Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	SSO Alicja Fronczyk
Protokolant:	Monika Długosz

po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2015 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa K. G.

przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Sprawiedliwości, Dyrektorowi Aresztu Śledczego W. - M., Dyrektorowi Aresztu Śledczego W. - S.

o zapłatę

I.  Oddala powództwo;

II.  Nie obciąża powoda K. G. kosztami procesu;

III.  Nakazuje Skarbowi Państwa (Kasie Sądu Okręgowego w Warszawie) wypłacić na rzecz adwokata P. I. tytułem wynagrodzenia za udział w sprawie w charakterze pełnomocnika z urzędu wyznaczonego dla powoda kwotę 9 223,76 zł. (dziewięć tysięcy dwieście dwadzieścia trzy złote siedemdziesiąt sześć groszy), w tym kwotę 1 656 zł (tysiąc sześćset pięćdziesiąt sześć złotych) tytułem należnego od wynagrodzenia podatku VAT.

Sygn. akt I C 1322/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 listopada 2013 r. skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Dyrektora Aresztu Śledczego W. – M., Dyrektora Aresztu Śledczego W. S. oraz Ministra Sprawiedliwości, powód - K. G. domagał się zasądzenia kwoty 1 000 000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za niewłaściwe leczenie schorzeń o charakterze nowotworowym podczas odbywania kary pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym W. - M. oraz w Areszcie Śledczym W.-S.. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż wiąże swoje roszczenie również z niezapewnieniem mu przez pozwanego odpowiednich warunków bytowych podczas pobytu we wskazanych jednostkach penitencjarnych oraz z ograniczonym dostępem do opieki lekarskiej i przedmiotowym traktowaniem, jakiego doświadczył ze strony funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz pracowników służby medycznej wskazanych jednostek. Precyzując powództwo K. G. zaznaczył, iż zaniechanie pozwanego polegało na: odmówieniu mu przeprowadzenia zabiegu medycznego w pozawięziennej jednostce leczniczej, nieprzeprowadzeniu ponownej konsultacji onkologicznej, niewyrażeniu zgody na dostarczenie przez rodzinę leków oraz suplementów diety oraz próbę zmuszenia go do poddania się wykonaniu zabiegu medycznego bez jego zgody. Wszystkie powyższe okoliczności doprowadziły, zdaniem powoda, do pogorszenia się jego stanu zdrowia psychicznego oraz fizycznego (k. 2 – 4).

W odpowiedzi na pozew z dnia 7 lutego 2014 roku pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Dyrektora Aresztu Śledczego W. – M., Dyrektora Aresztu Śledczego W. S. oraz Ministra Sprawiedliwości wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu tego kwalifikowanego pisma procesowego pozwany podniósł, iż powód w żaden sposób nie tylko nie udowodnił, ale nawet nie uprawdopodobnił domniemanej szkody, jej wysokości, ani tym bardziej nie wykazał normalnego związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniami sprawczymi a hipotetyczną szkodą. Odnosząc się do zarzutów niezdrowego i słabego wyżywienia pozwany wskazał, że powód prowiantowany był zgodnie z zasadami żywieniowymi w diecie BM – bezmięsnej. Każdego dnia kaloryczność całodziennego wyżywienia i procentowa zawartość składników odżywczych są zgodne z § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 września 2003 r. w sprawie określenia wartości dziennej normy wyżywienia oraz diet wydawanych osobom osadzonym w zakładach karnych i aresztach śledczych. Odnośnie zarzutu powoda dotyczącego braku zgody na dostarczenie powodowi suplementów diety oraz preparatu białkowego, pozwany wskazał, iż powód otrzymywał je podczas pobytu w jednostce. Pozwany podniósł również, że zapewnił pozwanemu odpowiednią opiekę medyczną podczas całego okresu pobytu w jednostkach penitencjarnych, a funkcjonariusze Aresztu Śledczego W. – M. nie zlekceważyli jego obaw o zdrowie i skierowali go na konsultację dermatologiczną. Pozwany bezwzględnie realizował zalecenia lekarzy konsultantów odnośnie usunięcia zmian skórnych u powoda. Zapewnił możliwość usunięcia przedmiotowych zmian w więzienneym oddziale szpitalnym, jednak z uwagi na brak zgody powoda na usuwanie zmian skórnych w oddziale chirurgicznym aresztu śledczego – dalsza realizacja zaleceń konsultantów była niemożliwa. Skarb Państwa wskazał również, że pomieszczenia Aresztu Śledczego W. – M. posiadają przewidziane prawem przeglądy i opinie okresowe określające stan techniczny budynków i instalacji. Odnosząc się do zarzutu powoda w przedmiocie ograniczenia mu dostępu do opieki zdrowotnej poprzez odmowę przeprowadzenia zabiegu w najbliższym ambulatorium wolnościowym, podniósł iż nie ma obowiązku zapewnienia osadzonym odbywania leczenia w jednostkach zewnętrznych. Pomimo to umożliwił powodowi konsultację w Poradni Chirurgii Onkologicznej Centrum Onkologii Instytutu im. (...) (...)e w W. oraz w Centralnym Szpitalu klinicznym (...)w W.. Skarb Państwa wskazał również, że powód nie wymagał żadnego leczenia uzupełniającego, w szczególności suplementów diety, ani suplementacji witamin, co stwierdził lekarz w konsultacji onkologicznej w dniu 21 marca 2012 roku (k. 33 – 43).

Pismem procesowym z dnia 6 maja 2015 roku powód sprecyzował swoje stanowisko wnosząc o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych w postaci narażenia na utratę zdrowia powoda poprzez ograniczenie powodowi prawa wyboru sposobu diagnozowania i leczenia, adekwatnego do ujawnionych u powoda schorzeń w wysokości 20 000 złotych oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zadośćuczynienia z tytułu krzywdy polegającej na pozbawieniu możliwości regularnego, specjalistycznego leczenia oraz prawa do prawidłowego i wczesnego diagnozowania chorób w wysokości 980 000 złotych. Powód wniósł również o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Powód podniósł, iż swojej szkody upatruje w niedostatecznej opiece medycznej ze strony pozwanych jednostek penitencjarnych. Powód wskazał, że po zabiegu usunięcia nowotworu złośliwego tzw. czerniaka powinien przebywać pod regularną kontrolą lekarza onkologa i przechodzić nie rzadziej niż co 6 miesięcy badania diagnozujące zmiany skórne, brak takiej opieki medycznej rodzi u powoda strach przed przerzutami, wolniejszą rekonwalescencję i niepewność powrotu do zdrowia (k. 108 – 114).

Pismem z dnia 22 czerwca 2015 r. powód podniósł, iż nie był informowany o rzeczywistym stanie zdrowia zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. – o zawodzie lekarza dentysty (Dz. U. z 2015, poz. 464), co skutkuje naruszeniem dobra osobistego wynikającego z przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2009 nr 52 poz. 417) (k. 754 – 756).

W dalszym toku postępowania stanowisko stron nie uległo zmianie.

Sąd Okręgowy ustalił, następujący stan faktyczny:

Powód K. G. przebywał w Areszcie Śledczym W. – M. od dnia (...) W areszcie Śledczym W. S. powód przebywał od dnia (...)( dowód: informacja o pobytach z Centralnej Bazy Danych Osób Pozbawionych Wolności k. 47 – 49).

Powód podczas pobytu w Areszcie Śledczym W. M. miał zaleconą dietę bezmięsną ( dowód: notatka k. 53).

Podczas pobytu powoda w Areszcie Śledczym W. – M., z powodu zgłaszanego niepokoju spowodowanego obecnością znamienia barwnikowego zlokalizowanego w okolicy sutka prawego został skierowany na konsultację dermatologiczną do Kiliniki Dermatologii Szpitala (...) w W. celem oceny, czy zmiana skórna ma charakter nowotworowy ( dowód: wywiad chorobowy k. 11). Lekarz specjalista dermatolog przeprowadzający konsultację po obejrzeniu powoda wytypował i zakwalifikował do pilnego chirurgicznego usunięcia oraz badania histopatologicznego – 2 zmiany barwnikowe atypowe. Jedna z nich została zlokalizowana na udzie prawym, druga na podudziu lewym ( dowód: wywiad chorobowy k. 61).

W wykonanym badaniu histopatologicznym z wyciętej zmiany skórnej z uda – rozpoznano nowotwór typu czerniak ( dowód: wynik badania patomorfologicznego k. 62).

Ognisko czerniaka na udzie prawym wycięto w dniu 24 lutego 2012 r. Powód nie wymagał żadnego leczenia uzupełniającego, w szczególności suplementów diety i suplementacji witamin ( dowód: notatka lekarska k. 64)

Następnie w związku z wynikiem histopatologicznym i rozpoznaniem czerniaka zapewniono powodowi konsultację onkologiczną. Podczas konsultacji lekarz onkolog nie stwierdził cech wznowy i przerzutów. Jednocześnie zalecono ścisłą obserwację chorego oraz przestrzeganie zaleceń dermatologa: wycięcia blizny po usuniętej zmianie skórnej uda prawego, profilaktyczne usuniecie zmiany skórnej okolicy międzyłopatkowej oraz zmiany skórnej podudzia lewego ( dowód: wywiad chorobowy k. 63).

W dniu 13 kwietnia 2012 r. powód poprosił, aby usunięcia dalszych zmian skórnych dokonał specjalista chirurg onkolog. Odstąpiono do ponownej konsultacji dermatologicznej. Podczas ponownej konsultacji dermatologicznej w związku ze stwierdzeniem w badaniu dermatoskopowym obecności zmian barwnikowych atypowych, dermatolog zlecił badanie wideodermatoskopii ( dowód: wywiad chorobowy 67 – 68). W dniu 24 kwietnia 2012 roku w zakładzie patomorfologii Centralnego Szpitala Klinicznego (...)wycięto zalecane fragmenty skóry, w tym bliznę po usunięciu czerniaka ( dowód: zaświadczenia k. 65 - 66).

Po wykonaniu badania wideodermatoskopii w dniu 5 listopada 2012 r. konsultujący lekarz zalecił chirurgiczne usunięcie trzech zmian barwnikowych: z okolicy między łopatkowej, podudzia prawego oraz okolicy lędźwiowej oraz zaproponował wideodermatoskopię za około 6 miesięcy, dermatoskopię w III kwartale 2013, 1 raz w roku zdjęcie RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej, USG węzłów chłonnych ( dowód: wywiad chorobowy k. 69). W dniu 6 lutego 2013 roku konsultujący lekarz onkolog odmówił usunięcia zmian barwnikowych z okolicy między łopatkowej, podudzia prawego oraz okolicy lędźwiowej. Chirurg – onkolog wskazał, że zmiany usunąć zmiany skórne może usunąć lekarz chirurg w każdym chirurgicznym ambulatorium, w tym również w Szpitalu Aresztu Śledczego W. M. ( dowód: notatka lekarska 70). K. G. sprzeciwił się usunięciu zmian w Szpitalu Aresztu Śledczego W. M. odmawiając opuszczenia karetki więziennej ( dowód: wywiad chorobowy k.71).

Zalecenia lekarskie dra med. M. Z. (1) z dnia 21 marca 2012 roku specjalisty chirurgii ogólnej, chirurgii onkologicznej i chirurgii naczyniowej odnośnie postępowania po zdiagnozowaniu i wycięciu u pacjenta czerniaka in-situ skóry uda prawego były w pełni zgodne z obowiązującymi zaleceniami postępowania (...) Towarzystwa (...), (...) Towarzystwa (...). W takim przypadku zaleca się jedynie docięcie blizny i kontrolę zgodnie ze schematem konsultacji dermatologicznej (wideodermatoskopia nie jest postępowaniem z wyboru i nie ma przewagi nad oceną dermatologiczną/dermatoskopową). Ryzyko nawrotu choroby u powoda jest bliskie 0%. Schemat badań był zgodny z najnowszymi polskimi zaleceniami dla czerniaka in-situ (Nowotwory Journal of Oncology 2014; 64). Powód nie wymaga żadnych specjalistycznych badań dodatkowych pozostawając pod opieką lekarską zapewnioną przez personel medyczny więziennej służby zdrowia. Lekarz onkolog B. K. po konsultacji medycznej w dniu 6 lutego 2013 roku nie stwierdziła cech nawrotu choroby, stwierdziła znamiona atypowe niepodejrzane onkologicznie, których usunięcie mogło być wykonane, jednak w celach profilaktycznych w czasie odroczonym poza ośrodkiem specjalistycznym - gdyż jest to prosty zabieg chirurgiczny. Nie ma ewidentnych wskazań do profilaktycznego usuwania znamion. W czasie pobytu powoda w jednostkach penitencjarnych nie doszło do żadnych zaniedbań w diagnostyce i leczeniu powoda, czego potwierdzeniem jest usunięcie czerniaka skóry w najwcześniejszym, przedinwazyjnym stadium. Medyczna więzienna służba zdrowia nie popełniła żadnych błędów medycznych w tym zakresie, nie spowodowano obniżenia stanu zdrowia powoda. Na podstawie obowiązujących rekomendacji nie było wskazań do leczenia uzupełniającego, nie istnieją w postępowaniu onkologicznym w świetle dostępnych dowodów naukowych wskazania do suplementacji witamin, ani innych suplementów diety, jeżeli chory przyjmuje pokarmy doustnie, co więcej zalecenia Amerykańskiego Towarzystwa Rakowego (Ca Cancer J Clin 2006; 56: 323-353) w zakresie żywienia chorego na nowotwór wyraźnie nie zalecają stosowania suplementów diety. Nie ma na również dowodów medycznych na to, że konsultacje medyczne w zaleconych przedziałach czasowych mogą doprowadzić do spóźnionego w charakterze onkologicznym wykrycia zmian, u których zostały wykryte złośliwe nowotwory skóry w przypadku czerniaka in situ. W przypadku stopnia zaawansowania nowotworu skóry, które były wykryte u K. G., ryzyko nawrotu choroby w ciągu całego życia jest bliskie zeru, więc nie ma realnego wpływu na powstanie ryzyka przerzutów nowotworowych u powoda. K. G. wymaga samoobserwacji skóry i kontroli u dermatologa w przypadku zmian podejrzanych. Nie ma wskazań do wykwalifikowanej opieki ze strony specjalistów, co jest zgodne z zaleceniami polskimi i międzynarodowymi. Nie było również wskazań do pilnego wycięcia zmian skórnych u chorego. Zmiany skórne nie miały cech o charakterze nowotworowym w ocenie dermatoskopowej, a jedynie były znamionami atypowymi. W. przeprowadzona u powoda nie jest postępowaniem z wyboru, nie ma przewagi nad oceną dermatologiczną czy dermatoskopową ( dowód: opinia biegłego specjalisty onkologa prof. dr hab. n. med. P. R. k. 705 – 706, opinia uzupełniająca biegłego specjalisty onkologa prof. dr hab. n. med. P. R. k. 734).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów złożonych do akt niniejszej sprawy. Sąd uznał dowody te za wiarygodne, albowiem ich autentyczność nie została zakwestionowana przez żadną ze stron, a ponadto Sąd nie znalazł podstaw do ich podważenia z urzędu.

Depozycje powoda (k. 656-657) przedstawiły jego subiektywny obraz przebiegu leczenia w warunkach penitencjarnych. W związku z tym, że ocena sposobu leczenia wymagała wiadomości specjalnych, to ustalenia faktyczne Sąd oparł na wyjaśnieniach wynikających z opinii biegłego. w stanie faktycznym

W zakresie ustalenia prawidłowości przebiegu leczenia powoda Sąd oparł się na opinii sporządzonej przez biegłego sądowego onkologa prof. dr hab. n. med. P. R.. Po sporządzeniu opinii w sprawie strona powodowa wniosła zarzuty do opinii biegłego domagając się sporządzenia opinii uzupełniającej. W opinii uzupełniającej biegły wyjaśnił, czy konsultacje medyczne w przedziałach czasowych dłuższych od zaleconego przez lekarzy specjalistów mogą doprowadzić do spóźnionego wykrycia zmian skórnych, czy brak wykwalifikowanej opieki ze strony specjalistów z zakresu onkologii miał realny wpływ na powstanie ryzyka przerzutów, czy brak wykonania zabiegów wycięcia zmian skórnych w trybie pilnym miał potencjalny wpływ na stan zdrowia pozwanego, czy możliwe jest pełne zdiagnozowania i oznakowanie zmian skórnych o charakterze nowotworowym w placówkach opieki medycznej, które nie posiadają specjalistycznego sprzętu do wideodermatoskopii.

Uznając, że opinia uzupełniająca rozwiewa wszelkie wątpliwości na rozprawie w dniu 17 lipca 2015 roku (k. 768) Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii uzupełniającej tym bardziej, że biegły miałby udzielić odpowiedzi na pytanie: „Czy wytypowane przez pozostałych lekarzy znamiona należy usunąć z ciała powoda, czy też nie ma takiej potrzeby, gdyż jest osobą zdrową z założeniem, że biegły za odpowiedź przyjmie pełną odpowiedzialność?”. W ocenie Sądu przy pomocy biegłego sądowego powód faktycznie chciałby prowadzić dalsze swoje leczenie, a nie jest to rola biegłego. Obowiązkiem biegłego w tym procesie było udzielenie Sądowi wyjaśnień co do prawidłowości czynności leczniczych podejmowanych dotąd przez penitencjarne służby medyczne wobec powoda. Sąd oddalił również wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego onkologa uznając, że samo niezadowolenie strony z dotychczasowych wyników postępowania dowodowego, zwłaszcza sporządzonej przez biegłego specjalisty opinii nie uzasadnia powołania kolejnego biegłego w sprawie (k. 768).

Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków lek. (...). B. K., dra M. Z. (2), lek. (...). M. M., B. S. i J. K. uznając, iż okoliczności, które za pomocą tych środków dowodowych miały zostać wykazane wynikają z dokumentacji medycznej powoda, a ponadto stanowią w istocie wiadomości specjalne, dla przedstawienia których w procesie cywilnym uprawniony jest jedynie biegły (k. 109; 611 i 690).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powód domagał się zadośćuczynienia za wyrządzoną mu przez stronę pozwaną szkodę niemajątkową (krzywdę) wynikającą z niezapewnienia mu odpowiednich warunków bytowych w postaci niewłaściwego leczenia podczas pozbawienia wolności. Jak wskazał, warunki w jakich przebywał w Areszcie Śledczym W. – S. i Areszcie Śledczym W. – M. naruszały jego dobra osobiste, a dodatkowo naruszały wskazane przez niego przepisy prawa - art. 77 ust. 1 Konstytucji RP.

Dobra osobiste człowieka pozostają pod ochroną Konstytucji RP, w której zawarte są przepisy dotyczące bezpośrednio dóbr osobistych. Wśród przepisów o wolnościach, prawach i obowiązkach człowieka, ustawodawca w art. 30 stanowi, że przyrodzona i niezbywalna godność człowieka jest nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Zgodnie natomiast z treścią art. 23 k.c., dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. W myśl art. 24 § 1 k.c., ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Stosownie do treści § 2 przywołanego przepisu, jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych. W myśl bowiem art. 448 k.c., w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445 § 3 k.c. stosuje się.

Dodać należy, że podstawę odpowiedzialności Skarbu Państwa stanowi przepis art. 417 k.c., zgodnie z którym za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Zapewnienie przez Państwo godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności jest jednym z podstawowych wymagań demokratycznego państwa prawnego, znajdującym wyraz w normach prawa międzynarodowego. Wynika to wprost z art. 10 ust. 1 ratyfikowanego przez Polskę Międzynarodowego Paktu Praw Osobistych i Publicznych z dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167) oraz z art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 grudnia 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284) stanowiących, że każda osoba pozbawiona wolności będzie traktowana w sposób humanitarny i z poszanowaniem przyrodzonej godności człowieka.

W wyroku z dnia 2 października 2007 r. Sąd Najwyższy stwierdził, iż przesłanką odpowiedzialności za naruszenie cudzego dobra osobistego jest bezprawność działania, przez którą rozumie się działanie, zaniechanie sprzeczne z porządkiem prawnym i zasadami współżycia społecznego. Przepis art. 24 k.c. przewiduje domniemanie bezprawności działania naruszającego dobra osobiste, co powoduje, że na nim spoczywa ciężar wykazania, że jego działanie było zgodne z prawem.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, Sąd uznał, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Wskazać należy, że to na powodzie, jako dochodzącym ochrony prawnej spoczywał ciężar dowodu, że jego dobra osobiste zostały naruszone przez działania pozwanego Skarbu Państwa. Należy zauważyć, że pomimo istnienia domniemania bezprawności naruszenia dobra osobistego, które korzystnie wpływa na sytuacje dowodową powoda, to jednak ciężar wykazania, że nastąpiło naruszenie dobra osobistego zgodnie z art. 6 k.c. spoczywa na powodzie. To osoba żądająca ochrony dóbr winna precyzyjne określić naruszane dobra i udowodnić, że do ich naruszenia doszło.

Dla oceny zasadności zgłoszonego w pozwie żądania niezbędne było zatem ustalenie, czy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że strona pozwana dopuściła się naruszenia w postaci narażenia na utratę zdrowia powoda poprzez ograniczenie powodowi prawa wyboru sposobu diagnozowania i leczenia adekwatnego do ujawnionych schorzeń oraz czy fakt ten spowodował naruszenie dóbr osobistych powoda, a także czy powód poniósł związaną z tym szkodę niemajątkową, na którą powoływał się w pozwie i kolejnych pismach procesowych.

Analizując roszczenie powoda w kontekście zebranych w sprawie dowodów należy stwierdzić, że powód nie wykazał bezprawnego zachowania funkcjonariuszy pozwanego.

Na podstawie opinii biegłego prof. dr hab. n. med. P. R. specjalisty w dziedzinie onkologii Sąd ocenił, czy zachowania więziennej służby medycznej wobec powoda były zgodne z prawem, czy też wystąpiły zaniechania bądź nieprawidłowe, bezprawne działania. Zdaniem Sądu powód w czasie pobytu w jednostkach penitencjarnych miał zapewnione właściwe leczenie nieodbiegające od tego, z którego mógłby korzystać w warunkach wolnościowych. Biegły lekarz specjalista po dokonaniu analizy dokumentacji medycznej, wyjaśnił w sposób logiczny i rzeczowy, że schemat leczenia i badań powoda był zgodny z najnowszymi polskimi zaleceniami dla nowotworu typu czerniak. K. G. pozostawał pod opieką lekarską zapewnioną przez personel medyczny więziennej służby zdrowia. Nie stwierdzono cech nawrotu choroby. Onkolog B. K. stwierdziła znamiona atypowe niepodejrzane onkologicznie, których usunięcie mogło być wykonane w celach profilaktycznych w czasie odroczonym poza ośrodkiem specjalistycznym - gdyż jest to prosty zabieg chirurgiczny. Wobec czego uznać należy, że po stronie pozwanego nie było żadnego zaniechania w trakcie leczenia powoda. Jak wyjaśnił biegły lekarz brak jest ewidentnych wskazań do profilaktycznego usuwania znamion, stąd późniejsze opinie lekarzy oceniających skórę pacjenta. Nie doszło do żadnych zaniedbań w diagnostyce i leczeniu powoda, czego potwierdzeniem jest usunięcie czerniaka skóry w najwcześniejszym, przedinwazyjnym stadium.

Więzienna służba zdrowia nie popełniła żadnych błędów medycznych w tym zakresie, żadne działanie, czy też zaniechanie nie spowodowało obniżenia stanu zdrowia chorego. Nie było również wskazań do leczenia uzupełniającego, nie istnieją w postępowaniu onkologicznym w świetle dostępnych dowodów naukowych wskazania do suplementacji witamin, ani innych suplementów diety, jeżeli chory przyjmuje pokarmy doustnie, co więcej - jak wskazał biegły - zalecenia Amerykańskiego Towarzystwa Rakowego (Ca Cancer J Clin 2006; 56: 323-353) w zakresie żywienia chorego na nowotwór wyraźnie nie zalecają stosowania suplementów diety. Wobec czego nie było również potrzeby dostarczania suplementów przez rodzinę powoda.

Jak wskazał biegły w przypadku stopnia zaawansowania nowotworu skóry, który był wykryte u K. G., ryzyko nawrotu choroby w ciągu całego życia jest bliskie zeru, więc nie ma realnego wpływu na powstanie ryzyka przerzutów nowotworowych u powoda.

W ocenie Sądu wszystkie te okoliczności świadczą o tym, że powód był otoczony właściwą opieką medyczną, uwzględniającą stan jego zdrowia oraz zgłaszane przez niego dolegliwości. Przede wszystkim miał zapewnione zabiegi związane z leczeniem polegającym na usunięciu zmian chorobowych.

Zapewnienie należytego leczenia zgodnego ze sztuką medyczną skutkuje brakiem bezprawnego i zawinionego zachowania funkcjonariuszy pozwanego. Powód nie wykazał, ażeby pozwany dopuścił się w tym zakresie działań, które byłyby bezprawne. W zachowaniu pozwanego nie można dostrzec zatem żadnych działań sprzecznych z normami prawa ani przejawu jakiejkolwiek złej woli. Nie wykazał zatem, ażeby na skutek działań pozwanego jego dobra osobiste zostały naruszone lub poniósł w związku z tym jakakolwiek krzywdę.

Przy czym powód nie wykazał również jakoby pozwany utrudniał powodowi zdrowe odżywianie się. Przyjąć zatem należy, że powód kaloryczność całodziennego wyżywienia i procentową zawartość składników odżywczych otrzymywał zgodnie z zapisami § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 września 2003 r. w sprawie określenia wartości dziennej normy wyżywienia oraz diet wydawanych osobom osadzonym w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz. U. z 2003, Nr 167, poz. 1633). Powód przebywał na diecie bezmięsnej i nie wykazał, by dieta była w jakikolwiek sposób dla niego niezdrowa.

Poddając analizie zarzut powoda zasadzający się na twierdzeniu o tym, że nie był informowany przez pozwanego o rzeczywistym stanie zdrowia, zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. – o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2015, poz. 464), co skutkuje naruszeniem dobra osobistego wynikającego z przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta Sąd zważył, że zgodnie z art. 31 ust. 1 o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu.

W ocenie Sądu skoro – co wynika z opinii biegłego – leczenie powoda było prawidłowe, to nie sposób doszukać się w zachowaniu leczących go lekarzy naruszenia obowiązku informacyjnego. Biegły wyjaśnił, że powód cierpiał na nowotwór, który usunięto, choć nie było wskazań do pilnego wycięcia zmian skórnych, a rokowania na przyszłość są dobre, ryzyko nawrotu choroby jest bliskie zeru. Powód miał świadomość charakteru zmian skórnych, co potwierdza opinia biegłego. Zmiany atypowe zostały usunięte za zogdą powoda, więc w ocenie Sądu nie ma podstaw do uznania, że jakiekolwiek prawo powoda jako pacjenta zostało naruszone.

Stąd powództwo jako bezzasadne podlegało oddaleniu (pkt I wyroku).

W ocenie Sądu powód nie udowodnił – wbrew regule wynikającej z art. 6 k.c. – aby warunki bytowe w jednostkach penitencjarnych były nieprawidłowe, więc i w tym zakresie powództwo zostało oddalone, o czym orzeczono w pkt I wyroku.

Uwzględniając trudną sytuację życiową i materialną powoda oraz charakter zgłoszonego przez niego żądania Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążył kosztami procesu przegrywającego spór K. G. (pkt II wyroku).

Na podstawie art. 109 § 2 k.p.c. w zw. z § 2, § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U z 2013 poz. 461), przyznał adwokatowi P. I. od Skarbu Państwa pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu, który wskazał, że koszty w żadnym zakresie nie zostały pokryte przez powoda - kwotę 9 223,76 złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Na kwotę te składa się wynagrodzenie pełnomocnika z w wysokości 7 200 złotych powiększone o należny podatek VAT wg stawki 23% w wysokości 1 656 złotych oraz koszty dojazdu do pozwanego w kwocie 367,76 złotych (pkt III wyroku).