Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Rafał Wagner

Protokolant: sekretarz sądowy Monika Górczak

po rozpoznaniu w dniu 11 września 2023 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko B. P.

o zapłatę

I.  zasądza od B. P. na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W.99 403,33 (dziewięćdziesiąt dziewięć tysięcy czterysta trzy i 33/100) zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 11 sierpnia 2022 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od B. P. na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. tytułem kosztów procesu 10 388 (dziesięć tysięcy trzysta osiemdziesiąt osiem) zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 1086/22

UZASADNIENIE

Pozwem z 11 sierpnia 2022 r. wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej B. P.:

1.  99.403,33 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

2.  1.243 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie

3.  kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

9 września 2022 r. wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt VI NC-e 1106195/22), uwzględniający w całości żądanie pozwu.

(nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym – k. 9v.)

Pismem z 20 września 2022 r. pozwana B. P. wniosła sprzeciw od wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym nakazu zapłaty z 9 września 2022 r.

(sprzeciw – k. 12)

Pozwem z 24 listopada 2022 r. wniesionym do Sądu Okręgowego w Warszawie (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwana B. P. ma zapłacić na rzecz powoda kwotę 99.403,33 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów elektronicznego postępowania upominawczego oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W przypadku skierowania sprawy do rozpoznania z postępowaniu zwykłym, powód wniósł o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kwoty 99.403,33 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów elektronicznego postępowania upominawczego oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

(pozew – k. 3-5v.)

Zarządzeniem z 16 grudnia 2022 r. stwierdzono brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. (zarządzenie – k. 47)

We wniesionej 23 stycznia 2023 r. odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, również w zakresie postępowania prowadzonego w elektronicznym postępowaniu upominawczym, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Pozwana wskazała, że w jej ocenie umowa kredytu zawarta z powodem jest nieważna w całości w związku z ubezpieczeniem w niej przewidzianym. Pozwana zakwestionowała posiadanie przez pracowników Banku uprawnień do wykonywania czynności faktycznych i prawnych w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego dla zakładu ubezpieczeń, co w konsekwencji prowadziło do nieważności samego przystąpienia pozwanej do ubezpieczenia. W ocenie pozwanej bez tego zabezpieczenia (umowy ubezpieczenia) sama umowa kredytu nie zostałaby zawarta i tym samym jest nieważna w całości. Pozwana zakwestionowała również sam fakt przekazania kwoty ubezpieczenia ubezpieczycielowi. W zakresie natomiast oprocentowania kredytu pozwana zarzuciła wprowadzenie jej jako konsumenta w błąd w związku ze wskazaniem w umowie błędnej wartości RRSO, naliczając oprocentowanie za cały okres obowiązywania umowy od kredytu, chociaż składały się na niego opłaty w postaci prowizji czy ubezpieczenia. Zdaniem pozwanej kredytodawca nie może naliczać odsetek od prowizji i innych kosztów przy kredycie konsumenckim. Pozwana zakwestionowała wysokość naliczonych odsetek umownych. Wadliwość umowy kredytu w zakresie naliczania odsetek od kosztów kredytu w ocenie pozwanej czyniło umowę kredytu umową kredytu darmowego (art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim), wobec czego zadłużenie pozwanej nie obejmuje odsetek i prowizji.

Pozwana wskazała, że gdyby uznać umowę za ważną, to kwestionuje ona skuteczność jej wypowiedzenia (tj. kwestionuje, aby zaszły przewidziane w umowie okoliczności uprawniające powódkę do wypowiedzenia umowy – warunki określone w art. 75 c ustawy prawo bankowe, w tym że pozwana zalegała ze spłatą oraz, że wezwano ją do spłaty zadłużenia w terminie; kwestionuje, doręczenie wezwania do zapłaty oraz wypowiedzenia umowy, umocowanie osoby podpisującej przedmiotowe wezwanie i wypowiedzenie. W ocenie pozwanej pominięcie odsetek umownych w związku z uznaniem kredytu za kredyt darmowy powoduje, że pozwana nie miała obowiązku płacenia rat w wysokości wynikającej z umowy i nie miała zadłużenia na jakie wskazywał Bank.

(odpowiedź na pozew – k. 53-55v.)

W dalszym toku postępowania stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

19 maja 2021 r. B. P. zawarła z (...) S.A. umowę kredytu konsolidacyjnego nr (...), na podstawie której Bank udostępnił jej kwotę kredytu w wysokości 98.776,97 zł. Kredyt był przeznaczony na:

1.  potrzeby konsumpcyjne kredytobiorcy w wysokości 20.000 zł;

2.  spłatę zobowiązań kredytowych kredytobiorcy z tytułu: umowy kredytu Karta kredytowa (2.520 zł), umowy kredytu Limit debetowy (4.991 zł), umowy kredytu na zakup towarów, usług i papierów wartościowych (658 zł), umowy kredytu kredyt niecelowy oraz studencki (9.167 zł), umowy kredytu Kredyt niecelowy oraz studencki (17.131 zł), umowy kredytu Kredyt na zakup towarów, usług i papierów wartościowych (1.150 zł), umowy kredytu Karta kredytowa (1.950 zł), umowy kredytu Kredyt niecelowy oraz studencki (9.896 zł), umowy kredytu Kredyt na zakup towarów, usług i papierów wartościowych (637 zł), umowy kredytu Zobowiązanie z sektora niebankowego (4.222,29 zł), umowy kredytu Zobowiązanie z sektora niebankowego (961,72 zł), umowy kredytu Zobowiązanie z sektora niebankowego (9.240,11 zł);

3.  zapłatę kosztów kredytu :

a.  prowizji za udzielenie kredytu w wysokości 7.344,65 zł, z zastrzeżeniem § 2,

b.  jednorazowej składki ubezpieczeniowej do przekazania (...) S.A. w wysokości 8.908,20 zł z tytułu zawarcia przez kredytobiorcę umowy ubezpieczenia dla kredytów gotówkowych udzielanych przez (...) S.A. – pakiet NNW, utrata pracy i zwrot kosztów opłat eksploatacyjnych nr (...).

W związku ze skorzystaniem przez kredytobiorcę z produktu dodatkowego – Ubezpieczenie dla kredytobiorców kredytów gotówkowych udzielanych przez (...) S.A. – pakiet NNW, utrata pracy i zwrot kosztów eksploatacyjnych w związku z umową ubezpieczenia prowizja za udzielenie kredytu uwzględniała obniżkę o 6.601,93 zł, z zastrzeżeniem pkt 2. (§ 2 ust. 1 umowy).

Obowiązkowym zabezpieczeniem spłaty kredytu było: 1. Pełnomocnictwo dla Banku do dysponowania środkami na rachunku bankowym; 2. Ubezpieczenie dla kredytobiorców kredytów gotówkowych udzielanych przez (...) S.A. – pakiet NNW, utrata pracy i zwrot kosztów opłat eksploatacyjnych w związku z umową ubezpieczenia o numerze (...) zawartą z B. P. wraz z przelewem wierzytelności z umowy ubezpieczenia (cesji) na rzecz Banku oraz wskazaniem Banku jako uposażonego z tytułu ubezpieczenia. (§1 ust. 9 umowy).

Oprocentowanie kredytu było liczone według stopy zmiennej, która na dzień zawarcia umowy wynosiła 6,79% w stosunku rocznym. (§ 3 ust. 1 ). Całkowita kwota kredytu wyniosła 82.524,12 zł (kwota nie obejmowała kredytowanych kosztów kredytu – jednorazowej składki ubezpieczeniowej).

Całkowity kosz kredytu na dzień zawarcia umowy wynosił 53.655,17 zł. Na całkowity koszt kredytu składały się: 1. Naliczone odsetki umowne – 37.402,32 zł, 2. Prowizja za udzielenie kredytu – 7.344,65 zł, 3. Jednorazowa składka ubezpieczeniowa za ubezpieczenie – pakiet NNW, utrata pracy i zwrot kosztów opłat eksploatacyjnych dla (...) S.A. – 8.908,20 zł. Całkowita kwota do zapłaty na dzień zawarcia umowy wyniosła 136.179,29 zł. Była to suma całkowitej kwoty kredytu (82.524,12 zł) oraz całkowitego kosztu kredytu (53.655,17 zł). Rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) na dzień zawarcia umowy wynosiła 11.58%. (§5 umowy)

Zgodnie z § 9 ust. 2 Bank miał prawo wypowiedzieć Umowę w przypadku zaistnienia jednej z poniższych przesłanek: 1. Niedotrzymania przez Kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu, 2. Utraty przez Kredytobiorcę zdolności kredytowej. W przypadku wypowiedzenia umowy, kredytobiorca zobowiązany został do spłaty całości zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizjami najpóźniej do ostatniego dnia okresu wypowiedzenia, liczonego od dnia doręczenia wypowiedzenia.

(umowa kredytu – k. 19-24)

(...) S.A. wykonuje działalność agencyjną na rzecz wielu zakładów ubezpieczeń, w tym (...) S.A. oraz jest wpisany do prowadzonego przez KNF rejestru pośredników ubezpieczeniowych pod numerem (...).

(pełnomocnictwo – k. 90, informacja agenta ubezpieczeniowego – k.105v., regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną (...) S.A. dotyczący wykonywania czynności agencyjnych w imieniu lub na rzecz (...) S.A. – k. 102-104)

Wobec opóźnienia kredytobiorcy w spłacie kredytu, (...) S.A. pismem z 2 maja 2022 r. skierował do B. P. ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy, w którym wezwał do zapłaty zaległości (w wysokości 2.576,01 zł) w terminie 14 dni, informując jednocześnie o możliwości złożenia w tym terminie wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

(wezwanie – k. 26-27)

Ze względu na nieuregulowanie zaległości, (...) S.A. pismem z 11 czerwca 2022 r. wypowiedział umowę, z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia.

(wypowiedzenie umowy – k. 30-31, pełnomocnictwa – k. 88-89)

Pismem z 22 lipca 2022 r. (...) S.A. skierował do B. P. ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty, opiewające na kwotę 98.174,13 zł (z czego kapitał w wysokości 93.467,36 zł, odsetki umowne - 4.531,90 zł, odsetki karne – 174,87 zł).

(ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 28)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji. Ustawowym wymogiem umowy jest określenie zasad i terminu spłaty, wysokości oprocentowania i warunków jego zmiany, warunków rozwiązania umowy. W przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu bank może wypowiedzieć umowę. Umowa ma charakter wzajemny w rozumieniu art. 478 § 2 k.c. Ekwiwalentem świadczenia banku, polegającego na oddaniu do dyspozycji na czas oznaczony określonej kwoty pieniężnej, jest zapłata odsetek i prowizji, niezależna od obowiązku zwrotu wykorzystanego kredytu.

Dokonując oceny zebranych dowodów oraz oceny prawnej Sąd uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Bank dochodził od pozwanej zapłaty kwoty wynikającej z niespłaconego kredytu konsolidacyjnego nr (...) z 19 maja 2021 r. W sprawie bezspornym było, że strony łączyła powyżej wskazana umowa. Pozwana spłaciła wynikające z umowy kredytu zadłużenie jedynie w części, jednak ostatecznie nie wywiązywała się z postanowień zawartej umowy i nie dokonywała płatności w ustalonych kwotach i terminach, co doprowadziło do wypowiedzenia umowy przez Bank. Jak wykazało postępowanie dowodowe powód wzywał pozwaną do dobrowolnej zapłaty wymagalnego zadłużenia, jednak do zaspokojenia Banku nie doszło.

Wbrew twierdzeniom strony pozwanej powód wykazał istnienie wierzytelności, jak również jej wysokość. Dokumenty, mające charakter dokumentów prywatnych, przedstawione przez powoda, nie budziły wątpliwości Sądu. Dokumentem świadczącym o wysokości roszczenia był przede wszystkim wystawiony przez Bank wyciąg z ksiąg bankowych z dnia 11 sierpnia 2022 r. Ugruntowany jest w orzecznictwie pogląd, że chociaż wyciąg z ksiąg bankowych nie ma mocy dokumentu urzędowego, to jednak nie należy mu odmawiać waloru dokumentu prywatnego i tym samym wiarygodności (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 lutego 2014 r., I ACa 290/13, LEX nr 1451726). Nie było powodów, aby uznać wskazane w nim kwoty za niezasadne. Nie sposób przyjąć również, że samo kwestionowanie przez stronę pozwaną wynikających z niego kwot świadczy o utracie jego waloru dowodowego.

Należy również podkreślić, że Sąd nie opierał się wyłącznie na przedłożonym przez stronę powodową wyciągu z ksiąg bankowych, bowiem do akt sprawy zostały załączone również inne dokumenty potwierdzające wysokość zobowiązania pozwanego. Powód przedłożył odpis umowy zawartej z pozwaną, wypowiedzenie umowy kredytu i wezwania do zapłaty. W tym miejscu zaznaczyć należy, że co do zasady to na stronie pozwanej, jako stronie zaprzeczającej istnieniu i wysokości zadłużenia z tytułu kredytu spoczywał ciężar udowodnienia, że zadłużenie jest niższe niż wskazywane przez stronę powodową. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 1999 r. w sprawie II CKN 390/98).

Wbrew twierdzeniom strony pozwanej powód wykazał, że miał prawo wypowiedzieć umowę kredytu m.in. w sytuacji niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu. Zgodnie z postanowieniami umowy kredytu (§ 8 ust. 3) w sytuacji nieuregulowania zadłużenia, pomimo działań podjętych przez Bank, Bank ma prawo wypowiedzieć Umowę i po upływie okresu wypowiedzenia, w sytuacji dalszego występowania zadłużenia przeterminowanego wystąpić na drogę sądową, celem uzyskania tytułu wykonawczego (…).

W ocenie Sądu powód wykazał, że nastąpiły przesłanki do wypowiedzenia przedmiotowej umowy kredytu, bowiem z przedłożonych przez niego dokumentów wynika, że pozwana nie wywiązywała się z obowiązku terminowego dokonywania spłat kredytu i odsetek zgodnie z harmonogramem spłat. W związku z powyższym powód wzywał ją do uregulowania zadłużenia. W ocenie Sądu powód w sposób prawidłowy przeprowadził procedurę przewidzianą trybem art. 75c ustawy – Prawo bankowe. W świetle art. 75c ustawy – Prawo bankowe warunkiem skuteczności oświadczenia banku o wypowiedzeniu umowy kredytu jest uprzednie wezwanie kredytobiorcy do zapłaty i zaoferowanie mu możliwości złożenia wniosku restrukturyzacyjnego. Dopiero bezskuteczny upływ terminów, o których mowa w art. 75c ust. 1 ustawy – Prawo bankowe albo odrzucenie wniosku restrukturyzacyjnego upoważnia bank do wypowiedzenia umowy. Podkreślić należy, że powód wykazał, iż skutecznie wezwał pozwaną do spłaty zaległego zadłużenia bądź złożenia wniosku restrukturyzacyjnego. Pismem z 2 maja 2022 r. skierował do B. P. ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy, w którym wezwał do zapłaty zaległości (w wysokości 2.576,01 zł) w terminie 14 dni, informując jednocześnie o możliwości złożenia w tym terminie wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Wszystkie pisma wysyłane były pozwanej na adres wskazany w umowie. W aktach znajdują się potwierdzenia odbioru pisma zawierającego wypowiedzenie umowy czy przedsądowe wezwanie do zapłaty z 22 lipca 2022 r.

Wobec powyższego Sąd nie miał wątpliwości, że przedmiotowa umowa wypowiedziana została w sposób skuteczny, a roszczenie powoda zostało postawione w stan wymagalności. Powód wykazał, że przed wypowiedzeniem umowy kredytu przeprowadził postępowanie upominawcze przy wyczerpaniu procedury określonej w art. 75c ustawy - Prawo bankowe i doręczył pozwanej wezwanie do zapłaty z pouczeniem o możliwości wdrożenia postępowania restrukturyzacyjnego, a następnie skutecznie wypowiedział pozwanemu umowę kredytu.

Przechodząc kolejno do zarzutów podniesionych przez pozwaną, wskazać należy, że zarzut odnoszący się do ubezpieczenia nie zasługiwał na uwzględnienie w żadnym zakresie.

Powód nie dochodził żadnego roszczenia związanego z umową ubezpieczenia, którą pozwana zawarła w związku z umową kredytu. W szczególności powód nie domagał się składki ubezpieczeniowej, a jedynie tej części kredytu, która zgodnie z wolą pozwanej (§ 1 ust. 3 lit. b. umowy) została przeznaczona na opłacenie tej składki. Dlatego w sprawie nie miało znaczenia, czy umowa ubezpieczenia była ważna czy nie. Poza tym ewentualna nieważność umowy ubezpieczenia nie powodowałaby nieważności części umowy stron przewidującej wskazanie Banku jako uprawnionego do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego, a jedynie jego bezprzedmiotowość. W związku z tym nie miałby zastosowania art. 58 § 3 k.c. Nawet gdyby podzielić odmienny pogląd pozwanej w tej kwestii, nie wykazała ona, że bez tego zabezpieczenia, umowa kredytu nie byłaby zawarta, a na niej w tym zakresie spoczywał ciężar dowodu (art. 6 k.c.).

Odnosząc się jednak po krótce do argumentacji strony pozwanej, jakoby pracownicy Banku składający podpis pod umową i deklaracją przystąpienia do ubezpieczenia nie mieli do tego uprawnień, to materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie przeczy takiemu twierdzeniu. (...) S.A. wykonuje działalność agencyjną na rzecz wielu zakładów ubezpieczeń, w tym (...) S.A. oraz jest wpisany do prowadzonego przez KNF rejestru pośredników ubezpieczeniowych pod numerem (...). Brak było tym samym podstaw do zakwestionowania uprawnienia pracowników Banku do pośredniczenia w zawieraniu umowy ubezpieczenia.

Wskazać należy, że wybór kredytu bez ubezpieczenia związany jest z wyższą prowizją. Natomiast w przypadku wyboru oferty kredytu wraz z ubezpieczeniem Bank dokonywał obniżenia prowizji (§ 2 ust. 1 umowy). Tak więc, pozwana wybierając ofertę kredytu wraz z polisą – pakiet NNW, utrata pracy i zwrot kosztów eksploatacyjnych (przy zbliżonych kosztach kredytu) zyskała obniżenie prowizji o 6.601,93 zł, o czym mowa jest wprost w treści umowy i jednocześnie została objęta umową ubezpieczeniową. Pozwana mogła w każdym czasie zrezygnować z ubezpieczenia poprzez złożenie stosownej dyspozycji u ubezpieczyciela (§ 13 ust. 2 ogólnych warunków ubezpieczenia dla kredytobiorców kredytów gotówkowych udzielanych przez (...) S.A. – pakiet NNW, utrata pracy i zwrot kosztów opłat eksploatacyjnych – k. 96).

W dalszej kolejności wskazać należy, że nie ma podstaw do podważania postanowień umowy zawartej między stronami dotyczących prowizji jako niedozwolonych. Stosownie do art. 385 ¹ § 1 k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Z przepisu tego wynika, że postanowienia określające główne świadczenia stron umowy nie mogą być uznane za niedozwolone, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Już z treści art. 69 ust. 1 prawa bankowego wynika, w umowie kredytu prowizja jest jednym z głównych świadczeń kredytobiorcy. W umowie stron została określona w sposób jasny i jednoznaczny. Ustanowienie w umowie prowizji w wysokości 7.344,65 zł i naliczenia odsetek od prowizji włączonej do kwoty kapitału kredytu nie było w ocenie Sądu w żaden sposób ukryte, niejasne. Niezależnie od tego, nie ma żadnych przesłanek do uznania, że postanowienia regulujące prowizję, w tym jej wysokość, kształtują prawa i obowiązki pozwanej w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie ma podstaw pogląd, że prowizja nie może być elementem wynagrodzenia albo zryczałtowanych kosztów banku, tylko musi pokrywać koszty konkretnych i niezbędnych czynności związanych z udzielaniem kredytu. Nie sposób też uznać, że prowizja w wysokości poniżej 10% nie jest rynkowa czy rażąco narusza dobre obyczaje. W świetle zasad doświadczenia taka jej wysokość nie budziła wątpliwości.

Działalność bankowa jest ze swej istoty nastawiona na zysk. Z tego względu bank dąży do zapewnienia sobie pokrycia kosztów dokonywania tych czynności w taki sposób, aby koszty te nie zmniejszały zysku banku. Podstawą do pobierania prowizji przez bank za udzielenie kredytu stanowi art. 69 ust. 1 z art. 110 prawa bankowego w zw. z art. 353 ¹ k.c., zgodnie z którymi wysokość prowizji i sposób jej naliczania może być uregulowany na zasadzie swobody kontraktowania przez strony stosunku zobowiązaniowego. Prowizja bankowa nie jest opłatą za konkretne czynności, ale stanowi wynagrodzenie od udzielonego zobowiązania kredytowego.

Sąd nie znalazł podstaw do przyjęcia, że doszło do rażącego zachwiania ekwiwalentnością świadczeń stron umowy. Powód w umowie wprawdzie nie wskazał, w jaki sposób została wyliczona kwota prowizji, albowiem jest ona podana kwotowo. Sąd jednak uznał, że zawarty w umowie zapis nie był dodatkowym źródłem dochodu banku, na co ewidentnie wskazuje wysokość opłaty w odniesieniu do kwoty kredytu, nawet przy założeniu, że jej łączną sumę powiększała prowizja i koszty ubezpieczenia. Co zaś istotne, kwota ta - w świetle charakteru kredytu, a także zakresu czynności podjętych przez bank w związku z udzieleniem kredytu - jawi się jako uzasadniona. Wskazania wymaga, że z samego charakteru zawartej umowy (kredyt konsolidacyjny) wynika powinność podjęcia przez bank istotnie większej liczby czynności aniżeli w przypadku udzielenia zwykłego kredytu, bowiem w związku udzieleniem kredytu doszło do konsolidacji kilkunastu innych zobowiązań finansowych pozwanej. W tym stanie rzeczy twierdzenie, jakoby prowizja w wysokości 7.344,65 zł nie była ekwiwalentna w odniesieniu do podjętych przez bank czynności jest oczywiście bezzasadne.

Zdaniem Sądu pozwana nie może obecnie domagać się ochrony swoich praw jako konsument poprzez przeniesienie konsekwencji swoich decyzji na stronę powodową. Prawa i obowiązki stron w umowie kredytu zostały jednoznacznie określone.

Nie ma podstaw do wykluczenia możliwości kredytowania przez bank należnej mu prowizji oraz kosztów związanych z ustanawianiem zabezpieczeń. Jednocześnie to, że bank daje taką możliwość, jest korzystne dla konsumenta. W sytuacji, gdy bank skredytuje takie koszty, stają się one częścią udzielonego kredytu i bank ma prawo pobierać oprocentowanie także od tej części. Obowiązujące przepisy nie wprowadzają zakazu naliczania odsetek od kredytowanego kosztu kredytu. Wynika to z art. 5 pkt 7 u.k.k., w którym expressis verbis mowa jest o „kredytowanych kosztach kredytu”. Ustawa nie zakazuje kredytowania takich kosztów, a jedynie wyłącza je z zakresu pojęcia całkowitej kwoty kredytu. Potwierdza to także wyrok z 30 stycznia 2019 r., I NSK 9/18 (LEX nr 2643248), w którym Sąd Najwyższy wskazał, że w aktualnym stanie prawnym nie jest dopuszczalne prezentowanie tej samej kwoty (np. opłaty przygotowawczej, prowizji itp.) zarówno w ramach całkowitej kwoty kredytu, jak i w kosztach kredytu. I to nawet wówczas, gdy składniki kosztów kredytu są kredytowane przez kredytodawcę. Za taką tezą, jak podniósł Sąd Najwyższy, przemawia wyraźna treść art. 5 pkt 7 u.k.k. Z tezy tej wynikają zatem dwa istotne wnioski – po pierwsze, składniki kosztu kredytu mogą być kredytowane przez kredytodawcę, a po drugie, prowizja – nawet jeśli jest kredytowana – nie może być wykazywana w umowie zarówno w całkowitej kwocie kredytu, jak też w kosztach kredytu. Istota omawianego w tym miejscu zagadnienia została wyjaśniona w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2016 r., C-377/14. Sprowadza się ona, najogólniej rzecz ujmując, do tego, że włączenie jakiejkolwiek kwoty należącej do całkowitego kosztu kredytu do całkowitej kwoty kredytu może mieć wpływ na obliczenie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania i w konsekwencji może wpłynąć na prawidłowość informacji, które kredytodawca powinien wskazać w danej umowie o kredyt ( vide pkt 89 i 91 uzasadnienia). (tak: wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 31 marca 2023 r. V Ca 3217/22, lex 3553822).

Wbrew stanowisku pozwanej, w umowie kredytu powód podał kwotowo, ile będą wynosiły odsetki kapitałowe. Nastąpiło to w jej § 5 ust. 2 pkt 1. W § 3 ust. 1 umowy została też jednoznacznie liczbowo oznaczona stopa oprocentowania kapitału. Całkowita kwota kredytu została określona z pominięciem kredytowanych kosztów – a więc prawidłowo. Nie sposób więc zgodzić się z pozwaną, że te postanowienia umowy, z powodu niejednoznaczności określenia wysokości odsetek, ma charakter niedozwolony w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c.

Pozwana zarzuciła, że Bank błędnie naliczał odsetki, wskutek czego podał w umowie nieprawidłową stawkę, przez co wprowadził ją w błąd co do kosztów kredytu. Wyprowadziła z tego wniosek, że umowa jest niezgodna z art. 30 ust. 6, 7 i 10 u.k.k. i dlatego ma ona prawo do kredytu darmowego, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim. Prócz powyższego potwierdzenia prawidłowości i jasności wskazywanych przez Bank kwot w umowie, zarzut pozwanej okazał się bezzasadny również z innego powodu.

Zgodnie z art. 45 ust. 5 u.k.k., uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy. Na tle takiej treści tego przepisu powstaje zagadnienie, co należy rozumieć przez dzień wykonania umowy kredytu: czy jest to dzień, w którym umowa została wykonana przez kredytodawcę (wypłata kwoty kredytu), czy też dzień, w którym została ona wykonana przez kredytobiorcę (pełny zwrot długu). W doktrynie i orzecznictwie ukształtował się pogląd, że obliczanie terminu prekluzyjnego może mieć dwojaki charakter - a tempore facti (wiedza rzeczywista od daty powstania określonej okoliczności) lub a tempore scientiae (możliwość przypisania wiedzy - od chwili, w której można byłoby przypisać wiedzę o danym fakcie). Treść przepisu art. 45 ust. 5 u.k.k. nie wskazuje na to, aby wprowadzając określony w nim termin ustawodawca kierował się czasem, kiedy konsument poweźmie wiedzę o istnieniu podstaw do skorzystania z prawa przewidzianego w art. 45 ust. 1 u.k.k. W przepisie tym nie ma bowiem znaczenia wiedza o danym fakcie, ale konkretny fakt - data wykonania umowy pożyczki/kredytu. Podzielić należy pogląd, że przez wykonanie umowy kredytu konsumenckiego (zwłaszcza w stosunku do umów będących w realizacji) należy rozumieć datę spełnienia przez bank świadczenia charakterystycznego dla tej umowy, to jest datę uruchomienia kredytu. O wykonaniu takiej umowy można mówić wówczas, gdy kredytobiorca uzyskał przedmiot kredytu na własność, bądź gdy stworzono mu prawną możliwość wykorzystania przedmiotu kredytu. Wykonanie umowy w tym przypadku nie może być rozumiane jako wykonanie przez obie strony wszystkich wynikających z niej świadczeń, gdyż wtedy końcowy termin na skorzystanie z uprawnienia przewidzianego w art. 45 u.k.k. w niektórych przypadkach mógłby stać się niedookreślony (por. M. Grochowski, Komentarz do art. 45 Ustawy o kredycie konsumenckim (w:) K. Osajda (red.) Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz, opubl. Legalis; por. wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 13 czerwca 2018 r., sygn. akt XVI C 1375/17, opubl. Legalis). Należy zatem przyjąć, że termin przewidziany w powołanym art. 45 ust. 5 u.k.k. rozpoczyna swój bieg od daty wykonania umowy kredytu, za którą należy uznać datę spełnienia głównego świadczenia stanowiącego o istocie tej umowy, to jest świadczenia kredytodawcy polegającego na pozostawieniu do dyspozycji kredytobiorcy umówionych środków pieniężnych

Kredyt został wypłacony 19 maja 2021 r., zatem ewentualne uprawnienie pozwanej do złożenia oświadczenia w trybie art. 45 ust. 1 u.k.k. wygasło 19 maja 2022 r. W konsekwencji takie oświadczenie złożone przez niego w styczniu 2023 r. w toku procesu (k. 57) nie mogło wywołać skutku. Podważanie przez pozwaną wysokości zadłużenia było oparte na błędnym założeniu skuteczności jej oświadczenia o skorzystaniu z kredytu darmowego było więc bezzasadne.

Podsumowując wskazać należy, że w wyniku dokonanej z urzędu kontroli Sąd doszedł do przekonania, że umowa stron nie zawiera niedozwolonych postanowień umownych, o których mowa w art. 385 ¹ § 1 k.c.

Mając zatem powyższe na uwadze Sąd w pkt 1 sentencji, na podstawie art. 69 Prawa bankowego, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 99.403,33 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 11 sierpnia 2022 r. do dnia zapłaty. O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu na podstawie art. 481 k.c., zasądzając je od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

O kosztach postępowania Sąd orzekł, jak w pkt II wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c. Na koszty postępowania należne od pozwanej jako strony przegrywającej proces w całości złożyła się uiszczona przez powoda opłata od pozwu w wysokości 4.971 zł oraz wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w wysokości 5.400 zł wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa - 17 zł.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.