Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 kwietnia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Aleksandra Różalska-Danilczuk

po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2025 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko A. B. i M. B.

o zapłatę

1.  zasądza solidarnie od pozwanych A. B. i M. B. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 726.531,72 zł (siedemset dwadzieścia sześć tysięcy pięćset trzydzieści jeden złotych 72/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 662.243,48 zł od dnia 23 września 2017 r. do dnia zapłaty, oraz odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych od kwoty skapitalizowanych odsetek tj. od kwoty 64,288,24 zł za okres od dnia 15 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza solidarnie od pozwanych A. B. i M. B. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 56.060,00 zł (pięćdziesiąt sześć tysięcy sześćdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt IV C 719/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 stycznia 2018 r. (data nadania – k.104) powód (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. (wcześniej (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.) wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym przeciwko A. B. i M. B. kwoty 726.531,72 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczonym od kwoty kapitału kredytu za okres od dnia następnego po dniu wystawienia wyciągu z ksiąg bankowych tj. od dnia 23 września 2017 r. do dnia zapłaty, oraz odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych od kwoty skapitalizowanych odsetek tj. od kwoty 64,288,24 zł za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu swojego stanowiska powód wskazał, iż w dniu 18 października 2010 r. została zawarta pomiędzy stronami umowa o kredyt hipoteczny nr (...). Pozwani nie wywiązali się z ciążącego na nich zobowiązania terminowego dokonywania spłat w wysokościach ustalonych w umowie. W związku z tym powód pismem z dnia 17 maja 2017 r. r. wypowiedział umowę kredytu, stawiając całą należność w stan wymagalności. Wobec braku zapłaty żądanej kwoty przez pozwanych, powód w dniu 22 września 2017 r. wystawił wyciąg z ksiąg banku nr (...), stwierdzający zadłużenie pozwanych. Na roszczenie powoda składają się: 662.243,48 zł tytułem kapitału, 54.000,79 zł tytułem odsetek umownych, naliczonych za okres od dnia 29 sierpnia 2016 r. do dnia 30 czerwca 2017 r. oraz 10.287,45 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych od kwoty kapitału z okres od dnia 1 lipca 2017 r. do dnia 21 września 2017 r. tj. do dnia poprzedzającego wystawienie wyciągu z ksiąg bankowych /pozew – k.3-6, pismo procesowe strony powodowej – k.248-252, 615-616, 910-911,1008-1023, 1110-1119/.

Zarządzeniem z dnia 5 lutego 2018 r. Sąd Okręgowy w Warszawie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i zarządził rozpoznanie sprawy w postępowaniu upominawczym /zarządzenie – k.106/.

Nakazem zapłaty z dnia 28 marca 2018 r. wydanym w postępowaniu upominawczym pod sygn.. XXV Nc 47/18 Sąd Okręgowy w Warszawie nakazał pozwanym A. B. oraz M. B., aby zapłacili solidarnie na rzecz (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.: kwotę 726.531,72 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 662.243,48 zł od dnia 23 września 2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 64.288,24 zł od dnia 15 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty

oraz kwotę 16.298,75 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu, w terminie dwóch tygodni od doręczenia niniejszego nakazu zapłaty, albo wnieśli w tym terminie do tutejszego Sądu sprzeciw /nakaz zapłaty – k.112/.

Powyższy nakaz zapłaty utracił moc na skutek wniesionia w dniu 17 kwietnia 2018 r. /data nadania – k. 222/ przez pozwanych A. B. i M. B. sprzeciwu od wydanego nakazu zapłaty. Pozwani zaskarżyli nakaz zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na ich rzecz od powoda kosztów postępowania.

W uzasadnieniu sprzeciwu oraz w dalszym toku postępowania pozwani podnosili nieważność zawartej przez strony umowy, wskazując iż nie otrzymali od banku egzemplarza umowy w momencie jej zawarcia, a dopiero nastąpiło to za pośrednictwem poczty po znacznym upływie czasu oraz że bank zaniechał zaznajomienia ich z obowiązującą strukturą raty kredytu. Powoływali się na abuzywności postanowień umowy oraz zarzucili naruszenie art. 58 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 69 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo bankowe oraz art. 353 ¹ k.c. wskazując, że postanowienia umowy nie były uzgadniane indywidualnie i nie zawierają istotnych elementów, gdyż nie określają proporcji między częścią odsetkową a kapitałową raty. oraz że postanowienia umowy kredytu wiążące świadczenie pozwanych ze stopą referencyjną WIBOR rażąco naruszają interesy konsumentów, przerzucając na nich ryzyko kredytowe, z jednoczesnym zaniechaniem poinformowania o wpływie stopy referencyjnej na wysokość raty. Pozwani zarzucili zawarcie umowy z wykorzystaniem wzorca przygotowanego przez bank i przyznanie kontrahentowi konsumenta uprawnienia do jednostronnej zmiany umowy bez ważnej przyczyny wskazanej w umowie. Pozwani zwrócili również uwagę na fakt przyznania sobie przez bank upoważnienia do dokonania arbitralnej zmiany wysokości odsetek od zadłużenia przeterminowanego. Wskazywali również na nieudowodnienie wysokości roszczenia oraz brak wymagalności roszczenia. Pozwani kwestionowali skuteczność i prawidłowość wypowiedzenia umowy przez powoda oraz podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia powołując się na rozpoczęcie jego biegu osobno dla każdej raty kredytu /sprzeciw – k. 120-137,226-243, protokół z rozprawy z dnia 28 września 2020 r. – k. 553-553v., pismo procesowe strony pozwanej – k.317-333, 619-644, 913-956, 1091-1104,1120-1139, pismo zawierające ostateczne stanowisko w sprawie – k.1296-1309/.

Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2018 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zawiesił postępowanie w niniejszej sprawie na podstawie art. 174 § 1 pkt. 1 k.p.c. i jednocześnie podjął je z udziałem następcy prawnego pozwanego (...) Bank (...) S.A. w W. – (...) z siedzibą w W. /postanowienie – k. 341-342/.

Następnie postanowieniem z dnia 18 grudnia 2019 r. Sąd Okręgowy w Warszawie ponownie zawiesił postępowanie w sprawie na podstawie art. 174 § 1 pkt. 1 k.p.c. sygn. akt XXV C 2909/18 i podjął postępowanie z udziałem następcy prawnego powoda (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. /postanowienie – k.483/.

W dniu 19 kwietnia 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie wydał w niniejszej sprawie wyrok, którym zasądził solidarnie od pozwanych A. B. i M. B. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 726.531,72 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 662.243,48 zł od dnia 23 września 2017 r. do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczonych od kwoty skapitalizowanych odsetek tj. od kwoty 64,288,24 zł za okres od dnia 15 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty. W pkt 2 wyroku Sąd zasądził solidarnie od pozwanych A. B. i M. B. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 47.960,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu /wyrok – k.608/.

Pozwani wnieśli apelację od powyższego wyroku /apelacja – k.673-740/, w wyniku rozpoznania której Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 16 maja 2023 r. wydanym w sprawie V ACa 1209/22 uchylił zaskarżony wyrok i zniósł postępowanie w zakresie posiedzenia niejawnego z dnia 19 kwietnia 2022 r. oraz przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego /wyrok – k.876-894/. K,893-894

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 września 2010 r. pozwani A. B. i M. B. zwrócili się do (...) z wnioskiem o udzielenie kredytu hipotecznego restrukturyzacyjnego. Wnioskowali nim o udzielenie kredytu w kwocie 735 771,06 zł w walucie PLN. We wniosku zawarte było oświadczenie wnioskodawców związane z ubieganiem się o kredyt hipoteczny restrukturyzacyjny oprocentowany zmienną stopą procentową. Zgodnie z przedmiotowym oświadczeniem pozwani wskazali, iż zostali zapoznani przez pracownika banku z kwestią ryzyka zmiany stopy procentowej, są świadomi ponoszenia ryzyka zmiany stopy procentowej, która ma wpływ na wysokość zobowiązania względem banku wynikającego z wnioskowanego kredytu oraz na wysokość rat spłaty kredytu oraz że zapoznali się z dokumentami o nazwie ,,informacje istotne dla oceny ryzyka i kosztów związanych z zawarciem umowy o kredyt hipoteczny w (...) /wniosek – k.1049-1056,1181-1191, 1215, -1222, oświadczenie - 1179—1180,1214/.

Pozwani byli zainteresowani zaciągnięciem przedmiotowego zobowiązania celem restrukturyzacji uprzednio udzielonych kredytów. W załączniku do wniosku złożyli oświadczenie konsolidacyjne dotyczące zobowiązań kredytowych wobec (...). Jako wnioskowaną kwotę pozwani podali 736 471,06 zł /oświadczenie – k.1045, 1192-1193,1223, zeznania pozwanego – k.553-555,993-997/.

W wyniku rozpoznania wniosku, w dniu 22 września 2010 r. bank wydał pozytywną decyzję kredytową /decyzja – k.1142-1143/.

Pozwanym zależało im na obniżeniu wysokości miesięcznej raty. Otrzymali z banku propozycję zabezpieczenia kredytu poprzez ustanowienie hipoteki, co miało zmniejszyć oprocentowanie kredytu. W dniu 18 października 2010 r. pozwani zawarli z (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W. umowę o kredyt hipoteczny nr (...) (dalej zwana umową) /umowa – k.35-40,1059-1064, 1194-1200, 1224-1229, zeznania pozwanego – k.553-555,993-997/.

Na podstawie przedmiotowej umowy bank udzielił kredytobiorcom kredytu na cel i na warunkach określonych w przedmiotowej umowie, zaś kredytobiorcy zobowiązali się do korzystania z kredytu na warunkach określonych w umowie i regulaminie oraz zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami, opłatami, prowizjami i innymi kosztami w terminach spłaty określonych w umowie (§ 1 umowy).

W § 2 umowy bank zobowiązał się do oddania do dyspozycji kredytobiorców kwoty w wysokości 767.407, 20 zł. Kredyt przeznaczony był na spłatę i restrukturyzację zobowiązań w innym banku oraz koszty dodatkowe związane z udzieleniem kredytu. Okres kredytowania wynosił 240 miesięcy. Nie została pobrana prowizja od udzielenia kredytu.

W myśl § 3 umowy kredyt oprocentowany był wg zmiennej stopy procentowej, która na dzień sporządzenia umowy wynosiła 11,32% w stosunku rocznym, z zastrzeżeniem postanowień regulaminu w zakresie ustalania wysokości oprocentowania. Zmienna stopa procentowa ustalana była jako suma stopy referencyjnej WIBOR 3M oraz stałej marży banku w wysokości 7,50 punktów procentowych. Oprocentowanie kredytu miało ulegało zmianie w zależności od zmiany stopy referencyjnej WIBOR 3M.

W § 4 umowy strony postanowiły, iż bank będzie uprawniony do pobierania opłat i prowizji określonych w taryfie oprocentowania, opłat i prowizji dla kredytów hipotecznych (...). Jednocześnie w § 4 ust. 2 zastrzeżono dla banku prawo do zmiany wysokości opłat i prowizji w sytuacjach określonych w regulaminie. Bank miał informować klientów o zmianach wysokości opłat i prowizji w sposób określony w regulaminie.

Wypłata kredytu miała nastąpić jednorazowo. Warunkiem wypłaty kredytu było spełnienie przez kredytobiorców warunków uruchomienia kredytu, w tym określonych w decyzji kredytowej przekazanej kredytobiorcom. Kredyt miał zostać wypłacony na podstawie złożonej w banku przez kredytobiorców pisemnej dyspozycji wypłaty środków z kredytu według wzoru obowiązującego w banku (§ 5 umowy).

Kredytobiorcy mieli dokonywać spłaty rat kredytu obejmujących część kapitałową oraz część odsetkową w terminach i wysokościach określonych w umowie. Spłata kredytu miała następować w 240 miesięcznych równych ratach. W okresie karencji kapitału płatne miały być wyłącznie raty odsetkowe. Data płatności pierwszej raty kredytu uzależniona była od daty wypłaty kredytu lub pierwszej jego transzy. O wysokości i dacie płatności pierwszej raty kredytu bank miał poinformować kredytobiorców listownie w terminie 14 dni od dnia uruchomienia kredytu. Raty kredytu orz inne należności związane z kredytem pobierane miały być z rachunku bankowego prowadzonego w złotych i wskazanego w treści pełnomocnictwa, stanowiącego załącznik do umowy. Kredytobiorcy zobowiązani byli do utrzymywania wystarczających środków na przedmiotowym rachunku (§ 6 umowy).

Stosownie do § 7 umowy jako zabezpieczenie spłaty kredytu zostało ustanowione zabezpieczenie w postaci hipoteki kaucyjnej do kwoty 997.629,36 zł na zabezpieczenie spłaty kredytu ustanowioną na rzecz banku na: spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego w W. przy ul. (...) nr lokalu (...) oraz cesji praw na rzecz banku z polisy ubezpieczenia ww. nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych.

W myśl § 8 umowy od zadłużenia przeterminowanego bank miał pobierać odsetki o charakterze zmiennym, które w dniu sporządzenia umowy wynosiły 16% w stosunku rocznym.

Kredytobiorcy oświadczyli, że wyrażają zgodę na wystawienie przez bank bankowego tytułu egzekucyjnego do kwoty 1 534 814,40 zł. Bank miał prawo objąć bankowym tytułem egzekucyjnym – obok wierzytelności kapitałowych – także odsetki i koszty związane z realizacją umowy. Jednocześnie strony postanowiły, iż bank będzie mógł wystąpić o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności w terminie 5 lat od dnia rozwiązania umowy (§ 9 umowy).

Załącznikiem do umowy było oświadczenie kredytobiorców związane z zaciągnięciem kredytu zabezpieczonego hipoteką, w którym oświadczyli, że zostali zapoznani przez pracownika banku z kwestią ryzyka zmiany stopy procentowej i są świadomi ponoszenia ryzyka zmiany stopy procentowej, która ma wpływ n wysokość zobowiązania względem banku wynikającego z umowy o kredyt oraz na wysokość rat spłaty kredytu /oświadczenie - k. 41/.

W zakresie nieuregulowanym umową zastosowanie znaleźć miały postanowienia regulaminu kredytu hipotecznego udzielanego przez (...), który stanowił integralną częścią umowy (§ 16 ust. 1 umowy) /regulamin – k.42-52,1065-1075, 1201-1212, 1230-1240/.

Zgodnie z § 2 ust. 1 regulaminu użyta w treści regulaminu definicja kredytu oznaczała kredyt hipoteczny udzielany przez bank na cel mieszkaniowy, refinansowanie zobowiązań kredytobiorcy wobec instytucji finansowych lub dowolny cel konsumpcyjny, w którym podstawowym zabezpieczeniem wierzytelności banku jest hipoteka. Natomiast WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) oznaczał stopę procentową, według której banki gotowe są udzielać pożyczek w złotych innym bankom na (...) rynku bankowym, przy czym indeks przy nazwie stopy oznacza okres jakiego dotyczy stopa, np.: 1M- jeden miesiąc, 3M – trzy miesiące, 6M – sześć miesięcy, 1Y – jeden rok. Stopa WIBOR ustalana jest w dni robocze na podstawie stóp zgłaszanych przez uczestników fixingu organizowanego przez (...) Stowarzyszenie (...) ((...)) i podawana jest ok. godz. 11 czasu środkowoeuropejskiego przez serwis (...) (§ 17 lit. a regulaminu).

W myśl § 4 regulaminu kredyt udzielany był w złotych. Natomiast stosownie do § 5 Kredyt oprocentowany był według zmiennej stopy procentowej, o ile postanowienie umowy nie stanowiły inaczej. Odsetki naliczane miały być codziennie od bieżącego salda zadłużenia, przy założeniu że rok ma 365 dni, a miesiąc rzeczywistą ilość dni. Zmienna stopa procentowa w pierwszym okresie bazowym była ustalana jako suma stopy referencyjnej, o której mowa w § 2 pkt. 17 umowy w wysokości obowiązującej w banku w momencie uruchomienia kredytu oraz marży banku określonej w umowie, na podstawie decyzji kredytowej, celu kredytu, ryzyka transakcji oraz aktualnej taryfy.

W przypadku opóźnień w spłacie kredytu bank miał stosować oprocentowanie od zadłużenia przeterminowanego. Odsetki te naliczane miały być od przeterminowanego kapitału kredytu, który nie został spłacony przez kredytobiorców w terminie – począwszy od dnia wymagalności do dnia poprzedzającego dzień spłaty włącznie. Od dnia postawienia kredytu w całości lub części w stan wymagalności (po upływie okresu wypowiedzenia umowy w całości lub części). Bank miał prawo stosować oprocentowanie od zadłużenia przeterminowanego w stosunku do całkowitej wymagalnej kwoty, obejmującej w szczególności kapitał kredytu, odsetki oraz inne należności wynikające z umowy (§ 6 regulaminu).

W myśl § 7 regulaminu środki z kredytu miały być wypłacane na rachunek bankowy wskazany w dyspozycji wypłaty środków z kredytu składanej w placówce banku przez kredytobiorców. W przypadku udzielania kredytu kilku osobom dyspozycja wypłaty środków z kredytu podpisana przez któregokolwiek kredytobiorcę jest skuteczna względem wszystkich kredytobiorców.

Raty spłaty kredytów w złotych i kredytów indeksowanych do waluty obcej spłacanych zgodnie z umową w złotych miały być pobierane z rachunku bankowego kredytobiorców prowadzonego w złotych (§ 9 regulaminu).

O ile umowa nie stanowiła inaczej, raty kredytu miały być pobierane w odstępach miesięcznych. Dzień miesiąca, w którym następowało uruchomienie kredytu wyznaczał dni wymagalności rat spłaty kredytu w kolejnych miesiącach (§10 regulaminu).

Stosownie do § 11 regulaminu wysokość rat spłaty kredytu należnych za poszczególne okresy rozliczeniowe mogła ulegać zmianom w szczególnie uzasadnionych przypadkach: zmiana salda zadłużenia w związku z uruchomieniem kolejnej transzy kredytu w przypadku kredytów wypłacanych w transzach; zakończenia okresu karencji; zmiany wysokości oprocentowania; zmiany długości okresu kredytowania; zmiany kwoty kredytu; dokonania wcześniejszej częściowej spłaty kredytu; dokonania zmiany waluty kredytu.

W myśl § 15 ust. 1 regulaminu na kredytobiorcach ciążył obowiązek zapłaty wszelkich opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z zawartą umową, zgodnie z obowiązującą w baku taryfą. Bank był uprawniony do zmiany taryfy w przypadku zmiany któregokolwiek z następujących parametrów: wysokości stóp procentowych krajowego rynku pieniężnego, wysokości rezerwy obowiązkowej, poziomu jakichkolwiek stóp procentowych ustalonych przez Radę Polityki Pieniężnej lub NBP, poziomu inflacji, wskaźnika kosztów finansowania działalności banku, dochodów z lokowania środków pieniężnych, formy lub zakresu wykonywania danej czynności, wysokości kosztów danej czynności (§ 15 ust. 4 regulaminu).

W przypadku zmiany taryfy w części dotyczącej opłat i prowizji obowiązujących po uruchomieniu kredytu bank miał wysyłać kredytobiorcom wyciąg ze zmian dotyczących kredytobiorców wraz z najbliższym harmonogramem spłaty. Zmienione opłaty i prowizje zaczynały obowiązywać po upływie 14 dni od doręczenia zmian chyba, że kredytobiorcy w tym terminie złożyli pisemne wypowiedzenie umowy (§ 15 ust. 5 regulaminu).

W § 22 ust. 1 pkt 5 regulaminu bank zastrzegł sobie prawo, w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorców warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorców zdolności kredytowej, do wypowiedzenia umowy w całości lub części, z zachowaniem okresu wypowiedzenia w wysokości 30 dni, a w przypadku zagrożenia upadłością przedsiębiorcy – 7 dni.

W przypadku wypowiedzenia umowy w całości, po upływie okresu wypowiedzenia umowy, cały kredyt wraz z odsetkami oraz innymi należnościami wynikającymi z umowy stawiany był w stan wymagalności, co oznaczało obowiązek kredytobiorców zapłaty na rzecz banku ww. należności pierwszego dnia bezpośrednio następującego po upływie okresu wypowiedzenia umowy (§ 22 ust. 3 regulaminu).

Umowa została przez strony zawarta w oddziale banku podczas drugiego spotkania z pracownikiem banku. Przed tym dniem pozwani nie mieli możliwości zapoznania się z treścią umowy. Umowa została zawarta na wzorcu umownym sporządzonym przez bank. Nie poinformowano ich o możliwości negocjowania poszczególnych postanowień umownych, Pozwani nie otrzymali w dniu zawarcia umowy jej egzemplarza dla siebie. Został on dosłany im pocztą /zeznania pozwanego – k.553-555, 993-997/.

W piśmie z dnia 16 września 2014 r. bank poinformował, iż na dzień 15 września 2014 r. występuje 48 dniowa zaległość w spłacie kredytu na kwotę 14 824,38 zł (suma zaległości w spłacie kapitału w kwocie 2811,91 zł, odsetek w kwocie 11 986,97 zł i odsetek karnych w kwocie 25,50 zł). Jednocześnie bank wskazał, iż kwota ta nie stanowi aktualnej kwoty zadłużenia wynikającej z harmonogramu spłat, w związku z czym po uregulowaniu zaległości koniecznym jest również dokonanie spłaty bieżącej raty kredytu zgodnie z aktualnym harmonogramem / pismo z 16.09.2014 r. – k. 138/.

Dnia 16 lutego 2015 r. powód wezwał pozwanych do natychmiastowej spłaty zadłużenia z tytułu umowy kredytu hipotecznego zrestrukturyzowanego, które na dzień 16 lutego 2015 r. wynosiło 14211,47 zł /wezwanie do zapłaty – k.163/.

Strony prowadziły korespondencję e-mail na temat na temat wysokości istniejącego zadłużenia. Pozwani podjęli również negocjacje w zakresie obniżenia wysokości marży /wydruk wiadomości – k.164-165, pismo z 24.03.2016 r. – k.167, zeznania pozwanego – k.553-555, 993-997/.

Pismem datowanym na 13 czerwca 2016 r. bank wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty 28001,81 zł niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni. W wezwaniu zawarte było pouczenie o możliwości restrukturyzacji zobowiązania /wezwanie do zapłaty – k.515,517, wydruk śledzenia przesyłki – k.516,518/.

W dniu 15 marca 2017 r. pozwani zwrócili się do banku z pismem przedstawiającym ich propozycję restrukturyzacji kredytu wraz z którym złożyli komplet dokumentów niezbędnych do restrukturyzacji. Następnie strony prowadziły w tej sprawie wymianę korespondencji /pismo z 15.03.2017 r. – k.168-169, wydruk wiadomości – k.170-177/.

Wobec nieuregulowania należności pismem datowanym na 17 maja 2017 r. wypowiedział pozwanym umowę kredytu hipotecznego nr (...) z dnia 18 października 2010 r. z zachowaniem trzydziestodniowego okresu wypowiedzenia. W piśmie bank wskazał, iż wraz z upływem okresu wypowiedzenia, całość zadłużenia miała zostać postawiona w stan natychmiastowej wymagalności, a pozwani zobowiązani byli do spłaty kwoty kredytu wynoszącej według stanu na dzień sporządzenia pisma 708.437,41 zł. Jednocześnie w piśmie tym powód wezwał pozwanych do bezzwłocznej spłaty bieżącego zadłużenia wynikającego z zawartej przez strony umowy, w wysokości wynoszącej na dzień sporządzenia pisma 60706,04 zł. Wypowiedzenie zostało skutecznie doręczone pozwanym w dniu 6 czerwca 2017 r. /wypowiedzenie - k.53, 56, potwierdzenie odbioru – k.54-55,57-58/.

Pozwani skierowali do powoda reklamację dotyczącą wypowiedzenia, jak i wysokości zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt hipoteczny. W odpowiedzi na powyższe bank w piśmie z dnia 26 maja 2017 r. wyjaśnił sposób wyliczenia wysokości zadłużenia, wskazując że kształtuje się ono następująco: kwota do spłaty 649 118,90 zł (z czego 644 716,98 zł tytułem kapitału oraz 4 401,92 zł tytułem odsetek) oraz zaległość w spłacie kredytu – 60 749,24 zł (z czego 17 526,50 zł tytułem kapitału, 42 597,12 zł tytułem odsetek, 625,62 zł tytułem odsetek karnych), Jednocześnie bank podkreślił, iż przed dokonaniem wypowiedzenia wielokrotnie podejmował próby kontaktu w celu polubownego rozwiązania sprawy /pismo z 26.05.2017 r. – k.182-183/.

Kolejno w piśmie z dnia 21 czerwca 2017 r. pozwani złożyli odwołanie od decyzji w przedmiocie wypowiedzenia umowy i wnieśli o wszczęcie postępowania reklamacyjnego /pismo z 21.06.2017 r. - k.185-198/.

Bank w odpowiedzi z dnia 25 sierpnia 2017 r. wskazał, iż nie zgadza się z zarzutami kredytobiorców, jednocześnie zaproponował możliwość zawarcia ugody /pismo z 25.08.2017 r. – k.204-206/.

Na dzień 31 marca 2015 r. kwota pozostała do spłaty przez pozwanych wynikająca z zawartej przez strony umowy o kredyt hipoteczny wynosiła 705.037,38 zł /zaświadczenie – k.139-149, wyciąg z rachunku – k.150, wyciąg z harmonogramu spłat – k.151-157, 270-280, historia zmian struktury kredytu – k.281-311/.

W dniu 6 lipca 2017 r. powód wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 716.625,29 zł w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania. Wezwanie zostało skutecznie doręczone pozwanym w dniu 1 sierpnia 2017 r. / wezwanie – k.100, 102, potwierdzenie odbioru – k.101,103/.

W dniu 22 września 20217 r. bank wystawił wyciąg z ksiąg bankowych nr (...), w treści którego wskazano iż kredytobiorcy z tytułu umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia 18 października 2010 r. zobowiązani byli do zapłaty kwoty 726.531,72 zł, na którą składają się: 662.243,48 zł tytułem kapitału, 54.000,79 zł tytułem odsetek umownych, naliczonych za okres od dnia 29 sierpnia 2016 r. do dnia 30 czerwca 2017 r. oraz 10.287,45 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych od kwoty kapitału z okres od dnia 1 lipca 2017 r. do dnia 21 września 2017 r. tj. do dnia poprzedzającego wystawienie wyciągu z ksiąg bankowych /wyciąg z ksiąg bankowych wraz z pełnomocnictwem– k.59-61/.

Kredytobiorcom na dzień 28 września 2017 r. pozostało do spłaty 662.243,48 zł tytułem kapitału, 53.173,80 zł tytułem odsetek umownych zaległych, 826,99 zł tytułem odsetek karnych i 11.176,49 zł tytułem odsetek ustawowych /historia spłaty – k. 62-99, 272-311, harmonogram spłat – k.270-271/.

Pismem z dnia 8 listopada 2017 r. bank poinformował pozwanych, iż wobec nie ustosunkowania się przez nich do przedstawionej propozycji restrukturyzacji kredytu bank uznał ja za odrzuconą, a wszelkie dalsze negocjacje za zakończone /pismo z 08.11.2017 r. – k.207, potwierdzenie odbioru – k.208/.

Pozwany złożył w dniu 14 grudnia 2017 r. odwołanie od decyzji banku w przedmiocie zakończenia procesu negocjacyjnego z A. B. /odwołanie – k.209-213, zeznania pozwanego – k.553-555/.

Bank podtrzymał jednak stanowisko zaprezentowanie w piśmie z dnia 8 listopada 2017 r. dotyczące zakończenia negocjacji /pismo z 09.01.2018 r. – k.214, potwierdzenie odbioru – k.215/.

Wobec powyższego A. B. złożył ponowne odwołanie dotyczące odmowy wszczęcia procesu negocjacyjnego /odwołanie – k.216-221/.

W piśmie z dnia 6 marca 2018 r. bank wskazał, iż zakończył wszelkie negocjacje ugodowe z pozwanymi, zaś jedyną możliwą jest zawarcie ugody przed sądem. Po uzyskaniu zgody obu stron bank wystąpi z propozycją wpłaty przez pozwanych 20 % aktualnego zadłużenia jako wpłaty uwierzytelniającej oraz rozłożenie pozostałej kwoty na maksymalnie 60 miesięcy /pismo z 06.03.2018 r. – k.158/.

Przez cały okres 240 miesięcy pozwani zobowiązani byli do spłaty rat kapitałowo – odsetkowych w łącznej wysokości 1 941 307,20 zł. Część odsetkowa miała stanowić 1 173 899,28 zł, a część kapitałowa 767 407,20 zł. Oprocentowanie kredytu zgodnie z zawartą umową kredytową było ustalane w oparciu o sumę, na którą składała się marża banku i stopa procentowa WIBOR. Całkowity koszt kredytu rozumiany jako suma wszystkich kosztów jakie pozwani musieli ponieść w związku z zaciągnięciem kredytu wynosił 1 173 900,00 zł /opinia podstawowa – k. 360-374, opinia uzupełniająca – k. 497-504, 1145-1156/.

W oparciu o zapisy umowy i regulaminu pozwani do 30 czerwca 2017 r. zobowiązani byli do wpłaty z tytułu rat kredytowych 631 186 zł, przy czym część kapitałowa stanowiłaby 114 276,49 zł, zaś część odsetkowa 516 909,51 zł, a kapitał pozostały do spłaty wynosiłby 653 130, 71 zł. Natomiast faktycznie w okresie od 18 października 2010 r. do 30 czerwca 2017 r. pozwani dokonali wpłat w łącznej wysokości 604 069,45 zł. Na spłatę kapitału zostało zliczone 105 163,72 zł, a część odsetkowa wynosiła 496 868,50 zł. W powyższej kwocie zawarte są również odsetki karne w wysokości 2037,23 zł, których pozwani nie musieliby zapłacić na rzecz powoda gdyby zobowiązania były regulowane terminowo. Kapitał pozostały do spłaty na dzień 30 czerwca 2017 r. wynosił 662 243,48 zł /opinia podstawowa – k. 360-374, opinia uzupełniająca – k. 497-504, 1145-1156/.

Natomiast biorąc pod zapisy umowy i regulaminu w okresie od 18 października 2010 r. do 31 grudnia 2016 r. w przedziale czasowym w jakim kredytobiorcy dokonywali spłaty kredytu zobowiązani byliby do wpłaty z tytułu rat kapitałowo – odsetkowych kwoty 588 537,72 zł, z czego część kapitałowa – 102 013,24 zł oraz odsetkowa – 486 524,48 zł, a kapitał pozostały do spłaty wynosiłby 665 393,96 zł. Zaś w okresie od stycznia 2017 r. do czerwca 2017 r. pozwani powinni dokonać wpłat w łącznej wysokości 42 648,28 zł /opinia podstawowa – k. 360-374, opinia uzupełniająca – k. 497-504, 1145-1156/.

Tym samym w okresie od 1 stycznia 2017 r. do 30 czerwca 2017 r., kiedy to nastąpiło wypowiedzenie umowy kredytu hipotecznego, pozwani zobowiązani byli do spłaty rat kapitałowo – odsetkowych w łącznej kwocie około 42 648,28 zł, w tym 12 263,25 zł z tytułu kapitału i 30 85,03 zł tytułem odsetek. Oznacza to, że różnica pomiędzy rzeczywiście wpłaconą kwotą 604 069,45 zł, a wymaganą kwotą 588 537,72 zł wynosi 15 531,73 zł /opinia podstawowa – k. 360-374, opinia uzupełniająca – k. 497-504, 1145-1156/.

W dniu 19 września 2011 r. (...) S.A. wstąpił na podstawie art. 42e ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawa bankowego we wszystkie prawa i obowiązki (...) S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce.

Następnie z dniem 31 grudnia 2012 r. (...) S.A. połączył się zgodnie z art. 124 Prawa bankowego oraz w trybie ustawy Kodeks spółek handlowych z (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.. Wskutek niniejszego połączenia nastąpiło przeniesienie całego majątku (...) S.A. jako banku przejmowanego na rzecz (...) Bank (...) S.A. jako banku przejmującego (okoliczność bezsporna).

(...) z siedzibą w W. wykonujący działalność w ramach oddziału (...)(Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce jest następcą prawnym (...) Bank (...) S.A. w W..

W dniu 31 października 2018 r. doszło do przeniesienia na bank przejmujący Bank (...) S.A. części majątku banku dzielonego (...) Bank (...) S.A. w formie zorganizowanej części przedsiębiorstwa banku dzielonego w zakresie określonym w uchwale o podziale oraz planie podziału z dnia 24 sierpnia 2018 r.

Kolejno w dniu 29 marca 2019 r. doszło do zmiany nazwy z Bank (...) S.A. na (...) Bank (...) /protokół z nadzwyczajnego walnego zgromadzenia wraz z planem podziału – k.395-429, wyciąg z KRS k. 430-451/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów. Sąd uznał za wiarygodne obiektywne dowody z wymienionych dokumentów, jako że zostały przez powodowy bank złożone w potwierdzonych notarialnie odpisach, to w ocenie Sądu nie budziły one wątpliwości co do zawartej w nich treści.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania pozwanego A. B. w części tj. w zakresie, w jakim znajdowały pokrycie w pozostałym materiale dowodowym. Sąd obdarzył zatem atrybutem wiary tę część zeznań, które dotyczyły celu zawarcia przez pozwanych spornej umowy kredytowej, w tym posiadania uprzednio zaciągniętych zobowiązań, okoliczności dotyczących zawarcia umowy kredytowej, w tym przystąpienia do umowy sporządzonej na wzorcu umownym uprzednio przygotowanym przez bank oraz podejmowania przez strony rozmów dotyczących restrukturyzacji kredytu. Sąd nie dał jednak wiary zeznaniom pozwanego dotyczącym niewiedzy pozwanych co do sposobu konstrukcji zaciąganego zobowiązania, w tym proporcji w jakiej spłata rat pokrywała kapitał i odsetki, znaczenia pojęcia WIBOR i zmiennej stopy procentowej i ich wpływu na wysokość zobowiązania wobec banku.

Sąd uznał za wiarygodną opinię biegłego sądowego z zakresu ekonomii, finansów i rachunkowości /opinia podstawowa – k. 360-374, opinia uzupełniająca – k. 497-504, 1145-1156/. Opinia została sporządzona w sposób charakterystyczny dla tego typu dokumentów. Biegły w opinii szczegółowo uzasadnił podstawy dokonanych analiz i wyliczeń, z odwołaniem do dokumentów stanowiących materiał dowodowy sprawy. Wszystko to pozwala ocenić opinię jako rzetelną, niebudzącą wątpliwości co do wiedzy i fachowości jej autora.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Powodowy Bank swoje roszczenie wywodził z umowy kredytu hipotecznego nr (...), zawartej z pozwanymi w dniu 18 października 2010 r. Fakt zawarcia umowy pomiędzy stronami nie był kwestionowany.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe,
w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia spornej umowy kredytu (tekst jedn.: Dz.U.
z 2002 r., nr 72, poz. 665), przez umowę kredytu bankowego bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych
z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. W myśl art. 69 ust. 2 Prawa bankowego, umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać
w szczególności: 1) strony umowy, 2) kwotę i walutę kredytu, 3) cel, na który kredyt został udzielony, 4) zasady i termin spłaty kredytu, 5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, 6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, 7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, 8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, 9) wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,
10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

W oparciu o treść wyżej wskazanego przepisu uznać należy, iż do ustawowych wymogów treści umowy należy m.in. określenie zasad i terminu spłaty, wysokości oprocentowania i warunków jego zmiany, warunków rozwiązania umowy. W przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu bank może wypowiedzieć umowę. Do istotnych postanowień umowy kredytu zaliczyć należy także obowiązek kredytodawcy polegający na oddaniu do dyspozycji na czas oznaczony określonej kwoty pieniężnej, jak również ciążącą na kredytobiorcy powinność zapłaty odsetek i prowizji, niezależną od obowiązku zwrotu wykorzystanego kredytu. Spłata kredytu w określonych terminach i w ratach jest zatem jednym z głównych i podstawowych postanowień każdej umowy kredytowej. Istotą umowy kredytowej jest bowiem jej wzajemny charakter. Ekwiwalentem świadczenia banku, które polega na oddaniu do dyspozycji kredytobiorcy odpowiedniej ilości pieniędzy na czas oznaczony, jest zapłata kapitału kredytu oraz także zapłata odsetek i prowizji przez kredytobiorcę. Umowa kredytu ma zatem zawsze charakter umowy terminowej, bo zawierana jest zawsze na ściśle określony czas i w dodatku ma ona charakter odpłatny.

W ocenie Sądu Wymogi powyższe zostały spełnione w przypadku spornej umowy – zawiera ona wymienione wyżej elementy przedmiotowo istotne. W umowie zostały zawarte zgodne oświadczenia obu stron dotyczące kwoty kredytu, podlegającego udostępnieniu pozwanemu, zasady wypłaty, cel na który została przeznaczona, wysokość oprocentowania oraz wysokość rat kredytu, a także zasady zmiany oprocentowania. W regulaminie, który stanowił integralną część umowy, ponadto określono przypadki wypowiedzenia umowy - § 22 ust. 1. Zasady spłaty kredytu zostały w sposób jednoznaczny określone w umowie oraz regulaminie, zgodnie z którym szczegółowe określenie rat kredytu miało zostać przekazane kredytobiorcom w harmonogramie spłaty. Treść zawartej przez strony umowy wskazuje, że jest to umowa kredytu złotowego, gdyż bank zobowiązał się w niej oddać do dyspozycji kredytobiorców kwotę pieniężną wyrażoną w złotych. Złoty polski stanowił zarówno walutę, w której określono wysokość kapitału kredytu, jak i walutę, w której przez czas wykonywania umowy spełniane są świadczenia stron – zarówno wypłata kredytu, jak i jego późniejsza spłata. W umowie strony określiły kwotę kredytu ściśle w złotych polskich oraz terminy i zasady jej zwrotu przez kredytobiorców również wyrażone w walucie polskiej.

W ocenie Sąd nie sposób było uznać spornej umowy za nieważną ze względu na dopuszczenie się przez bank nieuczciwej praktyki rynkowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. 2007 r., nr 171, poz. 1206 ze zm.), Przepisy przywołanej ustawy nie przewidują skutku w postaci nieważności umowy z mocy prawa w razie dopuszczenia się przez kontrahenta konsumenta nieuczciwej praktyki rynkowej. Artykuł 12 ust. 1 pkt 4 ustawy pozwala konsumentowi, którego interes został zagrożony lub naruszony, żądać naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, w szczególności żądać unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń́ oraz zwrotu przez przedsiębiorcę̨ kosztów związanych z nabyciem produktu. Unieważnienie umowy w tym trybie następuje na mocy prawokształtującego orzeczenia sądowego, zatem konieczne jest zgłoszenie odpowiedniego żądania procesowego.

Odnosząc się do zarzutu nieważności umowy, powołanego przez pozwanych, Sąd dokonał oceny spornego stosunku prawnego pod kątem zgodności z ogólnymi zasadami prawa cywilnego, istotą (naturą) stosunku prawnego i zasadami współżycia społecznego.

W ocenie Sądu, umowy kredytu zawartej przez strony nie można uznać za nieważną
w ogólności ze względu na jej sprzeczność z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.). Uznanie umowy za nieważną ze względu na te zasady może nastąpić w wypadkach wyjątkowych, posiadających mocne uzasadnienie aksjologiczne ( por. orz. SN z 28.01.2016 r., I CSK 16/15, MonPrBank 2017/13/35). Pozwani nie wykazali, by podczas zawierania umowy znajdowali się w nietypowej sytuacji, w szczególności by działali w warunkach konieczności ekonomicznej. Właściwości osobiste pozwanych również nie wskazują na wykorzystanie wyjątkowej przewagi banku: pozwani nie powoływali się na szczególne utrudnienia w rozumieniu umowy kredytu i jej warunków ekonomicznych, zaś z racji posiadanego wykształcenia i doświadczenia życiowego kwestia zmiennego oprocentowania kredytu nie mogła być im zupełnie obca. Nie sposób przyjąć, by fakt wprowadzenia do umowy pojęcia WIBOR i oparcia warunków umowy o ten wskaźnik doprowadził do przerzucenia ryzyka kredytowego wyłącznie na konsumentów i ukształtowania sytuacji prawnej kredytobiorców w sposób tak dalece niekorzystny w stosunku do sytuacji banku, który nakazywałby uznać całą umowę za nieuczciwą czy kolidującą z dobrymi obyczajami. Jak wskazano nie doszło bowiem do sytuacji przyznania kontrahentowi konsumenta uprawnienia do jednostronnej zmiany umowy bez ważnej przyczyny wskazanej w umowie. W tej sytuacji nie można postawić bankowi zarzutu takiego ukształtowania umowy kredytu, który nakazywałby uznanie umowy w całości za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego i w konsekwencji nieważną na podstawie art. 58 § 2 k.c.

Nie mniej należy zwrócić też uwagę na dwie uchwały Sądu Najwyższego, wydane na kanwie przepisów dotyczących czynności bankowych. W uchwale z 22 maja 1991 r., III CZP 15/91 ( OSNCP 1992/1/1) Sąd Najwyższy wskazał, że za sprzeczne naturą umowy gospodarczej należy uznać pozostawienie w ręku jednej tylko strony możliwości dowolnej zmiany jej warunków, zaś sprzeczność ta występuje szczególnie wyraźnie zwłaszcza przy umowach zawieranych nie w oparciu o indywidualne pertraktacje, ale w oparciu o regulamin wydany przez profesjonalistę. W konsekwencji Sąd Najwyższy uznał za nieskuteczne prawnie postanowienia umowy pozwalające na dowolną zmianę regulaminu rachunku bankowego.

Z kolei w uchwale z 6 marca 1992 r., III CZP 141/91 ( OSNCP 1992/6/90) Sąd Najwyższy stwierdził, że dowolne określanie wysokości odsetek w czasie trwania stosunku prawnego jest sprzeczne z zasadami słuszności kontraktowej i w konsekwencji dla skutecznego zastrzeżenia możliwości jednostronnej zmiany tych odsetek zastrzegł konieczność wskazania konkretnych okoliczności, od których ta zmiana jest uzależniona. Bez tego warunku umowa byłaby nieważna ze względu na naruszenie zasad współżycia społecznego.

W sprawie niniejszej § 3 umowy stanowił, że kredyt oprocentowany był wg zmiennej stopy procentowej, która na dzień sporządzenia umowy wynosiła 11,32% w stosunku rocznym, z zastrzeżeniem postanowień regulaminu w zakresie ustalania wysokości oprocentowania. Zmienna stopa procentowa ustalana była jako suma stopy referencyjnej WIBOR 3M oraz stałej marży banku w wysokości 7,50 punktów procentowych. Oprocentowanie kredytu miało ulegało zmianie w zależności od zmiany stopy referencyjnej WIBOR 3M. W § 4 umowy strony postanowiły zaś, iż bank będzie uprawniony do pobierania opłat i prowizji określonych w taryfie oprocentowania, opłat i prowizji dla kredytów hipotecznych (...). Jednocześnie w § 4 ust. 2 zastrzeżono dla banku prawo do zmiany wysokości opłat i prowizji w sytuacjach określonych w regulaminie. Bank miał informować klientów o zmianach wysokości opłat i prowizji w sposób określony w regulaminie. W myśl § 4 regulaminu kredyt udzielany był w złotych. Natomiast stosownie do § 5 Kredyt oprocentowany był według zmiennej stopy procentowej, o ile postanowienie umowy nie stanowiły inaczej. Odsetki naliczane miały być codziennie od bieżącego salda zadłużenia, przy założeniu że rok ma 365 dni, a miesiąc rzeczywistą ilość dni. Zmienna stopa procentowa w pierwszym okresie bazowym była ustalana jako suma stopy referencyjnej, o której mowa w § 2 pkt. 17 umowy w wysokości obowiązującej w banku w momencie uruchomienia kredytu oraz marży banku określonej w umowie, na podstawie decyzji kredytowej, celu kredytu, ryzyka transakcji oraz aktualnej taryfy. W przypadku opóźnień w spłacie kredytu bank miał stosować oprocentowanie od zadłużenia przeterminowanego. Odsetki te naliczane miały być od przeterminowanego kapitału kredytu, który nie został spłacony przez kredytobiorców w terminie – począwszy od dnia wymagalności do dnia poprzedzającego dzień spłaty włącznie. Od dnia postawienia kredytu w całości lub części w stan wymagalności (po upływie okresu wypowiedzenia umowy w całości lub części). Bank miał prawo stosować oprocentowanie od zadłużenia przeterminowanego w stosunku do całkowitej wymagalnej kwoty, obejmującej w szczególności kapitał kredytu, odsetki oraz inne należności wynikające z umowy (§ 6 regulaminu).

Przy ocenie zgodności z prawem powyższych postanowień umownych zwrócić należy uwagę, że nie odwołują się one do ustalanego w sposób dowolny przez bank wskaźnika, pozwalający bankowi na ustalenie wysokości odsetek według własnego uznania, a do określonych i wyszczególnionych w umowie i regulaminie parametrów. Oznacza to, że na mocy powyższego postanowienia bank wbrew twierdzeniom pozwanych nie mógł jednostronnie i arbitralnie, a przy tym w sposób wiążący, modyfikować wskaźnika, według którego obliczana jest wysokość oprocentowania kredytu, a tym samym świadczeń kredytobiorców (rat kredytowych i innych należności banku).

Zważywszy na powyższe nie sposób uznać, by kwestionowane przez pozwanych postanowienia umowne wykraczały poza zasadę swobody umów wyrażoną w art. 353 ¹ k.c., lub pozostawały w sprzeczności z naturą stosunku zobowiązaniowego, który winien być oparty na zasadzie równości stron, bez przyznawania którejkolwiek z nich władczych kompetencji do kształtowania wysokości świadczeń stron. Tym samym przywołane wyżej postanowienia umowne uznać należało za zgodne z art. 353 ¹ k.c.

Pozwani podnosili, że w umowie znajdują się klauzule abuzywne, które określają wysokość oprocentowania jako sumę marży wskazanej w umowie i zmiennej stopy referencyjnej WIBOR, przy czym bank nie poinformował pozwanych i nie zawarł w umowie metodologii ustalania stawki referencyjnej WIBOR, która wpływa na rozliczenia dokonywane przez bank z kredytobiorcami. Pozwani podkreślali, że nie zostali również poinformowani o ryzyku związanym z zaciągnięciem kredytu o zmiennej stopie procentowej.

W pierwszej kolejności wyjaśnić należy, iż sporna umowa należy do grupy umów adhezyjnych, tzn. umów przez przystąpienie. Pozwani zawierając niniejszą umowę, nie mieli możliwości negocjowania treści umowy. Wybór pozwanych ograniczał się do decyzji o przystąpieniu do umowy sporządzonej na wzorcu umowy i uzyskania kredytu, albo nie przystępowaniu do niej.

W odniesieniu zaś do zarzutu strony pozwanej dotyczącego abuzywności postanowień umownych, Sąd orzekający w niniejszej sprawie stoi na stanowisku, iż postanowienie umowne dotyczące zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR co do zasady nie powinno stanowić przedmiotu badania na podstawie kontroli w ramach art. 385 ¹ k.c., jak i w oparciu o przepisy dyrektywy unijnej 93/13.

Stosownie do art. 29 ust. 2 u.k.h. jeśli strony nie uzgodniły stałej stopy oprocentowania, to sposób ustalania stopy procentowej określa się jako wartość wskaźnika referencyjnego oraz wysokość marży ustalonej w umowie. Wskaźnikiem referencyjnym jest wskaźnik opisany w art. 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniającego dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 (art. 4 pkt 28 u.k.h.). W myśl art. 3 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia wskaźnikiem referencyjnym jest dowolny indeks stanowiący odniesienie do określenia kwoty przypadającej do zapłaty z tytułu instrumentu finansowego lub umowy finansowej lub do określenia wartości instrumentu finansowego, bądź indeks stosowany do pomiaru wyników funduszu inwestycyjnego w celu śledzenia stopy zwrotu takiego indeksu lub określenia alokacji aktywów z portfela, lub obliczania opłat za wyniki. Parametry takiego wskaźnika spełnia właśnie wskaźnik WIBOR 3M. Ponadto WIBOR został wskazany wprost jako kluczowy wskaźnik referencyjny w załączniku do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2016/1368 z dnia 11 sierpnia 2016 r. ustanawiającego wykaz kluczowych wskaźników referencyjnych stosowanych na rynkach finansowych.

Powyższe uzasadnia natomiast wyłączenie wskazane w art. 1 ust. 2 dyrektywy 93/13, mianowicie iż warunki umowy odzwierciedlające obowiązujące przepisy ustawowe lub wykonawcze oraz postanowienia lub zasady konwencji międzynarodowych, których stroną są państwa członkowskie lub Wspólnota, nie podlegają przepisom tej dyrektywy. Powyższe znajduje potwierdzenie również w wyroku TSUE z dnia 9 lipca 2020 r. w sprawie o sygn. C-81/19. Ponadto nawet gdyby uznać, że postanowienia te podlegają badaniu pod kątem zgodności z postanowieniami ww. dyrektywy, choćby z uwagi na to, że w chwili zawierania umowy przepisy ustawy z 23 marca 2017 r. nie obowiązywały, to klauzulę zmiennego oprocentowania uregulowaną w spornej umowie należałoby potraktować jako klauzulę dotyczącą głównego świadczenia, a ta jako transparentna nie podlegałaby kontroli pod względem abuzywności zgodnie z wyłączeniem z art. 4 (2) dyrektywy 93/13.

Zgodnie bowiem z przepisem art. 385 ¹ § 1 k.c. niedozwolonymi postanowieniami umownymi nie są postanowienia umowy, które określają wynagrodzenie, jeśli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Pomocniczo w zakresie próby uchwycenia istoty jednoznaczności i przejrzystości postanowień można oprzeć się na orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości, który wielokrotnie podkreślał, iż wymóg, zgodnie z którym warunek umowny musi być wyrażony prostym i zrozumiałym językiem, powinien być rozumiany jako nakazujący nie tylko, by dany warunek był zrozumiały dla konsumenta
z gramatycznego punktu widzenia, ale również tak by rzeczony konsument był w stanie oszacować, w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria, wypływające dla niego z danej umowy konsekwencje ekonomiczne jej zawarcia (por. wyrok z 30 kwietnia 2014 r., K. i K. R. przeciwko (...), C-26/13, pkt 75, podobnie wyrok z 20 września 2017 r., A. i in. przeciwko (...) SA, C-186/16, pkt 45). Zaś w wyroku z dnia 3 marca 2020 r., w sprawie G. G., C-125/18, teza 51, w odniesieniu do wynagrodzenie za kredyt w postaci odsetek obliczonych na podstawie zmiennej stopy ustalonej, wskazano iż wymóg przejrzystości należy rozumieć w ten sposób, że wymaga on w szczególności, aby właściwie poinformowany oraz dostatecznie uważny i rozsądny przeciętny konsument był w stanie zrozumieć konkretne działanie sposobu obliczania tej stopy i oszacować w ten sposób, na podstawie jasnych i zrozumiałych kryteriów, potencjalnie istotne konsekwencje ekonomiczne takiego warunku dla jego zobowiązań finansowych (zob. wyrok z dnia 3 marca 2020 r., w sprawie G. G., C-125/18, teza 51 i przytoczone tam orzecznictwo).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy Sąd doszedł do przekonania, iż bank prawidłowo wypełnił obowiązki informacyjne wobec pozwanych, pouczając ich o ryzyku zmiennej stopy procentowej. Otrzymali oni informacje o ryzykach związanych z zaciągnięciem zobowiązania już na etapie złożenia wniosku o kredyt. Następnie powodowie wybrali ofertę kredytu w powodowym banku, wskazali kwotę kredytu i system spłaty rat. W treści zarówno wniosku o kredyt, jak i oświadczenia stanowiącego załącznik do niego, a także w treści regulaminu stanowiącego załącznik do umowy poinformowano pozwanych o tym, że oprocentowanie kredytu w razie zmiany wysokości WIBOR ulegnie zmianie. Powodowie składając wniosek o zawarcie umowy o kredyt hipoteczny wnioskowali o udzielenie kredytu na warunkach wynikających z zapytania kredytowego. Pozwani w ramach złożonych zeznań sami przyznali, iż w procesie wnioskowania o kredyt, czynienia przez strony ustaleń, jak i zawarcia umowy skupieni byli na tym, aby doszło do obniżenia wysokości miesięcznej raty. Pozwani zostali także poinformowani czym jest WIBOR i gdzie można sprawdzić wysokość tego wskaźnika. Powodowie otrzymali regulamin, który definiował pojęcie WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) jako stopę procentową, według której banki gotowe są udzielać pożyczek w złotych innym bankom na (...) rynku bankowym, przy czym indeks przy nazwie stopy oznacza okres jakiego dotyczy stopa, np.: 1M- jeden miesiąc, 3M – trzy miesiące, 6M – sześć miesięcy, 1Y – jeden rok. Jednocześnie wskazano sposób ustalania stopy WIBOR. Mianowicie, iż ustalana jest w dni robocze na podstawie stóp zgłaszanych przez uczestników fixingu organizowanego przez (...) Stowarzyszenie (...) ((...)) i podawana ok. godz. 11 czasu środkowoeuropejskiego przez serwis (...) (§ 17 lit. a regulaminu). Tym samym bank poinformował powodów, w jaki sposób dokonuje sprawdzenia wartości stawki referencyjnej WIBOR 3M czyli kiedy i w jaki sposób aktualizuje stawkę bazową, która wyznaczona jest na podstawie stopy referencyjnej wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, który opracowywany jest przez niezależnego od banku administratora, stosowany na rynku usług finansowych.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należało uznać, że pozwani zostali poinformowani o możliwych wzrostach stawki WIBOR i co za tym idzie, raty kredytu. Pozwani, w oparciu o informacje przekazane przez bank, byli w stanie zrozumieć metodę obliczania stopy procentowej przez bank i oszacować w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria (stała marża + WIBOR 3M) potencjalnie istotne konsekwencje ekonomiczne takiego warunku dla swoich zobowiązań. Podkreślić należy, iż niezasadne jest w ocenie Sądu przekonanie, iż w ramach obowiązku informacyjnego bank winien wyjaśnić kredytobiorcom sposób wyznaczania wskaźnika WIBOR, albowiem to nie Bank ustala wysokość tego wskaźnika, a jedynie bazuje na nim ustalając ostateczną stopę procentową udzielonego powodom kredytu.

Sąd nie znalazł podstaw by uznać, iż przekazywane pozwanym przez bank informacje w zakresie ryzyka zmiennego oprocentowania były dla niech niejasne i niezrozumiałe czy to pod względem gramatycznym czy ekonomicznym. Ponadto Sąd miał na uwadze, że sporna umowa kredytowa nie była pierwszym zobowiązaniem zaciągniętym przez pozwanych. Przedmiotowy kredyt miał charakter restrukturyzacyjny, jego celem była spłata uprzednio zaciągniętych zobowiązań, a zatem mieli oni przynajmniej podstawową wiedzę dotyczącą funkcjonowania rynku finansowego. Należy zauważyć również, że stawki WIBOR publikowane są i były w rozmaitych serwisach internetowych, a więc są one ogólnodostępne, podobnie jak informacja o tym, jak jest on wyliczany. Oznacza to, że każdy zainteresowany ma możliwość z łatwością zapoznania się z nimi przed zawarciem umowy kredytu, w tym poznania historycznych poziomów tego wskaźnika, które mogą dać konsumentowi wyobrażenie o możliwym wzroście raty na skutek jego wzrostu (por. tezę 58 i 60 wyroku TSUE C-265/22). Pozwani mogli również, podobnie jak każdy inny konsument, sprawdzić, jak będzie kształtować się ich zobowiązanie przy wzroście lub spadku składnika WIBOR, korzystając np. z kalkulatora udostępnionego przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, z podziałem na część kapitałową i odsetkową udostępnionego pod adresem https://finanse.uokik.gov.pl/kalkulator-zmiany-oprocentowania/.

Należało zatem uznać, że postanowienia umowne dotyczące zmiennej stopy procentowej opisanej jako suma wysokości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M oraz stałej marży wskazanej w umowie kredytu, regulują wynagrodzenie banku i czynią to w sposób jednoznaczny w rozumieniu art. 385 1 § 1 k.c. Oznacza to, że w sprawie nie ma co do zasady podstaw do badania wskazanych w petitum pozwu postanowień umownych pod kątem ich abuzywności.

W przekonaniu Sądu nie można również podzielić poglądu, że postanowienie umowne dotyczące zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR 3M jest nieuczciwe. Jak wskazano WIBOR to wskaźnik oprocentowania pożyczek na krajowym rynku międzybankowym. Wskaźnik ten ustalany jest w ramach tzw. kaskady danych udzielanych przez dziesięć banków uczestniczących w panelu WIBOR. Są to: Bank (...), (...), (...), (...), Bank (...) S.A., (...), (...) (...), (...) Bank (...), (...) Bank (...). Proces wyznaczania tego wskaźnika określany jest jako fixing WIBOR. W pierwszym stopniu kaskady pod uwagę bierze się transakcje depozytowe zawierane przez wymienione instytucje. W przypadku braku danych z rynku międzybankowego ma miejsce drugi stopień kaskady. Wówczas uwzględnia się pożyczki między bankami a największymi podmiotami finansowymi spoza panelu. Jeśli i to nie jest możliwe, wykorzystuje się ocenę ekspercką. W jej ramach banki przygotowują algorytmy statystyczne i ekonometryczne z wykorzystaniem informacji dotyczących realiów rynku finansowego. Uzyskana w ten sposób wartość jest przekazywana do (...). Nad wiarygodnością i transparentnością WIBOR czuwa Komisja Nadzoru Finansowego i administrator wskaźników referencyjnych (...) S.A. Jednocześnie pozwani nie wykazali, aby dochodziło do manipulacji wskaźnikiem WIBOR, w szczególności aby miało to miejsce na skutek zachowania się powodowego banku lub by istniała możliwość arbitralnego ustalania przez powoda tego wskaźnika. Wobec powyższego Sąd nie widział podstaw do uwzględnienia zarzutów strony pozwanej.

Przechodząc zaś do oceny żądania dochodzonego pozwem w pierwszej kolejności należało się odnieść do podniesionego przez pozwanych zarzutu dotyczącego braku wykazania przez stronę powodową istnienia zobowiązania A. B. i M. B. wobec banku.

W ocenie Sądu z twierdzeniem tym nie sposób się zgodzić, bowiem zostało ono całkowicie zdeprecjonowane przez zaproponowany przez stronę powodową materiał dowodowy. Powodowy bank oprócz wyciągu z ksiąg bankowych, który stosownie do art. 95 ust. 1a Prawa bankowego nie posiada mocy dokumentu urzędowego w ramach postępowania cywilnego, przedstawił szereg dowodów na poparcie swoich twierdzeń, w tym zawartą przez strony umowę o kredyt restrukturyzacyjny z dnia 18 października 2010 r. wraz ze złożonym przez pozwanych wnioskiem o udzielenie kredytu. Zdaniem Sądu, powodowy bank wywiązał się z własnego zobowiązania, przekazując na rachunek bankowy kwotę wynikającą z umowy kredytu, stwarzając pozwanemu możliwość wykorzystania udostępnionych środków. Z tych też względów, wobec udostępnienia pozwanym kwoty kredytu, po jego stronie powstał obowiązek jej zwrotu, a z uwagi na zastrzeżenia poczynione w umowie nie tylko w wysokości nominalnej lecz wraz z naliczonymi odsetkami. Natomiast potwierdzenie zaprzestania przez pozwanych dokonywania spłat rat kapitałowo – odsetkowych stanowiły wezwania do zapłaty, korespondencja stron, zestawienie spłat oraz wypowiedzenie umowy. Nadto, na rozprawie w dniu 28 września 2020 r. pozwany sam przyznał, iż kredytobiorcy zaprzestali spłaty kredytu z uwagi na brak możliwość renegocjowania warunków umowy. Brak spłaty należności, w pełni uzasadniał dokonanie przez powoda ostatecznie wypowiedzenia umowy, po uprzednim wezwaniu do zapłaty oraz monitowaniu pozwanego, iż powstało zadłużenie przeterminowane.

Wymienione powyżej dokumenty korespondowały z zapisami znajdującymi się w wyciągu z ksiąg bankowych oraz pozwalały na uznanie, iż powód wypełnił obowiązek wykazania roszczenia nie tylko co do zasady, ale i co do wysokości, bowiem wyżej wskazane dokumenty potwierdzają także zasadność dochodzonej kwoty tytułem niespłaconego kapitału. Okoliczność zaprzestania przez pozwanych spłaty zobowiązania, łączną wysokość uiszczonych przez pozwanych wpłat, jak i kwota pozostała do spłaty wynikała również ze sporządzonej na potrzeby niniejszego postępowania opinii. Biegły ustalił, iż w okresie od 18 października 2010 r. do 30 czerwca 2017 r. pozwani dokonali wpłat w łącznej wysokości 604 069,45 zł. Na spłatę kapitału zostało zliczone 105 163,72 zł, a część odsetkowa wynosiła 496 868,50 zł. W powyższej kwocie zawarte są również odsetki karne w wysokości 2037,23 zł, których pozwani nie musieliby zapłacić na rzecz powoda gdyby zobowiązania były regulowane terminowo. Kapitał pozostały do spłaty na dzień 30 czerwca 2017 r. wynosił 662 243,48 zł. Strona pozwana w toku postępowania nie przedstawiła zaś żadnego dowodu wskazującego, iż zobowiązanie wobec banku wynikające z zawartej przez strony umowy zostało całkowicie spłacone lub że zostało ono spłacone w innej wysokości niż wskazywana przez bank, pomimo iż to na pozwanych jako stronie kwestionującej roszczenie ciążył w tym zakresie zgodnie z art. 6 k.c. ciężar dowodu. Przy czym należy podkreślić, że obowiązek przedstawiania dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a strona, która nie przedstawi dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 października 2015 r., I ACa 548/15). Tym samym twierdzenia pozwanych kwestionujące wykazanie istnienia zobowiązania, jak i jego wysokości, niepoparte żadnymi dowodami, nie mogły odnieść zamierzonego skutku.

W dalszej kolejności Sąd zbadał prawidłowość wypowiedzenia umowy kredytu. Przepis art. 75 ust. 1 ustawy Prawo bankowe stanowi, że w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej, bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej.

Naruszenie w kontekście powołanego przepisu warunków umowy kredytu odnosi się do wszystkich przypadków niewywiązywania się przez drugiego kontrahenta z umowy. Sytuację taką wypełnia niewątpliwie także przypadek, w którym kredytobiorca narusza przyjęty przez siebie w umowie obowiązek terminowej spłaty należnych rat kredytu.

Wypowiedzenie umowy, do którego jest uprawniony bank, jest instrumentem ustawowym i ma jednocześnie charakter szczególnej sankcji, którą może zastosować w sytuacji zarówno zaniechania lub nieterminowego dokonywania spłaty kredytu. Uprawnienie powyższe jest realizowane przez bank w drodze jednostronnej czynności prawnej o cechach prawnokształtujących, której skutkiem jest, po upływie terminu wypowiedzenia, rozwiązanie stosunku prawnego w zakresie praw i obowiązków kontraktowych, które wiążą obie strony. Kolejną płynącą z tego konsekwencją jest także ukształtowanie dalszych stosunków prawnych; jednym z nich jest obowiązek zwrotu świadczenia kredytobiorcy w pełnym wymiarze poprzez rozliczenie kredytu już wykorzystanego przez kredytobiorcę, a także innych należności ubocznych wynikających z tej umowy.

Natomiast art. 75 ust. 2 Prawa bankowego określa termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, który wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni. Pozwani w chwili wypowiedzenia umowy nie uiszczali terminowo swoich zobowiązań związanych z kredytem, kwota zadłużenia opiewała łącznie na 708.437,41 zł. Bank przyjął 30 dniowy termin wypowiedzenia, którego strony w umowie nie przedłużyły. Wypowiedzenie zostało skutecznie doręczone pozwanym w dniu 6 czerwca 2017 r. Termin wymagalności powód oznaczył na dzień 7 lipca 2017 r., zatem upływ 30 dniowego terminu, zdaniem Sądu, nie budzi wątpliwości.

W przekonaniu Sądu zostały również zachowane warunki art. 75c ust. 1 Prawa bankowego, zgodnie z którym jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. Naruszenie w kontekście powołanego przepisu warunków umowy kredytu odnosi się do wszystkich przypadków niewywiązywania się przez drugiego kontrahenta z umowy. Sytuację taką wypełnia niewątpliwie także przypadek, w którym kredytobiorca narusza przyjęty przez siebie w umowie obowiązek terminowej spłaty należnych rat kredytu.

Przepis ten został wprowadzony na podstawie ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw z dnia 25 września 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1854). Pomimo uchwalenia go po dacie zawarcia umowy miał on zastosowanie do łączącego strony stosunku prawnego na podstawie przepisu art. 12 cytowanej ustawy, zgodnie z którym banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy, dostosują swoją działalność do wymagań określonych w art. 75c ustawy zmienianej w art. 1 (a więc prawa bankowego), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. W wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia (ust. 2).

Pomiędzy wezwaniem do zapłaty w terminie 14 dni, a rozpoczęciem biegu terminu wypowiedzenia, upłynął ponad rok (wezwanie z dnia 16 lutego 2015 r. i 13 czerwca 2016 r. zawierające pouczenie o możliwości restrukturyzacji), w związku z czym został zachowany termin z ust. 1 tego przepisu. Wezwanie do zapłaty i wypowiedzenie umowy wysyłane były na adres wskazany w umowie i wbrew twierdzeniom pozwanych zostały skutecznie doręczone, co wynika z przedstawionych przez powoda potwierdzeń doręczenia. A. B. zeznał, że nie widział wcześniej okazanego mu na rozprawie wezwania do zapłaty, jednak jak wskazano z materiału dowodowego wynika, iż doszło do prawidłowego doręczenia pisma. Wskazać należy, iż dla zastosowania art. 61 § 1 k.c. nie ma znaczenia, czy adresat rzeczywiście zapoznał się z oświadczeniem woli, gdyż ustalenia wymaga, czy miał taką możliwość. Zatem jeśli pismo zostało pozwanemu doręczone i nie zapoznali się z nim, to fakt ten nie może obciążać strony powodowej (por. SN w wyroku z 15 grudnia 2021 r., IV CSKP 82/21).

Niezasadny okazał się także podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia. Art. 120 § 1 k.c. stanowi, że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

Wbrew stanowisku pozwanych nie jest zasadnym obliczenie terminu przedawnienia osobno dla każdej z poszczególnych rat. W momencie skutecznego wypowiedzenia roszczenie stało się w całości wymagalne. Świadczenie z umowy kredytu bankowego jest świadczeniem jednorazowym płatnym w ratach, ze względu na jego określoną z góry wysokość, w przeciwieństwie do świadczeń okresowych spełnianych w regularnych odstępach czasu w trakcie trwania stosunku prawnego będącego ich podstawą (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 lutego 2018 r., I ACa 846/17, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 11 lipca 2012 r., I ACa 671/12).

Wobec powyższego wymagalność kredytu następuje z upływem końcowego terminu jego spłaty. Skoro do wypowiedzenia umowy kredytu dochodzi przed jego nadejściem, to końcowy termin spłaty kredytu przypada wcześniej, a świadczenie wynikające z umowy staje się wymagalne po upływie 30 – dniowego terminu wypowiedzenia, biegnącego od doręczenia oświadczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 lutego 2018 r., I ACa 846/17). Art. 118 k.c. w brzmieniu na dzień wytoczenia powództwa stanowił, że termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Roszczenia banku z umowy kredytu, jako jednej z najpowszechniejszych zawieranych przez banki, bez wątpienia zaliczają się do roszczeń związanych z prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej, dlatego w przedmiotowej sprawie ma zastosowanie 3 - letni termin przedawnienia.

W dniu 17 maja 2017 r. powód skierował wypowiedzenie umowy kredytu hipotecznego do pozwanych z zachowaniem trzydziestodniowego okresu wypowiedzenia. Pozwany i pozwana odebrali wypowiedzenie z dniem 6 czerwca 2017 r. Zatem jak już wskazano, roszczenie stało się wymagalne w stosunku do pozwanych w dniu 7 lipca 2017 r.

Powództwo w niniejszej sprawie wytoczone zostało dnia 15 stycznia 2018 r. (data nadania – k.104), a więc przed upływem terminu przedawnienia przedmiotowego roszczenia, dlatego podniesiony przez pozwanych zarzut przedawnienia nie zasługuje na uwzględnienie.

Oczywistym jest, iż opóźnianie się z dokonywaniem terminowej płatności rat wynikających umowy, jest równoznaczne z powstaniem zadłużenia przeterminowanego, zaś zaprzestanie wykonywania obowiązku, stanowi podstawę do przyjęcia, iż została spełniona przesłanka uprawniająca do wypowiedzenia umowy zgodnie z § 22 ust. 1 pkt 5 regulaminu. Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał za zasadne zasądzenie kwoty 726.531,72 zł, na którą składają się: 662.243,48 zł tytułem kapitału, 54.000,79 zł tytułem odsetek umownych, naliczonych za okres od dnia 29 sierpnia 2016 r. do dnia 30 czerwca 2017 r. oraz 10.287,45 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych od kwoty kapitału z okres od dnia 1 lipca 2017 r. do dnia 21 września 2017 r. tj. do dnia poprzedzającego wystawienie wyciągu z ksiąg bankowych.

Sąd od dochodzonej przez powoda kwoty zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie naliczone od kwoty kapitału kredytu za okres od dnia następnego po dniu wystawienia wyciągu z ksiąg bankowych tj. od dnia 23 września 2017 r. do dnia zapłaty.

Zgodnie bowiem z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (§2). Powód wybrał odsetki ustawowe za opóźnienie.

Ponadto w oparciu o art. 482 § 1 in principio, można żądać odsetek za opóźnienie od zaległych odsetek, jednakże dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa. Zważywszy na powyższe Sąd zasądził również odsetki ustawowe za opóźnienie naliczone od kwoty skapitalizowanych odsetek tj. od kwoty 64,288,24 zł za okres od dnia wniesienia pozwu (15 stycznia 2018 r.) do dnia zapłaty.

Mając zatem na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

Odzwierciedleniem wyniku sprawy było zapadłe w pkt 2 wyroku orzeczenie o kosztach procesu. W niniejszej sprawie Sąd w całości uwzględnił powództwo wytoczone przez powoda, wobec czego strona pozwana jest tą stroną procesu, która przegrała przedmiotową sprawę, w związku z tym na podstawie art. 98 k.p.c. obowiązana jest zwrócić powodowi poniesione przez niego koszty procesu obejmujące postępowanie w I i II instancji w wysokości 56.060 zł. W skład kosztów należnych powodowi wchodzą: opłata sądowa od pozwu w kwocie 36.327 zł, wynagrodzenie radcy prawnego za I instancję w kwocie 10.800 złotych ustalone w oparciu o § 2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, wynagrodzenie radcy prawnego za II instancję w kwocie 8.100 złotych ustalone w oparciu o § 2 pkt 7 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, opłata skarbowa 17 zł od pełnomocnictwa, a także uiszczona zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 816 zł.