I C 2308/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2025-05-27
Sygn. akt I C 2308/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 maja 2025 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w następującym składzie:
Przewodniczący: sędzia Piotr Królikowski
Protokolant: Aleksandra Sieńczewska
po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2025 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...) w W.
przeciwko E. S.
o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną, ewentualnie o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną, ewentualnie o stwierdzenie nieważności
I. oddala powództwo;
II. ustala, iż koszty postępowania w całości winna ponieść powodowa Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w W., pozostawiając ich szczegółowe rozliczenie referendarzowi sądowemu.
sędzia Piotr Królikowski
Sygn. akt I C 2308/21
UZASADNIENIE WYROKU
z 27 maja 2025 r. (k. 1811)
Pozwem skierowanym do Sądu Okręgowego w Warszawie 18.10.2021 r. (koperta k. 217) Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w W. domagała się uznania za bezskuteczną wobec niej, której przysługują przeciwko (...) sp. z o.o. sp. k. (KRS (...)) wierzytelności w kwocie 411.101,20 zł następujących czynności prawnych:
1) umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności w celu zwolnienia z długu w trybie art. 453 k.c. z 20.12.2018 r. sporządzonej przez notariusza J. B. za nr rep. (...),
2) umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności w celu zwolnienia z długu w trybie art. 453 k.c. z 20.12.2018 r. sporządzonej przez notariusza J. B. za nr Rep. A (...),
a także zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych (pozew k. 3 – 216).
Wspólnota argumentowała, że poprzez cesje właściciele poszczególnych lokali przenieśli na jej rzecz roszczenia przysługujące im tytułem naprawienia szkody za wady powstałe w budynku przy ul. (...) w W., przeciwko spółce (...)- (...) sp. z o.o. sp. k. – Wspólnota występuje w imieniu 58,152% właścicieli lokali. Podmiotem realizującym inwestycję przy (...) była właśnie (...) sp. z o.o. sp. l. której jednym ze wspólników pozostawała E. S.. Pozwana jest właścicielem dwóch lokali w budynku przy (...) o nr (...) i (...) dla których Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie prowadzi księgi wieczyste o nr (...). Wspólnota wskazała, że w budynku wykonanym przez (...) sp. z o.o. sp. k. jako dewelopera ujawniły się liczne wady uniemożliwiające lub znacznie ograniczające korzystanie z lokali należących do poszczególnych właścicieli. Z wykonanej na jej zlecenie ekspertyzy technicznej wynika nie tylko szereg istotnych wad nieruchomości ale autorzy wskazali też że część robót została wykonana w sposób odbiegający od projektu budowlanego, rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12.04.2022 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz polskich norm i wiedzy technicznej. Deweloper nie przedstawił też kompletu dokumentów do których przekazania był zobowiązany stosownie do art. 60 ustawy z 07.07.1994 r. prawo budowlane. Z tych przyczyn właściciele poszczególnych lokali zawarli ze Wspólnotą umowy cesji przenosząc na nią roszczenia o naprawienie szkody wynikającej z wad nieruchomości. Spółka wyodrębniała lokale położone na terenie nieruchomości przy ul. (...) w W. zbywając je i obecnie nie jest właścicielem żadnego z lokali w tej nieruchomości. Wspólnota podkreśliła, że własność wskazanych dwóch lokali została przeniesiona na rzecz pozwanej nie za zapłatą ale jako datio in solutum tj. umów zawartych rzekomo w celu zwolnienia spółki z długu w stosunku do pozwanej E. S.. Umowy te zostały zawarte między spółką a wspólniczką spółki i w ocenie Wspólnoty miały prowadzić do wyprowadzenia składników majątkowych spółki w postaci wskazanych lokali a nie realnemu zwolnieniu z długów, o łącznej wartości ok 1 mln zł. Wobec spółki (...)- (...) sp. z o.o. sp. k. wszczęto postępowanie upadłościowe przed Sądem Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie pod sygn. XVIII GU 490/20 – zarówno o złej kondycji finansowej spółki jak i roszczeniach Wspólnoty wiedziała E. S. bowiem jako wspólnik miała dostęp do dokumentów finansowych podmiotu, Spółka prowadziła także korespondencję ze Wspólnotą odnośnie zgłaszanych roszczeń. Pozwana pozostawała w bliskich relacjach ze spółką a ponadto działała w złej wierze nabywając własność ww. lokali. Pozwana zbyła także jeszcze jedno mieszkanie, które posiadała we Wspólnocie o numerze (...) [KW nr (...)] w dniu 24.05.2021 r. a także mąż pozwanej A. S. był właścicielem dwóch lokali KW (...), które sprzedał w dn. 18.05.21 r. i 04.02.2021 r.
W odpowiedzi na pozew E. S. domagała się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych (odpowiedź na pozew k. 271 – 454).
Pozwana zarzucała, że zaskarżone czynności nie miały charakteru pozornego – inwestycja przy ul. (...) była finansowana kredytem udzielonym przez (...) Bank S.A. oraz z pożyczek wspólników. W związku z zawartą z bankiem umową kredytową wspólnicy zawarli porozumienie ze Spółką, iż pierwszeństwo przed spłatą wkładów wspólników będzie mieć zaspokojenie wierzytelności (...) Bank S.A. Pod koniec 2016 r. doszło do konfliktu pomiędzy wspólnikami w związku z czym pozwana cesją z 23.03.2017 r. nabyła wierzytelności D. K. (1) należne od spółki (...)- (...) w związku z realizacją inwestycji. Łącznie było to 11 umów pożyczek, każda z nich została wypłacona w wartości nominalnej co zostało odzwierciedlone z wyciągu z konta bankowego spółki. Kredyt bankowy został spłacony w całości pod koniec 2018 r. co zostało potwierdzone oświadczeniem (...) Banku S.A. oświadczeniem z 18.12.2018 r. stanowiącym zgodę na wykreślenie hipoteki zabezpieczającej kredyt. Wówczas spółka (...)- (...) zbywała lokale i pozwana mogła zaspokoić swoją wierzytelność albo z ceny sprzedaży albo poprzez przejecie na własność lokali w inwestycji, z czego skorzystała. Wartość lokali przejętych przez pozwaną odpowiadała kwocie udzielonej pożyczki wraz z odsetkami. Pozwana kwestionowała istnienie roszczenia z którym występowała Wspólnota, wskazując, że opnie załączone do pozwu nie odzwierciedlają stanu nieruchomości i nie uwzględniają szeregu napraw wykonanych przez (...) a ponadto zawierają wady za które nie odpowiada deweloper. Spółka (...)- (...) zleciła wykonanie własnej ekspertyzy i w oparciu o nią usunięto część wad, leżących po stronie dewelopera. Wbrew opinii przedłożonej przez Wspólnotę Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wydał pozwolenie na użytkowanie nieruchomości, co ma obalać twierdzenia o naruszeniu norm budowlanych. Wobec powyższego pozwana zarzuciła, że wierzytelność Wspólnoty nie została skonkretyzowana. Roszczenie powodowej Wspólnoty ma charakter odszkodowawczy, zatem powinien zostać przedstawiony przez nią dokument wezwania do zapłaty, którego nie załączono do pozwu, co także determinuje niewykazanie roszczenia, z którym występuje strona powodowa. Dodatkowo roszczenie powódki względem (...) przestało istnieć wraz z utratą bytu prawnego przez Spółkę. Dalej pozwana zarzucała, że wobec (...) nigdy nie było prowadzone postępowanie upadłościowe, a jedynie postępowanie o ogłoszenie upadłości, które miało zweryfikować istnienie przesłanek do niej – sprawa ta została umorzona postanowieniem z 11.03.2021 r. Zatem wobec Spółki nie zmaterializowała się przesłanka stanu niewypłacalności, zaś umorzenie postępowania nie skutkuje pokrzywdzeniem wierzycieli. Dalej pozwana argumentowała za materialną skutecznością zawartych umów datio in solutum, bowiem Spółka w zamian za przekazanie prawa własności została zwolniona z długu względem pozwanej. Zatem na skutek tych czynności stan majątkowy (...) nie uległ pomniejszeniu. Nie sposób także wskazać, że wybór wierzycieli zaspokajanych w ramach datio in solutum został dokonany w sposób arbitralny z pokrzywdzeniem pozostałych wierzycieli spółki. W dacie dokonywania tych czynności spółka nie miała żadnych innych długów. Nie można też w związku z tym uznać, że istnieje związek pomiędzy umowami zawartymi w 2018 r. a roszczeniami Wspólnoty, które zostały sformułowane w 2020 r. W chwili zwierania umów datio in solutum były to wierzytelności przyszłe. (...) współpracowała początkowo ze Wspólnotą w celu usunięcia usterek i wad nieruchomości a roszczenia miały wówczas charakter niepieniężny. Dodatkowo datio in solutum ma charakter pieniężny i odpłatny bowiem dotyczy zwolnienia z długu zatem nie można zastosować do niej dyspozycji art. 527 k.c.
Pismem z 19.10.2022 r. Wspólnota zmodyfikowała powództwo w ten sposób, że zgłosiła dwa żądania ewentualne – w przypadku nieuwzględnienia roszczenia głównego wnosiła o uznanie za bezskuteczne w stosunku do powódki, której przysługują przeciwko (...) spółka z o.o. (KRS (...)) wierzytelności w kwocie 411.101,20 zł czynności prawnych opisanych w pkt 1 lit a-b petitum pozwu, ewentualnie o stwierdzenie przez Sąd nieważności umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności w celu zwolnienia z długu w trybie art. 453 k.c. z 20.12.2018 r. sporządzonej przez notariusza J. B. w formie aktu notarialnego za numerem Rep (...) (modyfikacja k. 495 – 557).
Wspólnota wskazywała, iż w dacie wniesienia powództwa spółka (...)- (...) sp. z oo. sp. k. istniała, dopiero trzy dni później został dokonany nieprawomocny wpis o wykreśleniu ww. spółki z rejestru przy czym wpis ten stał się prawomocny dopiero w dniu 05.03.2022 r. W tej dacie nadal wspólnikiem ww. spółki komandytowej była pozwana E. S.. Z tego względu zarzuty odnoszące się do skutków procesowych zlikwidowania (...) sp. z o.o. sp. k. nie zasługują na uwzględnienie – likwidacja spółki zgodnie z uchwałą SN z 11.09.2013 r. sygn. III CZP 47/13 nie powoduje bezzasadności roszczenia pauliańskiego. Wierzytelność strony powodowej także nie wygasła – zgodnie bowiem z art. 102 k.s.h. spółka komandytowa jest spółką osobową i każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką z uwzględnieniem art. 31 k.s.h. Oznacza to, że wierzytelność awizowana przez powódkę istnieje niezależnie od ustania bytu spółki komandytowej. Wspólnota wskazywała pozorność umów pożyczek zawartych pomiędzy D. K. (1) a Spółką na kwoty 1,5 mln zł oraz 1,3 mln zł, a zatem ich nieważność na gruncie art. 58 k.c. żądanie ustalenia nieważności oparto na art. 189 k.p.c. Dalej Wspólnota wskazywała, że wady w budynku istniały już w dacie zawierania umów datio in solutum. Podtrzymywała także, iż nie otrzymała dokumentacji powykonawczej od spółki. Wspólnota w zakresie kwestii związanych z postępowaniem upadłościowym a w związku z tym wykazaniem pokrzywdzenia wierzycieli wskazywała, że postępowanie upadłościowe zostało umorzone na skutek cofnięcia wniosku przez samą Spółkę. Nie można zatem zasadnie wskazywać, że spółka była w dobrej kondycji finansowej i nie nastąpiła jej niewypłacalność. Wspólnota opisała powiazania kapitałowe i osobowe pomiędzy spółkami (...)- (...), (...) sp. z o.o., E. S. i D. K. (1), podnosząc, że nie istniała causa dla zawarcia umów datio in solutum.
W odpowiedzi na powyższe pozwana podtrzymała żądanie oddalenia powództwa zarówno w zakresie żądania głównego jak i żądań ewentualnych, podniosła także zarzut przedawnienia wierzytelności powodowej Wspólnoty w ramach powództw pauliańskich bowiem zobowiązania naturalne nie korzystają z ochrony w ramach skargi pauliańskiej (odpowiedź na modyfikację k. 735 – 897).
Pozwana podtrzymała swoje twierdzenia odnośnie do braku zasadności roszczeń pauliańskich ze względu na likwidację spółki przed uzyskaniem przez powodową wspólnotę tytułu wykonawczego i brak sprecyzowania wierzytelności objętej powództwem. W zakresie pierwszego roszczenia ewentualnego pozwana podkreślała, że objęta nim jest wierzytelność przysługująca Wspólnocie nie wobec (...) lecz wobec jej komplementariusza – (...), jednak, że Wspólnota nie dochodziła swoich roszczeń wobec (...), zatem nie został spełniony warunek braku skutecznej egzekucji z majątku dłużnika. Natomiast z uchwały nr 1 wspólników (...) z 06.05.2021 r. wynika, że jedynym sukcesorem (...) jest G. B.. Pozwana podnosiła, że sama strona powodowa w swoim piśmie stwierdziła, że wady nieruchomości istniały już w chwili zakończenia budowy – nieruchomość została oddana do użytkowania w październiku 2017 r, co potwierdza decyzja PINB z 31.10.2017 r. Jeśli budynek został oddany do użytkowania wraz z wadami które nie miały charakteru ukrytego, a Wspólnota pomimo tego nie podjęła żadnych działań zmierzających do dochodzenia roszczeń od dewelopera lub jego rzekomego następcy prawnego, to wszystkie jej uprawnienia z tytułu rękojmi wygasły, względnie uległy przedawnieniu. Niezależnie od tego pozwana wskazywała, że przedstawiona opinia biegłego A. L. nie potwierdza wady w postaci braku dachów zielonych oraz systemu BMS, które opiewają na kwoty 78.500 zł netto oraz 120.200 zł netto, nadto usunięte zostały wady usterek wentylacji za kwotę 8.610 zł brutto, podczas gdy strona powodowa wyliczyła roszczenie na kwotę 35.200 zł netto; usunięto także wadę w postaci braku drabin wejściowych na dach, przy czym wada ta została usunięta na koszt dewelopera zaś strona powodowa domaga się z tego tytułu kwoty 19.000 zł netto. Dodatkowo podstawą roszczenia Wspólnoty są przygotowane na jej zlecenie prywatne opinie, których rzetelność i walor dowodowy pozwana kwestionowała, znaczna część wad wskazywanych nie spełnia kodeksowej definicji wady i wynika z eksploatacji nieruchomości. Z tego względu powinna zostać usunięta w ramach prac konserwatorskich, za które odpowiada zarządca a nie deweloper, natomiast część z nich obecnie już nie występuje. Dalej pozwana podnosiła zarzuty przeciwko zasadności powództwa o ustalenie – stwierdzenie nieważności umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności w celu zwolnienia z długu w trybie art. 453 k.c. z 20.12.2018 r. Rep A nr (...), podnosząc zarzut braku wykazania interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c. – uzyskanie wyroku ustalającego nie zrealizuje celu wskazywanego przez stronę powodową bowiem Wspólnota nie dysponuje tytułem wykonawczym przeciwko (...) lub (...) bowiem jej roszczenia są niezasadne i przedawnione. W dniu 20.06.2022 r. Wspólnoty złożyła pozew przeciwko pozwanej i jej mężowi A. S. o kwotę 411.101,20 zł tytułem naprawienia szkody za wady powstałe w budynku przy ul (...) – jest to roszczenie tożsame jak objęte niniejszym postępowaniem. W dnu 29.06.2023 r. w sprawie XXVI GC 677/22 zapadł wyrok oddalający powództwo w całości. Dodatkowo nawet gdyby przyjąć, że rzeczywiście nie została zapłacona cena wynikająca z cesji, czemu pozwana przeczyła, nie powoduje to nieważności umowy jako takiej a rodzi jedynie roszczenia z zakresu niewykonania umowy tj. art. 487 - 497 k.c. Dalej pozwana negowała zarzut pozorności umów kwestionowanych przez Wspólnotę. Umowa z 20.12.2018 r. była zgodna z prawem i dotyczyła istniejących wierzytelności, posiadała swoją kauzę i była skuteczna.
W pozostałym zakresie strony podtrzymywały swoje stanowiska.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Inwestycję w postaci budowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego z usługami i garażem podziemnym na nieruchomości przy ul. (...) prowadziła spółka (...)- (...) sp. zo.o. sp. k. w W., jako deweloper. Wspólnikami w spółce byli (...) spółka z o.o., jako komplementariusz oraz komandytariusze A. S. i D. K. (1) w okresie 22.02.2013 – 06.09.2017, po czym w jej miejsce wstąpiła E. S.. A. S. oraz D. K. (2) byli także członkami zarządu komplementariusza (...) sp. z o.o. w W., od 06.09.2017 r. w miejsce D. K. (2) członkiem zarządu komplementariusza była również E. S.. A. S. był prokurentem samoistnym w Spółce. Przedmiotem działalności spółki była realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków (PKD 41.10.Z) (odpis pełny z CI KRS spółki k. 106 – 116, dokumenty dot. inwestycji k. 785 – 822, prospekt informacyjny k. 865 - 879). W związku z wyodrębnieniem nieruchomości lokalowych w budynku została utworzona Wspólnota Mieszkaniowa (...) (wydruk z KW nr (...) k. 26 – 81, 117 – 129, 190 - 207).
Pomiędzy D. K. (1) a (...) sp. z o.o. sp. k. w W. reprezentowaną A. S. – prezesa Zarządu Komplementariusza zostało zawartych szereg umów pożyczek:
1) z 11.03.2014 r. na kwotę 50.000 zł wraz z aneksem nr (...) z 20.05.2015 r. (k. 302 – 303),
2) z 09.10.2014 r. na kwotę 50.000 zł, wraz z aneksem nr (...) z 20.05.2015 r. (k. 292 – 293),
3) z 16.10.2014 r. na kwotę 150.000 zł wraz z aneksem nr (...) z 20.05.2015 r. (k. 294 – 295),
4) z 29.10.2014 r. na kwotę 600.000 zł wraz z aneksem nr (...) z 20.05.2015 r. (k. 296 – 297),
5) z 04.11.2014 r. na kwotę 200.000 zł wraz z aneksem nr (...) z 20.05.2015 r. (k. 298 – 299),
6) z 17.11.2014 r. na kwotę 200.000 zł wraz z aneksem nr (...) z 20.05.2015 r. (k. 300 – 301),
7) z 14.01.2015 r. na kwotę 520.000 zł wraz z aneksem nr (...) z 20.05.2015 r. (k. 304 – 305),
8) z 02.02.2015 r. na kwotę 350.000 zł wraz z aneksem nr (...) z 20.05.2015 r. (k. 306 – 307),
9) z 25.02.2015 r. na kwotę 150.000 zł wraz z aneksem nr (...) z 20.05.2015 r. (k. 308 – 309),
10) z 10.03.2015 r. na kwotę 207.000 zł (k. 310),
11) z 24.03.2015 r. na kwotę 25.000 zł z terminem zwrotu do 30.06.2015 r. (k. 311), - łącznie 2.502.000 zł,
przy czym każda z pożyczek była przeznaczona na prowadzenie działalności gospodarczej, udzielona na czas nieokreślony z oprocentowaniem równym wskaźnikowi WIBOR 1Y od kwoty głównej pożyczki powiększonemu o marżę w wysokości 1,5% w skali roku. W ramach aneksu strony określały termin zwrotu pożyczki na 30 dni od daty otrzymania pisemnego wezwania od pożyczkodawcy nie wcześniej jednak niż po spłacie wszystkich zobowiązań wynikających z umowy kredytu inwestycyjnego dla klientów instytucjonalnych nr (...)\ (...) udzielonego w walucie polskiej, zawartej 30.03.2015 r. pomiędzy pożyczkobiorcą ( (...) sp. z o.o. sp. k. ) a (...) Bankiem S.A. z siedzibą w W.. Na rachunek (...) od D. K. (1) wpłynęły wpłaty tytułem „umowy pożyczki” na łączną kwotę 2.352.000 zł (wyciąg z rachunku bankowego k. 319 – 331).
Pomiędzy (...) Bank S.A. w W. a (...) sp. z o.o. sp.k., (...) sp. z o.o. D. K. (1) i A. S. zawarto porozumienie, ustalające pierwszeństwo należności bankowych z umowy kredytu z 30.03.2015 r. na mocy której Bank udzielił (...) sp. z o.o. kredytu do kwoty 23.000.000 zł (porozumienie k. 336 – 341).
Pozwem datowanym na 09.12.2016 r. E. S. domagała się zapłaty od D. K. (1) kwoty 220.477,81 USD wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 11.09.2013 r. do dnia zapłaty oraz 84.613,70 Euro wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 11.09.2013 r. do dnia zapłaty. E. S. wskazywała, że D. K. (1) zawarła z A. S. dwie umowy pożyczek 26.10.2011 r. i 14.12.2011 r. których nie spłaciła. A. S. zawarł z E. S. umowę cesji wierzytelności. Sąd uwzględnił żądanie pozwu nakazem zapłaty z 30.01.2014 r. sygn. akt XXIV Nc 358/16 (kopia z akt k. 1658 – 1685). Zarazem E. S. wystąpiła o udzielenie zabezpieczenia jej roszczenia na nieruchomościach D. K. (1) (wniosek o zabezpieczenie k. 1686 – 1630, postanowienie k. 1631 -1632). W toku tego postępowania D. K. (1) podnosiła iż pożyczki objęte postępowaniem były związane z działalnością (...) sp. z o.o. jako wykonawcą generalnym robót budowlanych na inwestycji (...) i jako takie oraz także względem m.in. (...), zostały rozliczone w całości – na podstawie zawartego porozumienia z 28.02.2017 r. Zarazem z porozumienia tego wynikało, iż (...) sp. z o.o. przekazał kompletną dokumentację powykonawczą na roboty które zostały przez niego wykonane, kopie wszystkich zawartych umów podwykonawczych, gwarancje na wykonane prace wskazane w protokole z inwentaryzacji, gwarancje na urządzenia które zostały wbudowane w nieruchomość przy ul. (...) oraz oświadczenie o udzielenie rękojmi za wady (§2 porozumienia). W protokole zaawansowania wskazano wykonanie stolarki zewnętrznej, wewnętrznej, wentylacji instalacji wod-kan, wykończenia sufitów etc. (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 1693 – 1708, porozumienie z 28.02.2017 r. k. 1713 – 1715, korespondencja między (...) a (...) k. 1718 – 172, faktura za wykonane roboty budowalne k. 1726, protokół zawansowania wykonywanych robót z 02.12.2016 r. k. 1727 – 1728, umowa o generalne wykonawstwo dot. (...) k. 1783 – 1795, umowa z (...) sp. zo.o. o zarządzanie procesem inwestycyjnym k. 1796 - 1804). W sprawie strony zawarły ugodę w związku z czym E. S. cofnęła powództwo w sprawie pismem datowanym na 26.07.2017 r. (k. 1806, postanowienie o umorzeniu z 31.07.2017 r. sygn. akt XXIV C 331/17) w zw. z czym sprawa została umorzona. W jej treści D. K. (1) oświadczyła, że ww. wierzytelności istnieją oraz, że są wymagalne, bezsporne wolne od obciążeń i wad prawnych oraz nadają się do zbycia, a także w dniu przeniesienia wierzytelności, że nie posiada względem (...) sp. z o.o. sp. k. w W. żadnych zobowiązań, które mogłyby być przedmiotem wzajemnych potrąceń. Wskutek spełnienia świadczenia w miejsce wykonania przez D. K. (1) na rzecz E. S. zobowiązania objęte sprawą wygasały z dniem zawarcia ugody zaś E. S. zobowiązała się do cofnięcia powództwa objętego postępowaniem wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w ciągu 3 dni od daty zawarcia ugody oraz do podpisania oświadczenia o zrzeczeniu się zabezpieczeń ustanowionych (bezsporne, ugoda k. 316 – 317).
Pomiędzy E. S. a D. K. (1) 23.03.2017 r. została zawarta umowa cesji wierzytelności w stosunku do (...) sp. o.o. sp. k z tytułu umów pożyczek:.
1) z 09.10.2015 r. na kwotę 50.000 zł,
2) z 16.10.2014 r. na kwotę 150.000 zł,
3) z 29.10.214 r. na kwotę 600.000 zł,
4) z 04.11.2014 r. na kwotę 200.000 zł oraz
5) z 17.11.2014 r. na kwotę 500.000 zł
za cenę 1.500.000 zł uiszczoną gotówką w dniu podpisania umowy. Strony postanowiły, że umowa cesji nie ma związku ani wpływu na sprawę toczącą się przed Sądem Okręgowym w Warszawie pod sygnaturą akt XXIV Nc 358/16 z powództwa E. S. przeciwko D. K. (1) o zapłatę (umowa cesji k. 313 – 314). E. S. w tym czasie korzystała ze skrytki bankowej oraz dokonywała wypłat karta z rachunków w Banku (...) o numerze (...) należącego do spółki (...), oraz spółki (...) o numerze (...) (dowód wglądu do skrytki sejfowej k. 1083, wyciągi z rachunków bankowych k. 1085 – 1102, wyciągi z rachunków (...) k. 1104 – 1190).
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowalnego decyzją nr (...) z 31.10.2017 r. uwzględnił wniosek inwestora z 16.10.2017 r. i udzielił pozwolenia na użytkowanie budynku przy ul. (...), wskazując iż został zrealizowany zgodnie z zatwierdzonym projektem budowlanym wraz z nieistotnymi zmianami dokonanymi w trakcie realizacji inwestycji (decyzja z 31.10.2017 r. k. 186 – 186v, 401 -402).
Pismem datowanym na 02.11.2018 r. E. S. wezwała (...) sp. z o.o. sp. k. do zapłaty łącznie 2.802.000 zł jako kwot wynikających z ugody oraz umowy cesji wierzytelności z 23.03.2017 r. (pismo z 02.11.2018 r. k. 333 – 334).
Aktem notarialnym z 20.12.2018 r. rep A nr (...) (...) sp. z o.o. sp. k. zawarła z E. S. umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności w celu zwolnienia z długu w trybie art. 453 k.c. oraz umowę o podział do korzystania z nieruchomości wspólnej i pełnomocnictwo dot. (...) wraz z pomieszczeniem przynależnym i dwoma miejscami postojowymi quod usum. Umowę zawarto związku z wierzytelnością E. S. na kwotę 485.100 zł wynikającą z umów pożyczki z 11.03.2014 r., 02.02.2015 r. oraz z 24.03.2015 r. przeniesione na nią na podstawie umowy z 17.05.2017 r. (umowa z 20.12.2018 r. k. 343 – 357). Wartość rynkowa tego lokalu na dzień 07.06.2023 r. wynosiła 814.000 zł (opinia biegłego k. 1001 – 1063).
Aktem notarialnym z tej samej daty rep. A nr (...) (...) sp. z o.o. sp. k. przeniosła na rzecz E. S. własność lokalu mieszkalnego w celu zwolnienia z długi w trybie art. 453 k.c. wraz z umową o podział do korzystania z nieruchomości wspólnej i pełnomocnictwem dot. lokalu nr (...) w budynku (...) wraz z dwoma miejscami postojowymi quod usum. Przeniesienie następowało w związku z wierzytelnościami E. S. w łącznej kwocie 812.231 zł wynikającymi z umów pożyczek z 09.10.2014 r., 16.10.2014 r., 17.11.2014 r., przeniesionych na E. S. na podstawie umowy z 23.03.2017 r. (umowa z 20.12.2018 r. k. 359 – 373).
Na zlecenie Wspólnoty sporządzona została opinia rzeczoznawców budowlanych J. K., W. M., M. G. i W. L. w okresie marzec/maj 2020 r., w której konkluzjach stwierdzono, że budynek znajduje się w dobrym stanie technicznym, ze zużyciem na poziomie 30%, stwierdzone wady wynikają z normalnego zużycia elementów budynku i nie stanowią zagrożenia dla bezpieczeństwa konstrukcji budynku oraz zdrowia, życia i mienia jego użytkowników. Podstawowe wady stanowią:
1) zawilgocenie na stropach i ścianach części podziemnej budynku,
2) niewłaściwe spadki i połączenia elementów obróbek blacharskich na dachach i na elewacji budynku, powodujące występowanie zastoin wody opadowej i zacieków na ścianach,
3) często powtarzające się przecieki z instalacji na obu poziomach garaży, szczególnie niebezpieczne przy rozdzielni elektrycznej z uwagi na możliwość porażenia prądem,
4) brak wszystkich oznaczeń przejść ppoż. w stropach obu poziomów garażu,
5) brak bezpiecznego wejścia na dach nad części wyższą i niższą budynku, występowanie zacieków, nierówności na stykach okładzin z płyt g/k i śladów po naprawach tynku na ścianach klatek schodowych części wyższej i niższej budynku,
6) występowanie ubytków w malowaniu posadzki garażu,
7) niedziałająca większość samozamykaczy w drzwiach przeciwpożarowych,
8) nierówne i luźne kostki w nawierzchni zjazdu do garażu,
9) nierówności i spękanie kamiennych płyt chodnikowych,
10) duża ilość ubytków powłoki malarskiej na balustradach balkonów w lokalach mieszkalnych,
11) niejednakowe wysokości stopni schodów zewnętrznych od ul. (...).
Rzeczoznawcy wskazali, iż należy sprawdzić na podstawie jakiego projektu została wykonana instalacja klimatyzacji w sklepie na parterze a przede wszystkim kto i na jakiej podstawie wyraził zgodę na umieszczenie jej jednostek zewnętrznych na poziomie -2 garażu, co powoduje emitowanie ciepła i powstawanie bardzo wysokiej temperatury w garażu w okresie letnim. Ponadto stwierdzono wykonanie części robót w sposób odbiegający od projektu budowalnego, Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” oraz polskich norm i wiedzy technicznej. Odstępstwa te zostały szczegółowo opisane w rozdziale 5 tej opinii. Odstępstwa te dotyczą wszystkich branż tzn. robót budowlanych, instalacji elektrycznych i sanitarnych. Brakuje także częściowo dokumentacji projektowej wykonawczej i powykonawczej a przekazanie odbyło się bez protokołu zdawczo – odbiorczego. (opinia k. 130 – 176).
Spółka (...)- (...) kwestionowała wskazane wady na nieruchomości, Wspólnota nie wystąpiła w stosunku do (...) ani też w stosunku do (...) ani z wezwaniem do zapłaty ani też z roszczeniem o zapłatę (bezsporne, zeznania A. S. k. 1808 znacznik 00:16:32 – 00:17:47, zeznania E. S. k. 1808v znacznik 00:20:02 – 00:21:15).
Spółka (...) sp. z o.o. w W. wystąpiła przeciwko (...) sp. z o.o. pozwem datowanym na 15.02.2019 r. o zapłatę 130.063,67 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem zwrotu pożyczki udzielonej spółce (...)- (...) w dniu 10.06.2013 r. Po koniec 2016 r. pomiędzy D. K. (1) a A. S. i E. S. (byłą żona A. S.) doszło do konfliktu w rezultacie którego D. K. (1) przestała być wspólnikiem i prokurentem w spółce (...) oraz komandytariuszem w (...) skutkiem tego powodowa spółka zakończyła wszelką współpracę z (...). Wobec informacji, że kredyt udzielony przez (...) Bank S.A. został spłacony (...) zażądała spłaty udzielonej pożyczki, z czego 110.000 zł stanowiło kwotę kapitału zaś 20.063,67 skapitalizowane odsetki umowne. W ramach wniosku o zabezpieczenie zwartego w pozwie spółka wskazała, że na stronie internetowej inwestycji (...) nie jest wskazana (...) a spółka (...), której jedynym wspólnikiem i reprezentantem jest E. S.. W aktach załączono sprawozdanie tymczasowego nadzorcy sądowego z postępowania X GU 814/18 datowane na 23.07.2018 r. wszczętego na wniosek (...) ps. z o.o. z siedzibą w B.. Na dzień 12.07.018 r. na rachunkach bankowych spółki znajdowała się kwota 2.874.352,59 zł Spółka była właścicielem 11 mieszkań w stanie deweloperskim oraz 19 miejsc parkingowych i komórek lokatorskich w inwestycji (...) – lokale na tę datę nie były jeszcze wydzielone. Łączna wartość tych składników majątkowych została oszacowana przez nadzorcę sądowego na kwotę 12.375.943,20 zł. Wartość nieruchomości spółki przy ul. (...) została oszacowana na kwotę po 3.000.000 zł każda. Spółka posiadała wówczas także wierzytelność względem (...) sp. z o.o. sp.k. w kwocie 307.764,49 zł. Spółka zadeklarowała też nadzorcy, że posiada wierzytelności w stosunku do (...) sp. z o.o. na kwotę 500.000 zł, jednak, że nie przedstawiła żadnych dokumentów związanych z tym roszczeniem. Zobowiązania niewymagalne zostały oszacowane na kwotę 28.297.940 zł w tym przede wszystkim z kredytu udzielonego przez (...) Bank. Nadzorca wskazał także podmioty powiązane osobowo ze spółką w tym poprzez E. S.:
1. (...) sp. o.o. – prezes zarządu, spółką zarządzającą inwestycją przy ul. (...),
2. (...) sp. z o.o. – prezes zarządu, spółka jest generalnym wykonawcą inwestycji przy (...) i zaangażowana w sprzedaż lokali mieszkalnych na tej inwestycji,
3. Galeria (...) sp. z o.o. jako członek Zarządu oraz
4. (...) sp. z o.o. jako członek zarządu.
(...) złożyła zastrzeżenia do sprawozdania nadzorcy sądowego datowane na 27.07.2018 r. z których wynikało, że zwrócił na rzecz D. K. (1) i podmiotów z nią powiązanych tytułem spłaty pożyczek łącznie 3.849.500 zł:
|
lp |
Pożyczkodawca |
Pożyczkobiorca |
Data zawarcia umowy |
Kwota pożyczki |
Waluta pożyczki |
|
1. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezesa Zarządu komplementariusza |
05.05.2015 |
40.000 |
PLN |
|
2. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezesa Zarządu komplementariusza |
08.04.2015 |
100.000 |
PLN |
|
3. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezesa Zarządu komplementariusza |
24.03.2015 |
25.000 |
PLN |
|
4. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS Prezesa Zarządu komplementariusza |
10.03.2015 Aneks nr (...) z 20.05.2015 |
207.000 |
PLN |
|
5. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezesa Zarządu komplementariusza |
25.02.2015 Aneks nr (...) z 20.05 2015 |
150.000 |
PLN |
|
6. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezesa Zarządu Komplementariusza |
02.02.2015 Aneks nr (...) z 20.05.2015 |
350.000 |
PLN |
|
7. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezesa Zarządu komplementariusza |
14.01.2015 Aneks nr (...) r dnia 20.05.2015 |
520.000 |
PLN |
|
8. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezesa Zarządu komplementariusza |
07.01.2015 Aneks nr (...) z 16.03.2015 |
295.000 |
PLN |
|
9. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezesa Zarządu komplementariusza |
22.12.2014 Aneks nr (...) z 20.03.2015 |
305.000 |
PLN |
|
10. |
AS |
(...) SP.K. reprezentowano przez (...)prokurenta komplementariusza |
24 11 2014 Aneks nr (...) z 20.05.2015 |
650.000 |
PLN |
|
11. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez A. K. pełnomocnika |
17.11.2014 Aneks nr (...) z 20.05.2015 |
200.000 |
PLN |
|
12. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS - Prezesa Zarządu komplementariusz |
17.11 2014 Aneks nr (...) z 20.05.2015 |
500.000 |
PLN |
|
13. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezes Zarządu komplementariusza |
04.11 2014 Aneks nr (...) z 20 05.2015 |
200.000 |
PLN |
|
14. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS - Prezesa Zarządu komplementariusza |
29.10.2014 Aneks nr (...) t dnia 20.05.2015 |
600.000 |
PLN |
|
15. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezesa Zarządu komplementariusza |
16.10.2014 Aneks nr (...) z 20 05.2015 |
150.000 |
PLN |
|
16. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezesa Zarządu komplementariusza |
09.10.2014 Aneks nr (...) z 20.05.2015 |
50.000 |
PLN |
|
17. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-prezesa Zarządu komplementariusza |
11.09.2014 Aneks nr (...) x dnia 20.05.2015 |
1,000.000 |
PLN |
|
18. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezesa Zarządu komplementariusza |
30 06.2014 Aneks ar 1 z 20.05.2015 |
100.000 |
PLN |
|
19. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowane przez AS-Prezesa Zarządu komplementariusza |
10.04.2014 Aneks nr (...) z 20.05.2015 |
40.000 |
PLN |
|
20. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-Prezesa Zarządu komplementariusza |
11.03.2014 Aneks nr (...) z 20.05.2015 |
50.000 |
PLN |
|
21. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-prokurenta |
10.02.2014 Aneks nr (...) z 20.05 2015 |
400.000 |
PLN |
|
22. |
(...) SP Z (...). (DK PZ) |
(...) SP.K. reprezentowane przez AS-prokurenta |
10.06.2013 Aneks nr (...) z 16.12.2013 Aneks nr (...) x dnia 20.05.2013 |
40.000 |
PLN |
|
23. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-prokurenta |
20.05.2013 Aneks nr (...) z 16.12.2013 Aneks nr (...) z 20.05.2015 |
290.080 |
PLN |
|
24. |
DK |
(...)SP.K. reprezentowana przez A. K.- pełnomocnika |
8.05.2013 Aneks nr (...) z 16.12.2013 Aneks nr (...) z 20.05.2015 |
670.000 |
PLN |
|
25. |
DK |
(...) SP.K. reprezentowana przez AS-prokurenta |
10.04.2013 Aneks nr (...) z 16.12.2013 Aneks nr (...) z 20.05.2015 |
2.250.000 |
PLN |
D. K. (1) zaś zwrócona kwota łącznie 3.849.500 zł, w następujący sposób:
|
Lp. |
Data |
Kwota |
Tytułem |
|
|
1. |
04.05.2016 |
50.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
2. |
19.05.2016 |
20.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
3. |
17.03.2015 |
30.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
4. |
04.02.2016 |
30.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
5. |
29.02.2016 |
50.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
6. |
27.01.2016 |
50.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
7. |
07.01.2016 |
50.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
8. |
01.12.2015 |
50.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
9. |
07.12.2015 |
50.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
10 |
10.12.2015 |
150.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
11. |
04.11.2015 |
50.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
12. |
10.11.2015 |
50.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
13. |
20.11.2015 |
30.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
14. |
02.10.2015 |
50.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
15. |
14.10.2015 |
700.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
16. |
15.10 2015 |
50 000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
17. |
09.09.2015 |
100 000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
18. |
15.09.2015 |
100.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
19. |
23.07.2015 |
50.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
20. |
29.07.2015 |
172.500 |
Zwrot pożyczki |
|
|
22. |
02.06.2015 |
20.000 |
Wypłata |
|
|
22 |
16.06.2015 |
20.000 |
Wypłata |
|
|
23. |
18.06.2015 |
150.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
24. |
18.06.2015 |
350.000 |
Wypłata |
|
|
25. |
22.06.2015 |
150.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
26. |
26.06.2015 |
20.000 |
Wypłata |
|
|
27. |
29.06.2015 |
100.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
28. |
08.05.2015 |
20.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
29. |
08.05.2015 |
80.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
30. |
11.05.2015 |
20.000 |
Wypłata |
|
|
31. |
12.05.2015 |
150.000 |
Wypłata |
|
|
32. |
14.05.2015 |
50.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
33. |
18.05.2015 |
150.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
34. |
25.05.2015 |
20.000 |
Wypłata |
|
|
35. |
26.05.2015 |
10.000 |
Wypłata |
|
|
36. |
29.05.2015 |
20.000 |
Wypłata |
|
|
37. |
29.05.2015 |
150.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
38. |
15.04.2015 |
30.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
39. |
29.04.2015 |
10.000 |
Wypłata |
|
|
40. |
30.04.2015 |
9.000 |
Wypłata |
|
|
(...) BANK S.A. |
||||
|
41. |
26.01.2015 |
70.000 |
||
|
42. |
15.12.2014 |
20.000 |
Wypłata |
|
|
43. |
29.12.2014 |
40.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
44. |
07.10.2014 |
80.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
45. |
23.10.2014 |
10.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
46. |
29.12.2014 |
15.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
47. |
03.07.2013 |
10.000 |
Wypłata |
|
|
48. |
30.07.2013 |
100.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
49. |
31.08.2013 |
50.000 |
Zwrot pożyczki |
|
|
50. |
07.11.2013 |
20.000 |
Wypłata |
|
|
51. |
04.11.2013 |
3.000 |
Wypłata |
|
|
52. |
23.12.2013 |
20.000 |
Wypłata |
|
(...) zanegowało zarazem rozliczenia pożyczek przestawione przez D. K. (1), jako budzące wątpliwość odnośnie ich zasadności i legalności. Zastrze, żenia podpisali E. S. i A. S..
Postanowieniem z 24.10.2018 r. w sprawie X GU 814/18 Sadu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie wniosek o ogłoszenie upadłości (...) sp. z o.o. został oddalony (postanowicie k. 1553)
W aktach sprawy przedstawiono oświadczenie (...) sp. z o.o. w W. datowane na 14.03.2019 r. o potrąceniu wierzytelności - wierzytelności wobec (...) sp. z oo. sp. k. z tytułu umowy pożyczki z 10.06.2013 r. w wysokości 110.000 zł wraz z wymagalnymi odsetkami, które na dzień oświadczenia wynosiły 24.754,64 zł, wierzytelności z FV nr (...) w wysokości 82.410 zł i wierzytelności z umowy pożyczki z 07.01.2015 r. w wysokości 295.000 zł z wierzytelnością przysługującą (...) w kwocie 500.000 zł z tytułu §5 ust 5 porozumienia z 27.03.2019 r. dotyczącego kompleksowego rozliczenia i zakończenia współpracy. Postępowania gospodarcze toczące się pod sygn. XVI GC 165/20 oraz XX GC 602/20 zostały umorzone, ze względu na wykreślenie (...) z rejestru przedsiębiorców (kopie z akt postępowań gospodarczych k. 1339 – 1657).
Postanowieniem z 15.07.2020 r. wydanym w sprawie o sygn. akt XVIII GU 490/20 z wniosku spółki (...)- (...) sp. z o.o. sp. k. w W. zabezpieczono majątek dłużnika poprzez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego (ogłoszenie MSiG nr (...) k. 188). Nadzorca sądowy w swoim sprawozdaniu wskazał, że w okresie od 08.02.2013 r. do 21.12.2016 r. z prowadzenie spraw (...) była odpowiedzialna D. K. (1), która była komandytariuszem Spółki oraz prokurentem komplementariusza a jednocześnie wspólnikiem i organem uprawnionym do reprezentacji (...) sp. z o.o.. Spółka ta wykonywała ma rzecz (...) roboty budowlane jako generalny wykonawca – występowanie przez D. K. (1) w podwójnej roli reprezentanta zarówno komplementariusza inwestora jak i generalnego wykonawcy mogło by stanowić o konflikcie interesów. Spółka 15.04.2013 r. nabyła nieruchomość przy ul. (...) w W. za środki pochodzące z umów pożyczek udzielnych m.in. przez A. S. oraz przez (...) Ltd z siedzibą w R.. Ponieważ (...) uznał, że (...)realizuje inwestycję nieprawidłowo i z opóźnieniami rozwiązała umowę o generalne wykonawstwa i w dniu 26.12.2016 r. zleciła wykonanie robót (...) sp. z o.o. w W. W okresie kiedy inwestycja przy (...) była realizowana jedynym wspólnikiem i członkiem reprezentacji tej spółki była E. S., która zasiadała także w organach (...) co mogłoby stanowić o konflikcie interesów. (...) wskazywała, że na skutek działań D. K. (1) poniosła szkodę na kwotę 15.741.645,35 zł. W dniu 25.11.2018 r. spółka zawarła z (...) porozumienie odnośnie do spłaty pożyczki prolongując ją do 31.12.2019 r. zaś 25.11.2018 r. A. S. wezwał Spółkę do zwrotu pożyczek. (...) przeniosła własność pozostałych lokali przy ul. (...) na pożyczkodawców jako datio in solutum. Jednocześnie dłużnik tłumaczył, że w ocenie spółki na ten moment była o jedyna możliwość spłaty zobowiązać bowiem przez powstałą w majątku spółki szkodę niemożliwe było pozyskanie alternatywnych możliwości zaspokojenia wierzycieli. Spółka przeniosła tak samo własność nieruchomości przy ul. (...). Spółka spłaciła cześć pozostałych zobowiązań wobec pożyczkodawców i niektórych – wybranych wierzycieli. Zarazem dłużnik nie wyjaśnił jakie działania kontrole były podejmowane w celu uniknięcia szkody ani też aby wszczął postępowania w celu odzyskania kwot które w jego ocenie spółka straciła przez niewłaściwe działania D. K. (1). Należności Spółki względem E. S. wynikające ze sprzedaży nieruchomości przy ul. (...) lok nr 30, 26 i 35 oraz wypłaty gotówki w kasie 150 zł które zostały częściowo skompensowane ze zobowiązaniem spółki z tytułu pożyczki – pozostała po skompensowaniu należności to kwota 332.481,01 powinna podlegać rozliczeniu ze Spółką. Spółka poza należnościami względem E. S. nie posiadała żadnych innych wartościowych składników majątku Dodatkowo Spółka wypłaciła na rzecz E. S. kwotę 320.000 zł i Nadzorca wskazał, iż jest to czynność bezskuteczna względem masy upadłości. W okresie poprzedzającym złożenie wniosku o upadłość Spółka zbyła na rzecz A. S. i E. S. osobiście oraz na rzecz jej spółki (...) sp z o.o. w grudniu 2018 r. majątek o wartości ok (...) zł. Wszystkie te transakcje zostały rozliczone w trybie datio in solutum. Również zwrot należności podatkowych uzyskanych przez (...) kwotę ok 800.000 zł został rozdysponowany na należności wybranych wierzycieli z pominięciem innych, w tym m. in D. K. (1) (sprawozdanie z 14.10.2020 r. k. 589 – 617, uzupełnienie k. 618 -628).
Pismem datowanym na 29.12.2020 r. (...) sp z o.o. sp. k. wskazał, że w związku z pismem z 24.02.2020 r. i zgłoszonymi w nim usterkami przedstawiciel spółki ustnie omawiał z zarządem wspólnoty wszystkie zaakceptowane przez dewelopera naprawy i począwszy od tej daty były one sukcesywnie usuwane. Dalsze usterki zgłoszone w piśmie z 21.12.2020 r. nie są objęte odpowiedzialnością Spółki. (pismo z 29.12.2020 r. k. 189).
Postanowieniem z 11.03.2021 r. sygn. akt XVIII GU 490/20 Sąd Rejonowy dla m.st W. w W. umorzył postępowania o ogłoszenie upadłości (...) sp. z o.o. sp. k. na skutek cofnięcia przez spółkę wniosku. Sąd wskazał, że dłużnik posiadał tylko jednego wierzyciela posiadającego wierzytelność bezsporną i wymagalną natomiast pozostałe wierzytelności są niewymagalne lub sporne i dochodzone na drodze sądowej (postanowienie z 11.03.2021 r. k. 404 – 406).
Właściciele poszczególnych nieruchomości lokalowych zawarli w 2021 r. ze Wspólnotą Mieszkaniową umowy cesji, których przedmiotem są roszczenia z tytułu rękojmi oraz odszkodowawcze od dewelopera z tytułu zawartej umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego położonego w W. przy ul. (...), związane z wystąpienie wad fizycznych nieruchomości wspólnej w części odpowiadającej wielkości udziału właściciela w nieruchomości wspólnej. Umowy zawarli właściciele lokali nr (...) (umowy cesji k. 82 – 105v).
W sprawie I Co 273/21 postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie z 08.04.2021 r. zabezpieczono dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa celem ustalenia istnienia i zakresu wad budowlanych występujących w częściach wspólnych budynku położonego przy ul. (...) w W. (postanowienie k. 177). W wyniku tego sporządzona została opinia techniczna przez biegłego sądowego A. L. z sierpnia 2021 r, w której wskazano istnienie wad budowlanych analogicznych do tych, które zostały opisane w opinii zespołu (...) z 2020 r. (opinia biegłego A. L. k. 178 – 185, 881- 888). Na podstawie opinii technicznej J. K. z marca/kwietnia 2021 dotyczącej postępu prac w usuwaniu wad i usterek wskazanych deweloperowi w opinii technicznej z maja 2020 r, oraz szacunkowej wyceny wad nieusuniętych do dnia oględzin oraz wyceny wykonania brakującej dokumentacji powykonawczej w budynku przy ul. (...) biegły wskazał roboty budowalne które nie zostały wykonane przez Dewelopera mimo przekazania opinii w maju 2020 r. robót budowlano – montażowych wykonanych niezgodnie z projektem, warunkami technicznymi jakim powinny odpowiadać budynku i ich usytuowanie, polskimi normami oraz wiedzą techniczną: roboty budowalne na kwotę 254.100 zł netto, roboty elektryczne na kwotę 125.950 zł netto, roboty instalacyjne sanitarne oraz wentylacja 35.200 zł netto – łącznie kwota 415.250 zł netto. Sporządzenie dokumentacji powykonawczej robót budowlanych 85.000 zł netto, dokumentacji powykonawczej instalacji sanitarnych i wentylacji 54.000 zł netto, geodezyjne pomiary powykonawcze 17.000 zł netto, świadectwo charakterystyki energetycznej budynku 3.500 zł – łącznie dokumentacja wraz z dokumentami możliwymi do odtworzenia 159.500 zł netto (opinia techniczna k. 208 – 216).
(...) 1 odnosiła się do wad wskazanych w opiniach technicznych a także częściowo poprawiła wykonane nieprawidłowo roboty (stanowisko inwestora k. 375 – 399)
Wpisem z 22.10.2021 r. który uprawomocnił się 05.03.2022 r. (...) sp. z o.o. sp.k. w W. została wykreślona z rejestru przedsiębiorców KRS. Wpisem z 07.10.2021 r. wykreślono A. S. i E. S. z organów Spółki, ujawniając w ich miejsce G. B. (odpis pełny z CI KRS spółki k. 408 – 419, wydruk aktu notarialnego z 06.05.2021 r. rep A 1352/2021 k. 892 – 897).
Pozwem datowanym na 20.06.2022 r. Wspólnota wystąpiła przeciwko E. S. i A. S. i zapłatę kwoty 411.101,20 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty z tytułu wad powstałych w inwestycji przy ul. (...) w W., wskazując na ich odpowiedzialność jako członków zarządu komplementariusza zlikwidowanej spółki (...)- (...). Sprawa toczyła się pod sygn. akt XXVI GC 677/22 – wyrokiem z 29.06.2023 r. powództwo zostało oddalone (kopia z akt sprawy XXVI GC 677/22 k. 824 – 837, wyrok k. 839).
Na zlecenie A. S. i E. S. inż. M. R. 16.16.2023 r. wykonał opinię dotyczącą zasadności wykonania napraw oraz szacunkowych wartości tych napraw w budynku mieszkalnym przy ul. (...), w której podważano wycenę dokonaną w trybie zabezpieczenia oraz zakwestionowano zakres niezbędnych prac, wobec ich częściowego wykonania po sporządzeniu opinii a także dokonaną wycenę. Zakwestionowano także zakres prac które miałyby obciążać inwestora. (opinia k. 765 – 783). W dn. 04.11.2021 r. Wspólnota zapłaciła za naprawę wentylatorów strumieniowych oraz automatyki sterujące w budynku przy ul. (...) kwotę 8.610 zł, która jest znacznie niższa niż wynikało to z wyceny dokonanej przez inż. L., w ramach postepowania zabezpieczającego (k. 889 – 890).
Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w pierwszej kolejności na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy w tym pochodzących z akt innych postępowań zawnioskowanych przez strony – ich autentyczności i rzetelności nie kwestionowały strony a i Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić im mocy dowodowej.
Sąd Okręgowy pominął wnioski o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków A. S., D. K. (1), P. F., D. S., P. P., R. B. i P. S. na podstawie art. 235 2 §1 pkt 2 k.p.c. ze względu na fakt, iż główne roszczenie powodowej Wspólnoty było przedawnione a roszczenia ewentualne nie nadawały się do rozpoznania ze względu na niewykazanie wysokości roszczenia a także brak wykazania legitymacji biernej pozwanej.
Sąd Okręgowy oparł się na zeznaniach A. S. (protokół k. 1808v znacznik 00:14:55 – 00:17:47) w zakresie w jakim potwierdził on, że Wspólnota nie kierowała wezwań do zapłaty do (...) ani wobec spółki (...) w likwidacji, Wspólnota nie wytoczyła nigdy powództwa wobec spółek, pomimo kwestionowania wad wymienianych przez Wspólnotę.
Sąd dał także wiarę pozwanej E. S. (protokół k. 1808v znacznik 00:20:02 – 00:21:15) która zaprzeczyła aby były kierowane przez Wspólnotę wezwania do zapłaty oraz potwierdziła, że wady opisane przez biegłego w postępowaniu zabezpieczającym były kwestionowane przez Spółkę.
Zarówno zeznania świadka jak i pozwanej w tym zakresie były wiarygodne i spójne ze zgormadzonym materiałem dowodowym, w związku z czym Sąd dał im wiarę w całości. Podkreślić wypadnie, iż nie były one podważane przez stronę powodową.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Roszczenie główne ani też roszczenia ewentualne nie podlegały uwzględnieniu.
Wspólnota dochodziła w pierwszej kolejności uznania za bezskuteczną wobec niej czynności zawarcia umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności w celu zwolnienia z długu w trybie art. 453 k.c. z 20.12.2018 r. sporządzonej przez notariusza J. B. za nr rep. (...) oraz umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności w celu zwolnienia z długu w trybie art. 453 k.c. z 20.12.2018 r. sporządzonej przez notariusza J. B. za nr Rep. A (...), poprzez tzw. skargę pauliańską. W ramach roszczeń ewentualnych domagała się uznania za bezskuteczne w stosunku do powódki, której przysługują przeciwko (...) spółka z o.o. (KRS (...)) wierzytelności w kwocie 411.101,20 zł czynności prawnych opisanych w pkt 1 lit a-b petitum pozwu, ewentualnie o stwierdzenie przez Sąd nieważności umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności w celu zwolnienia z długu w trybie art. 453 k.c. z 20.12.2018 r. sporządzonej przez notariusza J. B. w formie aktu notarialnego za numerem Rep (...), na podstawie art. 58 k.c. oraz 189 k.p.c.
W sprawie bezsporne było zawarcie umów o treści wynikającej z załączonych aktów notarialnych, zawarcie szeregu umów pożyczek pomiędzy D. K. (1) a (...), zawarcie umowy cesji wierzytelności pomiędzy D. K. (1) a E. S., które stały się podstawą dla dokonania zbycia lokali we Wspólnocie (...) na rzecz pozwanej, skuteczne i prawidłowe zawarcie umów cesji wierzytelności pomiędzy członkami Wspólnoty a Wspólnotą. Sporne natomiast było istnienie kauzy do zawarcia kwestionowanych umów, działanie pozwanej ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, wysokość i istnienie wierzytelności Wspólnoty wynikającej z wad ujawnionych na nieruchomości (...) oraz jej przedawnienie. Pozwana także kwestionowała swoja legitymację bierną w zakresie roszczeń ewentualnych.
Zgodnie z art. 527 k.c., gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.
Przesłanki akcji pauliańskiej, które muszą być spełnione kumulatywnie, są następujące:
1) istnienie wierzytelności objętej ochroną,
2) dokonanie czynności prawnej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli, która to przesłanka wymaga wykazania, że wskutek danej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności,
3) uzyskanie korzyści majątkowej przez osobę trzecią,
4) świadomość dłużnika, że działa z pokrzywdzeniem wierzycieli,
5) wiedza osoby trzeciej o działaniu dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli.
Wszystkie wskazane wyżej przesłanki obowiązany jest udowodnić powód, jednak, że jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Ponadto zgodnie z art. 528 k.c. jeżeli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.
W ocenie Sądu Wspólnota wykazała, iż kwestionowane umowy zawarte pomiędzy pozwaną E. S. oraz (...) nie posiadały causa i były jako takie nakierowane na pozbawienie Wspólnoty możliwości dochodzenia jej wierzytelności względem Spółki.
Cytowany wyżej przepis art. 527 §1 k.c. reguluje instytucję skargi pauliańskiej, której istotą jest ochrona wierzyciela przed czynnościami podejmowanymi na jego niekorzyść przez dłużnika. Skarga pauliańska zasługuje na uwzględnienie tylko wtedy, gdy dłużnik pozostaje niewypłacalny, lub jest niewypłacalny w stopniu wyższym niż przed dokonaniem czynności. Pokrzywdzenie wierzyciela winno jednak istnieć tak na datę dokonania czynności, jak i w chwili jej zaskarżania oraz orzekania przez sąd. Celem tej instytucji jest ochrona interesów wierzyciela na wypadek nielojalnego (czy wręcz nieuczciwego) postępowania dłużnika, który z pokrzywdzeniem wierzyciela wyzbywa się składników swego majątku na rzecz osób trzecich lub majątek ten obciąża, zaciągając kolejne zobowiązania i w ten sposób stwarza lub pogłębia stan swojej niewypłacalności (M. Pyziak-Szafnicka (w:) System prawa prywatnego, t. 6, s. 1226 i n.). Przesłanką udzielenia ochrony pauliańskiej jest dokonanie przez dłużnika czynności prawnej z pokrzywdzeniem wierzycieli. Na gruncie przepisów o skardze pauliańskiej pojęcie to nie jest wiązane z poniesieniem przez wierzyciela szkody (wyrok Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2004 r., II CK 367/03; Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania, 2008, s. 32).
W orzecznictwie sformułowano ogólną tezę, iż pokrzywdzenie wierzycieli powstaje na skutek takiego stanu faktycznego majątku dłużnika, który powoduje niemożność, utrudnienie lub odwleczenie zaspokojenia wierzyciela (wyrok Sądu Najwyższego z 28.11.2001 r., IV CKN 525/00; wyrok Sądu Najwyższego z 29.06.2004 r., II CK 367/03). Dla skuteczności skargi pauliańskiej nie jest konieczne, by w zamiarze dłużnika leżało pokrzywdzenie wierzycieli ani też by zamiar ten skierowany był przeciwko określonemu wierzycielowi. Wystarczy, że dłużnik ma świadomość pokrzywdzenia wierzycieli. Świadomość taka istnieje, gdy dłużnik wie, że na skutek czynności prawnej określone aktywa wyjdą z jego majątku i, że z tego powodu wierzyciele będą mieli trudności z zaspokojeniem, a w konsekwencji nastąpi ich pokrzywdzenie (A. Ohanowicz (w:) System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, s. 948; M. Pyziak-Szafnicka (w:) System prawa prywatnego, t. 6, s. 1259). Do przyjęcia, że dłużnik dokonywał czynności ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, wystarczy by dłużnik takie pokrzywdzenie przewidywał w granicach ewentualności (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 12 maja 2005 r., I ACa 1764/04, OSA 2006, z. 3, poz. 8). Nie jest przy tym konieczne, aby świadomość pokrzywdzenia dotyczyła konkretnego wierzyciela, w szczególności tego, który wystąpił ze skargą pauliańską. Wystarczy świadomość dłużnika, że czynność prawna przez niego dokonana może spowodować pokrzywdzenie ogółu jego wierzycieli (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 19 listopada 1997 r., I ACa 737/97, Apel. W-wa 1998, nr 4, poz. 36; L. Stecki (w:) J. Winiarz, Komentarz, t. I, 1989, s. 537; W. Popiołek (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. II, 2009, s. 214). Z punktu widzenia możliwości skorzystania przez wierzyciela z ochrony pauliańskiej istotne jest, aby zaskarżona czynność prawna przyniosła jakiejś osobie trzeciej korzyść majątkową. Do przyjęcia, iż osoba trzecia uzyskała taką korzyść, wystarczy wykazanie, że na podstawie czynności prawnej dłużnika nabyła ona rzecz lub prawo albo została zwolniona z obowiązku, co spowodowało niekorzystną zmianę w majątku dłużnika prowadzącą do pokrzywdzenia wierzycieli (wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 1999 r., I CKN 287/98). W art. 527 § 2 k.c. ustawodawca określił, że czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był poprzednio. W judykaturze przyjmuje się na ogół, że niewypłacalność dłużnika w rozumieniu art. 527 § 2 k.c. oznacza taki stan majątku dłużnika, w którym egzekucja nie może przynieść zaspokojenia wierzytelności pieniężnej przysługującej przeciwko temu dłużnikowi (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 19 listopada 1997 r., I ACa 737/97, Apel. W-wa 1998, nr 4, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2000 r., III CKN 554/98).
Wykazanie, że osoba trzecia wiedziała, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, ułatwia domniemanie prawne wynikające z art. 527 § 3 k.c., w przypadku gdy osobą trzecią uzyskującą korzyść majątkową na skutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika jest osoba będąca w bliskim z nim stosunku.
Pozwana E. S. była zarówno członkiem Zarządu spółki komplementariusza (...) jak i komandytariuszem spółki (...)- (...) oraz prezesem Zarządu Spółki pełniącej funkcję Generalnego wykonawcy inwestycji przy ul. (...) – (...) sp. z o.o. Nie tylko rodziło to konflikt interesów, pomiędzy poszczególnymi podmiotami w przypadku dochodzenia roszczeń przez wierzycieli tych podmiotów, sygnalizowany przez nadzorcę sądowego, ale także świadczy o tym, że pozwana miała pełną i szczegółową wiedzę o sytuacji finansowej każdego z tych podmiotów, stanie realizacji i jakości prac wykonywanych przez (...) sp. z o.o. na inwestycji (...). Pozwana także zgłaszała w imieniu (...) zastrzeżenia do sprawozdania nadzorcy sądowego w postępowaniu upadłościowym z lipca 2018 r. X GU 814/18, w których szczegółowo opisała sytuację majątkową spółki. Pozwana także odpowiadała w imieniu Spółki na korespondencję i zgłoszenia wad kierowane przez Wspólnotę do (...), zatem miała wiedzę o tym, że Wspólnota może wystąpić z roszczeniami o zapłatę w przypadku braku usunięcia wad przez Spółkę. W ocenie Sądu całość działań podejmowanych przez A. S. i E. S. a opisanych w stanie faktycznym była nakierowana na wykreowanie wierzytelności względem (...) a następnie zawarcie umów wyodrębnienia nieruchomości lokalowych z przeniesieniem prawa własności na te osoby w celu uniemożliwienia lub utrudnienia dochodzenia wierzytelności przez wierzycieli. Temu także służyło zawarcie umowy z G. B., który przeprowadził likwidację spółki ostatecznie uniemożliwiając dochodzenie roszczeń względem tego podmiotu oraz wobec pp. S.. Potwierdza to
W świetle art. 527 § 2 k.c. pokrzywdzenie odnosi się do czynności, w następstwie której dłużnik stał się niewypłacalny albo pogłębił swoją niewypłacalność. Sam fakt dokonania czynności prawnej nie narusza bezpośrednio żadnych praw wierzyciela, gdyż powoduje to dopiero jej wynik polegający na niewypłacalności dłużnika. Konsekwentnie przyjąć trzeba, że dłużnikiem niewypłacalnym jest ten, którego zdolność płatnicza została zakłócona, na skutek czynności polegającej na przesunięciu składników majątkowych na rzecz osoby trzeciej. Tak pojmowane pokrzywdzenie można wiązać przede wszystkim z czynnością dłużnika o charakterze nieodpłatnym, lub o charakterze mieszanym /negotium mixtum cum donatione/. O odpłatności zaś lub nieodpłatności czynności decydują przede wszystkim kryteria obiektywne - wartość gospodarcza obu świadczeń. Odmienna interpretacja mogłaby czynić ochronę iluzoryczną; czynność nieodpłatna zostałaby zastąpiona czynnością, w której świadczeniu jednej strony odpowiadałoby świadczenie drugiej, tyle, że o wartości niewspółmiernie niższej (por. wyroki Sądu Najwyższego z 16.09.2011 r. IV CSK 624/10, Lex nr 1102545, z 12.06.2002 r., III CKN 1312/00, Lex nr 55503, z 12.05.2005 r., V CK 559/04, Lex nr 311327).
Reasumując powyższe rozważania Sąd stoi na stanowisku, podzielając tym samym zgodnie przyjęte w orzecznictwie stanowisko, że samo zawarcie umowy wzajemnej nie oznacza pokrzywdzenia wtedy, gdy dłużnik w zamian za swoje świadczenie uzyskał ekwiwalent, który nadal znajduje się w jego majątku lub posłużył mu do zaspokojenia wierzycieli (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 1999 r., I CKN 287/98, Lex nr 147235, z 6 października 2011 r., V CSK 493/10, Lex nr 1102271). Istotne dla zbadania wystąpienia przesłanki pokrzywdzenia wierzyciela jest bowiem ustalenie, czy dokonanie czynności przez dłużnika powoduje, że wierzyciel nie może się zaspokoić z ewentualnego ekwiwalentu uzyskanego od osoby trzeciej oraz w przypadku braku tego ekwiwalentu lub niemożności zaspokojenia się z niego, czy w przypadku zaniechania zaskarżonej czynności wierzyciel faktycznie zostałby zaspokojony.
W ocenie Sądu brak jest podstaw do uznania, iż rzeczywiście została uiszczona cena za wierzytelności objęte umową cesji zawartej pomiędzy D. K. (1) a E. S.. Złożone przez pozwaną wyciągi z rachunku bankowego, które miały świadczyć o gromadzeniu kwoty do zapłaty za wierzytelność przez tak długi czas jaki obejmują, w ocenie Sądu nie dowodzą w żaden sposób, aby pozwana wypłacała je w związku z zawieraną umową cesji. Niezgodne z zasadami doświadczenia życiowego jest aby na ponad rok przed zawarciem umowy już gromadzić na jej poczet kwoty częściowe wypłacane z konta bankowego, w różnych miejscowościach. Również karta wejść do skrytki bankowej w żaden sposób nie dowodzi takiego działania pozwanej– jedynie świadczy, że E. S. we wskazanych datach z niej korzystała ale nie stanowi dowodu na to, że podejmowała z niej pieniądze ani też w jakich kwotach. Nadto w ocenie Sądu nie istniały wierzytelności, które były przedmiotem umowy cesji i miały stanowić kauzę do umów datio in solutum – ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że roszczenia D. K. (1) z tytułu umów pożyczek zostały rozliczone przed zawarciem umowy przelewu wierzytelności oraz umów wyodrębnienia lokali datio in solutum. Należy podkreślić, że E. S. oraz (...) w różnych postępowaniach wskazywała rozbieżne sposoby rozliczenia z D. K. (1) i de facto brak jest możliwości ustalenia jak realnie przebiegły rozliczenia miedzy stronami z tytułu umów pożyczek. Na uwagę zasługuje również fakt, iż kwoty które wpłynęły na konto spółki (...)- (...) tytułem pożyczek uiszczonych przez D. K. (1) są znacznie niższe niż roszczenia wskazywane przez E. S., nawet przy uwzględnieniu umownej stopy odsetek. W ocenie Sądu prawdopodobny przebieg rozliczeń między spółką a D. K. (1) zawarto w zarzutach do sprawozdania nadzorcy sądowego z 23.07.2018 r. I świadczy to o tym, że pozwana współdziałała A. S. w celu udaremnienia dochodzenia roszczeń przeciwko (...) oraz przeciwko sobie jako członkowi zarządu komplementariusza. Pozwana także skorzystała z błędów popełnionych przez Wspólnotę która nie wystąpiła z roszczeniami o zapłatę przeciwko (...) czy też spółce (...) jako komplementariuszowi.
Do zastosowania art. 527 § 2 k.c. koniecznie jest nadto istnienie związku przyczynowego pomiędzy pokrzywdzeniem wierzyciela a niewypłacalnością dłużnika tego rodzaju, iż jest ono jedną z przyczyn powstałej niewypłacalności. Jednak, że rozpatrując kwestię niewypłacalności podnieść należy, iż winna ona istnieć w stopniu wyższym, niż była przed dokonaniem czynności prawnej, a zatem winna być związana z każdym istotnym jej powiększeniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 31 stycznia 2007 r., II CSK 384/06).
Spółka (...)- (...) w dacie kiedy była likwidowana niewypłacalna lub na skraju niewypłacalności – likwidacja została przeprowadzona praktycznie w takim momencie który pozwolił ubiec roszczenia Wspólnoty lub roszczenia innych podmiotów względem Spółki. Jak wynika ze sprawozdania nadzorcy sądowego w sprawie XVIII GU 490/20 nieruchomości były praktycznie jedynym majątkiem spółki. Przenosząc własność nieruchomości E. S. oraz A. S. pozbawili Spółkę środków, z których można by prowadzić egzekucję należności z tytułu rękojmi za wady.
Pomimo powyższych zważań powództwo główne podlegało oddaleniu z dwóch przyczyn: ze względu na przedawnienie roszczeń jak i z racji niewykazania wysokości roszczenia dochodzonego przez Wspólnotę.
Sąd w ramach badania przesłanek skargi pauliańskiej jest zobowiązany do zbadania istnienia wierzytelności co do zasady jak i co do wysokości. W przedmiotowym postępowaniu nie można było stwierdzić wysokości roszczeń Wspólnoty, bowiem na żadnym etapie nie zostały one dostatecznie sprecyzowane ani zbadane. Wprawdzie doszło do zabezpieczenia dowodu w ramach postępowania zabezpieczającego przed Sądem Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie I Co 273/21, jednakże Wspólnota na tym praktycznie poprzestała. Wobec likwidacji spółki wytoczone powództwa zostały umorzone, zaś w sprawie o zapłatę w stosunku do pozwanych A. S. i E. S., która toczyła się przed Sądem Okręgowym pod sygn. akt XXVI GC 277/23 nieprawomocnie oddalono powództwo, obecnie oczekuje na rozpoznanie apelacji przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie sygn. akt VII AGa 1308/23. Należy wskazać, że zabezpieczony dowód w postaci opinii biegłego L. nie może być per se podstawą do ustalenia wysokości roszczenia Wspólnoty w niniejszym procesie w sytuacji, gdy Spółka zakwestionowała swoją odpowiedzialność za zakres wad wymienionych w opinii biegłego (jak wynika z dokumentacji zgromadzonej w aktach za część z nich zgodnie porozumieniem rozwiązującym umowę o wykonawstwo generalne mógłby odpowiadać także (...) sp. z o.o.), jak i w odniesieniu do oszacowanych przez biegłego kosztów. Sporne były także data i przyczyna powstania wad, a w konsekwencji podmiot zobowiązany do ich usunięcia. Brak jest orzeczenia lub jakiegokolwiek innego dokumentu, który by zweryfikował roszczenia Wspólnoty względem (...) i z którego dałoby się wywieść wysokość żądania dla uznania odpowiedzialności pozwanej E. S.. Wspólnota nie wykazała, aby wzywała Spółkę do zapłaty, lub choćby wystąpiła z zawezwaniem do polubownego rozwiązania sporu. Brak takiej dokumentacji w aktach sprawy oraz wiarygodne zeznania A. S. i E. S. także nie potwierdziły sformułowania i dochodzenia żądania zapłaty względem któregokolwiek z podmiotów z kręgu tych, które zgodnie z dokumentacją mogłyby odpowiadać finansowo względem Wspólnoty. Zaniechanie Wspólnoty w tym zakresie musiało doprowadzić do oddalenia powództwa, niezależnie do tego iż jest ono przedawnione. Jak wynika z dokumentacji i stanowiska Wspólnoty wady na nieruchomości istniały już w dacie oddania jej do użytkowania. Zatem jako datę początkową biegu terminu przedawnienia Sąd przyjął datę decyzji PINB o wyrażeniu zgody na użytkowanie budynku przy ul. (...) tj. 31.10.2017 r.
Zgodnie z treścią znowelizowanego art. 118 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740, dalej jako: k.c.) podstawowy termin przedawnienia wynosi aktualnie sześć lat pod warunkiem, że przepis szczególny nie stanowi inaczej. W nowelizacji ustawodawca wprowadził przepisy przejściowe, zgodnie z którymi do roszczeń powstałych przed datą jej wejścia w życie i nie przedawnionych w tym dniu stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego w brzmieniu obowiązującym od dnia 9 lipca 2018 roku, przy czym termin przedawnienia rozpoczyna swój bieg dnia 9 lipca 2018 roku. Jest to ogólna zasada, od której wprowadzono wyjątki, zgodnie z którymi stosowanie nowych okresów przedawnienia uzależnione jest w zasadzie od daty rozpoczęcia biegu przedawnienia i daty upływu terminu przedawnienia przy zastosowaniu terminów obowiązujących przed Nowelizacją. Podstawowy termin przedawnienia a art. 118 k.c. wynosi 6 lat, a dla roszeń z działalności gospodarczej – 3 lata. Wg stanu prawnego wówczas obowiązującego Powodowa Wspólnota wystąpiła z pozwem w niniejszej sprawie 18.10.2021 r. i nie posiada do chwili obecnej żadnego orzeczenia ani też ugody, które określałyby wierzytelność względem (...) lub (...), której ochrony Wspólnota dochodzi w niniejszym postępowaniu. Nie jest jasne czy Wspólnota występowała przeciwko (...) sp. z o.o. z tytułu rękojmi za wady nieruchomości. Brak jest zarazem przesłanek do uznania, aby nastąpiło podstępne zatajenie istniejących wad inwestycji (...). Sąd przyjął, że roszczenia z nieprawidłowego wykonania umowy na podstawie art. 471 k.c. z przedawnieniem wynoszącym 6 lat – jako najpóźniej wygasające - przedawniły się ostatecznie z dniem 31.12.2023 r. Także oparcie tych roszczeń o odpowiedzialność z tytułu rękojmi nie zmienia tej konstatacji z uwagi na 5 letni termin na zgłoszenie wad i roczny termin przedawnienia wynikające z art. 568 k.c.
Z tego względu Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia powództwa w zakresie roszczenia z art. 527 k.c. pomimo, iż Wspólnota wykazała, że skarżone umowy datio in solutum nie posiadały kauzy dla ich zawarcia i co do zasady prowadziły do pokrzywdzenia wierzycieli powodując niewypłacalność (...) to nie wykazała istnienia wierzytelności która nie byłaby zobowiązaniem naturalnym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 3.02.2017 r., II CZ 146/16, LEX nr 2240403).
W ocenie Sądu brak było podstaw do uwzględnienia roszczeń ewentualnych w niniejszym procesie – Wspólnota domagała się uznania za bezskuteczne w stosunku do powódki, której przysługują przeciwko (...) spółka z o.o. (KRS (...)) wierzytelności w kwocie 411.101,20 zł czynności prawnych opisanych w pkt 1 lit a-b petitum pozwu, ewentualnie o stwierdzenie przez Sąd nieważności umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności w celu zwolnienia z długu w trybie art. 453 k.c. z 20.12.2018 r. sporządzonej przez notariusza J. B. w formie aktu notarialnego za numerem Rep (...), na podstawie art. 58 k.c. oraz 189 k.p.c.
W myśl art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważność czynności prawnej następuje ex tunc, z mocy prawa. Dopuszczalne jest jednak powództwo o ustalenie nieważności czynności prawnej, w tym przede wszystkim umowy, wobec jej sprzeczności z ustawą.
O ile w świetle ustaleń poczynionych w toku procesu istniałyby przesłanki do uznania tych umów za nieważne, to w niniejszym postępowaniu nie występuje strona, przeciwko której takie powództwo powinno zostać wytoczone. Spółka (...) sp. z o.o. w likwidacji nie posiada organów uprawnionych do reprezentacji, E. S. była jednym z dwóch członków zarządu w tej spółce do czasu wykreślenia jej wpisem z 2021 r. kiedy w jej miejsce ujawniony został jako członek zarządu G. B.. Sąd podzielił i przyjął za własne stanowiska wyrażone w orzecznictwie Sądu Najwyższego:
– uchwale z 25.01.1995 r., III CZP 176/94, OSNC 1995, nr 5, poz. 74, wskazującej, że w procesie o ustalenie powód nie może pozwać kogokolwiek, lecz tylko podmiot, który jest prawnie zainteresowany wynikiem postępowania; o legitymacji przesądza to, że strony procesu są jednocześnie stronami spornego stosunku prawnego;
- wyroku Sądu Najwyższego z 4 października 2001 r., I CKN 425/00, LEX nr 52719 iż powództwo o ustalenie prawa powinno być skierowane przeciwko podmiotowi prawa, który istnienie tego prawa kwestionuje czy też narusza, albo rości sobie również własne prawa; musi to być podmiot, z którym powód pozostaje w stosunku prawnym, z którego wywodzi własne prawa a także
- postanowieniu Sądu Najwyższego z 07.04.1995 r., I PZP 12/95, OSNP 1995, nr 19, poz. 241, w którym stwierdzono że nie można skutecznie żądać na podstawie art. 189 k.p.c. ustalenia istnienia stosunku prawnego, łączącego powoda z osobą nie będącą w sprawie pozwanym.
Powyższe prowadzi do wniosku iż roszczenia ewentualne nie mogłyby być uwzględnione w ramach niniejszego postępowania z uwagi na brak legitymacji po stronie pozwanej, która nie jest następcą prawnym zlikwidowanej Spółki, w związku z czym powództwo w wraz z modyfikacjami podlegało oddaleniu w całości, o czym orzeczono jak w sentencji w punkcie 1.
O kosztach postępowania postanowiono na podstawie art. 108 §1 k.p.c. w zw. z art. 98 §1 i 1 1 k.p.c. uznając iż wobec oddalenia powództwa głównego oraz powództw ewentualnych powodową Wspólnotę należy uznać za przegrywającą proces w całości. Szczegółowe wyliczenie kosztów powierzono referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu się orzeczenia. Z tych przyczyn postanowiono jak w sentencji w punkcie 2.
sędzia Piotr Królikowski
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Piotr Królikowski
Data wytworzenia informacji: