Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 887/19 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2024-08-14

Sygn. akt I C 887/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 sierpnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Bożena Chłopecka

po rozpoznaniu w dniu 14 sierpnia 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko Skarbowi Państwa - Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, (...) S.A. z siedzibą w W., (...) sp. z o.o. z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  powództwo oddala w całości,

II.  ustala, że powód ponosi koszty postępowania w całości co do każdego z pozwanych, z tym, że ich wyliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt: IC 887/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 stycznia 2018 r. (data nadania w UP k. 133) skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa-Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, (...) S.A. z siedzibą w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S., J. S. wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i zasądzenie w nim solidarnie od pozwanych kwoty 626.577,48 zł wraz z odsetkami liczonymi od kwot:

1)  75.545,75 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 3 lutego 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2)  24.939,48 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 6 lutego 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

3)  51.159,39 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 9 lutego 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

4)  28.655,31 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 20 lutego 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

5)  38.666,28 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 13 kwietnia 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty

6)  25.684,86 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 26 marca 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

7)  66.916,92 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 15 maja 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

8)  77.672,04 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 15 maja 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

9)  102.988,52 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

10)  113.516,70 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 10 września 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

11)  20.832,61 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 24 września 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty.

Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanych zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska powód wskazał, iż w dniu 1 grudnia 2010 roku zawarł ze spółką (...) Sp. z o.o. umowę, której przedmiotem było wykonanie robót budowlanych. Dodał, iż prace za których wykonanie domaga się zapłaty, nie zostały uregulowane przez (...) Sp. z o.o.. W związku z faktem, że znajdował się w krytycznej sytuacji finansowej, pod wpływem groźby ze strony (...), że nie otrzyma żadnego wynagrodzenia podpisał przygotowane przez tego pozwanego oświadczenia o zrzeczeniu się innych roszczeń względem pozwanych w dniu 4 października 2013 roku i 28 października 2018 roku. Pismami z dnia 5 sierpnia 2024 roku powód uchylił się od skutków prawnych złożonych oświadczeń woli. Powód wskazał również, iż solidarna odpowiedzialność pozwanych Skarbu Państwa-GDDKiA, (...) S.A. w W. i(...)Sp. o.o. wynika z art. 647 ( 1)§ 1-6 k.c. jako, że jest to odpowiedzialność inwestora i wykonawcy za zapłatę za roboty budowlane przez podwykonawcę.

Sprawa została zarejestrowana w Wydziale Gospodarczym tut. Sądu /pozew k. 4-6v./

Zarządzeniem Przewodniczącego z dnia 10 września 2018 roku stwierdzono brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i skierowano sprawę do rozpoznania w postępowaniu zwykłym /zarządzenie k. 223/.

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew z dnia 25 kwietnia 2019 roku wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego (...) S.A. kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany (...) S.A. wskazał, iż roszczenie powoda jest nieuzasadnione i winno zostać oddalone w całości. Pozwany dodał, iż nie zaistniały przesłanki odpowiedzialności solidarnej pozwanych, roszczenie powoda nie istnieje, a w razie uznania przez Sąd roszczenia powoda podniósł zarzut przedawnienia /odpowiedź na pozew k. 324-327/.

Pozwany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. w odpowiedzi na pozew z dnia 29 kwietnia 2019 roku wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Pozwany zakwestionował powództwo co do zasady jak i co do wysokości oraz zaprzeczył wszystkim twierdzeniom powoda z wyjątkiem wyraźnie przyznanych. W pierwszej kolejności pozwany podniósł zarzut przedawnienia. Następnie zakwestionował skuteczność oświadczenia powoda dotyczącego uchylenia się od skutków prawnych złożonych oświadczeń woli, uważając je za bezpodstawne oraz bezskuteczne, gdyż zdaniem pozwanego przyczyną złożenia owych oświadczeń woli nie była groźba ze strony pozwanego. Pozwany wskazał ponadto, iż łączyła go z powodem umowa o świadczenie usług w zakresie udostępniania zasobów ludzkich oraz dwie umowy o świadczenie usług z zakresu wynajmu sprzętu budowalnego -koparko-ładowarki i samochodu ciężarowego, a nie umowa o roboty budowlane. Pozwany zakwestionował ponadto zasadność i wysokość poniesionych przez powoda kosztów bezpośrednich i pośrednich oraz ewentualną odpowiedzialność za wskazane przez powoda w tym zakresie koszty, w szczególności podniesioną przez powoda kwestię odpowiedzialności pozwanego za zaciągnięte przez powoda linie kredytowe, co stanowiło ryzyko gospodarcze powoda /odpowiedź na pozew k. 350-360/.

Pozwany Skarb Państwa-Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad w odpowiedzi na pozew z dnia 1 czerwca 2019 roku w pierwszej kolejności wniósł o przekazanie niniejszej sprawy do dalszego rozpoznania w postępowaniu zwykłym, Wydziałowi Cywilnemu Sądu Okręgowemu w Warszawie. Ponadto wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego Skarbu Państwa-Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad kosztów procesu według norm przepisanych, jednakże w zakresie kosztów zastępstwa procesowego zasądzenie ich według norm przepisanych od powoda na rzecz Skarbu Państwa-Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej. W uzasadnieniu swojego stanowiska Skarb Państwa wskazał, iż roszczenie powoda będące przedmiotem powództwa nie istnieje. Ponadto pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia. Zdaniem pozwanego nie ziściły się również przesłanki warunkujące powstanie solidarnej odpowiedzialności pozwanych. Podniósł, iż powód nie był zatwierdzonym podwykonawcą, gdyż Skarbowi Państwa nie została przedłożona umowa z powodem. Pozwany dodał również, iż w przedmiotowej sprawie nie wystąpiła przesłanka bezprawności groźby, bowiem w żadnym wypadku nie doszło do naruszenia porządku prawnego i naruszenia zasad współżycia społecznego, co oznacza iż uchylenie się powoda od złożonych przez niego oświadczeń woli jest bezskuteczne.

Zarządzeniem z dnia 24 czerwca 2019 roku przekazano sprawę do Wydziału Cywilnego tut. Sądu zgodnie z podziałem czynności /zarządzenie k. 505/.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie.

Zarządzeniem z dnia 12 marca 2024 roku Przewodnicząca składu orzekającego zobowiązała pełnomocników stron do złożenia stanowiska na piśmie przed zamknięciem rozprawy i wydaniem wyroku na posiedzeniu niejawnym /zarządzenie k. 767/.

Powód w piśmie z dnia 25 marca 2024 roku podtrzymał w całości swoje stanowisko w sprawie / pismo k. 780-782/.

Pozwany (...) S.A. w piśmie z dnia 16 kwietnia 2024 roku podtrzymał w całości swoje stanowisko w sprawie /k. 773-774/.

Pozwany (...) Sp. z o.o. w piśmie z dnia 18 kwietnia 2024 roku podtrzymał w całości swoje stanowisko w sprawie /k. 776-778/.

Pozwany Skarb Państwa w piśmie z dnia 19 kwietnia 2024 roku przedstawił swoje ostateczne stanowisko w sprawie /k. 784-787/.

Postanowieniem z dnia 14 sierpnia 2024 roku Sąd Okręgowy w Warszawie zamknął rozprawę /k. 789/.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 sierpnia 2009 roku w wyniku przeprowadzenia przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy Prawo Zamówień Publicznych Skarb Państwa reprezentowany przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad a konsorcjum firm: (...) Sp. z o.o. (obecnie (...) S.A. - dalej również jako: „Wykonawca”, „Generalny Wykonawca” ), (...), (...) Sp. z o.o. została zawarta Umowa (...) (dalej jako: „Umowa Główna”). Zamawiający powierzył a Wykonawca zobowiązał się wykonać roboty, których przedmiotem była „Budowa drogi ekspresowej (...) — odcinek (...) (...) wraz z budową łącznika z (...) (...)i ul. (...) ((...)) w W.. Etap II/1: Droga Ekspresowa (...) na odcinku od węzła (...)do węzła (...). Etap 11/2: Droga Ekspresowa (...) na odcinku węzeł (...)— węzeł (...).” (dalej równiez jako: ,,Kontrakt”). Integralną część powyższej Umowy stanowiły m.in. Szczególne Warunki Kontraktu, „Warunki kontraktu na budowę dla robót budowlanych i inżynieryjnych projektowanych przez zamawiającego” pierwsze tłumaczenie wydania (...), Specyfikacja Techniczna Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych. Do Umowy Głównej strony zawarły dwa aneksy: Aneks nr 1 z 9 lipca 2013 r, Aneks nr 2 z 17 sierpnia 2015 r. oraz Porozumienie z 8 lutego 2016. r. / dowody: Umowa (...) z dnia 10 sierpnia 2009 r. k. 391-391v., Aneks nr 1 z 9 lipca 2013 r. k. 392-394v., Aneks nr 2 z 17 sierpnia 2015 r. k. 395-396v., Porozumienie z dnia 17 sierpnia 2015 r. k. 397-397v., Szczególne Warunki Kontraktu oraz Ogólne Warunki Kontraktu k. 399-493v./.

Zgodnie z Warunkiem 4.4 pkt (e) Szczególnych Warunków Kontraktu, będących integralną częścią Umowy, Wykonawca mógł podzlecić wykonanie Robót uprzednio wskazanych w jego Ofercie podwykonawcom. Wykonawca nie później niż 28 dni przed planowanym skierowaniem Podwykonawcy do wykonania Robót, przedłoży Zamawiającemu za pośrednictwem Inżyniera projekt umowy z Podwykonawcą. Zamawiający po otrzymaniu opinii Inżyniera podejmie decyzję w sprawie zgody na zawarcie tejże Umowy. Jeżeli Zamawiający w terminie 14 dni od przedłożenia mu projektu umowy z Podwykonawcą nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważać się będzie, że wyraził zgodę na zawarcie umowy. Po uzyskaniu zgody Zamawiającego na zawarcie Umowy z Podwykonawcą lub jeżeli Zamawiający nie zgłosi sprzeciwu lub zastrzeżeń do projektu umowy w powyższym terminie, Wykonawca przed skierowaniem Podwykonawcy do wykonania Robót przedłoży Zamawiającemu zawartą Umowę. W przypadku powierzenia przez Wykonawcę realizacji Robót Podwykonawcy, Wykonawca jest zobowiązany do dokonania we własnym zakresie zapłaty wynagrodzenia należnego Podwykonawcy z zachowaniem terminów płatności określonych w umowie z Podwykonwcą / dowód: Szczególne Warunki Kontraktu k. 399-493v./.

W celu realizacji Kontraktu Generalny Wykonawca ( (...) S.A.) w dniu 16 września 2009 roku zawarł umowę z (...) Sp. z o.o., na podstawie której (...) realizuje roboty w ramach Inwestycji pn. ,,Budowa drogi ekspresowej (...) odcinek (...)-(...) wraz z budową łącznika z (...) (...) i ul. (...) ((...) ) w W.. W umowie tej zawarty był bezwzględny zakaz powierzania prac będących w jej zakresie osobom trzecim bez uzyskania uprzedniej zgody Wykonawcy. (...) sp. z o.o. nigdy o taką zgodę nie występował w stosunku do umowy zawartej z J. S. w dniu 1 grudnia 2010 roku / dowody: pismo (...) z dnia 11 września 2013 roku k. 104, porozumienie k. 337, zeznania świadka K. K. k. 656-659, zeznania świadka S. W. (1) k. 661-664/.

W dniu 1 grudnia 2010 roku (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. zawarł umowę z powodem J. S., której przedmiotem było wykonanie robót godzinowych w ramach budowy drogi ekspresowej (...) – odcinek (...)- (...) wraz z budową łącznika (...) (...) i ul. (...) ((...)). Zapłata miała nastąpić na podstawie potwierdzonej ilości roboczo-godzin za dany zakres robót przemnożonej przez stawkę 26,00 zł za roboczo-godzinę. W dniu 3 stycznia 2011 roku strony zawarły Aneks do umowy, w którym wskazano, iż termin zakończenia prac ustala się do dnia pisemnego polecenia zakończenia robót. J. S. zawarł ponadto z (...) Sp. z o.o. dwie umowy o świadczenie usług z zakresu wynajmu sprzętu budowlanego- koparko-ładowarki i samochodu ciężarowego./ dowód: umowa k. 92-94, Aneks k. 95, zeznania świadka S. W. (2) k. 665-675/.

Umowy zawarte z powodem, nie były umowami o roboty budowlane, lecz umowami o świadczenie usług sprzętowych oraz udostępnianiu zasobów ludzkich przy wykonywaniu robót w ramach inwestycji. J. S. nie miał określonego zakresu robót, a jego usługa sprowadzała się do udostępniania pracowników fizycznych. Powód nie miał na placu budowy kierownika oraz nie wykonywał określonego zakresu prac. Pracownicy powoda wykonywali prace fizyczne, które kierownicy robót mostowych- stosownie do potrzeb im wskazywali / dowody: zeznania świadka M. A. k. 651-654, zeznania świadka K. K. k. 656-659, zeznania świadka S. W. (1) k. 661-664, zeznania świadka P. M. k. 685-692, zeznania świadka T. P. k. 714-723v./.

Za wykonane prace powód wystawił pozwanej (...) Sp. z o.o. w S. faktury VAT o nr: (...) na łączną kwotę 626.577,48 zł. Ponadto sporządzone zostały częściowe protokoły odbioru robót wykonanych przez powoda za okres: 5.11.2012 -30.11.2012, 01.12.2012-20.12.2012, 01.01.2013-31.01.2013, 01.02.2013-28.02.2013, 01.03.2013-31.03.2013, 03.04.2013-30.04.2013, 01.05.2013-31.05.2013, protokół odbioru robót z dnia 15.07.2013r., protokół odbioru robót 1/07/2013 z dnia 1.08.2013 r, protokół odbioru robót (...) z dnia 29 sierpnia 2013r. / dowody: faktury i protokoły k. 9-80/.

Wobec braku zapłaty przez (...) Sp. z.o.o. należności za w/w faktury VAT powód J. S. skierował w dniu 28 czerwca 2013 roku do (...) (Polska) S.A. wezwanie do zapłaty kwoty 644.179,67 zł. Jednocześnie w treści pisma wskazał, iż wstrzymuje roboty i zawiadomi (...) o braku płynności finansowych w realizowaniu robót / dowód: pismo k. 110/.

W odpowiedzi na zgłoszenie powoda (...) pismem z dnia 19 września 2013 roku poinformowała go o podjętych działaniach mających na celu wyjaśnienie sprawy z Generalnym Wykonawcą ( (...)) jak i Inżynierem sprawującym nadzór nad realizacją inwestycji. Jednocześnie (...) poinformowała powoda, że w przypadku firmy Przedsiębiorstwo (...) umowa podwykonawcza nie została przedłożona do zatwierdzenia, zatem solidarna odpowiedzialność Zamawiającego nie obowiązuje. Również wskazano, iż podczas spotkania przedstawicieli firmy (...) (Polska) S.A. i (...). z o.o. w dniu 10 września 2013 roku dot. roszczeń podwykonawców zaangażowanych przez (...), a nie zgłoszonych do (...) (Polska) S.A., ustalono, że (...) ma prawo do skorzystania z zatrzymanej z należności (...) SP. z o.o. kaucji na poczet ewentualnego uregulowania zasadnych podwykonawców (...) / dowody: pismo z 19 września 2013 r. k.96-97, korespondencja Zamawiającego z Wykonawcami k. 98-104/.

W dniach 4 października 2013 roku oraz 28 października 2013 roku J. S. oświadczył, że w ramach inwestycji pn. ,,Budowa drogi ekspresowej (...) odcinek (...)- (...)’’ wraz z budową łącznika (...) (...) i ul. (...) ((...)) w W. Firma Przedsiębiorstwo (...) wykonała świadczenia polegające na robotach budowlanych w charakterze wynajmu pracowników i świadczenia wynajmu koparko-ładowarki oraz samochodu ciężarowego na rzecz zleceniodawcy (...) Sp. z o.o. i nie otrzymała zapłaty od (...) za wykonane świadczenia. Ponadto oświadczył, że pod warunkiem dokonania zapłaty na swoją rzecz kwot odpowiednio 661.999,49 zł i 314.850,15 zł zrzeka się wszelkich roszczeń względem (...) oraz Skarbu Państwa -Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad oraz (...) Sp. z o.o. powstałych w związku z wykonaniem przez niego prac w ramach inwestycji oraz że zapłata tej kwoty wyczerpuje wszelkie jego roszczenia istniejące obecnie , jak i mogące powstać w przyszłości względem (...) i Skarbu Państwa - (...) oraz (...) Sp. z o.o. w związku z realizacją przez niego świadczeń w ramach inwestycji i nie będzie ich dochodzić w przyszłości / dowody: oświadczenia k. 106-107 i k. 345-346, zeznania świadka M. A. k. 651-654 , zeznania powoda J. S. k. 736v.-738/.

W związku ze złożonym oświadczeniem na wniosek powoda z dnia 28 października 2013 roku (...) S.A. w dniach 7 listopada 2013 roku oraz 12 listopada 2013 roku wypłacił na rzecz powoda łącznie kwotę 314.850,15 zł / dowody: wniosek k. 347, potwierdzenie wykonanej operacji k. 348-349/.

W dniu 5 sierpnia 2014 roku powód J. S. skierował do pozwanych Skarbu Państwa- Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, (...) (Polska) S.A. z siedzibą w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. oświadczenie, w którym uchylił się od skutków prawnych oświadczeń woli złożonych w dniu 4 października i 28 października 2013 roku wobec (...) (Polska) S.A. z siedzibą w W., Skarbu Państwa- Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w W. oraz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S., w których to oświadczeniach zrzekł się wszelkich roszczeń pod warunkiem dokonania zapłaty określonych kwot pieniężnych -jako oświadczeń złożonych pod wpływem groźby. Jednocześnie uchylając się od w/w oświadczeń wniósł o zapłatę wszystkich należności w łącznej kwocie 566.637 zł / dowód: oświadczenie k. 81- 82, pisma wierzyciela k. 83-85, zpo k. 86-86v., zeznania powoda J. S. k. 736v.-738 /.

Powód chcąc przerwać bieg przedawnienia roszczeń wnioskami złożonymi przez Sądem Rejonowym dla m.st. Warszawy w W. XVI Wydział Gospodarczy i Sądem Rejonowym Szczecin-Centrum XI Wydział Gospodarczy w Szczecinie wniósł o zawezwanie pozwanych do próby ugodowej. Do ugód jednak nie doszło / dowody: zawezwanie do próby ugodowej k. 88-90v., zawiadomienie o terminie posiedzenia k. 87 i k. 91/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych do akt, a powołanych wyżej oraz z zeznań świadków.

Autentyczność dokumentów, jak również treść zeznań świadków – w zakresie, w jakim stanowiły podstawę ustalenia stanu faktycznego sprawy – nie budziły wątpliwości i korespondowały ze sobą, stąd zdaniem Sądu zasługiwały, aby dać im wiarę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód żądał zasądzenia na jego rzecz kwoty 626.577,48 zł wraz z odsetkami solidarnie od pozwanych Skarbu Państwa-Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, (...) S.A. z siedzibą w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S..

Podkreślić należy, iż okoliczności faktyczne sprawy nie były między stronami sporne, gdyż pozwani nie kwestionowali faktu zawarcia umowy powoda ze spółką (...) Sp. z o.o. Zanegowali jednak skuteczność przesłanego do nich oświadczenia z dnia 5 sierpnia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczeń woli złożonych w dniu 4 października i 28 października 2013 roku wobec (...) (Polska) S.A. z siedzibą w W., Skarbu Państwa- Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w W. oraz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S., w których to oświadczeniach zrzekł się wszelkich roszczeń pod warunkiem dokonania zapłaty określonych kwot pieniężnych -jako oświadczeń złożonych pod wpływem groźby.

Ponadto, w pozwie nie oznaczono podstawy prawnej żądania, zgodnie z którym powód twierdzi, że oświadczenie woli zostało złożone pod wpływem groźby.

Gdyby podstawę prawną stanowił przepis art. 82 k.c., (według którego nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych) powództwo podlegałoby oddaleniu z uwagi na brak spełnienia ww. przesłanek przez powoda, który podpisał przedmiotowe oświadczenie woli. Powód bowiem nie powoływał się na jakąkolwiek chorobę psychiczną, tylko na kłopoty finansowe, z którymi borykał się na skutek braku zapłaty za wykonane przez niego zobowiązania.

Natomiast, jeśli podstawę prawną stanowiłby art. 87 k.c. (Kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, ten też może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe), niezbędnym byłoby wykazanie, że groźba bezprawna miała w ogóle miejsce, jaka była jej treść oraz jakie skutki mogła wywołać w razie niezłożenia oświadczenia woli. Wada oświadczenia woli, jaką jest groźba, polega na tym, że oświadczenie zostaje złożone w związku przyczynowym ze stanem obawy wywołanym przez drugą stronę lub osobę trzecią poprzez zastosowanie groźby bezprawnej. Obawa ta musi dotyczyć poważnego niebezpieczeństwa osobistego lub majątkowego dla składającego oświadczenie woli albo dla innej osoby.

Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). W niniejszej sprawie, powód nie dysponował żadnym dowodem na potwierdzenie faktu wywarcia wpływu groźbą bezprawną na niego w celu osiągnięcia konkretnego celu w postaci zrzeczenia się roszczeń w stosunku do pozwanych.

Co więcej, art. 88 § 1 k.c. stanowi, że uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie. Natomiast według § 2 tego artykułu, uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu – z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby – z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12 października 2005 r. (III CK 48/05), możliwość skorzystania z uprawnienia do uchylenia się od skutków prawnych wadliwego oświadczenia zależy wyłącznie od decyzji składającego to oświadczenie, druga strona nie może przeszkodzić powstaniu skutków uchylenia ani też zapobiec unieważnieniu czynności prawnej. Wykonanie prawa do uchylenia się od skutków prawnych swego oświadczenia woli następuje przez złożenie odpowiedniego oświadczenia woli. Wobec powyższego, powód J. S. mógł uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli, które podpisał, jednak zdaniem Sądu są one bezskuteczne. Powód nie wykazał, aby istniał stan groźby wyłączający możliwość swobodnego złożenia oświadczenia woli. Należy przy tym wskazać, iż powód złożył oświadczenia o zrzeczeniu się roszczeń dwukrotnie w przeciągu 3 tygodni (4.10.2013 i 28.10.2013 r.), co wyklucza twierdzenie o istnieniu stanu groźby, wyłączającego swobodę oświadczenia woli. Dlatego też, wobec braku wykazania spełnionych przesłanek groźby uchylenie się od skutków prawnych złożonych przez powoda oświadczeń woli z dnia 4 i 28 października 2013 roku jest bezskuteczne.

Powód opierał swoje żądanie również na treści art. 647 1 § 5 k.c., który stanowi, iż zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę.

Rolą powoda zatem było w świetle art. 6 w zw. z art. 647 ( 1 )§ 2 i § 5 k.c wykazanie, że Inwestor, czyli Skarb Państwa - (...) wyraził świadomą zgodę na zawarcie umowy o roboty budowlane Wykonawcy ( (...) S.A. i (...)) z podwykonawcą (powodem). Zdaniem Sądu powód nie sprostał temu zadaniu. Jak wskazywał pozwany Skarb Państwa - (...) w odpowiedzi na pozew (...) sp. z o.o. nigdy o taką zgodę nie występował w stosunku do umowy zawartej z J. S. w dniu 1 grudnia 2010 roku. Zatem powód nigdy nie był zatwierdzonym przez Inwestora podwykonawcą robót na kontrakcie pn. ,, „Budowa drogi ekspresowej (...) — odcinek (...) (...) wraz z budową łącznika z (...) (...) i ul. (...) ((...)) w W.. Etap II/1: Droga Ekspresowa (...) na odcinku od węzła (...) do węzła (...). Etap 11/2: Droga Ekspresowa (...) na odcinku węzeł (...) — węzeł (...).” (...) Sp. z o.o. nie zgłosił swojej umowy ani (...) , ani (...).

Wątpliwości budzi również treść samej umowy z dnia 1 grudnia 2010 roku, gdyż nie wynika z niej że była to umowa o roboty budowlane. Umowa nie określała rodzajów prac, jaki mieli wykonywać pracownicy powoda, ani zakresu, ani wynagrodzenia za te prace. Z kolei jak wskazał sam powód w treści oświadczenia z dnia 4 października 2013 roku ,, Firma Przedsiębiorstwo (...) wykonała świadczenia polegające na robotach budowlanych w charakterze wynajmu pracowników i świadczenia wynajmu koparko-ładowarki oraz samochodu ciężarowego na rzecz zleceniodawcy (...) Sp. z o.o. W tej sytuacji wskazać należy, iż powód nie wykazał, iż prace za które domaga się zapłaty spełniają przesłanki znaczenia słowa robót budowlanych określonych w art. 647 1 k.c. Ponadto z dokumentów przedstawionych przez powoda nie wynika zakres wykonanych przez niego prac ani ich ilość, a jedynie praca godzinowa pracowników. Dodać należy, iż zestawienia przedstawione Sądowi stanowią zbiór godzinowy pracy ludzi, w tym operatora jednej koparko-ładowarki. Z uwagi na charakter wykonywanych prac należy wskazać, iż brak jest podstaw do zapłaty powodowi wynagrodzenia od Wykonawcy za najem sprzętu budowalnego z obsługą oraz najmem pracowników.

Sąd wskazuje również, iż roszczenie powoda dochodzone niniejszym pozwem uległo przedawnieniu w całości. Sąd podziela w tym zakresie stanowiska pozwanych, według których z uwagi na charakter świadczeń powoda dla oceny długości terminu przedawnienia zastosowanie będzie miał 2 -letni termin zgodnie z art. 750 k.c. w zw. z art. 751 pkt. 1 k.c. Zdaniem Sądu termin ten upłynął przynajmniej 2 lata wcześniej, niż wniesione zostało powództwo w niniejszej sprawie. Nie ma znaczenia również, iż powód występował w 2015 roku z zawezwaniem do próby ugodowej. Wezwanie to było jedynie chęcią powoda przerwania biegu przedawnienia, nie zawierało jednak żadnych propozycji ugodowych, a ponadto sposób jego sformułowania uniemożliwiał odniesienie roszczeń nim objętych do roszczeń, z którymi powód wystąpił przeciwko pozwanym SP-GDDKiA, (...) S.A. i (...) Sp. z o.o. w niniejszym postępowaniu.

Z tych względów powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikom na ich żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Rozliczenie kosztów na podstawie art. 108 k.p.c. pozostawiono referendarzowi sądowemu.

Z uwagi na powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.



Dodano:  ,  Opublikował(a):  Aneta Gąsińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Bożena Chłopecka
Data wytworzenia informacji: