Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK CZĘŚCIOWY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Ligoń-Krawczyk

Protokolant: st. sekretarz sądowy Ewa Kocielnik

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2024 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko Polskiemu (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

oddala powództwo co do żądania zapłaty kwot:

- 30.696 (trzydzieści tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt sześć) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 marca 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, w zakresie roszczeń opisanych w dziale I uzasadnienia pozwu,

- 6.857,76 (sześć tysięcy osiemset pięćdziesiąt siedem i 76/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16 marca 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, w zakresie roszczeń opisanych w dziale II uzasadnienia pozwu,

- 13.849,80 (trzynaście tysięcy osiemset czterdzieści dziewięć i 80/10) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 maja 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, w zakresie roszczeń opisanych w dziale III uzasadnienia pozwu,

- 5.775,70 (pięć tysięcy siedemset siedemdziesiąt pięć i 70/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 września 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, w zakresie roszczeń opisanych w dziale V uzasadnienia pozwu.

Sygn. akt I C 3203/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 grudnia 2019 r. (data nadania przesyłki, k. 3-28) (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniesionym przeciwko pozwanemu Polskie (...) w W. o:

1) orzeczenie nakazem zapłaty od pozwanego na rzecz powoda kwoty 76.747,52 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 grudnia 2015 r. oraz od 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 30.696 zł od dnia 12 marca 2013 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.857,76 zł od dnia 16 marca 2013 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 13.849,80 zł od dnia 25 maja 2013 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.188,26 zł od dnia 14 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 5.775,70 zł od dnia 26 września 2015 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 13.380 zł od dnia 23 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

2) zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa;

2. W razie wniesienia przez pozwanego sprzeciwu lub z innej przyczyny skierowania sprawy do trybu zwykłego, powód wniósł o:

1) zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 76.747,52 zł wraz z odsetkami ustawowymi do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz od 01 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 30.696 zł od dnia 12 marca 2013 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.857,76 zł od dnia 16 marca 2013 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 13.849,80 zł od dnia 25 maja 2013 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.188,26 zł od dnia 14 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 5.775,70 zł od dnia 26 września 2015 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 13.380 zł od dnia 23 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

2) zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, że żądanie pozwu stanowi sumę roszczeń pieniężnych wobec pozwanego, jakie przysługują powodowi jako cesjonariuszowi wierzytelności o odszkodowanie za ekonomicznie uzasadnione koszty najmu pojazdów zastępczych, a ponieważ roszczenia te są tego samego rodzaju i mają wiele cech wspólnych powód, mając na względzie ekonomikę oraz koncentrację materiału, zdecydował się na ich kumulację w ramach jednego żądania. Powód zaznaczył, że przy każdym z roszczeń występują analogicznie następujące okoliczności:

1. Pojazd, z którego korzystał poszkodowanym, uległ uszkodzeniu;

2. Przed szkodą w pojeździe poszkodowany korzystał z pojazdu realizując swoje realne potrzeby;

3. Po powstaniu szkody w pojeździe poszkodowany miał dalszą potrzebę korzystania z pojazdu.

4. Pozwany jest odpowiedzialny za szkodę;

5. Szkoda w pojeździe została zgłoszona niezwłocznie względem braku możliwości korzystania z tego pojazdu i wynajęcia pojazdu zastępczego.

6. Pomiędzy szkodą w pojeździe a brakiem możliwości korzystania z pojazdu zachodzi adekwatny związek przyczynowy, zarówno od chwili szkody w pojeździe do uzyskania decyzji w zakresie uznania jej za częściową lub całkowita jak i w czasie organizacji naprawy i jej przeprowadzenia lub organizacji zbycia i nabycia innego pojazdu, w takim zakresie w jakim niemożność ta występowała.

7. Poszkodowany nie miał możliwości korzystania z innego własnego lub posiadanego pojazdu ani też nie mógł inaczej niż korzystając z pojazdu zastępczego w sposób dostępny, dogodny i autonomiczny zaspokoić swoich potrzeb.

8. (...) Sp. z o.o. a poszkodowanym doszło do skutecznego zawarcia umowy o odpłatne korzystanie z pojazdu zastępczego.

9. Zastosowane stawki w ramach umowy mieszczą się w granicach stawek rynkowych, w tym renomowanych wiodących sieci, właściwych dla pojazdu klasy pojazdu poszkodowanego.

10. Czas korzystania odpowiadał rzeczywistej i konkretnej, uzasadnionej potrzebie poszkodowanego.

11. Najem był uzasadniony ekonomicznie i pozostający w związku przyczynowym ze zdarzeniem. Poszkodowany korzystając z pojazdu zastępczego nie przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody, nie zaoszczędził kosztu eksploatacji własnego pojazdu ani w inny sposób się nie wzbogacił.

12. Pozwany odpowiada za koszt pojazdu zastępczego co do zasady i w pełnej wysokości, w tym za podatek VAT.

13. Koszt korzystania z pojazdu zastępczego jest szkodą majątkową, również jeśli poszkodowany faktycznie nie zapłacił należności.

14. Wierzytelność o odszkodowanie z tytułu korzystania z pojazdu zastępczego została skutecznie przelana na rzecz powoda. (Przy umowach zawartych przed 26-07-2013 roku na mocy przelewu wierzytelności od (...) sp. z o.o., która wcześniej nabyła te wierzytelności od Poszkodowanych, zaś przy umowach zawartych później na mocy przelewu wierzytelności bezpośrednio od Poszkodowanych.)

15. Pozwany otrzymał dokumenty wykazujące podstawę, zasadę i wysokość roszczenia wraz z zawiadomieniem o przelewie wierzytelności oraz wezwaniem do zapłaty.

16. Pozwany pozostaje w zwłoce w uregulowaniu należności odszkodowawczej.

Strona powodowa szczegółowo wskazała każde roszczenie, które zostały opisane w działach od I do VI, opisano uszkodzony pojazd, poszkodowanego, zakład naprawczy, datę zgłoszenia szkody w pojeździe, numer szkody, sprawcę, a także dane pojazdu zastępczego oraz okres najmu i stawkę.

W dziale I opisano szkodę w pojeździe (...) nr rej. (...), który uległ szkodzie 22 sierpnia 2012 r., poszkodowanym był (...) Sp. z o.o.; łączna kwota uregulowana dotychczas przez pozwanego to kwota 10.800 zł, zaś aktualną wartość roszczenia wobec pozwanego oszacowano na 30.696 zł.

W dziale II opisano szkodę w pojeździe (...) nr rej. (...), który uległ szkodzie 2 listopada 2012 r., poszkodowanym był D. G. (1); łączna kwota uregulowana dotychczas przez pozwanego wynosi 5.372,64 zł, zaś aktualna wartość roszczenia wobec pozwanego oszacowano na 6.857,76 zł.

W dziale III opisano szkodę w pojeździe (...) nr rej. (...), który uległ szkodzie 22 lutego 2013 r., poszkodowanym był (...); łączna kwota uregulowana dotychczas przez pozwanego to kwota 6.789 zł, zaś aktualną wartość roszczenia wobec pozwanego oszacowano na 13.849,80 zł.

W dziale IV opisano szkodę w pojeździe (...) nr rej. (...), który uległ szkodzie 08 grudnia 2014 r., poszkodowanym był (...).; łączna kwota uregulowana dotychczas przez pozwanego to kwota 4.744,32 zł, zaś aktualną wartość roszczenia wobec pozwanego oszacowano na 6.188,26 zł.

W dziale V opisano szkodę w pojeździe (...) nr rej. (...), który uległ szkodzie 30 lipca 2015 r., poszkodowanym był Firma Handlowo-Usługowa – (...), łączna kwota uregulowana dotychczas przez pozwanego to kwota 0,00 zł, zaś aktualną wartość roszczenia wobec pozwanego oszacowano na 5.775,70 zł.

W dziale VI opisano szkodę w pojeździe (...) nr rej. (...), który uległ szkodzie 01 grudnia 2015 r., poszkodowanym był (...) sp. z o.o.; łączna kwota uregulowana dotychczas przez pozwanego to kwota 0,00 zł, zaś aktualną wartość roszczenia wobec pozwanego oszacowano na 13.380 zł.

Powód wskazał, że przedstawione faktury i dowody wykazują istnienie wymagalnych roszczeń objętych żądaniem niniejszego pozwu, jak również legitymację procesową stron (pozew, k. 3-28).

W odpowiedzi na pozew Polskie (...) wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodowej spółki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wedle norm przepisanych. Nadto pozwany wskazał na: brak biernej legitymacji procesowej pozwanego w sprawach sprecyzowanych w dziale I (30.696 zł) i w dziale V (5.775,70 zł) z uwagi na brak spełnienia ustawowych przesłanek odpowiedzialności pozwanego oraz przedawnienie roszczeń w sprawach sprecyzowanych w pozwie w dziale II (6.857,76 zł) i w dziale III (13.849,80 zł). W zakresie roszczenia wskazanego w dziale I pozwany zaznaczył, że sprawcą szkody był A. W., kierujący pojazdem marki (...) nr rej. (...), objętej ochroną ubezpieczeniową (...). Pojazd sprawcy był zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w zakładzie ubezpieczeń uprawnionym do udzielania ochrony ubezpieczeniowej pojazdom zarejestrowanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Strona powodowa natomiast nie wykazała, by pojazd był zarejestrowany poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, co determinowałoby odpowiedzialność pozwanego. Powód nie zweryfikował również, że pojazd sprawcy wskazanej szkody zarejestrowany jest w Rzeczypospolitej Polskiej oraz posiada krajowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z tym, że ochrona ubezpieczeniowa udzielana jest przez zagraniczny podmiot działający na krajowym rynku. Co więcej, poszkodowany był informowany w decyzjach o wypłacie odszkodowania, że podmiotem przeciwko któremu należy wystąpić z ewentualnym pozwem jest ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej sprawcy, nie zaś pozwany. Tym samym w ocenie pozwanego, nie zachodzą okoliczności określone w art. 123 pkt 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym pozwanego w sprawie, gdyż pojazd sprawcy kolizji, z której wywodzone jest roszczenie w dziale I pozwu był bowiem zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (nie poza granicami Polski). Z tych względów roszczenie powoda opisane w dziale I pozwu winno zostać oddalone. Z kolei w zakresie roszczenia opisanego w dziale II pozwany wskazał, że do zdarzenia z dnia 30 lipca 2015 r., w którym uszkodzeniu uległ pojazd (...) o nr rej. (...) przez pojazd, którego posiadacz objęty był ochroną ubezpieczeniową ukraińskiego ubezpieczyciela (...). Wyjaśniając przyczyny podejmowania czynności likwidacyjnych w sprawie przez (...) S.A. pozwany wskazał, że postępowanie likwidacyjne było prowadzone przez (...) S.A. na rzecz zagranicznego ubezpieczyciela sprawcy szkody. Skoro zatem powodowa spółka nie dokonała przed zawezwaniem do próby ugodowej pozwanego Biura w dniu 30 czerwca 2017 r. żadnych czynności skutkujących przerwaniem biegu przedawnienia względem pozwanego Biura, należy przyjąć, że roszczenie jest przedawnione i zasługuje na oddalenie bez badania jego merytorycznej zasadności. Odnosząc się z kolei do roszczenia wskazanego w dziale III pozwany nie kwestionował swojej legitymacji biernej w sprawie, jednak – pomimo złożenia w tym zakresie dwóch wniosków o zawezwanie do próby ugodowej w dniu 9 maja 2016 r. i 30 czerwca 2017 r. – roszczenie względem Biura pozostaje zdaniem pozwanego przedawnione. Pozwany wskazał bowiem, że najpóźniejszą datą poznania rozmiaru szkody przez poszkodowanego był 26 kwietnia 2013 r., kiedy to okres najmu dobiegł końca i została wystawiona faktura z tego tytułu, jednakże do dnia pierwszego zawezwania do próby ugodowej z dnia 9 maja 2016 r. upłynęły ponad 3 lata. Powód nie podejmował też względem pozwanego Biura przed złożeniem wniosku o zawezwanie do próby ugodowej z dnia 9 maja 2016 r. żadnych czynności skutkujących przerwaniem biegu przedawnienia względem pozwanego Biura, tym samym należy przyjąć, że roszczenie jest przedawnione i zasługuje na oddalenie bez badania jego merytorycznej zasadności. Pozwany zaznaczył, iż art. 819 § 4 k.c. nie znajduje zastosowania względem pozwanego także w zakresie, w jakim mogło dojść do przerwania biegu przedawnienia na jego podstawie poprzez zgłoszenie roszczenia odszkodowawczego innemu zobowiązanemu in solidum – zagranicznemu ubezpieczycielowi sprawcy działającemu przez swojego korespondenta. Z ostrożności procesowej pozwany zakwestionował również sposób wyliczenia roszczenia z działu III wskazując, że poszkodowany był uprawniony do odliczenia 100% VAT, a zatem roszczenie pozostaje zawyżone o 1.738,80 zł (4.347 zł wartości podatku VAT od kosztu najmu – 2.608,20 zł wskazane jako 60% VAT, które zdaniem powodowej spółki miał prawo odliczyć poszkodowany. Także w zakresie niezbędnego najmu pojazdu zastępczego pozwany wskazał, że pozostaje on – w wymiarze 63 dni – nieudowodniony jako zasadny i celowy. Odnosząc się do roszczenia opisanego w dziale IV pozwany wskazał, iż nie kwestionuje swojej legitymacji biernej w sprawie. Pozwany, w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego wynikły z uszkodzenia w dniu 8 grudnia 2014 r. pojazdu (...) nr rej. (...), został zawezwany w sprawie do próby ugodowej wnioskiem z dnia 30 czerwca 2017 r., tym samym nie podnosi zarzutu przedawnienia roszczenia. W toku postępowania likwidacyjnego prowadzące je (...) S.A. wypłaciło z tego tytułu 4.744,32 zł jako iloczyn 23 dni najmu i stawki 185 zł netto za dobę powiększonej o 50% VAT. W sprawie powód wskazał na koszt najmu w wysokości 12.060,15 zł. Tym samym sporna pozostaje kwota 6.188,26 zł, a więc w zakresie obejmującym 30 dni najmu. Pozwany zakwestionował zasadność najmu poszkodowanemu pojazdu zastępczego przez czas 53 dni, to jest 30 dni ponad uznane 23 dni. Zdaniem strony pozwanej, powód nie wykazał również związku między czasem najmu (determinującym jego koszt), a koniecznością najmu. Pozwany wskazał, że zgodnie z przedstawionym przez warsztat kosztorysem, naprawa powinna była trwać nie dłużej niż 3 dni robocze. Ewentualna opieszałość przy dokonywaniu naprawy ze strony zakładu naprawczego, którego wyboru dokonał poszkodowany, w żadnym razie nie może obciążać ubezpieczyciela. W powyższych uwarunkowaniach strona pozwana zakwestionowała, by rzekomy czas przestoju pojazdu poszkodowanego, mający trwać od 8 grudnia 2014 r. do 30 stycznia 2015 r. był celowy i uzasadniony, a choćby uprawdopodobniony w tym zakresie. Nie można bowiem przyjąć, by wykazano zasadność korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego przez okres 53 dni. W zakresie roszczenia opisanego w dziale VI strona pozwana podniosła, iż nie kwestionuje swojej legitymacji biernej w sprawie opisanej w dziale VI. W sprawie istotą sporu jest koszt najmu pojazdu zastępczego wynikły z uszkodzenia w dniu 1 grudnia 2015 r. pojazdu (...) nr rej. (...) przez pojazd, którego posiadacz objęty był ochroną ubezpieczeniową litewskiego ubezpieczyciela (...). Pozwany wskazał, że wedle swojej wiedzy w toku postępowania likwidacyjnego prowadząca to postępowanie (...) S.A. nie dokonała wypłaty żadnego odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, zaś pozwany nie posiada pełnych akt postępowania likwidacyjnego w celu ich weryfikacji. Z ostrożności procesowej pozwany zakwestionował jednak w szczególności stawkę czynszu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 400 zł netto oraz ustalenia adekwatnego pojazdu zastępczego względem uszkodzonego (...) z 2006 r. Z kolei w zakresie roszczenia odsetkowego pozwany wskazał, że pozwane Biuro zostało zawiadomione o roszczeniach powoda i wezwane do zapłaty dopiero zawezwaniem do próby ugodowej z dnia 30 czerwca 2017 r., zaś czynności likwidacyjne prowadziła (...) S.A. będące korespondentem zagranicznego ubezpieczyciela. Skoro zatem strona powodowa skutecznie wezwała pozwanego do zapłaty w dniu 30 czerwca 2017 r. poprzez zawezwanie do próby ugodowej, to od tej daty należy liczyć termin, o którym mowa w art. 125 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 14 ust. 1 o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (odpowiedź na pozew, k. 132-150).

Pismem procesowym z dnia 10 lutego 2021 r. strona powodowa m. in. wniosła o wydanie wyroku częściowego w zakresie szkód z działów I, II i III (pismo procesowe powoda z 10 lutego 2021 r., k. 174-176).

Pismem procesowym z dnia 7 czerwca 2021 r. pozwany wskazał, że pozostawia do oceny Sądu wniosek o wydanie wyroku częściowego w zakresie spraw wskazanych w dziale I, II i III (pismo procesowe pozwanego z 7 czerwca 2021 r., k. 181-183).

Na rozprawie w dniu 22 marca 2024 r. pełnomocnik strony pozwanej wniósł o wydanie wyroku częściowego w zakresie roszczeń opisanych w dziale I, II, III i V wskazując, iż roszczenia z działu I i V pozwany nie ma legitymacji biernej, zaś roszczenia z działu II i III są przedawnione oraz wniósł o ich oddalenie (protokół rozprawy z 22 marca 2024 r., k. 591-592, nagranie 00:01:31-00:19:02).

Na rozprawie w dniu 22 marca 2024 r. Przewodniczący uprzedził o zamiarze wydania wyroku częściowego co do roszczeń opisanych w dziale I, II, III i V oraz zamknął rozprawę (protokół rozprawy z 22 marca 2024 r., k. 592, nagranie 00:18:51-00:20:41).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Roszczenie opisane w dziale I

W dniu 22 sierpnia 2012 r. doszło do szkody w pojeździe (...) nr rej. (...), w której poszkodowanym był (...) SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, a przedstawicielem poszkodowanego: (...). Szkodę w pojeździe zgłoszono w dniu 22 sierpnia 2012 r., nadano numer szkody: (...). Sprawcą był A. W., posiadający polisę o nr (...) w (...) (odpowiedzialność cywilna posiadaczy pojazdu mechanicznego (OC) z 18 października 2011 r., k. 157; decyzja – dopłata z 21 stycznia 2013 r., k. 158).

W dniu 28 sierpnia 2012 r. poszkodowany zawarł ze spółką (...) Sp. z o.o. umowę odpłatnego udostępnienia pojazdu do krótkotrwałego korzystania i tego samego dnia pojazd został wydany. W okresie od 28 sierpnia 2012 r. do 30 listopada 2012 r. (95 dób najmu) poszkodowany korzystał z samochodu zastępczego (...) za kwotę 400 zł netto, tj. 492 zł brutto. Zgodnie z fakturą z dnia 30 listopada 2012 r. koszt najmu pojazdu zastępczego wyniósł 38.000 zł netto (400 zł x 95 dób), czyli 46.740 zł brutto (492 zł x 95 dób) (umowa odpłatnego udostępnienia pojazdu do krótkotrwałego korzystania z 28 sierpnia 2012 r., k. 768; oświadczenie posiadacza pojazdu z 28 sierpnia 2012 r., k. 51; potwierdzenie okresu likwidacji szkody w pojeździe, k. 58; protokół zwrotu pojazdu z 30 listopada 2012 r., k. 15; kopia faktury z 30 listopada 2012 r., k. 16).

W piśmie z dnia 21 stycznia 2013 r. (...) Sp. z o.o. jako pełnomocnik ds. likwidacji szkód (...) (...) z siedzibą w R., (...) poinformował o dopłacie do odszkodowania za naprawę pojazdu oraz za badanie kolizyjne techniczne i badanie zbieżności. Jednocześnie w piśmie wskazano, że podmiotem wyłącznie właściwym, przeciwko któremu może być skierowany pozew w postępowaniu sądowym jest „(...), ul. (...), R., (...), (...) (decyzja – dopłata z 21 października 2013 r., k. 158).

Przedsądowym wezwaniem do zapłaty z dnia 27 lutego 2013 r. spółka (...) sp. z o.o. wezwała (...) S.A. z siedzibą w W. do zapłaty kwoty 12.230,40 zł tytułem pokrycia kosztów pojazdu zastępczego (przedsądowe wezwanie do zapłaty z 21 lutego 2013 r., k. 55-56). Wezwanie zostało doręczone ubezpieczycielowi 25 lutego 2013 r. (potwierdzenie odbioru, k. 57).

Roszczenie opisane w dziale II

W dniu 2 listopada 2012 r. doszło do szkody w pojeździe (...) o nr rej. (...), w której poszkodowanym był D. G. (1), a przedstawicielem poszkodowanego: D. B.. Szkodę w pojeździe zgłoszono w dniu 5 listopada 2012 r., nadano numer szkody: (...). Sprawcą był V. D. (1), posiadający polisę o nr (...), zaś pojazd sprawcy szkody był objęty ochroną ubezpieczeniową ukraińskiego ubezpieczyciela (...) (dokumenty dotyczące likwidacji szkody, pdf, płyta CD, k. 29).

W dniu 6 listopada 2012 r. poszkodowany zawarł ze spółką (...) Sp. z o.o. umowę odpłatnego udostępnienia pojazdu do krótkotrwałego korzystania i tego samego dnia pojazd został wydany. W okresie od 6 listopada 2012 r. do 9 stycznia 2013 r. (64 doby najmu) poszkodowany korzystał z samochodu zastępczego (...) za kwotę 175 zł netto, tj. 215,25 zł brutto. Zgodnie z fakturą z dnia 9 stycznia 2013 r. koszt najmu pojazdu zastępczego wyniósł 11.200 zł netto (175 zł x 64 doby), czyli 13.776 zł brutto (215,25 zł x 64 doby) (umowa odpłatnego udostępnienia pojazdu do krótkotrwałego korzystania z 6 listopada 2012 r., k. 59; oświadczenie posiadacza pojazdu z 6 listopada 2012 r., k. 60; potwierdzenie okresu likwidacji szkody w pojeździe, k. 67; protokół zwrotu pojazdu z 9 stycznia 2013 r., k. 62; faktura z 9 stycznia 2013 r., k. 63).

W związku z likwidacją szkody w pojeździe Polskie (...) uregulowało na rzecz poszkodowanego łącznie kwotę 5.372,64 zł (bezsporne).

Przedsądowym wezwaniem do zapłaty z dnia 27 lutego 2013 r. spółka (...) sp. z o.o. wezwała (...) S.A. z siedzibą w W. do zapłaty kwoty 12.230,40 zł tytułem pokrycia kosztów pojazdu zastępczego (przedsądowe wezwanie do zapłaty z 27 lutego 2013 r., k. 64). Wezwanie zostało doręczone ubezpieczycielowi 1 marca 2013 r. (potwierdzenie odbioru, k. 66).

Roszczenie opisane w dziale III

W dniu 22 lutego 2013 r. doszło do szkody w pojeździe (...), w której poszkodowanym był (...), a przedstawicielem poszkodowanego: H. Z.. Szkodę w pojeździe zgłoszono w dniu 22 lutego 2013 r., nadano numer szkody: (...). Sprawcą był M. L., posiadający polisę o nr (...). Pojazd sprawcy szkody objęty był ochroną ubezpieczeniową (...) ubezpieczyciela E. (...) (dokumenty dotyczące likwidacji szkody, pdf, płyta CD, k. 29).

W dniu 22 lutego 2013 r. poszkodowany zawarł ze spółką (...) Sp. z o.o. umowę odpłatnego udostępnienia pojazdu do krótkotrwałego korzystania i tego samego dnia pojazd został wydany. W okresie od 22 lutego 2013 r. do 26 kwietnia 2013 r. (63 doby najmu) poszkodowany korzystał z samochodu zastępczego (...) za kwotę 300 zł netto, tj. 369 zł brutto. Zgodnie z fakturą z dnia 9 stycznia 2013 r. koszt najmu pojazdu zastępczego wyniósł 18.900 zł netto (300 zł x 63 doby), czyli 23.247 zł brutto (369 zł x 63 doby) (umowa odpłatnego udostępnienia pojazdu do krótkotrwałego korzystania z 22 lutego 2013 r., k. 68; oświadczenie posiadacza pojazdu z 22 lutego 2013 r., k. 69; potwierdzenie okresu likwidacji szkody w pojeździe, k. 76; protokół zwrotu pojazdu z 22 lutego 2013 r., k. 71; faktura VAT z 26 kwietnia 2013 r., k. 72).

W związku z likwidacją szkody w pojeździe Polskie (...) uregulowało na rzecz poszkodowanego łącznie kwotę 6.789 zł (bezsporne).

Przedsądowym wezwaniem do zapłaty z dnia 29 kwietnia 2013 r. spółka (...) sp. z o.o. wezwała (...) S.A. z siedzibą w S. do zapłaty kwoty 20.638,80 zł tytułem pokrycia kosztów pojazdu zastępczego (przedsądowe wezwanie do zapłaty z 29 kwietnia 2013 r., k. 73-74). Wezwanie zostało doręczone ubezpieczycielowi 10 maja 2013 r. (potwierdzenie odbioru, k. 75).

Roszczenie opisane w dziale V

W dniu 30 lipca 2015 r. doszło do szkody w pojeździe (...) (...), w której poszkodowanym była FIRMA HANDLOWO-USŁUGOWA (...), a przedstawicielem poszkodowanego: K. K. (1). Do wypadku komunikacyjnego, w którym uszkodzeniu uległ pojazd, doszło na terytorium C. w miejscowości B. . Szkodę w pojeździe zgłoszono w dniu 3 sierpnia 2015 r., nadano numer szkody: (...). Sprawcą była M. K., posiadająca polisę o nr (...). Czynności likwidacyjne w sprawie podejmowało (...) S.A. jako reprezentant zagranicznego ubezpieczyciela sprawcy kolizji, tj. (...) (zgłoszenie szkody w pojeździe z 30 lipca 2015 r., k. 159-160; potwierdzenie udziału w wypadku komunikacyjnym z 30 lipca 2015 r., k. 161).

W dniu 6 sierpnia 2015 r. poszkodowany zawarł ze spółką (...) Sp. z o.o. umowę odpłatnego udostępnienia pojazdu do krótkotrwałego korzystania i tego samego dnia pojazd został wydany. W okresie od 6 sierpnia 2015 r. do 3 września 2015 r. (28 doby najmu) poszkodowany korzystał z samochodu zastępczego (...) za kwotę 185 zł netto, tj. 227,55 zł brutto. Zgodnie z fakturą z dnia 3 września 2015 r. koszt najmu pojazdu zastępczego wyniósł 5.180 zł netto (185 zł x 28 doby), czyli 6.371,40 zł brutto (227,55 zł x 28 doby) (umowa odpłatnego udostępnienia pojazdu do krótkotrwałego korzystania z 6 sierpnia 2015 r., k. 89; oświadczenie posiadacza pojazdu z 6 sierpnia 2015 r., k. 90; protokół zwrotu pojazdu z 3 września 2015 r., k. 92; faktura VAT z 3 września 2015 r., k. 93).

Pismem z dnia 9 września 2015 r. spółka (...) sp. z o.o. wezwała (...) z siedzibą w W. do zapłaty kwoty 5.775,70 zł tytułem pokrycia kosztów pojazdu zastępczego (pismo z 9 września 2015 r., k. 96-97). Wezwanie zostało doręczone ubezpieczycielowi 11 września 2015 r. (potwierdzenie odbioru, k. 98).

Dnia 24 lipca 2013 r. spółka pod firmą (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., wykonując zobowiązanie wynikające z umowy sprzedaży z dnia 24 lipca 2013 r., przelał na rzecz spółki pod firmą (...) sp. z o.o. z siedzibą w miejscowości R. wierzytelności wynikające ze wszelkich umów odpłatnego udostępnienia pojazdu do krótkotrwałego korzystania, w tym z przelewów wierzytelności i rękojmi za ich wady również wykryte w przyszłości, a także wszelkich roszczeń odszkodowawczych związanych z umowami, oświadczeniami lub korzystaniem z pojazdów przez klientów – najemców (w tym za uszkodzenia pojazdów, bezpodstawne wzbogacenie oraz za koszty, które powstały lub powstaną w związku z niewykonywaniem lub nienależytym wykonywaniem zobowiązania, działaniem lub zaniechaniem klienta – najemcy a także koszty dochodzenia należności, w tym również przyszłe, tak wobec tych klientów – najemców (cedentów) jak również nabyte w drodze przelewu wierzytelności wobec zakładów ubezpieczeń i innych podmiotów odpowiedzialnych, w tym również wymienione w załącznikach od 1 do 28 do niniejszego przelewu, wraz ze wszelkimi należnymi kosztami i odsetkami, w tym przyszłymi, a spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w miejscowości R. ten przelew przyjmuje. Integralną część stanowiły załączniki od 1 do 28 obejmujące wskazane wierzytelności według zobowiązanych zakładów ubezpieczeń:

1.  (...) SPÓŁKA AKCYJNA, (...), W.;

2.  (...) z siedzibą w N., F., adres do doręczeń: (...) SPÓŁKA AKCYJNA ODDZIAŁ W POLSCE, (...), W.;

3.  (...) SPÓŁKA AKCYJNA,(...), W.,

4.  (...) SPÓŁKA AKCYJNA, (...), W.;

5.  (...), Al. (...), W.;

6.  (...) SPÓŁKA AKCYJNA, (...), W.;

7.  „(...) z siedzibą w R., Ł., adres do doręczeń: (...), (...), W.;

8.  (...) z siedzibą w P., C., adres do doręczeń: (...) SPÓŁKA AKCYJNA ODDZIAŁ W POLSCE, (...), W., dawniej: (...) z siedzibą w P., F., adres do doręczeń: (...) SPÓŁKA AKCYJNA ODDZIAŁ W POLSCE, (...), W.;

9.  (...) S.A. z siedzibą w C., F., adres do doręczeń: (...) SPÓŁKA AKCYJNA ODDZIAŁ W POLSCE, (...), W.;

10.  (...), Al. (...), W.;

11.  (...), (...), P.;

12.  (...), (...), S.;

13.  (...), (...), W.;

14.  (...), (...), W.;

15.  (...), (...), W.;

16.  (...), (...), W.;

17.  (...) TOWARZYSTWO (...), S. N. 22, W.;

18.  (...) z siedzibą w M., (...), adres dla doręczeń: (...), ODDZIAŁ W POLSCE, (...), W.;

19.  (...), (...), W.;

20.  (...), (...), S.;

21.  POLSKIE (...), (...), W.;

22.  (...), (...), W.;

23.  (...), Al. (...), W.;

24.  (...), (...), W.;

25.  (...), (...), W.;

26.  (...), (...), W.;

27.  (...),(...), Ł.;

28.  Pozostałe.

Cedent udzielił pełnomocnictwa Cesjonariuszowi do zgłaszania i dochodzenia wszelkich roszczeń związanych z wadami przelewów dokonanych przez klienta – najemców (cedentów), w tym zgłaszania tych wad, odstąpienia od umowy, żądania obniżenia ceny i naprawienia szkody poniesionej wskutek istnienia wady (przelew wierzytelności w wykonaniu umowy sprzedaży z dnia 24 lipca 2013 r., k. 32).

W załączniku nr 21 do przelewu wierzytelności z dnia 24 lipca 2013 r. dokonanego przez (...) sp. z o.o. na rzecz (...) SP. z o.o. wskazano: (...); (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – data szkody 22 sierpnia 2012 r., nr szkody (...) – nr polisy (...) (załącznik nr 21 do przelewu wierzytelności z dnia 24 lipca 2013 r. dokonanego przez (...) sp. z o.o. na rzecz (...) SP. z o.o., k. 33).

W dniu 9 stycznia 2015 r. zawarto kolejną umowę przelewu wierzytelności w wykonaniu umowy sprzedaży z dnia 24 lipca 2013 r. w uzupełnieniu przelewów dotychczasowych. Treść ww. umowy była tożsama z treścią umowy przelewu wierzytelności z dnia 24 lipca 2013 r. (przelew wierzytelności z 9 stycznia 2015 r. w wykonaniu umowy sprzedaży z dnia 24 lipca 2013 r., w uzupełnieniu przelewów dotychczasowych, k. 34).

W załączniku nr 11 do przelewu wierzytelności z dnia 9 stycznia 2015 r. dokonanego przez (...) sp. z o.o. na rzecz (...) SP. z o.o. wskazano roszczenie: D. B., D. B. N. G. – data szkody 2 listopad 2012 r., nr szkody (...) – nr polisy (...) (załącznik nr 11 do przelewu wierzytelności z dnia 9 stycznia 2015 r. dokonanego przez (...) sp. z o.o. na rzecz (...) SP. z o.o., k. 35).

W dniu 14 stycznia 2016 r. zawarto kolejną umowę przelewu wierzytelności w wykonaniu umowy sprzedaży z dnia 24 lipca 2013 r. w uzupełnieniu przelewów dotychczasowych. Treść ww. umowy była tożsama z treścią umowy przelewu wierzytelności z dnia 24 lipca 2013 r. poza ostatnim akapitem, w którym wskazano:

Nadto Cedent, wykonując zobowiązanie wynikające z umowy sprzedaży z dnia 24 lipca 2013 r., przelewa niniejszym na rzecz Cesjonariusza wierzytelności o zapłatę wszelkich kosztów, również przyszłych, dochodzenia wierzytelności objętych przelewami z dnia 31.01.2013 r. na rzecz spółki (...) S.A. w R. (spis załącznik 26) oraz z dnia 15.10.2012 r. na rzecz W. K., prowadzącego działalność jako (...) FIRMA HANDLOWO-USŁUGOWA (...) w L. (spis załącznik 27), należne jako od zakładów ubezpieczeń i innych podmiotów odpowiedzialnych, sprawców jako klientów - najemców a Cesjonariusz ten przelew przyjmuje.

W odniesieniu do przelewów z dnia 24 lipca 2013 r., 16 września 2013 r., 4 lipca 2014 r. oraz 9 stycznia 2015 r. przelew niniejszy ma wymiar uzupełniający oraz potwierdzający. W przypadku wierzytelności określonych jako przysługujące wobec zakładów ubezpieczeń lub innych podmiotów odpowiedzialnych, których zobowiązania zostały przejęte przez inne zakłady ubezpieczeń lub inne podmioty odpowiedzialne, strony precyzują przelew poprzez wskazanie, iż dotyczy on wierzytelności wobec zakładów, które przejęły zobowiązania. (przelew wierzytelności z 14 stycznia 2016 r. w wykonaniu umowy sprzedaży z dnia 24 lipca 2013 r., w uzupełnieniu przelewów dotychczasowych, k. 36).

W załączniku nr 17 do przelewu wierzytelności z dnia 14 stycznia 2016 r. dokonanego przez (...) sp. z o.o. na rzecz (...) SP. z o.o. wskazano roszczenie:

- K. E., FIRMA HANDLOWO-USŁUGOWA (...) – data szkody 30 lipca 2015 r. – nr szkody (...) – nr polisy (...);

- Z. H., (...) – data szkody 22 lutego 2013 r. – nr szkody (...) – nr polisy (...) (załącznik nr 17 do przelewu wierzytelności z dnia 14 stycznia 2016 r. dokonanego przez (...) sp. z o.o. na rzecz (...) SP. z o.o., k. 37).

Porozumieniem z dnia 17 sierpnia 2016 r. w sprawie przelewów wierzytelności strony potwierdziły dokonanie opisanych tam przelewów wierzytelności. W § 2 ww. porozumienia Cedent dodatkowo przelał na Cesjonariusza wszelkie wierzytelności jakie przysługiwały Cedentowi wobec sprawców oraz wszelkich podmiotów odpowiedzialnych za wszelkie szkody we wszelkich pojazdach Cedenta oraz wszelkich, z których Cedent dotychczas korzystał, w tym o naprawienie tych szkód i zapłatę oraz zapłatę wszelkich świadczeń należnych za czasowe wyłączenie tych pojazdów z użytku, w tym koszty pojazdów zastępczych, w tym wymienione z możliwość dokładnością w załączniku do niniejszego porozumienia, a Cesjonariusz ten przelew przyjmuje (porozumienie z 17 sierpnia 2016 r. w sprawie przelewów wierzytelności, k. 38).

Wnioskiem z dnia 10 lipca 2014 r. o zawezwanie do próby ugodowej (...) sp. z o.o. wezwała Polskie (...) do ugody w sprawie o zapłatę kwoty 42.369,61 zł oraz należnych odsetek i kosztów, wierzytelności z tytułu należnych odszkodowań za koszty korzystania z pojazdów zastępczych, zgodnie z załącznikiem 1, powołując się na nabyte w ramach sprzedaży wierzytelności przysługujące wobec uczestnika od spółki (...) sp. z o.o. w W.. W załączniku nr 1 wskazano wierzytelność: (...); (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – data szkody 22 sierpnia 2012 r., nr szkody (...) – nr polisy (...) (wniosek z 10 lipca 2014 r. o zawezwanie do próby ugodowej wraz z załącznikiem, k. 43-44).

Na posiedzeniu wyznaczonym na dzień 21 sierpnia 2015 r. przed Sądem Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie, sygn. VIII GCo 806/15, nikt się nie stawił, do zawarcia ugody nie doszło (protokół Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z 21 sierpnia 2015 r., sygn. akt VIII GCo 806/15, k. 45).

Wnioskiem z dnia 30 czerwca 2017 r. o zawezwanie do próby ugodowej (...) sp. z o.o. wezwała Polskie (...) do ugody w sprawie o zapłatę kwoty 231.789,04 zł oraz należnych odsetek i kosztów, wierzytelności z tytułu należnych odszkodowań za koszty korzystania z pojazdów zastępczych, zgodnie z załącznikiem 1, powołując się na nabyte w ramach sprzedaży wierzytelności przysługujące wobec uczestnika od spółki (...) sp. z o.o. w W.. W załączniku nr 1 wskazano wierzytelności:

- T. B. (1); (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – data szkody 22 sierpnia 2012 r., nr szkody (...) – nr polisy (...);

- B. D., (...) - data szkody 2 listopad 2012 r. – nr szkody (...) – nr polisy (...);

- Z. H., (...) – data szkody 22 lutego 2013 r. – nr szkody (...) – nr polisy (...);

- K. E., FIRMA HANDLOWO-USŁUGOWA (...) – data szkody 30 lipca 2015 r. – nr szkody (...) – nr polisy (...) (wniosek z 30 czerwca 2017 r. o zawezwanie do próby ugodowej wraz z załącznikiem, k. 46-48).

Na posiedzeniu wyznaczonym na dzień 12 października 2017 r. przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie, sygn. VI Co 1632/17, stawiła się pełnomocnik wnioskodawcy, nie stawił się nikt w imieniu strony przeciwnej, do zawarcia ugody nie doszło (protokół Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z 12 października 2017 r., sygn. akt VI Co 1632/17, k. 49).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów. Sąd w całości dał wiarę dokumentom wymienionym w stanie faktycznym, nie miał podstaw do podważenia ich wiarygodności, bądź zawartej w nich treści z urzędu.

Sąd nie przeprowadził dowodu z opinii biegłego z zakresu motoryzacji (pkt 9 petitum odpowiedzi na pozew, k. 133) z uwagi na cofnięcie wniosku dowodowego w tym zakresie przez pełnomocnika pozwanego (protokół rozprawy z 22 marca 2024 r., k. 592, nagranie 00:11:59).

Na rozprawie w dniu 22 marca 2024 r. Sąd, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c., oddalił wnioski dowodowe strony powodowej jako nieistotne dla roszczenia opisanego w dziale I, II, III i V pozwu, z uwagi na okoliczności które legły u podstawy rozstrzygnięcia sporu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Strona powodowa domagała się w niniejszej sprawie zasądzenia na jej rzecz łącznie kwoty 76.747,52 zł jako dopłaty odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdów zastępczych wywodzonych z sześciu różnych zdarzeń kolizyjnych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie sprecyzowanymi odrębnie dla każdej z kwot cząstkowych, opisanych w działach od I do VI.

W zakresie roszczeń sprecyzowanych w pozwie w dziale I (30.696 zł) i w dziale V (5.775,70 zł) pozwany podniósł brak biernej legitymacji procesowej pozwanego z uwagi na brak spełnienia ustawowych przesłanek odpowiedzialności pozwanego. Z kolei w zakresie roszczeń sprecyzowanych w pozwie w dziale II (6.857,76 zł) i dziale III (13.849,80 zł) pozwany wskazał na przedawnienie roszczeń.

Stosownie do treści art. 317 § 1 k.p.c., sąd może wydać wyrok częściowy, jeżeli nadaje się do rozstrzygnięcia tylko część żądania lub niektóre z żądań pozwu; to samo dotyczy powództwa wzajemnego. Na tej samej podstawie sąd może wydać wyrok częściowy, rozstrzygając o całości żądania powództwa głównego lub wzajemnego, stosownie do treści art. 317 § 2 k.p.c.

W ocenie Sądu powództwo (...) sp. z o.o. przeciwko pozwanemu Polskie (...) z siedzibą w W. w zakresie roszczeń opisanych w działach I, II, III i V uzasadnienia pozwu nadaje się do rozstrzygnięcia, wobec czego w tym zakresie zasadnym było rozstrzygnięcie tej części żądania w wyroku częściowym.

Powództwo strony powodowej w zakresie roszczeń opisanych w działach I, II, III i V uzasadnienia pozwu jako niezasadne podlegały oddaleniu.

Stosownie do treści art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, poszkodowany może dochodzić roszczeń bezpośrednio od Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w przypadkach, o których mowa w art. 123.

Zgodnie z art. 123 wymienionej ustawy, Biuro odpowiada za szkody będące następstwem wypadków, które miały miejsce na terytorium:

1) Rzeczypospolitej Polskiej i powstały w związku z ruchem pojazdów mechanicznych, zarejestrowanych w państwach, których biura narodowe są sygnatariuszami Porozumienia Wielostronnego;

2) Rzeczypospolitej Polskiej i powstały w związku z ruchem pojazdów mechanicznych, zarejestrowanych w państwach, których biura narodowe podpisały z Biurem umowy o wzajemnym uznawaniu dokumentów ubezpieczeniowych i zaspokajaniu roszczeń, pod warunkiem istnienia ważnej Zielonej Karty wystawionej przez zagraniczne biuro narodowe;

3) państw, których biura narodowe podpisały z Biurem umowy o wzajemnym uznawaniu dokumentów ubezpieczeniowych i likwidacji szkód, jeżeli poszkodowanym jest osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a sprawca posiadał Zieloną Kartę wystawioną przez członka Biura, którego upadłość ogłoszono lub który uległ likwidacji;

4) państw, których biura narodowe są sygnatariuszami Porozumienia Wielostronnego, jeżeli poszkodowanym jest osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a sprawca zawarł umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z członkiem Biura, którego upadłość ogłoszono lub który uległ likwidacji.

Z kolei przepis art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych określa 30 dniowy termin na wypłatę odszkodowania licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Z kolei w myśl art. 14 ust. 2 ww. Ustawy, w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do roszczeń opisanych w dziale I i dziale V wskazać należy, iż pozwany podniósł zasadny zarzut braku biernej legitymacji procesowej pozwanego.

Sprawcą szkody w pojeździe, którego dotyczy roszczenie opisane w dziale I pozwu był A. W., posiadający polisę o nr (...) w (...) (odpowiedzialność cywilna posiadaczy pojazdu mechanicznego (OC) z 18 października 2011 r., k. 157; decyzja – dopłata z 21 stycznia 2013 r., k. 158). Pojazd sprawcy kolizji, z której wywodzonego jest roszczenie był zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej. W piśmie z dnia 21 stycznia 2013 r. (...) Sp. z o.o. jako pełnomocnik ds. likwidacji szkód (...) towarzystwa (...) z siedzibą w R., (...) poinformował poszkodowanego, że podmiotem wyłącznie właściwym, przeciwko któremu może być skierowany pozew w postępowaniu sądowym jest (...), ul. (...), R., (...), (...) (decyzja – dopłata z 21 października 2013 r., k. 158).

Pomimo informacji w tym zakresie powód wniosek o zawezwanie do próby ugodowej oraz powództwo w niniejszej sprawie wystosował przeciwko pozwanemu Polskie (...) z siedzibą w W., zamiast do „(...), ul. (...), R., (...), (...).

Stosownie do art. 207 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, zagraniczny zakład ubezpieczeń mający siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej może wykonywać działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w inny sposób niż przez oddział, w ramach swobody świadczenia usług, po otrzymaniu przez organ nadzoru od organów nadzorczych państwa, w którym znajduje się siedziba zagranicznego zakładu ubezpieczeń:

1) zaświadczenia potwierdzającego, że zagraniczny zakład ubezpieczeń posiada dopuszczone środki własne na pokrycie kapitałowego wymogu wypłacalności oraz dopuszczone podstawowe środki własne na pokrycie minimalnego wymogu kapitałowego;

2) informacji o grupach ubezpieczeń, w których zagraniczny zakład ubezpieczeń posiada zezwolenie na wykonywanie działalności;

3) informacji o rodzajach ryzyka, które zagraniczny zakład ubezpieczeń zamierza ubezpieczać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Pozwany wskazał, iż ubezpieczyciel (...) posiadał ww. pozwolenie i był ujęty w bazie notyfikowanych w Polsce zakładów ubezpieczeń państw członkowskich UE i EFTA – stron umowy o EEA, której to okoliczności strona powodowa skutecznie nie zakwestionowała. W 2016 r. (...) zmieniło nazwę na (...), zaś aktualnie prowadzi działalność na zasadzie oddziału zagranicznego zakładu ubezpieczeń w Polsce, Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii.

Pojazd sprawcy kolizji, z której wywodzonego jest roszczenie sprecyzowane dziale I był zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (nie poza granicami Polski), a więc wobec powyższego objęty był ochroną ubezpieczeniową działającego na rynku krajowym zakładu ubezpieczeń z siedzibą poza granicami Polski, korzystającego ze swobody świadczenia usług na terytorium UE, notyfikowanego w Polsce.

Tym samym, w zakresie roszczenia opisanego w dziale I uzasadnienia pozwu, strona powodowa nie wykazała spełnienia przesłanek zawartych w art. 123 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, uzasadniających legitymację bierną pozwanego. Tym samym żądanie zapłaty roszczenia opisanego w dziale I podlegało oddaleniu, o czym Sąd orzekł w sentencji wyroku tiret pierwszy.

Odnosząc się do roszczenia opisanego w dziale V należy wskazać, iż do zdarzenia z dnia 30 lipca 2015 r., w którym uszkodzeniu uległ pojazd S. doszło w miejscowości B., w C. (zgłoszenie szkody w pojeździe z 30 lipca 2015 r., k. 159-160; potwierdzenie udziału w wypadku komunikacyjnym z 30 lipca 2015 r., k. 161). Do zdarzenia wywołującego szkodę (kolizji z udziałem polskiego pojazdu poszkodowanego) nie doszło więc na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym nie zachodzą przesłanki odpowiedzialności pozwanego wskazane w art. 123 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Wskazać też należy, że w rozpoznawanej sprawie czynności likwidacyjne podejmowało (...) S.A. jedynie jako reprezentant zagranicznego ubezpieczyciela sprawcy kolizji, tj. (...)., upoważniony do dokonywania czynności określonych w rozdziale 5 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniu Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 pkt 11a ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, reprezentant do spraw roszczeń jest to reprezentant do spraw roszczeń w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 656, 614, 825, 1723, 1843 i 1941), ustanowionego w Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 36 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, reprezentant do spraw roszczeń to pełnomocnika zakładu ubezpieczeń wykonującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej działalność w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, z wyjątkiem odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, umocowanego w państwie członkowskim Unii Europejskiej innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, w którym ten zakład ma siedzibę, zgodnie z prawem państwa, w którym jest ustanowiony, do reprezentowania zakładu ubezpieczeń oraz rozpatrywania i zaspokajania roszczeń w imieniu i na rachunek reprezentowanego zakładu ubezpieczeń.

Jak podniósł pozwany, w przypadku zdarzeń zaistniałych za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, pozwany posiada jedynie uprawnienia wskazane w art. 83 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, wiążące się z koniecznością dokonania określonych czynności postępowania likwidacyjnego we wskazanych tam, szczególnych przypadkach, jednak bez przyznania mu legitymacji biernej upoważniającej do ponoszenia odpowiedzialności za powstałą szkodę, która to legitymacja przysługuje pozwanego jedynie w przypadkach określonych w art. 19 ust. 3 w zw. z art. 123 ww. ustawy.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że legitymację bierną odnośnie roszczenia opisanego w dziale V posiada wyłącznie ubezpieczyciel zagraniczny sprawy kolizji, który – jak wskazał pozwany – może być pozwany również przed sąd polski. Z tych względów roszczenie powoda w tym zakresie należało oddalić, o czym Sąd orzekł w sentencji wyroku tiret czwarty.

Odnosząc się z kolei do roszczeń opisanych w dziale II i dziale III pozwany skutecznie podniósł zarzut przedawnienia ww. roszczeń.

W zakresie roszczenia z działu II pozwany nie kwestionował swojej legitymacji biernej, która wynika z art. 19 ust. 3 w zw. z art. 123 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w związku z faktem spowodowania kolizji, w której uszkodzeniu uległ pojazd (...) przez pojazd, którego posiadacz objęty był ochroną ubezpieczeniową litewskiego ubezpieczyciela E. (...) (dokumenty dotyczące likwidacji szkody, pdf, płyta CD, k. 29). Roszczenie wywodzone jest ze zdarzenia z dnia 2 listopada 2012 r., przy czym zakończenie odpłatnego najmu pojazdu zastępczego nastąpiło 9 stycznia 2013 r. (protokół zwrotu pojazdu z 9 stycznia 2013 r., k. 62; kopia faktury z 9 stycznia 2013 r., k. 63). Tym samym, w okolicznościach niniejszej sprawy, najpóźniejszą datą stwierdzenia rozmiaru szkody przez poszkodowanego był 9 stycznia 2013 r., kiedy to dobiegł końca okres najmu i wystawiona została faktura z tego tytułu.

Podobnie pozwany nie kwestionował swojej legitymacji biernej w zakresie roszczenia z działu III w związku ze spowodowaniem kolizji, w której uszkodzeniu uległ pojazd (...) przez pojazd, którego posiadacz objęty był ochroną ubezpieczeniową (...) ubezpieczyciela (...) (dokumenty dotyczące likwidacji szkody, pdf, płyta CD, k. 29). Roszczenie wywodzone jest ze zdarzenia z dnia 22 lutego 2013 r., przy czym datą zakończenia odpłatnego najmu pojazdu zastępczego był 26 kwietnia 2013 r., kiedy to została wystawiona faktura za najem (faktura VAT z 26 kwietnia 2013 r., k. 72). Tym samym, w okolicznościach niniejszej sprawy, najpóźniejszą datą stwierdzenia rozmiaru szkody przez poszkodowanego był 26 kwietnia 2013 r., kiedy to dobiegł końca okres najmu i wystawiona została faktura z tego tytułu.

Zgodnie z art. 442 ¹ k.c., roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Z kolei w myśl art. 123 § 1 pkt 1) k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.

Pierwszej czynności nakierowanej na przerwanie biegu przedawnienia roszczeń opisanych w dziale II i dziale III względem pozwanego powód dokonał dopiero dnia 30 czerwca 2017 r. poprzez złożenie wniosku o zawezwanie pozwanego do próby ugodowej do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie (wniosek z 30 czerwca 2017 r. o zawezwanie do próby ugodowej wraz z załącznikiem, k. 46-48). Przed zawezwaniem do próby ugodowej, pozwany nie był też adresatem roszczeń ze zdarzenia, z którego wywodzone są obecnie ww. żądania dopłaty odszkodowania. Nie sposób zgodzić się z twierdzeniami strony powodowej, iż w niniejszej sprawie zastosowanie ma art. 819 § 4 k.c. Stosownie do treści tego przepisu, bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia.

Wbrew twierdzeniom powoda, bieg terminu przedawnienia nie został przerwany wobec pozwanego zgłoszeniem szkody ubezpieczycielowi sprawcy szkody. Zgłaszając szkodę konkretnemu ubezpieczycielowi poszkodowany przerywa bowiem bieg terminu przedawnienia roszczenia o naprawienie szkody w pojeździe względem tego właśnie ubezpieczyciela, zgodnie z regulacją zawartą w art. 819 § 4 k.c. Przerwanie biegu przedawnienia względem ubezpieczyciela nie miało jednak skutku wobec pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, który niewątpliwie nie jest ubezpieczycielem w rozumieniu art. 819 § 4 k.c., albowiem Polskie (...) realizuje swoje zadania ustawowe, a jego odpowiedzialność nie wynika z umowy ubezpieczenia, lecz z ustawy. Przepis art. 819 § 4 k.c. znajduje się w tytule 27 księgi trzeciej Kodeksu cywilnego, zatytułowanym „Umowa ubezpieczenia”. Skoro więc pozwany nie był stroną umowy ubezpieczenia zawartej przez posiadacza pojazdu mechanicznego, nie sposób przyjąć, iż ten przepis miałby znaleźć zastosowanie w relacji powoda z pozwanym (por. wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z 12 marca 2019 r., sygn. VIII Ca 9/19).

Tym samym powód w zakresie roszczenia z działu II i działu III nie podjął żadnych czynności, których skutkiem mogło być przerwanie biegu przedawnienia względem pozwanego. Pierwszą tego rodzaju czynnością, podjętą przez powoda, było – jak już wspomniano wyżej – złożenie w dniu 30 czerwca 2017 r. wniosku o zawezwanie pozwanego do próby ugodowej (wniosek z 30 czerwca 2017 r. o zawezwanie do próby ugodowej wraz z załącznikiem, k. 46-48). Nastąpiło to jednak już po upływie terminów przedawnienia w zakresie obu zgłoszonych roszczeń. W zakresie roszczenia z działu II termin przedawnienia upływał bowiem z dniem 9 stycznia 2016 r., zaś w zakresie roszczenia z działu III – upływał z dniem 26 kwietnia 2016 r., albowiem w tych dniach poszkodowani otrzymali faktury za najem pojazdów zastępczych (por. faktura z 9 stycznia 2013 r., k. 63; faktura VAT z 26 kwietnia 2013 r., k. 72).

Wobec powyższego należało uznać, iż podniesiony przez pozwanego wobec roszczeń z działu II i działu III zarzut przedawnienia jest zasadny i prowadzi do oddalenia powództwa w tym zakresie, o czym Sąd orzekł w sentencji wyroku tiret drugi i trzeci.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji wyroku.

Sędzia Ewa Ligoń-Krawczyk