Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 26 października 2022 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Rafałko

Protokolant: Anna Lisiecka

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2022 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z wniosku N. K.

z udziałem Prezydenta (...) W.

w przedmiocie odwołania N. K. od decyzji Prezydenta (...) W. nr (...) z dnia 21 października 2022 r.

postanawia:

1.  oddalić odwołanie;

2.  ustalić, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sędzia Agnieszka Rafałko

Sygn. akt III Ns 84/22

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 26 października 2022r.

Odwołaniem z dnia 22 października 2022 roku złożonym za pośrednictwem ePUAP o godzinie 15:11:17, N. K. zaskarżył w całości decyzję Prezydenta (...) W. nr (...) z dnia 21 października 2022 roku.

Uzasadniając odwołanie skarżący wskazał, że w jego ocenie postanowienie Sądu Najwyższego w sprawie I NSNC 247/22 jest wadliwe zarówno w zakresie merytorycznym jak i faktycznym. Skarżący wskazał, iż w składzie rozpoznającym sprawę znajdują się osoby, które nie są sędziami, co potwierdziło TSUE w wydanych orzeczeniach, jak również uchwała połączonych Izb Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. w sprawie BSA I-4110-1/20 (odwołanie k. 32).

Na rozprawie w dniu 26 października 2022 roku wnioskodawca podtrzymał złożone odwołanie.

Uczestnik nie zajął w sprawie stanowiska na piśmie. Na rozprawie wskazał zaś, że decyzja została wydana zgodnie z obowiązującymi przepisami Ustawy Prawo o zgromadzeniach. Uczestnik podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji (protokół rozprawy z dnia 26 października 2022r.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wojewoda (...) decyzją z dnia 25 października 2021 roku, nr (...) wyraził zgodę na cykliczne organizowanie zgromadzenia w celu uczczenia rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości i wyrażenia dumy narodowej przez Stowarzyszenie (...) na terenie (...) W., na obszarze: od ronda (...)/pl. (...) (prostokąt wyznaczony liniami ulicy: al. (...) od ronda (...) do wysokości ul. (...), przedłużenie linii ul. (...) w stronę (...) do tego budynku, z drugiej strony linia wyznaczona ul. (...) do ul. (...) oraz przedłużenie linii wg ul. (...) do budynku (...)) z planowaną trasą przejścia: al. (...), most (...), ul. (...) (zejście pętlą z mostu) i ul. (...), ul. (...) z zakończeniem na błoniach Stadionu (...) w W., organizowanych raz do roku w dniu 11 listopada od 2021r. do 2023 r., w godzinach 14.00 - 19.00 ( decyzja Wojewody (...) z dnia 25 października 2021 roku k. 3-4).

W dniu 12 października 2022 r. N. K. złożył do Biura(...)
(...) W. zawiadomienie o zgromadzeniu zwołanym w dniu 11 listopada 2022r. w godzinach od 10.00 do 22.00 – 12 godzin, na rondzie (...) w W. w formie planowanej - pikieta stacjonarna na terenie ronda. Przewidywaną liczbę uczestników Wnioskujący określił na 1000 osób ( zawiadomienie k. 7).

Pismem z dnia 13 października 2022 r. Urząd (...) W. Biuro (...) poinformowało Wnioskodawcę, w odpowiedzi na zawiadomienie z dnia 12 października 2022 r., iż czas oraz miejsce zgłoszonego zgromadzenia w godzinach 10.00-22.00 na terenie ronda (...) pokrywa się ze zgromadzeniem zgłoszonym wcześniej. W związku z powyższym wezwano Wnioskodawcę, jako organizatora zgromadzenia zgłoszonego później, do dokonania zmiany miejsca lub czasu manifestacji, w taki sposób, aby informacja o zmianie dotarła do organu gminy do godziny. 8:00, dnia 18 października br. (pismo k. 6).

Mailem z dnia 18 października 2022r. skierowanym do Urzędu (...) W. Wnioskodawca wskazał, że odmawia zmiany miejsca i czasu zgromadzenia (mail k. 11).

Od przywołanej na wstępie decyzji Wojewody (...) z dnia 25 października 2021r., Prezydent (...) W. wniósł odwołanie. W wyniku powyższego Sąd Okręgowy w Warszawie, IV Wydział Cywilny, postanowieniem z 27 października 2021 r., sygn. akt IV Ns 128/21, uchylił w całości decyzję Wojewody. Na skutek zażalenia m.in. Wojewody (...), Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z 29 października 2021 r. wydanym w sprawie sygn. akt V ACz 656/21 oddalił zażalenie.

Postanowieniem z dnia 20 października 2022 roku wydanym w sprawie sygn. akt I NsNc 247/22, Sąd Najwyższy Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, po rozpoznaniu skargi nadzwyczajnej wniesionej przez Prokuratora Generalnego na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2021 r., w sprawie sygn. V ACz 656/21, uchylił w/w postanowienie w całości i poprzedzające je postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z 27 października 2021r. Oddalił w całości odwołanie Prezydenta (...) W. z dnia 26 października 2021r. od Decyzji Wojewody (...) nr (...) z dnia 25 października 2021 r. ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2022 roku k. 14-30).

Prezydent Miasta Stołecznego W., decyzją nr (...) z dnia 21 października 2022 roku, w oparciu o art. 26b ust. 3 i art. 14 pkt 3 Ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. prawo o zgromadzeniach, zakazał N. K. organizacji zgromadzenia zwołanego w dniu 11 listopada 2022 r. w godzinach 10.00-22.00 na rondzie (...) w W..

W uzasadnieniu decyzji Prezydent (...) W. wskazał, iż N. K. złożył w dniu 12 października 2022 roku do (...) W. zawiadomienie o zgromadzeniu zwołanym w dniu 11 listopada 2022r. w godzinach 10.00 – 22.00. W zawiadomieniu wskazał, iż w zgromadzeniu tym weźmie udział 1000 osób, a jako cel określił, że jest to „uczczenie Święta Niepodległości, demonstracja odbędzie się pod hasłem (...)”. Wskazano również, iż zawiadomienie zostało złożone w trybie art. 7 ustawy Prawo o zgromadzeniach, co umożliwia organizatorowi także korzystanie z dróg w sposób powodujący utrudnienia w ruchu drogowym. Podano również, że w dniu 21 października 2022 r. wpłynęło do Urzędu (...) W. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2022 roku, wydane w sprawie I NSNc 247/22, mocą którego uchylone zostało w całości postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2021 roku oraz postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z 27 października 2021 roku, IV Ns 128/21, a także oddalone zostało odwołanie Prezydenta (...) W. z dnia 26 października 2021 r. od Decyzji Wojewody (...) nr (...) z dnia 25 października 2021r. Jak wskazano w decyzji wyeliminowanie z obrotu prawnego zaskarżonych orzeczeń sądów powszechnych przywraca do obrotu Decyzję Wojewody (...) nr (...) z dnia 25 października 2021r. w przedmiocie zgody na organizację zgromadzeń cyklicznych zwołanych przez Stowarzyszenie (...) w dniach 11 listopada w latach 2021-2023 w godzinach od 14.00 do 19.00 na terenie (...) W., których program przewiduje zbiórkę uczestników na obszarze ronda (...) i pl. (...) (prostokąt wyznaczony liniami: al. (...) od ronda (...) do wysokości ul. (...), przedłużeniem linii ul. (...) w stronę (...) do tego budynku, z drugiej strony linią wyznaczoną ul. (...) do ul. (...) oraz przedłużeniem linii ul. (...) do budynku (...)) z planowaną trasą przejścia: al. (...), most (...), ul. (...) (zejście pętlą z mostu) i ul. (...), ul. (...) z zakończeniem na błoniach Stadionu (...) w W..

Jednocześnie wskazano, że w związku z tym, iż ustawodawca nałożył na organ gminy obowiązek wydania decyzji o zakazie przeprowadzenia zgromadzeń zwołanych w miejscu
i czasie, w których odbywają się zgromadzenia cykliczne, o których mowa w art. 26a ustawy Prawo o zgromadzeniach, organ orzekł jak w sentencji decyzji (decyzja nr (...) z dnia 21 października 2022 roku Prezydent (...) W. k. 2).

Zaskarżoną decyzję opublikowano w Biuletynie Informacji Publicznej w dniu 21 października 2022 r. o godz. 17:00.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż zważywszy na datę i godzinę publikacji zaskarżonej decyzji w BIP oraz datę i godzinę wniesienia odwołania, należy uznać, iż skarżący zachował termin do wniesienia odwołania określony w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 24 lipca 2015r. Prawo o zgromadzeniach.

Odnosząc się do treści odwołania skarżącego wskazać należy co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 16 ust.1 ustawy Prawo o zgromadzeniach, odwołanie od decyzji o zakazie zgromadzenia wnosi się bezpośrednio do sądu okręgowego właściwego ze względu na siedzibę organu gminy w terminie 24 godzin od jej udostępnienia w Biuletynie Informacji Publicznej. Wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji o zakazie zgromadzenia.

Z powyższego wynika, iż przepisy ustawy prawo o zgromadzeniach w sposób rygorystyczny odnoszą się do zakresu, jaki podlega badaniu w trybie odwołania przez sąd. Z wskazanych przepisów wynika jednoznacznie, iż zakresem tym objęta jest jedynie decyzja organu o zakazie zgromadzenia. Ustawa Prawo o zgromadzeniach nie przewiduje możliwości badania prawidłowości innych decyzji skutkujących wydaniem zakazu zgromadzenia. Takie postępowanie niej jest znane w/w ustawie.

W odniesieniu do powyższego wskazać należy, iż skarżący nie wskazał na jakiekolwiek wady samej decyzji. Odniósł się natomiast do ważności postanowienia wydanego dnia 20 października 2022 roku w sprawie sygn. akt I NsNc 247/22 przez Sąd Najwyższy Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, wskazując iż jest to orzeczenie nieistniejące. Powyższy zarzut nie okazał się, w ocenie Sądu Okręgowego, skuteczny.

Jak wynika z art. 59 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym, w rozpoznawaniu skarg nadzwyczajnych, spraw, o których mowa w art. 27a § 1 pkt 1, oraz w innych postępowaniach dyscyplinarnych, w których Sąd Najwyższy jest właściwy na podstawie przepisów odrębnych ustaw, uczestniczą ławnicy Sądu Najwyższego. Zgodnie z art. 59 § 2 tej ustawy, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, w sprawach wskazanych w § 1, Sąd Najwyższy orzeka w składzie 2 sędziów Sądu Najwyższego i 1 ławnika Sądu Najwyższego.

Postanowienie z dnia 20 października 2022 roku zapadło w składzie SSN Janusz Niczyporuk (sprawozdawca), SSN Oktawian Nawrot, Agnieszka Inga Zielonka (ławnik Sądu Najwyższego). Tym samym nie ma postaw do wywodzenia, aby skład rozpoznający sprawę był nieprawidłowy, a co za tym idzie aby orzeczenie było nieważne.

Oceniając zasadność zarzutu skarżącego nie mogło również ujść uwadze Sądu, iż Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 4 listopada 2021 r. (III FSK 4104/21), wskazał, że sędzia sądu administracyjnego bądź asesor sądowy w wojewódzkim sądzie administracyjnym, powołany do sprawowania urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, jest sędzią Rzeczypospolitej Polskiej i sędzią europejskim w rozumieniu art. 2 i art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/30 ze zm.) oraz art. 6 ust. 13 TUE w związku z art. 47 Karty Praw Podstawowych (Dz.Urz. UE C 303 z 14 grudnia 2007 r., s. 1), a także art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.), także wówczas, gdy procedura poprzedzająca jego powołanie mogła być dotknięta wadami. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny, „aktu powołania dokonuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, czyli organu, któremu na mocy art. 186 Konstytucji powierzono szczególne zadanie stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Konstytucja zakłada zatem, że akt nominacyjny na stanowisko sędziego to efekt opartego na współdziałaniu dwóch organów konstytucyjnych, przy czym Krajowa Rada Sądownictwa opiniuje kandydatów na sędziów i ostatecznie decyduje o zwróceniu się z wnioskiem o powołanie, Prezydent zaś dokonuje aktu powołania. Istnieje zatem wyraźny rozdział kompetencji obu wskazanych organów konstytucyjnych w postępowaniu nominacyjnym na urząd sędziego. W stanie prawnym obowiązującym do wejścia w życie ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. nie było wątpliwości, że określony konstytucyjnie model powoływania sędziów ma charakter kooptacyjny, tj. wyboru kandydata do przedstawienia Prezydentowi celem powołania dokonywało środowisko sędziowskie, co wiązało się z tym, że stanowiących zdecydowaną większość składu członków-sędziów Krajowej Rady Sądownictwa wybierali sędziowie. Rola Prezydenta rozumiana była wówczas w kategoriach formalnoprawnych, tzn. dokonywał powołania na stanowisko sędziego kandydata z pozytywną rekomendacją Krajowej Rady Sądownictwa. Niemniej jednak zdarzały się przypadki, gdy Prezydent odmawiał powołania kandydata objętego wnioskiem Krajowej Rady Sądownictwa, próbując zaznaczyć w ten sposób, że jego rola w tej procedurze nie ma charakteru tylko formalnego, aczkolwiek odmowy powołania nie uzasadniał.

Zdaniem Sądu nie ma podstaw do wywodzenia, aby powyższe stanowisko nie miało odniesienia do sędziów sądów powszechnych czy też Sądu Najwyższego. W ocenie Sądu, powyższe stanowisko należało uznać za właściwe również w odniesieniu zarówno do sędziów sądów powszechnych jak również Sądu Najwyższego, szczególnie wobec art. 42a § 1 i 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001r. prawo o ustroju sądów powszechnych, czy art. 29 § 2 i 3 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 roku o Sądzie Najwyższym.

W świetle powyższego brak było podstaw do kwestionowania ważności postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2022r. a co za tym idzie słusznie wskazał organ w uzasadnieniu decyzji, iż w wyniku powyższego postanowienia z dnia decyzja Wojewody (...) z dnia 25 października 2021r. wydana w sprawie (...) co do ustalenia w okresie od 2021 r. do 2023r. w godzinach 14.00-19.00 zgromadzenia cyklicznego jest decyzją obowiązującą i wiążącą organ. Jak wskazano, zakres badania prawidłowości decyzji organu jest ściśle określony. Sąd nie jest zatem uprawniony do badania prawidłowości decyzji Wojewody (...) nie tylko z uwagi na wspomniany zakres wyznaczony przez ustawę Prawo o zgromadzeniach, ale również z uwagi na fakt, iż jest to decyzja ostateczna, zaś w postępowaniu cywilnym, jak wskazał Sąd Apelacyjny w Gdańsku V Wydział Cywilny w wyroku z dnia 23 marca 2017 r. V ACa 718/15, weryfikacja decyzji administracyjnych jest ograniczona, gdyż ostateczne decyzje administracyjne o charakterze konstytutywnym wydane przez właściwe organy i w zakresie ich kompetencji tworzą stany prawne, których sądy cywilne nie mogą pomijać i muszą je uwzględniać przy rozstrzyganiu sprawy. Sąd jest także związany decyzją deklaratoryjną wydaną w sprawie administracyjnej w sensie materialnoprawnym, a więc wynikającej ze stosunków z zakresu prawa administracyjnego; nie jest zaś związany decyzją deklaratoryjną wydaną w sprawie cywilnej z punktu widzenia prawa materialnego, lecz przekazanej na podstawie przepisu szczególnego do właściwości organu administracyjnego.

Na marginesie wskazać należy, iż zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. prawo o zgromadzeniach, organ gminy wydaje decyzję o zakazie zgromadzenia nie później niż na 96 godzin przed planowaną datą zgromadzenia, jeżeli:

1)  jego cel narusza wolność pokojowego zgromadzania się, jego odbycie narusza art. 4 lub zasady organizowania zgromadzeń albo cel zgromadzenia lub jego odbycie naruszają przepisy karne;

2)  jego odbycie może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach, w tym gdy zagrożenia tego nie udało się usunąć w przypadkach, o których mowa w art. 12 lub art. 13;

3)  zgromadzenie ma się odbyć w miejscu i czasie, w których odbywają się zgromadzenia organizowane cyklicznie, o których mowa w art. 26a.

Zgodnie z art. 26 a) ust. 1 – 3 ustawy, jeżeli zgromadzenia są organizowane przez tego samego organizatora w tym samym miejscu lub na tej samej trasie co najmniej 4 razy w roku według opracowanego terminarza lub co najmniej raz w roku w dniach świąt państwowych i narodowych, a tego rodzaju wydarzenia odbywały się w ciągu ostatnich 3 lat, chociażby nie w formie zgromadzeń i miały na celu w szczególności uczczenie doniosłych i istotnych dla historii Rzeczypospolitej Polskiej wydarzeń, organizator może zwrócić się z wnioskiem do wojewody o wyrażenie zgody na cykliczne organizowanie tych zgromadzeń (ust. 1). We wniosku, o którym mowa w ust. 1, organizator podaje uzasadnienie celu cyklicznego organizowania zgromadzeń ze wskazaniem liczby i terminarza ich organizacji (ust. 2). Organizator składa wniosek, o którym mowa w ust. 1, do wojewody nie później niż na 7 dni przed planowaną datą pierwszego z cyklu zgromadzeń (ust. 3).

Zgodnie z art. 26 b) ust. 3 ustawy prawo o zgromadzeniach. jeżeli wojewoda wydał zgodę na odbycie zgromadzenia cyklicznego w miejscu i czasie, w których miało się odbyć inne zgromadzenie, organ gminy, w ciągu 24 godzin od otrzymania informacji, o której mowa w ust. 2, wydaje decyzję, o której mowa w art. 14 pkt 3. Z kolei zgodnie z art. 26b) ust. 4 ustawy w przypadku niewykonania przez organ gminy obowiązku, o którym mowa w ust. 3, to wojewoda wydaje niezwłocznie zarządzenie zastępcze o zakazie zgromadzenia.

Jak wskazano powyżej decyzja Wojewody (...) jest decyzją ostateczną. W jej wyniku do 2023r. ustanowiono zgromadzenie cykliczne na terenie (...) W. na obszarze: od ronda (...)/pl. (...) (prostokąt wyznaczony liniami ulicy: al. (...) od ronda (...) do wysokości ul. (...), przedłużenie linii ul. (...) w stronę (...) do tego budynku, z drugiej strony linia wyznaczona ul. (...) do ul. (...) oraz przedłużenie linii wg ul. (...) do budynku (...)) z planowaną trasą przejścia: al. (...), most (...), ul. (...) (zejście pętlą z mostu) i ul. (...), ul. (...) z zakończeniem na błoniach Stadionu (...) w W. organizowanych raz do roku w dniu 11 listopada od 2021 do 2023 w godzinach 14.00 - 19.00. Skarżący zgłosił zaś zgromadzenie zwołane w dniu 11 listopada 2022r. w godzinach od 10.00 do 22.00 – 12 godzin na rondzie (...) w W. w formie planowanej pikietą stacjonarnej na terenie ronda. Miejsce zgromadzenia oraz jego czas pokrywa się więc z trasą jaka przebiega marsz organizowany w ramach zgromadzenia cyklicznego. Jak wynika z dokumentacji znajdującej się w aktach, skarżący pomimo przekazanej informacji o zgromadzeniu cyklicznym i zwróceniu się organu o wyznaczenie innej trasy, powyższego nie uczynił wskazując, iż odmawia zmiany miejsca i czasu zgromadzenia.

W tym stanie rzeczy Prezydent (...) W. wydał prawidłową decyzję o zakazie zgromadzenia. Co prawda artykuł 12 ustawy prawo o zgromadzeniach daje możliwość zgłoszenia dwóch lub więcej zgromadzeń w tym samym czasie jednakże w ściśle określonych warunkach m.in. przy zachowaniu odległości nie mniejszej niż 100 m pomiędzy zgromadzeniami i odbyciu ich w taki sposób, aby ich przebieg nie zagrażał życiu i zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach. Dodatkowo w zd. 2 ustawodawca poczynił zastrzeżenie, iż w przypadku gdy wniesione zawiadomienie nie spełniało wymagań określonych w art. 10, o kolejności wniesienia tego zawiadomienia decydują data, godzina i minuta jego ponownego wniesienia, o ile tak wniesione zawiadomienie spełnia te wymagania. Zgromadzeniom, o których mowa w art. 26a), przysługuje pierwszeństwo wyboru miejsca i czasu zorganizowania zgromadzenia. Tym samym w świetle powyższego wobec niespełnienia przez skarżącego powyższego wymogu i zgłoszenia zgromadzenia w miejscu i czasie, w którym zgłoszone jest zgromadzenie cykliczne, bez zachowania wymogów o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy, należało uznać, iż decyzja Prezydenta (...) W. z dnia 21 października 2022 r. Nr (...) została wydana zgodnie z obowiązującą ustawą prawo o zgromadzeniach.

Z tych też względów orzeczono jak w pkt. 1 sentencji postanowienia.

Treść pkt. 2 postanowienia uzasadnia art. 520 § 1 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

(...)

a)  (...);

b)  (...).