Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia (del.) Agnieszka Onichimowska

Protokolant: Maksymilian Obrębski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 03 października 2024 r. w Warszawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą we W.

przeciwko (...) Bank S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. na rzecz pozwanego (...) Bank S.A. z siedzibą w W. kwotę 5.417,00 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

Sędzia (del.) Agnieszka Onichimowska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 08 sierpnia 2023 r. (data stempla pocztowego, k. 45) powód (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Bank S.A. z siedzibą w W. kwoty 106 684,10 zł tytułem zwrotu kosztów pożyczki powtórnej (kredytu konsumenckiego) o numerze nr (...) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od powyższej kwoty od dnia 14.07.2023r. roku do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu wskazano, iż powód dochodzi powyższej kwoty tytułem zwrotu kosztów pożyczki (kredytu konsumenckiego) z dnia 08 sierpnia 2017r. o numerze (...) zawartego przez pozwanego z konsumentem B. J. powołując się przy tym na złożenie oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego w trybie art. 45 w zw. z art. 30 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim odebranego w dniu 05.07.2023 r. oraz umowę powierniczego przelewu wierzytelności nr (...) z dnia 14.06.2023 r.. Zaznaczono ponadto, że materialno-prawną podstawę dochodzenia roszczeń w niniejszej sprawie stanowi art. 45 w zw. z art. 30 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Jednocześnie zaznaczył, że w przedmiotowej sprawie nie upłynął roczny termin na złożenie oświadczenia określonego w art. 45 ust. 5 ustawy o kredycie konsumenckim (albowiem całkowita spłata kredytu nastąpiła w dniu 02.01.2023 r.). Powód podniósł zarzuty co do naruszenia:

⚫

naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez wskazanie w § 4 ust. 3 i 4 umowy kredytu nieprawidłowej (błędnej) wysokości „całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta ustalonej w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki" i „rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania" a wynikające z nieuprawnionego naliczania przez bank odsetek od kredytowanej prowizji za udzielenie kredytu;

⚫

naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 6 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez sformułowanie klauzuli o zmiennej stopie oprocentowania kredytu w sposób nieprawidłowy, niedookreślony, nieprecyzyjny, nietransparentny, a tym samym pozbawiający konsumenta możliwości weryfikacji stopy oprocentowania kredytu (§ 2 umowy kredytu);

⚫

naruszenie art. 30 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez niewskazanie warunku determinującego zmianę kosztów kredytu w sytuacji określonej w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, kredyt podlega zwrotowi bez odsetek i innych kosztów, zatem jest to warunek decydujący o zmianie kosztów kredytu. Zważywszy, że niniejsza umowa kredytowa jest obciążona wadami, przywołany przepis nabiera szczególnego znaczenia;

⚫

naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim w szczególności poprzez zastrzeżenie na rzecz kredytodawcy prawa do zmiany kosztów kredytu w oparciu o przesłanki, które zostały sformułowane w sposób dowolny i niejasny co dotyczy w szczególności warunku „zmiany cen rozliczeń międzybankowych"- § 3 ust. 3 pkt 2 umowy kredytu, czy też warunku opisanego w § 3 ust. 3 pkt 3 i 4 umowy kredytu- „zmiany cen usług i operacji..." i „zmiany zakresy lub formy świadczonych przez Bank usług..." który przyznaje kredytodawcy niezwykle cenne i jednostronne narzędzie do dowolnego kształtowania polityki w zakresie opłat;

⚫

naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 11 ustawy o kredycie konsumenckim, albowiem wprawdzie kredytodawca wskazał w umowie wysokość oprocentowania od zadłużenia przeterminowanego (§ 7 umowy kredytu), ale nie określił on należycie zasad i warunków, według których może następować zmiana przedmiotowego oprocentowania (nie zdefiniował w szczególności pojęcia „odsetki maksymalne”);

⚫

naruszenie art. 30 ust. 3, pkt 8 i 9 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez zaniechanie wskazania bezpośrednio w treści umowy kredytu - zasad i terminów spłaty kredytu;

⚫

naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 i 12 ustawy o kredycie konsumenckimi poprzez nieokreślenie w zakresie ewentualnych opłat i kosztów kredytu - kosztów sądowych i egzekucyjnych określonych ustawowo w sytuacji, które mogłyby powstać w razie zaniechania wykonywania zobowiązań kredytowych przez kredytobiorcę (skutki braku spłaty), nawet z przyczyń od niego niezależnych np. niezdolność do pracy na skutek wypadku;

⚫

naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim i art. 30 ust. 1 pkt 16 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumencki, albowiem w treści umowy kredytu, a w szczególności w § 5 umowy kredytu nie określono w sposób wyczerpujący procedury i warunków, na jakich koszty kredytu mogą ulec zmianie, zwłaszcza gdy następuje jego wcześniejsza spłata;

⚫

naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez zaniechanie wskazania w treści umowy kredytu kosztów związanych z prowadzeniem rachunku oszczędnościowo rozliczeniowego (ROR), który służyć miał do rozliczeń kredytowych, co wynika bezpośrednio m.in. z § 1 ust. 3 umowy kredytu;

⚫

naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 53 ust. 1 i 2 ustawy o kredycie konsumenckim. Kredytodawca formułując termin i przesłanki do odstąpienia od umowy (§ 6 umowy kredytu) nie poinformował kredytobiorcy o prawie do odstąpienia od umowy kredytu w sytuacji opisywanej w art. 53 ust. 2 ustawy o kredycie konsumenckim;

⚫

naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim w szczególności poprzez zastrzeżenie na rzecz kredytodawcy prawa do obciążenia kredytobiorcy opłatami z tytułu prowadzenia monitoringu, które nie zostały nawet w sposób ogólny określone, zatem ich wysokość jest nieznana (§ 7 ust. 2 pkt 3 umowy kredytu);

⚫

naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim i art. 30 ust. 1 pkt 16 ustawy o kredycie konsumenckim w żw,: z art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim, albowiem w szczególności brak jest w umowie o kredyt konsumencki istotnej informacji o obowiązku rozliczenia się kredytodawcy z kredytobiorcą w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia całkowitej spłaty kredytu.

W ocenie powoda przywołane uchybienia powinny prowadzić do zastosowania sankcji tzw. kredytu darmowego, o której mowa w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. ( pozew k. 3-14)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniesiono zarzut przedawnienia ewentualnego roszczenia, wskazując, że pozew w przedmiotowej sprawie został w niesiony w dniu 03.08.2023 r., a więc do upływie rocznego terminu przedawnienia roszczenia. Pozwany zarzucił również brak legitymacji czynnej powoda do wytoczenia powództwa wobec niewykazania faktu zawarcia umowy cesji i udzielenia pełnomocnictwa do złożenia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. W jego ocenie analiza treści przedłożonej dokumentacji jednoznacznie wskazuje na brak skutecznie złożonego oświadczenia woli pod umową jak i pełnomocnictwem udzielonym (...) sp. z o.o.. Pozwany argumentował, że kredytobiorca podpisując umowę cesji nie mógł przenieść na Powoda przyszłej, niezidentyfikowanej wierzytelności, której pochodzenia nie znał i nie rozumiał. Co więcej nie może być skuteczne udzielenie pełnomocnictwa do złożenia oświadczenia prawno – kształtującego w sytuacji, w której mocodawca nie ma wiedzy na temat prawa jakie ma zamiar ukształtować poprzez złożenie danego oświadczenia. Pozwany zwrócił również uwagę na nieważność umowy cesji wskazując, że wyjątkowy i osobisty charakter tego uprawnienia jest immanentnie związany z faktem posiadania przez kredytobiorcę statusu konsumenta, co powoduje, że przenoszenie uprawnień stricte konsumenckich na grunt relacji typowych dla przedsiębiorców stoi w całkowitej sprzeczności z naturą kredytu konsumenckiego. Zdaniem pozwanego oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego stanowiło również nadużycie prawa podmiotowego, jako, że powód jako przedsiębiorca występuje z roszczeniem o zapłatę wierzytelności rzekomo nabytej od konsumenta, o której konsument nie ma żadnej wiedzy. Strona pozwana zakwestionowała również zgłoszone przez powódkę naruszenia regulacji ustawy o kredycie konsumenckim, argumentując, że przedmiotowa umowa kredytu spełniała wszystkie ustawowe wymogi. (odpowiedź na pozew k. 60-69)

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 08 sierpnia 2017 r. B. J. zawarł z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. umowę o kredyt konsolidacyjny o numerze (...).
W § 1 Umowy kredytu wskazano, że Bank udziela Kredytobiorcy kredyt w wysokości 186.421.93,00 zł ze wskazaniem, że przeznaczony jest on na potrzeby konsumpcyjne Kredytobiorcy (30.000,00 zł - § 1 ust.1), spłatę zobowiązań kredytowych Kredytobiorcy (132.373,50 zł - § 1 ust. 2 lit a.) oraz zapłatę kosztów kredytu w postaci prowizji od udzielonego kredytu w wysokość 24.048,43 zł.

Zgodnie z treścią § 2 oprocentowanie kredytu jest liczone według stopy zmiennej, a zmiana stopy oprocentowania ma bezpośredni wpływ na wielkość zadłużenia oraz wysokość należnych odsetek. Zaznaczono przy tym, że zmiana oprocentowania nie powoduje zmiany warunków Umowy i nie wymaga podpisania aneksu. (ust. 1) Oprocentowanie w całym okresie kredytowania miało stanowić sumę stawki referencyjnej WIBOR 3M i marży w wysokości 8.26 punktów procentowych, stałej w trakcie trwania Umowy (ust. 2). Ustalono również, że oprocentowanie kredytu na dzień zawarcia Umowy wynosi 9.99% w stosunku rocznym (ust. 3)

Dla pierwszego okresu obrachunkowego, do obliczenia wysokości oprocentowania Bank zastosuje stawkę referencyjną WIBOR 3M z przedostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień sporządzenia Umowy w wysokości 1.73%, zaznaczając, że jeżeli termin spłaty pierwszej raty kredytu zostanie przesunięty z najbliższego terminu spłaty (zgodnie z wybranym dniem spłaty) przypadającego po dacie uruchomienia środków na kolejny termin, zgodny z częstotliwością spłat, to zmiana oprocentowania w pierwszym okresie obrachunkowym dokonana zostanie po terminie spłaty dwóch pierwszych rat (ust. 4). Zmiana oprocentowania w kolejnych, 3-miesięcznych okresach obrachunkowych miała następować w wyniku zmiany stawki WIBOR 3M z przedostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień spłaty raty kredytu (ust. 5).

W trakcie trwania Umowy oprocentowanie miało nie przekraczać wysokości odsetek maksymalnych w rozumieniu art. 359 § 2(1) kodeksu cywilnego, tj. dwukrotności sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,50 punktów procentowych (ust. 6). Bank zaś miał przyjmować przy obliczaniu kwoty odsetek rzeczywistą liczbę dni korzystania z kredytu w stosunku do 365/366 dni w roku (ust. 7). W przypadku zmiany stopy procentowej opartej na stawce WIBOR, Bank miał powiadomić Kredytobiorcę o tym fakcie w terminie 14 dni, przesyłając mu nowy harmonogram spłat.(ust. 8)

W § 3 Umowy wskazano, że Bank pobiera opłaty i prowizje zgodnie z zapisami Umowy oraz (...) Banku SA dla Klientów Indywidualnych, zwaną dalej Taryfą Opłat i Prowizji, za czynności związane z obsługą kredytu oraz zmianą postanowień Umowy (ust. 1). W trakcie trwania Umowy opłaty i prowizje mogły ulec zmianie (ust. 2). Ponadto strony ustaliły w § 3 ust. 3 Umowy, że zmiany opłat i prowizji mogą nastąpić w przypadku wystąpienia przynajmniej jednego z poniższych warunków:

1) zmiana wysokości płacy minimalnej oraz poziomu wskaźników publikowanych przez GUS: inflacji, przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw;

2) zmiany cen energii, połączeń telekomunikacyjnych, usług pocztowych, rozliczeń międzybankowych oraz stóp procentowych ustalanych przez Narodowy Bank Polski;

3) zmiany cen usług i operacji, z których Bank korzysta przy wykonywaniu poszczególnych czynności bankowych i niebankowych;

4) zmiany zakresu lub formy świadczonych przez Bank usług (w tym zmiany lub dodania nowej funkcjonalności w zakresie obsługi danego produktu) w zakresie, w jakim te zmiany mają wpływ na koszty ponoszone przez Bank w związku z wykonywaniem Umowy;

5) zmiany przepisów prawa regulujących produkty lub usługi oferowane przez Bank lub mających wpływ na wykonywanie Umowy, w zakresie, w jakim te zmiany mają wpływ na koszty ponoszone przez Bank w związku z wykonywaniem Umowy;

6) zmiany przepisów podatkowych l/lub zasad rachunkowości stosowanych przez Bank, w zakresie w jakim te zmiany mają wpływ na koszty ponoszone przez Bank w związku z wykonywaniem Umowy;

7) zmiana lub wydanie nowych orzeczeń sądowych, orzeczeń organów administracji, zaleceń lub rekomendacji uprawnionych organów, tym Komisji Nadzoru Finansowego - w zakresie mającym wpływ na koszty ponoszone przez Bank w związku z wykonywaniem Umowy (ust. 3)

W § 3 ustalono również, że zmiany stawek opłat i prowizji następują na zasadach i w wysokości określonych w Taryfie Opłat I Prowizji. (ust. 4)

W § 4 Umowy wskazano, że całkowita kwota kredytu wynosi 162.373,50 zł. Kwota ta nie obejmuje kredytowanych przez Bank kosztów kredytu wskazanych w § 1 ust. 1 pkt 3 Umowy (ust. 1). Całkowita kwota do zapłaty przez Kredytobiorcę na dzień zawarcia Umowy wynosi 304.681,37 zł. (ust. 2), zaś na całkowitą kwotę do zapłaty składa się: całkowita kwota kredytu oraz całkowity koszt kredytu, który na dzień zawarcia Umowy, naliczony szacunkowo wynosi: 142.487,87 zł. Zaznaczono przy tym, że na całkowity koszt kredytu składają się: należne odsetki umowne w wysokości 118.439,44 zł oraz prowizja od udzielnego kredytu w wysokości 24.048,43 zł (ust. 3). Roczną rzeczywistą stopę oprocentowania (RRSO), która na dzień zawarcia Umowy wynosiła 14,04%, wyliczono uwzględniając wartości określone w §4 ust. 2 i 3 Umowy.

W § 5 ust. 5 Umowy uregulowano również uprawnienie kredytobiorcy do dokonania przedterminowej spłaty części lub całości kwoty kredytu zgodnie z poniższym i zasadami:

1) w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w Umowie, ulega obniżeniu całkowity koszt kredytu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania Umowy, z wyłączeniem kosztów ochrony ubezpieczeniowej jeżeli Kredytobiorca zdecydował się kontynuować tę ochronę,

2) w przypadku spłaty części kredytu przed terminem określonym w Umowie, po rozliczeniu wpłaconych środków przez Bank, okres kredytowania ulega skróceniu, a całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, z zastrzeżeniem pkt 3) poniżej. W takim przypadku nie jest wymagany aneks do Umowy a Bank prześle Kredytobiorcy nowy harmonogram spłat.

3) Kredytobiorca zainteresowany rozliczeniem wpłaty w inny sposób niż określony w pkt 2), zobowiązany jest przed datą zapadalności najbliższej raty złożyć Bankowi stosowną dyspozycję określającą sposób rozliczenia wpłaty. (ust. 5 Umowy)

Strony ustaliły, że Bank dokona rozliczenia kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania całkowitej spłaty kredytu. Bank dokona rozliczenia kredytu w przypadku niedopłaty na rachunku nie wyższej niż 10.00 zł. (ust. 6) Co więcej, w Umowie przewidziano, że jeżeli po rozliczeniu kredytu, w przypadku wystąpienia nadpłaty oraz jeśli Kredytobiorca nie wyda odrębnej dyspozycji, Bank dokona przelewu nadwyżki z rachunku kredytu w następującej kolejności:

1) na spłatę zaległości w bieżącej spłacie na pozostałych rachunkach produktów kredytowych posiadanych w Banku przez Kredytobiorcę,

2) na rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy Kredytobiorcy.

W przypadku braku posiadania ww. produktów w Banku, ustalono, że Bank podejmie próbę kontaktu z Kredytobiorcą w celu rozdysponowania kwoty nadpłaty. W przypadku braku kontaktu z Kredytobiorcą w okresie 14 dni od rozliczenia kredytu, Bank zamknie rachunek kredytu i skieruje kwotę nadpłaty na nieoprocentowany rachunek Banku. (ust. 7)

W § 7 Umowy uregulowane zostało zagadnienie skutków braku płatności w terminie. W treści ust. 1. wskazano, że należność niespłacona w terminie wynikającym z Umowy albo spłacona w niepełnej wysokości stanowi w całości lub w części niespłacone zadłużenie przeterminowane poczynając od dnia następnego po terminie spłaty wynikającym z Umowy. W umowie zastrzeżono uprawnienie Banku, w sytuacji nieuregulowania zadłużenia pomimo działań podjętych przez bank (w zakresie informowania o zadłużeniu oraz wystosowania monitów pisemnych), do wypowiedzenia umowy po wcześniejszym wezwaniu do zapłaty przewidzianym w art. 75c prawa bankowego, w przypadku niedotrzymania przez Kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo utraty zdolności kredytowej. W umowie zastrzeżono, że jeżeli należności nie zostaną uregulowane w całości w wyznaczonym terminie, jak również w sytuacji w której złożony wniosek o restrukturyzację zadłużenia zostanie odrzucony, bank ma prawo wypowiedzieć Umowę. (ust. 1)

Bank zastrzegł sobie również prawo do obciążenia Kredytobiorcy kosztami powstałymi w wyniku niewywiązania się Kredytobiorcy z postanowień Umowy odsetkami od zadłużenia przeterminowanego, ewentualnymi kosztami sądowymi, egzekucyjnymi zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami oraz opłatami za prowadzenie monitoringu. (ust. 2)

Strony ustaliły, że zadłużeniem przeterminowanym są wszelkie należności wynikające z zaciągniętego kredytu niespłacone w terminie lub wysokości określonej w Umowie, bank ma zaś prawo do obciążenia kredytobiorcy odsetkami od zadłużenia przeterminowanego. (ust. 3).

Ustalono, że odsetki od zadłużenia przeterminowanego są naliczane od dnia, w którym spłata należności miała nastąpić do dnia poprzedzającego jego spłatę. (ust. 4). Oprocentowanie zadłużenia przeterminowanego jest równe wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie w rozumieniu art. 481 § 2(1) kodeksu cywilnego i w dniu zawarcia Umowy wynosi 14% w stosunku rocznym (ust. 5). Strony przyjęły, że zmiana oprocentowania zadłużenia przeterminowanego następuje w przypadku zmiany wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie (ust. 6), zaś zmiana oprocentowania zadłużenia przeterminowanego nie powoduje zmiany warunków Umowy i nie wymaga podpisania aneksu. (ust. 7).

W § 7 ust. 9 Umowy wskazano jakie konkretnie elementy składają się na kwotę kosztów sądowych i postępowania egzekucyjnego. Natomiast w ust. 10 tego paragrafu Umowy przewidziano, że Kredytobiorca może też zostać obciążony opłatami za prowadzenie działań monitoringu w zakresie realizacji przez Kredytobiorcę postanowień Umowy według aktualnie obowiązującej Taryfy Opłat i Prowizji.

W § 7 ust. 14 Umowy strony ustaliły, że zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu niespłaconego kredytu zaspokajane jest w następującej kolejności:

1) koszty sądowe, koszty egzekucyjne oraz należne opłaty i prowizje;

2) odsetki od zadłużenia nieprzeterminowanego;

3) kwota niespłaconego kapitału;

4) odsetki od zadłużenia przeterminowanego.

Należności określone w pkt. 1) - 3) nalicza się na poczet najdawniej wymagalnych. Przy czym zastrzeżono, że Bank może ustalić odmienną kolejność zaspokajania, o czym powiadomi kredytobiorcę (ust. 15)

Dowód: Umowa o kredyt konsolidacyjny o numerze (...) z dnia 08 sierpnia 2017 r. – k. 23-29

Kredytobiorca B. J. w dniu 02 stycznia 2023 r. dokonał wcześniejszej spłaty kredytu. W jego ocenie w umowie były nieścisłości w zakresie oprocentowania oraz doliczania prowizji do rat kredytu. Chcąc skorzystać z sankcji kredytu darmowego zwrócił się do (...) sp. z o.o., celem przeanalizowania umowy kredytu. W jego ocenie nie dokonał on sprzedaży posiadanej względem kredytodawcy wierzytelności a jedynie zlecił (...) świadczenie usług dotyczących kredytu.

Dowód: zeznania świadka B. J. – k. 125v-126, opinia bankowa z dnia 07 czerwca 2023 r. – k. 41-44

W dniu 17 maja 2023 r. B. J. udzielili (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. pełnomocnictwa do złożenia oświadczenia wynikającego z art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, przewidującego sankcję tzw. kredytu darmowego – w odniesieniu do umowy kredytowej nr (...).

Dowód: pełnomocnictwo – k. 38, zeznania świadka B. J. – k. 125v-126

W dniu 14 czerwca 2013 r. B. J. zawarł z (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. umowę powierniczego przelewu wierzytelności. W § 1 Umowy wskazano, że umowa obejmuje przelew wszelkich wierzytelności pieniężnych obecnych i przyszłych, wraz ze wszystkimi przynależnymi do wierzytelności prawami (m.in. odsetki za zwłokę i opóźnienie) wynikających z zastosowania tzw. sankcji kredytu darmowego określonej w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim, w odniesieniu do umowy kredytu konsumenckiego nr (...) z dnia 08 sierpnia 2017 r., wobec (...) Bank S.A., gdzie górna granica wartości wierzytelności to wszelkie zapłacone przez konsumenta koszty kredytu tj. m. in. odsetki umowne i prowizja. W § 3 Umowy wskazano, że Cesjonariusz zobowiązuje się do przekazania Cedentowi 55% wyegzekwowanego od Dłużnika świadczenia obejmującego należność główną w terminie 14 dni od dnia wyegzekwowania świadczenia od Dłużnika (faktycznego otrzymania środków pieniężnych przez Cesjonariusza).

W ocenie B. J. zlecił on (...) sp. z o.o. świadczenie usług dotyczących kredytu, nie dokonał zaś sprzedaży posiadanej względem kredytodawcy wierzytelności

Dowód: zeznania świadka B. J. – k. 125v-126, opinia bankowa z dnia 07 czerwca 2023 r. – k. 41-44

Pismem z dnia 29 czerwca 2023 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. złożył wobec (...) Bank S.A. w W. oświadczenie w trybie art. 45 w zw. z art. 30 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim wraz z wezwaniem do zapłaty. W treści pisma, powołując się na m.in. na załączone pełnomocnictwo, w związku ze stwierdzeniem naruszeń w treści umowy kredytu, zawarto oświadczenie w trybie art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim i w tym zakresie podniesiono w szczególności naruszenie przepisów:

⚫

art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez wskazanie w § 4 ust. 3 i 4 umowy kredytu nieprawidłowej (błędnej) wysokości "całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta ustalonej w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki" i „rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania", a wynikające z nieuprawnionego naliczania przez bank odsetek od kredytowanej prowizji za udzielenie kredytu;

⚫

art. 30 ust. 1 pkt 6 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez sformułowanie klauzuli o zmiennej stopie oprocentowania kredytu w sposób nieprawidłowy, niedookreślony, nieprecyzyjny, nietransparentny, a tym samym pozbawiający konsumenta możliwości weryfikacji stopy oprocentowania kredytu (§ 2 umowy kredytu);

⚫

art. 30 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez niewskazanie warunku determinującego zmianę kosztów kredytu w sytuacji określonej w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim;

⚫

art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim w szczególności poprzez zastrzeżenie na rzecz kredytodawcy prawa do zmiany kosztów kredytu w oparciu o przesłanki sformułowane w sposób dowolny i niejasny, co dotyczy w szczególności warunku „zmiany cen rozliczeń międzybankowych" - § 3 ust. 3 pkt 2 umowy I kredytu, czy też warunku opisanego w § 3 ust, 3 pkt 3 i 4 umowy kredytu - „zmiany cen usług i operacji..." i „zmiany zakresu lub formy świadczonych przez Bank usług...”, który przyznaje kredytodawcy niezwykle cenne i jednostronne narzędzie do dowolnego kształtowania polityki w zakresie opłat;

⚫

art. 30 ust. 1 pkt 11 ustawy o kredycie konsumenckim, albowiem wprawdzie kredytodawca wskazał w umowie wysokość oprocentowania od zadłużenia przeterminowanego (§ 7 umowy kredytu), ale nie określił on należycie zasad i warunków, według których może zmiana przedmiotowego oprocentowania (nie zdefiniował w szczególności pojęcia „odsetki maksymalne”). Nadto kredytodawca ograniczył swój obowiązek w zakresie informowania kredytobiorcy o zmianie tego oprocentowania;

⚫

art. 30 ust. 1 pkt 8 i 9 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez zaniechanie wskazania bezpośrednio w treści umowy kredytu -zasad i terminów spłaty kredytu, a z pewnością nie spełnia tego wymogu zapis sformułowany w § 1 ust. 4 umowy kredytu;

⚫

art. 30 ust. 1 pkt 10 i 12 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez nieokreślenie w zakresie ewentualnych opłat i kosztów kredytu - kosztów sądowych i egzekucyjnych określonych ustawowo w sytuacji, które mogłyby powstać w razie zaniechania wykonywania zobowiązań kredytowych przez kredytobiorcę (skutki braku spłaty), nawet z przyczyn od niego niezależnych;

⚫

art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim i art. 30 ust. 1 pkt 16 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim , albowiem w treści umowy kredytu, a w szczególności w § 5 umowy kredytu nie określono w sposób wyczerpujący procedury i warunków, na jakich koszty kredytu mogą ulec zmianie, zwłaszcza, gdy następuje jego wcześniejsza spłata. Nie zostało w szczególności wyjaśnione, że całkowity koszt kredytu w razie jego wcześniejszej spłaty ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą;

⚫

naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez zaniechanie wskazania w treści umowy kredytu kosztów związanych z prowadzeniem rachunku oszczędnościowo rozliczeniowego, który służyć ma do rozliczeń kredytowych, co wynika bezpośrednio m.in. z § 1 ust. 3 umowy kredytu, a zatem zachodzi ścisły związek pomiędzy kredytem a rachunkiem oszczędnościowo – rozliczeniowym;

⚫

art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 53 ust. 1 i 2 ustawy o kredycie konsumenckim. Kredytodawca formułując termin i przesłanki do odstąpienia od umowy (§ 6 umowy kredytowej) nie poinformował kredytobiorcy o prawie do odstąpienia od umowy kredytu w sytuacji opisywanej w art. 53 ust. 2 ustawy , o kredycie konsumenckim;

⚫

art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez zastrzeżenie na rzecz kredytodawcy prawa do obciążania kredytobiorcy opłatami z tytułu prowadzenia monitoringu, które nie zostały nawet w sposób ogólny określone, zatem ich wysokość jest nieznana (§ 7 ust. 2 pkt 3 umowy kredytu);

⚫

naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim i art. 30 ust. 1 pkt 16 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim, albowiem w szczególności brak jest w umowie o kredyt konsumencki istotnej informacji o obowiązku rozliczenia się kredytodawcy z kredytobiorcą w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia całkowitej spłaty kredytu; ponadto - w umowie stwierdzono, że w razie braku pisemnej dyspozycji od kredytobiorcy - środki jemu należne z tytułu nadpłaty - pozostaną na nieoprocentowanym rachunku bankowym Banku, czyli de facto w posiadaniu Banku.

W przedmiotowym piśmie znalazła się również informacja o tym, że (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. nabyła od kredytobiorcy w drodze umowy cesji wszelkie wierzytelności pieniężne z tytułu umowy kredytu nr (...) z dnia 08 sierpnia 2017 r. Jednocześnie (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. wezwał do zapłaty - zwrotu uiszczonych przez kredytobiorcę kosztów kredytu w kwocie łącznej 106.684,10 zł według stanu na dzień 2 stycznia 2023 r. (w tym odsetki 82.635,67 i prowizja za udzielenie 24.048,43 zł) na wskazany rachunek bankowy w terminie nie dłuższym 7 dni.

Dowód: oświadczenie/wezwanie do zapłaty – k. 33-35, książka nadawcza – k. 37-37v, wydruk z systemu śledzenia przesyłek – k. 36

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy, które nie pozostawały ze sobą w sprzeczności. Wskazane dowody wzajemnie się uzupełniają i potwierdzają, w zestawieniu ze sobą tworzą spójny stan faktyczny i brak jest zdaniem Sądu przesłanek do odmówienia im mocy dowodowej w zakresie, w jakim stanowiły one podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. Ponadto Sąd oparł się na osobowych źródłach dowodowych w postaci wiarygodnych zeznań świadka B. J. (k. 125v-126).

Pozostałe (a nie ujęte wyżej) zaprezentowane przez strony dowody, nie stanowiły w ocenie Sądu wartościowego materiału dowodowego pozwalającego na poczynienie istotnych w sprawie ustaleń faktycznych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

W ocenie Sądu Okręgowego powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie powód wywodzi swoje roszczenia z umowy kredytu konsolidacyjnego z dnia 8 sierpnia 2017r. o numerze (...) (do której zastosowanie znajdują zapisy ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim) powołując się przy tym na postanowienia umowy przelewu wierzytelności.

Strona pozwana podnosiła zarzut braku legitymacji czynnej powoda oraz kwestionowała powództwo, tak co do zasady, jak i co do wysokości, wskazując na okoliczności jakie w jej ocenie przemawiały za oddaleniem powództwa.

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 powołanej ustawy przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym w myśl ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki. Z kolei z przepisu art. 5 pkt 8 ustawy wynika, że całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta stanowi sumę całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu. W pkt 6 tego artykułu wskazano, że całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu, z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta.

Uruchomienie sankcji kredytu darmowego zależy od wykonania przez konsumenta uprawnienia prawokształtującego. Sformułowanie, jakie zamieszczono w art. 45 ustawy: „po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia”, jest typowe dla przypadków, w których w przepisach prawa cywilnego wprowadza się uprawnienie prawokształtujące. „Oświadczenie”, oznacza więc oświadczenie woli, a nie oświadczenie wiedzy. Wykonując uprawnienie prawokształtujące, składa się oświadczenie woli. Skutki związane z sankcją kredytu darmowego powstają po złożeniu oświadczenia. Jest to sformułowanie charakterystyczne dla skutków wykonania. Opierając się na ogólnej zasadzie autonomii przyjętej w prawie cywilnym, przepisy często uzależniają stosowanie instrumentów ochronnych od inicjatywy zainteresowanej osoby. Konsument może nie mieć interesu w korzystaniu z sankcji kredytu darmowego z mocy prawa(np. gdy zależy mu na utrzymaniu dobrych relacji z kredytodawcą).

Nie budzi wątpliwości, że w niniejszej sprawie to na stronie powodowej ciążył obowiązek wykazania faktu nabycia spornej wierzytelności od podmiotu, z którym pozwany zawarł umowę. Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu mającego istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zasada skonkretyzowana w tym przepisie jest jasna – kto powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić okoliczności faktyczne uzasadniające to żądanie. Zaprzeczenie okolicznościom dokonane przez stronę przeciwną wywołuje ten skutek, że istotne dla sprawy fakty stają się sporne i muszą być udowodnione. W razie ich nieudowodnienia Sąd oceni je na niekorzyść strony, na której spoczywał ciężar dowodu, chyba że miał możność przekonać się o prawdziwości twierdzeń na innej podstawie. Jeżeli strona powodowa udowodniła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, Legalis nr 23098). Wobec niewykazania zgłoszonych twierdzeń, sąd pomija te twierdzenia jako gołosłowne.

Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy stwierdzić należy, że strona powodowa przedstawiła dowody (umowa o kredyt, oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, pełnomocnictwo), na okoliczność nabycia spornej wierzytelności od kredytobiorcy, z którym pozwany zawarł umowę, jak i uprawnienie do złożenia oświadczenia o jakim mowa w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Strona pozwana zakwestionowała jednak skuteczność złożonego oświadczenia z uwagi na przekroczenie ustawowego terminu oraz wadliwość umowy przelewu. Z tego względu Sąd w pierwszej kolejności odniesie się do kwestii zawarcia umowy cesji i skorzystania przez powoda z prawa do złożenia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego.

Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2). Przedmiotem umowy cesji jest wierzytelność, czyli prawo podmiotowe przysługujące wierzycielowi do żądania od dłużnika, aby spełnił świadczenie.

Zaznaczyć jednak należy, że wierzytelność jako przedmiot czynności zobowiązująco – rozporządzającej musi być w dostateczny sposób zindywidualizowana. Przede wszystkim powinien być wyraźnie określony stosunek zobowiązaniowy, którego elementem jest zbywana wierzytelność (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 5 listopada 1999 r., sygn. III CKN 423/98). Chodzi tu głównie o oznaczanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Wskazane elementy muszą być oznaczone bądź przynajmniej oznaczalne już w momencie zawierania umowy przenoszącej wierzytelność, do chwili zaś przejścia wierzytelności z majątku zbywcy do majątku nabywcy powinno nastąpić wyczerpujące sprecyzowanie również pozostałych elementów stosunku zobowiązaniowego, w którego ramach istnieje zbywana wierzytelność.

Wierzytelność konsumenta, wynikająca z sankcji kredytu darmowego – określonej w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, powstaje dopiero po wykonaniu uprawnienia prawokształtującego dotyczącego sankcji kredytu darmowego. W tym celu konieczne jest doręczenie kredytodawcy odpowiedniego oświadczenia woli. Dopóki takie uprawnienie nie zostanie wykonane, dopóty wierzytelność ma charakter przyszły. W orzecznictwie i nauce prawa nie budzi wątpliwości, że przelew wierzytelności przyszłej jest dopuszczalny ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z 19 września 1997 r., III CZP 45/97, wyrok Sądu Najwyższego z 30 stycznia 2003 r., V CKN 345/01, wyrok Sądu Najwyższego z 17 marca 2016 r., V CSK 379/15). Co prawda dopuszczalność przelewu takiej wierzytelności nie wynika wprost z przepisów kodeksu cywilnego, niemniej jednak podstaw obrotu takimi wierzytelnościami upatruje się w treści art. 555 k.c. i jak wskazał Sąd Najwyższy, sam charakter wierzytelności przyszłych nie wyklucza ich przelewu (vide: uchwała Sądu Najwyższego z 19 września 1997 r., III CZP 45/97). Zasady cesji wierzytelności przyszłych muszą jednak odpowiadać ogólnym regułom dotyczącym przelewu wierzytelności. Wierzytelności, u podłoża których leży tylko częściowo zrealizowany stan faktyczny uzasadniający ich powstanie, jako prawa podmiotowe powstają dopiero w momencie ziszczenia się brakującego elementu danego stanu faktycznego (condicio iuris) ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 listopada 2016 r., I ACa 1915/15). Tym samym warunkiem skutecznej cesji wierzytelności jest istnienie tego prawa i dlatego wierzytelność przyszła może przejść na nabywcę dopiero z chwilą jej powstania ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2002 r., IV CKN 1471/00, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2016 r., V CSK 379/15). W konsekwencji kluczowe znaczenie ma odpowiednie oznaczenie przedmiotu przelewu. Odpowiednie oznaczenie wierzytelności przyszłej – przy założeniu, że może ona przejść na nabywcę dopiero z chwilą powstania – w oczywisty sposób wymaga określenia danych, pozwalających ustalić w chwili powstania konkretnej wierzytelności, że to właśnie ta wierzytelność objęta była wcześniej zawartą umową cesji. Wierzytelności przyszłe muszą być więc przynajmniej oznaczalne w chwili zawierania umowy przelewu. Jak konsekwentnie wskazuje się w doktrynie i orzecznictwie, minimalnym sposobem oznaczenia wierzytelności przyszłej jest wskazanie tytułu powstania wierzytelności - stosunku prawnego, z którego wierzytelność wynika, osoby dłużnika oraz wierzyciela ( vide: artykuł A. Szpunara; A. Szpunar, Glosa do uchwały SN z dnia 19 września 1997 r. III CZP 45/97, OSP z 1998 r. nr. 7-8; wyrok SN z dnia 16 października.2002 r., IV CKN 1471/00, Glosa z 2007 r. nr 1 poz. 10; wyrok SN z dnia 11 maja 1999 r., III CKN 423/98, OSNC z 2000 r. nr 5 poz. 92; cyt. uchwała z dnia 19 września 1997 r.). Warunkiem ogólnym cesji wierzytelności przyszłej jest więc jej indywidualizacja, powalająca ustalić w chwili zaistnienia określonej wierzytelności, że to właśnie ona objęta była wcześniej zawartą umową ( vide: M. Litwińska, Glosa do uchwały SN z dnia 19 września 1997 r., III CZP 45/97, PPH z 1998 r. nr 8 poz. 45-48; W. Jarzyński, Zmiany podmiotowe w umowach, artykuł, M.Zam.Pub. z 2011 . nr 6 poz. 39-41, J. Widło, op. cit.).

Przedmiotowa umowa powierniczego przelewu wierzytelności zawarta między stronami – powodem i kredytobiorcą B. J. – dotyczyła wszelkich wierzytelności pieniężnych, zarówno obecnych, jak i przyszłych, wraz ze wszystkimi przynależnymi do wierzytelności prawami (m.in. odsetki za zwłokę i opóźnienie) wynikających z zastosowania tzw. sankcji kredytu darmowego, określonej w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim, w odniesieniu od umowy kredytu konsumenckiego nr (...) z dnia 08 sierpnia 2017 r., wobec (...) Bank S.A.

Takie oznaczenie wierzytelności przyszłej wobec doprecyzowania stosunku, który jest podstawą jej powstania oraz rodzaju należności wynikających ze spornej umowy, tj. poprzez wskazanie, że dotyczy wierzytelności wynikającej z zastosowania sankcji kredytu darmowego i obejmuje odsetki umowne i prowizje nienależne w skutek złożenia oświadczenia prawnoksztłatującego, w sposób dostateczny, zdaniem Sądu precyzuje wierzytelność przyszłą będącą przedmiotem umowy przelewu. Powyższego nie kwestionował również kredytobiorca świadek B. J.. Z zeznań tej osoby wynika, że miała ona świadomość czego dokładnie dotyczyła umowa przelewu wierzytelności i akceptował te warunki. (zeznania k. 125v-126)

Ponadto w celu realizacji umowy cedent udzielił cesjonariuszowi pełnomocnictwa w zakresie niezbędnym do realizacji przedmiotowej umowy, w szczególności do złożenia oświadczenia wynikającego z art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim, przewidującego sankcję tzw. kredytu darmowego (k. 38).

Stwierdzić należy, że konsument może przenieść – na dowolnego cesjonariusza (w tym przedsiębiorcę) – przyszłą wierzytelność o zwrot nienależnego świadczenia, kiedy jeszcze nie wykonano uprawnienia przewidzianego w art. 45 ust. 1 u.k.k. Czynność taka nie jest sprzeczna z ustawą ani właściwością zobowiązania. Uprawnienie, o którym mowa w tym przepisie przechodzi ex lege na nabywcę, na którego przelano wierzytelność przyszłą konsumenta. Stanowi ono prawo majątkowe związane z tą wierzytelnością (art. 509 § 2 k.c.). Nie ma ono charakteru osobistego, ponieważ dotyczy interesu majątkowego. Logiczne i racjonalne jest więc przypisanie tego uprawnienia cesjonariuszowi w wyniku zawarcia umowy przelewu, ponieważ wykonanie uprawnienia leży w jego interesie, zaś skutki prawne przede wszystkim odnoszą się do jego majątku.

Nie ulega ponadto wątpliwości, że w dacie zawarcia umowy cesji nie istniała jeszcze wierzytelność dochodzona w niniejszej sprawie przez powoda, albowiem cedent do chwili jej zawarcia nie skorzystał z sankcji kredytu darmowego. Niemiej jednak, oświadczenie skierowane przez powoda do pozwanego, a dokonane w imieniu kredytobiorcy, złożone w trybie art. 45 w zw. z art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim, pismem z dnia 29 czerwca 2023 r.) było ważne i skuteczne. O ile bowiem uprawnienie w postaci złożenia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, przysługuje kredytobiorcy (konsumentowi), to jednak, brak jest regulacji zakazującej udzielenia pełnomocnictwa przez kredytobiorcę do złożenia takiego oświadczenia w jego imieniu. Powyższe oznacza, że powód – będący cesjonariuszem, działając na podstawie pełnomocnictwa udzielonego mu przez kredytobiorcę, został upoważniony do złożenia stosownego oświadczenia, w imieniu i na rzecz konsumenta. Powyższe skutkowało powstaniem wierzytelności przysługującej kredytobiorcy o zwrot świadczenia nienależnego powstałego jako sankcja kredytu darmowego, co do której uprzednio już B. J. zawarł umowę przelewu wierzytelności z cesjonariuszem. Wskazać należy, że kredytobiorca godził się wówczas na takie rozwiązanie i nie uważał go za niesprawiedliwe. Czynności prawne dokonane przez kredytobiorcę niewątpliwie ukierunkowane były na realizację wskazanego celu.

W konsekwencji należało uznać, że oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego złożone w imieniu kredytobiorcy B. J. przez powoda dnia było skuteczne, a powód był czynnie legitymowany do wniesienia pozwu.

W dalszej kolejności należy wskazać, że w przedmiotowej sprawie (wbrew stanowisku pozwanego) nie może być mowy o przekroczeniu terminu określonego w art. 45 ust 5 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. na złożenie oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego.

Zgodnie z art. 45 ust. 5 przywołanej ustawy uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy. Zdaniem Sądu przez wykonanie umowy należy rozumieć sytuację, w której należycie wypełniono wszystkie obowiązki w ramach stosunku kredytu konsumenckiego, w tym obowiązki powstające z mocy ustawy. ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 8 października 2021 r., sygn. akt I ACa 59/21). W ocenie Sądu należy przez to rozumieć dzień wykonania zobowiązania przez kredytobiorcę. Pomimo rozbieżności występujących w doktrynie i orzecznictwie co do kwestii ustalenia terminu wykonania umowy, termin, o którym mowa w powołanym przepisie należy oceniać z punktu widzenia wykonania obowiązków stron stanowiących essentalia negotii zawartej umowy, w tym wypadku obowiązków umownych kredytobiorcy. Umowa pożyczki/kredytu jest umową dwustronnie zobowiązującą, w której dłużnik obowiązany jest do wykonania określonego zobowiązania, zaś na wierzycielu ciąży obowiązek współdziałania przy wykonaniu zobowiązania. Kredytodawca wykonuje swoje zobowiązanie przedstawiając do dyspozycji kredytobiorcy umówioną ilość pieniędzy. Wykonanie umowy ma miejsce wtedy, gdy pożyczkobiorca uzyskał własność przedmiotu pożyczki bądź gdy stworzono mu prawną możliwość wykorzystania przedmiotu pożyczki, tak jak to może czynić właściciel rzeczy ( por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2015 r., V CSK 448/14, MoPrBank.2016, nr 3, poz. 55) a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Wykonanie umowy przez kredytobiorcę następuje z chwilą zwrotu tej samej ilości pieniędzy, w przypadku pożyczki odpłatnej wraz z ustaloną zapłatą. Inne świadczenia, tak jak zwrot części całkowitych kosztów pożyczki (kredytu konsumenckiego), o jakim mowa w art. 49 u.k.k. powstaje dopiero z chwilą wykonania umowy przez obie strony (wypłaty kwoty pożyczki przez kredytodawcę i jej spłaty przez kredytobiorcę).

Ustawowy obowiązek kredytodawcy zwrotu części kosztów aktualizuje się z chwilą wykonania umowy przez kredytobiorcę. Zgodnie z umową z dnia 08 sierpnia 2017 r. kredytobiorca swoje zobowiązanie wykonać miał w terminie 129 miesięcy (129 miesięcznych rat płatnych do dnia 8 każdego miesiąca - § 1 ust. 4 Umowy), jak wynika zaś z dokumentu pochodzącego od kredytodawcy tj. opinia bankowej/informacji z dnia 07 czerwca 2023 r. (k. 41-44), którego pełnomocnik pozwanego nie kwestionował (protokół rozprawy z dnia 03 października 2024 r. – k. 126), kredytobiorca spłacił kredyt w styczniu 2023 r.. Oznacza to, że termin na złożenie oświadczenia w trybie art. 45 omawianej ustawy upływał dopiero w styczniu 2024 r. Tymczasem przedmiotowe oświadczenie zostało złożone w dniu 05 lipca 2023 r. (wydruk śledzenia przesyłek – k. 36), pozew zaś został złożony w dniu 07 sierpnia 2023 r. W tej sytuacji stwierdzić należy, że dochowany został roczny termin określony w art. 45 ust. 5 ustawy o kredycie konsumenckim.

Niezależnie od powyższego trzeba pokreślić, że twierdzenia strony powodowej co do naruszenia przepisów ustawy z dnia 12 maja 2012 r. o kredycie konsumenckim nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym.

Po pierwsze nie sposób zgodzić się ze stwierdzeniem jakoby zapisy przedmiotowej umowy kredytu naruszały art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy, w szczególności poprzez błędne wskazanie wysokości ,,całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta ustalonej w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki” i ,,rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania”, co miało wynikać z nieuprawnionego faktu naliczania przez bank odsetek od kredytowanej prowizji za udzielenie kredytu.

Zgodnie z treścią powołanej wyżej regulacji umowa o kredyt konsumencki powinna określać rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia. W przedmiotowej Umowie w § 4 wskazano, wymagane przez ustawę elementy. Co zaś się tyczy nieprawidłowego określenia ich wysokości wobec pobierania odsetek od kosztów kredytowanych Sąd pragnie zaznaczyć, że obowiązujące przepisy nie wprowadzają zakazu naliczania odsetek od kredytowanego kosztu kredytu. Wynika to z treści art. 5 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim, w którym expressis verbis mowa jest o „kredytowanych kosztach kredytu”. Ustawa nie zakazuje kredytowania takich kosztów, a jedynie wyłącza je z zakresu pojęcia całkowitej kwoty kredytu. Potwierdza to także wyrok z dnia 30 stycznia 2019 r., I NSK 9/18 (LEX nr 2643248), w którym Sąd Najwyższy wskazał, że w aktualnym stanie prawnym nie jest dopuszczalne prezentowanie tej samej kwoty (np. opłaty przygotowawczej, prowizji itp.) zarówno w ramach całkowitej kwoty kredytu, jak i w kosztach kredytu. I to nawet wówczas, gdy składniki kosztów kredytu są kredytowane przez kredytodawcę. Za taką tezą, jak podniósł Sąd Najwyższy, przemawia wyraźna treść art. 5 pkt 7 u.k.k. Z tezy tej wynikają zatem dwa istotne wnioski – po pierwsze, składniki kosztu kredytu mogą być kredytowane przez kredytodawcę, a po drugie, prowizja – nawet jeśli jest kredytowana – nie może być wykazywana w umowie zarówno w całkowitej kwocie kredytu, jak też w kosztach kredytu. Istota omawianego w tym miejscu zagadnienia została wyjaśniona w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2016 r., C-377/14. Sprowadza się ona, najogólniej rzecz ujmując, do tego, że włączenie jakiejkolwiek kwoty należącej do całkowitego kosztu kredytu do całkowitej kwoty kredytu może mieć wpływ na obliczenie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania i w konsekwencji może wpłynąć na prawidłowość informacji, które kredytodawca powinien wskazać w danej umowie o kredyt (vide pkt 89 i 91 uzasadnienia). Również w literaturze wskazuje się, iż dopuszczalne jest finansowanie kosztów kredytu udzielonego przez bank oraz naliczanie odsetek od kwoty przeznaczonej na ten cel. Brak jest podstaw do przyjęcia w przepisach ustawy o kredycie konsumenckim odmiennych zasad pobierania odsetek od wykorzystanego kredytu, zależnych w szczególności od tego, czy celem kredytowania są koszty udzielanego kredytu ( J. Gil, M. Szlaszyński, Problematyka odsetek od kredytowanych kosztów bankowego kredytu konsumenckiego, „Monitor Prawa Bankowego” z 2022 r. Nr 6, s. 59-74). Podobnie T. Czech ([w:] Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2018 r., art. 5) wskazuje, że pojęcie „wypłaconej kwoty”, o której mowa w art. 5 pkt 10 u.k.k., obejmuje także część kapitału kredytu przeznaczoną na sfinansowanie koszów związanych z tym kredytem. Przemawia za tym wykładnia językowa omawianego przepisu – przepis ten nie wymaga, aby wypłata nastąpiła do rąk konsumenta. Wypłata może być również dokonana w celu pokrycia zobowiązań konsumenta (w tym zobowiązań do zapłacenia kosztów związanych z kredytem). Wniosek ten potwierdza również wykładnia systemowa – na tle przepisów o kredycie bankowym przyjmuje się, że odsetki nalicza się od całości kapitału kredytu, niezależnie od sposobu wypłacenia tego kapitału. Zdanie to zdaje się podzielać również Z. Ofiarski ([w:] Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz, Warszawa 2014 r., art. 5) podkreślając, że po dokonanej nowelizacji z przepisów u.k.k. ustawą z dnia 23 października 2013 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 1567) jednoznacznie wynika, że nie można naliczać odsetek od środków, które jeszcze nie zostały wypłacone kredytobiorcy. W danym momencie kwota wypłaconego kredytu może być bowiem niższa od całkowitej kwoty kredytu udostępnianej kredytobiorcy na podstawie zawartej umowy o kredyt konsumencki.

Warto podkreślić, że powyższe stanowisko znajduje oparcie również w aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego. W postanowieniu z dnia 15 czerwca 2023 r. (sygn. I CSK 4175/22) Sąd Najwyższy stwierdził, że termin i sposób zapłaty tzw. przygotowawczej prowizji kredytowej może być określony w umowie kredytu bankowego (art. 69 ust. 2 pkt 9 Prawa bankowego). Obowiązek zapłaty tej prowizji może powstać już w chwili oddania przez bank sumy kredytu do dyspozycji kredytobiorcy. Jeśli tak skonstruowana jest umowa, a kredytobiorca na te warunki przystaje i zdecyduje się do zapłaty prowizji przygotowawczej nie ze środków własnych, które by przekazał bankowi, lecz ze środków, o których udostępnienie umówił się z bankiem, to środki przekazane na ten cel kredytobiorcy zwiększają jego zadłużenie kredytowe, które powinno być spłacane zgodnie z harmonogramem i z obciążeniem odsetkowym uzgodnionym przez strony.

Mając na uwadze powyższe należy więc przyjąć, że w umowie kredytu zawartej przez pozwanego z poprzednikiem prawnym powoda prawidłowo wskazano zarówno rzeczywistą roczną stopę oprocentowania, jak i całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie można również mówić o naruszeniu art. 30 ust. 1 pkt 6 ustawy. Zgodnie z powołaną wyżej regulacją umowa o kredyt konsumencki powinna określać stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej, o ile ma zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu; jeżeli umowa o kredyt konsumencki przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w danym okresie obowiązywania umowy. W ocenie Sądu biorąc pod uwagę treść § 2 umowy spełnia ona powyższe wymogi. Bank wskazał bowiem, że „Zmiana stopy procentowej ma bezpośredni wpływ na wielkość zadłużenia oraz wysokość należnych odsetek” (§ 2 ust. 1 umowy – k. 25). Co więcej kredytobiorca zawierając umowę kredytu złożył jednocześnie oświadczenie dotyczące ryzyka zmiennej stopy procentowej (k. 24), w swoich zeznaniach nie wskazywał zaś aby miał w tym zakresie jakiekolwiek wątpliwości przy zawieraniu umowy. Nieracjonalnym jest zaś oczekiwanie, aby w treści umowy zawarte zostały definicje wszelkich pojęć i wskaźników o charakterze ekonomiczno – finansowym, które co oczywiste z uwagi na charakter prowadzonej przez bank działalności na rynkach finansowych oraz charakteru umów kredytowych mają bardzo rozbudowany i skomplikowany charakter. Zabieg taki czyniłby dokument tym bardziej nieprzejrzystym dla konsumenta. Wystarczającym było zatem odesłanie do Tabeli Opłat i Prowizji będącej integralną częścią umowy.

Zdaniem Sądu powód nie miał również racji formułując zarzut naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy poprzez niewskazanie warunku determinującego zmianę kosztów kredytu w sytuacji określonej w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim. W ocenie Sądu powyższy zarzut nie znajduje żadnego oparcia w powołanej regulacji ustawowej. Warunki determinujące zmianę kosztów kredytu zostały bowiem wprost określone w art. 30 ust. 1 pkt 10 cytowanej ustawy i zależne są od wystąpienia określonych przesłanek ustawowych. Niezasadne i nieracjonalne jest oczekiwanie, że już w treści umowy kredytu bank powieli treść art. 45 ust. 1 cytowanej ustawy wraz ze wszystkimi możliwymi naruszeniami, które mogą uruchomić procedurę sankcji kredytu darmowego. Nie ma ku temu podstaw prawnych, w szczególności nie jest nią art. 30 ust. 1 pkt 10 cytowanej ustawy, który odnosi się do kosztów, jakie należy ponieść w związku z zawarciem i wykonywaniem umowy, a nie w związku z jej ewentualnymi naruszeniami. Należy wskazać, że w przypadku skorzystania z tzw. sankcji kredytu darmowego nie dochodzi do zmiany wysokości kosztów kredytu, lecz do zwolnienia kredytobiorcy z obowiązku ponoszenia jakichkolwiek kosztów kredytu. Takiej sytuacji nie dotyczy art. 30 pkt 10 cytowanej ustawy który nakazuje określenie zasad zmiany wysokości kosztów ustalonych przez kredytodawcę, jeżeli umowa przewiduje możliwość zmiany tych kosztów w czasie trwania umowy. Ponadto, przywołany w omawianym przepisie obowiązek informacyjny nie dotyczy wszelkich abstrakcyjnie opisanych przez ustawodawcę sytuacji, lecz odnosi się jedynie do takich okoliczności, które choćby hipotetycznie mogłyby wystąpić w warunkach konkretnej zawieranej z konsumentem umowy. Uprawnienie do skorzystania z sankcji kredytu darmowego (co skutkuje tym, że konsument zwraca kredyt w równych ratach, płatnych co miesiąc, od dnia zawarcia umowy) ma charakter czysto hipotetyczny, a powstaje ono dopiero na skutek złożenia oświadczenia o jakim mowa w przywołanym przepisie. Zmiana w zakresie kosztów kredytu do jakiej dochodzi na skutek złożenia przedmiotowego oświadczenia nie wynika więc z realizacji Umowy a ze złożenia oświadczenia o charakterze prawnokształtującym. Idąc tokiem rozumowania strony powodowej, można by dojść do absurdalnego wniosku, że w umowie kredytu powinny się również znaleźć pouczenia w zakresie skutków jakie dla kosztów kredytu może wywrzeć jakiekolwiek inne zdarzenie prawne (oświadczenie materialnoprawne, upadłość, orzeczenie sądu cywilnego).

Chybionym okazał się również zarzut naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim w szczególności poprzez zastrzeżenie na rzecz kredytodawcy prawa do zmiany kosztów kredytu w oparciu o przesłanki sformułowane w sposób dowolny i niejasny. W tym względzie zaznaczyć trzeba, że powołana wyżej regulacja ustawowa nakazuje dochowanie przez kredytodawcę obowiązku informacyjnego m.in. w zakresie innych kosztów, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową oraz warunków na jakich koszty te mogą ulec zmianie. Okoliczności te zostały wskazane w § 3 Umowy. W § 3 ust. 1 umowy postanowiono, że bank pobiera opłaty i prowizje zgodnie z treścią umowy oraz Taryfy Opłat i Prowizji (...) Banku SA dla Klientów Indywidualnych, zwaną dalej Taryfą Opłat i Prowizji, za czynności związane z obsługą kredytu oraz zmianą postanowień umowy. W § 13 ust. 1 pkt 4 umowy wskazano zaś, że Wyciąg z (...) Banku S.A. dla Klientów Indywidualnych stanowi integralną część umowy. Oczekiwania strony powodowej, aby wszystkie kwestie dotyczące rodzaju i wysokości innych ewentualnych opłat związanych z udzieleniem i obsługą kredytu znalazły się w treści Umowy nie znajdują żadnych podstaw. Skoro bowiem Taryfa Opłat i Prowizji stanowi załącznik do umowy, to tym samym należy uznać, że Kredytodawca spełnił ciążący na nim na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy obowiązek informacyjny. Co zaś się tyczy załączników do umowy kredytowej, wskazać należy, że „Taryfa Opłat i Prowizji” nie jest co prawda indywidualnie uzgadniana z konsumentem, niemniej jednak konsument poprzez to, że dokumenty stanowią integralną część umowy, zostaje prawidłowo poinformowany w istotnych kwestiach (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie VI ACa 1113/12, LEX nr 1344283).

W ocenie Sądu błędnym okazał się również zarzut naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 11 ustawy o kredycie konsumenckim. W przedmiotowej umowie kredytu w § 7 w sposób dokładny i precyzyjny kredytodawca określił skutki związane z brakiem płatności rat kredytu przez kredytobiorcę. Nadto w § 7 ust. 5 i 6 umowy dokładnie określono wysokość stopy od zadłużenia przeterminowanego i zasady jego zmiany. Co więcej, w sytuacji gdy stopa oprocentowania przeterminowanego jest zmienna i zależna od wskaźników podawanych do wiadomości publicznej, na które bank nie ma i nie miał wpływu, brak jest podstaw, aby kredytobiorca oczekiwał od banku dostarczania przedmiotowych informacji na stałym nośniku. W § 7 ust. 8 ustalono, iż informacja o wysokości oprocentowania jest podawana w sposób ogólnie dostępny w placówkach banku, poprzez kanały elektroniczne, jak również na wskazany przez kredytobiorcę adres e-mail bądź pocztę.

Jako chybiony należało również ocenić zarzut naruszenie art. 30 ust. 3, pkt 8 i 9 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez zaniechanie wskazania bezpośrednio w treści umowy kredytu - zasad i terminów spłaty kredytu. Zasady spłaty kredytu zostały szczegółowo opisane w § 5 umowy kredytu oraz w Harmonogramie spłat. Nie można więc uznać, że przedmiotowa umowa nie spełnia wymogów ustawowych. Nie sposób natomiast przyjąć, że odesłanie do harmonogramu spłat, który szczegółowo określa terminy i wysokość każdej z rat jest niewystarczające. Nie celowym byłoby zaś umieszczanie tego typu szczegółowych informacji w treści umowy, skoro integralną jej częścią jest właśnie szczegółowy harmonogram, z którym niewątpliwie konsument musiał być zapoznany. Taka redakcja umowy czyniłaby ją mniej czytelną.

Sąd nie podzielił także stanowiska powoda, co do naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 10 i 12 ustawy o kredycie konsumenckimi poprzez nieokreślenie w zakresie ewentualnych opłat i kosztów kredytu - kosztów sądowych i egzekucyjnych określonych ustawowo w sytuacji, które mogłyby powstać w razie zaniechania wykonywania zobowiązań kredytowych przez kredytobiorcę (skutki braku spłaty), nawet z przyczyń od niego niezależnych np. niezdolność do pracy na skutek wypadku. Trzeba bowiem zaznaczyć, że w przedmiotowej umowie kompleksowo opisano zagadnienie skutków jakie wywołuje brak terminowej spłaty kredytu (§ 7 umowy) oraz wskazano jakie elementy składają się na kwotę kosztów sądowych i postępowania egzekucyjnego (§ 7 ust. 9). Odrębną kwestią pozostaje kwestia dopuszczalności pobierania poszczególnych opłat i kolejności ich zaliczania przez pozwanego, co jednak wobec przedmiotu sprawy nie ma znaczenia dla jej rozstrzygnięcia.

Jako chybiony Sąd ocenił zarzut naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim i art. 30 ust. 1 pkt 16 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim. Wbrew twierdzeniom powoda w Bank wypełnił ustawowy obowiązek, jako, że § 5 ust. 5 Umowy szczegółowo omówiono kwestię wcześniejszej spłaty kredytu. W omawianym postanowieniu umownym wskazano na prawo konsumenta do wcześniejszej spłaty zadłużenia z tytułu kredytu i określono procedurę wcześniejszej spłaty. Powód zdaje się nie zauważać, iż wyraźnie wskazano tam, że w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem, ulega obniżeniu całkowity koszt kredytu, o te, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, zaś w przypadku spłaty części kredytu przed terminem, po rozliczeniu środków przez bank okres kredytowania ulega skróceniu, a całkowity koszt analogicznie ulega obniżeniu. Sposób rozliczenia kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego określa wprost art. 49 ust. 1 ustawy. Natomiast kwestia uwzględnienia przy rozliczeniu wcześniejszej spłaty także o koszty poniesione przed spłatą stanowi element sporów w orzecznictwie. Tym samym zupełnie niezrozumiałym jest oczekiwanie powoda, aby w umowie dokonano rozstrzygnięcia tej kwestii na korzyść zainteresowanej strony i to pomimo, że obowiązujące regulacje ustawowe tego nie wymagają.

Jako błędny należało ocenić również zarzut naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez zaniechanie wskazania w treści umowy kredytu kosztów związanych z prowadzeniem rachunku oszczędnościowo rozliczeniowego (ROR). Powód zdaje się nie zauważać, że koszty i zasady prowadzenia rachunku oszczędnościowo rozliczeniowego (na co słusznie zwróciła uwagę strona pozwana) określa umowa rachunku bankowego. Koszty te nie stanowią więc ,,innych kosztów” w rozumieniu art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy. Nie ma tym samym żadnych racjonalnych podstaw aby tego rodzaju koszty zostały ujęte w umowie kredytu konsumenckiego.

Sąd nie podzielił także stanowiska powoda co do naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 53 ust. 1 i 2 ustawy o kredycie konsumenckim. Analiza treści umowy wskazuje, że spełnia ona wymogi ustawowe. Podkreślenia wymaga, że art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy nie nakłada na kredytodawcę obowiązku informowania konsumenta o uprawnieniu do odstąpienia na innej podstawie prawnej niż art. 53 ust. 1. Obowiązek taki może powstawać stosownie do przepisów szczególnych (tak Tomasz Czech w: Kredyt Konsumencki. Komentarz. Wyd. 2, komentarz do art. 30, Lex). Przedmiotowa umowa w § 6 wskazał zaś na możliwość odstąpienia od umowy bez podania przyczyny, określając termin i sposób złożenia odpowiedniego oświadczenia. Tak więc w przedmiotowym przypadku nie można mówić o jakimkolwiek naruszeniu obowiązku informacyjnego po stronie banku. Kredytobiorca dysponował bowiem wszelkimi niezbędnymi informacjami w celu podjęcia decyzji o odstąpieniu od umowy kredytu.

O ile art. 13 ust. 1 pkt 15 ustawy wymaga, aby na etapie przedkontraktowym udzielić konsumentowi informacji, czy będzie mu przysługiwać konsumenckie prawo do odstąpienia od umowy (art. 5 ust. 2 lit. o dyr. 2008/48/WE), o tyle art. 30 ust. 1 pkt 15 u.k.k. wymaga, aby w umowie został określony termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy, obowiązek zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek zgodnie z rozdziałem 5, a także kwotę odsetek należnych w stosunku dziennym (art. 10 lit. p dyrektywy 2008/48/WE). Obowiązek informacyjny nie jest spełniony, jeśli w umowie kredytu, zamiast jednoznacznej, zrozumiałej i zwięzłej informacji na temat prawa odstąpienia od umowy (zob. komentarz do art. 29 KredytKonsU), zawarte zostało odesłanie do przepisu krajowego, który sam odsyła do innych przepisów prawa danego państwa członkowskiego (wyr. TSUE z 26.3.2020 r. w sprawie C-66/19, K. S., EU:C:2020:242, pkt 48–49). Powyższe w niniejszej sprawie nie wystąpiło.

Zdaniem Sądu stanowiska strony powodowej nie sposób podzielić także co do naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez zastrzeżenie na rzecz kredytodawcy prawa do obciążania kredytobiorcy opłatami z tytułu prowadzenia monitoringu.

W § 7 ust. 10 Umowy przewidziano, że Kredytobiorca może też zostać obciążony opłatami za prowadzenie działań monitoringu w zakresie realizacji przez Kredytobiorcę postanowień Umowy według aktualnie obowiązującej Taryfy Opłat i Prowizji. W § 13 ust. 1 pkt 4 umowy wskazano zaś, że Wyciąg z (...) Banku S.A. dla Klientów Indywidualnych stanowi integralną część umowy. Niezrozumiałym jest więc oczekiwanie strony powodowej, kwestie te znalazły się w treści Umowy. Skoro bowiem Taryfa Opłat i Prowizji stanowi załącznik do umowy, to tym samym należy uznać, że Kredytodawca spełnił ciążący na nim na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy obowiązek informacyjny w tym względzie.

Jako całkowicie chybiony Sąd uznał zarzut naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim i art. 30 ust. 1 pkt 16 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim. Bank wypełnił ustawowy obowiązek, jako, że § 5 ust. 6 i 7 Umowy wskazano termin i sposób rozliczenia Umowy w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu. W Umowie ustalono również że rozliczenie nastąpi w terminie 14 dni (a więc nie dłuższym niż 14 dni). Absurdalnym jest przy tym zarzut, że przewidziana w umowie procedura może doprowadzić do zaniechania rozliczenia się przez bank z kredytobiorcą, jako że tego rodzaju stwierdzenie nie znajduje żadnego oparcia w jej zapisach.

Mając na względzie powyższe, należało uznać, że strona powodowa nie wykazała, aby przedmiotowa Umowa kredytu naruszała wskazane wyżej regulacje ustawowe. Jedynie na marginesie należy wskazać, że nawet, gdy dane postanowienia umowy wymienione w art. 30 u.k.k. są zredagowane w sposób niejasny i budzący wątpliwości, to nie ma podstaw, aby zastosować sankcję z art. 45 ust. 1 u.k.k., chyba że stopień niepewności, czy niejasności wyklucza możliwość uznania, że dane uregulowanie umowne niesie za sobą w ogóle jakąkolwiek informację. Takich niepewności czy niejasności w umowie pożyczki załączonej do pozwu Sąd nie znalazł.

W związku z powyższym Sąd uznał, że oświadczenie złożone w trybie art. 45 Ustawy, w ocenie Sądu nie mogło skutkować zastosowaniem sankcji kredytu darmowego. To zaś powoduje, że roszczenie o zwrot uiszczonych kosztów kredytu nie ma racji bytu. W konsekwencji Sąd oddalił powództwo.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. oraz § 2 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (w brzmieniu obowiązującym na dzień wniesienia pozwu). Strona pozwana wygrała niniejsze postępowanie w całości, co uzasadniało nałożenie na powoda obowiązku pokrycia całości kosztów postępowania. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 5.400,00 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł)

Sędzia del. Agnieszka Onichimowska