Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 16 grudnia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2020 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa K. M. (1)

przeciwko A. D.

o uznanie umowy za bezskuteczną

postanawia:

umorzyć postępowanie w sprawie.

Sygn. akt IV C 2394/20

UZASADNIENIE

W dniu 26 października 2016 r. powódka K. M. (1) wniosła przeciwko A. D. pozew o uznanie za bezskuteczną w stosunku do powódki umowy zawartej pomiędzy M. M. a A. D. w dnu 9 czerwca 2016 r. w Kancelarii Notarialnej w W., której przedmiotem było prawo wieczystego użytkowania gruntu i prawo własności budynku posadowionego na nieruchomości, położonej w W. przy ul. (...) i ustanowienie na rzecz M. M. dożywotniej i nieodpłatnej służebności mieszkania obciążającej użytkowanie wieczyste gruntu i prawo własności budynku posadowionego na nieruchomości, położonej w W. przy ul. (...) w zakresie wierzytelności K. M. (1) wobec K. M. (2) w kwocie 1 180 000 zł wynikającej
z umowy pożyczki zawartej przez K. M. (1) z K. M. (2) w dniu 22 kwietnia 2008 r.

W zakresie przedmiotowego zobowiązania K. M. (2) poddał się egzekucji na rzecz powódki w trybie art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c. w akcie notarialnym, sporządzonym przez K. N. w dniu 22 kwietnia 2008 r. Rep. A. nr (...).

Wyrokiem z 17 kwietnia 2019 r. wydanym w sprawie XXV C 230/16 Sąd Okręgowy w Warszawie pozbawił w całości wykonalności tytuł wykonawczy w postaci aktu notarialnego z dnia 22 kwietnia 2008 r. repertorium A (...) sporządzonego
w W. przez notariusza K. N., któremu to aktowi nadano klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy-woli w W.,
I Wydział Cywilny, z dnia 13 stycznia 2011 wydanym w sprawie I Co 5420/10.

Przedmiotem oceny w w/w sprawie była umowa pożyczki, z której powódka wywodziła wierzytelność domagając się jej ochrony w ramach powództwa na podstawie art. 527 k.c. W toku postępowania Sąd dokonał oceny spornej umowy pożyczki uznając, iż nie miała ona na celu przekazania K. M. (2) określonych środków pieniężnych.

W tych okolicznościach na rozprawie w dniu 16 grudnia 2020 r. pełnomocnik powódki cofnął powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia ( k. 489).

Pełn. pozwanego cofnął wniosek o zasądzenie kosztów postępowania, łącznie z kosztami postępowania zażaleniowego ( k. 489).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku, przy czym z mocy art. 203 § 4 k.p.c. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że czynność ta jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

W ocenie Sądu złożone na rozprawie w dniu 16 grudnia 2020 r. przez pełn. powódki oświadczenie o cofnięciu pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia nie było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego jak również nie zmierzało do obejścia prawa przez co należało uznać, iż powódka skutecznie cofnęła pozew.

Oceniając powyższe Sąd miał na uwadze fakt, iż ochrona wierzyciela, polegająca na przyznaniu mu prawa żądania uznania za bezskuteczną wobec niego czynności prawnej, zdziałanej przez dłużnika z osobą trzecią, w celu zaspokojenia jego wierzytelności, przewidziana art. 527 § 1 k.c., jest możliwa, po kumulatywnym spełnieniu, objętych tym przepisem przesłanek: istnienia wierzytelności, dokonania czynności prawnej przez dłużnika z osobą trzecią, pokrzywdzenia wierzyciela tą czynnością, dokonania jej przez dłużnika
ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, uzyskania wskutek tej czynności korzyści majątkowej przez osobę trzecią, działania osoby trzeciej w złej wierze. Obowiązek wykazania istnienia wierzytelności podlegającej ochronie obejmuje zarówno fakt przysługiwania wierzycielowi od dłużnika zaskarżalnego uprawnienia do świadczenia na jego rzecz sumy pieniężnej, jak też jej skonkretyzowania, przez określenie tytułu prawnego i wysokości. Przepis art. 527 § 1 k.c. traktuje o ochronie realnie istniejącej wierzytelności, która stanowi również podstawę do ustaleń związanych z niewypłacalnością dłużnika, czy też jego niewypłacalnością w większym stopniu. Utrwalony został w orzecznictwie pogląd, że wierzytelność, której ochrony domaga się wierzyciel powinna być skonkretyzowana przez wykazanie jej istnienia, tytułu prawnego oraz wysokości i w taki sposób określona
w sentencji wyroku ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 1970 r., III CRN 546/69, OSNC z 1970 r. nr 10 poz. 192; uchwała z dnia 11 października 1995 r., III CZP 139/95, OSNC z 1996 r. nr 1 poz. 17). W doktrynie wyrażane jest także zapatrywanie, że należy dopuścić korzystanie z ochrony paulińskiej bez ostatecznego sprecyzowania wysokości roszczeń, jeśli nie jest ona jeszcze znana, a istnieje realne niebezpieczeństwo wyzbycia się majątku przez dłużnika. Można rozważać, w okolicznościach konkretnej sprawy, przyznanie wierzycielowi ochrony objętej art. 527 § 1 k.c., jeżeli tytuł zobowiązania dłużnika jest niewątpliwy, ale wysokości wierzytelności nie jest on jeszcze w stanie dokładnie określić, a za taką ochroną przemawia dostatecznie wykazany interes. Nie dotyczy to jednak sytuacji,
w której wierzyciel dysponuje niekwestionowanym tytułem egzekucyjnym ( por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 13 kwietnia 2011 r., V CSK 313/10, Legalis nr 429271; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - VI Wydział Cywilny z dnia 17 lutego 2015 r., VI ACa 528/14, Legalis nr 1213454).

W tym miejscu podkreślić i zaakcentować należy, że w okolicznościach niniejszej sprawy wiadomym jest, że tytuł wykonawczy, tj. akt notarialny z dnia 22 kwietnia 2008 r. Repertorium A (...) sporządzony w W. przez notariusza K. N., któremu to postanowieniem z dnia 13 stycznia 2011 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Woli
w Warszawie I Wydział Cywilny, sygn. akt. I Co 5420/10, nadał klauzulę wykonalności, który stwierdza wierzytelność przysługującą powódce, został pozbawiony wykonalności.
W ramach przedmiotowego postepowania Sąd uznał, iż faktycznie nie doszło do wykonania umowy pożyczki, nie zaistniały essentialia negotii umowy pożyczki. Tym samym nie ulega wątpliwości, iż po pierwsze powódka nie wykazała aby przysługiwała jej wierzytelność stwierdzona tytułem wykonawczym, jak również aby miała w ogóle status wierzyciela wobec K. M. (2) z uwagi na w/w umowę pożyczki skoro powódka nie wykazała aby dokonała przysporzenia na rzecz K. M. (2), w formie pożyczki, na którą się powoływała.

W ocenie Sądu Okręgowego, celem postępowania o uznanie czynności za bezskuteczną ( actio Pauliana - art. 527 k.c.) w niniejszym postępowaniu jest ochrona istniejącej wierzytelności, a dopiero, gdy taka wierzytelność istnieje ( de facto i de iure), możliwym jest analizowanie występowania, bądź też nie, przesłanek uznania czynności za bezskuteczną, która została dokonana w dniu 09 czerwca 2016 r. Jak już wskazano, wobec pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, u podłoża której to decyzji legło przesądzenie nieistnienia wierzytelności, która przysługiwałaby powódce, cofnięcie powództwa w niniejszej sprawie ze zrzeczeniem się roszczenia, nie stanowiło czynności sprzecznej z prawem, ani też nie stanowiło obejścia prawa. Nie było również sprzeczne
z zasadami współżycia społecznego, skoro brak było podstaw do uznania, iż powódka posiada wierzytelność, której ochrony mogłaby się domagać.

Z mocy art. 355 k.p.c., sąd umorzy postępowanie, jeżeli powód ze skutkiem prawnym cofnął pozew.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd na mocy art. 203 § 1 i 4 k.p.c. i art. 355 k.p.c. orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji.

Ponadto wskazać należy, iż Sąd wobec cofnięcia przez pozwanego wniosku
o zasądzenie kosztów na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. odstąpił od orzekania w w/w przedmiocie.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)