Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 października 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Bożena Chłopecka

Protokolant: Karolina Stańczuk

po rozpoznaniu w dniu 1 września 2020 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa J. B.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz J. B. kwotę 100.000 zł. (sto tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 17 lutego 2017r. do dnia zapłaty,

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  ustala, że powód ponosi koszty postępowania w 33,34% zaś pozwany w 66,66%,

z tym, że ich rozliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt: IC 1161/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 17 listopada 2016 roku skierowanym przeciwko pozwanym (...) S.A. z siedzibą w W. oraz (...) Centrum (...) w L. powód J. B. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz tytułem zadośćuczynienia kwoty 150.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Powód wniósł również o zasądzenie in solidum od pozwanych kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że jego roszczenie dotyczy śmierci jego matki, S. B.. U matki powoda wystąpiły powikłania po kilku hospitalizacjach i operacjach w Szpitalu im. (...) w L.. Zdaniem powoda personel szpitala dopuścił się zaniedbań co spowodowało, że u S. B. pojawił się ciężki stan septyczny, który został zainicjowany przewlekłym zapaleniem kości, a to spowodowane było zakażeniem podczas leczenia operacyjnego złamania prawej kości udowej. Powód wskazał, iż (...) Centrum (...) jest następcą prawnym Szpitala im. (...) w L. /pozew k. 2-3/.

Pozwany (...) S.A. w W. w odpowiedzi na pozew z dnia 20 marca 2017r. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska zakwestionował żądanie pozwu zarówno co do zasady, jak i wysokości, twierdząc, że nie doszło, ani do zawinionego powstania szkody, ani do zaniechań personelu ubezpieczonego szpitala. Pozwany wskazuje również, iż żądana przez powoda kwota nie odnosi się do aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa oraz jest nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy /odpowiedź na pozew k. 39-40/.

Pozwany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. w odpowiedzi na pozew z dnia 20 marca 2017r. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany wskazał, że nie posiada legitymacji biernej w niniejszej sprawie, gdyż nie przejął zobowiązań po zlikwidowanym Zespole (...) w L., który prowadził szpital, w którym leczona była matka powoda /odpowiedź na pozew 50-55/.

W piśmie procesowym z dnia 19 września 2017 roku powód cofnął powództwo wobec (...) Centrum (...) w L. bez zrzeczenia się roszczenia /pismo k.113-114/.

Postanowieniem z dnia 8 listopada 2017 roku Sąd Okręgowy w Warszawie umorzył postępowanie w stosunku do (...) Sp. z o.o. w L. oraz zasądził od powoda J. B. na rzecz (...) Sp. z o.o. w L. kwotę 5.417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego /postanowienie k. 132-134/.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie /protokół rozprawy k. 314-315/.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 sierpnia 2009 roku S. B., matka powoda, przebywała ze znajomymi nad stawem rybnym w miejscowości O.. Tam przechodząc po desce opartej na betonowych bloczkach przewróciła się i doznała urazu prawej kości udowej /bezsporne/.

Bezpośrednio po wypadku S. B. trafiła na Oddział Chirurgii Urazowej Szpitala imienia J. J. w L., gdzie przebywała do 3 września 2009 roku. U S. B. stwierdzono złamanie przez i podkrętarzowe kości udowej prawej. W szpitalu wykonano operacyjnie zespolenie złamania. Po operacji doszło do przemieszczenia odłamów kostnych i w celu ich stabilizacji dokonano korekcji operacyjnej nastawienia przy pomocy prętów E.. Po nauce chodzenia S. B. została wypisana do domu z zaleceniem nieobciążania chorej kończyny przez 6 tygodni / dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 4/.

W dniach od 12 października 2009 roku do dnia 14 października 2009 roku S. B. ponownie przebywała w szpitalu. Stwierdzono postępujący zrost złamania. Nie pozwolono na obciążanie operowanej kończyny i wymieniono gips biodrowy / dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 5/.

Kolejna hospitalizacja S. B. miała miejsce od 24 listopada 2009 roku do 7 grudnia 2009 roku, zostały usunięte pręty E. i wykonano otwartą repozycję oraz stabilizację odłamów kostnych metodą Z.. Po unieruchomieniu w gipsie biodrowym pacjentkę wypisano do domu z zaleceniem zakazu obciążania operowanej kończyny, przyjmowania leków oraz kontroli lekarskiej / dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 6/.

Od 14 stycznia 2010 roku do 18 stycznia 2010 S. B. ponownie przebywała w szpitalu celem kontroli efektów leczenia operacyjnego. Po zdjęciu gipsu oraz wykonaniu RTG stwierdzono prawidłowe osadzenie łączników i postępujący zrost odłamów kości. Pozostawiono pacjentkę bez opatrunku gipsowego i wypisano ją w stanie ogólnym dobrym / dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 8/.

W dniach od 30 sierpnia 2010 roku do 10 września 2010 roku S. B. ponownie przebywała w szpitalu w L. z powodu obluzowania zespolenia, przeszła kolejną operację w dniu 31 sierpnia 2010 roku. W trakcie operacji usunięto płytę Z. i drobne martwaki kosci. Stwierdzono słaby zrost kości udowej. Implantowano gąbki garamycynmowe / dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 7/.

W trakcie leczenia i pomiędzy poszczególnymi pobytami w szpitalu S. B. nie mogła się poruszać, potrzebowała pomocy przy podstawowych czynnościach fizjologicznych. Opiekę nad nią sprawował syn, synowa, wynajęta przez syna pielęgniarka oraz czasem znajomi / dowód: zeznania powoda J. B. k. 156-157 i k. 314v./.

W październiku 2013 roku matka powoda trafiła na obserwację w Oddziale Chorób Wewnętrznych Szpitala (...) w L., gdzie rozpoznano u niej posocznicę oraz zmiany zapalne, naciekowe trzonów kręgowych kręgosłupa piersiowego ( (...)- (...)) i tkanek miękkich przykręgosłupowych oraz podejrzenie ropnia w kanale kręgowym w odcinku (...)- (...). Tam wdrożono leczenie przy pomocy antybiotyków i wlewów dożylnych insuliny. W dniu 14 listopada 2013 roku chorą przeniesiono do Oddziału Neurochirurgii Szpitala w L. w celu leczenia operacyjnego / dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 12-16/.

W czasie 4 dniowego pobytu w Szpitalu w L. potwierdzono rozpoznania ustalone w Oddziale Chorób Wewnętrznych Szpitala w L.: ropniak podtwardówkowy i złamanie patologiczne trzonu kręgowego (...). Początkowo zakwalifikowano ją do zabiegu operacyjnego, jednak ze względu na ciężki i stale pogarszający się stan pacjentki (niewydolność krążeniowa-oddechowa, niewydolność nerek, rozległe odleżyny) odstąpiono od leczenia operacyjnego / dowód: historia choroby k. 18-20/.

S. B. zmarła w 4 dobie pobytu w Oddziale Neurochirurgii Szpitala w L.. Jako przyczynę zgonu wskazano posocznica gronkowcowa, zacieki zapalne kręgosłupa, niewydolność wielonarządowa / dowód: historia choroby k. 18-20, karta statystyczna do karty zgonu k.21/.

Powód J. B. był bardzo zżyty ze swoją matką. Jest jedynakiem. To matka go wychowywała i ukierunkowała na życie. Także matka wspierała powoda po wejściu w dorosłość. Razem uczestniczyli w rodzinnych imprezach. Zmarła często pomagała synowi finansowo, pomagała płacić za studia, udzielała wsparcia. Pomagała również w wychowywaniu małoletniej córki powoda / dowód: zeznania powoda J. B. k. 156-157 i k. 314v./.

Obecnie powód jest po rozwodzie. Jest sam. Jego córka ma 17 lat. Utrzymują razem kontakt telefoniczny. Ponadto widują się raz, dwa razy w tygodniu. W czerwcu 2020 roku powód został zwolniony z pracy. Obecnie poszukuje pracy / dowód: zeznania powoda J. B. k. 156-157 i k. 314v./.

Szpital imienia J. J. w L. (później Zakład Opieki Zdrowotnej w L.) był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym (...) S.A. z siedzibą w W. / dowód: polisa k. 105-107/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o kserokopie dokumentów medycznych zgromadzonych w aktach sprawy. Sąd uznał dowody z dokumentów za wiarygodne, albowiem ich autentyczność nie została zakwestionowana przez strony, a ponadto Sąd nie znalazł podstaw do ich podważenia z urzędu. Nadto Sąd dał wiarę zeznaniom powoda J. B. (k. 156-157 i k. 314v.) albowiem są one szczere, spójne oraz znajdują potwierdzenie w pozostałych dowodach zgromadzonych w aktach sprawy.

Opinie biegłych sporządzone na poczet niniejszego postępowania, jak również opinie złożone przez powoda Sąd uznał za wiarygodne, rzetelne i odpowiadające na pytania Sądu w zakresie wiadomości specjalnych. Sąd zwraca uwagę, że biegli sporządzający opinie w toku niniejszego postępowania dysponowali skąpą dokumentacją odnoszącą się do przebiegu leczenia S. B., wobec czego nie byli w stanie jednoznacznie określić, na którym etapie hospitalizacji i jakie bakterie wpłynęły do rany S. B. (k-227-233 opinia biegłego lekarza R. M. k-235-238 opinia biegłego T. D.). Dlatego też Sąd oparł się na opiniach sporządzonych w toku innych postępowań sądowych, przed Sądem Okręgowym w Legnicy i przed Sądem Rejonowym w Lubinie. Biegły dr n. med. K. C. (sygn.. akt Ic-upr 186/11, S.R. W L.) w opinii z dnia 20 grudnia 2011 roku stwierdził, iż u S. B. doszło do zakażenia śródoperacyjnego, które może zdarzyć się w każdym szpitalu. Powstanie ropnego zapalenia kości udowej było skutkiem złamania i wielokrotnych zabiegów operacyjnych z wyjmowaniem i wstawianiem metalowych łączników. Zakażenie to zdarzyło się w trakcie pobytu S. B. w Zakładzie Opieki Zdrowotnej w L., które to założenie Sąd przyjął za wiarygodne przy ustalaniu stanu faktycznego (k-9-11, opinia ze sprawy o sygn. akt IC-upr 186/11, S.R. W L. z powództwa S. B. przeciwko (...) S.A.). Podobnie wypowiedział się w opinii biegły dr hab. n. med. W. N., który stwierdził, że istnieje duże prawdopodobieństwo, iż w trakcie kilku hospitalizacji i operacji, którym poddawana była S. B., mogło dojść do zakażenia rany operacyjnej. Okolicznościami sprzyjającymi infekcji były stwierdzona u poszkodowanej cukrzyca, otyłość oraz okresowe unieruchomienie, które obniżały odporność na infekcję (k-282-286 opinia ze sprawy o sygn. akt IC 283/12, S.O. w L. z powództwa S. B. przeciwko (...) „(...)” S.A.). Także biegły lekarz M. R. stwierdził, że do zapalenia kości udowej doszło po leczeniu operacyjnym tej kości po wypadku z 9 sierpnia 2009r. Biegły zwrócił także uwagę na łatwość zakażenia u osoby będącej w takiej kondycji fizycznej i zdrowotnej jak matka powoda. S. B. doznała skomplikowanego urazu, który wymagał trudnej terapii, jednakże do naturalnych i tzw. normalnych powikłań w tym uszkodzeniu nie mieści się takie powikłanie jak zapalenie kości, a już na pewno zgon pacjenta(k-287-289 opinia ze sprawy o sygn. akt IC 283/12, S.O. w L. z powództwa S. B. przeciwko (...) „(...)” S.A.).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

W niniejszej sprawie powód dochodził zapłaty 150 000 zł tytułem zadośćuczynienia od zakładu ubezpieczeń, w którym placówka medyczna odpowiedzialna za szkodę wykupiła ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej.

Zgodnie z dyspozycją art. 822 § 1, 2 i 4 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Zgodnie z treścią art. 415 k.c., kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Przesłanki odpowiedzialności deliktowej w świetle przywołanego przepisu stanowią zatem wina, szkoda oraz związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zdarzeniem sprawczym wywołującym szkodę a tą szkodą.

Zakład leczniczy ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez personel medyczny. Obowiązkiem całego personelu szpitala jest dołożenie należytej staranności w leczeniu każdego pacjenta. Odpowiedzialność szpitala wynika z treści art. 430 k.c. Przesłankami odpowiedzialności z art. 430 k.c. są: 1) powierzenie na własny rachunek wykonania czynności podwładnemu; 2) zawiniony czyn niedozwolony podwładnego; 3) szkoda wyrządzona przy wykonywaniu powierzonej podwładnemu czynności; 4) związek przyczynowy między czynem niedozwolonym podwładnego a szkodą.

Zachowanie lekarzy czy też innego personelu medycznego musi być obiektywnie bezprawne i subiektywnie zawinione. Placówka medyczna ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez wskazane podmioty. Konstrukcja ta pozwala zerwać personalną więź między działaniem lub zaniechaniem prowadzącym do powstania szkody, a zarzutem niewłaściwego zachowania się, poprzestając na ustaleniu, że niewątpliwie zawinił organ lub któryś z pracowników pozwanego zakładu opieki zdrowotnej. Tym samym wina zostaje odniesiona do dostrzeżonych wadliwości w działaniu zespołu ludzi lub funkcjonowaniu określonej struktury organizacyjnej.

Kodeks cywilny przyjął dualistyczną koncepcję winy, polegającą na tym, że wina łączy w sobie element obiektywny, tj. niezgodność działania sprawcy z określonymi regułami postępowania, czyli każde zachowanie niewłaściwe, a więc niezgodne bądź z przepisami prawa przedmiotowego lub też – w stosunku do lekarza – naruszenie obowiązujących reguł wynikających z zasad wiedzy medycznej, doświadczenia i deontologii zawodowej lub też zachowania się sprzecznego z powszechnie obowiązującymi zasadami współżycia. Bezprawność zaniechania ma miejsce wówczas, gdy istniał obowiązek działania, występował zakaz zaniechania lub też zakaz sprowadzenia skutku, który przez zaniechanie mógłby być sprowadzony. Element subiektywny winy wyraża się w niewłaściwym nastawieniu psychicznym sprawcy szkody (w postaci umyślności lub nieumyślności) i może – w zakresie dotyczącym techniki medycznej - wyrażać się w niewiedzy lekarza, nieostrożności w postępowaniu, nieuwadze bądź też niedbalstwie polegającym na niedołożeniu pewnej miary staranności. Zachowanie lekarza musi być obiektywnie bezprawne i subiektywnie zawinione, a między działaniem lekarza, a powstałą szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Mimo, iż w orzecznictwie w procesach o „błędy medyczne” wykształcił się pogląd, że związek przyczynowy pomiędzy postępowaniem lekarza, a szkodą nie musi być ustalony w sposób pewny, to pokreślić jednak należy, iż niezbędne przesłanki odpowiedzialności deliktowej lekarza lub szpitala muszą zostać wykazane łącznie i nie wystarczy, aby charakteryzował je niski lub średni stopień prawdopodobieństwa.

W niniejszej sprawie strona powodowa wywodziła, iż śmierć matki powoda pozostawała w normalnym związku przyczynowym z zawinionym działaniem pracowników placówki objętej ochroną ubezpieczeniową przez pozwany zakład ubezpieczeń, a przez to możliwe jest przypisanie odpowiedzialności ubezpieczycielowi za krzywdę doznaną przez powoda w wyniku śmierci matki.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a w szczególności opinie biegłych, sporządzone w oparciu o dokumentację medyczną zmarłej S. B., pozwalają na przyjęcie, iż w trakcie pobytu w Zakładzie Opieki Zdrowotnej w L. popełnione zostały istotne błędy w procesie leczenia, które doprowadziły do pogorszenia stanu zdrowia matki powoda, a w konsekwencji do jej śmierci. Sąd za biegłymi ustalił, iż lekarze prowadzący proces leczenia S. B. doprowadzili u niej do zakażenia śródoperacyjnego gronkowcem podczas jednego z zabiegów operacyjnych. Za biegłymi należało także stwierdzić, iż u matki powoda na skutek zakażenia wystąpiło ropne zapalenie kości, co w konsekwencji doprowadziło u niej do sepsy, która była przyczyną zgonu.

Zgromadzone zatem w sprawie dowody w postaci licznych opinii biegłych specjalistów dają podstawy do uznania, iż personelowi Zakładu Opieki Zdrowotnej w L. należy postawić zarzut niedołożenia należytej staranności, zaniedbania i zaniechania, skutkujący przyjęciem odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela za śmierć S. B..

Niewątpliwie śmierć matki stanowiła i stanowi do chwili obecnej dla powoda źródło krzywdy. Cierpienia związane ze śmiercią rodzica były niezwykle zintensyfikowane. Utracił on najbliższą sobie osobę, z którą był związany od urodzenia. Powyższe rozważania prowadzą do konstatacji, iż wykazane zostały zarówno wina personelu medycznego ubezpieczonego, jak i istnienie krzywdy po stronie powoda. W świetle opinii biegłych nie ulega również wątpliwości występowanie normalnego związku przyczynowego pomiędzy wystąpieniem zdarzenia wywołującego krzywdę a zawinionym działaniem ubezpieczonego. Tym samym Sąd znalazł podstawę do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego za krzywdę doznaną przez powoda, a tym samym roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie co do istoty.

Oceniając rozmiar krzywdy doznanej przez J. B. wskazać należy, że powoda łączyły z matką bliskie, pozytywne relacje. Śmierć matki była dla niego bardzo trudną sytuacją. Wielkość zadośćuczynienia zależy od całokształtu okoliczności danego przypadku, konkretyzujących w odniesieniu do osoby poszkodowanej w danej sprawie obiektywne kryteria oceny rozmiaru doznanej przez nią krzywdy. Zasadnicze przesłanki określające jego wysokość stanowią: rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych ich intensywność, nieodwracalność skutków zdrowotnych stopień i trwałość doznanego kalectwa i związana z nim utrata perspektyw na przyszłość, towarzyszące temu poczucie bezradności powodowane koniecznością korzystania z opieki innych osób oraz poczucie nieprzydatności społecznej (zob. uchwałę pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1973 r., III CZP 37/73, OSNC 1974, nr 9, poz. 145 oraz m. in. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1967, I CR 224/67, OSNCP 1968, nr 6, poz. 107, z dnia 19 sierpnia 1980, IV CR 283/80, OSNCP 1981, nr 5, poz. 81, z dnia 12 października 2000 r., IV CKN 128/00, z dnia 12 września 2002 r., IV CKN 1266/00, z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/03, OSNC 2005, nr 2, poz. 40, z dnia 28 czerwca 2005 r., I CK 7/05, z dnia 26 listopada 2009 r., III CSK 62/09).

Reasumując powyższe Sąd przyjął, iż żądana kwota zadośćuczynienia w wysokości 100 000 zł odpowiada rozmiarowi krzywdy doznanej przez powoda. Nie ulega wątpliwości, iż śmierć matki była dla powoda trudnym i traumatycznym przeżyciem. Wspólne życie matka-syn koncentrowało się na wzajemnych relacjach, wsparciu, pomocy, rozmowach toteż w chwili śmierci matki u powoda powstała pustka stanowiąca źródło psychicznego cierpienia. Sąd dostrzega jednocześnie, iż w stosunku do rozmiaru doznanej krzywdy dochodzona kwota stanowiła wygórowane żądanie, zaś uwzględnienie żądania w całości prowadziłoby do niezasadnego wzbogacenia powoda.

O odsetkach od powyżej kwoty orzeczono od dnia następnego po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu w niniejszej sprawie tj. 17 lutego 2017 roku.

Żądanie zatem powoda przekraczające wskazaną w pkt I wyroku kwotę z tytułu zadośćuczynienia oraz w zakresie odsetek mając na uwadze powyższe rozważania, należało uznać za nieuzasadnione, wobec czego podlegało ono oddaleniu (pkt I i II wyroku).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 zdanie drugie i 108 § 1 k.p.c., zgodnie z którymi w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Sąd uznał więc, że powód wygrał sprawę w 66,66%, zaś pozwany 33,34 % należało zatem nałożyć na strony obowiązek pokrycia wszelkich kosztów procesu w zakresie swoje przegranej i na podstawie art. 108 § 1 zdanie drugie k.p.c. pozostawił szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu (pkt III wyroku).