Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 3 lipca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Bożena Chłopecka

Protokolant: sekretarz sądowy Oliwia Goliszewska

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2025 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W.

przeciwko (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.

- o zapłatę

I.  powództwo oddala w całości;

II.  ustala, że powódka w całości ponosi koszty postępowania, z tym, że ich wyliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu.

I C 701/23

UZASADNIENIE

Pozwem z 17 maja 2023 roku, strona powodowa Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. (oznaczona dalej jako ARiMR lub Agencja) wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. (dalej jako Bank) kwoty 551 945,16 zł wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 05 stycznia 2023 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że stosownie do § 8 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996 roku w sprawie szczegółowego zakresu i kierunków działań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz sposobów ich realizacji stosuje dopłaty do oprocentowania kredytów udzielanych przez banki, z którymi zawarła umowy, przeznaczone na finansowanie przedsięwzięć w ramach przyznanych im limitów. W dniu 14 kwietnia 1997 roku powódka zawarła z Bankiem (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. umowę nr (...).

W dalszym toku wywodu powódka podniosła, iż Bank w dniu 28 września 1998 roku zawarł z Zakładem (...) Sp. z o.o. umowę kredytu i udzielił spółce kredytu w kwocie 500.000,00 zł co do którego powódka przekazywała dopłaty do oprocentowania na mocy umów łączących powódkę i pozwany Bank.

Powódka podkreśliła, iż kredytobiorca zaprzestał obsługiwać kredyt w związku z ogłoszeniem jego upadłość. Bank przystąpił do czynności zmierzających do odzyskania należności od dłużnika oraz uruchomienia zabezpieczeń ich spłaty jednak zrobił to nieudolnie. Powódka wskazała, że podstawą dochodzonych od pozwanego roszczeń jest odpowiedzialność kontraktowa (art. 471 k.c.) wynikająca z nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwanego. Obowiązkiem pozwanego było podejmowanie wszelkich działań zmierzających do odzyskania przez powódkę wierzytelności od podmiotów korzystających ze wsparcia powódki, niedopuszczenie do ich przedawnienia. Na skutek nieprzestrzegania przez poprzednika prawnego pozwanego warunków umów zawartych z powódką, wierzytelności powódki uległy przedawnieniu i nie można ich już wyegzekwować. W następstwie nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwanego w majątku powódki powstała szkoda w wysokości 551 9455,16 zł (według stanu na dzień 08 grudnia 2022 roku) na którą składa się kwota 118 691,68 zł z tytułu dopłat do oprocentowania kredytu oraz kwota 433 253,48 z tytułu naliczonych odsetek od dopłat (pozew – k. 3 – 9).

Pozwany (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew z dnia 18 lipca 2023 roku wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu.

Pozwany szczegółowo ustosunkował się do żądań powódki. Pozwany podał, że powódka nie wykazała przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej excontractu pomimo spoczywającego na niej ciężaru udowodnienia wszystkich przesłanek tej odpowiedzialności. Podniósł także zarzut przedawnienia roszczeń odszkodowawczych powódki (odpowiedź na pozew – k. 131-146).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Przedmiotem działalności Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jest między innymi udzielanie dopłat do oprocentowania kredytów przeznaczonych na finansowanie przedsięwzięć gospodarczych. Dopłaty te stosowane są w ramach ustalonych limitów do kredytów udzielonych przez banki, z którymi Agencja zawiera umowy.

Jedna z takich umów o współpracy o nr (...) została zawarta w dniu 14 kwietnia 1997 roku przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. z (...) Bankiem (...) S.A. w W. (poprzednikiem prawny Banku (...) S.A. z siedzibą w W.), której przedmiotem są zasady, warunki i tryb przekazywania dopłat ze środków Agencji do oprocentowania kredytów udzielanych przez Bank na cele enumeratywnie wymienione w § 1 umowy.

Zgodnie z § 6 umowy z 15 grudnia 1997 roku jak i następnymi umowami o współpracy łączącymi strony, zawartej pomiędzy (...) Bankiem, w przypadku, gdy zachodzi określony w niniejszej umowie obowiązek zwrotu dopłat wraz z ustawowymi odsetkami, Bank zobowiązany jest do wyegzekwowania od kredytobiorcy i niezwłocznego przekazania na rzecz Agencji. Uzyskane środki Bank, po pokryciu kosztów egzekucji, w pierwszej kolejności przeznaczał na zwrot pobranych dopłat wraz z należnymi odsetkami.

(dowód: umowa o nr (...) - k. 147-150v., umowa o nr (...) – k. 151 – 158v., umowa o współpracy z dnia 20 sierpnia 2001 roku – k. 159 – 165 v., umowa o współpracy z dnia 22 lipca 2005 roku – k. 166 – 173 v.,)

23 grudnia 1999 roku Agencja i Bank zawarły kolejną umowę o współpracy o nr (...). Zawarta przez strony umowa o współpracy z dnia 23 grudnia 1999 roku została zastąpiona umową o współpracy z dnia 20 sierpnia 2001 roku, a ta z kolei została zastąpiona umową o współpracy z dnia 22 lipca 2005 roku. Do umowy z 22 lipca 2005 roku został zawarty aneks ze względu na połączenie (...) Banku S.A. z Bankiem (...) S.A. z siedzibą we W.. Bank ponosi wobec Agencji odpowiedzialność za zgodne z zasadami i warunkami wykonanie zawartej z Agencją umowy.

Zgodnie z regulacją tych umów zobowiązania wynikające z dotychczas udzielonych przez Bank kredytów regulowane są w trybie i na warunkach aktualnie wiążącej strony umowy, do zwrotu opłat stosuje się postanowienia § 6 – 8 umowy z dnia 22 lipca 2005 roku, natomiast przesłanki zwrotu dopłat ocenia się według umów obowiązujących Agencję i Bank w dniu udzielania kredytu stosownie do § 14 ust. 3 umowy z 2001 roku i § 14 ust. 3 umowy z 2005 roku.

(dowód: umowa o nr (...) – k. 151 – 158v., umowa o współpracy z dnia 20 sierpnia 2001 roku – k. 159 – 165 v., umowa o współpracy z dnia 22 lipca 2005 roku – k. 166 – 173 v., aneks do umowy z 22 lipca 2005 roku – 174-175)

Na podstawie umowy nr (...) zawartej w dniu 28 września 1998 roku pomiędzy Zakładem (...)Sp. z o.o. a (...) Bankiem (...) S.A. Bank ten udzielił ww. kredytobiorcy, na okres od dnia 17 sierpnia 1998 roku do dnia 25 czerwca 2006 roku, kredytu w kwocie 500.000 zł z przeznaczeniem na sfinansowanie przedsięwzięcia gospodarczego polegającego na zakupie 40 jałówek cielnych hodowlanych ras mlecznych, adaptacji budynku cielętnika na oborę, adaptacji magazynu paszowego na halę udojową, zakupie wyposażenia hali udojowej w system dojarni „(...)”, zainstalowaniu hydraulicznego zgarniacza obornika (...), wyposażeniu obory w sprzęt firmy (...) i zakupie maszyn rolniczych do zbioru i przechowywania pasz: ciągnika (...) Z. z kołami bliźniaczymi, 2 sztuk ładowaczy (...), prasy zwijającej, owijarki do bel, kosiarki i przetrząsaczo-zgrabiarki modernizacji i adaptacji dworku do potrzeb prowadzenia działalności agroturystycznej. Umowa ta została zmieniona aneksem nr (...) z dnia 02 listopada 1999 roku, w którym zostało zmienione prawne zabezpieczenie spłaty udzielonego kredytu. Prawne zabezpieczenie spłaty udzielonego kredytu a także innych związanych z kredytem należności stanowił: 1) weksel własny „in blanco” kredytobiorcy z awalami czterech osób fizycznych: K. S. (1), B. S., A. J., D. J. wraz z deklaracją wekslową; 2) przewłaszczenie rzeczy oznaczonej co do tożsamości tj. prasy zwijającej o numerze fabrycznym (...) wraz z cesją praw z polisy ubezpieczeniowej na rzecz Banku; 3) hipoteka umowna na nieruchomości położonej w B. w kwocie 400 000 zł wraz z cesją praw z polis ubezpieczeniowych od ognia i innych zdarzeń losowych ww. nieruchomości na rzecz Banku; 4) zastaw rejestrowy na ciągniku marki Z. (...) wraz z cesją praw z polisy ubezpieczeniowej (...) na rzecz Banku.

(dowód: umowa nr (...) – k. 54-63, aneks do umowy nr (...)-64v.)

W umowie wskazano, że wartość przedsięwzięcia wynosi 500.000,00 zł, zaś czas jego realizacji obejmuje okres od 1998 roku do 1999 roku. Podstawę do zastosowania dopłat Agencji do oprocentowania przedmiotowego kredytu stanowiła wyżej wskazana umowa o współpracy zawarta pomiędzy (...) Bankiem (...) S.A. Stosownie do § 13 umowy kredytowej w przypadku niespełnienia warunków umowy określonych w § 1 ust. 2 oraz § 13 ust. 2 umowy otrzymane dopłaty podlegają zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za okres od daty ich otrzymania. Zgodnie z § 14 dopłaty do oprocentowania kredytu, określone w § 7 ust. 8 podlegały zwrotowi przez kredytobiorcę na rzecz agencji po ich wyegzekwowaniu przez bank wraz z odsetkami ustawowymi za okres od daty otrzymania dopłat a dalsze dopłaty nie przysługiwały w przypadku m.in. nie uruchomienia przedsięwzięcia zgodnie z planem, zaprzestania prowadzenia gospodarstwa, obsługi kredytu lub wykorzystania z kredytu niezgodnie z jego przeznaczeniem określonym w planie przedsięwzięcia i umowie.

(dowód: umowa nr (...) – k. 54-63)

Zakład (...) Sp. z o.o. zaprzestał obsługi kredytu. Postanowieniem z 29 września 2003 roku Sąd Rejonowy w Lublinie VIII, Wydział Gospodarczy ogłosił upadłość zakładu. (...) Bank S.A. zgłosił wierzytelność wynikającą z ww. umowy kredytu na listę wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.

(dowód: odpis postanowienia o ogłoszeniu upadłości – k. 65, zgłoszenie wierzytelności – k. 66-67)

Postanowieniem z 28 stycznia 2005 roku Sąd Rejonowy w Lublinie, XVIII Wydział Gospodarczy dla Spraw Upadłościowych (sygn. akt. VIII U 88/03) uznaną na liście wierzytelność Zakładu wynikającą z ww. umowy kredytu zakwalifikował odpowiednio w kwocie 344 591 w kategorii III, w kwocie 232 488,60 w kategorii VI oraz w kwocie 112 102,40 w kategorii VII.

(dowód: odpis postanowienia 28 stycznia 2005 – k. 68-71)

Postanowieniem z 16 grudnia 2010 roku Sąd Rejonowy w Lublinie, XVIII Wydział Gospodarczy dla Spraw Upadłościowych (sygn. akt. VIII U 88/03) stwierdził ukończenie postępowania upadłościowego Zakładu.

(dowód: odpis postanowienia z 16 grudnia 2010 roku – k. 73)

W toku prowadzonych działań egzekucyjnych skierowanych wobec poręczycieli wekslowych dotyczących ww. umowy kredytu tj. wobec K. S. (1), B. S., A. J. oraz D. J., Bank wystawił Bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) z dnia 22 maja 2007 roku jako poręczycieli, któremu postanowieniem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 10 lipca 2007 roku, sygn. akt I Co 594/07, została nadania klauzula wykonalności.

Na skutek wniesionego w dniu 13 grudnia 207 roku przez Bank pozwu wobec poręczycieli, Sąd Okręgowy w Lublinie wydał nakaz zapłaty z dnia 18 grudnia 2007 roku, sygn. Akt I Nc 172/07, opatrzony klauzulą wykonalności w dniu 01 lutego 2008 roku.

Postanowieniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białej Podlaskiej dnia 01 czerwca 2010 roku, sygn. akt (...) umorzono postępowanie egzekucyjne wobec poręczycieli z uwagi na bezskuteczność egzekucji wszczętej na podstawie tytułu wykonawczego o sygn. akt I Co 594.07.

Postanowieniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białej Podlaskiej z dnia 18 maja 2010 roku, sygn. akt (...) umorzono postępowanie egzekucyjne wobec poręczycieli z uwagi na bezskuteczność egzekucji wszczętej na podstawie tytułu wykonawczego o sygn. akt I Nc 172/07.

(dowód: bankowy tytuł egzekucyjny nr (...)wraz z postanowieniem SR w Białej Podlaskiej w sprawie I Co 594/07– k. 67-68, nakaz zapłaty z 18 grudnia 2007 roku sygn. akt I Nc 172/07 opatrzony klauzulą wykonalności – k.,79-79v., postanowienie Komornika Sądowego (...) – k. 80, postanowienie Komornika Sądowego (...) – k.81)

W toku prowadzonych działań egzekucyjnych wobec dłużnika rzeczowego W. S., na skutek wniesionego przez Bank pozwu wobec dłużnika, Sąd Okręgowy w Lublinie, w sprawie o sygn. akt I Nc 101/08, wydał nakaz zapłaty z dnia 08 lipca 2008 roku, opatrzony klauzulą wykonalności w dniu 08 lipca 2008 roku. Bank zainicjował postępowanie egzekucyjne przeciwko temu dłużnikowi, które było prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białej Podlaskiej L. W. pod sygn. akt (...). W związku z ww. postępowaniem egzekucyjnym doszło do sprzedaży komorniczej nieruchomości należącej do dłużnika rzeczowego – postanowieniem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 12 stycznia 2010 roku, sygn. akt I Co 1151/09 przysądzono prawo użytkowania wieczystego nieruchomości o nr Kw (...) wraz z prawem własności budynku mieszkalnego posadowionego na tej nieruchomości na rzecz Przedsiębiorstwa Handlowego (...) Sp. z o.o. za cenę 129 827 zł.

(dowód: nakaz zapłaty I Nc 101/08 wraz z klauzulą wykonalności – k. 82, postanowienie SR w Białej Podlaskiej z dnia 12 stycznia 2010 roku, sygn. akt I Co 1151/09 – k.89, postanowienie Komornika Sądowego w sprawie Km (...) o zakończeniu egzekucji – k.84, informacja z KRS Przedsiębiorstwa Handlowego (...) – k. 85-87v.)

Pismem z 28 grudnia 2015 roku Bank poinformował Agencję, że w prowadzonym postępowaniu upadłościowym nie wyegzekwowano żadnych kwot, w postępowaniu egzekucyjnym wobec poręczycieli wyegzekwowano łącznie 2 364,98 zł którą zaliczono na zwrot poniesionych wydatków, a w postępowaniu egzekucyjnym wobec dłużnika rzeczowego wyegzekwowano kwotę 113 197 z czego kwotę 81 654 przekazano na rachunek ARiMR a kwotę 31 543 zł zaliczono na zwrot poniesionych kosztów.

(dowód pismo z 28 grudnia 2015 roku – k. 88)

Agencja zwracała się kilkukrotnie pisemnie do Banku o informację na jakim etapie jest dochodzenie należnych Agencji kwot. Bank informował Agencję, że stan podjętych działań windykacyjnych nie uległ zmianie. Agencja kilkukrotnie zwracała się również do Banku o nadesłanie postanowienia o zakończeniu postepowania upadłościowego, jednak bez rezultatów z uwagi na brak takiego postanowienia w dokumentach Banku.

(dowód: pismo Agencji z 04 maja 2016 roku – k. 92, pismo agencji z 22 czerwca 2016 roku – k. 91, pismo Agnecji z 27 października 2016 roku – k. 94, pismo Banku z 08 grudnia 2016 roku – k. 95, pismo Agencji z 18 lipca 2017 roku – k. 96, pismo Banku z dnia 31 sierpnia 2017 roku – k. 97, pismo Agencji z dnia 28 lutego 2018 roku – k. 98, pismo Banku z 12 kwietnia 2018 roku – k. 99, pisma Agencji z 19 lutego 2019 – k. 100, 11 kwietnia 2019 roku – k. 101, 25 lipca 2019 roku – k. 102, pismo Banku z 26 lipca 2019 roku – k. 109, pismo Agencji z 08 października 2020 roku k.105-105v., pismo Banku z 18 listopada 2020 – k. 106-106v., pisma Agencji z 17 marca i 03 grudnia 2021 roku – k. 107,108, pismo Banku z 05 kwietnia 2022 roku – k. 109)

Pismem z 07 października 2022 roku Agencja zwróciła się do Banku o informację czy Bank zrealizował zabezpieczenie spłaty należności wynikających z umowy kredytu nr (...) w postaci przewłaszczenia rzeczy oznaczonej co do tożsamości tj. prasy zwijającej wraz z cesją praw z polisy ubezpieczeniowej na rzecz Banku, zastawu rejestrowego na ciągniku marki Z. (...) wraz z cesją praw polisy ubezpieczeniowej (...) na rzecz banku.

(dowód: pismo Agencji z dnia 07 października 2022 roku – k. 111)

Bank pismem z dnia 15 listopada 2022 roku przekazał Agencji postanowienie Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 28 stycznia 2005 roku, sygn. akt VIII U 88/03 o zakwalifikowaniu wierzytelności wynikającej z ww. umowy kredytu oaz postanowienie Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 06 grudnia 2010 roku, sygn. akt VII 88/03 o zakończeniu postępowania upadłościowego. Bank przekazał, że doszło do sprzedaży ciągnika rolniczego Z. (...), który stanowił zabezpieczenie należności ww. umowy kredytu. Z powyższego tytułu Bank odzyskał kwotę 27 000 zł, którą w całości zaliczył na spłatę należności bankowej.

(dowód: pismo Banku z 15 listopada 2022 roku – k. 112)

W wyniku działań windykacyjnych dotyczących ww. umowy kredytu Bank uzyskał następujące kwoty:

1)  2 364,98 zł którą zaliczono na zwrot poniesionych wydatków, kosztów postępowania egzekucyjnego;

2)  w postępowaniu egzekucyjnym wobec dłużnika rzeczowego wyegzekwowano kwotę 113 197 z czego kwotę 81 654 przekazano na rachunek Agencji a kwotę 31 543 zł zaliczono na zwrot poniesionych kosztów;

3)  27 000 zł, która została przeznaczona na spłatę należności Banku (środki ze sprzedaży ciągnika Z. (...), które Bank otrzymał w 2004 roku, po sprzedaży ciągnika 26 kwietnia 2004 roku).

(fakt bezsporny, podany przez powódkę w pozwie jak i w odpowiedzi na pozew przez pozwanego, pismo Banku do Agencji z 15 listopada 2011 roku – 112-112v.)

Pismem z 15 grudnia 2022 roku Agencja skierowała do Banku wezwanie do zapłaty kwoty 551 945, 6 zł na którą to kwotę składała się kwota z tytułu dopłat przekazanych do oprocentowania kredytu: 118 691,68 zł oraz z tytułu odsetek ustawowych naliczonych od dopłat: 433 253,48 zł - w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania.

(dowód: wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 113-115)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej dokumentów złożonych przez strony postępowania. W ocenie Sądu dowody te, w zakresie w jakim stanowiły podstawę poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych, tworzą zasadniczo spójny i niebudzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to zasługujący na wiarę materiał dowodowy. Stwierdzić należy, że żadna ze stron, co do zasady, nie poddawała w wątpliwość ich wiarygodności, a również i Sąd nie dopatrzył się w nich niczego, co uzasadniałoby powzięcie wątpliwości w tym zakresie z urzędu.

Podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie i oceny – w ich świetle – zasadności zgłoszonego pod osąd roszczenia strony powodowej stanowiły również same twierdzenia stron o okolicznościach faktycznych sprawy, albowiem – wobec nie zaprzeczenia im przez strony bądź ich przyznaniu – Sąd uznał je za bezsporne (art. 229-230 k.p.c.).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało w całości oddaleniu ze względu na przedawnienie roszczenia odszkodowawczego powódki.

Zasadność objętego sporem roszczenia o zapłatę powódka wywodziła z tytułu odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego za nienależyte wykonania zobowiązania (art. 471 k.c.).

W przypadku roszczenia opartego na art. 471 k.c. zaistnieć muszą trzy przesłanki odpowiedzialności kontraktowej, określone w tym przepisie. Przesłanki te, co należy podkreślić, wystąpić muszą łącznie. Są one następujące: a) niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania (wynikające co najmniej z niedbalstwa); b) fakt poniesienia szkody; c) związek przyczynowy pomiędzy niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem zobowiązania a powstałą szkodą.

Niewykonanie zobowiązania występuje, gdy zachowanie się dłużnika całkowicie odbiega od treści łączącego strony stosunku zobowiązaniowego. Nienależytym wykonaniem zobowiązania jest sytuacja, gdy świadczenie zostanie wprawdzie spełnione, lecz nie będzie ono prawidłowe, gdyż odbiega w jakimś stopniu, większym lub mniejszym, od świadczenia wymaganego od dłużnika wykonującego swoje zobowiązanie z odpowiednią dla danego dłużnika starannością. Ogólne dyrektywy interpretacyjne w zakresie oceny sposobu wykonania zobowiązania określają normy prawne zawarte w art. 354 k.c. oraz art. 355 k.c.

Na gruncie wykładni art. 471 k.c. przyjmuje się, że działanie lub zaniechanie podmiotów prawa cywilnego ma charakter zawiniony, gdy sprawcy szkody można postawić zarzut obiektywnej oraz subiektywnej niewłaściwości zachowania. Obiektywny element winy stanowi bezprawność (wynikająca ze stosunku prawnego, ustawy, zasad współżycia społecznego). Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nie będzie rodzić odpowiedzialności dłużnika, jeżeli nie można mu przypisać obiektywnego elementu bezprawności. Niedbalstwem jest niedochowanie należytej staranności, w sytuacji gdy dłużnik powinien i jednocześnie mógł zachować się prawidłowo. Dłużnik nie chce wprawdzie wyrządzić szkody, ale do niej doprowadza przez to, że nie dochowuje należytej staranności, choć powinien i mógł postąpić prawidłowo. Przez należytą staranność należy rozumieć obiektywnie istniejący wzorzec postępowania stworzony w celu jak najlepszego, poprawnego wykonywania zobowiązań, a jednocześnie zabezpieczający interesy zobowiązanych przez odniesienie treści staranności do danego rodzaju stosunków. Przepis art. 471 k.c. zawiera w sobie tzw. winę domniemaną, co oznacza, że to dłużnik, aby zwolnić się od odpowiedzialności z niego wynikającej, musi wykazać, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania było następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, a więc że nie ponosi winy w niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania.

Szkodą w rozumieniu art. 471 k.c. w zw. z art. 361 § 2 k.c. jest różnica między stanem majątku poszkodowanego istniejącym przed zdarzeniem wywołującym szkodę i po nim. Przepis art. 361 k.c. wyraża zasadę pełnego odszkodowania, a stanowiąc o szkodzie ma na względzie dwie postacie szkody, a są to rzeczywista strata (damnum emergens) oraz utracone korzyści (lucrum cessans). W zakres tak rozumianej szkody może wchodzić świadczenie określone w umowie, a także odsetki za opóźnienie w spełnieniu tego świadczenia, w zależności od podstawy faktycznej powództwa i zdarzenia wywołującego szkodę. Straty w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. mogą też polegać na powstaniu nowych zobowiązań lub zwiększeniu się już zobowiązań istniejących (zob. m.in. wyrok SN z 15 listopada 2002 roku, V CKN 1325/00). Do takich strat mogą należeć także odsetki. Obowiązek naprawienia szkody obejmuje wszak jej całość, w tym także uszczerbek wywołany nieotrzymaniem należnych świadczeń we właściwym czasie. W wypadku, kiedy szkoda nastąpiła w następstwie braku spełnienia świadczenia w umówionym terminie, odsetki wierzyciel może ująć w kwocie żądanego odszkodowania (zob. wyrok SN z 16 kwietnia 2008 roku, V CSK 515/07).

Związek przyczynowy w rozumieniu art. 471 k.c. pomiędzy niewykonaniem lub nieprawidłowym wykonaniem zobowiązania a powstałą szkodą należy oceniać przez pryzmat art. 361 k.c. Przepis ten obejmuje związek przyczynowo - skutkowy wyrażający się odpowiedzialnością dłużnika za skutki, dające się z punktu widzenia kauzalności połączyć w jeden łańcuch oraz charakterystyczne dla danej przyczyny jako normalny rezultat. Związek przyczynowy jest przedmiotową przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej; warunkuje powstanie tej odpowiedzialności (361 § 1 k.c.) i określa jej granice (art. 362 § 1 k.c.). Normalny związek przyczynowy odnieść trzeba do normalnych następstw zdarzenia szkodzącego, zbadanych w drodze testu conditio sine qua non. Test ten polega na przypisaniu roli przyczyny temu zdarzeniu, bez których szkodliwy skutek by nie nastąpił. Tak wyselekcjonowane przyczyny poddawane są kolejnemu badaniu pod kątem odpowiedniego stopnia ich wpływu na wystąpienie skutku. Wpływ ten, zgodnie z art. 361 k.c., ma być normalny i jest rozumiany jako odpowiedni stopień prawdopodobieństwa wystąpienia danego skutku w razie zaistnienia ocenianej przyczyny i który w zwykłym porządku rzeczy jest konsekwencją tego zdarzenia (zob. m.in. wyroki SN: z 17 lutego 2011 roku, III CSK 136/10; z 11 września 2003 roku, III CKN 473/01). Istnienie związku przyczynowego jako zjawiska obiektywnego determinowane jest określonymi okolicznościami faktycznymi konkretnej sprawy, które już nastąpiły, ale przy ustalaniu odpowiedzialności za zaniechanie uwzględnieniu podlegają także zdarzenia hipotetyczne.

Ciężar udowodnienia istnienia związku przyczynowego między niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania przez pozwanego a powstałą szkodą oraz powstania tejże szkody w świetle art. 6 k.c. spoczywa na powodzie, jako na podmiocie, który z tychże faktów wywodzi skutki prawne (zob. m.in. wyrok SN z 26 listopada 2004 roku, I CK 281/04).

Powódka wskazywała, że pozwany ponosi odpowiedzialność za utratę przez Agencję wierzytelności przysługującej jej wobec osoby trzeciej - wynikającej z umowy z 28 września 1998 roku o spłatę długu, która na skutek niezwrócenia przez pozwanego na rzecz Agencji kwoty wyegzekwowanej należności pieniężnej w kwocie 27 000 zł a ponadto na skutek bezczynności pozwanego uległa definitywnemu przedawnieniu.

Mając na względzie nakreśloną podstawę faktyczną powództwa oraz omówione przesłanki odpowiedzialności kontraktowej, należało w pierwszej kolejności jednoznacznie oznaczyć stosunek prawny w którym strona powodowa mogła upatrywać zasadności roszczenia odszkodowawczego dochodzonego od pozwanego.

W ocenie Sądu treść zobowiązania łączącego strony wyznacza wyłącznie umowa 20 sierpnia 2001 roku oraz stosowane odpowiednio postanowienia: umowy z 28 września 1998 roku . Pozostałe umowy, na które powołuje się powódka formułując podstawę faktyczną powództwa są obojętne dla wyznaczenia zakresu zobowiązania pozwanego.

Należy wskazać, że powódka formując treść pozwu nie określiła szczegółowo jakiej kwoty domaga się z tytuł odszkodowania za dopuszczenie do przedawnienia roszczeń z tytułu zwrotu dopłat do oprocentowania a jakiej za zaniechanie podziału kwot odzyskanych od kredytobiorców i przelania ich na rachunek Agencji. Łącznie wskazała, że domaga się kwoty 118 691, 68 zł tytułem zwrotu dopłat do oprocentowania i kwot 433 253, 48 zł z tytułu naliczonych odsetek od dopłat.

Przyjmując, że powód wykazał szkodę co do wyegzekwowanej i nieprzekazanej kwoty 27 000 zł oraz że pomiędzy zachowaniem pozwanego a szkodą zachodzi związek przyczynowy to należało stwierdzić, że to roszczenie powoda uległo przedawnieniu.

Przy określeniu momentu wymagalności roszczenia o zwrot dopłat należy opierać się o zapisy dotyczące zwrotu dopłat wynikające z umowy nr (...) z dnia 20 sierpnia 2001 roku a zgodnie z § 6 ust. 21 bank zobowiązany był do przekazania niezwłocznie od dniach uzyskanych środków od kredytobiorcy po pokryciu kosztów egzekucji. Stosowanie do treści art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Roszczenie staje się wymagalne z chwilą, gdy wierzyciel uzyskuje prawną możliwość żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności, a dłużnik zostaje obarczony obowiązkiem spełnienia świadczenia.

Strony pozostawały w sporze, co do momentu od którego należy liczyć 10 letni termin przedawnienia roszczenia odszkodowawczego powódki.

Według stanowiska powódki roszczenie stało się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika do zapłaty a bieg terminu przedawnienia należy liczyć dopiero od dnia poinformowania powoda przez Bank o sprzedaży ciągnika Z..

Zdaniem pozwanego bieg 10 letniego terminu przedawnienia roszczenia odszkodowawczego powódki rozpoczął się z dniem 01 maja 2004 roku, w dniu w którym upływał termin przekazania przez bank środków uzyskanych przez dłużnika.

Sąd podziela stanowisko wyrażone uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 3 listopada 2017 roku (VI ACa 922/16), w którym wskazano, że roszczenie o zwrot dopłat ma charakter jednorazowego świadczenia wynikającego ex contractu, a taki status prawny tego roszczenia determinuje także kwestię jego wymagalności. Jak wyjaśnił Sąd Apelacyjny "zgodnie z umową Bank był zobowiązany do niezwłocznego przekazania tej kwoty wyegzekwowanej z zabezpieczenia bez czekania na wezwanie do zapłaty, a zatem już w tej dacie roszczenie wynikające z umowy stało się wymagalne. Kwota ta była należna nie tyle tytułem odszkodowania, lecz tytułem wykonania zobowiązania wynikającego z umowy. Z umowy zawartej przez Bank z kredytobiorcą wynika, iż w przypadku wypowiedzenia umowy kredytobiorca był zobowiązany do wpłacenia na rzecz Banku kwoty odpowiadającej dopłatom do oprocentowania przekazanym wcześniej wraz z odsetkami." Roszczenia wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania łączącego kontrahentów stają się wymagalne już w chwili wystąpienia tych zdarzeń. Sąd podziela także stanowisko zaprezentowane przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 8 lutego 2018 roku (VI ACa 1227/16), w którym dokonano rozróżnienia między obowiązkiem spełnienia świadczenia wynikającym z umowy a obowiązkiem naprawienia szkody z tytułu niewykonania/nienależytego wykonania umowy, wyjaśniając, że zakres przewidzianego w art. 471 k.c. roszczenia odszkodowawczego nie obejmuje umówionego świadczenia, jeżeli może być skutecznie dochodzone. Dopiero kiedy zobowiązanie nie zostanie wykonane, odszkodowanie niejako "zastępuje" świadczenie, które zgodnie z treścią łączącego strony stosunku obligacyjnego powinno być spełnione przez dłużnika. Odszkodowanie za nienależyte wykonanie umowy, dochodzone na podstawie art. 471 k.c., jest świadczeniem mającym powetować szkodę spowodowaną niewłaściwym działaniem bądź zaniechaniem dłużnika. Jest to roszczenie o innym charakterze niż roszczenie o wykonanie umowy. Ma na celu wyrównanie uszczerbku wywołanego nieprawidłowym zachowaniem kontrahenta, a nie wymuszenie na nim wykonania zobowiązania zgodnie z treścią umowy.

Brak spełnienia świadczenia wynikającego z § 6 ust. 1 i 2 w terminie określonym w tych postanowieniach - to jest niezwłocznie czyli następnego dnia po uzyskaniu wpłat od gwaranta, powodował, że Bank pozostawał w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia pieniężnego, a zatem zgodnie z art. 481 § 1 i 2 k.c. od kwot tych należne były bankowi odsetki ustawowe - od 1 stycznia 2016 roku odsetki ustawowe za opóźnienie. W świetle ustalonego stanu faktycznego i jego oceny prawnej próba ujęcia przez powoda odsetek tych jako odszkodowania w rozumieniu art. 471 k.c. za brak terminowego wynikania umowy nie mogła być uznana za zasadną. Odsetki takie nie mogły być uznane za szkodę wynikającą z niewykonania wykonania zobowiązania przez pozwanego. Szkodę taką mogły natomiast stanowić w tym konkretnym stanie faktycznym jedynie odsetki ustawowe, których pozwany bank domagać się mógł od kredytobiorcy celem ich zwrotu wraz z dopłatami na rzecz Agencji - takich jednak odsetek strona powodowa do należności objętej pozwem nie zaliczała. Przedmiotem wyraźnie skonkretyzowanego roszczenia odszkodowawczego dochodzonego w niniejszej sprawie przez powoda nie były odsetki określone w § 6 ust. 2 umowy, które bank miał obowiązek wyegzekwować od kredytobiorcy-a tylko takie odsetki mogły w skład szkody wchodzić.

Roszczenie powoda uległo przedawnieniu. Zgodnie z postanowieniem zawartym w § 6 ust. 2 Umowy Bank zobowiązany był do przekazania kwot niezwłocznie po ich uzyskaniu. Obowiązek banku zatem wobec użycia wyrazu "niezwłocznie" nie miał charakteru bezterminowego. Termin niezwłocznie bowiem oznacza działanie podjęte bez zbędnej zwłoki, a zatem przyjąć należało, że w dniu następnym po uzyskaniu poszczególnych wpłat od gwaranta odpowiednia część powinna zostać przekazana. Uwzględniając, że kwoty zostały wyegzekwowane w 2004 roku na długo przed złożeniem pozwu w niniejszej sprawie termin 10-letni przedawnienia upłynął. Przy tym podkreślenia wymaga, że istnienie i wysokość świadczenia pozwanego względem powoda wynikająca z § 6 ust. 1 i 2 umowy powstałego na skutek uzyskania środków z zabezpieczenia od gwaranta była niesporna między stronami i zamykała się w poniżej wskazanych kwotach. Konkretyzując w zakresie kwoty należnej powodowi za ciągnik Z. – 27 000 zł dnia 24 kwietnia 2004 roku termin przedawnienia upłynął 24 kwietnia 2014 roku. Sąd podkreśla przy tym, że roszczenie Agencji o zwrot dopłat stanowi świadczenie jednorazowe, a nie roszczenie okresowe, przy czym nie jest to także roszczenie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 118 k.c. (v. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z 14 maja 2015 roku I CSK 446/14).

W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie zastosowanie znajdował 10-letni okres przedawnienia, który rozpoczął swój bieg z chwilą, w której pozwany bank powinien spełnić swoje świadczenie (naprawić szkodę), gdyby został wezwany w obiektywnie najwcześniej możliwym terminie, niezależnie od wiedzy i świadomości Agencji co do przysługującego jej roszczenia. Szkoda po stronie Agencji powstała w dniach następnych po terminie spełnienia świadczenia przez gwaranta, które zostało spełnione w dniach 13 maja 2004 roku. Dlatego najpóźniejszy moment, w którym pozwany zmuszony byłby po otrzymaniu wezwania do czynienia mu zadość, przy uwzględnieniu możliwie długiego terminu do spełnienia świadczenia, który odpowiadałby rodzajowi i wysokości zobowiązania nie powinien wykraczać poza ramy 2004 roku. Najpóźniej więc 10-letni termin przedawnienia roszczenia Agencji rozpoczął swój bieg wraz z początkiem 2005 roku, i zakończył się wraz z końcem 2015 roku. Przyjęcie daty zatem wskazywanej przez powoda jako początek biegu terminu przedawnienia liczonej wezwania do zapłaty było bezpodstawne. Powód zgodnie z umową łączącą strony był uprawniony do dokonywania kontroli wykonania umowy przez pozwanego, miał dostęp do sprawozdań, z których mógł powziąć wiedzę co do rozwiązania umowy kredytu, zatem niezależnie od spoczywającego na pozwanym obowiązku informacyjnym, mógł wiedzę w zakresie uzyskania środków finansowych z zabezpieczenia uzyskać już w 2004 roku, tymczasem z rozliczeniem dopłat do umowy kredytu zwlekał do 2022 roku, przesyłając w 2022 roku pisma do banku o udzielenie stosownych informacji. Natomiast pozew został wniesiony w dniu 07 maja 2023 roku, a zatem po upływie terminu przedawnienia.

Zdaniem Sądu bieg terminu przedawnienia roszczenia wynikającego z zobowiązania bezterminowego rozpoczyna się niezależnie od świadomości uprawnionego co do przysługiwania mu roszczenia. Przyjęcie poglądu uzależniającego początek biegu terminu przedawnienia od subiektywnej świadomości wierzyciela, co do przysługującego mu roszczenia, bez jakiegokolwiek ograniczenia w czasie, prowadziłoby do sytuacji, w której strony pozostawałyby przez dziesiątki lat w niepewności co do swej sytuacji prawnej. Rozwiązania takiego nie można akceptować, skoro najdłuższy termin przedawnienia roszczeń, według kodeksu cywilnego, wynosi dziesięć lat. Oznacza to, że bieg terminu przedawnienia roszczenia o odszkodowanie z tytułu nienależytego wykonania umowy (ex contractu - art. 471 k.c.), rozpoczyna się w dniu, w którym powstała szkoda w związku z naruszeniem zobowiązania powinna zostać naprawiona, gdyby wierzyciel wezwał dłużnika do wykonania zobowiązania w najwcześniej możliwym terminie. Z tą chwilą w świetle dyspozycji art. 120 § 1 zd. 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. wierzyciel uzyskuje hipotetyczną możliwość podjęcia czynności zmierzających do postawienia roszczenia w stan wymagalności (wyrok Sądu Najwyższego z 4 marca 2010 roku, I CSK 407/09, wyrok Sądu Najwyższego z 19 grudnia 2007 roku, V CSK 340/07). Sąd podziela również stanowisko prezentowane w orzecznictwie, że bieg przedawnienia roszczenia wynikającego z zobowiązania bezterminowego rozpoczyna się niezależnie od świadomości uprawnionego, co do przysługiwania mu roszczenia (wyrok Sądu Najwyższego z 24 kwietnia 2003 roku, I CKN 316/01, OSNC rok 2004, nr 7-8, poz. 117; wyrok Sądu Najwyższego z 8 lipca 2010 roku, II CSK 126/10, takie też stanowisko zajmowane jest w literaturze przedmiotu, poroku A. Brzozowski (w:) K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1-449 10, Warszawa 2015, s. 473; podobnie B. Kordasiewicz (w:) Z. Radwański (red.), System prawa prywatnego, Prawo cywilne - część ogólna. Tom 2, Warszawa 2008, s. 611). Przyjęcie stanowiska uzależniającego początek biegu terminu przedawnienia od subiektywnej świadomości wierzyciela co do przysługującego mu roszczenia, bez jakiegokolwiek ograniczenia w czasie, prowadziłoby do sytuacji, w której strony pozostawałyby przez dziesiątki lat w niepewności co do swej sytuacji prawnej. Rozwiązania takiego nie można akceptować, skoro najdłuższy termin przedawnienia roszczeń, według kodeksu cywilnego, wynosi dziesięć lat (tak uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 12 lutego 1991 roku, III CRN 500/90, OSNC rok 1992, nr 7-8, poz. 137). Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy wskazując, że ogólną regułą obowiązującą w zakresie przedawnienia roszczeń jest zasada, że początek biegu przedawnienia jest niezależny od świadomości wierzyciela co do przysługującego mu roszczenia. W tym zakresie rozstrzyga zatem tylko obiektywnie ustalony najwcześniej możliwy termin wezwania dłużnika przez wierzyciela do wykonania zobowiązania. Przepis art. 120 § 1 k.c. ma zastosowanie do zobowiązań bezterminowych, w których termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania (art. 455 k.c.). Zdanie drugie art. 120 § 1 k.c. nie utożsamia początku biegu terminu przedawnienia z dniem podjęcia "określonej czynności przez uprawnionego". Ustawodawca oderwał bowiem sam fakt wezwania, o którym mowa w art. 455 k.c., od określenia początku biegu terminu przedawnienia, łącząc początek biegu tego terminu z dniem, w którym wierzyciel mógł, w obiektywnie możliwym najwcześniejszym terminie, tego dokonać. Powiązanie początku biegu terminu przedawnienia z samym wezwaniem wierzyciela do jego spełnienia prowadziłoby do nieakceptowalnego stanu decydowania przez wierzyciela o tym, kiedy jego roszczenie ulegnie przedawnieniu, a więc stanowiłoby obejście zakazów przewidzianych w art. 119 k.c. (v. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z 16 grudnia 2014 roku III CSK 36/14, postanowienie Sadu Najwyższego z 10 września 2018 roku II CSK 203/18).

W ocenie Sądu pozwany nie nadużył prawa podmiotowego z art. 5 k.c. podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia. Sytuacja taka mogłaby wystąpić wyjątkowo, gdy indywidualna ocena okoliczności w rozstrzyganej sprawie wskazywałaby, iż opóźnienie w dochodzeniu przedawnionego roszczenia jest spowodowane szczególnymi przesłankami uzasadniającymi to opóźnienie i nie jest ono nadmierne. Powód podnosząc zarzut nadużycia prawa przez pozwaną powinien zatem wykazać (stosownie do treści art. 6 k.c.), iż zaistniały wyjątkowe okoliczności, które skutki zgłoszenia tego zarzutu niweczyłyby, takie jak charakter uszczerbku, jakiego doznał powód, przyczyna opóźnienia i czas trwania tego opóźnienia. Ocena, czy doszło do nadużycia prawa przy podniesieniu zarzutu przedawnienia, powinna być dokonywana w oparciu o obiektywne kryteria, gdyż w przeciwnym wypadku sąd zawsze musiałby uwzględnić zarzut nadużycia prawa. Sąd Okręgowy wziął pod rozwagę, że pozwana jednocześnie z niewykonaniem zobowiązania do spełnienia świadczenia pieniężnego nie wykonała obowiązku do niezwłocznego przekazania powodowi informacji o uzyskaniu wpłat od gwaranta. Obowiązek ten wykonała dopiero w piśmie z 15 listopada 2022 roku Niemniej jednak już w wielu wcześniejszych pismach Bank informował powoda na jego wezwania o wysokości zadłużenia Zakładu (...) Sp. z o.o. z uwagi na udzielenie przedmiotowego kredytu. Powód nie pytał wcześniej niż przed 2022 rokiem o szczegółową realizację zabezpieczeń ww. umowy kredytu. Z pism dołączonych do akt sprawy wynika, że powód dopiero od 2016 roku dopytywał jakie dokładnie kwoty zostały przez Bank wyegzekwowane, czyli już po upływie 10 letniego terminu przedawnienia. Powód niewątpliwie dysponujący kadrą pracowniczą odpowiedzialną za rozliczanie dopłat mógł mieć wiedzę co do tego, że dopłaty nie zostały przekazane. Mimo to do 2015 roku nie przejawiał jakiejkolwiek aktywności w zakresie uzyskania informacji od pozwanego w zakresie wyegzekwowania kwot objętych umową kredytową, w tym w zakresie obejmującym dopłaty z odsetkami. Uznać należało, że w realiach niniejszej sprawy nie tylko bank winien działać z należytą starannością, ale i powodowa Agencja, zwłaszcza przy uwzględnieniu, że jako organ dysponujący środkami publicznymi winna ze szczególną starannością dbać o dyscyplinę budżetową i nadzór nad prawidłowością wydatkowania środków publicznych. Nie jest zatem zrozumiałe, przy założeniu bierności pozwanego w przekazywaniu informacji, że Agencja przez kilkanaście lat nie interesowała się kwestią umowy kredytu zawartej w 1998 roku

Wobec przedawnienia należności głównej (zwrotu 27 000 zł) na uwzględnienie nie zasługiwało również jako przedawnione roszczenie odsetkowe, w zakresie którego zastosowanie znajdował trzyletni okres przedawnienia, roszczenie bowiem o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego.

Co do zarzutu braku prowadzenia przez pozwanego prawidłowej egzekucji w stosunku do kredytobiorców należy wskazać, że co do zasady na powodzie ciąży obowiązek wykazania przesłanek odpowiedzialności pozwanego, w tym również obowiązek wykazania związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem stanowiącym źródło szkody a tą szkodą. Jeżeli jednak mamy do czynienia z zaniechaniem powinnego działania test sine qua non zakłada odpowiedź na pytanie czy gdyby działanie to nastąpiło, poszkodowany doznałby uszczerbku w swoich dobrach prawnie chronionych. Odpowiedź negatywna wyklucza odpowiedzialność odszkodowawczą ze względu na brak związku przyczynowego, a odpowiedź pozytywna przesądza o uznaniu tego zaniechania za przyczynę warunkującą naruszenie dóbr poszkodowanego i otwiera następny etap badań, to jest czy naruszenie dóbr poszkodowanego stanowiło normalne następstwo tego zaniechania (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2014 r. sygn. akt I CSK 344/13, podobnie w wyroku z dnia 19 czerwca 2013 r. sygn. akt I CSK 392/12). Ocena związku przyczynowego między szkodą a zaniechaniem winna być zatem dokonana w oparciu o hipotetyczne założenie, iż określone działanie, gdyby zostało podjęte, zapobiegłoby szkodzie (tak SN w wyroku z dnia 11 lutego 2004 r. sygn. akt I CK 222/03).

W okolicznościach niniejszej sprawy oznaczało to konieczność wykazania przez powódkę, że gdyby pozwany dokonał wskazanych przez nią czynności, których zaniechanie mu zarzucała, to nie doszłoby do wyrządzenia powódce szkody w postaci nieodzyskania od dłużnika należności. Powódka powinna wykazać, że gdyby strona pozwana podjęła dalsze czynności egzekucyjne wobec majątku K. S. (2), B. S., D. J. i A. J. to udałoby się odzyskać całą należność z tytułu dopłaty którą dochodzi niniejszym pozwem. W ocenie Sądu, oceniając zgromadzony materiał dowodowy w sprawie a w szczególności pisma Komornika skierowane do Banku, Bank miał podstawę, aby przypuszczać, że dalsza egzekucja co do powyższych osób będzie bezskuteczną. Agencja nie wskazała na inne dowody mogące świadczyć o wypłacalności wyżej wskazanych osób. Wobec powyższego Agencja nie wykazała związku przyczynowego między sposobem prowadzenia przez Bank egzekucji a szkodą wynikająca z braku egzekucji całości dopłat.

Mając wszystko powyższe na względzie stwierdzić trzeba, że pozwany sprawę wygrał w całości a to na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. uzasadnia obciążenie strony powodowej kosztami procesu, które to wyliczenie na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. Sąd pozostawił referendarzowi sądowemu.