfikaty inwestycyjne, które wyemitował, jeżeli statut funduszu tak stanowi. W myśl zaś art. 139 ust. 3 ustawy w statucie funduszu inwestycyjnego zamkniętego należy określić przesłanki, tryb i warunki wykupywania certyfikatów inwestycyjnych oraz terminy i sposób dokonywania ogłoszeń o wykupie certyfikatów. W szczególności należy określić, czy wykup certyfikatów inwestycyjnych następuje na żądanie uczestnika, czy niezależnie od zgłoszenia takiego żądania, oraz przypadki, w których wykup certyfikatów może nastąpić niezależnie od zgłoszenia żądania przez uczestnika funduszu. Z powyższego wynika, że ustawa nie określa sposobu, trybu i warunków wykupu certyfikatów inwestycyjnych przez fundusz zamknięty, a podstawowe znaczenie w tej materii ma wykładnia postanowień statutu funduszu. Nie oznacza to oczywiście, że pozwany przyznając prawo wykupu może je kształtować w sposób dowolny. Natomiast możliwe było wprowadzenie takich postanowień statutu, które ograniczyłyby wykup poprzez jego stosowną redukcję w oparciu o rzetelne, czytelne i znane uczestnikom kryteria. Oczywistym jest bowiem, że w sytuacji gdy ustawodawca wykup certyfikatów uczynił wyjątkiem, dając jedynie możliwość do unormowania tej kwestii w statucie funduszu inwestycyjnego zamkniętego, to regulacje w nim zawarte nie mogą być kwestionowane tylko dlatego, że przewidują pewne ograniczenia (czy to kwotowe czy to ilościowe) co do wykupywanych certyfikatów. Co więcej, występowanie klauzuli redukcyjnej należy uznać za zgodne z konstrukcją funduszu, stanowiącego instytucję zbiorowego inwestowania. Podkreślić bowiem należy, że celem funduszu inwestycyjnego jest gromadzenie środków pozostających w dyspozycji poszczególnych inwestorów, celem zwielokrotnienia wartości kapitału inwestycyjnego i zwiększenia zysków z jego inwestycji. Wspólnota inwestycyjna wymaga uzgodnienia interesów współinwestorów, ich współodpowiedzialności za istnienie funduszu. Z tego wynika założenie, że żaden inwestor (członek funduszu) nie powinien móc realizować swego interesu z uszczerbkiem dla interesów współinwestorów. Taki cel realizuje również klauzula redukcyjna, która służy pogodzeniu interesów wszystkich inwestorów, którzy w danym terminie wykupu zamierzają zrealizować swoje uprawnienia wynikające z certyfikatów, poprzez ich zbycie na rzecz funduszu.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w doktrynie, gdzie wskazuje się na dopuszczalność wprowadzenia w statucie, dla ochrony interesów funduszu, procentowego ograniczenia liczby umarzanych certyfikatów. W takim przypadku przekroczenie tej liczby powoduje umorzenie proporcjonalnej liczby certyfikatów zgłoszonych do wykupu ( vide: A. Chłopecki (w:) System Prawa Handlowego Tom 4 red. prof. dr hab. Mirosław Stec, s. 442).

Jeśli więc wartość aktywów płynnych funduszu nie będzie pozwalać na wypłatę środków z tytułu umorzenia Certyfikatów Inwestycyjnych w związku z ich wykupem nie będzie pozwalać na wykup wszystkich certyfikatów zgłoszonych do wykupu (a więc przekracza ich wartość), jedynym rozwiązaniem zaistniałej kolizji zgłoszonych żądań wykupu jest albo przyjęcie zasady pierwszeństwa zgłoszeń (co prowadziłoby do pokrzywdzenia części uczestników funduszu i jednoczesnego uprzywilejowania innych) lub też przyjęcie zasady proporcjonalnego obniżenia ilości wykupionych certyfikatów (czego realizację stanowi klauzula redukcyjna). Drugi z powołanych sposobów, został przyjęty w niniejszej sprawie. Takiemu rozwiązaniu nie sposób zarzucić ukształtowania praw inwestora – konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Zdaniem Sądu takie rozwiązanie zgodne jest z zasadą współodpowiedzialności inwestorów za stan aktywów Funduszu i odpowiada ustawowej konstrukcji funduszu inwestycyjnego, jako instytucji zbiorowego inwestowania.

Należy ponadto wskazać, iż analiza przedmiotowej sprawy nie pozwala na przyjęcie, iż na skutek częściowego - dokonywanego sukcesywnie - wykupu certyfikatów doszło do rażącego naruszenia zasad współżycia społecznego oraz interesu powódki, jako konsumenta. Pozwany miał prawo dokonywać wyceny certyfikatu, co uczynił, a status zawierał obiektywne kryteria skorzystania z prawa redukcji, wobec czego nie doszło do nadużycia prawa podmiotowego z art. 5 k.c. Powódka jako osoba posiadająca wyższe wykształcenie (nauczyciel akademicki) zdecydowała się na zakup certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym zamkniętym, składając uprzednio oświadczenie o świadomości ryzyka związanego z ograniczoną płynnością instrumentów finansowych jakimi są Certyfikaty inwestycyjne FIZ oraz pouczeniu co do potrzeby zapoznania się z warunkami wykupu Certyfikatów. Co więcej powódka została uprzedzona, że inwestowanie w FIZ nie jest rekomendowane dla klientów z krótkim horyzontem inwestycyjnym oraz nie posiadających doświadczenia inwestycyjnego, a także że inwestycja taka wiąże się z ryzykiem poniesienia straty, a w związku z tym, nie jest przeznaczona dla klientów nieakceptujących ryzyka utraty nawet niewielkiej części zainwestowanego kapitału (oświadczenie - k. 116). Dlatego też w ocenie Sądu wobec powódki należy zastosować wzorzec konsumenta należycie poinformowanego o warunkach współinwestowania, świadomego swej decyzji i ryzyka.

Uzupełniając powyższe rozważania, Sąd pragnie również zaznaczyć, iż w niniejszej sprawie nie ma podstaw do stwierdzenia, że samo złożenie żądania wykupu powoduje automatyczny skutek w postaci umorzenia certyfikatów. By doszło do niego konieczne jest również oświadczenie drugiej strony, choćby wyrażone przez fakty konkludentne, że przystępuje do realizacji żądania. Statut też reguluje zasady wykupu, a w przypadku pozwanego funduszu nie przewiduje jakiegokolwiek automatycznego skutku (vide: wyrok SN z 9 maja 2019 r., ICSK 198/18). Oznacza to, że roszczenie powódki o zapłatę wartości posiadanych certyfikatów inwestycyjnych nie mogło powstać jedynie na skutek zgłoszenia żądania wykupu.

Analiza powyższego wskazuje na zasadność twierdzeń pozwanego podnoszącego brak legitymacji po stronie powódki z uwagi fakt, iż nadal posiada ona certyfikaty. Pozwany nie dokonał wykupu wszystkich posiadanych przez powódkę certyfikatów do czego był uprawniony i zobowiązany stosowanie do art. 29 statutu oraz przepisów ustawy. Jednak to nie przesądza, że powódka nie otrzyma zapłaty za pozostałe certyfikaty, jeśli tylko zaistnieją okoliczności pozwalające na ich umorzenie.

W tym miejscu wskazać należy, iż dniem 29 września 2021 r nastąpiło otwarcie likwidacji Funduszu, to zaś sprawia, że od tego momentu, wobec zakazu ustanowionego w art. 249 ust. 1 ustawy, fundusz nie może dokonywać wykupu certyfikatów inwestycyjnych, a jedynie na podstawie art. 36 ust. 4b statutu dokonywać częściowego umorzenia certyfikatów inwestycyjnych i wypłaty środków pieniężnych na rzecz uczestników Funduszu, proporcjonalnie do liczby posiadanych przez danego uczestnika certyfikatów inwestycyjnych, stosownie do ilości posiadanych aktywów płynnych. Przepis powyższy ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Tym samym uprawnienie przyznane uczestnikom w statucie funduszu inwestycyjnego, sprowadzające się do możliwości zgłoszenia żądania wykupu, wygasa z dniem rozpoczęcia likwidacji funduszu.

Podsumowując powyższe rozważania wskazać należy, że roszczenie powódki o zapłatę wartości posiadanych certyfikatów, które do chwili obecnej nie zostały umorzone, w zakresie w jakim postępowanie nie zostało umorzone, podlegało oddaleniu (pkt. 2 sentencji wyroku).

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. Mając na względzie okoliczności przedmiotowej sprawy, w tym fakt, iż powódka wytaczając powództwo mogła być przeświadczona o słuszności swojego roszenia, Sąd postanowił nie obciążać powódki kosztami niniejszego postpowania.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.

Sędzia del. Agnieszka Onichimowska.