Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 stycznia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Ligoń-Krawczyk

Protokolant: sekretarz sądowy Ewa Kocielnik

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2023 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa P. S.

przeciwko (...) spółka z o.o. z siedzibą w W., A. W. (1), J. W. (1)

o ustalenie ewentualnie o ustalenie

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od P. S. na rzecz (...) spółka z o.o. z siedzibą w W. kwotę 10.817 (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście) złotych i od P. S. na rzecz A. W. (1) i J. W. (1) kwotę 10.817 (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście) złotych, tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1545/21

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 marca 2021 r. (data nadania przesyłki, k. 471) P. S., zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., A. W. (1) i J. W. (1) wniósł:

1. ustalenie na podstawie art. 189 k.p.c., że powód nabył na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży w dniu 14 listopada 2016 r. sporządzonej w formie aktu notarialnego przed M. P. – notariuszem, Rep. (...) nr (...) w całości nieruchomość lokalową nr (...) położoną w W. przy ul. (...), tj. że nabył własność ½ udziału należącego do pozwanych;

ewentualnie, w przypadku nie uwzględnienia roszczenia określonego w pkt 1:

2. stwierdzenie na podstawie art. 189 k.p.c. w zw. z art. 82 k.c. (ewentualnie z uwagi na art. 83 k.c.), że umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży oraz umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym zawarta w dniu 14 listopada 2016 r. sporządzona w formie aktu notarialnego przed M. P. – notariuszem, rep. (...) nr (...), jest nieważna z uwagi na znajdowanie się powoda w chwili zawarcia tej umowy w stanie wyłączającym świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (ewentualnie z uwagi na pozorność umowy sprzedaży),

ewentualnie, w przypadku nie uwzględnienia roszczenia określonego w pkt 1 i 2:

3. zasądzenie solidarnie od pozwanych – J. W. (1) oraz A. W. (1) na rzecz powoda kwoty 822.455,50 zł tytułem bezpodstawnego wzbogacenia wraz z odsetkami ustawowym od dnia 15 listopada 2016 r. do dnia zapłaty.

Nadto strona powodowa wniosła o zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, że w dniu 14 listopada 2016 r. doszło do zawarcia umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży oraz umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym zawarta w dniu 14 listopada 2016 r. Nabywającymi na współwłasność lokal nr (...) przy ul. (...) w W. byli powód i pozwani A. W. (1) i J. W. (1), którzy są rodzicami A. W. (2) – byłej partnerki powoda. P. S. i A. W. (2) pozostawali w wieloletnim związku, planowali wspólną przyszłość, a we wrześniu 2016 r. zaręczyli się. Z uwagi na posiadane przez partnera i jego rodzinę oszczędności, A. W. (2) zaproponowała mu, by zakupił mieszkanie w W.. W dniu 14 listopada 2016 r. została zawarta umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W. i jego sprzedaży oraz umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym (garaż nr (...)) pomiędzy spółką (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. będącą deweloperem (dalej również: Sprzedającym) a A. W. (1), J. W. (1) i P. S. (dalej również jako Kupującym). Wedle twierdzeń strony powodowej, ww. umowa w zakresie w jakim stanowi, że ½ udziałów w nieruchomości nabywają J. i A. W. nie jest zgodna ze stanem faktycznym, ponieważ całość środków na zakup nieruchomości pochodziła od P. S. i to on stał się nabywcą nieruchomości w całości. Nadto we wskazanym zakresie umowa jest pozorna, zgodnie z art. 83 k.c. bowiem nie odzwierciedla rzeczywistych zamiarów stron. W ocenie powoda, pozwani, stosownie do treści art. 5 k.c., naruszyli również zasady współżycia społecznego, bowiem wykorzystali uzależnienie powoda od alkoholu, doprowadzając go do nabycia na ich rzecz własności ½ udziału w nieruchomości. Uzasadnione moralnie i słuszne jest ustalenie, że to powód nabył udział pozwanych, którzy nie mogą czynić ze swojego prawa użytku, który byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Powód, z uwagi na stan nieświadomości, w jakim znajdował się w chwili zawierania umowy, nie był w stanie ocenić sytuacji prawnej, w której się znalazł składając oświadczenie woli o nabyciu nieruchomości do współwłasności z pozwanymi. Pozwani wykorzystując silne uzależnienie powoda od alkoholu i fakt, że w chwili zawierania umowy oraz długi czas przed zawarciem umowy znajdował się w stanie wyłączającym świadomość oraz możliwość swobodnego złożenia oświadczenia woli, doprowadzili do sytuacji, w której nabyli za środki powoda udział w nieruchomości. W zakresie roszczenia ewentualnego o stwierdzenie nieważności umowy z dnia 14 listopada 2016 r. powód wskazał, że umowa została zawarta w sposób nieważny z uwagi na fakt, iż sprzeczna ona była z przepisami prawa, zawarta została przez powoda w stanie nieświadomości i jednocześnie braku swobody (wada oświadczenia woli), jest pozorna, a do jej zawarcia doszło w wyniku błędu i manipulacji, których dopuścili się pozwani J. iA. W. oraz ich córka A. względem powoda (sprzeczność z zasadami współżycia społecznego). Strona powodowa wskazała, że powód zawarł umowę znajdując się w stanie wyłączającym świadome i swobodne podjęcie decyzji i złożenie oświadczenia woli, gdyż powód znajdował się w stanie bliskim niepoczytalności. Rodzina W. miała też wykorzystać jego „ślepe” zaufanie do partnerki i doprowadziła do sytuacji, w której pokrzywdzony zgodził się w czasie stawania do aktu, aby współwłaścicielami nieruchomości stali się J. i A. W.. Wedle strony powodowej P. S. od 2010 r. jest osobą chorą na alkoholizm i depresję. Od 2010 r. niemal codziennie spożywał alkohol, zaś w dni kiedy zaprzestawał picia nie był w stanie racjonalnie myśleć, nie kontrolował otaczającej go rzeczywistości, nie potrafił rozumieć i reagować na komunikaty do niego kierowane. W czasie tzw. ciągów alkoholowych, powód miał silnie zaburzoną percepcję, nie był w stanie samostanowić o sobie W wyniku działań podjętych przez pozwanych i ich córkę doszło do rażącego pokrzywdzenia powoda przez pozwanych, którzy wykorzystali stan zdrowia powoda, jego uzależnienie od alkoholu i depresję w celu zmanipulowania. W zakresie roszczenia ewentualnego z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia strona powodowa podniosła, iż dokonywane przez A. W. (2) i J. W. (1) przelewy na rzecz P. S. zostały dokonane z pieniędzy, które wcześniej zostały mu zabrane z domu jego rodziców w P. i mieszkaniu w R.. Pieniądze, za które pozwani nabyli udział w nieruchomości zostały więc uzyskane przez pozwanych bez żadnej podstawy prawnej. Jednocześnie po stronie powodowej miało miejsce zubożenie, gdyż środki uzbierane przez samego powoda, ale również przez jego rodziców miały przysparzać korzyści wyłącznie powodowi, a nie pozwanym. Wedle twierdzeń powoda, pozwani nie mieli możliwości finansowych ani majątku, które pozwoliłyby sfinansować im zakup udziałów w przedmiotowej nieruchomości. Jako wartość bezpodstawnego wzbogacenia powód wskazał kwotę 822.455,50 zł stanowiącą wartość rynkową udziałów ((...) nieruchomości) należących do pozwanych, który to udział został zakupiony z pieniędzy pochodzących wyłącznie od powoda. Po zakupie mieszkanie zostało wyremontowane i urządzone w wysokim standardzie za środki pochodzące wyłącznie od powoda w wysokości ok. 250.000 zł, co znacznie zwiększyło wartość nieruchomości (pozew, k. 3-14).

W odpowiedzi na pozew (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. w zakresie roszczenia z pkt 1 i 2 pozwu wniósł o oddalenie powództwa w całości w stosunku do (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. oraz zasądzenie kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego od powoda na rzecz pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. według norm przepisanych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności należności pieniężnej od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Wobec roszczenia sformułowanego w pkt 3 pozwu, wnieśli o oddalenie powództwa w całości w stosunku do pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., gdyż żądanie nie zostało skierowane wobec (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (nie posiada on legitymacji biernej, co wynika z treści żądania) oraz o zasądzenie kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego od powoda na rzecz pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. według norm przepisanych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności należności pieniężnej od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu stanowiska pozwana Spółka potwierdziła, że w dniu 14 listopada 2016 r. miało miejsce zawarcie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży oraz umowy sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym, w której to umowie Spółka występowała jako deweloper. Pozwana Spółka potwierdziła też, że cała cena przedmiotu umowy została zapłacona przez powoda, co strony umowy potwierdziły w treści aktu notarialnego. Pozwana Spółka wskazała natomiast, że nie może potwierdzić okoliczności podnoszonych w pozwie, dotyczących ewentualnego wprowadzenia powoda w błąd przez pozwanych A. W. i J. W., jak również żadnych rzekomych nieprawidłowości, jakie miały nastąpić w stosunkach pomiędzy powodem a pozwanym małżeństwem – współwłaścicielami nieruchomości. Zawarte w pozwie informacje w tym zakresie nie były dotychczas przekazywane pozwanej Spółce. Okoliczności takie nie były również w żaden sposób sygnalizowane ani zgłaszane w trakcie, ani po zawarciu przedmiotowej Umowy przenoszącej własność. Pozwana Spółka nie może potwierdzić ewentualnego stanu wyłączającego świadome wyrażenie woli przez powoda. Tym okolicznościom pozwana Spółka zaprzecza, gdyż w jej ocenie umowa przenosząca własność została zawarta w sposób ważny, prawidłowy i jednoznaczny. Pozwana Spółka podkreśliła, że z jej strony – jako profesjonalnego dewelopera, nie miały miejsca żadne nieprawidłowości, gdyż jako deweloper dochowała należytej i wymaganej staranności przy tego rodzaju umowach. Umowa przenosząca własność została zawarta w sposób ważny, prawidłowy, w przepisanej formie. Warunki umowy, jej treść i ustalenia uzgodnione zostały z nabywcami osobiście. Notariusz, przed którym zawarto Umowę, również nie zgłosił, ani nie dopatrzył się żadnych nieprawidłowości lub wad, co zresztą potwierdzono w treści pozwu. Pozwana Spółka pokreśliła, że żądanie z punktu 3 pozwu (o zapłatę) skierowane jest jedynie przeciwko pozwanym A. i J. W.. Ze względów oczywistych bowiem pozwana Spółka nie może mieć i nie ma legitymacji biernej, co do żądania zasądzenia kwoty pieniężnej solidarnie od pozwanych A. i J. W.na rzecz powoda – z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Po stronie pozwanej Spółki nie występuje bowiem żadne bezpodstawne wzbogacenie, skoro sprzedała powodowi i pozwanym małżonkom lokal wraz z udziałem w garażu i otrzymała umówioną cenę. Pozwana Spółka zaprzeczyła również twierdzeniom powoda odnośnie:

- braku świadomości powoda co do przebiegu i skutków prawnych umowy, w sytuacji prawidłowo i osobiście podpisanego aktu notarialnego o uzgodnionej treści;

- braku świadomości lub swobody podjęcia decyzji lub wyrażenia woli przez powoda przy zawarciu Umowy z dnia 14 listopada 2016 r.;

- pozorności czynności prawnej, tj. umowy z 14 listopada 2016 r., jako że umowa ta zawarta została jako wiążąca umowa ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży nieruchomości, na jej mocy nastąpiło przeniesienie własności za zapłatą całej ceny. Jak wynika z treści pozwu, powód nie zarzuca pozwanej Spółce żadnych uchybień, niedopatrzeń ani niestaranności. Wszelkie zarzuty, rzekome wprowadzenie w błąd czy inne, kierowane są przez powoda w stosunku do pozwanych A. i J. W. (odpowiedź na pozew (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., k. 370-374).

W odpowiedzi na pozew A. W. (1) i J. W. (1), zastępowani przez profesjonalnego pełnomocnika, wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wywołanych również nadużyciem prawa procesowego, do kwoty maksymalnej określonej w przepisie art. 226 ^{( 2 )}§ 2 pkt 3a k.p.c. W uzasadnieniu pozwani potwierdzili fakt zawarcia w dniu 14 listopada 2016 r. umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży wraz z przynależnym pomieszczeniem gospodarczym nr (...) oraz lokalu niemieszkalnego (garażu) nr (...) w udziałach, tj. ½ udziału należało do powoda, zaś ½ do pozwanych A. i J. W.Wbrew twierdzeniom powoda, pozwani uiścili w całości połowę opisanej w umowie ceny zakupu nieruchomości, tj. kwotę 492.900 zł. Strona pozwana wskazała, że istotnie na taki układ właścicielski wpłynęły relacje córki pozwanych – A. W. (2) z powodem, którzy od wielu lat pozostawali w nieformalnym związku. Mając na uwadze zarówno relacje córki z powodem, a co za tym idzie zaufanie jakim pozwani darzyli powoda (na co wpłynęły zaręczyny córki pozwanych z powodem, które miały miejsce 11 września 2016 r.) środki stanowiące połowę ceny zakupu nieruchomości przekazali częściowo powodowi w gotówce, nie żądając przy tym pokwitowań. Pozwani podkreślali przy tym krótki czas, który zdecydował o sposobie przekazania środków. Umowa przedwstępna została zawarta w dniu 27 września 2016 r., zaś już w dniu 4 października 2016 r. deweloper poinformował o odbiorze lokalu, wyznaczając jego termin na dzień 7 października 2016 r. oraz wskazując, że warunkiem przystąpienia do odbioru jest wpłata kwoty 887.220 zł, która została uiszczona 5 października 2016 r. Z tego powodu, zgodnie z powyższymi ustaleniami, środki na poczet zapłaty ceny zostały przekazane powodowi w kilku transzach pod koniec września i w pierwszych dniach października 2016 r., zgodnie z umową przedwstępną, w tym zawartym w niej harmonogramem wpłat. Strona pozwana wskazała, iż pozwani A. i J. W. (1) osobiście lub za pośrednictwem córki dokonali co najmniej kilku wpłat gotówkowych: w dniu 23 września 2016 r. w wysokości 42.148,83 Euro, w dniu 1 października 2016 r. w wysokości 32.510 Euro, w dniu 4 października 2016 r. w wysokości 16.000 Euro i przelewem z rachunku córki wpłaty kwoty 85.500 zł. Środki na zakup nieruchomości stanowiły oszczędności życia pozwanych, które gromadzili latami pracując zarówno zawodowo, jak i wykonując dodatkowe prace zarobkowe, w tym również podczas wyjazdów zagranicznych (w szczególności do(...), gdzie pozwany posiadał rodzinę, wykorzystując w celach zarobkowych każdy urlop wypoczynkowy). Nadto pozwani otrzymywali wynagrodzenie za opieką nad matką pozwanego, J. W. (1), w wysokości całości jej (...) emerytury, tj. (...) (...). Wedle twierdzeń strony pozwanej, pozwani A. i J. W. (1) wykazują się długoletnim stażem pracy – J. W. (1) przepracowała łącznie 33 lata, zaś A. W. (1) – 43 lata. Dodatkowo na oszczędności pozwanych, poza miesięcznymi zarobkami, składały się miesięczne premie oraz tzw. jubileuszówki otrzymywane co 5 lat począwszy od 1986 r. (2,5-krotność średniej pensji z poprzednich 5 lat 2010-2016, czyli między (...) zł każda). Na oszczędności pozwanych składały się również otrzymana spłata należna A. W. (1) z tytułu spadku po matce. Wedle twierdzeń pozwanych niezasadne są twierdzenia dotyczące rzekomego braku możliwości finansowych pozwanych, jak również twierdzenia dotyczące możliwości finansowych powoda i jego rodziny pozwalające na pokrycie więcej niż połowy ceny zakupu. Pozwani zaprzeczyli ponad to, że powód poniósł koszty związane z remontem i wykończeniem lokalu. Powód nie miał bowiem już środków na tego typu wydatki, środkami takimi nie dysponowali również jego rodzice, co wprost wskazywali pozwanym. W związku z tym koszty związane z remontem i wykończeniem lokalu, jak również zakupem wyposażenia w wysokości 104.949,29 zł ponieśli A. i J. W. (1).

Wbrew temu, co powód obecnie twierdzi nie miał on ani w chwili zawierania umowy, ani na długi czas przed nią problemów opisanych w pozwie – nie był osobą „niepoczytalną” ani też znajdującą się w stanie jakichkolwiek dysfunkcji świadomości, czy jak sam opisuje – „zupełnego braku świadomości”. Nadto, gdyby istotnie powód znajdował się w takim stanie jak opisany w treści uzasadnienia pozwu to notariusz M. P. odmówiłaby dokonania tej czynności, tymczasem do zawarcia umowy doszło. Co istotne, powód wspólnie z reprezentującą wnioskodawców córką negocjował z przedstawicielami Spółki warunki przyszłych umów, jak również warunki nabycia nieruchomości, które potwierdził w dwóch czynnościach – umowie przedwstępnej ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży lokalu oraz przedwstępnej umowie sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym zawartej w dniu 27 września 2016 r., a następnie umowie przyrzeczonej. Niewątpliwie do takiej aktywności obejmującej zarówno rozmowy telefoniczne z pracownikami spółki (dewelopera), jak i wymianę korespondencji mailowej nie byłaby zdolna osoba będąca znajdująca się w „stanie niepoczytalności”, „zupełnego braku świadomości”, „upojenia alkoholowego” czy „silnie zaburzonej percepcji”. Z tych względów, wbrew twierdzeniom powoda do zawarcia umowy doszło nie tylko w sposób prawnie doniosły, ale też ważny. W proces nabycia nieruchomości zaangażowani byli też rodzice powoda, zwłaszcza ojciec, który aktywnie w nim uczestniczył, chociażby w czynnościach odbioru nieruchomości. Pozwani zaprzeczyli, aby powód znajdował się pod wpływem alkoholu, czy jakichkolwiek środków odurzających w chwili zawierania którejkolwiek z umów – zarówno umowy przedwstępnej zawartej w dniu 27 września 2016 r., jak również umowie przyrzeczonej zawartej dnia 14 listopada 2016 r. W ocenie pozwanych A. i J. W. pozwana spółka przeniosła na kupujących własność nieruchomości i wydała im przedmiot sprzedaży, a kupujący nieruchomość odebrali i zapłacili pozwanej Spółce ustaloną cenę sprzedaży, przy czym pozwani uiścili połowę umówionej ceny w sposób opisany powyżej. Pozwani zaprzeczyli również, by problem alkoholowy powoda istniał od 2010 r., gdyż w latach 2009-2014, kiedy powód wraz z córką pozwanych zamieszkiwał i pracował w (...), nie spożywał alkoholu codziennie, doprowadzając się do stanu nietrzeźwości. Natomiast istotnie, po przeprowadzce do Polski, urządzeniu mieszkania i zamieszkaniu w nim przez powoda i córkę pozwanych, powód nawet nie szukał żadnego zatrudnienia, wymawiając się chęcią dokończenia doktoratu, czego nie uczynił. Strona pozwana podniosła również, że rodzice powoda znali warunki na których ich syn wraz z pozwanymi mieli nabyć nieruchomość, a następnie nieruchomość nabyli. To, że wówczas nie widzieli oni żadnych przeciwwskazań do nabycia nieruchomości w takim układzie właścicielskim jednoznacznie potwierdza, że pozwani istotnie dokonali zakupu nieruchomości z własnego majątku w wysokości połowy ceny nabycia.

W okolicznościach niniejszej sprawy również niezasadnym są roszczenia konstruowane w oparciu o przepis art. 405 k.c., niewątpliwie nie doszło do wypełnienia żadnej z przesłanek opisanych w dyspozycji tej normy, w szczególności nie może być mowy o wzbogaceniu pozwanych kosztem majątku powoda – to raczej powód usiłuje wzbogacić się kosztem majątku pozwanych.

Strona pozwana wskazała również, że powód kształtuje swoje powództwo w oparciu o przepis art. 189 k.p.c. oraz ewentualnie w oparciu o bezpodstawne wzbogacenie, jednak za niedopuszczalne należy uznać wytoczenie powództwa o ustalenie, gdy istnieje możliwość wytoczenia powództwa o świadczenie. W takich sytuacjach brak jest bowiem interesu prawnego, gdyż ustalenie jest tylko przesłanką do uwzględnienia roszczenia o świadczenie. Pozwani podkreślili również, że między stronami toczy się postępowanie zainicjowane wnioskiem pozwanych A. i J. W. z dnia 31 października 2019 r. o zniesienie współwłasności (postępowanie przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Woli w Warszawie o sygn. akt II Ns 252/20), a zatem zgodnie z treścią przepisu art. 618 § 2 k.p.c. z chwilą wszczęcia postępowania o zniesienie współwłasności odrębne postępowanie w sprawach wymienionych w § 1 jest niedopuszczalne, a sprawy będące w toku przekazuje się do dalszego rozpoznania sądowi prowadzącemu postępowanie o zniesienie współwłasności (odpowiedź na pozew A. W. (1) i J. W. (1), k. 380-395).

Do zamknięcia rozprawy strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

P. S. i A. W. (2) pozostawali w nieformalnym związku. W 2016 r. podjęli decyzję o zakupie lokalu mieszkalnego w W.. Zakup nieruchomości miał nastąpić w ½ udziałów na rzecz P. S. a w ½ na rzecz małżonków A. i J. W. (1) – rodziców A. W. (2) (bezsporne).

W dniu 23 września 2016 r. A. W. (2) zleciła przelew środków w wysokości 11.998,83 Euro na rachunek P. S. ( (...)) oraz dokonała wpłaty gotówkowej w kwocie 30.150 Euro na ww. rachunek bankowy P. S. tytułując przelew „od mamy na mieszkanie” (zlecenie polecenia przelewu z 23 września 2016 r., k. 418; wpłata gotówkowa z 23 września 2016 r., k. 418).

W dniu 27 września 2016 r. w W. pomiędzy (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (dalej również: sprzedający) a P. S., J. W. (1) i A. W. (1) (dalej również: kupujący) została zawarta umowa przedwstępna ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży lokalu oraz przedwstępna umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym numer (...).Dzielnica (dalej: Umowa przedwstępna). Kupujący oświadczyli, że dokonują nabycia przedmiotów niniejszej umowy w następujących częściach: 50% dla P. S. oraz 50% dla małżonków J. i A. W.. W § 5 ust. 1 pkt a) Umowy przedwstępnej, sprzedający i kupujący zobowiązali się zawrzeć umowę, na podstawie której ustanowią w budynku położonym przy ul. (...) w W. odrębną własność lokalu mieszkalnego numer (...) opisanego w § 4 ust. 1 lit. a) powyżej (Lokalu), usytuowanego na czwartej kondygnacji tego budynku, składającego się z czterech pokoi, kuchni, dwóch łazienek i dwóch halli wraz z przynależnym do lokalu pomieszczeniem – komórką lokatorską nr (...) o pow. użytkowej 2,48 m ^{( 2)}, usytuowanej na pierwszej kondygnacji podziemnej opisanego wyżej budynku i ze związanym z własnością tego lokalu mieszkalnego odpowiednim udziałem we współużytkowaniu wieczystym działki gruntu, na której znajdują się budynki i częściach wspólnych budynków i innych urządzeń, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali; do lokalu mieszkalnego przylegają loggie o pow. 9,14 m ^{( 2)} oraz o pow. 2,27 m ^{( 2)}, z których właściciel lokalu mieszkalnego będzie miał wyłączne prawo korzystać. W myśl § 5 ust. 1 pkt b) Umowy przedwstępnej, sprzedający zobowiązał się sprzedać Kupującemu powyższy lokal mieszkalny wraz z przynależnym do lokalu pomieszczeniem. Nadto kupujący zobowiązał się wspólnie ze sprzedającym ustanowić odrębną własność wskazanego lokalu mieszkalnego i lokal ten za ustaloną cenę i na określonych w niniejszej umowie warunkach wraz z prawami z nim związanymi kupić. Nadto sprzedający sprzeda kupującemu udział w wysokości (...) wyżej opisanym lokalu niemieszkalnym – garażu numer (...) odpowiadający jednemu miejscu postojowemu. W ramach nabytego udziału we współwłasności lokalu niemieszkalnego – garażu, przysługiwać będzie prawo do wyłącznego korzystania z miejsca postojowego numer (...), wskazanego na rzucie kondygnacji budynku (§ 5 ust. 1 pkt c) Umowy przedwstępnej).

Zgodnie z § 6 ust. 1 Umowy przedwstępnej, strony zgodnie ustalają łączną cenę przedmiotów niniejszej umowy na kwotę 985.800 zł brutto, przy czym na dzień zawarcia niniejszej umowy stawka podatku VAT od sprzedaży lokali mieszkalnych wynosi 8%, natomiast od sprzedaży lokali niemieszkalnych wynosi 23%. Na powyższą cenę łączną składają się: a) cena lokalu mieszkalnego nr (...) (Lokalu) wraz z odpowiednim udziałem we współużytkowaniu wieczystym gruntu, związanym z własnością przedmiotowego lokalu mieszalnego – w kwocie 948.800 zł brutto, w tym cena pomieszczenia gospodarczego – komórki lokatorskiego w kwocie 5.000 zł brutto; b) cena udziału w lokalu niemieszkalnym – garażu (...) wraz z odpowiednim udziałem we współużytkowaniu wieczystym gruntu związanego z własnością przedmiotowego lokalu niemieszkalnego – w kwocie 37.000 zł brutto (§ 6 ust. 2 ww. Umowy przedwstępnej).

W myśl § 6 ust. 4 Umowy przedwstępnej, kupujący zobowiązał się do zapłaty należności na poczet ceny według następującego harmonogramu płatności:

a)  kwota 98.580 zł brutto w terminie do dnia 6 października 2016 r.; strony postanawiają, że z tej sumy, kwocie 10.000 zł brutto nadają skutki zadatku na poczet ceny, do którego stosować się będzie art. 394 k.c.;

b)  kwota 887.220 zł brutto w terminie od dnia 30 listopada 2016 r., przy czym kwota ta ma zostać zapłacona przed dniem odbioru lokalu będących przedmiotem niniejszej umowy.

Kupujący zobowiązał się dokonywać płatności poszczególnych kwot na poczet ceny na rachunek Sprzedającego w Banku (...) S.A., numer rachunku: (...). Za spełnienie świadczenia uważać się będzie datę wpływu należności na wskazany przez Sprzedającego rachunek bankowy (§ 6 ust. 5 Umowy przedwstępnej).

Stosownie do § 8 ust. 1 Umowy przedwstępnej, strony postanawiają zawrzeć umowę przyrzeczoną, o której mowa w § 5 powyżej, w terminie do dnia 31 stycznia 2017 r., pod warunkiem dokonania przez Kupującego wpłaty całej kwoty z tytułu ceny przedmiotów umowy (umowa przedwstępna ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży lokalu oraz przedwstępna umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym numer (...).Dzielnica z 27 września 2016 r., k. 398-406 wraz z załącznikami, k. 407-413).

W dniu 1 października 2016 r. J. W. (1) przekazała środki pieniężne w wysokości 32.510 Euro na rachunek bankowy P. S. wskazując w tytule „wpłata na poczet zakupu wspólnego mieszkania” (wpłata gotówkowa z 1 października 2016 r., godzina 13:23:31, k. 113).

W dniu 1 października 2016 r. P. S. przekazał środki pieniężne w wysokości 98.580 zł na rachunek bankowy (...) sp. z o.o. wskazując w tytule przelewu „(...)” (polecenie przelewu z 1 października 2016 r., godzina 13:36:04, k. 115).

W dniu 4 października 2016 r. (...) sp. z o.o. zawiadomił, że wyznaczono termin odbioru lokalu nr (...) w budynku (...) ma dzień 7 października 2016 r. godzina 10:00. W związku z powyższym, zgodnie z harmonogramem płatności określonym w § 6 Umowy, do zapłaty pozostała kwota: 887.220 zł brutto – tytułem ostatniej zaliczki na poczet ceny w terminie przed dniem wyznaczonym na odbiór lokali, najpóźniej do dnia 30 listopada 2016 r. Płatność należy uregulować do wysokości posiadanego udziału w umowie. Wskazano, że do przystąpienia do odbioru, suma wszystkich wpłat, zaksięgowanych na rachunku, powinna wynosić 985.800 zł brutto, co stanowi ostateczną wartość przedmiotu umowy. Powyższe kwoty powinny zostać wpłacone na rachunek bankowy spółki, prowadzony przez bank (...) SA, o numerze (...). Jednocześnie przyjęto, iż datą wpłaty jest data zaksięgowania przedmiotowej kwoty na ww. rachunku bankowym. Wskazano, że warunkiem przystąpienia do czynności odbioru lokalu jest zapłata całej ceny przedmiotu Umowy, zaś w odbiorze uczestniczy nabywca lokalu (wszystkie osoby będące strona Umowy) lub jego pełnomocnik działający na podstawie pełnomocnictwa w formie pisemnej z notarialnie poświadczonym podpisem (zawiadomienie z 4 października 2016 r. o odbiorze lokalu, k. 414).

W dniu 4 października 2016 r. A. W. (2) przekazała środki pieniężne w wysokości 16.000 Euro na rachunek bankowy P. S. wskazując w tytule przelewu „na mieszkanie” (polecenie przelewu z 4 października 2016 r., godzina 15:55:03, k. 114). Tego samego dnia A. W. (2) przekazała środki pieniężne w wysokości 85.500 zł na rachunek bankowy P. S. wskazując w tytule przelewu „na mieszkanie” (polecenie przelewu z 4 października 2016 r., godzina 15:59:34, k. 114).

W dniu 4 października 2016 r. P. S. przekazał środki pieniężne w wysokości 887.220 zł na rachunek bankowy (...) sp. z o.o. wskazując w tytule przelewu „mieszkanie (...)” (polecenie przelewu z 4 października 2016 r., godzina 17:48:17, k. 115).

W dniu 6 października 2016 r. wystawiono fakturę na łączna kwotę 887.220 zł brutto, w tym 850.220 zł tytułem przedpłaty na zakup lokalu mieszkalnego wraz z komórką lokatorską oraz udziałem we współużytkowaniu wieczystym gruntu w inwestycji (...) Dzielnica zgodnie z umową przedwstępną ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży lokalu oraz przedwstępna umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym nr (...).Dzielnica oraz 37.000 zł tytułem przedpłaty na zakup miejsca postojowego raz z udziałem we współużytkowaniu wieczystym gruntu w inwestycji (...). Dzielnica zgodnie z umową przedwstępną ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży lokalu oraz przedwstępna umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym nr (...).Dzielnica (faktura nr (...) z 6 października 2016 r., k. 415). Wpłat w 100% dokonał P. S. (pismo (...) Sp. z o.o. z 22 lipca 2019 r., k. 116).

W dniu 7 października 2016 r. nastąpił odbiór lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku (...), miejsca garażowego nr (...) na poziomie -1 oraz komórki lokatorskiej nr (...) na poziomie -1 przy udziale nabywców: P. S., J. W. (1) i A. W. (1). Nabywcy zgłosili zastrzeżenia co do jakości wykonania robót budowlanych i instalacyjnych w lokalu w postaci:

1.  zabrudzenia – zachlapania zewnętrznej płyciny drzwi pełnych na loggię, zabrudzenia okapnika pod drzwiami pełnymi – z terminem usunięcia usterki 21 października 2016 r.;

2.  wgniecenie na dolnej listwie przyszybowej w sypialni – z terminem usunięcia usterki 21 października 2016 r. (protokół odbioru lokalu nr (...) z 7 października 2016 r., k. 416).

W dniu 14 listopada 2016 r. w W. pomiędzy (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (dalej również: sprzedający) a P. S., J. W. (1) i A. W. (1) (dalej również: kupujący) została zawarta umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży oraz umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym (dalej: Umowa).

W § 1 ust. 10 Umowy, pełnomocnik w imieniu Spółki pod formą (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz A. i J. małżonkowie W. oraz P. S. oświadczyli, że niniejszą umowę zawierają w wykonaniu umowy przedwstępnej ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży lokalu oraz przedwstępnej umowy sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym numer (...), zawartej w dniu 27 września 2016 r. Nadto oświadczyli, że zawierając niniejszą umowę uznają, że wszelkie zobowiązania Stron wynikające z powołanej umowy przedwstępnej ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży lokalu oraz przedwstępnej umowy sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym numer (...) zawartej w dniu 27 września 2016 r. warunkujące zawarcie niniejszej umowy, zostały wykonane.

W § 2 ust. 1 Umowy, sprzedający i kupujący ustanowili odrębną własność lokalu mieszkalnego numer (...) o powierzchni użytkowej 95,69 m ^{( 2, )}usytuowanego na czwartej kondygnacji naziemnej opisanego wyżej budynku przy ulicy (...), w W., składającego się z czterech pokoi, kuchni, dwóch łazienek i dwóch halli wraz z przynależnym pomieszczeniem gospodarczym numer (...), o powierzchni użytkowej (...) m ^{( 2)}, usytuowanym na pierwszej podziemnej kondygnacji budynku numer (...) przy ulicy (...) oraz ze związanym z własnością lokalu udziałem wynoszącym (...) w nieruchomości wspólnej, to jest w prawie użytkowania wieczystego działki gruntu, na której znajdują się budynki i częściach wspólnych budynków i innych urządzeń, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali.

Pełnomocnik w imieniu Spółki pod firmą (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sprzedaje A. i J. W. (1) oraz P. S. na współwłasność, w udziałach wynoszących po 1/2, przedmiotowy lokal mieszkalny numer (...) wraz z przynależnym pomieszczeniem gospodarczym numer (...)oraz ze związanym z własnością lokalu udziałem wynoszącym (...) w nieruchomości wspólnej, za cenę w łącznej kwocie brutto 948.800 zł, w tym przynależne pomieszczenie gospodarcze za cenę w kwocie brutto 5.000 zł, a A. i J. małżonkowie W. oraz P. S. przedmiotowy lokal mieszkalny wraz z prawami związanymi, we wspólnych udziałach i za wymienioną cenę kupują. A. i J. W. (1) nabycia dokonują do majątku objętego wspólnością ustawową majątkową małżeńską.

Z kolei w § 3 ust. 1 Umowy wskazano, że pełnomocnik w imieniu Spółki pod firmą (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sprzedaje A. i J. W. (1) oraz P. S. udziały wynoszące po 1/520 w opisanym w § 1 ust. 2 lokalu niemieszkalnym – Garażu wraz ze związanym ze współwłasnością tego lokalu udziałem w prawie użytkowania wieczystego gruntu i we współwłasności części wspólnych budynków i innych urządzeń, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali, za cenę w łącznej kwocie brutto 37.000 zł, a A. i J. małżonkowie W. oraz P. S. wskazane udziały w przedmiotowym lokalu niemieszkalnym – garażu wraz z prawami z nim związanymi za wymienioną cenę kupują. A. i J. W. (1) nabycia dokonują do majątku objętego wspólnością ustawową majątkową małżeńską.

Stosownie do § 4 ust. 1 Umowy, strony oświadczają, że Kupujący do dziś wpłacił na wskazany rachunek Spółki (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością całą kwotę ceny w łącznej wysokości 985.800 zł, na którą składają się:

1) cena za lokal mieszkalny wraz z przynależnym pomieszczeniem gospodarczym w kwocie brutto 948.800 zł; stawka podatku od towarów i usług 8;

2) cena za udział w lokalu niemieszkalnym garażu numer (...) w kwocie brutto 37.000 zł; stawka podatku od towarów i usług 23%.

Pełnomocnik w imieniu Spółki pod firmą (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością otrzymanie wskazanych kwot potwierdził (umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży oraz umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym z 14 listopada 2016 r., zawarta w formie aktu notarialnego Rep. (...) nr (...), k. 18-45).

W księdze wieczystej nr KW (...) lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w W. o powierzchni użytkowej wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych wynoszącej 98,17 m ² jako właściciele widnieją A. W. (1) i J. W. (1) w udziale ½ (wspólność ustawowa majątkowa małżeńska) oraz w udziale ½ P. S. (wydruk księgi wieczystej nr KW (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie, X Wydział Ksiąg Wieczystych – (...), wydruk z dnia 25 marca 2021 r., k. 46-50).

W dniu 8 maja 2017 r. P. S. zgłosił się do (...) w(...) w W., gdzie rozpoznano u niego uzależnienie od alkoholu oraz objawy w kierunku zaburzeń urojeniowych. W grudniu 2017 r. otrzymał skierowanie na leczenie w (...). Zgłosił się do wskazanego szpitala, jednak nie podjął tam leczenia. Od stycznia do marca 2018 r. był hospitalizowany w Oddziale (...) w R., uczęszczał na zajęcia terapeutyczne, mitingi AA (historia leczenia choroby w (...), k. 51-57; karta wizyty w (...), k. 58, 61-62, 65-71; Indywidualny Plan Terapii, k. 59, 63; skierowanie do szpitala psychiatrycznego, k. 60; karta informacyjna leczenia szpitalnego, k. 64; historia choroby, k. 72, 74-82; oświadczenie, k. 73).

W dniu 9 maja 2019 r. P. S. skierował do A. W. (1) i J. W. (1) wezwanie do przeniesienia prawa własności lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w W. wraz z przynależnym pomieszczeniem gospodarczym za cenę 948.800 zł oraz lokalu niemieszkalnego garażu nr (...) w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma, w związku z zakupem wskazanych nieruchomości z jego własnych środków pieniężnych, bądź zapłaty kwoty 494.596,32 zł w terminie 7 dni, jako kwoty stanowiącej wartość ½ udziałów A. i J. W. (1) w tychże nieruchomościach z chwili nabycia nieruchomości i poniesionych przez niego kosztów, których nie uiścili, a które w całości pokrył P. S. (wezwanie z 9 maja 2019 r., k. 149).

W odpowiedzi A. W. (1) i J. W. (1) wskazali, że wbrew twierdzeniom zawartym w piśmie z dnia 9 maja 2016 r., pokryli oni koszty zakupu swojego udziału w nieruchomości i nie znajdują oni żadnego powodu, dla którego mieliby zrezygnować z przysługujących im praw i roszczeń. W piśmie wskazano, iż z uwagi na uniemożliwianie korzystania z lokalu A. i J. W. (1) oraz brak przedstawienia satysfakcjonującej dla obu stron, uwzględniającej słuszne interesy A. i J. W. (1), propozycji pozasądowego rozwiązania sporu, wezwali do ugodowego zniesienia współwłasności nieruchomości lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W. oraz przynależącego do mieszkania miejsca garażowego w garażu (...), w nieprzekraczalnym terminie do dnia 14 czerwca 2019 r. (odpowiedź na pismo z 9 maja 2019 r. wraz z wezwaniem do pozasądowej próby rozwiązania sporu z 28 maja 2019 r., k. 450-451). Wezwanie zostało doręczone P. S. w dniu 4 czerwca 2019 r. (potwierdzenie nadania, k. 452; potwierdzenie odbioru, k. 452v).

A. W. (2) wyprowadziła się z mieszkania nr (...) przy ul. (...) w W. pod koniec marca 2019 r. (pismo z 14 września 2019 r. skierowane do A. i J. W. (1), k. 454).

W dniu 4 kwietnia 2019 r. A. W. (2) dodała ofertę sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego o pow. 95,69 m ² za cenę 1.644.911 zł (wydruk oferty sprzedaży mieszkania z portalu internetowego (...), k. 147-148).

W dniu 4 września 2019 r. P. S. skierował do A. i J. W. (1) oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli, złożonego pod wpływem błędu i podstępu w akcie notarialnym, Rep. (...) nr (...) spisanym w dniu 14 listopada 2016 r. przed notariuszem M. P. w W. wskazując, że jego błąd polegał na wyrażeniu zgody, aby J. i A. W. (1) wraz z nim kupili po ½ mieszkania nr (...) w W. przy ul. (...), gdy to P. S. zapłacił 100% ceny lokalu ze swoich pieniędzy. W piśmie wskazał, że w dniu podpisania aktu był zaręczony z ich córką – A. W. (2), zaś zarówno małżonkowie W., jak i ich córka informowali go, że po kupnie mieszkania zostanie zawarty związek małżeński między P. S. i ich córką, a oni swoje udziały przepiszą na ich córkę w formie darowizny. Po zakupie mieszkania nie doszło jednak ani do zawarcia małżeństwa, ani do darowania udziału na rzecz ich córki. Działania A. i J. W. (1) miały cechy podstępu i miały na celu wprowadzenie go w błąd w celu przejęcia jego środków finansowych. Podpisując akt notarialny działał w błędzie wskutek ich podstępu, który wykrył na przełomie marca i kwietnia 2019 r. Ostatecznie w piśmie P. S. zażądał, aby małżonkowie A. i J. W. (1) zrzekli się swoich udziałów w mieszkaniu (oświadczenie P. S. z 4 września 2019 r., k. 453).

W dniu 14 września 2019 r. R. S. zastępowany przez pełnomocnika w osobie jego ojca R. S., wezwał A. i J. W. (1) do zapłaty na rzecz jego syna P. S.: kwoty 17.903,94 zł wynikającej z obowiązku uiszczenia przez nich jako właścicieli ½ lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w W.: 50% czynszu, 50% opłat za wieczyste użytkowanie, 50% opłat za tv, 50% opłat za internet i 50% opłat za prąd od początku zamieszkiwania przez jej córkę w ww. lokalu do końca marca 2019 r., tj. do chwili, gdy się z mieszkania wyprowadziła oraz kwoty 574,94 zł odsetek naliczonych od kwoty głównej od dnia wyprowadzenia się córki tj. od 2 kwietnia 2019 r. do dnia 21 września 2019 r. W piśmie wskazano, że w przypadku nie uiszczenia powyższej kwoty, sprawa zostanie skierowana na drogę sądową bez ponownego wzywania do zapłaty, co spowoduje dodatkowe obciążenie kosztami procesu (pismo skierowane do A. i J. W. (1) w dniu 14 września 2019 r., k. 454; pełnomocnictwo dla R. S., k. 454v).

W dniu 31 października 2019 r. A. W. (1) i J. W. (1) złożyli do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie wniosek o zniesienie współwłasności, postępowanie toczy się pod sygn. akt II Ns 252/20 (bezsporne).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów, poza dokumentami załączonymi do pozwu i odpowiedzi na pozew pozwanych A. i J. W. (1) a pominiętych przez Sąd na rozprawie w dniu 12 grudnia 2023 r. Sąd w całości dał wiarę dokumentom wymienionym w stanie faktycznym, bowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności, a Sąd nie miał podstaw do podważenia ich wiarygodności bądź zawartej w nich treści z urzędu.

Na rozprawie w dniu 12 grudnia 2023 r. Sąd, na podstawie art. 235 ^{( 2)} § 1 pkt 2 k.p.c. pominął jako nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy wnioski dowodowe stron jak w punktach 4-12 pozwu (k. 4-5): tj. o zwrócenie się do Urzędu Skarbowego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Krajowej Izby Rozliczeniowej, banków wskazanych przez Krajową Izbę Rozliczeniową, dowodu z zeznań świadków R. S. i H. S. oraz K. P., dowodu z opinii biegłego sądowego psychiatry, dowodu z zeznań powoda, a także dokumentów mających na celu wykazanie sytuacji finansowej i majątkowej powoda oraz jego rodziców R. i H. S. oraz w punktach 6-13 odpowiedzi na pozew A. W. (1) i J. W. (1) (k. 381-383), tj. wystąpienia do (...) Bank S.A. i zobowiązanie do przedstawienia wyciągów z rachunków bankowych, zobowiązanie Spółki (...) sp. z o.o. o przedstawienie korespondencji e-mail z powodem, wystąpienia do Komendy Rejonowej Policji W. (...) wystąpienie do Prokuratury Rejonowej (...) o akta sprawy o sygn. (...), dopuszczenie dowodu z zeznań świadków A. W. (2), K. W., J. W. (2), R. B., R. B., M. B., G. P., S. K., E. G., A. K., K. K. oraz notariusza M. P., dowodu z przesłuchania pozwanych, a także wystąpienia do Komendy Rejonowej Policji W. (...). Sąd pominął powyżej wymienione, a zawnioskowane przez powoda i pozwanych A. i J. W. (1) wnioski dowodowe, które wykazać miały zdaniem sądu okoliczności nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy, z punktu widzenia zasadności żądania pozwu, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo główne oraz ewentualne nie zasługiwały na uwzględnienie.

Strona powodowa w niniejszej sprawie domagała się w pierwszej kolejności (roszczenie główne) ustalenia na podstawie art. 189 k.p.c., że powód nabył na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży w dniu 14 listopada 2016 r. sporządzonej w formie aktu notarialnego przed M. P. – notariuszem, rep. (...) nr(...) w całości nieruchomość lokalową nr (...) położoną w W. przy ul. (...), tj. że nabył własność ½ udziału należącego do pozwanych.

Ewentualnie, w przypadku nie uwzględnienia ww. roszczenia, stwierdzenia na podstawie art. 189 k.p.c. w zw. z art. 82 k.c. (ewentualnie z uwagi na art. 83 k.c.), że wskazana umowa z dnia 14 listopada 2016 r. jest nieważna z uwagi na to, iż powód w chwili zawarcia tej umowy był w stanie wyłączającym świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (ewentualnie z uwagi na pozorność umowy sprzedaży) (roszczenie ewentualne pierwsze).

Ewentualnie, zasądzenia solidarnie od pozwanych – J. W. (1) oraz A. W. (1) na rzecz powoda kwoty 822.455,50 zł tytułem bezpodstawnego wzbogacenia wraz z odsetkami ustawowym od dnia 15 listopada 2016 r. do dnia zapłaty (roszczenie ewentualne drugie).

Na podstawie art. 189 k.p.c., można żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Ocena w zakresie istnienia bądź nieistnienia interesu prawnego, jako przesłanki powództwa przewidzianego w art. 189 k.p.c. nie może być jednak dokonywana w sposób schematyczny, lecz zawsze z uwzględnieniem konkretnych okoliczności sprawy (por. wyroki Sądu Najwyższego z 18 marca 2011 r., sygn. III CSK 127/10 i z 10 czerwca 2011 r., sygn. II CSK 568/10, BSN 2011/9, s. 11).

Celem art. 189 k.p.c. jest więc usunięcie niepewności stanu prawnego, zachodzącej w stosunkach pomiędzy powodem a pozwanym. Interes prawny w jego wytoczeniu oznacza więc istniejącą po stronie powoda potrzebę wprowadzenia jasności i pewności w sferze jego sytuacji prawnej, wyznaczonej konkretnym stosunkiem prawnym, zagrożonej, a niekiedy nawet naruszonej już przez pozwanego.

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, art. 189 k.p.c. nie może stanowić samodzielnej podstawy materialnej powództwa (wyrok Sądu Najwyższego z 31 stycznia 2017 r., sygn. akt I PK 49/16, Legalis nr 1564714). Musi istnieć bowiem konkretna podstawa materialna dochodzonego roszczenia głównego, której w ocenie Sądu brak w okolicznościach niniejszej sprawy.

Niezależnie od powyższego przyjmuje się, że interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. z reguły nie zachodzi wtedy, gdy osoba zainteresowana może w innej drodze, np. w procesie o świadczenie, o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego, a nawet w drodze orzeczenia o charakterze deklaratywnym, osiągnąć w pełni ochronę swych praw (wyrok Sądu Najwyższego z 13 kwietnia 1965 r., sygn. II CR 266/64, OSPiKA 1966, Nr 6-8, poz. 166; wyrok Sądu Najwyższego z 18 grudnia 1968 r., sygn. I PR 290/68, PiP 1969, z. 11, s. 918; wyrok Sądu Najwyższego z 6 czerwca 1997 r., sygn. II CKN 201/97, MP 1998, Nr 2, s. 3; wyrok Sądu Najwyższego z 21 stycznia 1998 r., sygn. II CKN 572/97, Legalis nr 32170; wyrok Sądu Najwyższego z 9 maja 2000 r., sygn. IV CKN 686/00, Legalis nr 278044).

Konkretyzując, w sytuacji gdy powód może żądać uzgodnienia treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, nie ma on interesu prawnego w żądaniu ustalenia stosunku prawnego lub prawa, które następnie miałoby stanowić podstawę wpisu do księgi wieczystej (postanowienie Sądu Najwyższego z 30 października 2019 r., sygn. III CSK 105/19, Legalis nr 2251395; por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 stycznia 2008 r., sygn. III CSK 204/07, Legalis nr 127041). To bowiem powództwo o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym (w myśl art. 10 ust. 1 k.w.u.), a nie powództwo o ustalenie na gruncie art. 189 k.p.c. jest właściwym instrumentem prawnym dla rozstrzygnięcia sporu odnośnie praw właścicielskich do nieruchomości, m.in. w razie nieważności umowy będącej podstawą wpisu w księdze wieczystej. To w tym postępowaniu podlega badaniu przez sąd, jako przesłanka rozstrzygnięcia, ważność czynności prawnej stanowiącej materialnoprawną podstawę wpisu do księgi wieczystej (wyrok Sądu Najwyższego z 17 lutego 2016 r., sygn. III CSK 148/15, Legalis nr 1460986; wyrok Sądu Najwyższego z 9 listopada 2011 r., sygn. II CSK 104/11, Lex nr 1102262; wyrok Sądu Najwyższego z 4 marca 2011 r., sygn. I CSK 340/10, Lex nr 785271; wyrok Sądu Najwyższego z 16 lutego 2011 r., sygn. I CSK 305/10, Lex nr 798231; postanowienie Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2011 r., sygn. II CSK 500/10, Lex nr 1103622; postanowienie Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2018 r., sygn. II CSK 67/18, Legalis nr 1792057).

Zdaniem sądu, strona powodowa, niezależnie od braku wskazania podstawy materialnej ustalenia, nie ma interesu prawnego w żądaniu ustalenia, że powód P. S. nabył na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży w dniu 14 listopada 2016 r. sporządzonej w formie aktu notarialnego, rep. (...) w całości nieruchomość lokalową nr (...) położoną w W. przy ul. (...), tj. że nabył własność ½ udziału należącego do pozwanych, które następnie miałoby stanowić podstawę wpisu do księgi wieczystej nr (...), bowiem ewentualny spór o własność przedmiotowej nieruchomości może być rozstrzygnięty w trybie art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Na marginesie należy wskazać, iż w dniu 31 października 2019 r. A. W. (1) i J. W. (1) złożyli do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie wniosek o zniesienie współwłasności, a postępowanie toczy się pod sygn. akt II Ns 252/20 .

Mając powyższe na uwadze, roszczenie główne sformułowane w pkt 1 pozwu podlegało oddaleniu w całości.

Przechodząc kolejno do roszczenia ewentualnego pierwszego, sformułowanego w pkt 2 pozwu, gdzie jako podstawę prawną roszczenia powód wskazał art. 189 k.p.c. w zw. z art. 82 k.c. ewentualnie art. 189 k.p.c. w zw. z art. 83 k.c. tj. o stwierdzenie, że umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży oraz umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym zawarta w dniu 14 listopada 2016 r., Rep. (...) nr (...) jest nieważna, z uwagi na to, iż powód w chwili zawarcia umowy znajdował się w stanie wyłączającym świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (ewentualnie z uwagi na pozorność umowy sprzedaży) wskazać należy, iż w ocenie Sądu, zgodnie z rozważaniami poczynionymi powyżej powód winien twierdzenia te podnieść w postępowaniu żądając ochrony w oparciu o art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, tym samym powództwo ewentualne z uwagi na brak interesu prawnego podlegało oddaleniu. Niezależnie od powyższego nawet gdyby hipotetycznie przyjąć, że powód ma interes prawny w ustaleniu na podstawie art. 189 k.p.c., iż umowa jest nieważna, ujmując wielopłaszczyznowo skutki tej nieważności to przedstawione okoliczności w świetle załączonych dokumentów przez strony wskazują na bezpodstawność żądania pozwu.

Zgodnie z treścią art. 82 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.

Ocena w przedmiocie istnienia stanu wyłączającego świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli musi być w świetle art. 82 k.c. kategoryczna. Musi być zatem zdecydowane ustalenie, że zachodził lub nie zachodził stan wyłączający świadomość. Brak świadomości i swobody musi być zupełny; przepis art. 82 k.c. wiąże bowiem przewidziane w nim skutki tylko z całkowitym wyłączeniem (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 24 lutego 2017 r., sygn. I ACa 594/16, Legalis nr 1576567).

W ocenie Sądu analizując ww. przepisy jak i okoliczności sprawy, brak było jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że P. S. w chwili podpisywania umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży oraz umowy sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym zawartej w dniu 14 listopada 2016 r., Rep. (...) nr (...)był w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji.

Nie sposób bowiem pominąć okoliczności związanych z momentem wytoczenia powództwa przez powoda oraz podnoszonymi w tym zakresie argumentami. Powód w toku niniejszej sprawy wskazywał, iż w dniu 9 maja 2019 r. (2,5 roku od dnia zawarcia Umowy, tj. 14 listopada 2016 r.) skierował do A. i J. W. (1) wezwanie do przeniesienia prawa własności małżonków (1/2 udziału w nieruchomości) na rzecz powoda bądź zapłaty kwoty 494.596,32 zł, jednak – wbrew twierdzeniom strony powodowej – wezwanie to nie zawierało twierdzeń odnośnie braku świadomości powoda w czasie zawierania umowy w dniu 14 listopada 2016 r. (wezwanie z 9 maja 2019 r., k. 149-150). Dopiero po upływie niemal 4,5 roku od podpisania Umowy powód złożył przedmiotowe powództwo z powołaniem na argumentację dotyczącą braku świadomości w momencie dokonywania czynności prawnej. Do momentu wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie powód nie kwestionował więc swojego stanu psychicznego w momencie zawierania Umowy. Niewątpliwie, rozbieżność w zarzutach powoda, upływ czasu oraz brak wystarczających dowodów podważa wiarygodność twierdzeń powoda w zakresie braku świadomości i stanowiły one przyjętą taktykę w celu podważenia prawa własności pozwanych do przedmiotowej nieruchomości. Co istotne, umowa kupna nieruchomości była poprzedzona zawarciem w dniu 27 września 2016 r. umowy przedwstępnej ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży lokalu oraz przedwstępnej umowy sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym w której kupujący (P. S., A. W. (1) i J. W. (1)) oświadczyli, że dokonują nabycia przedmiotów niniejszej umowy w następujących częściach: 50% dla P. S. oraz 50% dla małżonków J. i A. W. (1) (umowa przedwstępna ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży lokalu oraz przedwstępna umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym numer (...).Dzielnica z 27 września 2016 r., k. 398-406 wraz z załącznikami, k. 407-413). Kupujący mieli więc na celu zawarcie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży w takich właśnie częściach (umowa przedwstępna ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży lokalu oraz przedwstępna umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym numer (...).Dzielnica z 27 września 2016 r., k. 398-406 wraz z załącznikami, k. 407-413; umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży oraz umowa sprzedaży udziału w lokalu niemieszkalnym z 14 listopada 2016 r., zawarta w formie aktu notarialnego Rep. (...) nr (...), k. 18-45).

Strona powodowa na poparcie swoich twierdzeń przedstawiła ponad to dokumentację medyczną powoda dotyczącą jego uzależnienia od alkoholu, jednak obejmuje ona okres po 8 maja 2017 r., kiedy miało miejsce pierwsze zarejestrowanie P. S. w (...) a więc blisko pół roku po dacie podpisania spornej Umowy. Z przedstawionej dokumentacji nie wynika, by przed ww. datą powód leczył się od uzależnień, konsultował się z jakimkolwiek lekarzem w tym zakresie, uczestniczył w terapii czy korzystał z leczenia w tym aspekcie. Twierdzenia strony powodowej, iż powód P. S. w dniu podpisania Umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży, tj. w dniu 14 listopada 2016 r., pozostawał w stanie wyłączającym świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli stanowią, w ocenie Sądu, jedynie taktykę procesową przyjętą przez stronę powodową na potrzeby niniejszego postępowania, na co wskazuje chociażby kreowanie kolejnej podstawy faktycznej żądania pozwu to jest powołanie się na pozorność umowy sprzedaży. Strona powodowa bowiem w roszczeniu ewentualnym pierwszym, poza art. 82 k.c., wskazała art. 83 k.c. jako ewentualną podstawę stwierdzenia nieważności Umowy.

Stosownie do treści art. 83 k.c. § 1 k.c., nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.

Pozorność polega na ujawnionej i zaakceptowanej przez adresata oświadczenia woli różnicy między treścią oświadczenia a wolą wywołania określonych skutków prawnych. Konstytutywnym elementem pozorności jest, poza brakiem woli wywołania skutków prawnych, także wiedza i zgoda obu stron czynności, że oświadczenie woli złożone zostało "dla pozoru" (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 11 maja 2016 r., sygn. I CSK 326/15, Legalis nr 83577). Dodatkowo adresat musi nie tylko wiedzieć o braku woli, ale także pozorność złożonego oświadczenia akceptować. Czynność pozorna jest czynnością symulowaną, którą strony nie mają zamiaru wykonywać. W sytuacji, gdy umowa jest wykonywana, nie można mówić o jej pozorności (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 20 grudnia 2022 r., sygn. I ACa 307/22, Legalis nr 2961050).

Twierdzenia strony powodowej dotyczące pozorności zawartej umowy sprzedaży zdaniem sądu również są bezpodstawne mając na uwadze chociażby okoliczność, że pozwana Spółka (...) Sp. z o.o. w odpowiedzi na pozew jednoznacznie i jasno zaprzeczyła, by w niniejszej sprawie taka sytuacja miała miejsce wskazując, że powód w sposób jednoznaczny wyraził i podtrzymał wolę nabycia nieruchomości od pozwanej Spółki (odpowiedź na pozew (...) Sp. z o.o., k. 374v). Przedmiotowej Umowy nie można też uznać za czynność symulowaną, gdyż strony ją wykonały – kupujący zapłacili cenę zakupu nieruchomości, zaś sprzedający ustanowił odrębną własność lokalu mieszkalnego i sprzedał go kupującym za ustaloną w Umowie cenę. Argumentacja strony powodowej, iż pozorność polegała na nabyciu przez kupujących nieruchomości do współwłasności podczas gdy nieruchomość została nabyta za środki pochodzące wyłącznie od powoda, nie przystaje do przesłanek oświadczenia woli złożonego drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru, o jakim mowa w art. 83 k.c.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd pominął wnioski dowodowe stron, w tym dowody z zeznań licznych wskazanych przez obie strony świadków czy dowodu z opinii biegłego sądowego psychiatry o który wnioskowała strona powodowa uznając, iż z uwagi na zgromadzone w sprawie dowody, w tym postaci zawieranych umów, potwierdzeń przelewów i transakcji, są one nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy i zmierzają jedynie do przedłużenia postępowania. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie bezsprzecznie wskazuje, że celem zawarcia Umowy było nabycie nieruchomości w udziałach ½ dla powoda i ½ dla pozwanych małżonków W., zaś środki potrzebne na zakup nieruchomości nie pochodziły jedynie od powoda.

Odnosząc się na koniec do roszczenia ewentualnego drugiego o zasądzenie od pozwanych A. W. (1) i J. W. (1) kwoty 822.455,50 zł (wyliczonej jako aktualna wartość rynkową ½ udziału w nieruchomości) tytułem bezpodstawnego wzbogacenia wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 17 listopada 2016 r. do dnia zapłaty wskazać należy, iż strona powodowa nie wykazała, aby pozwani A. W. (1) i J. W. (1) bez podstawy prawnej uzyskali korzyść majątkową kosztem powoda.

Przepis art. 405 k.c. stanowi, że kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Bezpodstawne wzbogacenie jest zatem szczególnym zdarzeniem prawnym, w wyniku którego bez podstawy prawnej powstaje nowa sytuacja, polegająca na wzroście majątku po stronie podmiotu wzbogaconego, kosztem jednoczesnego pogorszenia sytuacji majątkowej osoby zubożonej. Bezpodstawne wzbogacenie jest samoistnym źródłem zobowiązania (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 02 sierpnia 2007 r., sygn. V CSK 152/2007), a podmiot, który został bezpodstawnie wzbogacony, ma obowiązek zwrotu nienależnej korzyści (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2006 r., sygn. IV CSK 272/2006). Celem roszczenia o wydanie bezpodstawnego wzbogacenia jest zatem przywrócenie równowagi zachwianej nieuzasadnionym przejściem jakiejś wartości z jednego majątku do drugiego (wyrok Sądu Najwyższego z 13 maja 1988 r., sygn. III CRN 83/88, OSNCP 1989, nr 5, poz. 84, OSPiKA 1989, z. 7-12, poz. 149, PiP 1990, z. 5, s. 114).

Za zdarzenie powodujące bezpodstawne wzbogacenie pozwanych A. i J. W. (1), przy jednoczesnym zubożeniu powoda, nie można uznać nabycia przez ww. małżonków ½ udziałów w lokalu mieszkalnego przy ul. (...) nr (...) w W. wraz z przynależną komórką lokatorską i miejscem postojowym na podstawie ważnej umowy kupna sprzedaży.

W ocenie Sądu, strona powodowa nie wykazała, by nastąpiło bezpodstawne wzbogacenie małżonków A. i J. W. (1). W szczególności powód nie wykazał, by środki przekazane mu przez rodzinę W. zostały w sposób nieuprawniony „przejęte” od niego lub jego rodziców, na co wskazywał w treści pozwu (pozew, k. 11). Powód nie podaje żadnych konkretnych okoliczności w tym zakresie poza wątpliwymi deklaracjami, iż A. W. (2) miała dostęp do pieniędzy znajdujących się w jego miejscu zamieszkania i domu jego rodziców. Przywoływane przez powoda „przejęcie” środków w kwocie 22.000 euro również nie opiera się na żadnym materiale dowodowym, który wskazywałby jako podejrzaną o przywłaszczenie J. lub A. W. (1) czy też ich córkę A. W. (2). Twierdzenie te Sąd uznał za całkowicie gołosłowne. W sytuacji bowiem, gdyby środki pieniężne zostały przejęte przez inne osoby bez wiedzy i zgody powoda powinien on zgłosić takowe zdarzenie odpowiednim organom ze wskazaniem podejrzanego, co w okolicznościach sprawy nie miało miejsca.

Podobnie twierdzenia powoda, iż środki przelane na jego rachunek bankowy na poczet zakupu mieszkania stanowią faktycznie darowiznę przekazaną przez niego na rzecz J. i A. W. (1) nie zostały w żaden sposób wykazane w toku niniejszego postępowania. Powód nie przedłożył bowiem żadnej umowy darowizny pomiędzy nim a małżonkami W., dokumentu w potwierdzającego zgłoszenie darowizny do Urzędu Skarbowego czy też odwołania darowizny na rzecz J. i A. W. (1).

Sąd miał na uwadze okoliczność że powód w treści pozwu wskazał, że otrzymał od A. W. (2) i J. W. (1) pięć przelewów (transz), a każda transza opatrzona była tytułem „na mieszkanie” lub podobnym.

Jak wynika z dokumentów załączonych do akt sprawy w dniu 23 września 2016 r. A. W. (2) zleciła przelew środków w wysokości 11.998,83 Euro na rachunek P. S. oraz dokonała wpłaty gotówkowej w kwocie 30.150 Euro na rachunek bankowy P. S. tytułując przelew „od mamy na mieszkanie” (zlecenie polecenia przelewu z 23 września 2016 r., k. 418; wpłata gotówkowa z 23 września 2016 r., k. 418). Mając na uwadze kurs średni NBP kurs waluty Euro w dniu 23 września 2016 r., tj. 4,2939 nr 185/A/NBP/2016(...)), łączna wysokość wpłat dokonanych w walucie Euro przez A. W. (2) w dniu 23 września 2016 r. oscylowałaby na poziomie około 180.982,86 zł (42.148,83 Euro x 4,2939). W dniu 1 października 2016 r. J. W. (1) przekazała środki pieniężne w wysokości 32.510 Euro na rachunek bankowy P. S. wskazując w tytule „wpłata na poczet zakupu wspólnego mieszkania” (wpłata gotówkowa z 1 października 2016 r., godzina 13:23:31, k. 113). Mając na uwadze kurs średni NBP kurs waluty Euro w dniu 1 października 2016 r., tj. 4,3176 nr Tabela nr 044/A/NBP/2024 (https://nbp.pl/archiwum-kursow/tabela-nr-044-a-nbp-2024-z-dnia-2024-03-01/), łączna wysokość wpłaty dokonanej w walucie Euro przez J. W. (1) w dniu 1 października 2016 r. oscylowałaby na poziomie około 140.365,18 zł (32.510 Euro x 4,3176). Z kolei w dniu 4 października 2016 r. A. W. (2) przekazała środki pieniężne w wysokości 16.000 Euro na rachunek bankowy P. S. wskazując w tytule przelewu „na mieszkanie” (polecenie przelewu z 4 października 2016 r., godzina 15:55:03, k. 114) oraz przekazała środki pieniężne w wysokości 85.500 zł na rachunek bankowy P. S. wskazując w tytule przelewu „na mieszkanie” (polecenie przelewu z 4 października 2016 r., godzina 15:59:34, k. 114). Mając na uwadze kurs średni NBP kurs waluty Euro w dniu 4 października 2016 r., tj. 4,2984 nr Tabela nr 192/A/NBP/2016 (https://nbp.pl/archiwum-kursow/tabela-nr-192-a-nbp-2016-z-dnia-2016-10-04/), wysokość wpłat dokonanych w walucie Euro przez A. W. (2) w dniu 4 października 2016 r. oscylowałaby na poziomie około 68.774,40 zł (16.000 Euro x 4,2984). Tym samym w dniu 4 października 2016 r. A. W. (2) przekazałaby na rachunek P. S. łącznie środki o równowartości 154 274,40 zł (68.774,40 zł plus 85.500 zł). Suma dokonanych przez A. W. (2) i J. W. (1) wpłat na rachunek P. S. w dniach 23 września 2016 r., 1 października 2016 r. oraz 4 października 2016 r. stanowiłaby w ocenie Sądu równowartość kwoty 475.622,44 zł (180.982,86 zł plus 140.365,18 zł plus 154 274,40 zł). Z kolei wartość zakupu lokalu mieszkalnego wraz z komórką lokatorską i udziałem we współużytkowaniu wieczystym gruntu w inwestycji (...) Dzielnica i miejsca postojowego wraz z udziałem we współużytkowaniu wieczystym gruntu w inwestycji (...). Dzielnica wynosiła łącznie 887.220 zł ( faktura nr (...) z 6 października 2016 r., k. 415), czyli po 443.610 zł za ½ udziału w nieruchomości.

Twierdzenia powoda dotyczące faktycznego pochodzenia ww. środków z majątku powoda lub jego rodziców nie zostały przy tym w żaden sposób wykazane przez stronę powodową. Okoliczność, że końcowe wpłaty na rachunek dewelopera dokonywane były z rachunku bankowego P. S. (polecenie przelewu z 1 października 2016 r., godzina 13:36:04, k. 115; polecenie przelewu z 4 października 2016 r., godzina 17:48:17, k. 115; faktura nr (...) z 6 października 2016 r., k. 415) nie potwierdza, iż środki te pochodziły jedynie z majątku powoda.

Przedłożone zarówno przez powoda P. S., jak i pozwanych A. W. (1) i J. W. (1) dowody w postaci pięciu potwierdzeń przelewów zatytułowanych „na mieszkanie”, „na mieszkanie od mamy” czy „wpłata na poczet zakupu wspólnego mieszkania” (zlecenie polecenia przelewu z 23 września 2016 r., k. 418; wpłata gotówkowa z 23 września 2016 r., k. 418; wpłata gotówkowa z 1 października 2016 r., godzina 13:23:31, k. 113; polecenie przelewu z 4 października 2016 r., godzina 15:55:03, k. 114; polecenie przelewu z 4 października 2016 r., godzina 15:59:34, k. 114), zdaniem Sądu bezspornie wskazują, iż środki na zakup przedmiotowego lokalu mieszkalnego nie pochodziły w całości ze środków pochodzących od P. S.. Wartość przelewów w walucie Euro i złotych przekazanych na rachunek bankowy P. S. odpowiadała bowiem ustalonemu w Umowie udziałowi małżonków W. w zakupionej nieruchomości, tj. ½ udziału w nieruchomości.

Zgodnie z art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Niewątpliwie więc to do powoda należało wykazanie w sprawie faktów substancjonujących dochodzone przez niego roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia pozwanych A. i J. W. (1), w tym faktu przesunięcia korzyści majątkowej z jego majątku do majątku ww. pozwanych, którzy w ten sposób wzbogaciliby się jego kosztem, przez co on został zubożony.

W tym stanie rzeczy, Sąd uznał, że powód nie wykazał, by zaistniały przesłanki bezpodstawnego wzbogacenia po stronie pozwanych A. i J. W. (1) kosztem majątku powoda, stosownie do art. 405 i nas. k.c. Pozwani J. i A. W. (1) stali się właścicielami ½ udziału w nieruchomości na podstawie ważnie zawartej Umowy. Tym samym roszczenie o zapłatę sformułowane w pkt 3 pozwu również podlegało oddaleniu w całości, jak w pkt I wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na zasądzone od powoda na rzecz pozwanego (...) spółka z o.o. z siedzibą w W. oraz na rzecz pozwanych A. W. (1) i J. W. (1) koszty składały się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 10.800 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r., oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Z tych względów Sąd zasądził od P. S. na rzecz (...) spółka z o.o. z siedzibą w W. kwotę 10.817 zł i od P. S. na rzecz A. W. (1) i J. W. (1) kwotę 10.817 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II wyroku).

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w wyroku.

sędzia Ewa Ligoń-Krawczyk