I C 1124/15 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2016-07-15
Sygn. akt I C 1124/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 lipca 2016 roku
Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący : SSO Bożena Jaskuła
Protokolant : Justyna Chojecka
po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2016 roku w Warszawie na rozprawie
sprawy z powództwa T. C.
przeciwko Skarbowi Państwa – Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska w W. i K. N.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanych Skarbu Państwa – Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w W. i K. N. solidarnie na rzecz powoda T. C. 8.942 zł (osiem tysięcy dziewięćset czterdzieści dwa złote) z ustawowymi odsetkami od 10 listopada 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;
II. oddala powództwo w pozostałej części;
III. zasądza od pozwanych Skarbu Państwa – Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w W. i K. N. solidarnie na rzecz powoda T. C. 1.665 zł (jeden tysiąc sześćset sześćdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym 1.200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Sygn. akt: I C 1124/15
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 02 października 2015 r. skierowanemu przeciwko Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska w W. (pozwany ad. 1) oraz K. N. (pozwany ad. 2), prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą (...), powód T. C. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych kwoty 8 942 zł tytułem odszkodowania w oparciu o art. 79 ust. 1 pkt 3b ustawy prawo autorskie i pokrewne wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego w wysokości 2 400 zł. Jako powód dochodzonego przez siebie roszczenia wskazał wykorzystanie jego zdjęć w zakresie albumu (...), sporządzonego w wersji papierowej oraz elektronicznej, bez uprzedniej umowy określającej precyzyjnie zakres wykorzystania fotografii i pola eksploatacji oraz uzgodnienie wynagrodzenia za ich wykorzystanie. Wskazana publikacja została przygotowanego przez Regionalną Dyrekcję Ochronny Środowiska w W. i wydana przez wydawnictwo (...) (pozew – k. 4-13).
W odpowiedzi na pozew z dnia 06 listopada 2015 r. (data stempla pocztowego - k. 114) pozwany Skarb Państwa - Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w W. wniósł o oddalenie powództwa (odpowiedź na pozew pozwanego ad. 1 – k. 61-66).
Pismem z dnia 10 listopada 2015 r. (data stempla pocztowego - k. 119) powód sprecyzował oznaczenie strony pozwanej, wskazując, że pozwanym ad. 1 w niniejszej sprawie winieni być Skarb Państwa reprezentowany przez Regionalnego Dyrektora Ochronny Środowiska w W. (pismo procesowe powoda – k. 117-118).
W odpowiedzi na pozew z dnia 01 grudnia 2015 r. (data stempla pocztowego - k. 122) pozwany K. N. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasadzenie o powoda na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na pozew pozwanego ad. 2 – k. 120-121).
W odpowiedzi na pozew z dnia 05 stycznia 2016 r. (data stempla pocztowego - k. 165) Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa jako zastępca pozwanego Skarbu Państwa - Regionalnego Dyrektora Ochronny Środowiska w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania od strony powodowej na rzecz Skarbu Państwa - Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w W., w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanego Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, według norm przepisanych. Zastępca pozwanego Skarbu Państwa, poza zarzutami merytorycznymi, zarzucił stronie powodowej brak legitymacji czynnej do występowania w niniejszym postępowaniu (odpowiedź na pozew pozwanego ad. 1 zastępowanego przez PGSP – k. 145-154).
W dalszym toku sprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 05 czerwca 2014 r. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w W. na swojej stronie internetowej wystosowało zaproszenie do współpracy skierowane do fotografów w zawiązku z planowanym wydaniem albumu fotograficznego (...) w ramach projektu „(...)”. Do powyższego wydawnictwa poszukiwała zdjęć prezentujących zwierzęta występujące na M., które miały stanowić ilustrację treści merytorycznych zawartych w albumie. W ogłoszeniu tym Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w W. zachęcała do przesyłania zdjęć, spośród których zostanie dokonany wybór do ww. publikacji. Wybrane zdjęcia, zgodnie z ogłoszeniem, miały być umieszczone w publikacji po uprzednim podpisaniu umowy i uzgodnieniu warunków finansowych. Planowane było również wydanie plakatu edukacyjnego z kalendarium ( dowód: wydruk treści ogłoszenia z dnia 05 czerwca 2014 r. - k. 21 / k. 69-72).
W dniach 25-27 lipca 2014 r. powód T. C. za pośrednictwem 15 wiadomości e-mail przesłał na wskazany w ogłoszeniu adres mailowy zdjęcia swojego autorstwa przedstawiające derkacza, szpaka, kukułkę, ziębę, nornicę rudą, ryjówkę aksamitną, zaskrońca, rybitwę czarną, bociana białego, sokoła, remiza, raniuszka, sikorę ubogą, sikorę czubatkę, sikorę modrą ( dowód: korespondencja mailowa powoda - k. 71-78). Powód o informacji Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w W. dowiedział się ze strony internetowej, a częściowo od kolegi M. P. (1) ( dowód: zeznania powoda T. C. w charakterze strony – k. 242243v. /nagranie protokołu rozprawy z dnia 04 lipca 2016 r. 00:03:50-00:36:54).
W dnu 28 lipca 2014 r. pomiędzy Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w W. a K. N., prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą (...), której przedmiotem była realizacja projektu „(...)”. Wskazany projekt obejmował przygotowanie do druku i (...) wydawnictwa (...) w ilości 3 000 egzemplarzy, opracowanie i druk dwustronnego plakaty edukacyjnego w ilości 3 000 egzemplarzy, wynajem Sali konferencyjnej z wyposażeniem na konferencję podsumowującą i organizację i obsługę ww. konferencji ( dowód: umowa nr (...) z dnia 28 lipca 2014 r. - k. 79-82).
W dniu 28 września 2014 r. powód T. C. za pośrednictwem poczty elektronicznej korespondował z pozwanym K. N. w zakresie publikacji Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w W.. Pozwany poinformował powoda, że jego zdjęcie zostało wycenione na kwotę 100 zł za sztukę ( dowód: korespondencja mailowa stron 137-138). Powód, po przeprowadzonych wcześniej rozmowach telefonicznych, oraz na skutek korespondencji z pozwanym, rozumiał, że cena ta obejmuje udzielenie licencji na jednym polu eksploatacji ( dowód: zeznania powoda T. C. w charakterze strony – k. 242-243v. /nagranie protokołu rozprawy z dnia 04 lipca 2016 r. 00:03:50-00:36:54).
W dniu 25 listopada 2014 r. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w W. na swojej stronie internetowej poinformowała o wydaniu publikacji albumu fotograficzno-edukacyjnego (...) w wersji papierowej oraz w wersji elektronicznej dostępnej na stronie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (...) w wersji dwujęzykowej ( dowód: wydruk treści informacji z dnia 25 listopada 2014 r. - k. 21 / k. 69-72). We wskazanej publikacji ukazały się zdjęcia autorstwa powoda T. C. w postaci zdjęcia zimorodka na stronie 12/132 zajmującego ok. ½ strony, trzech zdjęć kuropatwy, dudka i bączka znajdujących się w górnym rzędzie strony 92/132, każde zajmujące do ¼ strony, zdjęcie dudka na stronie 96/132 zajmujące całą stronę, zdjęcie lerka na stronie 102/132 zajmujące całą stronę ( dowód: wydruki ze strony www.almor.pl z wersji elektronicznej albumu – k. 17-20 i k. 56).
W dniu 26 listopada 2014 r. odbyła się konferencja podsumowująca projekty z zakresu ochrony przyrody realizowane przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w W.. Zostały na niej publicznie zaprezentowane fotografie użyte w albumie (okoliczność bezsporna; dowód: wydruk zdjęcia z konferencji z dnia 26 listopada 2014 r. ze strony internetowej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w W. – k. 26).
W grudniu 2014 r. przesłano do powoda T. C. projekt umowy licencyjnej oznaczonej datą 26 listopada 2014 r., obejmujący udzielenie przez powoda (...) licencji bezterminowej i niewyłącznej, bez ograniczeń terytorialnych, na użycie 5 zdjęć autorstwa powoda w projekcie pt.: „(...)” w albumie (...) i w materiałach promujących: kalendarzu, wystawie, zaproszeniu – na następujących polach eksploatacji: 1) utrwalenie – wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską; 2) użyczenie egzemplarza; 3) publiczne wystawienie, a także publiczne udostępnienie utworu w taki sposób, aby każdy mógł go mieć w miejscu i czasie wskazanym przez licencjonobiorcę. Wraz z umową powodowi przesłano rachunek opatrzony datą 26 listopada 2014 r. na kwotę wynagrodzenia za udzielenie licencji wskazaną w ww. umowie licencyjnej w wysokości 550 zł brutto. ( dowód: projekt umowy licencyjnej nr (...) – k. 23-24; rachunek z dnia 26 listopada 2014 r. – k. 25).
Pozwany K. N. przelał na rachunek bankowy powoda T. C. kwotę wynagrodzenia wskazaną w projekcie umowy licencyjnej zgodnie z rachunkiem. Powód nie przyjął tej kwoty i odesłał ją przelewem zwrotnym na rachunek pozwanego ( okoliczności bezsporne).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie ww. dokumentów załączonych do akt niniejszej sprawy, które to dokumenty nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Stan faktyczny Sąd ustalił także w oparciu o zeznania świadków T. P. (k. 204-205 / nagranie protokołu rozprawy z dnia 16 marca 2016 r. 00:05:45-00:22:20), A. A. (k. 205-206/ nagranie protokołu rozprawy z dnia 16 marca 2016 r. 00:24:20-00:35:13), M. P. (2) (k. 206-207/ nagranie protokołu rozprawy z dnia 16 marca 2016 r. 00:35:55-00:45:48) oraz zeznania powoda T. C. w charakterze strony – (k. 242-243v. /nagranie protokołu rozprawy z dnia 04 lipca 2016 r. 00:03:50-00:36:54). Sąd przydał im walor wiarygodności, bowiem zeznania te były spójne i logiczne, zwłaszcza w zakresie, w jakim korelowały one ze stanem fanem faktycznym przedstawionym w dokumentach załączonych do akt sprawy. W pełni zaś Sąd dał wiarę zeznaniom złożonym przez powoda w charakterze strony.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Żądanie pozwu było co do zasady usprawiedliwione i jako takie zasługiwało na częściowe uwzględnienie.
Na wstępie podkreślić należy, iż biernie legitymowanym podmiotem w sporach związanych z naruszeniem autorskich praw majątkowych jest przede wszystkim osoba fizyczna albo prawna, która dokonała tego naruszenia. Bez znaczenia pozostaje przy tym działanie sprawcy w dobrej wierze, jak i brak subiektywnego zawinienia. W gronie biernie legitymowanych może chodzić zarówno o osoby trzecie, jak i o kontrahentów podmiotu prawa autorskiego, którzy przekroczyli granice udzielonego im umową upoważnienia, a nawet o współtwórców danego utworu (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 1960 r., sygn. akt I CR 234/60, OSNCK 1961/4/124). Nadto nadmienić przy tym należy, że dla prawno-autorskiej ochrony utworu nie ma znaczenia, w jaki sposób dokonujący naruszenia wszedł w jego posiadanie lub też, w jaki sposób utwór do niego dotarł (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 marca 2006 r., sygn. akt VI ACa 1012/05, OSA 2007/12/36).
Zgodnie z dyspozycją art. 422 k.c., za szkodę odpowiedzialny jest nie tylko ten, kto ją bezpośrednio wyrządził, lecz także ten, kto inną osobę do wyrządzenia szkody nakłonił albo był jej pomocny, jak również ten, kto świadomie skorzystał z wyrządzonej drugiemu szkody. Pomocnik odpowiada wówczas, gdy umyślnie, a więc chcąc, by sprawca dokonał określonego czynu, wspiera sprawcę intelektualnie (np. przez udzielanie porad) lub technicznie (np. dostarczając mu sprzęt przeznaczony do kopiowania utworów). Pomocnikiem jest także osoba udzielająca pomocy po dokonaniu przez bezpośredniego sprawcę czynu niedozwolonego. Z kolei nakłaniający ponosi odpowiedzialność, gdy można wykazać, iż namawiał sprawcę (wywoływał u niego zamiar lub utwierdzał go w nim) do dokonania określonego czynu.
Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 666 ze zm., dalej jako: prawo autorskie), przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Z kolei w myśl ust. 2 pkt 3 powołanego wyżej przepisu, w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory fotograficzne.
Ochrona praw autorskich nie jest uzależniona od tego, jaką wartość artystyczną lub literacką przedstawia utwór, a istotne jest, aby był on przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalonym w jakiejkolwiek postaci (zob. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 1932 r., sygn. akt OSN 1933/1/7; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 1936 r., syn akt I K 336/36, LEX nr 575018; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 1972 r., sygn. akt II CR 137/72, niepubl.). Niewątpliwie zaś sporządzone przez powoda przedmiotowe fotografie opisane w żądaniu pozwu podlegają ochronie prawa autorskiego będąc utworem, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 3 prawa autorskiego.
Dla prawnoautorskiej ochrony utworu natomiast nie ma znaczenia, w jaki sposób dokonujący naruszenia wszedł w jego posiadanie lub też, w jaki sposób utwór do niego dotarł, w szczególności nie ma znaczenia okoliczność, iż utwór, stanowiący przedmiot naruszenia, pozwany sam wykonał. Utwór podlega bowiem ochronie z chwilą jego uzewnętrznienia w jakiejkolwiek postaci umożliwiającej jego odbiór przez inne osoby poza autorem.
Pozwany Skarb Państwa - Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w W. podniósł zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powoda wskazując, że fotografie powoda nie stanowią utworu w rozumienia prawa autorskiego. Stanowisko to nie zasługiwało na uwzględnienie. Powód T. C. bowiem ponad wszelką wątpliwość wykazał, że fotografie będące przedmiotem niniejszego pozwu spełniają kryteria utworu zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 3 prawa autorskiego. Ciężar udowodnienia faktu, że zdjęcia te nie spełniają wymagań utworu w myśl prawa autorskiego spoczywała, zgodnie z treścią art. 6 k.c., na pozwanym. W toku zaś tego procesu strona pozwana nie podołała temu obowiązkowi, a zatem zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powoda był pozbawiony jakichkolwiek podstaw. Powód T. C. bowiem wykazał, iż jest on uprawniony do utworów w postaci zdjęcia zimorodka (s. 12/132), kuropatwy (s. 92/132), dudka (s. 92/132), bączka (s. 92/132), dudka (s. 96/132) oraz lerka (s. 102/132). Utwory rozpowszechniane przez pozwanych Skarb Państwa - Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w W. oraz K. N. w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej pod nazwą (...) miały charakter twórczy.
Stosownie do treści art. 79 ust. 1 prawa autorskiego, uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa:
1) zaniechania naruszania;
2) usunięcia skutków naruszenia;
3) naprawienia wyrządzonej szkody:
a) na zasadach ogólnych albo
b) poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione – trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu;
4) wydania uzyskanych korzyści.
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie narzuca żadnego systemu (sposobu) ustalania wynagrodzenia twórcy, jedynie w art. 43 ust. 2 wskazuje na dwa kryteria, które w razie sporu co do wysokości wynagrodzenia za przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji, powinny być brane pod uwagę, a mianowicie zakres udzielonego prawa i korzyści wynikające z korzystania z utworu. Sąd Okręgowy podziela pogląd, że stosowne wynagrodzenie w rozumieniu art. 79 ust. 1 prawa autorskiego, to takie, jakie otrzymałby autor (również autor opracowania zależnego), gdyby osoba, która naruszyła jego prawa majątkowe, zawarła z nim umowę o korzystanie z utworu w zakresie dokonanego naruszenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2006 r., sygn. akt II CSK 245/06, LEX nr 233063; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2004 r., sygn. akt II CK 90/03, OSNC 2005/4/66; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 26 lutego 1998 r., sygn. akt I ACa 39/98, OSA 1999/2/6; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 22 czerwca 2006 r., sygn. akt I ACa 754/05, LEX nr 194542).
Ustalając wyliczenie wynagrodzenia autorskiego, jakiego mógłby żądać powód tytułem udzielenia (...) licencji bezterminowej i niewyłącznej, bez ograniczeń terytorialnych, na użycie 5 ww. zdjęć autorstwa powoda w projekcie pt.: „(...)” w albumie (...) i w materiałach promujących: kalendarzu, wystawie, zaproszeniu – na polach eksploatacji wskazanych w projekcie umowy licencyjnej oznaczonej datą 26 listopada 2014 r., Sąd oparł się na dyspozycji wskazanej treści przepisu art. 322 k.p.c. Zgodnie z jego treścią jeżeli w sprawie o naprawienie szkody, o dochody, zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub o świadczenie z umowy o dożywocie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. Na tej podstawie Sąd meriti uznał, że właściwe powinno być przyjęcie w ustaleniu wynagrodzenia za wykorzystanie wskazanych zdjęć bez zgody powoda na wszystkich polach eksploatacji w oparciu o wynagrodzenia rynkowe. Dlatego Sąd podzielił w całej rozciągłości stanowisko powoda, akceptując stawki minimalne honorariów autorskich za wykorzystanie utworów fotograficznych zgodnie z tabelami wynagrodzeń wskazanymi przez Związek (...) ( dalej: (...); tabele wynagrodzeń Z.– k. 27-55). W ocenie Sądu wskazane kwoty odpowiadają bowiem wartościom rynkowym i biorąc pod uwagę charakter utworu, jakimi były fotografie, uzasadnione było przyjęcie uśrednionych wartości wskazanych zdjęć, uwzględniających sposób ich wykorzystania w przedmiotowej publikacji. Zgodnie zaś z wartościami wskazanymi w ww. tabelach wynagrodzeń wartość wykorzystanych zdjęć na wszystkich polach eksploatacji wynosiła łącznie kwotę 4 471 zł, tj. kwotę 731 zł za zdjęcie zimorodka (s. 12/132), kwotę 626 zł (626 zł x 3 = 1 938 zł) za każde z trzech zdjęć: kuropatwy, dudka i bączka (s. 92/132), oraz kwoty po 901 zł (901 zł x 2 = 1 802 zł) za zdjęcie dudka (s. 96/132) i lerka (s. 102/132). Sąd uwzględnił również, ustalając wartość tych zdjęć, charakter twórczej pracy powoda, przejawiający się w zwiększonym nakładzie pracy oraz samej trudność uzyskania zdjęć przyrodniczych, niż ma to zdjęcie w przypadku np. fotografii modowej czy urbanistycznej. Uzasadniało to przyjęcie dwukrotności stawki minimalnej wskazanej w tabeli (...).
Mając powyższe na względzie, a jednocześnie uznając, że naruszenie praw autorskich powoda było zawinione przez pozwanych Skarb Państwa - Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w W. i K. N., Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 8 942 zł. Należy bowiem wskazać, że pozwani bez uprzedniej zgody T. C. umieścili w publikacji (...) ww. zdjęcia powoda, mimo że w treści zaproszenia do współpracy z dnia 05 czerwca 2014 r. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w W. wskazała, że wybrane zdjęcia nadesłane przez fotografów zostaną wykorzystane dopiero po podpisaniu umowy i uzgodnieniu warunków finansowych. Do podpisania umowy i uzgodnienia warunków finansowych obejmujących wszystkie wykorzystane w ww. publikacji pola eksploatacji nigdy nie doszło. Sąd uwzględnił powództwo w całości żądanej kwoty 8 942 zł (2 x 4 471 zł), stanowiącej dwukrotność stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu. Na podstawie bowiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. sygn. akt SK 32/14 (Dz.U. poz. 932) art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy prawo autorskie utracił moc z dniem 01 lipca 2015 r. w zakresie, w jakim uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa, naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej - w przypadku gdy naruszenie jest zawinione - trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu. Trybunał Konstytucyjny we wskazanym orzeczeniu nie orzekł o niezgodności z Konstytucją RP przepisów prawa autorskiego, które przewidują możliwość żądania przez uprawnionego dwukrotności stosownego wynagrodzenia, gdy naruszyciel nie ponosi winy. Nie należy więc tego przepisu rozumieć w ten sposób, że wielokrotności wynagrodzenia można domagać się jedynie w przypadku niezawinionego naruszenia praw autorskich majątkowych, zaś w przypadku naruszenia zawinionego naruszenia praw majątkowych na zasadach ogólnych. Sąd podziela bowiem stanowisko, po wskazanym orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego należy zastosować taką wykładnię art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b prawa autorskiego, która również w przypadku zawinionego naruszenia praw autorskich daje możliwość uprawnionemu domagania się dwukrotności stosownego wynagrodzenia (por. E. Ferenc-Szydełko, Komentarz do art. 79 prawa autorskiego [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, wyd. C.H. BECK, Warszawa 2016). W przeciwnym razie zawinione działanie podmiotu naruszającego prawa autorskie było by w sposób nieusprawiedliwiony premiowane. Taka zaś interpretacja tego przepisu stoi w duchu z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, którego orzeczenie motywowane było zachowaniem równowagi pomiędzy uprawnionym z tytułu ochrony praw autorskich a sprawcą szkody. Ustalenie odszkodowania na poziomie dwukrotność stosownego wynagrodzenia jest w ocenie Sądu proporcjonalną ingerencją w strefę praw majątkowych sprawców szkody, których działania były zawinione.
O odsetkach ustawowych od zasądzonej należności z tytułu zadośćuczynienia orzeczono zgodnie z art. 481 § 1 k.c. w zw. art. 455 k.c., nie uwzględniając w tym zakresie żądania pozwu. Powód domagał się bowiem zasądzenie odsetek od dnia wniesienia pozwu, zaś w ocenie Sądu właściwą datą naliczania odsetek winna być data doręczenia odpisu pozwu pierwszemu z pozwanych, tj. K. N.. Odpis pozwu został bowiem mu doręczony w dniu 10 listopada 2015 r. (dane za: System Informatyczny SAWA). W tej sytuacji trzeba przyjąć, iż pozwani od dnia 10 listopada 2015 r. popadli w opóźnienie w spełnieniu tego świadczenia i należne odsetki od zasądzonej kwoty odszkodowania należą się od dnia 10 listopada 2015 r. W związku ze zmianą treści przepisu art. 481 k.c. za okres od dnia 10 listopada 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. od zasądzonej kwoty należą się odsetki ustawowe, zaś za okres od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty odsetki ustawowe za opóźnienie (pkt I. wyroku).
W pozostałym więc zakresie, tj. dotyczącym roszczenia odsetkowego, powództwo zostało oddalone (pkt II. wyroku).
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. oraz na podstawie § 2 i § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.). Strona powodowa w zakresie roszczenia głównego wygrała ten proces w całości. Wobec tego Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 1 665 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 1 200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt III. wyroku).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Bożena Jaskuła
Data wytworzenia informacji: