I C 919/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2024-11-12
Sygn. akt I C 919/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warszawa, dnia 9 października 2024 roku
Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący sędzia Marcin Polit
Protokolant Zuzanna Kurek
po rozpoznaniu w dniu 18 września 2024 roku w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa syndyka masy upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W.
przeciwko A. C. (1)
o zapłatę
I. oddala powództwo;
I. zasądza od powoda syndyka masy upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. na rzecz pozwanego A. C. (1) kwotę 5 417 (pięć tysięcy czterysta siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 5 400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego — z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.
Sygn. akt I C 919/22
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 4 czerwca 2019 roku (k. 3) wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, Syndyk masy upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. (dalej: Syndyk) wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty, aby pozwany A. C. (2) zapłacił na rzecz powoda kwotę 83 567,97 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 4 czerwca 2019 roku do dnia zapłaty. Jednocześnie powód wniósł o zasądzenie od strony pozwanej zwrotu kosztów procesu (pozew – kk. 3v.-4).
Nakazem zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w sprawie o sygn. VI Nc- 1021840/19 uwzględnił żądanie powoda (nakaz zapłaty – k. 6v.). Następnie po dwukrotnej awizacji Sąd ten uznał przesyłkę z nakazem zapłaty za doręczoną pozwanemu z dniem 24 lipca 2019 roku (zarządzenie – k. 8v.). Postanowieniem z dnia 3 września 2019 roku Sąd ten nadał klauzulę wykonalności wydanemu nakazowi zapłaty (postanowienie – k. 9v.). Na skutek wniosku pozwanego o prawidłowe doręczenie nakazu zapłaty wraz z wnioskiem o wstrzymanie jego wykonalności, Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny zarządził jego ponowne doręczenie (wniosek – kk. 10-11; zarządzenie – k. 35). Następnie pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym zarzucił, że powód nie wykazał rzeczywistego zadłużenia pozwanego i tym samym podstaw do dochodzenia kwoty wskazanej w pozwie i zasądzonej w nakazie zapłaty, przedawnienie roszczenia oraz nieważność postanowień umowy nr (...) (sprzeciw – kk. 36-37). Na skutek wniesionego sprzeciwu Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny postanowieniem z dnia 17 lipca 2020 roku przekazał sprawę do Sądu Okręgowego w Warszawie (postanowienie – k. 61).
W piśmie z dnia 8 marca 2020 roku stanowiącym odpowiedź na sprzeciw powód podtrzymał stanowisko wyrażone w pozwie, wnosząc o zasądzenie kosztów procesu (pismo z 8.03.2020 – kk. 69-70).
W piśmie z dnia 20 lutego 2023 roku pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu. Podniósł zarzuty braku wykazania wypłaty kredytu przez powoda, braku wykazania skutecznego wypowiedzenia kredytu, braku wykazania wymagalności roszczenia, wadliwej konstrukcji umowy i abuzywności wskazanych w niej zapisów oraz nadużycia prawa procesowego (pismo z 20.02.2023 – kk. 171-176).
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
A. C. (2) był członkiem (...) w W. na skutek deklaracji członkowskiej złożonej w dniu 13 sierpnia 2007 roku. Jako adres stały wpisał adres przy ul. (...) w W., zaś jako adres tymczasowy – (...) w W. (deklaracja członkowska – k. 142).
W dniu 16 października 2013 roku Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa w W. zawarła z A. C. (1) (jako kredytobiorcą) umowę kredytu (kredyt konsumencki) nr (...) Umowa została zawarta na okres od dnia 16 października 2013 roku do dnia 16 października 2017 roku. Kwota udzielonego kredytu wynosiła 100 000 zł. Przeznaczeniem kredytu były cele konsumpcyjne. Kredyt oprocentowany był wg stopy referencyjnej ustalanej przez Radę Polityki Pieniężnej wynoszącej na dzień zawarcia umowy 2,50% powiększonej o stałą marżę (...) w wysokości 9,80 punktu procentowego. Stopa procentowa miała ulegać zmianom w przypadku zmiany wysokości stopy referencyjnej. Maksymalna stopa procentowa nie mogła w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Rzeczywista roczna stopa procentowa ( (...)) wyniosła 16,98%, a całkowita kwota do zapłaty w dniu zawarcia umowy wyniosła 133 324,31 zł. Kredytobiorca zobowiązał się do spłaty kredytu wraz z należnymi odsetkami do dnia 16 października 2017 roku, w ratach miesięcznych płatnych w terminach i kwotach wskazanych w harmonogramie spłaty kredytu, który stanowił załącznik nr 2 do umowy. Koszty kredytu były naliczane również zgodnie z Tabelą opłat i prowizji w (...) w W., która mogła ulegać zmianie w opisanych przypadkach, w tym w przypadku zmiany obowiązujących przepisów, zmiany miesięcznego wskaźnika cen i usług konsumpcyjnych ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny (pkt 18 umowy). W pkt 29 umowy wskazano, że w okresie jej obowiązywania, kredytobiorca jest obowiązany jest do informowania (...) o każdej zmianie danych osobowych oraz o zmianie adresu, w tym korespondencyjnego, zgodnie z §64 Regulaminu.
Zgodnie z pkt 33 umowy, (...) zastrzega sobie prawo do wypowiedzenia umowy z 30-dniowym terminem wypowiedzenia i postawienia, po upływie okresu wypowiedzenia, całego kredytu wraz z odsetkami w stan natychmiastowej wymagalności w przypadku stwierdzenia, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane, w przypadku utraty zdolności kredytowej przez kredytobiorcę, a także w przypadku, gdy kredytobiorca nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy listem poleconym do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Był to zapis zbieżny z treścią §34 ust. 2 Regulaminu.
Integralną część umowy kredytu stanowił Regulamin udzielania pożyczek i kredytów konsumenckich (...) w W. (dalej: Regulamin). M.in. w §64 Regulaminu wskazano, że pożyczkobiorca/kredytobiorca i poręczyciele są obowiązani powiadomi Kasę na piśmie o każdej zmianie adresu, w tym o zmianie adresu korespondencyjnego pocztowego (ust. 1). Wszelka korespondencja wysyłana miała być przez Kasę na ostatni wskazany w tym celu adres (ust. 3).
(umowa kredytu – kk. 100-103; harmonogram – kk. 108-109; tabela opłat – k. 124; Regulamin – kk. 104-107)
Umowa została zawarta na skutek wniosku datowanego również na dzień 16 października 2013 roku. We wniosku tym A. C. (2) zadeklarował adres zamieszkania przy ul. (...) w W., zaś jako adres korespondencyjny: adres przy ul. (...) w W. (wniosek o przyznanie pożyczki/kredytu – kk. 199-200).
Kwota kredytu została wypłacona. Po jej wypłaceniu A. C. (2) wydał w dniu 16 października 2013 roku dyspozycję zasilenia innego swojego rachunku bankowego kwotą 93 000 zł (kopia zlecenia – k. 110; dyspozycja – k. 111; zestawienie operacji – k. 150).
W związku ze zmianami stopy procentowej kredytu lombardowego, Zarząd (...) w W. dokonywał zmian oprocentowania kredytów/pożyczek stosownymi uchwałami (kopie uchwał – kk. 120-123, k. 126).
(...) w W., z uwagi na opóźnienia w spłatach kredytu, kierował do A. C. (1) wezwania do zapłaty datowane na dzień 27 listopada 2013 roku, 26 marca 2014 roku, 25 kwietnia 2014 roku, 25 czerwca 2014 roku, 25 lipca 2014 roku, 27 sierpnia 2014 roku i 22 września 2014 roku (wezwania – kk. 201-207).
Pismem datowanym na dzień 11 lipca 2016 roku Syndyk masy upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem, wezwał A. C. (1) do zapłaty w terminie 14 dni roboczych od dnia doręczenia wezwania kwoty 28 399,28 zł stanowiącej zaległe zadłużenie na dzień 11 lipca 2016 roku z tytułu umowy kredytu nr (...). Na powyższą kwotę złożyły się: zaległy kapitał w wysokości 23 090,45 zł, odsetki umowne w wysokości 4 252,94 zł i odsetki karne w wysokości 1 055,89 zł. Do kwoty należy doliczyć odsetki karne w wysokości 10% w skali roku, tj. 6,30 zł za każdy dzień zwłoki liczone od dnia 12 lipca 2016 roku do dnia zapłaty. W piśmie poinformowano, że w przypadku nieuregulowania zadłużenia, Syndyk zastrzega prawo do wypowiedzenia umowy oraz postawienia całego zadłużenia w stan natychmiastowej wymagalności. List z wezwaniem został wysłany w dniu 11 lipca 2016 roku na adres A. C. (1) przy ul. (...) w W. (wezwanie do zapłaty – k. 112; kopia książki nadawczej – k. 113).
Ostatecznym wezwaniem do zapłaty z dnia 18 sierpnia 2016 roku pełnomocnik Syndyka masy upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. wezwał A. C. (1) do zapłaty w terminie 14 dni roboczych od dnia doręczenia wezwania kwoty 33 948,35 zł stanowiącej zaległe zadłużenie na dzień 18 sierpnia 2016 roku z tytułu umowy kredytu nr (...). Na powyższą kwotę złożyły się: zaległy kapitał w wysokości 27 745,16 zł, odsetki umowne w wysokości 4 857,63 zł, odsetki karne w wysokości 1 318,56 zł i koszty windykacji w wysokości 27 zł. Do kwoty należy doliczyć odsetki karne w wysokości 10% w skali roku, tj. 7,57 zł za każdy dzień zwłoki liczone od dnia 19 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty. W piśmie poinformowano, że w przypadku nieuregulowania zadłużenia, Syndyk zastrzega prawo do wypowiedzenia umowy oraz postawienia całego zadłużenia w stan natychmiastowej wymagalności. List z wezwaniem został wysłany w dniu 18 sierpnia 2016 roku na adres A. C. (1) przy ul. (...) w W. (ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 114; kopia książki nadawczej – k. 115).
Syndyk masy upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W., działając za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika, pismem datowanym na dzień 22 września 2016 roku stanowiącym wypowiedzenie umowy, oświadczył, że wypowiada A. C. (1) umowę kredytu nr (...) z dnia 16 października 2013 roku z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, w związku z czym cała niespłacona część kredytu zostanie postawiona w stan natychmiastowej wymagalności z upływem 30 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia. Jednocześnie wezwano kredytobiorcę do dobrowolnej zapłaty wymagalnej zaległości w kwocie 36 847,97 zł. Na powyższą kwotę złożyły się: zaległy kapitał w wysokości 30 097,07 zł, odsetki umowne w wysokości 5 135,42 zł, odsetki karne w wysokości 1 588,48 zł i koszty windykacji w wysokości 27 zł. Do kwoty należy doliczyć odsetki karne w wysokości 10% w skali roku, tj. 8,21 zł za każdy dzień zwłoki liczone od dnia 23 września 2016 roku do dnia zapłaty. W przypadku nieuregulowania należności, dochodzenie należności miało być skierowane na drogę postępowania sądowego. Pismo zostało nadane w placówce pocztowej w dniu 26 września 2016 roku na adres A. C. (1) przy ul. (...) w W. (wypowiedzenie umowy – k. 116; kopia z.p.o. – k. 117).
Pismem datowanym na dzień 21 czerwca 2018 roku skierowanym do Syndyka A. C. (2) oświadczył, że nie może zastosować się do wezwania do zapłaty, kwestionując jego zgodność z prawem. W piśmie A. C. (2) wskazał adres przy ul. (...) w W. (pismo z 21.06.2018 – k. 177). Pismo zostało doręczone w dniu 25 czerwca 2018 roku i w odpowiedzi na nie, pismem z dnia 26 czerwca 2018 roku Syndyk ustosunkował się do zastrzeżeń prawnych A. C. (1) i podtrzymał aktualność wezwania do zapłaty, wskazując, że w dokumentacji Kasy nie odnotowano pisemnej rezygnacji kredytobiorcy z członkostwa (pismo z 26.06.2018 – kk. 179-180).
Zgodnie z raportem zadłużenia (...) w W. na dzień 4 czerwca 2019 roku, łączna kwota zadłużenia A. C. (1) wynosiła 83 567,97 zł (raport – k. 119; wyliczenie stanu zadłużenia – kk. 151-153).
Postanowieniem z dnia 5 lutego 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. X GU 53/15 Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w W. X Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych ogłosił upadłość (...) z możliwością zawarcia układu, powierzając sprawowanie zarządu całym majątkiem upadłego Zarządcy w osobie L. K. (postanowienie – k. 92)
Postanowieniem z dnia 19 marca 2015 roku wydanym w sprawie X GUp 87/15 Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w W. X Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych zmienił sposób prowadzenia postępowania upadłościowego (...) z postępowania z możliwością zawarcia układu na postępowanie obejmujące likwidację majątku upadłego i ustanowił Syndyka w osobie L. K. (postanowienie – k. 93). Tym samym zarząd majątkiem przejął Syndyk zgodnie z art. 75 Prawa upadłościowego, zaś zgodnie z art. 144 Prawa upadłościowego, uzyskał uprawnienie do występowania w charakterze strony w zakresie postępowań sądowych dotyczących masy upadłości.
A. C. (2) był wieloletnim posiadaczem rachunku w (...) w W., zawierał też z tym podmiotem umowy pożyczki. Od wielu lat zamieszkuje przy ul. (...) w W., który to adres jest jego adresem zameldowania na pobyt stały od dnia 19 listopada 2015 roku. Po ogłoszeniu upadłości (...) w W. otrzymał korespondencję dotyczącą zwrotu jego wkładu z tytułu uczestnictwa w (...). Poprzednie wezwania do zapłaty z tytułu przedmiotowej umowy kredytu były kierowana na nieaktualny adres prowadzonej przez niego kancelarii (A. C. (2) jest radcą prawnym), bez uprzedniego kontaktu telefonicznego (zeznania pozwanego na piśmie – kk. 269-270; wydruk z rejestru PESEL – k. 12).
Sąd dokonał ustaleń faktycznych w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci powołanych dowodów z dokumentów (kopii). Dokumenty te nie budziły wątpliwości Sądu co do swej wiarygodności oraz autentyczności. Sąd pominął pozostałe niewymienione niżej dowody z dokumentów, uznając je za nieprzydatne w świetle końcowego rozstrzygnięcia.
Posiłkowo też Sąd oparł się na dowodzie z przesłuchania stron, z ograniczeniem do strony pozwanej, dopuszczając ten dowód na piśmie. W szczególności należało zwrócić uwagę, że pozwany nie zaprzeczył, iż przy zawieraniu przedmiotowej umowy wskazywał adres korespondencyjny przy ul. (...) w W.. W swoich zeznaniach jednocześnie nie podnosił, że zgłaszał zmianę swojego adresu korespondencyjnego, a jedynie utrzymywał, że był zaskoczony, iż (...) w W. kieruje na ten adres korespondencję, podczas gdy zmienił on adres prowadzenia działalności, co zostało odnotowane w KRS oraz na stronie internetowej, uznając to za uchybienie Banku. Nie przedłożył również jakiegokolwiek dowodu na to, by kiedykolwiek zgłaszał pracownikom (...) w W. zmianę swojego adresu korespondencyjnego. Sąd nie dał wiary również twierdzeniom pozwanego dotyczącym tego, że kwota kredytu rzekomo nie została wypłacona. Świadczy o tym choćby fakt, że od razu po zasileniu rachunku bankowego kwotą 95 800 zł (a zatem 100 000 zł po potrąceniu określonych w umowie kosztów kredytu) z tytułu udzielonego kredytu, A. C. (2) wydał w dniu 16 października 2013 roku dyspozycję przelewu kwoty 93 000 zł na inny rachunek bankowy (kopia zlecenia – k. 110; dyspozycja – k. 111; zestawienie operacji – k. 150). Świadczą o tym również ponaglenia (...) wobec kredytobiorcy czynione jeszcze w 2013 i 2014 roku z uwagi na nieterminową spłatę rat kredytu (wezwania – kk. 201-207). Tym samym, po myśli art. 231 k.p.c., Sąd uznał tę okoliczność za ustaloną.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Powództwo podlegało oddaleniu w całości z uwagi na przedwczesność i przedawnienie roszczenia.
Pozwany w toku postępowania podnosił szereg zarzutów, w tym braku wykazania przez powoda skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu (z uwagi na fakt, że wezwania do zapłaty, a następnie wypowiedzenie, były doręczane na nieaktualny adres pozwanego), a w konsekwencji braku postawienia roszczenia w stan wymagalności, a także nadużycia prawa procesowego polegającego na tym, że Syndyk nie podjął realnej próby kontaktu z pozwanym na temat niniejszej sprawy, zaś o dochodzonym od niego roszczeniu dowiedział się dopiero w momencie dokonania zajęcia rachunku bankowego przez komornika. Badając tę kwestię należy odnieść się do zapisów umowy i Regulaminu dotyczących tego, że pozwany – jako kredytobiorca – miał obowiązek poinformować (...) w W. o każdej zmianie swojego adres zamieszkania (czy adresu korespondencyjnego). W toku postępowania powód, jak już wskazano wyżej, nie wykazał w żaden sposób, by pozwany poinformował pożyczkodawcę, że adres przy ul. (...) w W. nie jest już aktualnym adresem do korespondencji. Opisanych wyżej zapisów pkt 29 umowy oraz §64 Regulaminu nie sposób również uznać za klauzule abuzywne – zapisy te są w oczywisty sposób uzasadnione z punktu widzenia interesu kredytodawcy i pewnego zdyscyplinowania stron umowy w celu należytego jej wykonania. W związku z powyższym zarzuty pozwanego odnoszące się do okoliczności nieaktualnego adresu nie są zasadne – Syndyk posiadał zadeklarowany przez pozwanego adres korespondencyjny, który nie został uaktualniony, a zatem samą korespondencję kierowaną na adres przy ul. (...) w W. należy uznać za skutecznie doręczaną.
Zarzut dotyczący nieskuteczności wypowiedzenia umowy kredytu jest jednak zasadny z innej przyczyny. W myśl art. 36 ust. 2 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 855 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia umowy, w zw. z art. 1 pkt 3, art. 12 i art. 13 Ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1854), do umów kredytowych zawieranych przez kasy, mimo wejścia w życie w dniu 27 listopada 2015 roku, znajduje zastosowanie przepis art. 75c prawa bankowego, zgodnie z którym jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych (ust. 1). W myśl zaś ust. 2, w wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Powyższe jest zgodne również z art. 5 ust. 5 prawa bankowego, w myśl którego również jednostki organizacyjne inne niż banki mogą wykonywać czynności bankowe – w tym udzielać kredytów (art. 5 ust. 1 prawa bankowego) – jeżeli przepisy odrębnych ustaw uprawniają je do tego. W świetle powyższych zapisów, a w szczególności art. 75c ust. 2 prawa bankowego należy zauważyć, że zarówno wezwanie do zapłaty z dnia 11 lipca 2016 roku, jak i ostateczne wezwanie do zapłaty z dnia 18 sierpnia 2016 roku nie zawiera informacji o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Pierwotnie w doktrynie przyjmowało się, że brak takiej informacji zawartej w wezwaniu do zapłaty nie powoduje jeszcze bezskuteczności samego wypowiedzenia umowy kredytu (zob. T. Czech, Obowiązki banku w razie opóźnienia kredytobiorcy ze spłatą kredytu, M.Pr.Bank. 2016, nr 12, s. 66-78), jednak następnie Sąd Najwyższy przyjął zgoła odmiennie (zob. postanowienie SN z 17.11.2022 r., I CSK 4786/22, LEX nr 3553283; postanowienie SN z 30.01.2024 r., I CSK 312/23, LEX nr 3716738). Sąd zatem przyjmuje za stanowiskiem wyrażonym przez SN np. w tezie postanowienia wydanego w sprawie I CSK 312/23, że „wypowiedzenie umowy zawartej z konsumentem jest bezskuteczne, jeżeli uprzednio bank nie dopełnił czynności upominawczych przewidzianych w art. 75c prawa bankowego. Przepis ten pełni bowiem dla kredytobiorców funkcje gwarantującą zachowanie minimalnego standardu proceduralnego poprzedzającego możliwość wypowiedzenia przez bank umowy kredytu. W konsekwencji realizacja tego standardu jest konieczną przesłanką skuteczności wypowiedzenia. Przyjęcie odmiennego stanowiska pozostawałoby w sprzeczności z ratio legis art. 75c p.b., którego celem jest zapewnienie kredytobiorcy możliwości pozostania w stosunku umownym z bankiem, mimo wystąpienia trudności w spłacie zobowiązania.” Pogląd ten został następnie zaaprobowany w doktrynie – uznano, iż wymóg przeprowadzenia restrukturyzacji długu kredytowego, wynikający z dyspozycji art. 75c prawa bankowego, nie jest wyłącznie "wymogiem formalnym" po stronie banku, który należy "technicznie wykonać", aby następnie skutecznie wypowiedzieć umowę kredytu. Czynności te mają określone uzasadnienie aksjologiczne i oczekiwany przez ustawodawcę charakter gwarancyjny wobec kredytobiorców i z tego punktu widzenia muszą być przez banki wykonywane rzetelnie, a nie pozornie. Muszą dawać rzeczywistą, a nie iluzoryczną szansę kredytobiorcy na ustalenie nowych warunków spłaty długu kredytowego. Na skutek niewykonania obowiązków informacyjnych przewidzianych w ww. przepisie, oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu należy więc uznać za przedwczesne, a tym samym bezskuteczne, co w konsekwencji nie pozwala na uznanie wymagalności roszczenia z umowy kredytu (P. Zapadka, Restrukturyzacja zadłużenia jako czynność poprzedzająca wypowiedzenie umowy kredytu, Palestra 2023, nr 12, dostęp: LEX, https://sip.lex.pl/#/publication/151470049/zapadka-piotr-restrukturyzacja-zadluzenia-jako-czynnosc-poprzedzajaca-wypowiedzenie-umowy-kredytu?cm=URELATIONS).
Tym samym, analizując podstawę faktyczną i prawną powództwa, już z tej przyczyny podlega ono oddaleniu. Powód nie wypowiedział skutecznie umowy kredytu, a zatem roszczenia dochodzone z jej tytułu nie zostały postawione w stan wymagalności, w konsekwencji samo powództwo należy uznać za przedwczesne.
Gdyby jednak rozpatrywać kwestię zasadności roszczenia pod kątem wymagalności każdej z rat kredytu wynikającej z umowy kredytu oraz harmonogramem (kk. 108-109), to znaczna część z nich uległa przedawnieniu na 3 lata przed wniesieniem pozwu w niniejszej sprawie w myśl art. 118 k.c. w zw. z art. 117 §2 1 k.c. W myśl bowiem art. 118 k.c., a także zapisów ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1104), termin przedawnienia roszczenia dochodzonego w niniejszej sprawie wynosi trzy lata (i to zarówno traktując roszczenie jako związane z działalnością gospodarczą, jak też – w przypadku poszczególnych rat kredytu – jako o świadczenie okresowe), przy czym nie stosuje się zapisu dotyczącego tego, że koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. Pozew wniesiono w dniu 4 czerwca 2019 roku, a zatem wszystkie raty kredytu wymagalne przed dniem 4 czerwca 2016 roku zgodnie z ww. harmonogramem ulegają przedawnieniu, podobnie jak znaczna część dochodzonych pozwem odsetek. Niezależnie jednak od tego, powód nie sformułował w tym zakresie roszczenia ewentualnego, zaś gdyby je sformułował, to zupełnie inaczej wyglądałaby wysokość dochodzonego roszczenia pieniężnego, z uwzględnieniem zarówno dochodzonego, nieprzedawnionego kapitału, jak i odsetek, zaś w myśl art. 321 k.p.c. Sąd nie może wyrokować, wykraczając poza granice podstawy faktycznej i prawnej powództwa zakreślone w pozwie, dlatego też wszelkie rozważania i ew. obliczenia w przedmiocie nieprzedawnionych rat kredytu, Sąd uznał za bezcelowe i wykraczające poza granice podstawy faktycznej i prawnej powództwa.
Jedynie na marginesie należy wspomnieć, że w ocenie Sądu niezasadna była argumentacja pozwanego dotycząca abuzywności klauzul umownych odnoszących się do oprocentowania kredytu, albowiem nie przewidują one dowolności przy ustalaniu oprocentowania. Wszelkie zmiany oprocentowania dokonywane były stosownymi uchwałami, w oparciu o reguły ściśle określone w umowie i Regulaminie. Stopa procentowa mogła bowiem ulegać zmianom w przypadku zmiany wysokości stopy referencyjnej ustalanej przez Radę Polityki Pieniężnej, co wynika z pkt 7-8 umowy (k. 100), zaś o każdej zmianie wysokości stopy oprocentowania, kredytobiorca otrzymywał informację przed jej dokonaniem. Informacja miała zawierać szczegółowe określenie tej stopy, wysokość raty oraz liczbę i częstotliwość jej płatności (§39 Regulaminu – k. 106). Z uwagi jednak na oddalenie powództwa, rozważania w tym zakresie pozostają bez większego znaczenia w świetle przedmiotu sprawy.
Mając na uwadze poczynione ustalenia, należało orzec jak w punkcie I sentencji wyroku.
O kosztach procesu orzeczono w punkcie II sentencji wyroku zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wynikającą z art. 98§1, §1 1, i §3 k.p.c. Na poniesione przez pozwanego koszty procesu składały się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5 400 zł (§2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Marcin Polit
Data wytworzenia informacji: