Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 kwietnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Tadeusz Bulanda

Protokolant: sekretarz sądowy Karolina Stańczuk

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. S. i E. S.

przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę, ewentualnie zapłatę

I.  Oddala powództwo w zakresie roszczenia głównego;

II.  Zasądza od Banku (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz M. S. kwotę 24 811,08 zł (dwadzieścia cztery tysiące osiemset jedenaście złotych i osiem groszy) i na rzecz E. S. kwotę 24 811,09 zł (dwadzieścia cztery tysiące osiemset jedenaście złotych i dziewięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od tych kwot za okres od dnia 11 września 2020 r. do dnia zapłaty;

III.  Oddala powództwo w zakresie roszczenia ewentualnego w pozostałym zakresie;

IV.  Znosi koszty procesu między stronami;

V.  Nakazuje wypłacić:

a.  M. S.:

i.  kwotę 56,60 zł (pięćdziesiąt sześć złotych i sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu niewykorzystanej części zaliczki zaksięgowanej pod pozycją 500081991537,

ii.  kwotę 1211,10 zł (jeden tysiąc dwieście jedenaście złotych i dziesięć groszy) tytułem zwrotu niewykorzystanej całości zaliczki zaksięgowanej pod pozycją 570013643864,

b.  Bankowi (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 1211,10 zł (jeden tysiąc dwieście jedenaście złotych i dziesięć groszy) tytułem zwrotu niewykorzystanej całości zaliczki zaksięgowanej pod pozycją 570013660995.

Sygn. akt: I C 1980/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 sierpnia 2020 r., ostatecznie zmodyfikowanym pismem z dnia 9 lutego 2023 r., skierowanym przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w W., M. S. i E. S. wnieśli o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 233 585,39 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 lipca 2020 r. do dnia zapłaty z uwagi na nieważność umowy kredytu, a ewentualnie, w przypadku oddalenia w całości ww. żądania, o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 51 128,90 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 lipca 2020 r. do dnia zapłaty, wnieśli przy tym o zasądzenie od pozwanego solidarnie na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych powiększonych o stawkę podatku VAT wraz z odsetkami ustawowym za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Powodowie podnieśli, że przedmiotowa umowa zawiera postanowienia niedozwolone statuujące indeksację kredytu kursem CHF, przejawiające się obciążeniem jedynie kredytobiorców ryzykiem kursowym, wobec czego umowa kredytu jako sprzeczna z prawem i zasadami współżycia społecznego powinna być uznana za nieważną, ewentualnie za ważną, lecz obowiązującą bez klauzul niedozwolonych. Szczegółowe wyjaśnienie żądań pozwu
i podniesionych dla ich poparcia twierdzeń powodowie przedstawili w uzasadnieniu pozwu oraz dalszych pism procesowych (pozew – k. 3-19v, replika – k. 237-246, modyfikacja powództwa z dnia 8 lipca 2021 r.- k. 313-329, zmiana powództwa z dnia 9 lutego 2023 r. – k. 445-447).

Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powodów na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany zakwestionował zawarte w pozwie roszczenia co do zasady i wysokości, a także podniósł zarzut przedawnienia. Szczegółowe wyjaśnienie swojego stanowiska pozwany przedstawił w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew oraz dalszych pism procesowych (odpowiedź na pozew – k. 66-93v, pismo pozwanego z dnia 2 listopada 2021 r. – k. 346-352v, pismo pozwanego z dnia 23 marca 2023 r. – k. 465-467v).

Do czasu zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie (protokół z dnia 4 marca 2024 r. – k. 498-498v).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 lutego 2005 r. M. S. i E. S. złożyli do Banku (...) S.A. z siedzibą w W. wniosek o udzielenie kredytu w wysokości 150 000 zł, w walucie CHF, z przeznaczeniem na budowę domu systemem gospodarczym.

M. S. i E. S. zostali poinformowani przez pracownika banku, że z umową wiąże się ryzyko zmiany kursu CHF, która może wpłynąć na wysokość ich zobowiązania, przy czym pracownik banku określał kurs CHF jako stabilny ( wniosek kredytowy – k. 97-98v, raport kredytowy – k. 100-104v, symulacja – k. 107, decyzja kredytowa – k. 105, zeznania świadka K. G. (k. 333, 337-338),zeznania powoda – k. 293v-295, zeznania powódki – k. 295-295v).

W dniu 14 kwietnia 2005 r. M. S. i E. S. zawarli z Bankiem (...) S.A. z siedzibą w W. umowę nr (...) o kredyt hipoteczny, na mocy której bank udzielił im kredytu na wykończenie rozpoczętej budowy lub mieszkania w kwocie 150 000 złotych, oraz na poniesienie kosztów wliczonych w kredyt w kwocie 1 500 złotych – w łącznej kwocie 151 500 zł, indeksowanego do CHF, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF według tabeli kursów walut obcych obowiązującej w Banku (...) w dniu uruchomienia kredytu (§ 2 ust. 2 umowy).

Okres kredytowania ustalony został na 180 miesięcy, licząc od dnia wypłaty kredytu lub jego pierwszej transzy. Okres karencji w spłacie wynosił 12 miesięcy, licząc od dnia wypłaty kredytu lub jego pierwszej transzy (§ 2 ust. 6 i § 7 ust. 2 umowy).

Kredyt oprocentowano według zmiennej stopy procentowej, ustalonej jako suma stopy referencyjnej LIBOR 3M dla franka szwajcarskiego i stałej marży banku w wysokości 1,55 p.p.; oprocentowanie kredytu w stosunku rocznym w dniu zawarcia umowy wynosiło 2,33% (§ 6 ust. 3 umowy).

Kredytobiorcy zobowiązali się spłacić kwotę kredytu w CHF, ustalona zgodnie z § 2 umowy, w złotych polskich, z zastosowaniem kursu sprzedaży CHF obowiązującego w dniu płatności raty kredytu zgodnie z Tabelą Kursów Walut Banku (...). Spłata rat odsetkowych lub kapitałowo-odsetkowych miała następować w tym samym dniu miesiąca, w jakim miała miejsce wypłata kredytu lub jego pierwszej transzy, począwszy od miesiąca następnego po pierwszej wypłacie środków kredytu. Ostatnia rata spłaty kredytu miała mieć charakter raty wyrównującej (§ 7 ust. 1 i 4 umowy).

W umowie ustalono, że zabezpieczeniem spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi należnościami wynikającymi z umowy będzie hipoteka kaucyjna do kwoty 257 550 zł ustanowiona na rzecz banku na nieruchomości stanowiącej przedmiot kredytowania oraz cesja praw na rzecz banku z polisy ubezpieczenia ww. nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych i polisy na życie kredytobiorcy (§ 9 ust. 1 umowy).

Kredyt został uruchomiony w dniu:

1)  21 kwietnia 2005 r. poprzez wypłatę kwoty 76 500 zł, przeliczonej na 28 777,79 CHF,

2)  25 maja 2005 r. poprzez wypłatę kwoty 50 000 zł, przeliczonej na 18 854,41 CHF,

3)  26 października 2005 r. poprzez wypłatę kwoty 25 000 zł, przeliczonej na 9 932,46 CHF.

Aneksem nr (...) z dnia 18 listopada 2013 r. strony zmieniły umowę kredytową w zakresie sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu.

M. S. i E. S. spłacali kredyt w PLN ( umowa o kredyt hipoteczny nr (...)– k. 23-24v, 108-108v, regulamin kredytowania osób fizycznych w ramach usług bankowości hipotecznej w Banku (...) S.A. – k. 25-34, 110-pełnomocnictwo udzielone Bankowi (...) S.A. stanowiące załącznik nr 3 do umowy – k. 109, aneks nr (...) – k. 115, zaświadczenie o poniesionych kosztach od kredytu hipotecznego z dnia 17 czerwca 2020 r. – k. 35, zaświadczenie o wysokości spłat odsetek od kredytu hipotecznego – k. 36-44, zestawienie transakcji – k. 116-164, zeznania powoda – k. 293v-295, zeznania powódki – k. 295-295v).

W dniu 3 czerwca 2020 r. M. S. i E. S. wystosowali do Banku (...) S.A. reklamację wraz z wnioskiem o wydanie zaświadczenia. Bank nie uznał reklamacji (reklamacja – k. 48-50, odpowiedź banku – k. 51-52).

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie wymienionych wyżej dokumentów, bowiem ich wartość dowodowa nie była kwestionowana przez strony i także Sąd nie znalazł podstaw do podważenia ich waloru dowodowego.

Zeznania powodów Sąd uwzględnił w zakresie, w jakim znajdują potwierdzenie w dokumentach zebranych w aktach sprawy.

Sąd oparł ustalenia także na opinii biegłego K. N. ( k. 387-420), która była rzetelna, a w szczególności przedstawione przez biegłego wnioski znajdują podstawę w materiale badawczym.

Sąd pominął dowód z zeznań świadka M. O. (k. 274-275), bowiem świadek co do zasady nie pamiętała faktów, których dotyczyły pytania. pozostałe dowody z dokumentów lub kopii dokumentów, które nie zostały wskazane powyżej, jako materiał niemający istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Powodowie dochodzili zwrotu jako nienależnego całości świadczenia spełnionego na poczet spłaty kredytu przy założeniu nieważności umowy, ewentualnie zwrotu części tego świadczenia stanowiącego różnicę pomiędzy świadczeniem spełnionym a tym, jakie spełniliby, gdyby umowa została pozbawiona jedynie mechanizmu indeksacji.

Podstawę prawną żądań pozwu stanowią art. 410 § 1 k.c. w zw. z art. 405 k.c.

Brak jest podstaw do przesłankowego ustalenia nieważności przedmiotowej umowy kredytu, bowiem nie zostało wykazane, iżby umowa ta była dotknięta wadami powodującymi jej nieważność.

Zgodnie z art. 58 § 1-3 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest też czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.

Zawarta przez powodów umowa kredytu, jest czynnością prawną odpowiadającą typowi umowy uregulowanej w art. 69 Prawa bankowego z dnia 29 sierpnia 1997 roku. Zgodnie z art. 69 ust. 1 i 2 Prawa bankowego w brzmieniu z dnia zawarcia umowy kredytu, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:

1)  strony umowy,

2)  kwotę i walutę kredytu,

3)  cel, na który kredyt został udzielony,

4)  zasady i termin spłaty kredytu,

5)  wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,

6)  sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,

7)  zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,

8)  terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,

9)  wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,

10)  warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Umowa kredytu zawarta przez powodów określa kwotę i walutę kredytu (151 500 zł), cel kredytu (wykończenie rozpoczętej budowy lub mieszkania oraz pokrycie kosztów wliczonych w kredyt), zasady i termin spłaty kredytu (spłata w ciągu 180 miesięcy, poprzez comiesięczną zapłatę kapitału wraz z odsetkami), wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, a także pozostałe warunki wskazane w przytoczonym przepisie.

W art. 69 ust. 2 posłużono się przy określeniu elementów umowy kredytu sformułowaniem „w szczególności” co oznacza, że w ramach swobody umów, o której mowa w art. 353 ¹ k.c. strony mogą zawrzeć w umowie kredytu także inne postanowienia niesprzeczne z prawem, a w szczególności art. 69 Prawa bankowego określającym elementy istotne umowy kredytu, niemające na celu obejścia prawa i niesprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Poddanie świadczeń określonych w umowie kredytu w PLN waloryzacji kursem CHF nie jest sprzeczne z przepisami Kodeksu cywilnego i ustawy – Prawo bankowe, w tym regulującymi typ umowy kredytu. W dacie zawarcia przedmiotowej umowy obowiązywał art. 358 ¹ § 2 k.c., zgodnie z którym strony mogły zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości. Chodzi tu o miernik inny niż pieniądz, w którym zobowiązanie zostało wyrażone. Miernikiem tym może być także inna waluta (M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz. Art. 1-44911. Warszawa, 2016). Brak jest podstawy prawnej, która wyłączałaby zastosowanie waloryzacji do umowy kredytu, bowiem zarówno art. 358 ¹ § 2 k.c. nie czyni takiego wyjątku, jak i nie przewidują go inne przepisy, w tym przepisy Prawa bankowego. Nadto wskazać trzeba, że poddanie kredytu w PLN waloryzacji wartością CHF wg stanu na dzień zawarcia umowy było działaniem racjonalnym i ekonomicznie uzasadnionym, skoro warunkowało oparcie oprocentowania na niższej stopie bazowej niż w przypadku kredytu złotowego nie powiązanego z walutą obcą.

Umowa nie jest również sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W kontekście stosunków prawnych łączących bank z jego klientami (stosunków umownych o charakterze ekonomicznym) przyjąć trzeba, że zasady współżycia społecznego wymagają od stron tych stosunków uczciwości (uczciwego obrotu) oraz lojalności.

Materiał dowodowy w postaci zeznań świadka K. G. i powodów dał podstawę ustalenia, że bank udzielił kredytobiorcom informacji o ryzyku kursowym związanym kredytem indeksowanym kursem CHF. Powodowie nie wykazali, iżby ich decyzja była efektem nielojalnego postępowania banku, a w szczególności, iżby doradca bankowy celowo skłonił ich do zaciągnięcia kredytu tego rodzaju przewidując nieuchronną i znaczną aprecjację CHF względem PLN. W tych okolicznościach nie można przyjąć, iżby umowa kredytowa zawarta przez powodów była wynikiem nielojalnego czy nieuczciwego postępowania banku.

Podkreślić należy, że brak jest podstaw do czynienia pozwanemu zarzutu, że nie udzielił powodom informacji o ryzyku kursowym w określonej formie, a w szczególności w postaci scenariusza prezentującego znaną obecnie skalę ryzyka, bowiem regulacje zawarte w prawie powszechnym i rekomendacjach KNF obowiązujące w dacie zawarcia umowy nie nakładały na bank obowiązku udzielania informacji o ryzyku kursowym w ściśle określonej formie i treści.

Materiał dowodowy nie daje podstawy do ustalenia, iżby pozwany w zamian za swoje świadczenie przyjął albo zastrzegł dla siebie lub dla osoby trzeciej świadczenie, którego wartość w chwili zawarcia umowy przewyższa w rażącym stopniu wartość jego własnego świadczenia oraz iżby pozwany w zamiarze pokrzywdzenia kredytobiorców zawarł z nimi umowę kredytu mając świadomość realnej groźby nieuniknionego znacznego wzrostu kursu waluty.

Zważyć nadto trzeba, mając na uwadze stanowiący element wiedzy powszechnej fakt, że po wejściu Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. kredyty hipoteczne powiązane z walutą obcą były udzielane na masową skalę, iż wg stanu na dzień zawarcia przedmiotowej umowy za dyskryminujące powodów można by uznać zachowanie banku polegające na tym, że odmawia im udzielenia kredytu indeksowanego kursem CHF, którego oprocentowanie, a zatem i obciążenie wynikające z comiesięcznej raty było znacząco niższe od obciążenia związanego z kredytem złotówkowym niepowiązanym z CHF – oprocentowanym w oparciu o wyższą stopę bazową WIBOR.

Sąd nie znalazł również podstaw by uznać umowę za zawartą w celu obejścia ustawy, a zwłaszcza ustawy Prawo bankowe. Umowa ta odpowiada warunkom ustawowego typu umowy kredytu, a zawarte w niej postanowienie polegające na poddaniu kredytu indeksacji kursem CHF nie wypacza ustawowego typu umowy kredytu, a zatem nie wykracza poza granice swobody umów.

Rozpoznając przesłankowo kwestię abuzywności niektórych postanowień umowy kredytu, wskazać trzeba po pierwsze, że zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Wziąć należy pod uwagę także treść art. 22 ¹ k.c., zgodnie z którym za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Przyjąć należy, że zawierając umowę kredytu, której dotyczy niniejsze postępowanie, M. S. i E. S. działali jako konsumenci, bowiem dokonali z bankiem-przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio ze swoją działalnością gospodarczą, co jednoznacznie wynika z treści kontraktu, a przede wszystkim z wymienionego w umowie mieszkaniowego celu kredytu.

W ocenie Sądu, postanowienia przedmiotowej umowy kredytowej w zakresie, w jakim przewidują przeliczenie świadczeń pieniężnych wyrażonych w umowie w PLN według kursów kupna i sprzedaży ustalonych w tabeli sporządzanej przez pozwany bank, kształtują prawa i obowiązki powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.

Postanowienia umowne opierające przeliczenia na bankowej tabeli kursów są abuzywne, bowiem dają bankowi możliwość uzyskania korzyści finansowych stanowiących dla kredytobiorcy dodatkowe koszty kredytu, których oszacowanie nie było możliwe w dniu podpisania umowy. Czynniki obiektywne, a zatem sprawdzalne z punktu widzenia konsumenta, jak w szczególności wysokość rynkowych kursów wymiany CHF, tylko częściowo wpływają na ostateczny kurs z tabeli banku, bowiem kurs CHF określony w tabeli kursowej banku zawiera także marżę kupna lub sprzedaży, która to wartość jest zależna wyłącznie od decyzji zarządu banku. Taka regulacja stanowi naruszenie przez bank dobrych obyczajów, które nakazują, aby ponoszone przez konsumenta koszty związane z zawarciem umowy były możliwe do przewidzenia.

Powodowie zawarli umowę na podstawie wzorca sporządzonego przez pozwany bank, na którego treść nie mieli wpływu. W tych okolicznościach klauzule opierające przeliczenia świadczeń stron na kursie z tabeli banku nie wiążą powodów, skoro zaś, zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądów powszechnych, Sądu Najwyższego i TSUE, brak jest podstaw do zastąpienia kursu ustalanego przez bank innym kursem, należy przyjąć, że powodów nie wiążą w całości postanowienia umowne dotyczące indeksacji kredytu kursem CHF.

Umowa może być wykonywana z pominięciem klauzuli indeksacyjnej, a przy zachowaniu pozostałych postanowień umownych (w tym opierających zmienne oprocentowanie na stawce LIBOR), bowiem kontrakt ten zachowuje istotne warunki umowy kredytu, zgodnie z którymi bank oddaje kredytobiorcy określony kapitał za wynagrodzeniem w postaci odsetek. Wprawdzie w obrocie gospodarczym zasadniczo nie występują umowy o kredyt złotowy oprocentowany w oparciu o stopę bazową ustalaną dla waluty obcej, w tym CHF, jednakże funkcją instytucji prawnej uregulowanej w art. 385 ¹ k.c. nie jest przekształcenie umowy zawierającej postanowienia abuzywne w występującą w obrocie gospodarczym umowę pozbawioną tych postanowień, lecz eliminacja postanowień tego typu, co stanowi pewnego rodzaju dolegliwość dla przedsiębiorcy stosującego postanowienia abuzywne.

W ocenie Sądu wykładania i zastosowanie instytucji prawnej uregulowanej w art. 385 ¹ § 2 k.c. w sposób prowadzący do nieważności umowy kredytu nie znajdują uzasadnienia w treści tego przepisu i jego funkcji. Przepis ten jednoznacznie wskazuje na potrzebę utrzymania umowy z pominięciem klauzul abuzywnych, jeżeli umowa oczyszczona z postanowień niedozwolonych nadal zawiera istotne elementy umowy, którą strony zawarły. Jak wcześniej zaznaczono, umowa o kredyt złotowy oprocentowany wg stawki LIBOR nadal odpowiada typowi umowy uregulowanej w art. 69 ustawy – Prawo bankowe, a zatem nie ma przeszkód, aby utrzymać w mocy umowę na takich okrojonych warunkach.

Wykładnię postanowień umowy w świetle art. 385 ¹ k.c. w sposób prowadzący do jej nieważności należy także ocenić jako prowadzącą do skutków sprzecznych z zasadami współżycia społecznego. Na skutek takiej wykładni doszłoby bowiem do sytuacji, że sytuacja kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt powiązany z walutą obcą na podstawie umowy, która zostanie uznana za nieważną bez konieczności zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, byłaby diametralnie korzystniejsza niż kredytobiorców spłacających w tym samym czasie zwykły kredyt złotowy, przy czym brak jest jakiegokolwiek racjonalnego, ekonomicznego i aksjologicznego uzasadnienia dla wprowadzenia takiej dysproporcji w sytuacji prawnej i ekonomicznej kredytobiorców realizujących podobny cel mieszkaniowy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz M. S. i E. S. kwoty po 24 811,08 zł (opinia – k. 403) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 września 2020 r. do dnia zapłaty. Brak było podstaw do zasądzenia dochodzonej należności solidarnie, bowiem nie wynika ona ani z ustawy, ani z czynności prawnej (art. 369 k.c. a contrario), należało zatem zasądzić tę należność niemalże po połowie (różnica 1 grosza) jako świadczenie podzielne (art. 379 k.c.).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. zasądzając odsetki od dnia 11 września 2020 r. do dnia zapłaty, tj. od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pozwu. Brak było podstaw do zasądzenia odsetek od dnia następnego po upływie 30-dniowego terminu od doręczenia pozwanemu reklamacji, bowiem reklamacja ta nie zawiera wezwania do zapłaty.

Jako niezasadny ocenić należało zarzut przedawnienia roszczenia objętego pozwem. Przedmiotem żądania było spełnienie świadczenia polegającego na zwrocie spełnionego ratalnie świadczenia nienależnego (art. 405 k.c. w związku z art. 410 k.c.), a w tej sytuacji termin przedawnienia wynosi 10 lat [patrz: art. 118 k.c. w zw. z art. 5 ust. 3 ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw z dnia 13 kwietnia 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 1104)]. Podnieść przy tym należy, że za początek biegu przedawnienia uznać należy nie datę zawarcia umowy, czy też uiszczenia przez kredytobiorcę pierwszej raty kapitałowo-odsetkowej, lecz dzień, w którym konsument powziął wiedzę lub powinien był racjonalnie rzecz biorąc powziąć wiedzę o abuzywnym charakterze klauzuli, mającym uzasadniać jego roszczenie restytucyjne ( patrz: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 r., sygn. akt III CZP 6/21 oraz przywołane tam orzecznictwo TSUE). W ocenie Sądu pozwany nie wykazał, iżby powodowie już w dacie zawarcia przedmiotowej umowy mieli świadomość abuzywności odesłania do tabeli kursowej banku.

Sąd oddalił powództwo w zakresie żądania ewentualnego przekraczającego ustaloną przez biegłego nadpłatę w kwocie 49 622,17 zł, a także w zakresie odsetek, co zostało wcześniej wyjaśnione.

O kosztach procesu w pkt IV wyroku, znosząc je między stronami, Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. z uwagi na częściowe uwzględnienie pozwu.

W punkcie IV. wyroku Sąd nakazał wypłacić M. S. kwotę 56,60 zł oraz kwotę (...),10 tytułem zwrotu niewykorzystanej części zaliczki oraz Bankowi (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 1211,10 zł tytułem zwrotu niewykorzystanej całości zaliczki. Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowił art. 84 ust. 2 w zw. z art. 80 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1144).