Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 6 grudnia 2013 r. (data prezentaty) powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – Naczelnika Urzędu Celnego w P. kwoty 147.516,32 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, w tym opłaty skarbowej od pełnomocnictwa /pozew k. 4-20/.

W odpowiedzi na pozew złożonej w dniu 22 kwietnia 2014 r. (data prezentaty) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych /odpowiedź na pozew k. 112-145

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód w dniu 1 maja 2010 r. zawarł z (...)Limited ramową umowę dzierżawy mającą za przedmiot urządzenia do gier rozrywkowych produkcji (...). Zgodnie z postanowieniami umowy powód zobowiązany został do płacenia czynszu dzierżawy w kwocie 970 zł miesięcznie od każdego urządzenia. Umowa została aneksowana w dniu
30 grudnia 2011 r. w zakresie obniżenia kwoty czynszu na 679 zł poczynając od dnia
1 stycznia 2012 r. W umowie strony ustaliły, iż powód jako dzierżawca będzie miał prawo do udostępniania, poddzierżawiania lub wchodzenia we wspólne przedsięwzięcia w zakresie przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego.

W ramach ww. umowy dzierżawy powód zawarł następujące umowy o wspólnym przedsięwzięciu.

W dniu 1 października 2012 r. zawarł z A. Ż. jako właścicielką (...) przy ul. (...) w Ż. umowę o wspólnym przedsięwzięciu, na mocy której strony postanowiły, iż będą wspólnie eksploatować urządzenia do gier rozrywkowych objętych tytułem prawnym powoda w ww. lokalu.

Powód miał z tego tytułu otrzymywać opłatę ryczałtową 1.100 zł miesięcznie za każde urządzenie.

W dniu 17 października 2012 r. do w/w lokalu wkroczyli funkcjonariusze Urzędu Celnego w P., którzy w wyniku przeprowadzonej kontroli uznali, iż urządzenia do gier objęte umowami powoda z (...) Limited i A. Ż. zawierają element losowy. Funkcjonariusze na podstawie ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych zakazującej urządzania gier na automatach poza kasynami gry zatrzymali automaty o nazwie (...) nr H. (...), nr (...), nr (...) w trybie postępowania karno-skarbowego.

Postanowieniem z dnia 13 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy w Żyrardowie II Wydział Karny w sprawie o sygn. II Kp 381/12 uchylił postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowego w Żyrardowie z dnia 23.10.2012 r. w przedmiocie zatwierdzenia przeszukania oraz zatrzymania ww. automatów.

Zdaniem powoda w związku z działaniami funkcjonariuszy celnych utracił on możliwość osiągania dochodów z tytułu umowy o wspólnym przedsięwzięciu w okresie od
18 października 2012 r. do 1 października 2013 r. w łącznej kwocie po (...) zł za każdy automat go gry. Wysokość szkody powód oszacował na kwotę łączną (...) zł.

W dniu 18 października 2010 r. powód zawarł z P. W. jako właścicielem Sklepu (...) w P. przy ul. (...) umowę o wspólnym przedsięwzięciu, na mocy której strony postanowiły, iż będą wspólnie eksploatować urządzenia do gier rozrywkowych objętych tytułem prawnym powoda w w/w lokalu.

Powód miał z tego tytułu otrzymywać opłatę ryczałtową (...) zł miesięcznie za każde urządzenie.

W dniu 19 listopada 2010 r. do w/w lokalu wkroczyli funkcjonariusze Urzędu Celnego w P., którzy w wyniku przeprowadzonej kontroli uznali, iż urządzenia do gier objęte umowami powoda z (...) Limited i P. W. zawierają element losowy. Funkcjonariusze na podstawie ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych zakazującej urządzania gier na automatach poza kasynami gry zatrzymali automat o nazwie (...) nr H. (...) w trybie postępowania karno-skarbowego.

Postanowieniem z dnia 28.04.2011 r. Sąd Rejonowy w Płocku II Wydział Karny, sygn. II Kp 11/11 uchylił postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowego w Płocku z dnia 24.11.2010 r. w przedmiocie zatwierdzenia zatrzymania ww. automatu.

Zdaniem powoda w związku z działaniami funkcjonariuszy celnych utracił on możliwość osiągania dochodów z tytułu umowy o wspólnym przedsięwzięciu w okresie od
20 października 2010 r. do 27 grudnia 2011 r. w łącznej kwocie (...) zł, a jednocześnie w oparciu o umowę z (...) Limited musiał płacić czynsz dzierżawy w łącznej kwocie (...) zł. Wysokość szkody oszacował na kwotę łączną (...) zł.

W dniu 7 grudnia 2010 r. powód zawarł z D. K. Usługi (...) jako właścicielką (...) przy ul. (...) w G. umowę o wspólnym przedsięwzięciu, na mocy której strony postanowiły, iż będą wspólnie eksploatować urządzenia do gier rozrywkowych objętych tytułem prawnym powoda w w/w lokalu.

Powód miał z tego tytułu otrzymywać opłatę ryczałtową (...) zł miesięcznie za każde urządzenie.

W dniu 11 marca 2011 r. do w/w lokalu wkroczyli funkcjonariusze Urzędu Celnego w P., którzy w wyniku przeprowadzonej kontroli uznali, iż urządzenia do gier objęte umowami powoda z (...) Limited i D. K. zawierają element losowy. Funkcjonariusze na podstawie ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych zakazującej urządzania gier na automatach poza kasynami gry zatrzymali automaty o nazwie (...)nr H. (...) oraz nr (...) w trybie postępowania karno-skarbowego.

Postanowieniem z dnia 2.06.2011 r. Sąd Rejonowy w Gostyninie II Wydział Karny, sygn. II Kp 76/11 uchylił postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowego w przedmiocie zatwierdzenia zatrzymania rzeczy, w tym m.in. ww. automatów.

Zdaniem powoda w związku z działaniami funkcjonariuszy celnych utracił on możliwość osiągania dochodów z tytułu umowy o wspólnym przedsięwzięciu w okresie od
12 marca 2011 r. do 17 marca 2011 r. w łącznej kwocie po (...) zł za każdy automat, a jednocześnie w oparciu o umowę z (...) Limited musiał płacić czynsz dzierżawy w łącznej kwocie po(...) zł za każdy automat. Wysokość szkody powód oszacował na kwotę łączną (...) zł.

W dniu 7 grudnia 2010 r. powód zawarł z D. K. Usługi (...) jako właścicielką (...) przy ul. (...) w G. umowę o wspólnym przedsięwzięciu, na mocy której strony postanowiły, iż będą wspólnie eksploatować urządzenia do gier rozrywkowych objętych tytułem prawnym powoda w w/w lokalu.

Powód miał z tego tytułu otrzymywać opłatę ryczałtową (...) zł miesięcznie za każde urządzenie.

W dniu 11 marca 2011 r. do w/w lokalu wkroczyli funkcjonariusze Urzędu Celnego w P., którzy w wyniku przeprowadzonej kontroli uznali, iż urządzenia do gier objęte umowami powoda z (...) i D. K. zawierają element losowy. Funkcjonariusze na podstawie ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych zakazującej urządzania gier na automatach poza kasynami gry zatrzymali automaty o nazwie (...) nr (...) w trybie postępowania karno-skarbowego.

Postanowieniem z dnia 2.06.2011 r. Sąd Rejonowy w Gostyninie II Wydział Karny, sygn. II Kp 76/11 uchylił postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowego w przedmiocie zatwierdzenia zatrzymania rzeczy, w tym m.in. ww. automatu.

Zdaniem powoda w związku z działaniami funkcjonariuszy celnych utracił on możliwość osiągania dochodów z tytułu umowy o wspólnym przedsięwzięciu w okresie od
12 marca 2011 r. do 26 czerwca 2011 r. w łącznej kwocie (...) zł.

W dniu 2 sierpnia 2011 r. powód zawarł z K. K. jako właścicielem (...) przy ul. (...) w P. umowę o wspólnym przedsięwzięciu, na mocy której strony postanowiły, iż będą wspólnie eksploatować urządzenia do gier rozrywkowych objętych tytułem prawnym powoda w w/w lokalu.

Powód miał z tego tytułu otrzymywać opłatę ryczałtową (...) zł miesięcznie za każde urządzenie.

W dniu 20 października 2011 r. do w/w lokalu wkroczyli funkcjonariusze Urzędu Celnego w P., którzy w wyniku przeprowadzonej kontroli uznali, iż urządzenia do gier objęte umowami powoda z (...)Limited i K. K. zawierają element losowy. Funkcjonariusze na podstawie ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych zakazującej urządzania gier na automatach poza kasynami gry zatrzymali automat o nazwie (...)nr H. (...) w trybie postępowania karno-skarbowego.

Zdaniem powoda w związku z działaniami funkcjonariuszy celnych utracił on możliwość osiągania dochodów z tytułu umowy o wspólnym przedsięwzięciu w okresie od
21 października 2011 r. do 31 października 2013 r. w łącznej kwocie (...) zł.

W dniu 22 października 2010 r. powód zawarł z A. K. jako właścicielem (...)przy ul. (...) w S. umowę o wspólnym przedsięwzięciu, na mocy której strony postanowiły, iż będą wspólnie eksploatować urządzenia do gier rozrywkowych objętych tytułem prawnym powoda w w/w lokalu.

Powód miał z tego tytułu otrzymywać opłatę ryczałtową (...) zł miesięcznie za każde urządzenie.

W dniu 26 października 2011 r. do w/w lokalu wkroczyli funkcjonariusze Urzędu Celnego w P., którzy w wyniku przeprowadzonej kontroli uznali, iż urządzenia do gier objęte umowami powoda z (...)Limited i A. K. zawierają element losowy. Funkcjonariusze na podstawie ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych zakazującej urządzania gier na automatach poza kasynami gry zatrzymali automat o nazwie (...) nr H. (...) w trybie postępowania karno-skarbowego.

Zdaniem powoda w związku z działaniami funkcjonariuszy celnych utracił on możliwość osiągania dochodów z tytułu umowy o wspólnym przedsięwzięciu w okresie od
27 października 2011 r. do 31 października 2013 r. w łącznej kwocie (...) zł.

W dniu 7 grudnia 2010 r. powód zawarł z D. K. jako właścicielką (...) przy ul. (...) w G. umowę o wspólnym przedsięwzięciu, na mocy której strony postanowiły, iż będą wspólnie eksploatować urządzenia do gier rozrywkowych objętych tytułem prawnym powoda w w/w lokalu.

Powód miał z tego tytułu otrzymywać opłatę ryczałtową (...) zł miesięcznie za każde urządzenie.

W dniu 25 marca 2011 r. do w/w lokalu wkroczyli funkcjonariusze Urzędu Celnego w P., którzy w wyniku przeprowadzonej kontroli uznali, iż urządzenia do gier objęte umowami powoda z (...)Limited i D. K. zawierają element losowy. Funkcjonariusze na podstawie ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych zakazującej urządzania gier na automatach poza kasynami gry zatrzymali automaty o nazwie(...) nr (...) i nr H. (...) w trybie postępowania karno-skarbowego.

Postanowieniem z dnia 2.06.2011 r. Sąd Rejonowy w Gostyninie II Wydział Karny, sygn. II Kp 76/11 uchylił postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowego w przedmiocie zatwierdzenia zatrzymania rzeczy, w tym m.in. ww. automatów.

Zdaniem powoda w związku z działaniami funkcjonariuszy celnych utracił on możliwość osiągania dochodów z tytułu umowy o wspólnym przedsięwzięciu w okresie od
26 marca 2011 r. do 26 czerwca 2011 r. w łącznej kwocie (...)zł.

W dniu 1 sierpnia 2010 r. powód zawarł z K. K. jako właścicielem (...) przy ul. (...) w P. umowę o wspólnym przedsięwzięciu, na mocy której strony postanowiły, iż będą wspólnie eksploatować urządzenia do gier rozrywkowych objętych tytułem prawnym powoda w w/w lokalu.

Powód miał z tego tytułu otrzymywać opłatę ryczałtową (...) zł miesięcznie za każde urządzenie.

W dniu 7 października 2010 r. do w/w lokalu wkroczyli funkcjonariusze Urzędu Celnego w P., którzy w wyniku przeprowadzonej kontroli uznali, iż urządzenia do gier objęte umowami powoda z (...) Limited i K. K. zawierają element losowy. Funkcjonariusze na podstawie ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych zakazującej urządzania gier na automatach poza kasynami gry zatrzymali automaty o nazwie (...) nr H. (...) w trybie postępowania karno-skarbowego.

Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2010 r. Sąd Rejonowy w Płocku II Wydział Karny w sprawie o sygn. II Kp 632/10 uchylił postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowego w Płocku z dnia 13.10.2010 r. w przedmiocie zatwierdzenia zatrzymania ww. automatu.

Zdaniem powoda w związku z działaniami funkcjonariuszy celnych utracił on możliwość osiągania dochodów z tytułu umowy o wspólnym przedsięwzięciu w okresie od
8 października 2010 r. do 16 czerwca 2011 r., a jednocześnie w oparciu o umowę z (...) Limited musiał płacić czynsz dzierżawy w łącznej kwocie (...) zł.

Powód podniósł, iż działania funkcjonariuszy były bezprawne. Żądanie objęte niniejszym pozwem dotyczy czynszu zapłaconego przez powoda na rzecz (...) Limited oraz dochodów powoda z tytułu nieotrzymywanej opłaty ryczałtowej na podstawie umów o wspólnym przedsięwzięciu zawartych z w/w podmiotami.

Powyższy stan faktyczny, który nie był między stronami sporny, ustalono w oparciu o dokumenty na kartach: 21 – 100, 146 – 253, 274 – 1113.

Przedmiotowe dokumenty Sąd uznał za wiarygodne, gdyż nie były kwestionowane przez strony, a Sąd nie znalazł podstaw by podważyć ich wiarygodność z urzędu. Treść dokumentów oraz pism procesowych stron wzajemnie się uzupełniają, dały sądowi możliwość ustalenia w sposób nie budzący wątpliwości stanu faktycznego w niniejszej sprawie.

Sąd oddalił pozostałe wnioski dowodowe powoda w postaci dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z dziedziny księgowości na okoliczność ustalenia wysokości szkody wyrządzonej powodowi przez pozwanego w następstwie nielegalnego zaboru urządzeń do gry rozrywkowej wskazanych w pozwie, gdyż powód dołączył do pozwu faktury, udowadniając wysokość swojego roszczenia, których zliczenie nie wymaga wiadomości specjalnych biegłego.

Mając powyższe na uwadze Sąd zważył, co następuje:

Powództwo należało uznać za bezzasadne.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 147.516,32 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty z tytułu poniesionej szkody wywołanej bezprawnym działaniem pozwanego.

Materialnoprawną podstawę dochodzonego roszczenia stanowi art. 417 § 1 k.c., zgodnie z którym za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Przepis ten uzależnia odpowiedzialność Skarbu Państwa od przesłanki szkody, związku przyczynowego oraz niezgodności działania lub zaniechania z normą prawną mającą na celu ochronę naruszonych interesów poszkodowanego. Przesłanki te muszą wystąpić łącznie.

Zgodnie z obowiązującym w procesie cywilnym rozkładem ciężaru dowodu przewidzianym w art. 6 k.c. w związku z art. 232 k.p.c., obowiązek udowodnienia faktu obciąża stronę, która z tego faktu wywodzi skutki prawne, czyli co do zasady powoda. Oznacza to, że strona powodowa domagając się uwzględnienia jej roszczenia o zapłatę, jest zobowiązana udowodnić wszystkie wskazane wyżej przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej. W przypadku braku udowodnienia którejkolwiek z nich, powództwo, z uwagi na bezzasadność roszczenia, podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do twierdzeń powoda, jakoby postanowienie Sądu Rejonowego w Żyrardowie z dnia 13.02.2013 r. uchylające postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Żyrardowie w sprawie zatwierdzenia przeszukania i zatrzymania rzeczy (sygn. II Kp 381/12), postanowienie Sądu Rejonowego w Płocku z dnia 28.04.2011 r. uchylające postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Płocku w sprawie zatwierdzenia zatrzymania rzeczy (sygn. II Kp 11/11), postanowienie Sądu Rejonowego w Gostyninie z dnia 02.06.2011 r. w sprawie zatwierdzenia zatrzymania rzeczy (sygn. II Kp 76/11), postanowienie Sądu Rejonowego w Płocku z dnia 30.12.2010 r. uchylające postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Płocku w sprawie zatwierdzenia zatrzymania rzeczy (sygn. II Kp 632/10), a także postanowienie Sądu Rejonowego w Szydłowcu z dnia 27.09.2012 r. w przedmiocie umorzenia postepowania karnego przeciwko M. W. (sygn. II K 41/12) – ówczesnemu Prezesowi Zarządu powodowej spółki - świadczyły o nielegalności działań organów celnych.

Wskazać należy, że nie każde wadliwe działanie organu administracyjnego skorygowane w procedurze odwoławczej lub sądowo administracyjnej może być automatycznie uznane za działanie bezprawne w rozumieniu art. 417 § 1 k.c. (tak : postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2013 r., sygn. I CSK 367/12; wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 2001 r. SK 18/00; uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2006 r., III CZP 125/05; orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2005 r., IVCK 190/05 i dnia 3 listopada 2009 r., II CSK 247/09).

Sąd Rejonowy rozpoznając zażalenia na postanowienia prokuratora w przedmiocie dowodów rzeczowych nie oceniał bezpośrednio czynności funkcjonariuszy pozwanego Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Celnego, a czynności prokuratora, który zatwierdzał zatrzymanie rzeczy. Nadmienić przy tym należy, iż decyzji prokuratora nie można uznać za bezprawną, albowiem znajdowała ona formalne oparcie w przepisie art. 217 k.p.k., a była jedynie, z punktu widzenia Sądu Rejonowego wadliwa.

Decyzja funkcjonariuszy Urzędu Celnego w przedmiocie zatrzymania automatów była zgodna z przepisami prawa. Została dokonana zgodnie z obowiązująca procedurą karną oraz w ramach przysługujących uprawnień. Ponadto, została ona zatwierdzona, na podstawie art. 217 k.p.k. przez właściwy organ Prokuratury. Okoliczność, iż Sąd Rejonowy uchylając te postanowienia dokonał odmiennej oceny stanu faktycznego, przemawiać może jedynie za wadliwością wydanego rozstrzygnięcia, ale nie za jego bezprawnością. Nadto w świetle art. 11 k.p.c., wbrew twierdzeniom powoda, Sąd cywilny nie jest związany powyższymi ustaleniami, gdyż w przepisie tym mowa jedynie o prawomocnym wyroku skazującym.

Konkludując należy stwierdzić, iż istnienie bezprawności jest warunkiem sine qua non odpowiedzialności deliktowej. Bez jej zaistnienia wszelkie okoliczności związane z powstaniem szkody i istnieniem związku przyczynowego pomiędzy działaniem pozwanego, uszczerbkiem majątkowym, czy też krzywdą powoda stają się zupełnie bezprzedmiotowe. Działanie w granicach prawa nie może zatem stanowić podstawy do świadczeń odszkodowawczych (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 6 października 2011 r. o sygn. I ACa 470/11).

Również, wbrew twierdzeniom strony powodowej, sam fakt prowadzenia postępowania karnoskarbowego, sformułowania zarzutów, wystąpienia z aktem oskarżenia, nawet gdy następnie w sprawie wydane zostało postanowienie o umorzeniu postępowania nie stanowi per se czynu niedozwolonego w rozumieniu art. 417 k.c. Odmienna ocena dowodów nie przesądza bowiem o nielegalności tych czynności (tak: wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 lipca 2006 r., SK 21/0;, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1978 roku, sygn. akt I Cr 428/77).

Odnosząc się natomiast do argumentacji strony powodowej, według której art. 14 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych nie miały zastosowania, albowiem nie doszło do ich notyfikacji Komisji Europejskiej przez ustawodawcę polskiego i tym samym nie miały mocy obowiązującej, wskazać należy, co następuje.

Wątpliwości w przedmiocie obowiązywania lub skuteczności art. 6 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, rozwiewają całkowicie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2013 r . dotyczące obowiązywania przepisów ustawy o grach hazardowych (sygn. akt. I KZP 14/13 oraz I KZP 15/13).

Powołane orzeczenia wyrażają stanowisko Sądu na zgłoszone zagadnienia prawne m.in. „czy uznanie w myśl wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia
19 lipca 2012 r., w sprawie C-213/11 (Dz.U. UE.L. 1998.204.37), że art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201 poz. 1540 z późn. zm.) jest przepisem technicznym w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 listopada 2006 r. (Dz. U-L.363 s. 81) oznacza, że urządzanie gier na automatach, w których gry zawierają element losowości, podlegają regulacjom ustawy z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 4 poz. 27 z poźn. zm)" oraz „czy dopuszczalne jest pociągnięcie do odpowiedzialności karnoskarbowej za występek z art. 107 § 1 k.k.s. osób, które prowadzą grę losową na automacie lub zakład wzajemny wbrew zakazom zawartym w art. 6 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 ustawy z dnia
19 listopada 2009 r. o grach hazardowych w sytuacji, gdy projekt tych przepisów nie został przedstawiony przez Państwo Polskie w Komisji Europejskiej w ramach procedury notyfikacyjnej?"

Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały w przedmiotowych sprawach. Stwierdził jednak, iż ewentualne przyjęcie, że przepisy art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych mają charakter przepisów technicznych w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 listopada 2006 r. nie oznacza, że sądy mogą automatycznie odmówić ich stosowania (jako regulacji, do których odsyła art. 107 § 1 k.k.s.) z uwagi na niedopełnienie obowiązku notyfikacji Komisji Europejskiej. Sąd Najwyższy stanął też na stanowisku, że naruszenie wynikającego z dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 listopada 2006 r. (Pz.U.L. 363, s.81) obowiązku notyfikacji przepisów technicznych ma charakter naruszenia trybu ustawodawczego, którego konstytucyjność może być badana wyłącznie w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym. Jeżeli w konkretnym postępowaniu sąd dochodzi do wniosku, ze doszło do takiej wadliwości trybu ustawodawczego, może nie stosować tych przepisów tylko w ten sposób, że zawiesi prowadzone postępowanie, w którym miałyby one zostać zastosowane i skieruje stosowne pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego. Jednak do czasu zainicjowania tej kontroli lub podjęcia przez Trybunał Konstytucyjny stosowanego rozstrzygnięcia, brak jest podstaw do odmowy stosowania przepisów ustawy o grach hazardowych, w tym jej art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1.

Z uzasadnień przedmiotowych rozstrzygnięć wynika, że tylko Trybunał Konstytucyjny może pozbawić mocy obowiązującej określony przepis prawa. Do tej pory Trybunał nie zajmował się sprawami dotyczącymi zgodności z Konstytucją art. 6 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, w związku z tym należy przyjąć domniemanie konstytucyjności przedmiotowych przepisów.

Natomiast Trybunał Konstytucyjny zajął stanowisko w wyroku z dnia 23 lipca 2013 r. (sygn. akt P 4/11) w przedmiocie art. 135 ust. 2 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540, z 2010 r. Nr 127, poz. 857 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622 i Nr 134, poz. 779) i stwierdził, że jest on zgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Ponadto, Sąd Najwyższy w sprawie sygn. akt IV KK 183/13 wyraźnie zaakcentował, iż Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie jest właściwy do dokonywania wykładni lub stwierdzania, że przepisy prawa wewnętrznego państwa członkowskiego nie obowiązują, nawet jeśli prawo to zostało ustanowione celem wykonania przez to państwo zobowiązań unijnych. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zajmuję się bowiem wykładnią prawa unijnego, a nie prawa krajowego. Z treści art. 267 Traktatu o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej jasno wynika, że do kompetencji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej należy orzekanie w trybie prejudycjalnym o wykładni Traktatów oraz o ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii. A zatem wykładnia prawa krajowego należy do stosujących to prawo organów krajowych, w tym przypadku do sądów powszechnych.

Podkreślenia wymaga również fakt, że cytowany przez powoda wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 1 lipca 2012 r., zapadły w połączonych sprawach C-213/11, C-214/11 i C-217/11 (...) Sp. z o.o. i inni przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w G. został przytoczony w sposób selektywny. Przedmiotowe orzeczenie dotyczyło bowiem obowiązku notyfikacji niektórych przepisów ustawy o grach hazardowych, zgodnie z Dyrektywą 98/34 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego (dalej jako: dyrektywa notyfikacyjna albo dyrektywą 98/34/WE). W pierwszej kolejności wypada podkreślić, że Trybunał - wbrew twierdzeniom powoda - nie przesądził w sposób jednoznaczny, iż art. 14 ust. 1 ma charakter przepisu technicznego, albowiem w pkt 25 uzasadnienia swego orzeczenia wskazał, że „przepis tego rodzaju jak art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, zgodnie z którym urządzanie gier na automatach dozwolone jest jedynie w kasynach gry, należy uznać za „przepis techniczny" w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34". Po wtóre, powyższy fragment należy analizować wziąwszy uprzednio pod uwagę brzmienie tezy wyroku, która stanowi, że „Artykuł 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego, ostatnio zmienionej dyrektywą Rady 2006/96/WE z dnia 20 listopada 2006 r., należy interpretować w ten sposób, że przepisy krajowe tego rodzaju jak przepisy ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, które mogą powodować ograniczenie, a nawet stopniowe uniemożliwienie prowadzenia gier na automatach o niskich wygranych poza kasynami i salonami gry, stanowią potencjalnie „przepisy techniczne " w rozumieniu tego przepisu, w związku z czym ich projekt powinien zostać przekazany Komisji zgodnie z art. 8 ust. 1 akapit pierwszy wskazanej dyrektywy, w wypadku ustalenia, iż przepisy te wprowadzają warunki mogące mieć istotny wpływ na właściwości lub sprzedaż produktów. Dokonanie tego ustalenia należy do sądu krajowego", stąd też punkt 25 stanowi jedynie ilustrację toku rozumowania Trybunału, jednakże właściwej kwalifikacji, owej oceny, które przepisy mają charakter techniczny w rozumieniu dyrektywy notyfikacyjnej dokonuje sąd krajowy. Dlatego też jedynie jego ocena jest w tym względzie miarodajna. Warto również dodać, że art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych nie był objęty zakresem pytania prejudycjalnego złożonego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, zaś w gestii Trybunału Sprawiedliwości pozostaje wykładnia prawa europejskiego, nie zaś unormowań krajowych. Stąd też w ocenie Sądu, konkluzja strony powodowej, jakoby z powyższego wyroku wynikało, że działalność gospodarcza, o której mowa w rzeczonym przepisie mogłaby być prowadzona w sposób zupełnie swobodny, bez konieczności poddawania się zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeniom reglamentacyjnym (koncesyjnym) wprowadzonym przez ustawę o grach hazardowych, jest całkowicie chybiona.

Kwestionowane przez powoda przepisy pozostają ze sobą niewątpliwie w ścisłym związku merytoryczno - funkcjonalnym. Z obu tych przepisów rozpatrywanych łącznie wyłania się konkluzja, iż działalność polegająca na urządzaniu gier na automatach może być prowadzona jedynie w kasynach gry, na podstawie uzyskanych przez przedsiębiorców koncesji. Gdyby nawet przyjąć nieuzasadniony pogląd podnoszony przez powoda, zgodnie z którym unormowania te, jako przepisy techniczne w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE - nie mogą mieć obecnie zastosowania przez polskie sądy i organy administracji, to jednak należy dostrzec, iż doszłoby w efekcie do daleko idącej deregulacji w zakresie omawianej działalności. Albowiem działalność ta mogłaby być prowadzona przez przedsiębiorców w sposób całkowicie swobodny, bez konieczności poddawania się jakimkolwiek rygorom publicznoprawnym. Co godne podkreślenia - tak dalece idące konsekwencje byłyby absolutnie nie do pogodzenia z miarodajnym w tym zakresie orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i dlatego też w żadnym wypadku nie mogą one mieć miejsca.

Istnieje szereg przesłanek dla uznania, iż przepisy ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych nie stanowią norm technicznych w rozumieniu dyrektywy notyfikacyjnej i tym samym nie podlegają obowiązkowi uprzedniej notyfikacji.

Przepisami technicznymi w rozumieniu wspomnianej dyrektywy, które podlegają obowiązkowi uprzedniej notyfikacji Komisji Europejskiej, są jedynie takie przepisy krajowe, które stanowią przeszkody w swobodnym przepływie towarów w rozumieniu unormowań Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a więc są środkami o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych w przepływie towarów (w myśl art. 34 TFUE). Taki wniosek wynika chociażby z lektury preambuły do powyższej dyrektywy, albowiem wskazuje ona, iż dyrektywa 98/34/WE została ustanowiona w celu wspierania sprawnego funkcjonowania

rynku wewnętrznego, obejmującego obszar bez wewnętrznych granic, w którym zapewniony jest m. in. swobodny przepływ towarów, realizowany poprzez zakaz wprowadzania ograniczeń ilościowych dotyczących przepływu towarów oraz środków o skutkach równoważnych. Dyrektywa ta ma w swoim założeniu zapewniać możliwie jak największą przejrzystość w zakresie krajowych inicjatyw dotyczących wprowadzania norm i przepisów technicznych tak, aby w możliwie najszerszym stopniu przeciwdziałać barierom w handlu wewnątrzwspólnotowym (por. pkt 2-4 preambuły do dyrektywy 98/34/WE). Tożsama teza wynika z traktatowej podstawy prawnej, w oparciu o którą rzeczona dyrektywa została wydana. Chodzi konkretnie o art. 114 TFUE, który upoważnia instytucje Unii do wydawania aktów prawnych, których celem jest ustanowienie i sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego, pojmowanego jako obszar wolny od przeszkód w swobodnym, przepływie towarów, osób, usług i kapitału. W oparciu o powyższy przepis Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nakazuje instytucjom unijnym wydawanie takich aktów prawa wtórnego, które przyczyniają się do znoszenia ograniczeń w swobodnym przepływie (tak: orzeczenia TSUE w sprawach: C-376/98 N. przeciwko P., pkt 84 i 95; C-350/92 H.przeciwko R., pkt 32-33).

Co jednak godne podkreślenia - sam Trybunał Sprawiedliwości zauważa, że w dyrektywie notyfikacyjnej po to ustanowiono mechanizm prewencyjnej kontroli przepisów technicznych, gdyż przepisy, które mieszczą się w jej zakresie mogą stanowić przeszkody w wymianie handlowej między państwami członkowskimi, dopuszczalne jedynie pod warunkiem, iż są niezbędne dla osiągnięcia nadrzędnych celów interesu ogólnego (tak: orzeczenie TSUE w sprawach: C 194/94 (...)S.A. przeciwko (...) S.A. (...) SPRL, pkt 40 i 48; C-226/97 Postępowanie karne przeciwko J., pkt 32; C-443/98 (...) SpA przeciwko (...)SpA, pkt 40; C-303/04 (...) przeciwko (...), pkt 22; C-433/05 Postępowanie karne przeciwko(...), pkt 42; C-361/10 (...) SCRL, (...) przeciwko (...), 9 czerwca 2011 r., pkt 10; C-213/11, C-214/11 i C-217/11 (...) Sp. z o.o. (C-213/11), (...) Sp. z o.o. (C-214/11), (...)Sp. z o.o. (C-217/11) przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Gdyni, 19 lipca 2012 r., pkt 26; C-26/11 (...) przeciwko (...), 31 stycznia 2013 r., pkt 49). Stąd też należy skonstatować, że przepisy nie będące przeszkodami w handlu wewnątrzwspólnotowym i nie stanowiące przeszkód w swobodnym przepływie towarów nie są przepisami technicznymi w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE i nie podlegają one obowiązkowi uprzedniej notyfikacji Komisji Europejskiej.

W tym miejscu warto zwrócić uwagę, że przepisy ustawy o grach hazardowych dotyczące koncesji i zezwoleń na działalność w zakresie gier hazardowych nie mieszczą się zakresie definicji legalnej przepisów technicznych w rozumieniu art. 1 pkt 11 omawianej dyrektywy 98/34/WE. Definicja przepisów technicznych jest stosunkowo szeroka i obejmuje następujące kategorie: specyfikacje technicznej w rozumieniu art. 1 pkt 3 rzeczonej dyrektywy, „inne wymagania" w rozumieniu art. 1 pkt 4 dyrektywy; zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego w rozumieniu art. 1 pkt 5 dyrektywy; przepisy zakazujące produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu i stosowania produktu lub zakazujące świadczenia bądź korzystania z usługi lub ustanawiania dostawcy usług (art. 1 pkt 11 in fine dyrektywy). Co godne podkreślenia - w orzeczeniu z dnia 19 lipca 2012 r. w połączonych sprawach C-213/11, C-214/11 i C-217/11 Trybunał Sprawiedliwości w sposób jednoznaczny przesądził, że przepisy ustawy o grach hazardowych dotyczące koncesji i zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie gier hazardowych (wraz z przepisami przejściowymi dotyczącymi tej problematyki) nie należą z pewnością do pierwszej grupy przepisów technicznych (pkt 28-30 orzeczenia), ani też do trzeciej grupy przepisów technicznych (pkt 27 orzeczenia), ani też do czwartej grupy przepisów technicznych (pkt 31-34 orzeczenia, wraz z nawiązaniem do orzeczenia Trybunału w sprawie C-267/03 Postępowanie karne przeciwko Larsowi Erikowi Staffanowi Lindbergowi, pkt 76-77). Trybunał Sprawiedliwości stwierdził natomiast, iż pozostaje kwestią otwartą to, czy analizowane przepisy ustawy o grach hazardowych mogłyby być ewentualnie zaliczone do drugiej grupy przepisów technicznych, czyli do owych „innych wymagań" w rozumieniu art. 1 pkt 4 dyrektywy 98/34/WE (pkt 35-40 orzeczenia). Warto też zwrócić uwagę na cenny wniosek zawarty w końcowej części punktu 40 orzeczenia, albowiem Trybunał uznał w nim, że ocena tego, które regulacje są w istocie przepisami technicznymi w rozumieniu dyrektywy i tym samym podlegają obowiązkowi uprzedniej notyfikacji Komisji, pozostaje w gestii sądu krajowego („Dokonanie tego ustalenia należy do sądu krajowego").

Nawet, gdyby uznać niektóre przepisy ustawy anty-hazardowej za przepisy techniczne w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE, to i tak przepisy te nie wymagały ich uprzedniej notyfikacji Komisji Europejskiej (tak: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 3 stycznia 2013 r. o sygn. III SA/GL 1703/12). Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, uznanie danego przepisu za techniczny nie przesądza jeszcze o obowiązku jego notyfikacji, czemu dała wyraz sama Komisja Europejska w piśmie z dnia 5 września 2011 r. skierowanym do Prezesa i Członków Trybunału Sprawiedliwości. Wojewódzki Sąd Administracyjny podkreślił, że ustawa o grach hazardowych nie wyklucza dalszej eksploatacji automatów, będących obecnie automatami do gier o niskich wygranych. Wszak można je użytkować do czasu wygaśnięcia zezwolenia lub certyfikatu, wstawić do kasyna w dotychczasowej postaci lub przeprogramować do używania jako urządzenie do gier zręcznościowych, niepodlegających przepisom ustawy czy też do gier o wysokich wygranych w celu użytkowania go w kasynie.

Należy mieć również na uwadze fakt, że przepisy polskiej ustawy anty-hazardowej, w tym zwłaszcza te normujące kwestię koncesji i zezwoleń na działalność w zakresie gier hazardowych stanowią niejako aplikację i implementację stosownego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości dotyczącego dopuszczalnej regulacji rynku gier hazardowych przez państwa członkowskie.

W świetle powyższych okoliczności nie znajduje uzasadnienia twierdzenie powoda, jakoby kwestionowane przez niego przepisy ustawy o grach hazardowych nie miały zastosowania. Stąd też, w ocenie Sądu, to działanie strony powodowej było sprzeczne z przepisami ustawy i niosło ze sobą uzasadnione ryzyko wszczęcia postępowania kontrolnego, zajęcia przedmiotowych automatów i idąc dalej - postępowania karnoskarbowego wobec członka jej zarządu.

Reasumując, stwierdzić należy, iż, wbrew stanowisku powoda, przepisy na podstawie których pozwany działał obowiązywały (ustawa o grach hazardowych). Ponadto art. 2 w zw. z art. 9 ust. 1 pkt. 4 i art. 30 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o Służbie Celnej (Dz. U. nr 1 (68 poz. 1323 z późn. zm.) zobowiązuje Naczelnika Urzędu Celnego do podejmowania kontroli i ścigania sprawców przestępstw w obszarze gier hazardowych.

Niewątpliwie czynności podejmowane przez Naczelnika Urzędu Celnego w P. w przedmiotowych sprawach, były podejmowane na podstawie prawa i w granicach prawa, w związku z tym nie można przypisać im charakteru bezprawności. Z tych też przyczyn nie sposób zgodzić się z twierdzeniem powoda, że istnieje związek przyczynowy pomiędzy niezgodnym z prawem działaniem pozwanego, a poniesioną szkodą przez powoda. To powód urządzał gry na automatach bez wymaganego prawem zezwolenia, czym wyczerpał znamiona art. 107 § 1 kks, i jeżeli poniósł jakąś szkodę, to sam do niej w całości się przyczynił.

Odnosząc się do kwestii związku przyczynowego, a także szkody należy zważyć,
iż w przedmiotowej sprawie Sąd nie dopatrzył się relacji kauzalnej pomiędzy działaniem organu pozwanego, a szkodą, gdyż działał on w granicach porządku prawnego, w ramach swych uprawnień. To działania powoda, polegające na prowadzeniu działalności zajmującej się urządzaniem gier na automatach o niskich wygranych bez uzyskania wymaganych zezwoleń, miały charakter działań bezprawnych. Powód musiał się zatem liczyć z możliwością wszczęcia wobec niego kontroli, a także jej dalszych implikacji.

W ocenie Sądu powód w żaden sposób, nie wykazał by działanie funkcjonariuszy
Urzędu Celnego w P. było niezgodne z prawem. A ponieważ, stosownie do treści art. 6 k.c. to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia wskazanych na wstępie przesłanek warunkujących uznanie zasadności roszczenia, brak było podstaw do uwzględnienia powództwa.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w pkt. 1 wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c. wyrażającym zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, obciążając nimi stronę powodową jako stronę, która w całości przegrała sprawę oraz na podstawie art. 99 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.