Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Ligoń-Krawczyk

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Ewa Kocielnik

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2024 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa W. W. (1)

przeciwko A. K. (1)

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 1271/21

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 grudnia 2024 r.

Pozwem z dnia 18 lipca 2019 r. (data stempla pocztowego) skierowanym przeciwko A. K. (1) W. W. (1) wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty, że pozwana ma zapłacić na rzecz powoda w terminie dwóch tygodni od daty doręczenia nakazu zapłaty kwotę 115 510,77 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 80 000,00 zł od dnia 15 marca 2019 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 35 510,77 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Wniósł także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W przypadku stwierdzenia braku przesłanek do wydania nakazu zapłaty lub w przypadku prawidłowego wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 99 476,49 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 marca 2019 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż w związku z prowadzoną egzekucją przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Pruszkowie Marię Wasilewską, w dniu 18 grudnia 2017 r. Sąd Rejonowy w Pruszkowie w sprawie sygn. akt I C 1591/15 wydał postanowienie zmieniające sporządzony przez ww. Komornika projekt planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji należącego do powoda ograniczonego prawa rzeczowego w postaci spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nr (...) znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej w P. przy Al. (...). Podał, iż Sąd przyznał powodowi kwotę 115 510,77 zł i nakazał wypłatę tejże kwoty na rachunek wskazany przez powoda. Następnie zauważył, iż pismem z dnia 29 stycznia 2018 r. pozwana, działając jako pełnomocnik powoda – na mocy pełnomocnictwa udzielonego w formie aktu notarialnego w dniu 3 czerwca 2014 r., Rep. A nr (...), wskazała numer rachunku bankowego córki powoda – A. W., jako właściwy do dokonania ww. wpłaty. Zaznaczył, że pozwana była także ustanowiona pełnomocnikiem do konta A. W. z uwagi na jej niepełnoletność. Kolejno powód wskazał, iż od dnia zaksięgowania środków na koncie córki powoda w dniu 29 marca 2018 r. pozwana dokonywała wszelkich operacji rozdysponowując przelanymi środkami bez zgody i woli zarówno powoda, jak i A. W.. Podał, iż wielokrotnie wzywał pozwaną do zwrotu bezpodstawnie przejętej sumy, jednak pozwana nie reagowała, a w konsekwencji powyższego w dniu 1 marca 2019 r. wystosował do niej wezwanie do zapłaty w zakresie kwoty 80 000,00 zł. Zauważył, iż pozwana wezwanie to odebrała w dniu 7 marca 2019 r., jednak żądanej kwoty nie zwróciła (pozew – k. 3-7).

Sąd nie znalazł podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, więc postępowanie toczyło się w trybie zwykłym (zarządzenie z dnia 31 lipca 2019 r. – k. 21).

Kierowana do pozwanej korespondencja nie była odbierana w terminie. Doręczenie pism procesowych za pośrednictwem komornika również okazało się nieskuteczne. W konsekwencji powyższego tut. Sąd wpierw postanowieniem z dnia 3 września 2020 r. zawiesił postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c., a następnie – po upływie okresu wskazanego w art. 177 § 1 pkt 5 i 6 k.p.c. – postanowieniem z dnia 10 grudnia 2020 r. umorzył postępowanie (przesyłki awizowane – k. 43, 48; zarządzenie z dnia 28 maja 2020 r. – k. 49; wniosek o przedłużenie terminu na wykonanie zobowiązania z dnia 17 sierpnia 2020 r. – k. 51-51v; postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 3 września 2020 r., sygn. akt I C 973/19 – k. 55; postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10 grudnia 2020 r., sygn. akt I C 973/19 – k. 60).

W piśmie z dnia 8 grudnia 2020 r. (data stempla pocztowego) pozwana wniosła o wznowienie postępowania wskazując, iż nie miała świadomości o toczącym się postępowaniu, a żądanie zwrotu kwoty 80 000,00 zł zostało wobec niej skierowane przez powoda jedynie raz, czemu ona kategorycznie odmówiła. Zaznaczyła, iż podając niezgodny adres do doręczeń powód świadomie i celowo wprowadził Sąd w błąd licząc na zaoczne wydanie orzeczenia w sprawie uniemożliwiając jednocześnie pozwanej przedstawienie jej wersji – niewygodnej dla niego. Pozwana jednocześnie podała swój aktualny adres pobytu (wniosek o wznowienie postępowania – k. 61-62).

Postanowieniem z dnia 12 marca 2021 r. tut. Sąd na podstawie art. 395 § 2 k.p.c. uchylił postanowienie z dnia 10 grudnia 2020 r. i podjął zawieszone postępowanie (postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 12 marca 2021 r., sygn. akt I C 973/19 – k. 83).

W dalszym toku postępowania strona powodowa zmodyfikowała powództwo wnosząc o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 115 510,77 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 80 000,00 zł od dnia 15 marca 2019 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 35 510,77 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Wniosła również o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż cele, na jakie została przeznaczona kwota 115 510,77 zł nie były zgodne z jego wolą, która natomiast koncentrowała się na spożytkowaniu środków tych na zakup nowego mieszkania. Dodał, iż środki uzyskane ze zlicytowania jego mieszkania nie stanowiły darowizny na rzecz jego córki, a więc nie stanowiły jej własności. Zaakcentował również, iż pozwana była jedynie jego pełnomocnikiem, a co za tym idzie mogła co prawda zarządzać operacjami bankowymi, lecz nie była uprawniona do bezzwrotnego pobierania z tego konta pieniędzy (protokół z rozprawy z dnia 14 czerwca 2022 r. – k. 131-133; pismo procesowe – ostateczne wnioski powoda – k. 134-135; pismo – wykonanie zobowiązania Sądu – k. 237-239; pismo procesowe – ostateczne wnioski powoda – k. 285-286v).

Ustosunkowując się do powyższych twierdzeń pozwana wniosła o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu podała, iż nie przypuszczała, że będzie potrzebować potwierdzeń swoich działań. Zaznaczyła, że wpierw była długoletnią znajomą powoda, by następnie stać się rodziną zastępczą i opiekunem prawnym jego córki – A. W., a ostatecznie przez blisko pięć lat pozostawała z powodem w związku konkubenckim. Podkreśliła, iż w okresie tym ponosiła liczne koszty powiązane z powodem, a także dbała o jego interesy. Powód zaś nigdy jasno nie określił przeznaczenia ww. środków pieniężnych, aż do stycznia 2019 r. Zdawał sobie jednocześnie sprawę z wydatków dokonywanych przez pozwaną. Ostatecznie pozwana wskazała, iż zachowanie powoda od czasu uzyskania środków pieniężnych z licytacji w marcu 2018 r. do stycznia 2019 r. nie dawało jej żadnych podstaw do myślenia o ww. środkach, jak nie o wspólnych, którymi nie ma prawa dysponować na zaspokojenie swoich i dzieci potrzeb na poziomie powyżej tego minimum, którego wcześniej doświadczyli i według swojego uznania (pismo z dnia 28 czerwca 2022 r. (data stempla pocztowego) – k. 139; wniosek z dnia 19 marca 2024 r. (data stempla pocztowego) – k. 295-298, protokół z rozprawy z dnia 4 czerwca 2024 r. – k. 310-311).

Do czasu zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie (protokół z rozprawy z dnia 26 listopada 2024 r. – k. 417-420v).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. (1) od czasów szkolnych była koleżanką matki A. W. – A. Z., która została zamordowana, gdy dziewczynka miała niespełna 5 lat. Zajmował się nią jej ojciec – W. W. (1), który od 2006 r. płacił A. K. (1) za pomoc córce w obowiązkach szkolnych.

W połowie 2007 r. W. W. (1) został osadzony w Areszcie Śledczym na B. i ostatecznie wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 grudnia 2021 r., sygn. akt XVIII K 270/21 skazany na karę łączną 14 lat pozbawienia wolności i karę łączną grzywny w wymiarze 450 stawek dziennych z określoną wysokością jednej stawki dziennej na kwotę 150,00 zł.

(dowód: uwierzytelniona za zgodność z oryginałem kopia aktu notarialnego z dnia 3 czerwca 2014 r., Rep. A nr (...) – k. 10v-12v; wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 14 lutego 2012 r., sygn. akt XVIII K 96/10 – k. 2-17 akt egzekucyjnych w sprawie karnej o sygn. XVIII K 96/10; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 stycznia 2013 r., sygn. akt II AKa 352/12 – k. 18-21v akt egzekucyjnych w sprawie karnej o sygn. XVIII K 96/10; wyrok łączny Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 2 października 2014 r., sygn. akt XII K 117/14 – k. 171-173 akt egzekucyjnych w sprawie karnej o sygn. XVIII K 96/10; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 grudnia 2014 r., sygn. akt II Aka 435/14 – k. 174 akt egzekucyjnych w sprawie karnej o sygn. XVIII K 96/10; wyrok łączny Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 grudnia 2021 r., sygn. akt XVIII K 270/21 – k. 327-329v akt egzekucyjnych w sprawie karnej o sygn. XVIII K 96/10)

Postanowieniem z dnia 4 grudnia 2009 r., sygn. akt III Kp 1740/09 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie nadał klauzulę wykonalności postanowieniu Prokuratora Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 21 października 2009 r., sygn. akt (...) o zabezpieczeniu majątkowym na mieniu podejrzanego W. W. (1) i tym samym zabezpieczył na mieniu W. W. (1) wykonanie orzeczenia o grożącej karze grzywny w wysokości 300 stawek przyjmując, iż jedna stawka równa jest 1 000,00 zł oraz o grożącym przepadku mienia pochodzącego bezpośrednio lub pośrednio z przestępstwa, a także korzyści z tego przestępstwa lub ich równowartości co najmniej do kwoty 4 000 000,00 zł m.in. poprzez ustanowienie zakazu zbywania oraz obciążania nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego o powierzchni łącznej 72,4 m ^{( 2)} położonego w P., woj. (...), przy Al. (...), do którego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przysługuje podejrzanemu W. W. (1), który to nabył na podstawie aktu notarialnego z dnia 30 maja 2007 r., Rep. A nr (...).

(dowód: postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 4 grudnia 2009 r., sygn. akt III Kp 1740/09 – k. 24-24v akt egzekucyjnych w sprawie karnej o sygn. XVIII K 96/10)

Po pozbawieniu powoda wolności , jego córka A. W. trafiła pod opiekę babci H. W., która została jej rodziną zastępczą. Pozwana jednak – z uwagi na empatię oraz silną więź łączącą ją z dzieckiem, podjęła kontynuację obowiązków uprzednio powierzonych jej przez W. W. (1) i już nieodpłatnie pomagała A. W. w codziennych obowiązkach. Organizowała jej również czas wolny – zabierała do kina, do ZOO, na basen, na plac zabaw, czasami zabierała ją do siebie na weekend. Zajmowała się także A. W. w trakcie trwania swojej ciąży oraz po urodzeniu syna – O. K.. Po powrocie A. K. (1) do aktywności zawodowej jej kontakty z córką powoda stały się sporadyczne.

Po paru latach od przejęcia opieki nad dziewczynką przez babcię przestała ona radzić sobie zarówno z problemami rozwojowymi nieletniej, jak i z kłopotami jakie zaczęła sprawiać. Wnuczka wymknęła się jej spod kontroli. Dodatkowo babcia A. W. zaczęła zdradzać symptomy otępienia.

(dowód: wniosek o ustanowienie rodziny zastępczej z zabezpieczeniem – k. 169-170; opinia z dnia 29 listopada 2013 r. – k. 172-176; zeznania pozwanej A. K. (1) – k. 131v-132, 133; zeznania pozwanej A. K. (1) złożone na rozprawie w dniu 17 lipca 2024 r. – k. 326-328)

Postanowieniem z dnia 27 stycznia 2012 r., sygn. akt VI Npw 19/12 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie wszczął postępowanie wyjaśniające wobec nieletniej A. W. celem ustalenia czy nieletnia wykazuje przejawy demoralizacji.

Postanowieniem z dnia 10 maja 2013 r., sygn. akt VI Npw 60/13 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie postanowił na czas trwania postępowania na podstawie art. 26 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich umieścić małoletnią A. W. w (...) Ośrodku (...).

Postanowieniem z dnia 11 maja 2013 r., sygn. akt Nw 31/12 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie uchylił nadzór odpowiedzialny babki H. W. nad nieletnią A. W. orzeczony postanowieniem z dnia 20 marca 2012 r. w sprawie o sygn. akt VI Now 15/12 i umorzył postępowanie wychowawcze w sprawie o sygn. akt Nw 31/12.

(dowód: postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie o wszczęciu postępowania – o prowadzeniu postępowania wyjaśniającego z dnia 27 stycznia 2012 r., sygn. akt VI Npw 19/12 – k. 162; postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 10 maja 2013 r., sygn. akt VI Npw 60/13 – k. 164; postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie o umorzeniu postępowania z dnia 11 maja 2013 r., sygn. akt Nw 31/12 – k. 165)

Niedługo później o kłopotach wychowawczych sprawianych przez A. W. dowiedziała się pozwana, która natychmiast zaoferowała pomoc będąc gotową stworzyć jej warunki niezbędne do prawidłowego rozwoju i edukacji. W konsekwencji powyższego złożyła wniosek o ustanowienie jej rodziną zastępczą, a także uchylenie postanowienia z dnia 10 maja 2013 r. Z uwagi na brak własnego mieszkania A. K. (1) w porozumieniu z W. W. (1) ustalili, iż cała trójka – A. K. (1), O. K. oraz A. W. zajmą – na czas sprawowania opieki nad małoletnią – mieszkanie w P. położone przy ul. (...), którego powód był właścicielem.

Postanowieniem z dnia 5 lipca 2013 r., sygn. akt VI Now 67/13 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie uchylił postanowienie z dnia 10 maja 2013 r. wydane pod sygn. VI Npw 60/13 o umieszczeniu na czas trwania postępowania małoletniej A. W. w (...) Ośrodku (...).

Na mocy postanowienia z dnia 4 lipca 2013 r., sygn. akt VI Nsm 429/13 Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie opiekę nad A. W. przejęła A. K. (1), która stała się dla niej rodziną zastępczą.

(dowód: wniosek o ustanowienie rodziny zastępczej z zabezpieczeniem – k. 169-170; opinia z dnia 29 listopada 2013 r. – k. 172-176; postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 10 maja 2013 r., sygn. akt VI Npw 60/13 – k. 164; zeznania pozwanej A. K. (1) – k. 131v-132, 133, k. 326-328)

Pozwana wraz z A. W. często odwiedzały W. W. (1) w Areszcie Śledczym. Z upływem czasu A. K. (1) zakochała się w powodzie. Ich spotkania nabrały charakteru intymnego. Konkubenci zaczęli planować wspólną przyszłość. Pozwana sprawy W. W. (1) zaczęła traktować, jak własne, zaś środki pieniężne uzyskiwane z aktywności zawodowej, jako środki wspólne. Finansowała bieżące sprawy i potrzeby powoda – ubrania, karty do telefonu, zastrzyki po operacji, koszty pełnomocników procesowych.

A. K. (1) przez cały czas zajmowała się również córką powoda, której starała się zapewnić jak najlepsze warunki do harmonijnego rozwoju. Mimo wielu wydatków – związanych m.in. ze sprawami powoda – pozwana gospodarowała uzyskiwanymi środkami finansowymi tak, aby A. W. niczego nie brakowało – dbała o jej ubiór, edukację, zaspokajanie codziennych potrzeb i atrakcje (np. wyjazd do Bułgarii). W. W. (1) nie partycypował w kosztach utrzymania córki. Nieznaczna pomoc finansowa była sporadycznie przekazywana przez kolegów powoda W. Z. i S. J. oraz jego brata ciotecznego P. C..

Z uwagi na wypłacaną rentę po zmarłej matce oraz pomoc z (...) Centrum Pomocy (...) pozwana w 2015 r. założyła podopiecznej konto bankowe, do którego przypisana była jedna karta płatnicza.

(dowód: zeznania pozwanej A. K. (1) – k. 131v-132, 133; zeznania pozwanej A. K. (1) złożone na rozprawie w dniu 17 lipca 2024 r. – k. 326-328; zeznania świadka A. K. (2) złożone na rozprawie w dniu 3 lutego 2023 r. – k. 188-190; zeznania świadka W. Z. złożone na rozprawie w dniu 26 listopada 2024 r. – k. 417v-418v, nagranie 00:08:36-00:09:22; zeznania świadka P. C. złożone na rozprawie w dniu 26 listopada 2024 r. – k. 418v-419, nagranie 00:24:16; zeznania świadka S. J. złożone na rozprawie w dniu 26 listopada 2024 r. – k. 419-419v, nagranie 00:35:43; zeznania świadka A. W. złożone na rozprawie w dniu 14 czerwca 2022 r. – k. 132v-133)

W dniu 3 czerwca 2014 r. przed Notariuszem A. S., aktem notarialnym Rep. A nr (...) W. W. (1) wpierw oświadczył, że:

1.  Przysługuje mu własność lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w województwie (...), w P., przy Al. (...);

2.  Nie toczy się jakiekolwiek postępowanie w przedmiocie uchylenia przysługującego mu tytułu;

3.  Jest ojcem i przedstawicielem ustawowym małoletniej A. W., córki A. Z., urodzonej (...), PESEL (...), wobec której przysługuje mu władza rodzicielska. Zgodnie z postanowieniem o ustanowienie opieki nad małoletnią A. W., rozwiązanie rodziny zastępczej i ustanowienie nowej rodziny zastępczej, wydanym dnia 4 lipca 2013 r., sygn. akt VI Nsm 429/13 przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie VI Wydział Rodzinny i Nieletnich, na czas trwania postępowania umieszczono małoletnią A. W. urodzoną (...) w rodzinie zastępczej, którą ustanowiono w osobie A. K. (1) zamieszkałej w P. przy ul. (...), zwalniając z funkcji rodziny zastępczej babkę małoletniej H. W. (§ 1 Aktu Notarialnego).

Następnie udzielił A. K. (1) pełnomocnictwa do:

1.  zarządu i administrowania całym jego majątkiem ruchomym i nieruchomym, w szczególności prawem własności nieruchomości opisanym w § 1 niniejszego aktu, w tym reprezentowania Mocodawcy, a także działania w jego imieniu i na jego rzecz we wszelkich sprawach dotyczących zarządu i administrowania tym majątkiem wobec wszelkich urzędów, osób prawnych i osób fizycznych;

2.  na podstawie art. 101 w zw. z art. 94 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wyraża zgodę i udziela pełnomocnictwa do zarządu i administrowania całym majątkiem ruchomym i nieruchomym jego małoletniej córki A. W., a także działania w jego imieniu i na jego rzecz we wszelkich sprawach dotyczących zarządu i administrowania tym majątkiem wobec wszelkich urzędów, osób prawnych i osób fizycznych;

3.  reprezentowania Mocodawcy, a także działania w jego imieniu i na jego rzecz wobec właściwej Spółdzielni Mieszkaniowej we wszystkich sprawach związanych z zarządzaniem i administrowaniem nieruchomością opisaną w § 1 niniejszego aktu;

4.  zastępowania i reprezentowania Mocodawcy oraz działania w jego imieniu i na jego rzecz przed wszelkimi władzami, urzędami, organami władzy publicznej, w tym wobec właściwych organów administracji państwowej i samorządowej, osobami prawnymi i fizycznymi oraz innymi instytucjami i podmiotami;

5.  zastępowania i reprezentowania Mocodawcy oraz działania w jego imieniu i na jego rzecz wobec organów podatkowych, w tym przed właściwym Urzędem Skarbowym we wszelkich sprawach związanych z zakresem niniejszego pełnomocnictwa;

6.  reprezentowania Mocodawcy, a także działania w jego imieniu i na jego rzecz wobec wszystkich Urzędów (...) W., Urzędu Miasta P. we wszelkich sprawach związanych z nieruchomością opisaną w § 1 niniejszego aktu;

7.  reprezentowania Mocodawcy, a także działania w jego imieniu i na jego rzecz wobec sądów, w tym sądów powszechnych, administracyjnych, przed Sądem Najwyższym, sądami wieczystoksięgowymi, we wszystkich instancjach oraz we wszelkich sprawach, w tym wszczynania, prowadzenia i zakończenia wszelkich procesów i postępowań, w szczególności sądowych lub administracyjnych, których będzie on stroną lub uczestnikiem oraz do dokonywania wszelkich czynności procesowych, w tym do składania i podpisywania wniosków, pozwów, skarg, apelacji, składania oświadczeń woli;

8.  występowania w imieniu Mocodawcy do właściwych miejscowo dostawców mediów, w szczególności: Zakładu Energetycznego, Zakładu Gazownictwa, Zakładów Wodociągowych i Kanalizacji oraz innych urzędów i instytucji z wnioskami o wydanie lub zmianę warunków dostawy i odbioru stosownych mediów, a także do zawierania z nimi umów, ich zmiany i rozwiązywania;

9.  reprezentowania Mocodawcy, a także działania w jego imieniu i na jego rzecz wobec właściwego dostawcy usług telewizji kablowej i Internetu w tym do zawierania z nim umów, ich zmiany i rozwiązywania;

10.  reprezentowania Mocodawcy, a także działania w jego imieniu i na jego rzecz wobec właściwego operatora telefonii komórkowej i stacjonarnej, w tym do zawierania z nimi umów, a także do ich zmiany i rozwiązywania;

11.  reprezentowania Mocodawcy oraz działania w jego imieniu i na jego rzecz wobec wszystkich banków i instytucji finansowych, we wszelkich sprawach, a w szczególności do dokonywania operacji finansowych, w tym wpłat i wypłat bez ograniczeń kwotowych oraz przelewów zgromadzonych środków, jak również do zawierania i wypowiadania umów rachunków lokacyjnych, decydowania o wydawaniu przez bank kart płatniczych, debetowych i kredytowych, do gromadzenia informacji na temat salda i wykonanych operacji, dokonywania przelewów i wypłaty gotówki z rachunku bieżącego, pobierania wyciągów i wypowiedzenia umowy rachunku bankowego;

12.  reprezentowania Mocodawcy oraz działania w jego imieniu i na jego rzecz przed organami rentowymi i ubezpieczeniowymi, w tym przed właściwym Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, jego następcami prawnymi oraz innymi organami emerytalnymi i rentowymi, we wszelkich sprawach zasiłków i świadczeń, w tym świadczeń emerytalnych i rentowych, sposobu ich wypłacania oraz ustalenia adresata, któremu świadczenia mają być przekazywane, odbioru tego świadczenia, zarządzania nim w celu regulowania opłat oraz wydatków związanych z opieką i utrzymaniem oraz sprawach związanych z ubezpieczeniem społecznym;

13.  zastępowania i reprezentowania Mocodawcy oraz działania w jego imieniu i na jego rzecz przed Narodowym Funduszem Zdrowia w sprawach związanych z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej, umowami o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, składkami ubezpieczenia zdrowotnego, świadczeń zdrowotnych;

14.  reprezentowania Mocodawcy oraz działania w jego imieniu i na jego rzecz przed wszelkimi instytucjami, placówkami medycznymi, zakładami opieki zdrowotnej, w tym dostępu do informacji o stanie zdrowia Mocodawcy, dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej stanu zdrowia Mocodawcy oraz udzielonych im świadczeniach zdrowotnych, składania oraz podpisywania w imieniu Mocodawcy wszelkich oświadczeń, wniosków, podań, pism, w tym wyrażania zgody na zabiegi medyczne;

15.  reprezentowania Mocodawcy, a także działania za jego zgodą oraz działania w jego imieniu i na jego rzecz przed wszelkimi instytucjami, placówkami medycznymi, zakładami opieki zdrowotnej, w tym dostępu do informacji o stanie zdrowia jego małoletniej córki A. W., dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej stanu zdrowia jego małoletniej córki A. W. oraz udzielonych jej świadczeniach zdrowotnych, składania oraz podpisywania w imieniu Mocodawcy wszelkich oświadczeń, wniosków, podań, pism, w tym wyrażania zgody na zabiegi medyczne jego małoletniej córki A. W. oraz do dokonywania wszelkich czynności, które okażą się konieczne ze względu n stan zdrowia małoletniej;

16.  reprezentowania Mocodawcy, a także działania w jego imieniu i na jego rzecz przed wszystkimi placówkami edukacyjno-dydaktycznymi w sprawach związanych z edukacją jego małoletniej córki A. W., w tym w szczególności do zapisania małoletniej do gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych i innych placówek dydaktycznych, bądź przeniesienia jej do innych placówek dydaktycznych;

17.  reprezentowania Mocodawcy, a także działania za jego zgodą, w jego imieniu in jego rzecz przed wszelkimi władzami, urzędami, organami władzy publicznej, w tym wobec właściwych organów administracji państwowej i samorządowej jak też Konsulami RP w sprawach związanych z wyrobieniem, zmianą dokumentów tożsamości w szczególności paszportów jego małoletniej córki A. W., w tym w szczególności wyraża zgodę na wyrobienie paszportów dla małoletniej córki A. W. oraz występowania z wnioskiem o udzielenie wizy na wyjazd do krajów wiz wymagających;

18.  reprezentowania Mocodawcy, a także działania w jego imieniu i na jego rzecz przed urzędami pocztowymi oraz agencjami pocztowymi w zakresie pocztowych usług powszechnych, takich jak nadanie przesyłki pocztowej, przekazu pocztowego, telegramu pocztowego, dokonywania wpłat na rachunek bankowy, otrzymywania, odbioru i kwitowania dokumentów, przesyłek pocztowych awizowanych, paczek, zawiadomień, przekazów pocztowych, w tym pieniężnych oraz wszelkiej innej korespondencji, zwykłej i poleconej, krajowej, zagranicznej oraz sądowej, a także do korzystania z usług bankowych i ubezpieczeniowych;

19.  składania oraz podpisywania w imieniu Mocodawcy wszelkich oświadczeń, wniosków, podań, pism i skarg przed wszelkimi organami władzy publicznej oraz innymi osobami i instytucjami oraz uzyskiwania wszelkich informacji i dokumentów niezbędnych we wszelkich sprawach związanych z zakresem niniejszego pełnomocnictwa;

nadto do podejmowania w imieniu Mocodawcy wszelkich innych czynności faktycznych i prawnych nie wymienionych wprost w niniejszym pełnomocnictwie, a które dla właściwej reprezentacji Mocodawcy w sprawach określonych w powyższych punktach niniejszego paragrafu okażą się konieczne (§ 2 Aktu Notarialnego).

W. W. (1) oświadczył ponadto, że:

1.  Warunki powyższych czynności określane będą według uznania Pełnomocnika;

2.  Pełnomocnik może ustanawiać dalszych pełnomocników w granicach niniejszego pełnomocnictwa;

3.  Pełnomocnik może być drugą stroną czynności (§ 3 Aktu Notarialnego).

(dowód: uwierzytelniona za zgodność z oryginałem kopia aktu notarialnego z dnia 3 czerwca 2014 r., Rep. A nr (...) – k. 10v-12v)

Pozwana – z racji pogarszającego się stanu zdrowia H. W. – pod koniec 2013 r. podjęła się opieki również nad nią. Pomoc, którą starała się jej zapewnić okazała się jednak niewystarczająca co skutkowało zawarciem przez A. K. (1) w dniu 12 lutego 2015 r. umowy dotyczącej umieszczenia matki powoda w Domu Opieki dla osób starszych (...) w B.. Następnie pozwana w dniu 1 kwietnia 2015 r. (data prezentaty) – działając w imieniu W. W. (1) i powołując się na ww. pełnomocnictwo – złożyła do Sądu Okręgowego w Warszawie wniosek o ubezwłasnowolnienie H. W.. Postanowieniem z dnia 23 lipca 2015 r., sygn. akt IV Ns 46/15 Sąd Okręgowy w Warszawie ubezwłasnowolnił całkowicie H. W. z powodu innego rodzaju zaburzeń psychicznych.

(dowód: umowa z dnia 12 lutego 2015 r. – k. 177-180; wniosek o ubezwłasnowolnienie z dnia 1 kwietnia 2015 r. (data prezentaty) – 184-185; postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 23 lipca 2015 r., sygn. akt IV Ns 46/15 – k. 76 akt sprawy IV Ns 46/15; zeznania pozwanej A. K. (1) – k. 131v-132, 133; zeznania pozwanej A. K. (1) złożone na rozprawie w dniu 17 lipca 2024 r. – k. 326-328)

Na początku 2014 r. została wszczęta egzekucja ((...)) orzeczonych wyrokiem z dnia 14 lutego 2012 r., sygn. akt XVIII K 96/10 grzywny w wysokości 140 000,00 zł oraz kosztów postępowania sądowego w wysokości 32 720,33 zł skierowana do wynagrodzenia za pracę, ruchomości, kont bankowych i innych składników majątku W. W. (1) oraz mieszkania w P. o pow. 72,4 m ^{( 2 )}położonego przy Al. (...). Egzekucja została na początku 2016 r. ograniczona o kwotę 140 000,00 zł objętą wyrokiem łącznym XII K 117/14 ze wskazaniem pozostałej kwoty do zapłaty w wysokości 32 720,33 zł, którą to A. K. (1) od 28 lipca 2016 r. sukcesywnie spłacała i która została przez nią całkowicie rozliczona w dniu 6 lutego 2017 r.

Kwota 140 000,00 zł wciąż jednak podlegała egzekucji w rezultacie czego Sąd Rejonowy w Pruszkowie wpierw postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2017 r. udzielił przybicia należącego do powoda ograniczonego prawa rzeczowego w postaci spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nr (...) znajdującego się w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w P. w budynku znajdującym się w P. przy Al. (...) na rzecz nabywcy za cenę 210 442,67 zł, a następnie postanowieniem z dnia 18 sierpnia 2017 r. przysądził na rzecz nabywcy ww. prawo.

Następnie, postanowieniem z dnia 18 grudnia 2017 r. zmienił sporządzony w dniu 8 grudnia 2017 r. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Pruszkowie Marię Wasilewską projekt planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji ograniczonego prawa rzeczowego w postaci ww. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i m.in. pozostałą po podziale sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości kwotę 115 510,77 zł polecił wypłacił dłużnikowi W. W. (1). O sporządzeniu planu podziału i możliwości jego przejrzenia w BOI nakazano poinformować m.in. pełnomocnika dłużnika wraz z pouczeniem o zarzutach i zobowiązaniem do wskazania w terminie 14 dni numeru rachunku bankowego, na który ma zostać zwrócona dłużnikowi kwota wynikająca z planu podziału.

W toku postępowania egzekucyjnego W. W. (1) reprezentowała A. K. (1).

(dowód: zeznania pozwanej A. K. (1) – k. 131v-132, 133; zeznania pozwanej A. K. (1) złożone na rozprawie w dniu 17 lipca 2024 r. – k. 326-328; polecenie wszczęcia egzekucji z dnia 17 lutego 2014 r. – k. 70 akt egzekucyjnych w sprawie karnej o sygn. XVIII K 96/10); ograniczenie zlecenia egzekucyjnego z dnia 27 stycznia 2016 r. – k. 202 akt egzekucyjnych w sprawie karnej o sygn. XVIII K 96/10; wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego z dnia 7 lutego 2017 r. (data prezentaty) wraz z załącznikami – k. 247-267 akt egzekucyjnych w sprawie karnej o sygn. XVIII K 96/10; karta dłużnika nr (...) – k. 270 akt egzekucyjnych w sprawie karnej o sygn. XVIII K 96/10; postanowienie Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 10 kwietnia 2017 r., sygn. akt I Co 1591/15 – k. 308-308v; postanowienie Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 18 sierpnia 2017 r., sygn. akt I Co 1591/15 – k. 316; postanowienie Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 18 grudnia 2017 r., sygn. akt I Co 1591/15 – k. 9v-10)

Pismem z dnia 5 lutego 2018 r. (data prezentaty) A. K. (1) wniosła o zwrot kwoty wynikającej z planu podziału na konto córki W. W. (1) – A. W.. W piśmie wskazała, iż dłużnik od ponad 10 lat przebywa w Areszcie Śledczym i nie posiada żadnego rachunku bankowego.

W dniu 29 marca 2018 r. na koncie A. W. została zaksięgowana kwota 115 510,77 zł. Powód nie rozmawiał z pozwaną o tym, na jaki cel środki te mają zostać przeznaczone. Wiedział natomiast o naglących potrzebach życia codziennego konkubiny i córki, które zgodził się zaspokoić z otrzymanych środków.

(dowód: wskazanie numeru rachunku bankowego z dnia 5 lutego 2018 r. (data prezentaty) – k. 13; zestawienie operacji za okres od dnia 1 marca 2018 r. do dnia 30 marca 2018 r. – k. 338; zeznania powoda W. W. (1) – k. 131-131v, 133, nagranie 00:09:19; zeznania pozwanej A. K. (1) złożone na rozprawie w dniu 17 lipca 2024 r. – k. 326-328)

Rozporządzając ww. środkami pozwana w dniu 29 marca 2018 r. za łączną kwotę 1 698,00 zł kupiła pralkę, która z racji popsucia się starej była rodzinie niezbędna. Tego samego dnia spłaciła pożyczkę zaciągniętą przez jej matkę – M. K., na cele związane ze zobowiązaniami powoda. W dniu 30 marca 2018 r. kwotę 60 000,00 zł przelała na wcześniej założone konto oszczędnościowe A. W.. Następnie, w dniu 3 kwietnia 2018 r. kupiła dwa laptopy i torbę na laptopa o łącznej wartości 3 648,19 zł. W maju 2018 r. kupiła samochód, który miał być prezentem urodzinowym dla pozwanej. Ze środków tych opłaciła także swój wyjazd na Kilimandżaro. Sporne pieniądze były wydatkowane również na zaspokajanie bieżących potrzeb rodziny A. K. (1) i W. W. (1). Wraz z upływem czasu z wcześniej przelanej na konto oszczędnościowe A. W. kwoty 60 000,00 zł mniejsze sumy były z powrotem przelewane na rachunek A. W. i wydatkowane na bieżące potrzeby pozwanej i córki powoda. Powód o wydatkach tych wiedział i się im nie sprzeciwiał.

(dowód: zeznania pozwanej A. K. (1) – k. 131v-132, 133; zeznania pozwanej A. K. (1) złożone na rozprawie w dniu 17 lipca 2024 r. – k. 326-328; faktura VAT nr (...) – k. 335; zestawienie operacji za okres od dnia 1 marca 2018 r. do dnia 30 marca 2018 r. – k. 337-339; zestawienie operacji za okres od dnia 1 kwietnia 2018 r. do dnia 13 kwietnia 2018 r. – k. 340-342v; zestawienie operacji za okres od dnia13 kwietnia 2018 r. do dnia 1 maja 2018 r. – k. 343-346; zestawienie operacji za okres od dnia 1 maja 2018 r. do dnia 21 maja 2018 r. – k. 347-350; zestawienie operacji za okres od dnia 21 maja 2018 r. do dnia 14 czerwca 2018 r. – k. 351-354; zestawienie operacji za okres od dnia 14 czerwca 2018 r. do dnia 28 lipca 2018 r. – k. 355-358; zestawienie operacji za okres od dnia 29 lipca 2018 r. do dnia 13 września 2018 r. – k. 359-362; zestawienie operacji za okres od dnia 16 września 2018 r. do dnia 15 października 2018 r. – k. 363-366; zestawienie operacji za okres od dnia 16 października 2018 r. do dnia 19 grudnia 2018 r. – k. 367-370)

Cała kwota 115 510,77 zł została wydana (okoliczność bezsporna).

W. W. (1) twierdzi, że chciał ww. kwotę przeznaczyć na wkład własny przy zakupie nowego mieszkania, w którym mógłby zamieszkać po wyjściu na wolność. Córce A. W. powiedział zaś, iż środki te miały zostać przeznaczone na wkład własny na mieszkanie dla niej.

(dowód: zeznania świadka A. W. złożone na rozprawie w dniu 26 listopada 2024 r. – k. 419v-420, nagranie 00:50:01; zeznania powoda W. W. (1) – k. 131-131v, nagranie 00:09:19, k. 133)

Relacje pomiędzy konkubentami zaczęły się psuć. W. W. (1) oskarżył A. K. (1) o zdradę twierdząc, iż we wspólnie zajmowanym mieszkaniu przebywa również inny mężczyzna. Powód i pozwana rozstali się w 2018 r., a w styczniu 2019 r. powód zażądał od pozwanej zwrotu spornej kwoty. Do 2021 r. pozwana pełniła dla A. W. funkcję rodziny zastępczej.

(dowód: zeznania pozwanej A. K. (1) – k. 131v-132, 133; zeznania pozwanej A. K. (1) złożone na rozprawie w dniu 17 lipca 2024 r. – k. 326-328; protokół z rozprawy z dnia 26 listopada 2024 r. – k. 420v)

W dniu 1 marca 2019 r. powód skierował do pozwanej wezwanie do zapłaty, które zostało odebrane w dniu 7 marca 2019 r.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 1 marca 2019 r. – k. 16, potwierdzenie nadania z dnia 1 marca 2019 r. – k. 16; śledzenie przesyłek – T. – k. 16v)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie okoliczności między stronami bezspornych, jak również złożonych do akt sprawy dokumentów. Sąd w całości dał wiarę przedłożonym dokumentom wymienionym w uzasadnieniu, bowiem żadna ze stron nie podważała ich autentyczności, a Sąd nie miał podstaw do kwestionowania ich wiarygodności, bądź zawartej w nich treści z urzędu.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd w dużej mierze oparł się również na dowodzie z przesłuchania pozwanej A. K. (1) oraz świadka A. K. (2) w zakresie wskazanym w ustalonym stanie faktycznym. Zeznania te były szczere, jasne oraz wyczerpujące, a także pozbawione wewnętrznych sprzeczności. W ocenie Sądu pozwana, a także świadek posiadali istotne dla rozstrzygnięcia sprawy informacje, które znajdowały potwierdzenie w pozostałym zgormadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Sąd natomiast w nieznacznym zakresie oparł się na zeznaniach świadka A. W., a mianowicie jedynie w tej części, w której potwierdziła ona relację łączącą ją z pozwaną, standard życia przez nią jej zapewniony, jak również posiadaną wiedzę w zakresie przeznaczenia środków uzyskanych przez jej ojca. W ocenie sądu zeznań złożonych przez A. W. nie można było uznać za w pełni wiarygodne, albowiem były one przysłonięte uczuciowym rozdarciem pomiędzy pozwaną, z którą A. W. pozostawała w bliskiej relacji i która przez wiele lat pełniła dla niej funkcję rodziny zastępczej, a powodem – biologicznym ojcem, wobec którego chciała pozostać lojalna i uzyskać jego aprobatę.

Sąd uwzględnił zeznania świadków P. C., S. J. i W. Z. jedynie w marginalnym zakresie wskazanym w ustalonym stanie faktycznym, a więc w zakresie, w jakim potwierdziły, iż sporadycznie udzielali oni pomocy finansowej pozwanej oraz A. W.. W pozostałym – przeważającym – zakresie Sąd nie dał im wiary, jako stronniczym, sprzecznym wewnętrznie oraz niepełnym. Dodatkowo, świadkowie ci wypowiadali przede wszystkim swoje oceny, osądy czy też przypuszczenia, wobec czego Sąd oparł się tylko na tych wypowiedziach, które znajdywały potwierdzenie w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym. Nie można przy tym nie zauważyć, że zeznania świadków tych w przeważającej części pozostawały irrelewantne dla istoty sporu, który koncentrował się na przesądzeniu czy pozwana rozporządzając środkami należącymi do powoda działa bezprawnie, przekraczając zakres udzielonego jej przez powoda pełnomocnictwa.

Sąd pominął pozostałe dowody z dokumentów lub kopii dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, a nie wskazanych powyżej, jako niemających istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Powództwo jako bezpodstawne podlegało oddaleniu w całości.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż pozew jest pismem procesowym, które zawiera powództwo, tj. skierowany do Sądu wniosek o udzielenie sądowej ochrony prawnej dokładnie określonemu żądaniu, uzasadnionemu i skonkretyzowanemu przytoczonymi okolicznościami faktycznymi. Pozew winien w swej treści odpowiadać wymogom formalnym przewidzianym dla każdego pisma procesowego (por. art. 126 k.p.c.), a ponadto zawierać obligatoryjną treść pozwu, określoną w art. 187 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c. Owa obligatoryjna część pozwu obejmuje dokładne określenie żądania, przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, oznaczenie wartości przedmiotu sporu w sprawach o prawa majątkowe oraz przytoczenie w miarę potrzeby okoliczności uzasadniających żądanie. Dwa pierwsze elementy składają się przy tym na roszczenie procesowe, które stanowi przedmiot procesu. Ciążący na powodzie obowiązek dokładnego określenia żądania oraz wskazania uzasadniających je okoliczności faktycznych ma dla przebiegu procesu znaczenie podstawowe. W ten bowiem sposób konkretyzuje się zakres prawa przedmiotowego, poddanego przez powoda ochronie sądowej, a także zostają wytyczone granice rozpoznania sprawy oraz w konsekwencji granice orzekania, ponad które Sąd meriti wychodzić nie może (zob. H.Pietrzkowski, Zarys metodyki pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2006, str. 244). Przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie to przy tym nic innego jak przytoczenie faktów, uzasadniających zgłoszone roszczenie. Wskazać jednocześnie należy, iż zgodnie z art. 321 § 1 k.p.c. Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Przepis ten wyraża zatem kardynalną zasadę wyrokowania dotyczącą przedmiotu orzekania, według której Sąd związany jest żądaniem zgłoszonym przez powoda w powództwie (ne eat iudex ultra petita partium), a więc nie może wbrew żądaniu pozwu zasądzić czegoś jakościowo innego albo w większym rozmiarze lub uwzględnić powództwo na innej podstawie faktycznej niż wskazana przez powoda (por. Andrzej Jakubecki Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego, Edyta Gapska, Joanna Studzińska „Postępowanie nieprocesowe”, Monografia Komentarz do Kodeksu postępowania cywilnego pod redakcją Tadeusza Erecińskiego, Tom II, Wydanie 4, Warszawa 2012 str. 38-41 oraz wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 15 października 2010 r., III UK 20/10, z dnia 2 grudnia 2011 r., III CSK 136/11, z dnia 25 czerwca 2015 r., V CSK 612/14).

W toku postępowania strona powodowa kilka razy precyzowała powództwo, by w piśmie z dnia 10 sierpnia 2022 r. (data prezentaty, k. 145-147v) wyraźnie i jednoznacznie wskazać na reżim odpowiedzialności deliktowej. Powód podał, że domaga się naprawienia szkody powstałej w wyniku pozbawienia go możliwości dysponowania uzyskaną z licytacji jego mieszkania kwotą 115 510,77 zł poprzez rozporządzenie nią bez jego wiedzy i woli przez pozwaną, która w zakresie tym przekroczyła zakres udzielonego jej w dniu 3 czerwca 2014 r. pełnomocnictwa. Powód wskazał przy tym wprost, iż pozwana dopuściła się czynu bezprawnego. W świetle powyższego nie budzi wątpliwości, że powód oparł swoje roszczenie właśnie na podstawie art. 415 k.c. i takie powództwo miał obowiązek rozpoznać tut. Sąd.

Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej w świetle z art. 361 k.c. są: szkoda, zachowanie – w postaci działania bądź zaniechania własnego o charakterze zawinionym (art. 415 k.c.), a więc obiektywnie bezprawnego, a zarazem subiektywnie nagannego (chociażby popełnionego z winy nieumyślnej) oraz istnienie związku przyczynowego o charakterze adekwatnym pomiędzy szkodą a działaniem bądź zaniechaniem szkodzącym (por. wyrok SN z dnia 6 marca 2014 r., V CSK 224/13, LEX nr 1467140). Odpowiedzialność na zasadzie winy z art. 415 k.c. uwarunkowana jest bezprawnością zachowania się, polegającą nie tylko na działaniu względnie zaniechaniu sprzecznym z obowiązującym przepisem prawnym, lecz również na zachowaniu kolidującym z obowiązkami wynikającymi z ogólnie przyjętych w danym społeczeństwie i w określonym czasie zasad współżycia. Dla uzasadnienia odpowiedzialności z art. 415 k.c. nie jest konieczne wykazanie przekroczenia konkretnego przepisu ustanawiającego nakaz lub zakaz określonego zachowania się, lecz powstanie obowiązku odszkodowawczego może w określonych przypadkach usprawiedliwiać postępowanie niezgodne z utrwalonymi w poczuciu prawnym społeczeństwa normami i przez to uznanymi przez nie za mające charakter wiążących w danym czasie zasad współżycia (por. wyrok SN 7 sędziów z dnia 31 stycznia 1968 r., III PRN 66/67, Lex nr 4619).

Obowiązkiem powoda w sprawie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym było więc – zgodnie z ogólną regułą wynikającą z art. 6 k.c. – wykazanie przesłanek odpowiedzialności przewidzianej w art. 415 k.c., a zatem wykazanie zdarzenia, będącego źródłem szkody; wykazanie, że było to działanie lub zaniechanie pozwanej; wykazanie, że zachowanie pozwanej było bezprawne i że spowodowało u powoda szkodę, która pozostaje z nim w adekwatnym związku przyczynowym, a nad to, że działanie pozwanej było przez nią zawinione.

W ocenie sądu powód nie wykazał żadnej z wymienionych przesłanek. Nie można bowiem nie zauważyć, iż pozwana nie tylko pozostawała z powodem w związku konkubenckim i pełniła dla jego córki funkcję rodziny zastępczej, ale przede wszystkim aktem notarialnym z dnia 3 czerwca 2014 r. zostało jej udzielone przez powoda bardzo szerokie w zakresie pełnomocnictwo, którym została ona upoważniona m.in. do zarządu i administrowania całym jego majątkiem ruchomym i nieruchomym, w szczególności prawem własności lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w województwie (...), w P., przy Al. (...), w tym reprezentowania Mocodawcy, a także działania w jego imieniu i na jego rzecz we wszelkich sprawach dotyczących zarządu i administrowania tym majątkiem wobec wszelkich urzędów, osób prawnych i osób fizycznych oraz reprezentowania Mocodawcy oraz działania w jego imieniu i na jego rzecz wobec wszystkich banków i instytucji finansowych, we wszelkich sprawach, a w szczególności do dokonywania operacji finansowych, w tym wpłat i wypłat bez ograniczeń kwotowych oraz przelewów zgromadzonych środków, jak również do zawierania i wypowiadania umów rachunków lokacyjnych, decydowania o wydawaniu przez bank kart płatniczych, debetowych i kredytowych, do gromadzenia informacji na temat salda i wykonanych operacji, dokonywania przelewów i wypłaty gotówki z rachunku bieżącego, pobierania wyciągów i wypowiedzenia umowy rachunku bankowego. Powód także – na podstawie art. 101 w zw. z art. 94 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wyraził zgodę i udzielił pełnomocnictwa do zarządu i administrowania całym majątkiem ruchomym i nieruchomym jego małoletniej córki A. W., a także działania w jego imieniu i na jego rzecz we wszelkich sprawach dotyczących zarządu i administrowania tym majątkiem wobec wszelkich urzędów, osób prawnych i osób fizycznych. Istotnym jest przy tym, że zgodnie z treścią pełnomocnictwa warunki powyższych czynności określane miały być według uznania Pełnomocnika.

Okolicznością istotną jest fakt, iż powód ani razu nie zakwestionował ważności udzielonego pozwanej pełnomocnictwa podnosząc jedynie zarzut przekroczenia przez nią jego zakresu. Nie sposób jednak nie zauważyć, iż zgodnie z § 2 pkt 1, 2 oraz 11 w zw. z § 3 pkt 1 omawianego pełnomocnictwa pozwana była uprawniona do swobodnego rozporządzania należącą do powoda kwotą 115 510,77 zł. Powód zaś nie zgłaszał pozwanej żadnych zastrzeżeń co do przeznaczenia spornych środków (zeznania powoda W. W. (1) – k. 131-131v, 133, nagranie 00:09:19). Zastrzeżenie to zgłosił pozwanej dopiero w styczniu 2019 r., kiedy sporna kwota została już w całości skonsumowana. W konsekwencji dojść należało do konstatacji, iż zastrzeżenie zgłoszone post factum nie mogło być dla pozwanej wiążące, tym samym by doszło do przekroczenia udzielonego jej pełnomocnictwa i rozdysponowania środkami wbrew woli mocodawcy.

Wbrew zatem wywodom powoda nie wykazał on, by działanie pozwanej polegające na rozporządzeniu należącymi do niego środkami pieniężnymi, a ulokowanymi na koncie A. W. było działaniem przekraczającym zakres udzielonego jej pełnomocnictwa, a w konsekwencji jak twierdził działaniem bezprawnym i zawinionym. Uwzględniając powyższe uznać należało również, że powód nie wykazał szkody, którą upatrywał w utracie możliwości rozporządzania kwotą 115 510,77 zł według własnego uznania skoro powołane i przeprowadzone w sprawie dowody potwierdziły, iż w czasie rozporządzania przedmiotowymi środkami pozwana była w stałym kontakcie z powodem, który nie tylko wiedział o czynnościach podejmowanych przez pozwaną, ale i je aprobował. Na marginesie należy wskazać, iż domniemana szkoda powoda, której - jak twierdził – doznał z winy pozwanej, w znacznym zakresie została skompensowana, bowiem jak zostało wykazane przez pozwaną, przez wiele lat angażowała ona miedzy innymi swoje środki na cele związane z powodem – jego córką, jego matką, jego dobrobytem i dobrostanem, interesami oraz zadłużeniami.

Mając powyższe na uwadze uznać należało, iż powództwo – ze względu na niewykazanie przez powoda wystąpienia przesłanek określonych art. 415 k.c. – nie zasługiwało na uwzględnienie i podlegało oddaleniu w całości.

Niezależenie od powyższego uznając hipotetycznie, iż powództwo podlegałoby uwzględnieniu to doszło by do naruszenia zasad współżycia społecznego w rozumieniu art. 5 k.c.

Zgodnie z art. 5 k.c. nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie przez uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 sierpnia 2011 r., sygn. akt II CSK 640/10 (LEX nr 964496) istotą prawa cywilnego jest strzeżenie praw podmiotowych, a zatem wszelkie rozstrzygnięcia prowadzące do redukcji bądź unicestwienia tych praw mają charakter wyjątkowy. W wyroku z dnia 11 kwietnia 2013 r., sygn. akt II CSK 438/12 (LEX nr 1341662) Sąd Najwyższy podkreślił, że wszelkie rozstrzygnięcia będące wyjątkiem od strzeżenia praw podmiotowych wymagają ostrożności oraz wnikliwego rozważenia wszelkich aspektów rozpoznawanego przypadku.

Zasady współżycia społecznego rozumie się jako normy moralne odnoszące się do stosunków międzyludzkich, których przestrzeganie spotyka się pozytywną oceną społeczną, a naruszanie z dezaprobatą. W wyroku z dnia 23 maja 2013 r. IV CSK 660/12 Sąd Najwyższy zaznaczył, iż z uwzględnieniem, iż Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji RP), należy przyjąć, że odwołanie się do zasad współżycia społecznego oznacza odwołanie się do idei słuszności w prawie i do powszechnie uznawanych wartości w kulturze naszego społeczeństwa.

W orzecznictwie powszechnie zauważa się konieczność oceny realizacji prawa podmiotowego dochodzonego w procesie przez pryzmat jego zgodności z zasadami współżycia społecznego w okolicznościach konkretnego stanu faktycznego (tak SA w Katowicach w wyroku z dnia 12 maja 2015 r., I ACa 98/15, Legalis numer 1285099, SA w Ł. w wyroku z dnia 28 maja 2013 r. I ACa 997/12, Legalis numer 731146). Zaznacza się, że sposób stosowania konstrukcji nadużycia prawa podmiotowego z założenia ma charakter elastyczny, pozostawiając znaczny margines swobody w ocenie, czy dane zachowanie pozostaje w granicach prawa podmiotowego, czy też stanowi jego nadużycie. Celowi temu służy oparcie art. 5 k.c. o klauzulę generalną, odsyłającą do zasad współżycia społecznego - której treść wymaga każdorazowo doprecyzowania na gruncie konkretnej sprawy (postanowienie SN z dnia 26 marca 2014 r.V CSK 344/13, Legalis numer 994652).

W orzecznictwie odchodzi się obecnie od konieczności wskazania, jaką zasadę współżycia społecznego narusza wykonywanie prawa przez uprawnionego. Wymogiem zastosowania przez sąd orzekający art. 5 k.c. nie jest sprecyzowanie i oznaczenie zasady współżycia społecznego rzekomo naruszonej przez stronę postępowania. Odwołanie się do zasad współżycia społecznego oznacza odwołanie się do idei słuszności w prawie i do powszechnie uznawanych wartości w kulturze naszego społeczeństwa, a przez zasady współżycia społecznego należy rozumieć podstawowe zasady etycznego i uczciwego postępowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2014 r.V CSK 322/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 17 kwietnia 2019 r. sygn. akt I ACa 317/18).

Należy jednocześnie podnieść, że przy stosowaniu przepisu art. 5 k.c. trzeba mieć na względzie, że domniemywa się, iż korzystający ze swego prawa czyni to w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego (ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa). Dopiero istnienie szczególnych okoliczności może domniemanie to obalić i pozwolić na zakwalifikowanie określonego zachowania jako nadużycia prawa, niezasługującego na poparcie z punktu widzenia zasad współżycia społecznego.

Odnosząc powyższe rozważania prawne do realiów rozpoznawanej sprawy należy zaznaczyć, iż strony niniejszego postępowania w okresie od 2013 r. do 2018 r. żyły w związku konkubenckim, a pozwana pełniła dla córki powoda funkcję rodziny zastępczej. Co istotne, przez cały ten okres powód był osadzony w Areszcie Śledczym nie osiągając żadnego wynagrodzenia, a w konsekwencji nie partycypując w kosztach utrzymania rodziny. W czasie tym pozwana nie tylko jako konkubina, ale również jako pełnomocnik powoda dbała o jego najbliższych – jego matkę i córkę, jak również prowadziła jego sprawy bieżące załatwiając jego interesy i regulując jego zobowiązania angażując w czynności te przede wszystkim swoje środki.

Po zaksięgowaniu spornej kwoty na koncie córki powoda – która de facto została uzyskana przede wszystkim dzięki staraniom pozwanej pełniącej w toku postępowania egzekucyjnego funkcję pełnomocnika powoda – pozwana, stosownie do zakresu udzielonego jej pełnomocnictwa, rozdysponowała pieniędzmi m.in. na potrzeby i wydatki swoje, jak i A. W., o czym powód wiedział i czemu udzielał aprobaty. Pozostawała ona więc w usprawiedliwionym przekonaniu o słuszności swoich działań. Niczym nie jest natomiast uzasadniony tak odległy termin poinformowania pozwanej o zastrzeżeniach co do sposobu rozporządzenia danymi środkami.

W konsekwencji powyższego uwzględnienie wywiedzionego przez powoda roszczenia stanowiłoby w ocenie Sądu nadużycie prawa po stronie powoda. Przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności występujących w niniejszej sprawie, należałoby dojść do przekonania, że zaistniały wyjątkowe okoliczności w rozumieniu art. 5 k.c. i uwzględnienie powództwa doprowadziłoby do naruszenia zasad współżycia społecznego.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł, jak na wstępie.

Sędzia Ewa Ligoń-Krawczyk