Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 sierpnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie II Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	SSR (del) Magdalena Antosiewicz
Protokolant:	sekr. sądowy Kosma Fabijański

po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 2014 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa M. S.

przeciwko Bankowi (...) S.A. w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

I.  Oddala powództwo;

II.  Zasądza od M. S. na rzecz Banku (...) kwotę 7217 (siedem tysięcy dwieście siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt II C 558/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 czerwca 2013 roku (data stempla pocztowego – k. 140) skierowanym przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w W., powódka M. S. domagała się pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...), wystawionego w dniu 24 stycznia 2013 roku przez Bank (...) S.A. z siedzibą w W., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w Zakopanem z dnia 8 lutego 2013 roku, sygn. I Co 149/13 (bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) – k. 355-356, postanowienie Sądu Rejonowego w Zakopanem - k. 384).Powódka wniosła nadto o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych (pozew - k. 1-7).

Jako podstawę swojego roszczenia powódka wskazała przepis art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., i dokonanie przez nią w dniu 5 czerwca 2013 roku skutecznego potrącenia wierzytelności w kwocie 1.679.385,00 zł. Motywując swoje stanowisko M. S. wskazała, iż na mocy przelewu wierzytelności z dnia 09 maja 2013 roku, nabyła od (...) Spółki z o.o. i (...) spółki komandytowej z siedzibą w B. przedmiotową wierzytelność. W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że w wyniku dokonanego potrącenia wierzytelności w kwocie 1.679.385,00 zł, z wierzytelnością przysługującą jej wobec pozwanego tytułem odszkodowania za szkody poniesione przez (...) spółkę z o.o. i (...) spółkę komandytową z siedzibą w B., wskutek zawinionego działania pozwanego, polegającego na bezpodstawnym zwlekaniu z ostatecznym zawarciem umowy kredytu oraz niewywiązywania się przez Bank z przedmiotowej umowy, zobowiązanie wygasło.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych. Pozwany zakwestionował istnienie po stronie powódki, tak co do zasady, jak i co do wysokości, jakiejkolwiek wierzytelności względem niego, w tym wierzytelności, którą powódka przedstawiła do potrącenia w dniu 05 czerwca 2013 roku. Pozwany podniósł ponadto, że powódka nie przytoczyła jakichkolwiek dowodów na okoliczność powstania szkody z tytułu utraty dofinansowania ze środków pochodzących z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w kwocie 1.679.385,00 zł ( odpowiedź na pozew – k. 263-265).

Na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2014 roku strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie (k. 462-469).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Spółka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) spółka komandytowa w B. (dalej: Spółka) jest przedsiębiorcą, której głównym przedmiotem działalności była budowa specjalistycznych pojazdów do przewozu koni sportowych. Na stałe Spółka współpracowała z niemieckim odbiorcą pojazdów spółką (...). W latach 2009-2010 Spółka dążyła do stworzenia własnego prototypu pojazdu-koniowozu i sprzedaży 12 takich pojazdów rocznie swemu odbiorcy. W maju 2010 r. Spółka zawarła z (...) spółką (...) umowę kupna sprzedaży, której przedmiotem było 6 sztuk nadwozi na podwoziach dostarczonych przez kupującego. W umowie było określone terminy dostarczania podwozia i nadwozi i terminy, w których nadwozia były gotowe do odbioru. Na powyższe przedsięwzięcie spółka potrzebowała kredytowania, o które postanowiła wystąpić do pozwanego (zeznania M. R., umowa k.20-40)

Dnia 11 czerwca 2010 roku Spółka złożyła w Banku (...) S.A. z siedzibą w W. wniosek kredytowy o udzielenie kredytu obrotowego odnawialnego w kwocie 500.000 zł na bieżącą działalność Spółki ( wniosek o udzielenie kredytu – k. 417-418). Ze strony Spółki negocjacje prowadził M. R. i E. M., a ze strony banku – A. W. (korespondencja mailowa k.41-42)i zeznania M. R.). W związku z brakiem ustanowienia zabezpieczenia kredytu, niezadowalającymi wynikami finansowymi Spółki oraz faktem posiadania przez M. R. – ówczesnego wspólnika spółki - znacznego zobowiązania finansowego u pozwanego w postaci kredytu hipotecznego w kwocie 2.972.081,22 zł, wniosek o udzielenie kredytu zaopiniowany został negatywnie (notatka służbowa z dnia 16 sierpnia 2010 roku – k.419-420).

Strony podjęły dalsze negocjacje w przedmiocie zawarcia umowy kredytu (zeznania M. R., korespondencja mailowa k.42-61)

W dniu 04 października 2010 roku spółka (...) spółka komandytowa złożyła kolejny wniosek kredytowy, na podstawie którego zawarta została z pozwanym Bankiem (...) umowa kredytu obrotowego w rachunku kredytowym nieodnawialnym ( końcowa opinia w sprawie zawarcia transakcji – k. 422-428, raport dotyczący strukturyzacji transakcji – k. 429-430, stanowisko DOK dotyczące konsultacji i strukturyzacji transakcji – k. 431-435).

Dnia 11 października 2010 roku zgromadzenie wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wyraziło zgodę w imieniu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) spółka komandytowa na zaciągnięcie zobowiązania kredytowego w kwocie 908.000 zł z przeznaczeniem na sfinansowanie wykonania kontraktu z firmą (...) (oświadczenie - k. 436, protokół zwyczajnego zgromadzenia wspólników (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – k. 437-438).

W dniu 28 października 2010 roku wydana została pozytywna decyzja kredytowa dotycząca kredytu obrotowego w rachunku kredytowym nieodnawialnym na kwotę 908.000 zł (decyzja kredytowa – k. 439-445).

W dniu 05 listopada 2010 roku zawarta została umowa kredytu obrotowego nieodnawialnego złotowego nr (...) pomiędzy Bankiem (...) S.A. z siedzibą w W. a (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) Spółką komandytową z siedzibą w B. (umowa – k 9-19). Jako zabezpieczenie rzeczonego kredytu ustanowiona została hipoteka łączna w kwocie 908.000,00 zł oraz hipoteka łączna kaucyjna do kwoty 454.000,00 zł współobciążająca m.in. nieruchomość położoną w Z., wpisaną do księgi wieczystej nr (...), której właścicielem pozostaje powódka M. S..

Bank (...) S.A. udzielił kredytobiorcy kredytu obrotowego nieodnawialnego w kwocie 908.000 zł w złotych polskich na okres od dnia 05 listopada 2010 roku do 04 marca 2011 roku z przeznaczeniem na finansowanie bieżącej działalności. Kredyt miał być postawiony do dyspozycji kredytobiorcy w całej kwocie w terminie od 08 listopada 2010 roku do 06 stycznia 2011 roku. Wykorzystanie kredytu miało następować bezgotówkowo w drodze realizacji przez Bank (...) S.A. zleceń płatniczych kredytobiorcy w ciężar rachunku kredytowego poprzez realizację przez Bank dyspozycji klienta odpowiadających celom, na sfinansowanie których został udzielony kredyt. Zlecenia płatnicze miały być realizowane na podstawie złożonych przez kredytobiorcę faktur lub innych dokumentów potwierdzających istnienie zobowiązania kredytobiorcy, zaakceptowanych przez Bank. Warunkiem uruchomienia środków z kredytu było przeprowadzenie przez pracownika Banku inspekcji nieruchomości położonej w Z., stanowiącej prawne zabezpieczenie spłaty kredytu oraz sporządzenie raportu z wykonanej czynności wraz z dokumentacją zdjęciową (umowa kredytu – k. 9-19).

W dniu 26 listopada 2010 r. spółka (...) złożyła oświadczenie, z treści którego wynika, iż w związku z uruchomieniem kredytu Spółka poniesie wszelkie koszty związane z przekroczeniem terminu płatności faktur do kontrahentów Spółki. Zobowiązanie to dotyczyły wszystkich faktur złożonych w Banku (...) S.A., które są w dniu ich złożenia do Banku przeterminowane (oświadczenie z dnia 26.11.2010– k. 301).

Spółka (...) dostarczyła do Banku zestawienia faktur w okresie od 29 listopada 2010r. do 15 grudnia 2010r.

Bank po spełnieniu warunków do wypłaty kredytu obrotowego w dniu 13 grudnia 2010r. rozpoczął wypłacanie środków finansowych.

W sierpniu 2010 r. Spółka złożyła wniosek o dofinansowanie do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (dalej PARP) przedstawiając projekt prototypu swojego pojazdu. W lutym 2011 r. Spółka otrzymała informację od PARP, iż otrzyma milion złotych dotacji unijnej po spełnieniu szeregu warunków. Ówczesny prezes Spółki M. R. nie złożył wypełnionego wniosku celem zawarcia umowy o dofinansowanie. M. R. przestał pełnić funkcję prezesa spółki w sierpniu 2011r. Dnia 31 sierpnia 2011 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) Spółka Komandytowa zawarli z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości umowę o dofinansowanie Nr (...)w ramach działania 1.4 Wsparcie projektów celowych osi priorytetowej 1 Badania i rozwój nowoczesnych technologii Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, w ramach której spółka (...) miała otrzymać od PARP dofinansowanie na realizację projektu „Opracowanie i budowa prototypu specjalistycznego pojazdu do transportu koni” ze środków publicznych w ramach (...) w wysokości 1.679.385 zł (umowa o dofinansowanie – k. 95-128, zeznania M. R.).

W dniu 23 lutego 2011 r. spółka (...) odstąpiła od umowy z dnia 26 maja 2010 r. z powodu zwłoki w wykonaniu przez Spółkę zobowiązania (k.39-40)

Dnia 24 stycznia 2013 roku Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wystawił przeciwko powódce, jako dłużniczce rzeczowej bankowy tytuł egzekucyjny nr (...), któremu Sąd Rejonowy w Zakopanem w dniu 08 lutego 2013 roku nadał klauzulę wykonalności z ograniczeniem odpowiedzialności do kwoty 1.400.000 zł (sygn. akt I Co 149/13).

W dniu 09 maja 2013 roku pomiędzy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) Spółka Komandytowa (cedentem) a M. S. (cesjonariuszem) zawarta została umowa przelewu wierzytelności, na mocy której M. S. nabyła od Spółki wszelkie wierzytelności przysługujące jej w stosunku do dłużnika przelanej wierzytelności – Banku (...) S.A. z tytułu nienależytego zrealizowania przez wskazany Bank umowy kredytu obrotowego nr (...) zawartego w dniu 05 listopada 2010 roku. Na wartość szkody wyrządzonej przez Bank (...) S.A., składało się odszkodowanie z tytułu szkody poniesionej w związku z utratą kontaktu ze Spółką (...) na łączną kwotę 1.082.326,96 euro, co stanowi według kursu średniego NBP na dzień 31.12.2012 roku (4,0882) równowartość kwoty 4.424.769,08 zł oraz odszkodowanie z tytułu szkody poniesionej w związku z utratą dofinansowania ze środków (...) w kwocie 1.679.385 zł. Wierzytelności będące przedmiotem przelewu zostały szczegółowo określone w załączniku nr 1 do umowy przelewu wierzytelności (umowa – k. 129-131, k. 308-310, załącznik nr 1 „Zestawienie wierzytelności przysługujących Cedentowi od Dłużnika” – k. 132, k. 311).

Dnia 28 maja 2013 roku zawarta została pomiędzy M. S. (cedentem) a M. R. (cesjonariuszem) umowa przelewu wierzytelności, na mocy której cedent przeniósł na cesjonariusza część wierzytelności, których dotyczyła umowa przelewu z dnia 09 maja 2013 roku., tj. odszkodowania z tytułu szkody poniesionej w związku z utratą kontraktu ze spółką (...) (k.129-133)

W dniu 28 maja 2013 roku powódka zawiadomiła Bank (...) o dokonanym przelewie wierzytelności, wzywając go jednocześnie do dokonania spłat wskazanych wyżej wierzytelności (zawiadomienie dłużnika wraz z dowodem nadania – k. 134).

W oświadczeniu o potrąceniu wierzytelności z dnia 05 czerwca 2013 roku, powódka oświadczyła, że dokonuje potrącenia przysługującej jej wobec pozwanego Banku wierzytelności w kwocie 1.679.385 zł, nabytej umową cesji z dnia 09 maja 2013 r. od spółki (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) Spółki komandytowej z siedzibą w B., z przysługującą pozwanemu od powoda – jako dłużnika rzeczowego - wierzytelnością wynikającą ze zobowiązań (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) Spółki komandytowej z tytułu kredytu obrotowego odnawialnego złotowego nr (...) (oświadczenie o potrąceniu wierzytelności wraz z dowodem nadania - k. 135).

W dniu 05 marca 2014 roku powódka wezwała pozwanego do zapłaty w terminie 7 dni od doręczenia przedmiotowego wezwania kwoty 1.679.385,00 zł tytułem częściowego odszkodowania za nienależyte wykonanie umowy kredytu obrotowego nr (...) w wysokości 908.000,00 zł, zawartej w dniu 05 listopada 2010 roku pomiędzy pozwanym Bankiem a spółką (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) spółka komandytowa z siedzibą w B. (wezwanie do zapłaty – k. 460, potwierdzenie odbioru – k. 461). Na wierzytelność objętą niniejszym wezwaniem miało się składać odszkodowanie z tytułu szkody poniesionej przez Spółkę (...) sp. z o.o. i Wspólnicy sp.k., w związku z utratą dofinansowania ze środków (...) w kwocie 1.679.385,00 zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy I Co 149/13, w szczególności dowodów z dokumentu urzędowego w postaci wyroku wydanego w sprawie I C 985/13. Zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy mają dowody z następujących dokumentów: wniosek o udzielnie kredytu – k. 417-418, decyzja kredytowa – k. 439-445, umowa nr (...) kredytu obrotowego nieodnawialnego złotowego – k. 9-19, korespondencja mailowa – k. 41-70, zestawienie płatności kredytu – k. 71-75, zestawienie płatności faktur – k. 76-82, k. 288-299, historia rachunku bankowego – k. 83-94, umowa i finansowanie z (...) k. 95-128, umowa przelewu wierzytelności wraz z załącznikami – k. 129-133, k. 308-312, zawiadomienie o przelewie oraz oświadczenie o potrąceniu wierzytelności wraz z odpowiedzią pozwanego – k. 134-135, k. 280, k. 284-287, k. 313-314, opinia oraz raport dotyczący zawarcia transakcji wraz ze stanowiskiem DOK – k. 422-435.

Niesporny pomiędzy stronami był fakt wystąpienia przez pozwany Bank z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu w dniu 24 stycznia 2013 roku, sporna natomiast była podstawa oraz wysokość dochodzonego przez powódkę roszczenia.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków M. R. oraz M. G., złożonym na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2014 roku (k. 462469), w zakresie przebiegu prowadzonych z Bankiem negocjacji przed zawarciem umowy kredytu, okoliczności towarzyszących podpisaniu umowy przez Spółkę (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) spółka komandytowa z siedzibą w B. o dofinansowanie ze środków pochodzących z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości oraz realizacji dyspozycji i płatności faktur VAT. W ocenie Sądu zeznania świadków na okoliczność procedur, praktyki udzielania oraz realizacji kredytów przez pozwanego nie wniosły istotnych treści do sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Podstawę prawną zgłoszonego przez powoda żądania stanowi przepis art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., zgodnie z którym dłużnik może w drodze procesu żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane.

Zdarzeniem, wskutek którego zobowiązanie wygasło w rozumieniu art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. jest przede wszystkim wykonanie zobowiązania, niemniej przepis o którym mowa ma na uwadze wszystkie sposoby wygaśnięcia zobowiązania, a więc zarówno potrącenie, odnowienie, zwolnienie z długu przez wierzyciela, jak i inne przewidziane prawem.

Zgodnie z treścią art. 498 k.c., gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Koniecznym jest ponadto złożenie przez zainteresowaną osobę stosownego oświadczenia (art. 499 k.c.).

Dopuszczalność potrącenia uzależniona jest zatem od współistnienia ustawowo określonych przesłanek. Pierwszą z nich jest wzajemność wierzytelności, to jest wymóg, aby potrącający był równocześnie dłużnikiem i wierzycielem swego wierzyciela, a nadto ich świadczenia były jednorodzajowe, tzn. aby przedmiotem świadczeń były bądź pieniądze bądź rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Przesłanką potrącenia jest również wymaganie zaskarżalności obu potrącanych wierzytelności, te bowiem powinny nadawać się do dochodzenia przed sądem lub innym organem państwowym. Ostatnią przesłanką potrącenia jest wreszcie wymagalność obu wierzytelności, a ściślej wymagalność wynikających z nich roszczeń (art. 120 § 1 k.c.). Oznacza to, że zarówno jeden, jak i drugi wierzyciel, mogą nawzajem żądać od siebie spełnienia należnych im świadczeń.

Jako podstawę powództwa powódka wskazała dokonanie potrącenia wierzytelności w kwocie 1.679.385,00 zł, którą nabyła w dniu 09 maja 2013 roku od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) spółka komandytowa, w drodze umowy przelewu wierzytelności, z wierzytelnością pozwanego.

W ocenie Sądu powództwo jako niezasadne podlega oddaleniu.

W świetle zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynika, iż powódka nie wykazała, tak co do zasady, jak i co do wysokości, istnienia wierzytelności, którą przedstawiła pozwanemu do potrącenia.

W świetle § 3 pkt 1 zawartej w dniu 28 maja 2013 roku umowy przelewu wierzytelności (k. 129-131), powódka przeniosła na rzecz M. R. wierzytelność określoną w Załączniku nr 1 pkt 1 do tej umowy (k. 132), obejmującą roszczenie o wypłatę odszkodowania z tytułu szkody rzeczywiście poniesionej oraz utraconych korzyści, związanych z utratą kontaktów gospodarczych z firmą (...) w łącznej wysokości 4.424.769,08 zł.

Wykładnia literalna treści zawartej umowy, w szczególności brzmienia powołanego przepisu prowadzi do konstatacji, iż po stronie powódki z wierzytelności nabytych od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) spółka komandytowa pozostała jedynie wierzytelność określona w Załączniku nr 1 pkt 2, to jest wierzytelność z tytułu szkody poniesionej w związku z utratą dofinansowania ze środków (...) w kwocie 1.679.385,00 zł. Na takie stanowisko powódki wskazuje również zawiadomienie dłużnika o przelewie wierzytelności z dnia 28 maja 2013 roku skierowane do pozwanego Banku (...) (k. 134) oraz oświadczenie o potrąceniu wierzytelności z dnia 05 czerwca 2013 roku (k. 135).

W ocenie Sądu, aby wykazać skuteczność potrącenia, powódka winna była udowodnić istnienie wierzytelności nabytej od Spółki (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) spółka komandytowa, to jest wierzytelności z tytułu utraty dofinansowania ze środków (...) w kwocie 1.679.385,00 zł. Zatem powódka zgłaszając, iż przysługuje jej wierzytelność o charakterze odszkodowawczym, winna wykazać przede wszystkim, iż poniosła szkodę i jakiej wysokości jest uszczerbek majątkowy, szkoda powstała na skutek niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania, a także związek przyczynowy między szkodą a niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem zobowiązania.

Powódka załączyła do pozwu na dowód istnienia wskazanej wyżej wierzytelności jedynie umowę z (...) o dofinansowanie Nr (...) w ramach działania 1.4. Wsparcie projektów celowych osi priorytetowej 1 Badania i rozwój nowoczesnych technologii Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013.

Powódka nie przedstawiła żadnych dowodów na okoliczność, że (...) Spółka z o.o. i (...) spółka komandytowa utraciła dofinansowanie w kwocie 1.679.385,00 zł, nadto nie wskazała, kiedy miało dojść do zaistnienia powyższego stanu.

Wskazać należy, że załączona przez powódkę do pozwu umowa o dofinansowanie zawiera szereg zobowiązań spółki warunkujących otrzymanie dofinansowania, jak kwalifikowalność wydatków w odpowiednim okresie, przejrzystość finansową, a także obowiązkiem złożenia wniosków ze strony spółki.

Nie wskazuje jednak, że do utraty dofinansowania doszło w rzeczywistości, zatem nie wykazała poniesionej szkody ani związku przyczynowego pomiędzy powstaniem szkody a działaniem pozwanego.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom powódki, z których wynika, iż w związku nieprawidłową realizacją przez pozwanego kredytu obrotowego, doszło do nieprzyznania spółce unijnej dotacji, w konsekwencji spółka utraciła płynność finansową.

W aktach sprawy brak dowodu na okoliczność, iż spółka (...) w istocie utraciła przedmiotowe dofinansowanie, brak również dowodu wskazującego, kiedy utrata dofinansowania miała nastąpić oraz z jakiego powodu. Jak wynika z zeznań świadka M. R. złożonych na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2014 roku, brak jest danych co do wstrzymania unijnej dotacji dla spółki (...). Świadek zeznał bowiem: „ja nie mam informacji co się działo z tą dotacją, chyba zostało to zatrzymane. To było zatrzymane przez A. P.. Projekt nie został zrealizowany, bo beze mnie nie mógłby być zrealizowany. (…) Zwlekałem z podpisaniem formularzy, żeby nie stracić tej dotacji. Później się pan P. z tego wycofał i dotacji nie było.” (k. 462-466, adnotacja: 00:25:06).

W ocenie Sądu, działanie świadka - pełniącego od 2008 roku funkcję prezesa zarządu spółki, polegające na wstrzymywaniu i zwlekaniu z podpisaniem odpowiednich dokumentów mających na celu przyznanie spółce dotacji unijnych ze środków (...), nie może obciążać pozwanego Banku (...) S.A. z siedzibą w W..

Nie zostało w ogóle wykazane, aby spółka nie otrzymała dotacji unijnej. Należy podkreślić, że żaden dowód nie zmierzał do wykazania tej okoliczności. Zatem nie została udowodniona podstawowa przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej to jest szkoda po stronie spółki. Jedynym wnioskiem dowodowym strony powodowej na okoliczność poniesionej szkody był zgłoszony dowód z zeznań świadka M. R.. Jednakże tenże świadek nie miał informacji czy spółka otrzymała dotację unijną. Pozostałe wnioski dowodowe z zeznań świadków zostały zgłoszone na okoliczność przebiegu negocjacji z pozwanym Bankiem i wystąpienia opóźnienia w zawarciu umowy kredytu (świadek E. M.), przebiegu negocjacji oraz sposobu realizacji umowy kredytowej przez pozwanego, zasad dostarczania faktur i weryfikacji faktur przez pozwanego przed uruchomieniem kredytu (świadkowie A. B., R. O., M. C., A. W.). Zatem żaden z tychże wniosków nie zmierzał do wykazania, iż spółka doznała uszczerbku majątkowego i jakiej on jest wysokości. W ocenie Sądu przeprowadzenie powyższych dowodów było przydatne dla rozstrzygnięcia, bowiem sam przebieg negocjacji przedstawiony przez świadka M. R. i ustalony na podstawie korespondencji mailowej był dla Sądu wiarygodny, wnioski zostały zgłoszone po przekroczeniu terminu nakreślonego przez art. 207 kpc, nadto nie zmierzały do wykazania czy została poniesiona szkoda. W ocenie Sądu obowiązku wykazania szkody nie mógł zastąpić dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości, który miałby dopiero ustalić wartość utraconych korzyści w związku z brakiem dofinansowania wynikającego z umowy z (...) w sytuacji gdy na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego nie jest wiadomo czy spółka nie otrzymała dofinansowania i kiedy je miała otrzymać. Należy podkreślić, iż rolą biegłego nie jest zastępowanie strony w wyszukiwaniu dowodów. Zdaniem Sądu również wnioski powódki o załączenie do sprawy dokumentacji księgowej spółki oraz kredytowej (k.306 i k. 389) nie zasługiwały na uwzględnienie. Należy wskazać, że okoliczności te sprecyzowane przez pełnomocnika powódki pismem z dnia 3 czerwca 2014r. nie zmierzały do wykazania czy została poniesiona przez spółkę szkoda w postaci utraty dofinansowania.

Nadto wskazać należy, że firma (...) odstąpiła od umowy zawartej ze Spółką (...) w lutym 2011 roku, zaś co wynika z zeznań świadka M. R. „najwcześniej środki z dotacji mogły być wypłacone pod koniec marca. Pod koniec lutego nie było możliwości skorzystania z tych dotacji”. W świetle powyższego za nieuprawnioną i nieuzasadnioną należy ocenić argumentację powódki, zgodnie z którą to działanie Banku miało przyczynić się do wyrządzenia szkody Spółce.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom powódki, z których wynika, iż na skutek niewłaściwego realizowania umowy kredytowej przez pozwanego spółka utraciła dofinansowanie przez (...).

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazać należy, iż sytuacja finansowa Spółki była wątpliwa jeszcze przed złożeniem wniosków kredytowych przez spółkę. Zasadnym jest wskazanie, że spółka złożyła w pozwanym Banku dwa wnioski kredytowe, z czego pierwszy wniosek z dnia 11 czerwca 2010 roku o udzielenie kredytu obrotowego odnawialnego w kwocie 500.00 zł na bieżącą działalność spółki został rozpatrzony negatywnie. Znamiennym w tym zakresie jest okoliczność, iż podjęcie przez przedstawicieli Banku negatywnej decyzji podyktowane było między innymi niezadowalającymi wynikami finansowymi przedmiotowej spółki.

Wskazać również należy, co wynika explicite ze stanowiska DOK (Eksperta ds. Ryzyka/ Analityka w DOK) z dnia 12 października 2010 roku dotyczącego konsultacji i strukturyzacji transakcji, dokonującego identyfikacji ryzyka w okresie realizacji kontraktu, iż „branża klienta ((...) – Produkcja pojazdów samochodowych, (...)) zaklasyfikowana jest do branży podwyższonego ryzyka i objęta jest jakościowym limitem zaangażowania” (k. 431-435).

W świetle powyższego, zgodnie z brzmieniem przepisu art. 6 kc to na powódce M. S. spoczywa ciężar udowodnienia odpowiedzialność pozwanego według przesłanek odpowiedzialności kontraktowej. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa bowiem na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Ponadto w ocenie Sądu powódka nie wykazała nienależytego wykonania przez pozwanego umowy kredytu obrotowego zawartej z (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) Spółkę komandytową, jak również szkody poniesionej przez Spółkę na skutek powyższego oraz związku przyczynowego pomiędzy nienależytym wykonaniem umowy a poniesieniem szkody (art. 471 k.c.).

W tym zakresie materiał dowodowy ogranicza się jedynie do twierdzeń powódki. W konsekwencji, w ocenie Sądu przyjąć należy, iż M. S. nie wykazała, aby w okolicznościach niniejszej sprawy istniał adekwatny związek przyczynowy pomiędzy realizacją zawartej umowy a wyrządzoną szkodą.

Zdaniem Sądu, przedmiotem oceny pod kątem nienależytego wykonania umowy mogą być tylko działania pozwanego podejmowane po dniu 05 listopada 2010 roku, to jest po dacie zawarcia umowy kredytu obrotowego nieodnawialnego złotowego nr (...). Wskazać należy, że zgodnie z charakterem i istotą swobody umów, do dnia 05 listopada 2010 roku strony nie były związane jakimkolwiek stosunkiem umownym. W ramach swobody kontraktowej, pozwany miał prawo zadecydować czy i kiedy dojdzie do zawarcia przedmiotowej umowy kredytu obrotowego w rachunku kredytowym nieodnawialnym. Jedynie na marginesie wskazać należy, iż w świetle obowiązującej zasady swobody umów, pozwany nie był w ogóle zobowiązany udzielić (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz (...) spółce komandytowej kredytu, w konsekwencji nie miał obowiązku udzielić kredytu w określonym terminie.

Zasadnym jest wskazanie, iż spółka (...) mogła na każdym etapie negocjacji zadecydować, że z powodu przedłużającej się procedury udzielenia kredytu nie jest zainteresowana zawarciem umowy. W ocenie Sądu, kwestia ewentualnego opóźnienia w zawarciu umowy nie może zatem być podstawą zgłaszanych przez powódkę roszczeń.

W świetle powyższych stwierdzeń, Sąd nie dał wiary twierdzeniom powódki, która wskazywała, iż pozwany Bank (...) opóźniał przyznanie kredytu, pomimo spełnienia przez potencjalnego kredytobiorcę wszystkich warunków. Abstrahując od ogólnej, wyrażonej w art. 353 ¹ k.c. zasady swobody kontraktowania, powódka nie udowodniła w okolicznościach niniejszej sprawy, aby spółka (...) otrzymała od pozwanego Banku - w jakiejkolwiek formie - zapewnienie udzielenia i uruchomienia kredytu w określonym terminie.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego, Sąd podzielił stanowisko pozwanego, zgodnie z którym, spółka (...) nie otrzymała od Banku promesy udzielenia kredytu. Sąd dał wiarę zeznaniom świadka M. R. w zakresie braku pewności co do obietnic składanych przez pracowników pozwanego banku kredytobiorcy, to jest spółce (...): „ja nie jestem pewny, czy to się nazywało promesą” (k. 462-467, adnotacja: 01:09:13).

W ocenie Sądu, korespondencja mailowa załączona do pozwu przez M. S., również nie dowodzi, aby pracownicy pozwanego Banku (...) z siedzibą w W. dawali gwarancję udzielenia kredytu. Wskazać należy, na podstawie załączonego do akt dokumentu w postaci fragmentarycznego wydruku z prowadzonej między pozwanym a spółką korespondencji mailowej, iż pracownik (...) A. W. w dnia 06 sierpnia 2010 roku wprost oświadczyła: „w chwili obecnej pracuję nad tym, abyśmy udzielili Państwu kredyt około 250-300 tys. zł, ale nie obiecuję, czy mi się to uda” (k. 44, wydruki e-mail: 41-70).

W świetle powyższego, Sąd nie dał wiary twierdzeniom powódki, która wskazała, iż „przedstawiciele pozwanego zapewniali o szybkim udzieleniu kredytu, nie informując o braku możliwości przeprowadzenia stosownych analiz w krótkim czasie, a tym samym wprowadzając potencjalnego kredytobiorcę w błąd” (pozew – k. 4, wniosek o udzielenie zabezpieczenia - k. 238). Należy zwrócić uwagę, że powódka miała świadomość jedynie „możliwości” udzielenia kredytu, a nie pewności. Dowody zgłoszone przez powódkę przeczą zatem jej twierdzeniom o zapewnieniach składanych przez pracowników pozwanego Banku.

Sąd nie dał zatem wiary powódce w zakresie, w jakim podnosiła, iż na skutek zawinionego działania pozwanego Banku, polegającego na bezpodstawnym zwlekaniu z ostatecznym zawarciem umowy kredytu oraz niewywiązywaniu się z treści umowy, spółka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) spółka komandytowa z siedzibą w B. poniosła szkodę o łącznej wartości nie mniejszej niż 6.104.154,08 zł, na którą to wierzytelność składało się m.in. odszkodowanie z tytułu szkody poniesionej w związku z utratą dofinansowania ze środków (...) w kwocie 1.679.385 zł.

W ocenie Sądu, na kanwie okoliczności niniejszej sprawy, brak jest jakichkolwiek podstaw do twierdzenia, że pozwany zwlekał z wydaniem decyzji kredytowych. Biorąc pod uwagę termin złożenia wniosków kredytowych przez Spółkę oraz konieczność zbadania wiarygodności kredytowej wnioskodawcy, uznać należy, że decyzje kredytowe zostały wydane przez pozwanego w stosunkowo krótkim czasie.

Podkreślić należy, że spółka (...) otrzymała pozytywną decyzję kredytową w ciągu 4 tygodni od złożenia wniosku kredytowego. W ocenie Sądu, czas rozpoznania wniosku kredytowego nie był nadmiernie długi, zwłaszcza, gdy weźmie się pod uwagę dość wysoką kwotę kredytu i jego charakter. Pomiędzy wydaniem decyzji kredytowej a zawarciem umowy upłynęło zaledwie osiem dni (wliczając w to dni świąteczne).

Zdaniem Sądu pozwany zrealizował należycie wszelkie zobowiązania wynikające z zawartej umowy kredytu obrotowego nieodnawialnego. Wskazać należy, że spółka (...) przed zawarciem umowy kredytu obrotowego oraz przed podpisaniem umowy kredytowej znała warunki konieczne do spełnienia oraz warunki uruchomienia środków przewidziane przy umowie kredytowej. Bank uruchomił wypłatę kredytu w dniu 13 grudnia 2010 roku, czyli zgodnie z terminem określonym w § 3 ust. 1 przedmiotowej umowy. W świetle powyższego, w ocenie Sądu, nie wystąpiło zatem opóźnienie w uruchomieniu przedmiotowego kredytu. Z brzmienia § 3 ust. 3 powoływanej umowy jednoznacznie wynika, że zlecenia płatnicze miały być realizowane na podstawie złożonych przez kredytobiorcę faktur lub innych dokumentów potwierdzających istnienie zobowiązania kredytobiorcy, zaakceptowanych przez Bank. Realizacja wypłaty miała być dokonywana dopiero po złożeniu przez kredytobiorcę w Banku dyspozycji uruchomienia kredytu lub transzy wraz z wymaganymi dokumentami.

W ocenie Sądu, za nieudowodnione uznać należy twierdzenia powoda, iż kredyt realizowany był przez stronę pozwaną niezgodnie z postanowieniami umowy. Dowód w postaci dokumentacji kredytowej zawiera oryginalne dyspozycje (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) spółka komandytowa – będącej kredytobiorcą, dotyczące zapłaty poszczególnych faktur VAT. Z przełożonych dokumentów stanowiących istotny dowód w niniejszej sprawie wynika, że na 139 faktur VAT zaledwie 29 faktur zostało przedłożonych pozwanemu przed datą upływu terminu ich płatności, pozostałe zostały przedłożone przez kredytobiorcę po terminie ich płatności (zestawienie opłaconych faktur z kredytu obrotowego - (...) k. 288-296).

Sąd podzielił zatem w tym zakresie zeznania świadka M. G., z których wynika, iż „zdarzały się faktury, które były przeterminowane. Wszystkie dokumenty, które były przygotowane były odrzucone, polegało to na tym, że pani E. nie wykonała dyspozycji do wszystkich faktur. Sporo faktur nie zostało zapłaconych” (k. 467-468, adnotacja: 01:29:44).

W ocenie Sądu, powód nie udowodnił, że otrzymał z Banku zapewnienie, iż pozwany będzie akceptował faktury proforma. W ocenie Sądu, oświadczenie złożone przez Spółkę w dniu 26 listopada 2010 roku (k. 301) w związku z przedstawieniem do zapłaty pozwanemu faktury VAT już po upływie płatności, stanowi dowód na to, że spółka zrzekła się jakichkolwiek roszczeń względem pozwanego z tego tytułu. Świadczy o tym sformułowanie, że „spółka poniesie wszelkie koszty związane z przekroczeniem terminu płatności”.

W świetle powyższego wskazać należy, że brak jest jakichkolwiek niezrealizowanych przez pozwanego dyspozycji zapłaty faktur, jak też jakichkolwiek innych informacji, które potwierdzałyby słuszność zarzutów dotyczących braku realizacji przez pozwany Bank (...) płatności faktur, w tym faktur w obcej wersji językowej.

Powyższe okoliczności przesądzają o braku odpowiedzialności kontraktowej pozwanego, a zatem również o bezzasadności powództwa.

Zdarzeniem, które w ocenie powódki miało powodować wygaśnięcie zobowiązań, jest potrącenie wierzytelności, którą nabyła w drodze umowy przelewu od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) spółki komandytowej, z wierzytelnością objętą tytułem egzekucyjnym. Objęta potrąceniem wierzytelność powódki miała przy tym wynikać z bliżej nieokreślonej szkody, jaką jej zdaniem, swymi działaniami wyrządził pozwany Bank w majątku wskazanej Spółki.

Zdaniem Sądu, powódka nie wykazała w sposób dostateczny, że objęta potrąceniem wierzytelność w ogóle istnieje. Powódka, występując z roszczeniem opartym o odpowiedzialność odszkodowawczą, powinna wykazać przesłanki uzasadniające zaistnienie tej odpowiedzialności, zgodnie ze spoczywającym na niej rozkładem ciężaru dowodu. Z uwagi na nieudowodnienie przez M. S. powstania szkody oraz jej wysokości, w ocenie Sądu, brak jest podstaw do przyjęcia, iż powódka dokonała skutecznego potrącenia nabytej w drodze umowy cesji wierzytelności z wierzytelnością pozwanego, a twierdzenie przeciwne jest nieuprawnione w sytuacji, gdy brak jest udowodnienia, że objęta umową cesji wierzytelność w ogóle istnieje.

W ocenie Sądu, powódka M. S. nie udowodniła, że poniosła szkodę w wysokości kwoty, którą chce potrącić, ani w zakresie szkody rzeczywistej, ani w zakresie utraconych korzyści. Nadto nie wykazała utraty środków finansowych przekazywanych w ramach programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, związanych z dofinansowaniem ze środków (...) w wysokości 1.679.385 zł

Powódka nie wykazała istnienia związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy wydarzeniami, które – zdaniem powódki – wywołały szkodę, a wystąpieniem szkody. Mając na uwadze powyższe, zdaniem Sądu, powódka nie wykazała wystąpienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej sformułowanych w art. 361 k.c., to jest nie wykazała, że podnoszona przez powódkę szkoda jest normalnym następstwem działania (zaniechania) pozwanego.

W świetle powyższego, w ocenie Sądu, zobowiązanie stwierdzone tytułem wykonawczym, które w niniejszym procesie próbowała obalić powódka, nie wygasło. Powódka M. S. nie udowodniła istnienia wierzytelności przedstawionej do potrącenia, zatem dokonanie potrącenie uznać należało za bezskuteczne.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 i 108 § 1 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności za wynik sporu. Powód przegrał proces, jest wiec zobowiązany zwrócić pozwanemu poniesione koszty procesu, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 7200 zł (stawka wynikająca z § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.